Stęplowski Józef, Czy kredyt konsolidacyjny wymaga zmiany budżetu jednostki samorządu terytorialnego?

Od stycznia 2014 r. został wprowadzony indywidualny wskaźnik spłaty zadłużenia oparty częściowo na danych historycznych, a częściowo na danych planowanych. Nowy wskaźnik ma charakter syntetyczny i w odróżnieniu od obowiązujących poprzednio liczony jest indywidualnie dla każdej jednostki samorządu terytorialnego. W nowym systemie szczególnego znaczenia nabiera harmonogram spłaty długu publicznego w danym roku budżetowym. W celu spełnienia wymogu z art. 243 ustawy z 27.08.2009 r. o finansach publicznych często występuje potrzeba restrukturyzacji długu. Jednym ze sposobów ustalenia nowych, dogodnych warunków jego spłaty jest zmiana umów kredytowych w trybie art. 144 ustawy z 29.01.2004 r. – Prawo zamówień publicznych. Restrukturyzacji długu można dokonać również poprzez konsolidację na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy o finansach publicznych, który stanowi, że jednostka samorządu terytorialnego może zaciągać kredyty, pożyczki i emitować papiery wartościowe na spłatę dotychczasowego zadłużenia z tych samych tytułów. W praktyce podejmowane są również próby subrogacji na podstawie art. 518 kodeksu cywilnego. Zarówno konsolidacja długu, jak i subrogacja są kwestionowane przez niektóre organy nadzoru. Zasadnicza rozbieżność w interpretacji przepisów przy konsolidacji długu dotyczy zmian budżetu z tego tytułu. W praktyce często wymaga się, aby w przypadku kredytu konsolidacyjnego zwiększać budżet jednostki samorządu terytorialnego po stronie przychodów i rozchodów. W roku przeprowadzenia operacji prowadzi to do pozornego przekroczenia dopuszczalnego wskaźnika spłaty zadłużenia poprzez podwójne przyjmowanie tych samych kwot po stronie rozchodów. Konsolidacja długu ma charakter operacji finansowej i nie stanowi podstawy do zmiany budżetu. Kredyt konsolidacyjny ani nie finansuje zwiększonych wydatków, ani nie prowadzi do zmniejszenia nominalnej kwoty długu publicznego. W tej sytuacji zwiększanie przychodów i rozchodów w przypadku jego zaciągnięcia nie znajduje uzasadnienia.