Michalak Anna, Dopuszczalne wzorce kontroli norm prawa podatkowego w postępowaniu skargowym przed Trybunałem Konstytucyjnym

Celem niniejszego artykułu jest próba wskazania dopuszczalnych wzorców kontroli norm prawa podatkowego w postępowaniu skargowym przed Trybunałem Konstytucyjnym, które powiązane z odpowiednio sformułowanym zarzutem umożliwiają merytoryczne rozpatrzenie skargi konstytucyjnej. Przedmiotem badania zostało objęte dotychczasowe orzecznictwo skargowe TK w sprawach podatkowych, ze szczególnym uwzględnieniem rozstrzygnięć zapadłych na etapie merytorycznego orzekania. Rekonstrukcja podstaw skarg konstytucyjnych ocenianych do tej pory przez TK wymagała podzielenia wskazywanych w nich wzorców kontroli na 4 grupy (wzorce samodzielne, niesamodzielne, nieadekwatne i komplementarne). Jak wynika z dotychczasowych wypowiedzi TK, orzeczenie o niekonstytucyjności danego przepisu prawa podatkowego w zdecydowanej większości przypadków wymaga oparcia zarzutu niekonstytucyjności i skonstruowania podstawy skargi na komplementarnych wzorcach kontroli. Jednocześnie Trybunał nie zawsze pozostaje konsekwentny w ocenie dopuszczalności danego wzorca, a podział na wzorce niesamodzielne i nieadekwatne nie ma charakteru absolutnego, gdyż jest uzależniony od oceny zarzutów sformułowanych w tym zakresie w konkretnej skardze. Niemniej dla potrzeb niniejszego artykułu, wprowadzenie takiego rozróżnienia wydawało się przydatne. Zadaniem niniejszej publikacji jest wskazanie ogólnych, najbardziej wyraźnych tendencji i poglądów, jakie rysują się w orzecznictwie podatkowym TK. Trzeba zdawać sobie sprawę z tego, że choć wypowiedzi dotyczące niesamodzielności omawianych wzorców kontroli mają charakter utrwalony i stały (zostały w części wyrażone w postanowieniach pełnego składu TK), to zdarzają się orzeczenia, które czynią wyłom i w tej, jakby się wydawało, spójnej linii orzeczniczej. W dorobku orzeczniczym TK możemy bowiem odnaleźć rozstrzygnięcia o niekonstytucyjności przepisów wydawane wyłącznie na podstawie niesamodzielnych wzorców kontroli .