Ustalanie kryteriów zagrożeń tąpaniami złóż węgla kamiennego.

Monitor Polski

M.P.1970.5.48

Akt utracił moc
Wersja od: 15 lutego 1991 r.

ZARZĄDZENIE
PREZESA WYŻSZEGO URZĘDU GÓRNICZEGO
z dnia 29 stycznia 1970 r.
w sprawie ustalania kryteriów zagrożeń tąpaniami złóż węgla kamiennego.

Na podstawie § 52 ust. 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 1 sierpnia 1969 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz bezpieczeństwa pożarowego w podziemnych zakładach górniczych (Dz. U. Nr 24, poz. 176) zarządza się, co następuje:
W rozumieniu zarządzenia:
1)
zagrożenie tąpaniami - oznacza możliwość nagłego i gwałtownego zniszczenia struktury skał wokół wyrobiska górniczego z równoczesnym wyrzuceniem ich do wybranej przestrzeni,
2)
skłonność skał do tąpań - oznacza ich zdolność do akumulowania energii sprężystej i nagłego jej wyzwolenia w chwili przekroczenia wytrzymałości skał,
3)
częścią złoża lub pokładu zagrożoną tąpaniami jest ta część skłonna do tąpań, w której występuje lub może wystąpić nadmierna koncentracja naprężeń, spowodowana warunkami naturalnymi lub górniczo-technicznymi albo łącznie warunkami naturalnymi i górniczo-technicznymi.
1.
Ustala się trzy stopnie zagrożenia tąpaniami.
2.
Do pierwszego stopnia zagrożenia tąpaniami zalicza się:
1)
pokłady lub części pokładów skłonnych do tąpań, w których tąpania nie występowały w ostatnich trzech latach prowadzenia nieprzerwanej eksploatacji w niezmienionych warunkach naturalnych i górniczo-technicznych, lub
2)
warstwy grubego pokładu skłonnego do tąpań, pozostałe po wybraniu jednej z warstw równolegle do uławicenia systemem ścianowym bez pozostawienia w wybranej warstwie resztek pokładu, lub
3)
części pokładów skłonnych do tąpań odprężone przez wcześniejsze wybranie pokładu odprężającego z zawałem stropu, w których po odprężeniu tąpania nie występują, lub
4)
części pokładów skłonnych do tąpań odprężone przez wcześniejsze wybranie z podsadzką hydrauliczną niżej zalegającego pokładu, pod warunkiem że:
a)
odległość stropu pokładu odprężającego do spągu pokładu odprężonego nie przekracza sześciokrotnej grubości pokładu odprężającego lub wybranej warstwy w tym pokładzie oraz
b)
po odprężeniu tąpania nie występują.
3.
Do drugiego stopnia zagrożenia tąpaniami zalicza się:
1)
części pokładów skłonnych do tąpań, w których eksploatacja jest prowadzona w sposób zapobiegający powstawaniu koncentracji naprężeń i w których tąpania nie występowały w ostatnich dwóch latach prowadzenia nieprzerwanej eksploatacji w niezmienionych warunkach naturalnych i górniczo-technicznych, lub
2)
części pokładów skłonnych do tąpań odprężone przez wcześniejsze wybranie z podsadzką hydrauliczną pokładu odprężającego, w których po odprężeniu tąpania nie występują i jeżeli:
a)
odległość stropu pokładu odprężającego do spągu pokładu odprężonego przekracza sześciokrotną grubość pokładu odprężającego lub wybranej warstwy w tym pokładzie lub
b)
pokład odprężający zalega powyżej pokładu odprężonego.
4.
Do trzeciego stopnia zagrożenia tąpaniami zalicza się:
1)
pokłady lub części pokładów skłonnych do tąpań, w których wystąpiło tąpnięcie pomimo prowadzenia eksploatacji w sposób zapobiegający koncentracji naprężeń, lub
2)
nie odprężone pokłady lub ich części w filarach ochronnych i oporowych oraz inne resztki pokładów skłonnych do tąpań otoczone zrobami, niezależnie od tego, do którego stopnia zagrożenia tąpaniami dany pokład był uprzednio zaliczony, lub
3)
nie odprężone części pokładów skłonnych do tąpań, znajdujących się w strefach oddziaływania krawędzi eksploatacji i pozostawionych resztek w sąsiednich pokładach, niezależnie od tego, do którego stopnia zagrożenia tąpaniami te pokłady lub ich części były uprzednio zaliczone.
1. 1
Zaliczenia złóż węgla kamiennego lub ich części do odpowiedniego stopnia zagrożenia tąpaniami dokonuje okręgowy urząd górniczy na wniosek kierownika ruchu zakładu górniczego.
2.
Okręgowy urząd górniczy może nakazać złożenie w oznaczonym terminie wniosku, o którym mowa w ust. 1.
3.
Przepisy ust. 1 i 2 mają odpowiednie zastosowanie w razie zmiany zaliczenia do poszczególnych stopni zagrożenia.
1.
Wniosek, o którym mowa w § 3, powinien zawierać:
1)
opis budowy geologicznej złoża lub jego części,
2)
opis czynników mających wpływ na zagrożenie tąpaniami,
3)
oznaczenie proponowanego stopnia zagrożenia tąpaniami wraz z uzasadnieniem.
2.
Do wniosku należy dołączyć:
1)
mapy pokładowe w skali nie mniejszej niż 1 : 5.000 z naniesionymi krawędziami pokładów sąsiednich,
2)
przekroje geologiczne pokładu w skali nie mniejszej niż 1 : 200,
3)
profile geologiczne pokładu wraz ze skałami przedstawiające sytuację geologiczną w odległości 60 m od stropu i od spągu pokładu.
Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
1 § 3 ust. 1 zmieniony przez § 5 zarządzenia z dnia 31 grudnia 1990 r. zmieniającego niektóre zarządzenia Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego (M.P.91.4.22) z dniem 15 lutego 1991 r.