Włączenie kwalifikacji rynkowej "Planowanie i prowadzenie zajęć ze wspinaczki sportowej" do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji.

Monitor Polski

M.P.2023.76

Akt obowiązujący

Wersja od: 18 stycznia 2023 r.

OBWIESZCZENIE

MINISTRA SPORTU I TURYSTYKI ¹

z dnia 4 stycznia 2023 r.

w sprawie włączenia kwalifikacji rynkowej "Planowanie i prowadzenie zajęć ze wspinaczki sportowej" do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji

Na podstawie art. 25 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (Dz. U. z 2020 r. poz. 226) ogłasza się w załączniku do niniejszego obwieszczenia informacje o włączeniu kwalifikacji rynkowej "Planowanie i prowadzenie zajęć ze wspinaczki sportowej" do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji.

ZAŁĄCZNIK

INFORMACJE O WŁĄCZENIU KWALIFIKACJI RYNKOWEJ "PLANOWANIE I PROWADZENIE ZAJĘĆ ZE WSPINACZKI SPORTOWEJ" DO ZINTEGROWANEGO SYSTEMU KWALIFIKACJI

1. Nazwa kwalifikacji rynkowej

Planowanie i prowadzenie zajęć ze wspinaczki sportowej

2. Nazwa dokumentu potwierdzającego nadanie kwalifikacji rynkowej

Certyfikat

3. Okres ważności dokumentu potwierdzającego nadanie kwalifikacji rynkowej i warunki przedłużenia jego ważności

Certyfikat jest ważny 5 lat. Warunkiem przedłużenia są:

- odbycie doszkolenia unifikującego w wymiarze minimum 12 godzin zajęć na obiektach wspinaczkowych i 4 godzin wykładów, prowadzonego przez instytucje certyfikujące kwalifikację "Planowanie i prowadzenie zajęć ze wspinaczki sportowej" lub podmioty przez nie wskazane,

- przedstawienie zaświadczenia o ukończenie kursu udzielania pierwszej pomocy w wymiarze nie mniejszym niż 8 godzin, nie wcześniej niż 3 lata przed przystąpieniem do recertyfikacji, zawierającego następujące tematy:

- ocena sytuacji i zabezpieczenie miejsca wypadku,

- ocena stanu poszkodowanego,

- kontrola czynności życiowych,

- postępowanie z poszkodowanym nieprzytomnym,

- podstawowe czynności podtrzymywania życia,

- postępowanie w przypadku zachorowań i stanów nagłych, bólu w klatce piersiowej, drgawek,

- postępowanie w przypadku krwotoków, poważnych ran, oparzeń i odmrożeń,

- postępowanie w przypadku urazów kostno-stawowych oraz urazów głowy i kręgosłupa,

- przedstawienie aktualnego zaświadczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań do uprawiania wspinaczki i prowadzenia zajęć,

- przedstawienie wykazu potwierdzającego przejście przynajmniej 20 dróg o trudności minimum 7a w trakcie posiadania kwalifikacji.

Odnowienie jest możliwe w okresie do 24 miesięcy od upłynięcia terminu ważności certyfikatu.

4. Poziom Polskiej Ramy Kwalifikacji przypisany do kwalifikacji rynkowej oraz odniesienie do poziomu Sektorowej Ramy Kwalifikacji

4 poziom Polskiej Ramy Kwalifikacji (PRK), 4 poziom Sektorowej Ramy Kwalifikacji w sektorze sport

5. Efekty uczenia się wymagane dla kwalifikacji rynkowej

Osoba posiadająca kwalifikację jest gotowa do samodzielnego planowania, organizowania i przeprowadzenia zajęć ze wspinaczki sportowej na drogach ubezpieczonych. Wspomaga uczestników w procesie nauczania/uczenia się, m.in. udzielając wskazówek i korygując błędy. Posiadacz kwalifikacji na podstawie zdiagnozowanych potrzeb i możliwości uczestników, wykorzystując wiedzę z zakresu dydaktyki oraz teorii prowadzenia zajęć sportowych, przygotowuje plan szkolenia i konspekt zajęć. W trakcie realizowanych zajęć doskonali poziom sprawności fizycznej, umiejętności ruchowych uczestników i przekazuje wiedzę na temat sposobów bezpiecznego korzystania ze sprzętu. Podejmowane czynności wykonuje z wykorzystaniem wiedzy dotyczącej bezpieczeństwa na/w obiektach wspinaczkowych. Osoba posiadająca kwalifikację swobodnie porusza się po obiektach wspinaczkowych i demonstruje nauczane techniki.

Zestaw 1. Wspinaczka jako dyscyplina sportowa
Poszczególne efekty uczenia się	Kryteria weryfikacji ich osiągnięcia
Charakteryzuje dyscyplinę	- omawia historię wspinaczki, - opisuje rolę i zadania instruktora wspinaczki, - omawia skale wspinaczkowe, - omawia style i taktyki pokonywania dróg wspinaczkowych (np. w skałach, na boulderach, w czasie zawodów), - omawia aktualne możliwości uprawiania wspinaczki w Polsce i na świecie, - omawia różne formacje skalne i techniki ich pokonywania, - charakteryzuje wspinaczkę jako dyscyplinę sportu oraz formę rekreacji, - omawia prawa fizyki występujące w czasie uprawiania wspinaczki, - opisuje zasady utrzymania stabilności ciała w czasie wspinaczki, - omawia przeciwwskazania do uprawiania wspinaczki, - omawia przepisy prawne regulujące kwestie dostępu do rejonów wspinaczkowych, - omawia ścieżki rozwoju umiejętności wspinaczkowych.
Opisuje strukturę organizacyjną dyscypliny	- omawia organizację systemu współzawodnictwa sportowego we wspinaczce w Polsce i na świecie, - omawia zasady organizacji współzawodnictwa młodzieży, - omawia zasady rozgrywania konkurencji wspinaczkowych.
Charakteryzuje sprzęt wspinaczkowy	- omawia rodzaje uprzęży wspinaczkowych, - omawia rodzaje butów wspinaczkowych, - omawia rodzaje sprzętu asekuracyjnego i ich zastosowania, w tym przyrządów, lin, taśm, karabinków asekuracyjnych i ekspresów.
Charakteryzuje zasady bezpieczeństwa	- omawia sposoby oceny stanu sprzętu wspinaczkowego, - omawia sposoby konserwacji sprzętu wspinaczkowego, - omawia zasady użycia sprzętu wspinaczkowego, w tym automatów do autoasekuracji typu trublue,
	- omawia zagrożenia naturalne w trakcie wspinaczki w terenie (np. kruszyzna skalna, wyładowania atmosferyczne) i sposoby reagowania na nie, - omawia zagrożenia w trakcie wspinaczki na sztucznych obiektach (np. łączenie między materacami, dziura w materacu), - omawia najczęściej występujące urazy w czasie wspinaczki, - omawia zasady bezpiecznego przebywania w/na obiektach wspinaczkowych, - omawia bezpieczeństwo własne, - omawia sygnały alarmowe i reakcje na nie, - omawia komendy wspinaczkowe, - omawia zakres odpowiedzialności prawnej instruktora wspinaczki, - omawia rodzaje oraz wymogi dotyczące ubezpieczeń wspinaczy w krajach europejskich.

Zestaw 2. Demonstrowanie umiejętności wspinaczkowych
Poszczególne efekty uczenia się	Kryteria weryfikacji ich osiągnięcia
Pokonuje drogę wspinaczkową o trudności 6c z dolną asekuracją	- przygotowuje i zakłada własny sprzęt wspinaczkowy, - przywiązuje linę do uprzęży, - stosuje kontrolę partnerską: sprawdza prawidłowość założenia uprzęży i sprzętu asekuracyjnego u partnera, - maksymalnie w drugiej próbie pokonuje drogę wspinaczkową, w sposób bezpieczny i poprawny, bez odpadnięcia, stosując w czasie prowadzenia poprawne komendy, - bezpieczne przewiązuje się przez stanowisko asekuracyjne.
Wiąże węzły	- demonstruje techniki wiązania węzłów na linie: ósemka, kluczka, flagowy oraz omawia zasady ich użycia, - demonstruje techniki wiązania węzłów samozaciskowych: bloker, stoper i prusik oraz omawia zasady ich użycia.
Zakłada stanowisko asekuracyjne	- buduje stanowisko dla "wędki" z dwóch punktów asekuracyjnych bez punktu centralnego, - buduje stanowisko dla "wędki" z wykorzystaniem stałego stanowiska z punktem centralnym w sposób oszczędzający kolucho stanowiska, - buduje prawidłowe stanowisko kierunkowe (np. motylek, pajączek).
Demonstruje techniki wspinaczkowe	- demonstruje technikę frontalną, - demonstruje technikę wspinaczki w przewieszeniu (boczną/skrętną), - demonstruje technikę stabilizacji ciała (efekt zawiasu), - demonstruje technikę rozpierania, - demonstruje technikę odpoczynku.
Asekuruje wspinającego się	- przygotowuje i zakłada własny sprzęt wspinaczkowy, - wpina karabinek zakręcany z przyrządem asekuracyjnym do uprzęży i linę do przyrządu asekuracyjnego w sposób niwelujący możliwość zgubienia sprzętu, - stosuje kontrolę partnerską: sprawdza prawidłowość założenia uprzęży i przywiązania się partnera, - asekuruje wspinającego się przed wpięciem pierwszego punktu asekuracyjnego, - asekuruje wspinającego się z wykorzystaniem przyrządu nieautomatycznego i półautomatycznego lub automatycznego, - wiąże węzeł flagowy w czasie asekuracji z nieautomatycznego przyrządu asekuracyjnego, - reaguje na komendy wspinającego się, - opuszcza wspinającego się na ziemię, - klaruje linę i przygotowuje ją do transportu.
Demonstruje techniki zjazdu	- demonstruje technikę samodzielnego zjazdu ze stanowiska w wysokim przyrządzie, - omawia technikę bezpiecznego wycofania się z drogi wspinaczkowej przed jej ukończeniem z różnego rodzaju punktów asekuracyjnych (ring, spit), - demonstruje technikę podchodzenia (prusikowania) z użyciem repsznurów.
Demonstruje techniki bezpiecznego odzyskiwania sprzętu z drogi wspinaczkowej	- demonstruje techniki odzyskiwania sprzętu z drogi wspinaczkowej przewieszonej, - demonstruje techniki odzyskiwania sprzętu z drogi wspinaczkowej przebiegającej trawersem.

Zestaw 3. Teoretyczne podstawy planowania zajęć ze wspinaczki sportowej
Poszczególne efekty uczenia się	Kryteria weryfikacji ich osiągnięcia
Charakteryzuje teorię i metodykę sportu stosowane w planowaniu zajęć ze wspinaczki	- opisuje metody nauczania ruchu i formy organizacyjne prowadzenia zajęć stosowane w procesie nauczania wspinaczki, - omawia zasady nauczania technik stosowanych we wspinaczce, - klasyfikuje i omawia środki dydaktyczne stosowane w procesie nauczania wspinaczki w różnych grupach wiekowych, w tym: dobór i przygotowanie sprzętu, miejsce zajęć, ćwiczenia, gry i zabawy oraz pomoce dydaktyczne, - charakteryzuje cykle treningowe (makrocykle, mezocykle, mikrocykle), - charakteryzuje etapy szkolenia sportowego, - opisuje cele i zadania poszczególnych części jednostki treningowej, - omawia zasady przygotowania miejsca do zajęć ze wspinaczki.
Opisuje zagadnienia psychospołeczne dotyczące procesu nauczania - uczenia się	- opisuje sposoby budowania pozytywnych relacji z uczestnikami w grupie, - opisuje techniki motywacji w procesie nauczania, - opisuje sposoby zarządzania stresem.

Zestaw 4. Planowanie i realizowanie zajęć ze wspinaczki sportowej
Poszczególne efekty uczenia się	Kryteria weryfikacji ich osiągnięcia
Przygotowuje zajęcia ze wspinaczki	- określa cel główny szkolenia, - przygotowuje, w odniesieniu do celu, plan szkoleniowy, - wyznacza cele jednostki szkoleniowej, - dobiera ćwiczenia do tematu zajęć, - dobiera sprzęt w zależności od wieku, budowy i umiejętności uczestnika, - planuje przebieg zajęć, uwzględniając elementy takie jak: treści zajęć, dozowanie ćwiczeń, wykorzystanie miejsca ćwiczeń, ustawienie uczestników zajęć itd., - uzasadnia dobór komponentów planu treningowego (treść, intensywność, objętość, częstotliwość) oraz uzasadnia ich dobór do zróżnicowanych potrzeb, możliwości i zainteresowań uczestników, jak również innych warunków (np. pogodowych, infrastruktury), - przygotowuje konspekt zajęć uwzględniający: cel zajęć i czas ich trwania, metody nauczania, środki dydaktyczne, formy organizacyjne, prognozowane warunki atmosferyczne, wiek i liczebność grupy, z zachowaniem obowiązującej we wspinaczce terminologii.
Organizuje zajęcia	- przygotowuje sprzęt do prowadzenia zajęć, w tym sprawdza jego stan techniczny i kompletność, - przygotowuje miejsce zajęć (np. sprawdza homologację ściany, ułożenie materaców lub crashpadów, natężenie ruchu), - zakłada stanowiska i przygotowuje liny do wspinaczki z górną asekuracją, - ustala poziom umiejętności wspinaczkowych oraz warunki psychofizyczne uczestników szkolenia, - dokonuje podziału uczestników na zespoły, - dobiera sprzęt dla uczestników zajęć.
Prowadzi zajęcia	- omawia temat i cel zajęć z uczestnikami, - omawia zasady bezpiecznego korzystania z obiektów szkoleniowych, - prowadzi rozgrzewkę, - utrzymuje kontakt z grupą (np. nawiązuje kontakt wzrokowy, reaguje na sygnały zmęczenia, na sygnały braku zrozumienia instrukcji, komunikuje się z uczestnikami z zachowaniem obowiązującej terminologii), - egzekwuje prawidłowe ustawienie i poruszanie się uczestników podczas zajęć, - ustawia się względem grupy, umożliwiając wszystkim uczestnikom dobrą widoczność prezentowanych ćwiczeń, - stosuje zróżnicowane metody nauczania, formy organizacyjne i środki dydaktyczne dostosowane do celu zajęć i możliwości uczestnika, - naucza technik wspinaczkowych, - dobiera, opisuje i demonstruje stosowane ćwiczenia, - nadzoruje i kontroluje wykonywanie ćwiczeń przez uczestników, - koryguje błędy techniczne i taktyczne, - mobilizuje do wysiłku fizycznego, w tym stosuje zachęty słowne, pochwały,
	- reaguje w sytuacjach niebezpiecznych, - omawia zgodne z etyką wspinaczkową postawę i zachowanie, - przygotowuje i prowadzi zajęcia teoretyczne, - podsumowuje zajęcia i poziom realizacji zadania.

6. Wymagania dotyczące walidacji i podmiotów przeprowadzających walidację

1. Etap weryfikacji

1.1. Metody

W czasie weryfikacji możliwe jest stosowanie następujących metod:

- analiza dowodów i deklaracji,

- test teoretyczny,

- rozmowa z komisją walidacyjną, zwaną dalej "komisją" (wywiad swobodny),

- obserwacja w warunkach symulowanych lub rzeczywistych.

1.2. Zasoby kadrowe

Komisja składa się z minimum 2 osób.

Każdy z członków komisji musi spełniać następujące wymagania:

- posiada co najmniej tytuł instruktora wspinaczki Polskiego Związku Alpinizmu (PZA) lub kwalifikację "Planowanie i prowadzenie zajęć ze wspinaczki sportowej" lub legitymację instruktora sportu o specjalności wspinaczka sportowa wydaną przed wejściem w życie ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów (Dz. U. poz. 829),

- odbył w ciągu ostatnich 3 lat unifikację w zakresie wiedzy i umiejętności zawartych w kwalifikacji, zorganizowaną przez instytucję certyfikującą lub podmiot przez nią wskazany, - przeprowadził minimum 180 dni szkoleniowych ze wspinaczki sportowej,

- posiada umiejętności związane z egzaminowaniem/ocenianiem (poświadczone zaświadczeniem, oświadczeniem, umową o pracę, kontraktami itp.).

Ponadto co najmniej 1 z członków komisji spełnia jeden z poniższych warunków:

- posiada doświadczenie w zakresie działań związanych z wdrażaniem Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji,

- uczestniczył jako członek komisji w co najmniej dwóch procesach walidacyjnych dotyczących niniejszej kwalifikacji.

1.3. Sposób organizacji walidacji oraz warunki organizacyjne i materialne

Za pomocą obserwacji w warunkach symulowanych i rzeczywistych potwierdzane jest posiadanie efektów uczenia się zawartych w zestawie 2 "Demonstrowanie umiejętności wspinaczkowych".

Za pomocą testu teoretycznego połączonego z rozmową z komisją (wywiadem swobodnym) potwierdzane jest posiadanie efektów uczenia się zawartych w zestawie 1 "Wspinaczka jako dyscyplina sportowa" i 3 "Teoretyczne podstawy planowania zajęć ze wspinaczki sportowej".

Pozytywne potwierdzenie efektów uczenia się zawartych w zestawach 1, 2 i 3 dopuszcza do odbycia 8-dniowej praktyki (minimum 64 godziny) w minimum 1 rejonie wspinaczkowym na naturalnych obiektach oraz na sztucznym obiekcie wspinaczkowym. W trakcie praktyki potwierdzane jest posiadanie efektów uczenia się zawartych w zestawie 4 "Planowanie i realizowanie zajęć ze wspinaczki sportowej". Praktyka musi odbywać się u asesora walidacyjnego z listy określonej przez instytucję certyfikującą. Instytucja certyfikująca określa wymagania dla asesora.

Warunkiem potwierdzenia efektów uczenia się zawartych w zestawie 4 jest przedstawienie komisji dowodów i deklaracji, które zawierają:

- plan szkoleń wraz z wyznaczonymi celami,

- konspekty poszczególnych zajęć,

- kartę praktyk,

- pozytywną opinię asesora walidacyjnego.

Karta praktyk wypełniana przez praktykanta musi zawierać następujące elementy/zagadnienia:

- miejsce realizacji zajęć,

- rodzaje wykonywanych ćwiczeń,

- ocenę postępów uczestników zajęć.

Opinia asesora musi zawierać ocenę:

- znajomości zagadnień technicznych,

- znajomości terenu działania,

- dostrzegania i korygowania błędów popełnianych przez kursantów,

- bezpieczeństwa szkolenia,

- umiejętności dydaktycznych, w tym sposobu przekazywania informacji.

Instytucja certyfikująca zapewnia:

- dostęp do obiektu wspinaczkowego z drogami wspinaczkowymi o trudności 6c wymaganymi do przeprowadzenia weryfikacji,

- warunki umożliwiające przeprowadzenie testu teoretycznego,

- warunki umożliwiające przeprowadzenie rozmowy z kandydatem,

- listę asesorów walidacyjnych, u których możliwe jest odbycie praktyki,

- apteczkę pierwszej pomocy,

- urządzenie do wideorejestracji obserwacji w warunkach symulowanych i rzeczywistych.

Sprzęt służący do asekuracji na drodze ubezpieczonej: atestowane liny pojedyncze, przyrządy asekuracyjne nieautomatyczne, półautomatyczne i automatyczne, ekspresy - są zapewniane zgodnie z osobnymi ustaleniami.

2. Etapy identyfikowania i dokumentowania

Nie określa się.

7. Warunki, jakie musi spełniać osoba przystępująca do walidacji

Warunkiem przystąpienia do walidacji jest przedstawienie dokumentów poświadczających:

- pełną zdolność do czynności prawnych,

- prowadzenie 20 dróg w stopniu trudności minimum 7a, w minimum dwóch różnych rejonach skalnych (wykaz przejść),

- ukończenie kursu udzielania pierwszej pomocy w wymiarze nie mniejszym niż 8 godzin, nie wcześniej niż 3 lata przed przystąpieniem do walidacji, zawierającego następujące tematy:

- ocena sytuacji i zabezpieczenie miejsca wypadku,

- ocena stanu poszkodowanego,

- kontrola czynności życiowych,

- postępowanie z poszkodowanym nieprzytomnym,

- podstawowe czynności podtrzymywania życia,

- postępowanie w przypadku zachorowań i stanów nagłych, bólu w klatce piersiowej, drgawek,

- postępowanie w przypadku krwotoków, poważnych ran, oparzeń i odmrożeń,

- postępowanie w przypadku urazów kostno-stawowych oraz urazów głowy i kręgosłupa,

- wykształcenie średnie lub średnie branżowe,

- niekaralność związaną z wykonywaniem działalności zawodowej w obszarze objętym kwalifikacją (oświadczenie o niekaralności),

- brak przeciwwskazań do uprawiania wspinaczki i prowadzenia zajęć (zaświadczenie lekarskie),

- ubezpieczenie OC na czas weryfikacji na kwotę nie mniejszą niż 200 tys. zł,

- inne ubezpieczenia wymagane przez prawo lokalne obowiązujące w miejscu i czasie prowadzenia walidacji.

Dodatkowo, każdy kandydat posiada: własną atestowaną uprząż wspinaczkową i nieautomatyczny przyrząd asekuracyjny, 3 karabinki zakręcane typu HMS oraz 2 pętle z repsznura o średnicy 5-6 mm i długości minimum 60 cm. Asesor walidacyjny ocenia i dopuszcza sprzęt do użycia w trakcie weryfikacji.

Sprzęt służący do asekuracji na drodze ubezpieczonej (ekspresy, liny, atestowane taśmy wspinaczkowe, przyrządy asekuracyjne półautomatyczne i automatyczne) jest zapewniany zgodnie z osobnymi ustaleniami.

8. Termin dokonywania przeglądu kwalifikacji

Nie rzadziej niż raz na 10 lat

¹ Minister Sportu i Turystyki kieruje działem administracji rządowej - kultura fizyczna, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 27 października 2021 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Sportu i Turystyki (Dz. U. poz. 1946).