Upamiętnienie Akiby Rubinsteina w rocznicę urodzin.
M.P.2022.1273
Akt nienormatywnyUCHWAŁA
SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
z dnia 15 grudnia 2022 r.
w sprawie upamiętnienia Akiby Rubinsteina w rocznicę urodzin
Akiba Rubinstein urodził się w 1882 roku w Stawiskach koło Łomży w wielodzietnej rodzinie pochodzenia żydowskiego, choć niektórzy badacze wskazują, że mógł urodzić się dwa lata wcześniej. Z szachami zetknął się dopiero jako kilkunastolatek i bardzo szybko zajął się nimi zawodowo. W 1901 roku przeprowadził się do Łodzi, jednego z czołowych ośrodków szachowych, i do końca swojej kariery, nawet po wyjeździe do Warszawy, reprezentował barwy Łódzkiego Towarzystwa Zwolenników Gry Szachowej.
W 1909 roku podczas turnieju w Petersburgu ten wybitny szachista pokonał arcymistrza Emanuela Laskera i zajął pierwsze miejsce. Odmówił wówczas startu w barwach carskiej Rosji i w proteście postawił przy swoim nazwisku tabliczkę z napisem "Łódź". Trzy lata później, dokładnie sto dziesięć lat temu, wygrał pięć ważnych międzynarodowych turniejów z rzędu, co do dziś pozostaje światowym rekordem. W 1930 roku podczas III Olimpiady Szachowej w Hamburgu poprowadził polską drużynę do zwycięstwa, przyczyniając się do zdobycia przez Polskę drużynowego mistrzostwa świata. Razem z nim autorami tego największego w historii triumfu polskich szachów byli Paulin Frydman, Kazimierz Makarczyk, Dawid Przepiórka i Ksawery Tartakower. W następnych latach polska drużyna narodowa wielokrotnie zdobywała miejsca na podium i chociaż nikt nie powtórzył sukcesów Rubinsteina, to jednak tacy zawodnicy jak Mieczysław Najdorf, Bogusław Jacek Bednarski, Agnieszka Brustman czy Marcin Kamiński na trwałe zapisali się w historii światowych szachów. Akiba Rubinstein uznawany był powszechnie za najwybitniejszego szachistę swoich czasów, ze względów finansowych nie miał jednak możliwości rozegrania meczu o mistrzostwo świata. Przez całe życie zmagał się z chorobą psychiczną, która ostatecznie zmusiła go do wycofania się z aktywnej gry i występów turniejowych. Umarł w zapomnieniu na obczyźnie w 1961 roku.
Chociaż nie pozostawił po sobie wielu prac teoretycznych, uznawany jest za jednego z największych klasyków szachów i pioniera nowoczesnej gry pozycyjnej. W 1950 roku Międzynarodowa Federacja Szachowa przyznała mu retrospektywnie tytuł arcymistrza.
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, w uznaniu twórczości szachowej i zasług Akiby Rubinsteina dla rozwoju polskich i światowych szachów oraz promocji Polski na świecie, upamiętnia jego postać.