Oleksy Kacper, Charakter prawny obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem a przedmiot i paradygmat procesu karnego

Streszczenie

Niniejszy artykuł poświęcony jest zagadnieniu przemian paradygmatu procesu karnego, związanych ze zwiększaniem roli pokrzywdzonego oraz elementów nakierowanych na kompensację szkód wyrządzonych przestępstwem. Symptomatyczne dla omawianych przemian są dokonane w 2015 roku zmiany w systemie prawa karnego, polegające na wyróżnieniu tzw. środków kompensacyjnych oraz rezygnacji z powództwa adhezyjnego. W tym kontekście pojawia się doniosłe dla praktyki pytanie o charakter prawny najważniejszego obecnie ze środków kompensacyjnych, a mianowicie obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem. Odpowiedź na to pytanie jest, w ocenie autora, możliwa wyłącznie przez pryzmat analizy zagadnienia zarówno z perspektywy materialnoprawnej, jak i procesowej. Poszczególne zmiany normatywne zwiastują możliwą zmianę paradygmatu procesu karnego, a zmieniający się paradygmat wpływa, na skutek zwrotnego sprzężenia, na kierunek wykładni zmienianych regulacji, która powinna zmierzać do jak najpełniejszego uwzględnienia interesów i roszczeń cywilnoprawnych pokrzywdzonych w toku procesu karnego.