Zakres przedmiotowy rzemiosł oraz rozgraniczenie rzemiosła i przemysłu fabrycznego.

Monitor Polski

M.P.1966.15.90

Akt utracił moc

Wersja od: 9 września 1968 r.

OKÓLNIK

PRZEWODNICZĄCEGO KOMITETU DROBNEJ WYTWÓRCZOŚCI

z dnia 18 marca 1966 r.

w sprawie zakresu przedmiotowego rzemiosł oraz rozgraniczenia rzemiosła i przemysłu fabrycznego.

W związku z §§ 1 i 2 rozporządzenia Przewodniczącego Komitetu Drobnej Wytwórczości z dnia 27 czerwca 1963 r. w sprawie zmiany listy rzemiosł (Dz. U. Nr 32, poz. 184) oraz art. 143 prawa przemysłowego z dnia 7 czerwca 1927 r. (Dz. U. Nr 53, poz. 468 z późniejszymi zmianami) wyjaśnia się i ustala, co następuje:

§ 1. Zakres przedmiotowy poszczególnych rzemiosł, wymienionych w § 1 rozporządzenia Przewodniczącego Komitetu Drobnej Wytwórczości z dnia 27 czerwca 1963 r. w sprawie zmiany listy rzemiosł (Dz. U. Nr 32, poz. 184), określa wykaz stanowiący załącznik do okólnika.

§  2.

1. W ramach danego rzemiosła mogą być wykonywane czynności zaliczone do zakresu podstawowego (rubryka 2 wykazu) oraz - w określonych w wykazie wypadkach - do zakresu dodatkowego (rubryka 3 wykazu).

2. Wykonywanie działalności w ramach zakresu dodatkowego nie wymaga wykazania się dodatkowymi dowodami uzdolnienia zawodowego. Nie zwalnia to jednak od obowiązku posiadania specjalnych kwalifikacji, określonych odrębnymi przepisami.

3. Jeżeli w zakresie przedmiotowym danego rzemiosła wymieniony jest wyrób określonych przedmiotów lub urządzeń, rozumie się przez to także naprawę i konserwację odpowiednich przedmiotów (urządzeń), jak również wyrób ich części składowych i elementów.

§ 3. Stosownie do art. 31 ust. 1 pkt 1 prawa przemysłowego mogą być podejmowane przez rzemieślnika wszelkie prace związane z wykonaniem wyrobu bądź usługi, a w szczególności odpowiednie czynności przygotowawcze i wykończeniowe, w tym również konieczne drobne czynności i naprawy wchodzące w zakres innych rzemiosł.

§ 4. Przy rozstrzyganiu wątpliwości, czy dane przedsiębiorstwo należy uważać za prowadzone w ramach rzemiosła czy też przemysłu fabrycznego, w postępowaniu przewidzianym w art. 143 prawa przemysłowego należy brać pod uwagę:

1) przedmiot działalności danego przedsiębiorstwa w zestawieniu z zakresem przedmiotowym odpowiedniego rzemiosła,

2) stan zatrudnienia w przedsiębiorstwie,

3) 1 osobisty udział właściciela w produkcji lub świadczeniu usług.

§  5.

1. Ze względu na stan zatrudnienia należy uważać za rzemieślnicze te przedsiębiorstwa, w których zatrudnionych jest oprócz właściciela (właścicieli) nie więcej niż sześciu, a przy wykonywaniu rzemiosł budowlanych - nie więcej niż ośmiu pracowników najemnych, z tym że na terenach i w miastach objętych deglomeracją na podstawie odrębnych przepisów podane liczby zatrudnionych wynoszą odpowiednio: nie więcej niż czterech oraz sześciu pracowników.

2. 2 Członków rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym z właścicielem przedsiębiorstwa oraz uczniów zatrudnionych na podstawie umowy o naukę nie wlicza się do liczby pracowników zatrudnionych w przedsiębiorstwie. Ponadto nie wlicza się dwóch wyszkolonych przez danego rzemieślnika uczniów albo dwóch przyjętych na praktykę absolwentów zasadniczych szkół zawodowych - w ciągu 24 miesięcy po złożeniu przez nich egzaminu czeladniczego bądź po ukończeniu szkoły zawodowej; powyższe wyłączenie nie dotyczy jednak absolwentów na terenach i w miastach objętych deglomeracją.

§ 6. 3 Przy rozstrzyganiu, czy dane przedsiębiorstwo należy uważać za prowadzone w ramach rzemiosła, do liczby pracowników najemnych (§ 5 ust. 1) nie wlicza się osób zaliczonych do I lub II grupy inwalidów lub pobierających rentę starczą - zatrudnionych w niepełnym wymiarze godzin, osoby zatrudnionej przy prowadzeniu ksiąg handlowych lub podatkowych, ekspedientów (ekspedientek) dokonujących detalicznej sprzedaży wyrobów bądź przyjmujących i wydających przedmioty powierzone w związku ze świadczeniem usług oraz woźniców i konwojentów rozwożących wyroby przedsiębiorstwa albo przedmioty przerabiane lub naprawiane przez dane przedsiębiorstwo. Organ określony w § 7 ust. 1 może, w zależności od potrzeb gospodarczych i oceny sytuacji w dziedzinie zatrudnienia, ograniczyć liczbę osób zatrudnionych w niepełnym wymiarze godzin, o których mowa wyżej.

§  7.

1. Właściwy do spraw przemysłu organ prezydium wojewódzkiej rady narodowej (rady narodowej miasta wyłączonego z województwa) może wyrazić zgodę na okresowe zatrudnienie w przedsiębiorstwie rzemieślniczym większej liczby pracowników najemnych niż podano w § 5, jeżeli to jest uzasadnione koniecznością pokrycia miejscowego nie zaspokojonego zapotrzebowania na produkcję lub usługi danego przedsiębiorstwa bądź wykonania terminowych zamówień awaryjnych lub eksportowych.

2. Decyzja wyrażająca zgodę na zwiększenie zatrudnienia powinna być wydana po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego, zwłaszcza w drodze zasięgnięcia opinii właściwego do spraw zatrudnienia organu prezydium wojewódzkiej rady narodowej (rady narodowej miasta wyłączonego z województwa), izby rzemieślniczej oraz zainteresowanych organów i instytucji, w tym - jeżeli chodzi o przedsiębiorstwa członków rzemieślniczych spółdzielni zaopatrzenia i zbytu - także właściwej spółdzielni.

§ 8. 4 Osobisty udział właściciela w produkcji lub świadczeniu usług nie jest wymagany w razie wykonywania rzemiosła na rachunek wdowy (wdowca) lub małoletnich zstępnych, a także w razie utraty przez rzemieślnika zdolności do pracy.

§ 9. 5

1. Nie uważa się za rzemieślniczą produkcji, pomimo zachowania warunków określonych w paragrafach poprzedzających, jeżeli czynności produkcyjne - z wyjątkiem czynności pomocniczych - wykonywane są wyłącznie przy użyciu automatów.

2. Nie uważa się za rzemieślniczą produkcji przedmiotów z tworzyw sztucznych, jeżeli dany przedmiot bądź jego podstawowe elementy wytwarzane są przy użyciu specjalnych maszyn lub urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych, jak wtryskarki, wytłaczarki i prasy. W społecznie i gospodarczo uzasadnionych wypadkach organ określony w § 7 ust. 1 może przejściowo zaniechać zakwalifikowania opisanej wyżej produkcji do przemysłu fabrycznego, jeżeli jest ona wykonywana przy użyciu nie więcej niż jednej ręcznej wtryskarki, wytłaczarki albo prasy.

§ 10. Traci moc okólnik Przewodniczącego Komitetu Drobnej Wytwórczości z dnia 5 września 1963 r. w sprawie zakresu przedmiotowego rzemiosł oraz rozgraniczenia rzemiosła od przemysłu fabrycznego (Monitor Polski Nr 72, poz. 361).

ZAŁĄCZNIK 

WYKAZ ZAKRESÓW PRZEDMIOTOWYCH RZEMIOSŁ

Nr statystyczny GUS	Zakres podstawowy	Zakres dodatkowy
1	2	3
101	RZEMIOSŁA METALOWE
	Blacharstwo.
	Wyrób i naprawa przedmiotów oraz naczyń z blachy; wyrób i naprawa metalowych nadwozi pojazdów, akcesoriów motoryzacyjnych z blachy, chłodnic itp.; obudowa blachą sprzętu wszelkiego rodzaju; roboty blacharskie w budynkach; krycie dachów blachą.	Naprawa i konserwacja dachów.
102	Brązownictwo.
	Wyrób i naprawa przedmiotów zdobniczych i użytkowych z miedzi, brązu oraz innych metali, z wyjątkiem złota i platyny.	Galwanizowanie, szlifowanie i polerowanie metali; rytowanie wyrobów niezłotniczych.
103	Elektromechanika.
	Wyrób nietypowych oraz naprawa, konserwacja i instalowanie wszelkiego rodzaju aparatów, przyrządów, urządzeń elektrycznych, reklam świetlnych, sprzętu oświetleniowego (lamp, żyrandoli) z metali, a także przy użyciu elementów z innych materiałów; wyrób, instalowanie, naprawa i konserwacja specjalistycznej aparatury elektromedycznej, elektropomiarowej itp.; wyrób nietypowego oraz naprawa wszelkiego osprzętu elektrycznego z metali, a także przy użyciu elementów z tworzyw sztucznych, silników i urządzeń elektrycznych oraz części zamiennych do tego rodzaju urządzeń; naprawa i ładowanie akumulatorów; instalowanie, konserwacja oraz naprawa dźwigów i suwnic wszelkiego rodzaju; wyrób części zamiennych i zespołów elektrycznych do urządzeń, dźwigów, suwnic, pojazdów mechanicznych itp.; ustalanie parametrów maszyn i urządzeń elektrycznych; instalowanie, naprawa i konserwacja urządzeń chłodniczych.	Wykonywanie pomiarów elektrycznych instalacji objętych zakresem rzemiosła "Instalatorstwo elektryczne"; zakładanie anten radiowych i telewizyjnych oraz odgromników; naprawa instalacji i urządzeń elektrycznych w pojazdach mechanicznych.
104	Galwanizatorstwo.
	Nakładanie sposobem elektrolitycznym i chemicznym powłok metalowych oraz barwienie metali; elektryczne i próżniowe natryskiwanie przedmiotów metalami; szlifowanie i polerowanie metali; wyrób matryc (form) oraz przedmiotów użytkowych i ozdobnych sposobem elektrolitycznym.
105	Grawerstwo.
	Wyrób monogramów, żetonów, szyldzików, plakietek, matryc, pieczątek oraz klisz metalowych, numeratorów oraz innych przyrządów cechowniczych; rytowanie walców; rytowanie ozdobne; wyrób pieczątek gumowych.
106	Kotlarstwo.	Naprawa naczyń blaszanych; naprawa instalacji centralnego ogrzewania.
	Instalowanie oraz naprawa i konserwacja nisko i średnioprężnych kotłów przemysłowych i centralnego ogrzewania, parowych i powietrznych aparatów ogrzewniczych w zakładach przemysłowych i gastronomicznych; wyrób nietypowych pieców centralnego ogrzewania oraz pieców kąpielowych na paliwo stałe; wyrób nietypowych armatur do kotłów; wyrób kotłów parowych i urządzeń niskoprężnych oraz zbiorników próżniowych; pobielanie kotłów i naczyń oraz urządzeń przemysłowych i handlowych.
107	Kowalstwo.
	Wyrób i naprawa narzędzi rolniczych, przedmiotów gospodarstwa rolnego i domowego z metali żelaznych; wyrób okuć i innych kutych elementów budowlanych; podkuwanie koni; wyrób i naprawa pojazdów konnych i ręcznych; naprawa przyczep i podwozi samochodowych.	Naprawa maszyn rolniczych; naprawy z zakresu ślusarstwa, blacharstwa i mechaniki pojazdowej; wyrób zdobniczych przedmiotów z metali żelaznych; naprawy z zakresu instalatorstwa sanitarnego i ogrzewania (z wyłączeniem urządzeń gazowych).
108	Kowalstwo zdobnicze.
	Wyrób i naprawa zdobniczych przedmiotów oraz elementów budowlanych z metali żelaznych.	Wyrób kutych i naprawa wszelkich użytkowych przedmiotów z metali żelaznych.
109	Mechanika maszyn.
	Montaż, naprawa i konserwacja maszyn i urządzeń mechanicznych przemysłowych, gospodarstwa domowego i rolnego; budowa i naprawa nietypowych maszyn i urządzeń warsztatowych do obróbki mechanicznej oraz pomp; wyrób części zamiennych do maszyn.	Naprawy z zakresu blacharstwa, ślusarstwa i kowalstwa; naprawa urządzeń chłodniczych.
110	Mechanika maszyn biurowych.
	Naprawa i konserwacja wszelkich maszyn biurowych i rejestracyjnych, powielaczy i numeratorów oraz wyrób części zamiennych.	Naprawy z zakresu mechaniki maszyn i mechaniki precyzyjnej.
111	Mechanika precyzyjna.
	Wyrób, naprawa i konserwacja narzędzi i aparatów precyzyjnych (medycznych, geodezyjnych, pomiarowych, optycznych, nawigacyjnych, kinotechnicznych - wąskotaśmowych itp.) oraz innych aparatów specjalistycznych i sprawdzianów; wyrób części zamiennych do przyrządów i aparatów precyzyjnych.	Naprawy z zakresu mechaniki maszyn i maszyn biurowych; wyrób oraz naprawa wag aptecznych i analitycznych.
112	Mechanika pojazdowa.
	Naprawa i konserwacja pojazdów mechanicznych; naprawa silników spalinowych wszelkiego przeznaczenia i sprężarek; wyrób i naprawa części zamiennych oraz akcesoriów do wszelkich pojazdów mechanicznych z metali oraz innych surowców (materiałów) użytych w połączeniu z metalem; naprawa instalacji i urządzeń elektrycznych w pojazdach mechanicznych.	Naprawy z zakresu ślusarstwa i kowalstwa; naprawa i ładowanie akumulatorów.
113	Odlewnictwo.
	Wyrób i naprawa odlewów artystycznych i użytkowych żeliwnych oraz z metali nieżelaznych.	Wyrób modeli odlewniczych.
114	Optyka.
	Wykonywanie i naprawa wszelkiego rodzaju okularów i szkieł optycznych oraz ochronnych; szlifowanie szkieł optycznych.	Wyrób, naprawa i regulowanie przyrządów optycznych (lornetki, lupy, aparaty fotograficzne, mikroskopy itp.); inne naprawy z zakresu mechaniki precyzyjnej.
115	Rusznikarstwo.
	Naprawa broni myśliwskiej, sportowej i krótkiej; wyrób amunicji myśliwskiej i sportowej.
116	Ślusarstwo.
	Wyrób i naprawa zamków, sprzętu gospodarstwa domowego, rolnego oraz sprzętu sportowego z metali; wyrób nietypowych wózków; naprawa przyrządów, urządzeń mechanicznych, rowerów i wózków; wyrób narzędzi, mebli i konstrukcji oraz okuć budowlanych i armatur z metali, a także przy użyciu elementów z materiałów zastępczych; wykonywanie ogrodzeń metalowych wraz z zakładaniem siatki; naprawa i konserwacja wszelkiego rodzaju sprzętu przeciwpożarowego.	Wyrób i naprawa przedmiotów i galanterii z metali objętych zakresem rzemiosła nr statystyczny GUS 713 ("Wyrób drobnych przedmiotów użytku osobistego i domowego oraz zabawek"); wyrób przedmiotów gospodarstwa rolnego i domowego z zakresu kowalstwa; naprawy z zakresu kowalstwa i kowalstwa zdobniczego; wyrób części zamiennych do maszyn, pojazdów i urządzeń mechanicznych; naprawy z zakresu mechaniki maszyn i mechaniki pojazdowej oraz z zakresu instalatorstwa sanitarnego i ogrzewania; instalowanie i naprawa urządzeń chłodniczych; wyrób nietypowych pieców centralnego ogrzewania.
117	Tele- i radiomechanika.
	Naprawa, konserwacja oraz instalowanie urządzeń i aparatów radiowych, telewizyjnych, teletechnicznych, elektroakustycznych, sygnalizacyjnych, automatyki, urządzeń zawierających lampy elektronowe i tranzystory, półprzewodniki, materiały magnetyczne itp. oraz elektromechanicznych urządzeń współpracujących; wyrób nietypowych urządzeń stabilizacyjnych, antenowych oraz części zamiennych, elementów i podzespołów do powyższych urządzeń.	Naprawy z zakresu elektromechaniki.
118	Wyrób i naprawa wag.
	Wyrób, naprawa, regulacja i konserwacja wszelkiego rodzaju wag; wyrób części zamiennych do wag.
119	Zegarmistrzostwo.
	Naprawa i konserwacja wszelkiego rodzaju zegarków i zegarów; naprawa mechanizmów zegarowych i metalowych pasków do zegarków; budowa zegarów specjalnych; wyrób części zamiennych do zegarków i zegarów.	Naprawy zabawek mechanicznych i metalowych części okularów oraz wyrób sprężyn do zabawek; drobne naprawy z zakresu mechaniki precyzyjnej.
120	Złotnictwo.
	Wyrób i naprawa wszelkich przedmiotów z metali szlachetnych wraz z oprawą i szlifowaniem kamieni szlachetnych, półszlachetnych, sztucznych oraz bursztynów; rytowanie ozdobne wyrobów złotniczych; wyrób i naprawa sztucznej biżuterii z metali.	Rytowanie ozdobne wyrobów niezłotniczych.
	RZEMIOSŁA MINERALNE
201	Betoniarstwo.
	Wyrób i naprawa elementów budowlanych i drogowych, nagrobków, ogrodzeń itp. oraz wykonywanie posadzek, parapetów itp. przy użyciu cementu, gipsu itp. materiałów.	Naprawy budynków przy użyciu cementu, gipsu itp.
202	Ceramika szlachetna.
	Wyrób przedmiotów użytkowych i zdobniczych z kamionki, porcelany i porcelitu; wyrób kafli i płyt ceramicznych.	Wyrób przedmiotów zdobniczych z gliny.
203	Garncarstwo.
	Wyrób naczyń, przedmiotów użytkowych i zdobniczych oraz zabawek z gliny.	Wyrób kafli i płyt ceramicznych.
204	Kamieniarstwo.
	Wyrób nagrobków z kamienia; wyrób i ryflowanie kamieni młyńskich; obróbka kamieni; licowanie budynków okładzinami z kamienia naturalnego i sztucznego; wykuwanie napisów.	Wyrób nagrobków z betonu, lastryka i innych materiałów przy użyciu cementu; murowanie grobowców.
205	Szklarstwo.
	Szklenie otworów budowlanych, mebli, pojazdów i obrazów; gięcie tafli szklanych dla budownictwa, meblarstwa i innych celów; wyrób i podlewanie luster; szlifowanie, zdobienie i barwienie szkła i kryształów; malowanie na szkle i porcelanie; usługowa oprawa obrazów.
206	Wyrób szkieł laboratoryjnych i ozdobnych.
	Wyrób i naprawa szkieł laboratoryjnych, sprzętu laboratoryjnego, termometrów; wyrób szkieł ozdobnych i kryształów, ozdób choinkowych i innych ozdób szklanych.
	RZEMIOSŁA DRZEWNE
301	Bednarstwo.
	Wyrób i naprawa drewnianych naczyń klepkowych oraz klepek.	Naprawy z zakresu stolarstwa, kołodziejstwa i tokarstwa w drewnie.
302	Kołodziejstwo.
	Wyrób i naprawa drewnianych części pojazdów oraz sprzętu gospodarskiego; obudowa drewniana maszyn rolniczych i przyczep.	Naprawy z zakresu stolarstwa, tokarstwa w drewnie i bednarstwa.
303	Koszykarstwo.
	Wyrób koszów, mebli, galanterii itp. artykułów wyplatanych i plecionkarskich z wikliny, trzciny oraz innych materiałów; wyrób urządzeń wnętrz z wikliny i materiałów zastępczych.
304	Modelarstwo.
	Wyrób i naprawa modeli oraz form odlewniczych, pomocy szkolnych, manekinów; wyrób kopyt, form i prawideł (formy do kapeluszy, prawidła do butów itp.); wyrób makiet drewnianych.	Naprawy z zakresu stolarstwa i tokarstwa w drewnie.
305	Pozłotnictwo.
	Pozłacanie przez nakładanie folii lub farbą różnych przedmiotów i odnawianie złoceń; zdobienie ram.	Wyrób ram; usługowa oprawa obrazów.
306	Rzeźbiarstwo w drewnie.
	Wyrób rzeźbionych i zdobionych przedmiotów pamiątkarskich i użytkowych oraz rzeźbienie i zdobienie w drewnie.	Naprawa mebli i ram; tokarstwo w drewnie.
307	Stolarstwo.
	Wyrób i naprawa mebli z drewna i materiałów zastępczych oraz wyrób części drewnianych w meblach o mieszanym wykonawstwie tapicersko-stolarskim; obudowa wnętrz użytkowych z drewna i materiałów zastępczych; wyrób i naprawa stolarki budowlanej z drewna lub materiałów zastępujących drewno; wyrób ram i listew; wyrób i naprawa drewnianego sprzętu sportowego; wyrób oraz układanie podłóg i posadzek z drewna lub tworzyw sztucznych; cyklinowanie podłóg; wyrób budek, altanek, kiosków itp.; wyrób trumien, futerałów itp.	Naprawa mebli miękkich; wyrób galanterii z drewna; wyrób i naprawa drewnianych artykułów gospodarstwa domowego; usługowa oprawa obrazów; obudowa drewnem maszyn rolniczych i przyczep; szklenie okien i drzwi własnego wykonawstwa; rzeźbienie i zdobienie w drewnie.
308	Szkutnictwo.
	Wyrób, naprawa i konserwacja kutrów, łodzi rybackich i sportowych, nart wodnych i sprzętu wioślarskiego; wyrób i naprawa żagli.	Naprawy z zakresu stolarstwa.
309	Tapicerstwo.
	Wyrób i naprawa mebli miękkich, materaców, leżaków, łóżek polowych itp. oraz części miękkich w meblach o mieszanym wykonawstwie stolarsko-tapicerskim; obijanie wnętrz materiałami; szycie i zakładanie wszelkiego rodzaju zasłon, dywanów i chodników; uszczelnianie przeciwakustyczne i ciepłochłonne materiałami miękkimi; wykonywanie i naprawa tapicerki pojazdowej.	Naprawa mebli z zakresu stolarstwa; wyrób prostych elementów konstrukcyjnych do mebli miękkich własnej produkcji.
310	Tokarstwo w drewnie.
	Wyrób toczonych części mebli oraz innych drewnianych przedmiotów użytkowych.	Wyrób kopyt i podeszew drewnianych; wyrób drewnianych zabawek, artykułów pamiątkarskich oraz galanteryjnych.
	RZEMIOSŁA SKÓRZANE
401	Cholewkarstwo.
	Wyrób cholewek; naprawa i przeróbka wierzchnich części obuwia.	Naprawy z zakresu rymarstwa i kaletnictwa; wyrób pantofli oraz innych drobnych artykułów z odpadów skórzanych.
402	Garbarstwo skór bez włosa.
	Garbowanie i wykańczanie skór miękkich i twardych.
403	Kaletnictwo.
	Wyrób i naprawa przedmiotów użytkowych oraz galanterii ze skóry i materiałów zastępczych (torebek, teczek, portfeli, portmonetek, waliz, plecaków, tornistrów, chlebaków, drobnych pokrowców, pasków itp.)	Naprawy rymarskie; wyrób kosmetyczek; naprawy odzieży i rękawiczek ze skóry oraz materiałów zastępczych.
404	Kuśnierstwo.
	Szycie, naprawa i odświeżanie futer, kożuchów i ich imitacji oraz wszelkiej innej odzieży (czapek, kołnierzy) i galanterii futrzanej; wykonywanie i krojenie błamów.
405	Rękawicznictwo.
	Wyrób, naprawa i odświeżanie rękawiczek; wyrób rękawic sportowych i ochronnych.
406	Rymarstwo.
	Wyrób i naprawa uprzęży, siodeł, pasów transmisyjnych i artykułów technicznych, sprzętu oraz przedmiotów sportowych i myśliwskich ze skóry i materiałów zastępczych; wyrób kagańców, smyczy, biczów, troków, tek itp.; szycie plandek, pokrowców, namiotów.	Naprawy z zakresu kaletnictwa; naprawy odzieży i rękawiczek ze skóry i materiałów zastępczych; naprawy tapicerki pojazdowej.
407	Szewstwo.
	Wyrób, naprawa i odświeżanie obuwia zwykłego, trepów, sandałów i pantofli.	Naprawa obuwia ortopedycznego; naprawy z zakresu rymarstwa i kaletnictwa.
408	Wyprawa skór futerkowych.
	Wyprawa, farbowanie i uszlachetnianie skór futerkowych.	Odświeżanie futer.
	RZEMIOSŁA ODZIEŻOWE I WŁÓKIENNICZE
501	Bieliźniarstwo.
	Wyrób i naprawa wszelkiej bielizny damskiej, męskiej, dziecięcej, liturgicznej, pościelowej i stołowej; wyrób szlafroków, kołder, krawatów, chusteczek itp.; malowanie na tkaninach; obciąganie guzików, klamer itp., usługowe napychanie pierzem poduszek, becików itp.	Usługowy wyrób bluzek i fartuchów; szycie zasłon i firanek; szycie odzieży dla niemowląt; wyrób biustonoszy.
502	Czapnictwo.
	Wyrób, naprawa i odświeżanie czapek, beretów, kapeluszy męskich, pilotek i podobnych nakryć głowy z wszelkich materiałów.	Odświeżanie i przerabianie kapeluszy damskich.
503	Dziewiarstwo.
	Wyrób odzieży, bielizny, szalików, czapek, rękawiczek, nauszników itp. artykułów dzianych łącznie z przygotowaniem dzianiny ręcznie, na aparatach oraz na maszynach dziewiarskich do szerokości 100 cm; wyrób pończoch ręcznie oraz na maszynie pończoszniczej.	Podnoszenie oczek.
504	Gorseciarstwo.
	Wyrób i naprawa pasów, gorsetów, biustonoszy, podwiązek itp.	Naprawy z zakresu bieliźniarstwa.
505	Hafciarstwo.
	Haftowanie sztandarów, szat liturgicznych, bluzek, poduszek, serwet, welonów itp.; podnoszenie oczek; wyrób firanek, koronek, mereżek; englowanie; wykonywanie galonów, taśm, szychów, sznurów, ozdób i dystynkcji do mundurów, tarcz szkolnych itp.; artystyczne cerowanie; plisowanie.	Obciąganie guzików i klamer; usługowe szycie strojów ludowych i regionalnych.
506	Krawiectwo damskie.
	Szycie, przeróbka, naprawa i odświeżanie odzieży damskiej i dziecięcej; szycie strojów ludowych i regionalnych; obciąganie guzików; dekatyzowanie; plisowanie.	Przeróbka, naprawa i odświeżanie odzieży męskiej: szycie, przeróbka i naprawa bielizny itp.; cerowanie artystyczne; szycie strojów dla lalek.
507	Krawiectwo męskie.
	Szycie, przeróbka, naprawa i odświeżanie odzieży męskiej (cywilnej, mundurowej i sportowej) oraz odzieży dziecięcej; dekatyzowanie.	Przeróbka, naprawa i odświeżanie odzieży damskiej; szycie damskich okryć, kostiumów, spodni oraz strojów ludowych i regionalnych; cerowanie artystyczne.
508	Modniarstwo.
	Wyrób, naprawa i odświeżanie wszelkiego rodzaju kapeluszy damskich i nakryć głowy; wyrób sztucznych kwiatów z tkanin oraz innych ozdób do kapeluszy i odzieży; upinanie welonów.	Odświeżanie i przerabianie kapeluszy męskich.
509	Powroźnictwo.
	Wyrób i naprawa powrozów, lin, sznurów, siatek gospodarskich i sportowych, sieci rybackich, hamaków, drabin sznurowych itp. przedmiotów użytkowych ze sznurów, powrozów i innych materiałów.
510	Tkactwo artystyczne.
	Wyrób i naprawa tkanin artystycznych i ludowych.	Szycie strojów ludowych i regionalnych.
	RZEMIOSŁA SPOŻYWCZE
601	Cukiernictwo.
	Wyrób ciast i ciastek, tortów, pączków, słodkich obwarzanków, percepanów itp.; wyrób herbatników, wafli, pierników oraz cukierniczych artykułów nietrwałych; wyrób lodów.	Usługi z zakresu piekarstwa.
602	Kuchmistrzostwo.
	Wyrób gotowych i półgotowych potraw oraz artykułów garmażeryjnych; wyrób potraw konserwowych.
603	Piekarstwo.
	Wypiek chleba, bułek, zwykłych obwarzanków, opłatków itp. oraz wyrobów półcukierniczych, w których zawartość mąki przekracza 50% zużytych surowców.	Usługowy wypiek ciast.
604	Wędliniarstwo.
	Rozbiór i wyrąb mięsa; trybowanie i żyłowanie; wytwarzanie wędlin, wyrobów wędliniarskich, kaszanek oraz artykułów garmażeryjnych; ubój usługowy zwierząt rzeźnych i zdejmowanie skóry.	Kuchmistrzostwo.
	POZOSTAŁE RZEMIOSŁA PRZEMYSŁOWE
701	Lutnictwo.
	Wyrób, naprawa, konserwacja i strojenie instrumentów lutniczych, smyczkowych i szarpanych; wyrób strun i smyczków.
702	Organmistrzostwo.
	Budowa i naprawa organów i fisharmonii wraz ze strojeniem tych instrumentów; wyrób części do organów i fisharmonii.	Naprawy instrumentów dętych, klawiszowych i perkusyjnych.
703	Wyrób i naprawa instrumentów dętych.
	Naprawa, konserwacja i strojenie instrumentów dętych; wyrób części do instrumentów dętych oraz nietypowych instrumentów dętych.	Naprawy instrumentów perkusyjnych.
704	Wyrób i naprawa instrumentów klawiszowych.
	Naprawa, konserwacja oraz strojenie harmonii i akordeonów; naprawa i strojenie fortepianów, pianin i pianoli; wyrób części do instrumentów klawiszowych oraz nietypowych instrumentów klawiszowych.	Naprawy z zakresu organmistrzostwa.
705	Wyrób i naprawa instrumentów perkusyjnych.
	Naprawa, konserwacja i strojenie instrumentów perkusyjnych; wyrób części do instrumentów perkusyjnych oraz nietypowych instrumentów perkusyjnych.	Naprawy instrumentów dętych.
706	Introligatorstwo.
	Oprawa książek, dokumentów, bloków i notesów; wyrób ksiąg handlowych, albumów i projektów makiet z papieru; tłoczenie i barwienie napisów na okładkach itp., wyrób opakowań z papieru, kartonu itp. oraz materiałów zastępczych; wyrób kaset do nakryć stołowych, etui do biżuterii itp.; usługowe krojenie materiałów papierniczych; naklejanie map, plansz i planów.	Usługowa oprawa obrazów; wyrób galanterii z papieru, laurek itp. wytworów wykonywanych ręcznie.
707	Ortopedyka.
	Wykonywanie i naprawa pasów pooperacyjnych, przepuklinowych, brzusznych itp., pasów ortopedycznych, gorsetów ortopedycznych; wykonywanie i naprawa protez oraz aparatów ortopedycznych z wszelkich materiałów; wykonywanie wkładek ortopedycznych z metali oraz innych materiałów, szyn do butów ortopedycznych itp.
708	Parasolnictwo.
	Wyrób i naprawa parasoli zwykłych i ogrodowych oraz lasek.
709	Sitarstwo.
	Wyrób sit i siatek przemysłowych oraz gospodarskich (z wyjątkiem ogrodzeniowych) z wszelkich surowców; przeciąganie drutów dla potrzeb własnych.
710	Szewstwo ortopedyczne.
	Wyrób, naprawa i odświeżanie obuwia ortopedycznego; wyrób wkładek ortopedycznych.	Naprawy z zakresu szewstwa.
711	Szczotkarstwo.
	Wyrób oraz naprawa szczotek i pędzli z wszelkich surowców.
712	Wulkanizatorstwo.
	Naprawa oraz przeróbka opon i dętek; naprawa obuwia i innych przedmiotów z gumy; wyrób drobnych nietypowych przedmiotów z gumy.	Naprawa (zgrzewanie) drobnych przedmiotów użytku osobistego i domowego z tworzyw sztucznych.
713	Wyrób drobnych przedmiotów użytku osobistego i domowego oraz zabawek.
	Wyrób zabawek, artykułów pamiątkarskich, piór wiecznych, długopisów i ołówków automatycznych; wyrób laurek itp. wytworów wykonywanych ręcznie; wyrób artykułów galanteryjnych (w tym wieńców i sztucznych kwiatów) oraz innych drobnych przedmiotów użytku osobistego i domowego (i części do nich) nie objętych zakresem podstawowym innego rzemiosła, przy użyciu metali nieszlachetnych, tworzyw sztucznych, kości, rogu, papieru, tkanin, drewna, słomy itp.	Wyrób okularów ochronnych.
717	Wyrób szyldów.
	Wyrób i naprawa szyldów, tablic informacyjnych i wywieszek z nazwiskami; wykonywanie liter plastycznych.
	RZEMIOSŁA BUDOWLANE
801	Brukarstwo.
	Brukowanie, betonowanie oraz asfaltowanie dróg i podwórzy, układanie chodników wraz z budową podkładów; wykonywanie bieżni boisk sportowych.	Wyrób płyt chodnikowych, krawężników itp. elementów dla robót wykonywanych przez dany zakład brukarski.
802	Ciesielstwo.
	Budowa, przebudowa, naprawa i rozbiórka drewnianych obiektów budowlanych, konstrukcji dachowych, mostków, rusztowań, ogrodzeń drewnianych; wyrób drewnianych elementów do budowanych i naprawianych obiektów budowlanych.	Naprawy oraz drobne roboty z zakresu stolarstwa i dekarstwa.
803	Dekarstwo.
	Krycie i naprawa dachów; zakładanie ław kominiarskich oraz dachowych izolacji przeciwwilgociowych; naprawa rynien i parapetów.	Proste naprawy konstrukcji dachowych.
804	Instalatorstwo sanitarne i ogrzewania.
	Zakładanie, naprawa i konserwacja instalacji i urządzeń centralnego ogrzewania, gazowych i wodno-kanalizacyjnych; zakładanie i konserwowanie urządzeń klimatyzacyjnych; wyrób nietypowych elementów instalacyjnych.	Naprawy z zakresu studniarstwa.
805	Instalatorstwo elektryczne.
	Zakładanie, naprawa oraz konserwacja przyłączy i przewodów elektrycznych w zakresie siły, światła, reklam, sygnalizacji, instalacji odgromowych i urządzeń ochronnych oraz wykonywanie pomiarów dla tego rodzaju instalacji; zakładanie anten radiowych i telewizyjnych.	Drobne naprawy z zakresu elektromechaniki.
806	Kominiarstwo.
	Czyszczenie przewodów kominowych, kominów domowych i palenisk oraz innych urządzeń grzejniczych.	Drobne naprawy zduńskie i murarskie urządzeń grzejniczych.
807	Lakiernictwo.
	Lakierowanie i emaliowanie wszelkich przedmiotów oraz zabezpieczanie metalowych konstrukcji przed korozją (przy użyciu farb i lakierów).	Malowanie szyldów; malowanie elewacji i wnętrz budynków oraz urządzeń w budynkach.
808	Malarstwo.
	Malowanie elewacji, wnętrz budynków i urządzeń w budynkach; zdobienie i tapetowanie ścian.	Malowanie szyldów; drobne naprawy murów i tynków; lakierowanie otworów i elementów budowlanych, mebli ściennych itp.
809	Murarstwo.
	Wykonywanie, naprawa i rozbiórka murów i stropów oraz nakładanie i naprawa tynków i elewacji w budynkach parterowych, jednorodzinnych budynkach piętrowych i budynkach gospodarczych; naprawa murów, tynków i elewacji w innych obiektach; wznoszenie, naprawa i rozbiórka kominów fabrycznych; murowanie, naprawa i rozbiórka ogrodzeń, czopuchów itp.; zakładanie izolacji murów; wykładanie ścian i podłóg płytkami itp. materiałami; budowa grobowców.	Roboty remontowo-budowlane z zakresu zduństwa, sztukatorstwa, malarstwa, betoniarstwa, ciesielstwa i dekarstwa; wyrób elementów budowlanych przy użyciu cementu, gipsu itp. na terenie danej budowy.
810	Studniarstwo.
	Wykonywanie małych ujęć wodnych (kopanie i wiercenie studzien, instalowanie pomp studziennych i hydroforowych)	Zakładanie oraz naprawa pomp i instalacji wodno-kanalizacyjnych.
811	Sztukatorstwo.
	Wykonywanie z gipsu gzymsów, stiuków itp. elementów budowlanych oraz ornamentów i napisów, makiet budynków, modeli i fragmentów elewacji, odlewów rzeźb i płaskorzeźb dla celów zdobniczych oraz ich naprawa, jak również wyrób przedmiotów zdobniczych z gipsu itp.	Naprawy tynkarskie i malarskie.
812	Witrażownictwo.
	Wykonywanie, naprawa i konserwacja witraży; barwienie i wypalanie szkła.
813	Zduństwo.
	Budowa, rozbiórka i naprawa wszelkich pieców i palenisk.	Naprawy murarskie.
	RZEMIOSŁA RÓŻNE
901	Chemiczne czyszczenie i farbowanie.
	Czyszczenie, farbowanie oraz pranie odzieży i bielizny, włóczki, dywanów, kołder, koców i innych tkanin.	Dekatyzowanie; plisowanie.
902	Fotografowanie.
	Wykonywanie zdjęć fotograficznych i powiększeń; wywoływanie filmów (klisz, błon); usługowe sporządzanie odbitek oraz kopiowanie planów, dokumentów i rysunków (światłokopia).
903	Fryzjerstwo.
	Strzyżenie, upinanie i fryzowanie włosów; wyrób peruk; golenie; masaż twarzy i głowy; farbowanie włosów, brwi, rzęs, wąsów; regulowanie brwi; naparzanie twarzy; nakładanie kremu i oliwy; maquillage; manicure, pedicure.

¹ § 4 pkt 3 zmieniony przez § 1 pkt 1 okólnika z dnia 24 sierpnia 1968 r. (M.P.68.37.268) zmieniającego nin. okólnik z dniem 9 września 1968 r.

² § 5 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 2 okólnika z dnia 24 sierpnia 1968 r. (M.P.68.37.268) zmieniającego nin. okólnik z dniem 9 września 1968 r.

³ § 6 zmieniony przez § 1 pkt 3 okólnika z dnia 24 sierpnia 1968 r. (M.P.68.37.268) zmieniającego nin. okólnik z dniem 9 września 1968 r.

⁴ § 8 zmieniony przez § 1 pkt 4 okólnika z dnia 24 sierpnia 1968 r. (M.P.68.37.268) zmieniającego nin. okólnik z dniem 9 września 1968 r.

⁵ § 9 zmieniony przez § 1 pkt 5 okólnika z dnia 24 sierpnia 1968 r. (M.P.68.37.268) zmieniającego nin. okólnik z dniem 9 września 1968 r.