Zatwierdzenie listy zabronionych środków farmakologicznych i metod uznanych za dopingowe.
M.P.1997.44.432
Akt utracił mocZARZĄDZENIE
PREZESA URZĘDU KULTURY FIZYCZNEJ I TURYSTYKI
z dnia 20 czerwca 1997 r.
w sprawie zatwierdzenia listy zabronionych środków farmakologicznych i metod uznanych za dopingowe.
ZAŁĄCZNIK
LISTA ZABRONIONYCH ŚRODKÓW FARMAKOLOGICZNYCH I METOD UZNANYCH ZA DOPINGOWE
LISTA ZABRONIONYCH ŚRODKÓW FARMAKOLOGICZNYCH I METOD UZNANYCH ZA DOPINGOWE
I. Klasy zabronionych środków farmakologicznych:
A. Środki pobudzające (Stymulanty)
B. Narkotyczne środki przeciwbólowe (Narkotyki)
C. Środki anaboliczne (Anaboliki)
1. Steroidy anaboliczno-androgenne
2. Beta-2 adrenomimetyki (beta-2 agoniści)
D. Środki moczopędne (Diuretyki)
E. Hormony peptydowe i glikoproteinowe oraz pokrewne.
II. Zakazane metody dopingu:
A. Doping krwią
B. Metody farmakologiczne, chemiczne lub fizyczne.
III. Środki, których użycie zabronione jest w szczególnych okolicznościach lub w niektórych dyscyplinach sportu:
A. Alkohol
B. Marihuana
C. Środki znieczulające miejscowo
D. Kortykosteroidy
E. Beta-adrenolityki (beta-blokery).
A. Środki pobudzające (stymulanty): | |
amfepramon | amphepramone |
amfetaminil | amphetaminil |
amineptyna | amineptine |
amifenazol | amiphenazole |
amfetamina | amphetamine |
benzofetamina | benzphetamine |
bromantan | bromantane |
chlorfentermina | chlorphentermine |
dimetamfetamina | dimetamphetamine |
efedryna | ephedrine |
etafedryna | etaphedrine |
etylefryna | etilefrine |
etyloamfetamina | etilamphetamine |
fenetylina | fenetyline |
fenfluramina | fenfluramine |
fenkamfamina | fencamphin |
fenmetrazyna | phenmetrazine |
fenproporeks | fenproporex |
fentermina | phentermine |
fenylopropanolamina | phenylpropanolamine |
foledryna | pholedrine |
furfenoreks | furphenorex |
heptaminol | heptaminol |
katina | cathine |
klobenzoreks | clobenzorex |
klorprenalina | clorprenaline |
kofeina | coffeine |
kropropamid | cropropamide (składnik preparatu Micoren) |
krotetamid | crothetamide (składnik preparatu Micoren) |
mefenoreks | mephenorex |
mefentermina | mephentermine |
metamfetamina | metamphetamine |
metoksyfenamina | metoxyphenamine |
metylenedioksyamfetamina | methylenedioxyamphetamine |
metyloefedryna | methylephedrine |
metylofenidat | methylphenidate |
mezokarb | mesocarbe |
morazon | morazone |
niketamid | nikethamide |
norenfluramina | norenfluramine |
parahydroksyamfetamina | parahydroxyamphetamine |
pemolina | pemoline |
pentylentetrazol | pentylentetrazol |
pipradol | pipradol |
pirowaleron | pyrovalerone |
prolintan | prolintane |
propylheksedryna | propylhexedrine |
pseudoefedryna | pseudoephedrine |
strychnina | strychnine |
oraz związki pokrewne. |
Wyjaśnienia:
1. W przypadku kofeiny, stwierdzenie wyniku pozytywnego zależy od stężenia kofeiny w moczu. Stężenie w moczu nie może przekroczyć 12 mikrogramów na mililitr.
2. Niektóre z pobudzających związków (np. efedryna, pseudoefedryna, fenylopropanolamina, norpseudoefedryna) często wchodzą w skład różnych preparatów stosowanych w przeziębieniach i gorączce siennej. Zawodnik nie może użyć żadnego preparatu przeciw przeziębieniu, grypie czy katarowi siennemu, zanim nie upewni się u lekarza, że preparat ten nie zawiera substancji (leku) należącej do zabronionej klasy (grupy).
3. W przypadku leczenia astmy i schorzeń dróg oddechowych dozwolone jest stosowanie beta-2 agonistów: salbutamolu i terbutaliny wyłącznie poprzez inhalację. Lekarz powinien o tym fakcie poinformować Podkomisję Kontroli Dopingu lub bezpośrednio Zespół Kontroli Dopingu.
4. Wszystkie preparaty bazujące na imidazolu są dopuszczone do stosowania miejscowego, np. oksymetazolina. Środki zwężające naczynia (np. adrenalina) mogą być podawane z anestetykami działającymi miejscowo.
Miejscowo działające preparaty na bazie fenylefryny są dopuszczone (dozwolone), np. do nosa lub do oczu.
B. Narkotyczne środki przeciwbólowe (Narkotyki): | |
alfaprodyna | alphaprodine |
anilerydyna | anileridine |
buprenorfina | buprenorphine |
dekstromoramid | dextromoramide |
diamorfina (heroina) | diamorphine (heroin) |
dihydrokodeina | dihydrocodeine |
dipipanon | dipipanone |
etoheptazyna | ethoheptazine |
etylomorfina | ethylomorphine |
fenazocyna | phenazocine |
hydrokodon | hydrocodone |
leworfanol | levorphanol |
metadon | methadone |
morfina | morphine |
pentazocyna | pentazocine |
petydyna | pethidine |
trimeperydyna | trimeperidine |
oraz związki pokrewne. |
Wyjaśnienia;
1. Kodeina, dekstrometorpon, dwuwodorokodeina, difenoksylat i folkodyna są dozwolone.
2. Kwas acetylosalicylowy (aspiryna) i jego nowsze pochodne (jak diflunisal) nie są zabronione, jednak występują często w lekach złożonych zawierających zabronione substancje. To samo odnosi się do preparatów przeciwkaszlowych i przeciw przeziębieniu, które również często zawierają substancje zabronione. Nie są natomiast zabronione i mogą być stosowane jako środki przeciwkaszlowe: dekstrometorfan i folkodyna. Dozwolone jest również stosowanie difenoksylatu.
C. Środki anaboliczne (Anaboliki) | |
Klasa anabolików zawiera steroidy anaboliczno-androgenne (SAA) i beta-2 adrenomimetyki (beta-2 agoniści). | |
1. Steroidy anaboliczno-androgenne (SAA): | |
bolasteron | bolasterone |
boldenon | boldenone |
danazol | danazol |
dehydrochlorometylotestosteron | dehydrochloromethyltestosterone |
dehydroepiandrosteron (DHEA) | dehydroepiandrosterone (DHEA) |
dehydrotestosteron | dehydrotestosterone |
drostalon | drostalone |
fluoksymesteron | fluoxymesterone |
klostebol | clostebol |
metandienon | metandienone |
metanolon | metenolone |
metylotestosteron | methyltestosterone |
mesterolon | mesterolone |
miboleron | mibolerone |
nondrolon | nondrolone |
noretandrolon | norethandrolone |
oksandrolon | oxandrolone |
oksymesteron | oxymesterone |
oksymetolon | oxymetholone |
stanozolol | stanozolol |
testosteron | testosterone |
trenbolon | trenbolone |
oraz związki pokrewne. | |
2. Beta-2 adrenomimetyki (beta-2 agoniści): | |
fenoterol | fenoterol |
klenbuterol | clenbuterol |
salbutamol | salbutamol |
salmeterol | salmeterol |
terbutalina | terbutaline |
oraz związki pokrewne. |
Wyjaśnienia:
1. Stwierdzenie stosunku poziomu testosteronu (T) do poziomu epitestosteronu (E) w moczu zawodnika powyżej 6,0 stanowi przekroczenie dopuszczalnej normy antydopingowej, chyba że są dowody, iż wynika to z czynników natury fizjologicznej lub patologicznej, takich jak np. obniżone wydzielanie epitestosteronu, wytwarzanie androgenów przez nowotwór lub niedobór enzymów.
2. W przypadku stwierdzenia stosunku T/E powyżej 6,0 decyzją Podkomisji Kontroli Dopingu mogą być przeprowadzone dodatkowe, rozszerzone badanie lekarskie oraz badania endokrynologiczne przed ostatecznym określeniem próbki kontroli dopingu. Sporządzony na tej podstawie kompletny raport zawierać będzie wyniki testów retrospektywnych i kolejnych oznaczeń laboratoryjnych moczu oraz wyniki badań endokrynologicznych.
W przypadku gdy Podkomisja nie dysponuje wynikami testów retrospektywnych, zawodnik powinien być badany bez uprzedzenia co najmniej 3 razy w ciągu 3 następujących po sobie miesięcy. Wyniki tych badań zostaną włączone do raportu. W przypadku braku współpracy zawodnik z Podkomisją, próbkę określi się jako pozytywną.
D. Środki moczopędne (Diuretyki): | |
acetazolamid | acetazolamide |
amilorid | amiloride |
bendroflumetiazyd | bendroflumethiazide |
benztiazyd | benzthiazide |
bumetanid | bumetanide |
chloromerodryna | chloromerodrine |
chlortalidon | chlortalidone |
diklofenamid | diclofenamide |
furosemid | furosemide |
hydrochlorotiazyd | hydrochlorothiazide |
indapamid | indapamid |
kwas etakrynowy | ethacrynic acid |
mannitol | mannitol |
mersalyl | mersalyl |
spironolakton | spironolactone |
triametaren | triametarene |
oraz związki pokrewne. |
Wyjaśnienia:
1. Leki moczopędne podane bez uzasadnienia lekarskiego, zwłaszcza w dużych dawkach, mogą powodować wiele działań niepożądanych, a przede wszystkim prowadzą do poważnych zaburzeń elektrolitowych (hiponatremii, hipopotasemii i hipomagnezemii). Ponadto, w zależności od dawki leku i drogi jego podania, mogą być powodem nagłego spadku ciśnienia tętniczego, zaburzeń rytmu serca, bólów i zawrotów głowy, a także kurczów mięśniowych.
2. Z uwagi na bardzo częste próby sztucznego zmniejszania masy ciała w celu zakwalifikowania się do niższej kategorii wagowej komisje medyczne MKOl oraz właściwych międzynarodowych federacji sportowych zastrzegają sobie prawo do pobierania próbek moczu już w czasie ważenia zawodników, a nie tylko po zakończeniu zawodów.
E. Hormony peptydowe i glikoproteinowe oraz ich pokrewne:
1. Gonadotropina kosmówkowa (HCG, human chorionic gonadotropin, choriongonadotropina)
2. Kortykotropina (hormon adrenokortykotropowy, ACTH)
3. Hormon wzrostu (STH, somatotropina, human growth hormone)
4. Erytropoetyna (EPO).
Wyjaśnienia:
1 Gonadotropina kosmówkowa to hormon o działaniu anabolicznym, fizjologicznie wytwarzany przez łożysko, w śladowych ilościach powstający poza nim. W czerwca 1994 r. uzgodniono metodykę jego oznaczania w ramach Komisji Lekarskiej MKOl. Obecnie norma wynosi 0-10 ng/ml, chociaż w zasadzie dotyczy ona kobiet. U mężczyzn bowiem stężenie HCG 2-3 ng/ml sugeruje możliwość choroby nowotworowej. Przekroczenie stężenia 10 ng/ml powoduje oczywiście dyskwalifikację zawodnika.
2. Stosowanie kortykotropiny jest obecnie traktowane jako równoważne z doustnym, domięśniowym lub dożylnym podaniem kortykosteroidów.
3. Zabronione jest stosowanie substancji uwalniających wymienione w pkt E 1-3 hormony.
A. Doping krwią
Metoda ta polega na stosowaniu krwi, preparatów krwiopochodnych lub erytropoetyny w celu innym niż uzasadniony cel leczniczy. Doping krwią polega na podaniu zawodnikowi w określonym czasie przed startem w zawodach krwi, czerwonych ciałek krwi lub preparatów krwiopochodnych zawierających krwinki czerwone. Preparaty takie mogą pochodzić od samego biorcy (autologiczne) lub innej osoby (nieautologiczne). Transfuzja dodatkowej krwi zwiększa wydolność fizyczną zawodników, zwłaszcza startujących w dyscyplinach wytrzymałościowych, jak biegi długodystansowe (maraton), wyścigi kolarskie czy biegi narciarskie, stwarzając nierówne szanse konkurentom.
B. Metody farmakologiczne, chemiczne i fizyczne
Zabronione są manipulacje farmakologiczne, chemiczne lub fizyczne, wykorzystujące substancje lub metody, które modyfikują bądź usiłują zmodyfikować stan i charakter próbek moczu pobieranych w kontrolach antydopingowych i prowadzą w konsekwencji do zmiany wyników testów. Przykładami omawianych manipulacji są: cewnikowanie, podmienianie lub fałszowanie moczu (pobieranego do kontroli), hamowanie wydalania nerkowego, np. przy użyciu probenecidu i pokrewnych substancji złożonych oraz poprzez podawanie epitestosteronu. Jeżeli stężenie epitestosteronu przekracza 200 ng/ml, wówczas laboratorium zawiadamia Podkomisję Kontroli Dopingu, która wdraża odpowiednie postępowanie.
A. Alkohol
Jest zabroniony w niektórych dyscyplinach sportu, np. w: łucznictwie, pięcioboju nowoczesnym, sportach motocyklowych (stałe badanie na obecność alkoholu w wydychanym powietrzu na 45 min. przed startem), szermierce. Na żądanie związku sportowego mogą być wykorzystane odpowiednie badania kontrolne. Są to przede wszystkim badania zawartości alkoholu w powietrzu wydechowym lub krwi. Spożywanie alkoholu prowadzi do najczęściej spotykanego w Polsce typu uzależnienia (zarówno psychicznego, jak i fizycznego).
B. Marihuana
Jest zabroniona w niektórych dyscyplinach sportu. Testy na jej obecność mogą być wykonywane na żądanie związku sportowego. Podobnie jak haszysz marihuana jest składnikiem konopi. Długotrwałe nadużywanie marihuany prowadzi do wystąpienia psychoz toksycznych.
C. Środki znieczulające miejscowo
Stosowanie środków znieczulających miejscowo w postaci zastrzyków jest dozwolone pod następującymi warunkami:
a) wykorzystywane są takie środki, jak bupiwakaina, prokaina, karbokaina, lidokaina i inne związki pokrewne z wykluczeniem kokainy,
b) stosowane są wyłącznie miejscowo lub dostawowo,
c) stosowane są wyłącznie w wyniku wskazań lekarskich (a wszystkie ich szczegóły, w tym rozpoznanie, dawka i sposób zastosowania, zostaną natychmiast przekazane na piśmie do Podkomisji Kontroli Dopingu).
Stosowanie tzw. blokad stawów, bez uzasadnionych wskazań lekarskich, powoduje zniesienie istotnej reakcji alarmowej, jaką jest ból, a to przyczynia się do częstych i groźnych kontuzji, np. w siatkówce, koszykówce, wioślarstwie, a zwłaszcza w piłce nożnej i boksie.
D. Kortykosteroidy
Stosowanie kortykosteroidów jest zabronione, z wyjątkiem ich podania miejscowego (w wyniku wskazań laryngologicznych, okulistycznych lub dermatologicznych), w inhalacji (astma, alergiczny nieżyt nosa) oraz wstrzyknięć miejscowych i dostawowych. Każdorazowe ich zastosowanie należy zgłosić do Podkomisji Kontroli Dopingu lub lekarzowi zawodów.
E. Beta-adrenolityki (beta-blokery)
Beta-adrenolityki reprezentują następujące przykłady:
acebutolol
alprenolol
atenolol
labetalol
metoprolol
nadolol
oksprenolol
propranol
sotalol
oraz inne związki pokrewne.
Od 1993 r. beta-adrenolityki znajdują się w grupie środków, których stosowanie podlega ograniczeniom. Stosowanie ich jest zakazane m.in.: w łucznictwie, strzelectwie, biathlonie, pięcioboju nowoczesnym, saneczkarstwie, skokach narciarskich, nurkowaniu. W innych dyscyplinach sportu testy na obecność tych leków wykonywane będą na wniosek związków sportowych, a kompetentnym podmiotem do podjęcia decyzji w tej sprawie jest Podkomisja Kontroli Dopingu.
Dokumenty powiązane
Jeżeli chcesz mieć dostęp do wszystkich dokumentów powiązanych, zaloguj się do LEX-a Nie korzystasz jeszcze z programów LEX? Zamów dostęp testowy »