Mania Grzegorz, Cytat w muzyce - o potrzebie reinterpretacji przesłanek

Cytat artystyczny – obejmujący również omawiany w niniejszym opracowaniu cytat w muzyce – to jedna z podstawowych kategorii wypowiedzi twórczej. Ta strategia intertekstualna ma długą tradycję twórczą, bo działalność kreacyjna człowieka jest generalnie zanurzona w tym, co zastane. W muzyce zaś cytat pełni istotną funkcję komunikacyjną, ponieważ, szczególnie gdy chodzi o instrumentalny, asemantyczny jej wycinek, pozwala na wywoływanie pozamuzycznych asocjacji . Zaskakuje więc, że jest on wciąż postrzegany przez prawo z pewną, można by rzec, nieufnością czy ostrożnością. Niekiedy można odnieść wrażenie, że stoi za tą postawą strach przed uelastycznieniem granic cytatu, dostosowaniem ich do panujących zwyczajów, a także, jak się może wydawać, literackie pojmowanie zjawiska. W rezultacie więc, zamiast nadążać za zmieniającymi się technologiami i sposobami wykorzystania utworów, regulacja ta pozostaje niejako obok praktyki artystycznej. Innymi słowy, zamiast wyznaczać pewne granice, ustalać – elastyczne wprawdzie – dopuszczalne ramy eksploatacji cudzych utworów, cytat jest wciąż objaśniany przez pryzmat literacko-naukowych intuicji i pozostaje w pewnym sensie regulacją „martwą” dla innych dziedzin kreacyjnych.