Barta Janusz, Markiewicz Ryszard, Dozwolony użytek: antologie i wypisy
Dozwolony użytek: antologie i wypisy
Przepis art. 29 ustawy z 4.02.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych wprowadza, obok regulacji poświęconej cytatowi, także licencję ustawową, pozwalającą na wykorzystywanie w celach dydaktycznych i naukowych cudzych utworów w podręcznikach, wypisach i antologiach. Wydaje się przy tym, że nie ma znaczenia, czy stanowią one utwory w rozumieniu prawa autorskiego (art. 1 pr. aut. i pr. pokr.). Licencja ta ma charakter odpłatny.
Na tle omawianego przepisu należy przyjąć, że:
termin "podręcznik" oznacza zbiór wiadomości z określonej dziedziny naukowej lub technicznej, które mają być przyswojone przez uczniów lub studentów;
termin "wypisy" oznacza zbiór fragmentów (lub mniejszych utworów w całości), przeznaczony do czytania w szkole, czasem także antologię fragmentów prac naukowych; jest to zatem - inaczej mówiąc - kompilacja stworzona w celach edukacyjnych ; omawiany termin wywodzi się od chrestomatii, który to termin został użyty m.in. w tekście brukselskim konwencji berneńskiej o ochronie dzieł literackich i artystycznych z 1886 r.;
termin "antologia" odnosi się do wyboru tekstów (lub ich fragmentów) różnych autorów, wybranych na zasadzie tematycznej (np. "Tatry w poezji polskiej"), formalnej (np. "Cztery wieki fraszki polskiej") lub czasowo-przestrzennej (np. "Antologia poezji polskiego oświecenia").
Zauważmy, że w przypadku ograniczenia przeznaczenia danego zbioru do celów naukowych i dydaktycznych trudno jest - w świetle powyższych definicji - uzasadnić odrębną regulację dla wypisów (w art. 29 ust. 2 pr. aut. i pr. pokr.) i dla antologii (w art. 29 ust. 21 pr. aut. i pr. pokr.) . W konsekwencji brak kryteriów dla przyporządkowania określonego wytworu intelektualnego do jednej z tych kategorii. Okoliczność ta nie ma jednak większego znaczenia wobec identycznej regulacji prawnej w art. 29 ust. 2 pr. aut. i pr. pokr. i w art. 29 ust. 21 pr. aut. i pr. pokr.
Pełna treść dostępna po zalogowaniu do LEX