Rozdział 5 - Zasady gospodarki finansowej. - Zasady działalności przedsiębiorstw państwowych w 1982 r.

Monitor Polski

M.P.1981.32.287

Akt utracił moc

Wersja od: 5 października 1982 r.

Rozdział  5

Zasady gospodarki finansowej.

§  32.

1. Podstawowym miernikiem oceny działalności gospodarczej przedsiębiorstwa jest roczny wynik finansowy. Wynik finansowy dodatni jest zyskiem, wynik finansowy zaś ujemny - stratą przedsiębiorstwa.

2. Wynik finansowy przedsiębiorstwa stanowi różnicę między przychodem ze sprzedaży wraz z należnymi dotacjami przedmiotowymi a kosztami własnymi tej sprzedaży, zmniejszoną o podatek obrotowy, skorygowaną o rozliczenia wyrównawcze z tytułu handlu zagranicznego i dotacje podmiotowe oraz saldo strat i zysków nadzwyczajnych.

3. Przez przychód ze sprzedaży rozumie się w szczególności przychód ze sprzedaży na rynku krajowym i zagranicznym:

1) wyrobów,

2) robót,

3) usług,

4) towarów,

5) materiałów,

6) patentów, licencji i innych osiągnięć naukowo-technicznych.

4. Nie stanowi przychodu ze sprzedaży wartość dostaw wyrobów, robót, usług, towarów i materiałów odebranych, a nie zapłaconych przez odbiorców krajowych w ciągu 25 dni od zakończenia roku sprawozdawczego 1982.

§  33.

1. W celu ustalenia właściwej podstawy do:

1) podziału wyniku finansowego,

2) rozliczeń z budżetem Państwa,

3) analiz i ocen

roczny bilans i wykazany w nim wynik finansowy przedsiębiorstwa podlegają weryfikacji sprawdzającej jego rzetelność i prawidłowość.

2. Weryfikację rocznego bilansu przedsiębiorstwa przeprowadza właściwy miejscowo organ Ministra Finansów. Minister Finansów może upoważnić inny organ do przeprowadzenia weryfikacji rocznego bilansu określonych przedsiębiorstw.

§  34.

1. Zweryfikowany zysk po pomniejszeniu o należny podatek dochodowy lub zwiększeniu o przyznaną dotację podmiotową, a następnie po uwzględnieniu udziału w wyniku finansowym wspólnych i mieszanych przedsiębiorstw, stanowi zysk do podziału.

2. Z zysku do podziału jest dokonywany obowiązkowy odpis na fundusz rezerwowy, a następnie należne obciążenie na Fundusz Aktywizacji Zawodowej. Pozostałą część zysku do podziału przedsiębiorstwo może samodzielnie przeznaczyć na cele rozwojowe, nagrody dla załogi, zwiększenie funduszów socjalnego i mieszkaniowego oraz na inne potrzeby.

§  35.

1. Przedsiębiorstwo posiada fundusz statutowy, odzwierciedlający wartość powierzonej mu do użytkowania części mienia ogólnonarodowego. Na fundusz ten składa się w szczególności wartość netto jego środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz część wartości środków obrotowych przekazanych mu przez organ założycielski oraz wniesionych przez udziałowców.

2. Fundusz statutowy zwiększa się o wartość środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz środków obrotowych, otrzymanych nieodpłatnie oraz sfinansowanych z funduszu rozwoju lub innych funduszów przedsiębiorstwa, a pomniejsza się o wartość środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych przekazanych nieodpłatnie, zlikwidowanych lub sprzedanych, jak i o umorzenie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

3. Minister Finansów może określić dodatkowe tytuły zwiększeń i zmniejszeń funduszu statutowego, zwłaszcza w razie przeszacowania majątku i wypadków losowych.

§  36.

1. Przedsiębiorstwo tworzy fundusz rezerwowy, fundusz rozwoju oraz fundusze zakładowe określone w § 30.

2. Przedsiębiorstwa, które w 1981 r. tworzyły fundusz postępu techniczno-ekonomicznego, tworzą go w 1982 r.

§ 37. Fundusz rezerwowy przeznaczony jest na pokrycie strat. Na równi ze stratą traktuje się obciążenie na rzecz Funduszu Aktywizacji Zawodowej nie znajdujące pokrycia w zysku do podziału. Fundusz rezerwowy jest tworzony z odpisu w wysokości 10% zysku do podziału. Przedsiębiorstwo może samodzielnie podwyższać wysokość tego odpisu.

§  38.

1. Przedsiębiorstwo może tworzyć inne fundusze poza wymienionymi w § 36, z tym że tworzenie funduszu obciążającego koszty własne następuje na zasadach określonych przez Ministra Finansów.

2. Przedsiębiorstwo może gromadzić środki funduszy na wyodrębnionych rachunkach bankowych.

§  39.

1. Fundusz rozwoju jest tworzony z części zysku do podziału i odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

2. Z odpisów amortyzacyjnych przedsiębiorstwo przekazuje:

1) na fundusz rozwoju:

a) całość odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, uzyskanych w wyniku inwestycji finansowanej w całości lub w części z kredytu bankowego - do czasu spłaty tego kredytu,

b) 70% równowartości pozostałych odpisów amortyzacyjnych, pomnożonej przez stosunek procentowy umorzenia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych do ich wartości początkowej według stanu na dzień 1 stycznia danego roku,

2) do budżetu - pozostałość amortyzacji nie przekazanej na fundusz rozwoju.

3. Minister Finansów może dla określonej grupy przedsiębiorstw zwiększyć procent amortyzacji pozostawianej w przedsiębiorstwie.

4. Odpisy amortyzacyjne od zakładowych domów mieszkalnych i środków trwałych służących zakładowej działalności socjalnej nie mogą obciążać kosztów działalności przedsiębiorstwa.

5. Na fundusz rozwoju wpływają ponadto udziały innych jednostek organizacyjnych w inwestycjach wspólnych, koszty i dochody z tytułu likwidacji lub sprzedaży innych środków trwałych aniżeli służące zakładowej działalności socjalnej lub stanowiące zakładowe domy mieszkalne, część funduszu statutowego, która nie służy na pokrycie ośrodków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, zbędną dla finansowania środków obrotowych oraz inne środki określone w odrębnych przepisach.

§  40.

1. Fundusz rozwoju jest przeznaczony w pierwszej kolejności na spłatę rat kredytów inwestycyjnych.

2. Pozostałą - po spłacie rat kredytów inwestycyjnych - część funduszu rozwoju przedsiębiorstwo może przeznaczać samodzielnie na finansowanie zapasów środków obrotowych w drodze zasilania funduszu statutowego, na cele inwestycyjne, finansowanie wkładów majątkowych na rzecz wspólnych i mieszanych przedsiębiorstw oraz na uzupełniające finansowanie wydatków na postęp techniczno-ekonomiczny.

§  41.

1. Przedsiębiorstwo finansuje środki obrotowe z tej części funduszu statutowego, która nie służy na pokrycie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

2. Środki obrotowe mogą być w całości finansowane funduszem statutowym. Na finansowanie środków obrotowych nie znajdujących pokrycia w funduszu statutowym przedsiębiorstwo może zaciągać w banku kredyty obrotowe na warunkach określonych w umowie kredytowej.

§ 42. Przedsiębiorstwo podejmuje samodzielnie inwestycje finansowane z posiadanych środków przeznaczonych na ten cel.

§  43.

1. Inwestycje przedsiębiorstwa, z wyjątkiem inwestycji, o których mowa w § 45, są finansowane ze środków funduszu rozwoju. Przedsiębiorstwo może zaciągać na nie kredyty bankowe oraz inne kredyty w wypadkach określonych w odrębnych przepisach.

2. Kredyt na finansowanie inwestycji, o których mowa w ust. 1, jest spłacany przez przedsiębiorstwo ze środków funduszu rozwoju w okresie ustalonym w umowie kredytowej.

3. Na finansowanie inwestycji przedsiębiorstwa mogą być przeznaczone również środki funduszów celowych i innych, jeżeli przewidują to przepisy określające zasady tworzenia i przeznaczania tych funduszów.

§  44.

1. Inwestycjami centralnymi są inwestycje określone w uchwałach Sejmu lub Rady Ministrów oraz w decyzjach Prezydium Rządu.

2. Inwestycje centralne, w których wyniku ma powstać nowe przedsiębiorstwo, są finansowane, z wyjątkiem określonym w ust. 4, z zaciągniętego przez przedsiębiorstwo w budowie kredytu bankowego, podlegającego spłacie ze środków funduszu rozwoju przedsiębiorstwa, w okresie ustalonym w umowie kredytowej.

3. Inwestycje centralne, realizowane w istniejącym przedsiębiorstwie na podstawie zawartej przez nie umowy o pełnieniu obowiązku inwestora, z wyjątkiem, o którym mowa w ust. 4, są finansowane według zasad określonych w § 43 ust. 1 i 2.

4. Inwestycja centralna może być również finansowana w całości lub częściowo z dotacji budżetowej. Wielkość dotacji budżetowej na finansowanie inwestycji centralnych jest określona w uchwałach lub decyzjach, o których mowa w ust. 1.

5. Przepisy ust. 2-4 stosuje się również do inwestycji podejmowanych na podstawie decyzji terenowych organów administracji państwowej stopnia wojewódzkiego.

§  45.

1. Inwestycje przedsiębiorstwa, w których wyniku mają powstać obiekty służące zakładowej działalności socjalnej, są finansowane z części środków zakładowego funduszu socjalnego, z wyników na sprzedaży i likwidacji środków trwałych, służących działalności socjalnej, oraz środków przekazanych przez związki zawodowe i inne organizacje społeczne.

2. Inwestycje mieszkaniowe przedsiębiorstwa są finansowane ze środków zakładowego funduszu mieszkaniowego, uzupełnionych środkami uzyskanymi ze sprzedaży i likwidacji zakładowych domów mieszkalnych.

3. Bank może udzielić kredytu na uzupełnienie środków, o których mowa w ust. 1 i 2. Przedsiębiorstwo spłaca ten kredyt odpowiednio ze środków zakładowego funduszu socjalnego bądź mieszkaniowego w okresie ustalonym w umowie kredytowej.

§  46.

1. Odsetki od kredytu, naliczane przez bank w okresie realizacji inwestycji, o których mowa w § 44 i 45, są płacone z kredytów udzielonych na finansowanie tych inwestycji. Przedsiębiorstwo po przekazaniu inwestycji do eksploatacji zalicza te odsetki do kosztów inwestycji, które zwiększają wartości niematerialne i prawne, podlegająca umarzaniu i amortyzacji w okresie do 10 lat.

2. Odsetki od kredytu, naliczane przez bank w okresie spłaty kredytu wykorzystanego na finansowanie inwestycji, o których mowa w § 43 i 44, są płacone po przekazaniu inwestycji do eksploatacji ze środków obrotowych i zaliczane do kosztów działalności eksploatacyjnej przedsiębiorstwa.

3. Odsetki od kredytu, o którym mowa w § 45 ust. 3, są płacone odpowiednio ze środków zakładowego funduszu socjalnego bądź mieszkaniowego.

§  47.

1. Wydatki przedsiębiorstwa na cele związane z postępem techniczno-ekonomicznym, a w szczególności na prace badawczo-rozwojowe wraz z towarzyszącymi pracami dotyczącymi normalizacji, na opracowanie i ocenę projektów wynalazczych oraz na nabycie licencji i patentów, są finansowane z funduszu postępu techniczno-ekonomicznego, a w przedsiębiorstwach, w których nie tworzy się tego funduszu - bezpośrednio w ramach kosztów działalności.

2. W 1982 r. przedsiębiorstwa dokonają odpisów na fundusz postępu techniczno-ekonomicznego według stawek obowiązujących w 1981 r., obciążając nimi koszty własne.

3. Rada Ministrów określi procent odpisów na centralny fundusz postępu techniczno-ekonomicznego z zakładowych funduszów postępu technicznego. Przedsiębiorstwo może otrzymać z tego funduszu bezzwrotne subwencje na finansowanie wybranych prac badawczych, prowadzonych przez to przedsiębiorstwo.

4. Uzupełniającym źródłem finansowania wydatków, o których mowa w ust. 1, mogą być środki funduszu rozwoju.

5. Koszty prac wdrożeniowych, koszty realizacji projektów wynalazczych oraz koszty działalności klubów techniki i racjonalizacji obciążają bezpośrednio koszty działalności. Koszty tych prac zakończonych wynikiem negatywnym lub niewspółmierne do osiągniętych efektów mogą być finansowane w całości lub w części z funduszu postępu techniczno-ekonomicznego przedsiębiorstwa.

6. Wynagrodzenia autorskie dla twórców projektów wynalazczych oraz nagrody związane z tymi projektami obciążają koszty działalności przedsiębiorstwa.

§ 48. Przedsiębiorstwo może samodzielnie przekazywać na sfinansowanie przedsięwzięć wspólnych środki obrotowe oraz środki funduszów, o których mowa w § 36 i 38 ust. 1, innym przedsiębiorstwom, zrzeszeniom przedsiębiorstw lub ministerstwom koordynującym.

§ 49. Koszty utrzymania zrzeszenia są zaliczane do kosztów przedsiębiorstwa.

§ 50. Za prawidłowe ustalenie stanu i wyniku finansowego przedsiębiorstwa oraz przestrzeganie zasad gospodarki finansowej odpowiada dyrektor oraz główny księgowy przedsiębiorstwa.

§  51.

1. Jeżeli przedsiębiorstwo ponosi stratę nie znajdującą pokrycia w funduszu rezerwowym lub staje się niewypłacalne, bank uzależnia dalsze udzielanie kredytów od przedstawienia przez przedsiębiorstwo programu uzdrowienia jego gospodarki w terminie ustalonym przez bank.

2. W razie negatywnej oceny programu przez bank i odmowy dalszego kredytowania przedsiębiorstwa organ założycielski powołuje zespół przygotowawczy, który przedstawi wnioski, w okresie nie dłuższym niż jeden miesiąc, co do celowości dalszej działalności przedsiębiorstwa lub trybu uzdrowienia jego gospodarki.

3. Od daty zawiadomienia przez bank o negatywnej ocenie programu i odmowy kredytowania bank udziela kredytu na wypłaty wynagrodzeń w wysokości wynikającej z umowy o pracę. Kredyt ten jest udzielany na okres nie dłuższy niż 4 miesiące, wliczając w to okres pracy zespołu przygotowawczego, o którym mowa w ust. 2. Kredyt ten bank zabezpiecza na majątku przedsiębiorstwa. Po tym okresie przedsiębiorstwo ulega likwidacji, chyba że organ założycielski podjął decyzję o kontynuowaniu działalności przedsiębiorstwa.

4. Jeżeli organ założycielski, na podstawie wniosków zespołu przygotowawczego, o którym mowa w ust. 2, podejmie decyzję o kontynuowaniu działalności przedsiębiorstwa, to:

1) ustala program uzdrowienia przedsiębiorstwa,

2) ustala dotacje budżetowe dla przedsiębiorstwa na okres objęty programem uzdrowienia.