Dominowska Joanna, Działalność statutowa a działalność gospodarcza fundacji jednostek samorządu terytorialnego

Artykuł poświęcono dopuszczalności powoływania przez jednostki samorządu terytorialnego, w tym zwłaszcza gminy, fundacji prowadzących działalność gospodarczą oraz stosunkowi działalności gospodarczej do działalności statutowej. Punktem wyjścia był naturalnie art. 5 ust. 5 ustawy z 6.04.1984 r. o fundacjach, który stanowi, że fundacja może prowadzić działalność gospodarczą w rozmiarach służących realizacji jej celów, z czego wywodzi się, że statuuje jej służebny stosunek wobec działalności statutowej. W praktyce jednak okazuje się, że wydatki na działalność gospodarczą zwykle dominują wydatki przeznaczone na działalność statutową. Oba rodzaje działalności mogą być prowadzone w tych samych dziedzinach, a w braku organizacyjnego wyodrębnienia – mogą być prowadzone przez te same osoby, z użyciem tego samego sprzętu. To prowadzenie działalności gospodarczej powoduje poddanie fundacji reżimowi prawa upadłościowego, a brak ułatwień dowodowych (domniemania winy) co do odpowiedzialności członków zarządu za szkodę oraz brak przepisów o reprezentacji fundacji w sporach z zarządem pozostawia fundację w tej sytuacji bezradną. Mając to wszystko na uwadze, zaproponowano podział fundacji na dwie kategorie: fundacje o celach idealnych i fundacje o celach komercyjnych, które przy odpowiednio skonstruowanej ustawie mogłyby prowadzić działalność gospodarczą bez zagrożenia, a z korzyściami, jakie może przedsiębiorcy przynieść prowadzenie działalności w formie kapitałowej.