Rozdział 1 - Pomoc Państwa dla spółdzielni produkcyjnych. - Rozwój spółdzielczości produkcyjnej.
M.P.1954.A-42.624
Akt utracił mocI.
Pomoc Państwa dla spółdzielni produkcyjnych.
Pomoc Państwa dla spółdzielni produkcyjnych.
W związku z tym Rada Ministrów postanawia:
Przewidzieć w planie kredytowym 1954 roku kredyty do 230 mil. zł na bieżące potrzeby gospodarcze spółdzielni produkcyjnych, zwłaszcza nowozorganizowanych.
– przeznaczyć w ramach planu inwestycyjnego na 1954 r. kredyt na zakup 31.000 szt. bydła, 14.000 szt. trzody chlewnej, 22.500 szt. owiec, 2.000 szt. koni;
– wprowadzić bezpłatne leczenie inwentarza żywego stanowiącego własność zespołową, pokrywając z budżetu Państwa opłatę personelu weterynaryjnego; koszty środków leczniczych, koszty transportu związanego z usługami weterynaryjnymi oraz koszt utrzymania zwierząt leczonych w lecznicach dla zwierząt pokrywają spółdzielnie produkcyjne;
– zobowiązać Przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego do zapewnienia przydziału maszyn i urządzeń służących podniesieniu wydajności pracy w hodowli, a w szczególności: silników elektrycznych z oprzyrządowaniem, sieczkarni motorowych, parników, płuczek do okopowych, śrutowników do zbóż, gniotowników, pomp, hydroforów i automatycznych poideł;
– ułatwić spółdzielniom produkcyjnym prowadzącym zarodową hodowlę trzody chlewnej i drobiu kupno pasz treściwych, mączek mięsno-kostnych itp.
– udostępnić spółdzielniom długoterminowe kredyty i nabycie materiałów budowlanych na budowę pomieszczeń dla 102 tys. sztuk bydła, 85,2 tys. sztuk trzody chlewnej, 41,5 tys. sztuk owiec oraz 1000 studni, 950 silosów, 394 spichrzów i 1765 innych obiektów gospodarczych;
– zobowiązać Ministrów: Budownictwa Miast i Osiedli, Budownictwa Przemysłowego, Gospodarki Komunalnej do opracowania form pomocy dla budownictwa w spółdzielniach produkcyjnych i państwowych ośrodkach maszynowych (POM) ze strony podległych im przedsiębiorstw i do wydania odpowiednich zarządzeń w tej sprawie;
– zobowiązać Ministra Handlu Wewnętrznego do zapewnienia dostawy typowej stolarki budowlanej dla potrzeb budownictwa w spółdzielniach produkcyjnych;
– zobowiązać Ministra Rolnictwa do wydania w porozumieniu z Przewodniczącym Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego przepisów zapewniających obniżkę kosztów własnych nietypowej dokumentacji technicznej dla spółdzielni produkcyjnych oraz do zrewidowania typowych projektów pomieszczeń inwentarskich celem umożliwienia mechanizacji pracy w hodowli.
– do przeprowadzenia w 1954 r. w uspółdzielczonych gromadach budowy nowych i renowacji istniejących urządzeń melioracyjnych na obszarze 38.000 ha oraz pełnego zagospodarowania terenów pomelioracyjnych na obszarze 25.000 ha;
– do zelektryfikowania 301 gromad uspółdzielczonych oraz do uzupełnienia elektryfikacji 173 spółdzielczych ośrodków gospodarczych ł przyspieszenia uzupełniającej elektryfikacji zagród w uspółdzielczonych gromadach już zelektryfikowanych.
– zobowiązać Ministra Rolnictwa do zorganizowania i przeprowadzenia w 1954 r. pełnych urządzeń rolnych na obszarze 48.500 ha gruntów spółdzielni produkcyjnych włącznie z wprowadzeniem trawopolnych płodozmianów;
– ustalić, że w pierwszej kolejności należy uwzględnić wnioski o przeprowadzenie prac urządzeniowych wraz z wprowadzeniem trawopolnych płodozmianów w tych spółdzielniach, które obejmują obszar całej gromady lub które zostaną zaliczone do gospodarstw nasiennych, zarodowych oraz prowadzących ocenę odmian;
– koszty prac urządzeniowo-rolnych pokryć z budżetu Państwa.
– zobowiązać Ministra Przemysłu Drobnego i Rzemiosła do zorganizowania w powiatach o dużej ilości spółdzielni produkcyjnych terenowych zakładów produkujących uprząż i wozy;
– zobowiązać Przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego do wydzielenia odpowiednich środków transportowych dla sprzedaży większym spółdzielniom produkcyjnym prowadzącym wysokotowarową gospodarkę rolną, oraz do zwiększenia przydziału wozów ogumionych i platform;
– zobowiązać Ministra Przemysłu Drzewnego i Papierniczego do zasadniczego ulepszenia jakości wozów produkowanych w podległych ma zakładach i ustalenia należytej kontroli nad tą produkcją;
– zobowiązać Ministrów Rolnictwa i Handlu Wewnętrznego do zapewnienia dostaw urządzeń, narzędzi i materiałów dla kuźni oraz materiałów kołodziejskich i rymarskich dla spółdzielni produkcyjnych;
– zobowiązać Ministra Rolnictwa do zapewnienia spółdzielniom produkcyjnym, zwiększonych dostaw części zamiennych do maszyn, wozów i narzędzi rolniczych i do ulepszenia ich dystrybucji;
– zobowiązać Ministra Kolei do wydania zarządzeń w sprawie użytkowania i konserwacji istniejących bocznic kolejowych normalno- i wąskotorowych oraz przystanków, mogących obsłużyć potrzeby gospodarstw spółdzielczych,
Państwowe ośrodki maszynowe są głównym instrumentem pomocy Państwa Ludowego dla zespołowej gospodarki. Powinny one zapewnić techniczną obsługę spółdzielni produkcyjnych, wprowadzać do rolnictwa przodujące metody agrotechniczne i pomagać spółdzielniom w ich organizacyjnym, gospodarczym i politycznym umocnieniu.
Chociaż znaczną część swego dorobku zawdzięczają spółdzielnie państwowym ośrodkom maszynowym, jednakże zbyt częste są wypadki, kiedy POM nie wywiązują się z zawartych ze spółdzielniami umów, wykonują prace polowe i roboty remontowe źle i w spóźnionych terminach, nie dbają o należyte współdziałanie brygady traktorowej z brygadą polową spółdzielni, nie udzielają należytej pomocy w organizowaniu spółdzielczego gospodarstwa. Wobec koniecznej zmiany tego stanu należy ustalić, co następuje:
Zalecić spółdzielniom produkcyjnym zabezpieczenie tym specjalistom warunków mieszkaniowych, wydzielenie działek przyzagrodowych i zaliczanie im za wyniki produkcyjne za zgodą ogólnego zebrania premii w postaci pewnej ilości dniówek obrachunkowych.
Zobowiązuje się Ministra Rolnictwa do wydania odpowiedniej instrukcji dla POM oraz wzoru umowy typowej w celu realizacji obsługi grup sąsiedzkiej uprawy zawierających zbiorowe umowy z POM.
Zważywszy, że niektóre obowiązujące dotąd zasady rozliczeń spółdzielni za prace wykonane przez państwowe ośrodki maszynowe wymagają zmiany, zobowiązać Ministra Rolnictwa do przedstawienia w terminie miesięcznym projektu nowego cennika opłat za prace wykonane przez POM. Uznać za wskazane obniżenie opłat za usługi POM, a w szczególności za remont sprzętu spółdzielni w warsztatach POM i za niektóre prace transportowe, oraz ustalenie opłat za omłoty w zależności od ilości omłóconego ziarna.
Państwowe gospodarstwa rolne (PGR) obok pomocy udzielanej spółdzielniom w dostarczaniu nasion kwalifikowanych i zarodowych zwierząt powinny w miarę możliwości okazywać im pomoc w wielu innych dziedzinach, jak np.:
- w organizowaniu gospodarki zespołowej, we wprowadzaniu brygadowego systemu pracy, we właściwym wykorzystaniu siły pociągowej i maszyn, stosowaniu prawidłowej agrotechniki, racjonalnych metod pielęgnacji i żywienia inwentarza i organizacji bazy paszowej;
- w opracowaniu planów produkcyjnych, w prowadzeniu ewidencji mienia zespołowego, a także w uporządkowaniu księgowości i działalności finansowej;
- w umożliwieniu korzystania z warsztatów i kuźni PGR, a także w przeprowadzaniu remontów i napraw spółdzielczych maszyn i urządzeń rolniczych przez wykwalifikowanych pracowników PGR;
- w leczeniu inwentarza spółdzielni i inwentarza spółdzielców przez służbę weterynaryjną PGR;
- w prowadzeniu małej mechanizacji, udzielaniu pomocy fachowej przy projektowaniu i wykonywaniu budownictwa prowadzonego systemem gospodarczym;
- w przekazywaniu przodujących doświadczeń w drodze zaznajamiania z nimi spółdzielców w formie pokazów bezpośrednio w gospodarstwie PGR lub też organizowanie takich pokazów w spółdzielni;
- w szkoleniu masowym i upowszechnianiu wiedzy rolniczej w celu podnoszenia kwalifikacji członków spółdzielni.
– na rocznych i półrocznych kursach w Centralnej Szkole POM i Spółdzielczości Produkcyjnej w Warszawie (Ursynów) 400 przewodniczących spółdzielni produkcyjnych i rozszerzenia ilości stypendiów dla uczestników kursów;
– w wojewódzkich ośrodkach szkolenia kadr spółdzielczości produkcyjnej na 6-tygodniowych kursach 1500 przewodniczących spółdzielni produkcyjnych" na 3-tygodniowych kursach 1500 brygadzistów polowych i 1500 brygadzistów hodowlanych oraz na 3,5-miesięcznych kursach 5000 księgowych spółdzielni.
– zorganizowania kursów szkolenia w zakresie spółdzielczości produkcyjnej dla aktywu komitetów założycielskich - w najbliższej perspektywie kierowniczej kadry spółdzielni produkcyjnych;
– zorganizowania korespondencyjnego systemu szkolenia przewodniczących i brygadzistów spółdzielni produkcyjnych;
– przeszkolenia w ośrodkach mechanizacji rolnictwa 9250 traktorzystów POM, 1700 brygadzistów traktorowych i 150 kombajnerów.
– Ministra Skupu do wydania przepisów regulujących zawieranie umów przez aparat gospodarczy ze spółdzielniami produkcyjnymi na zakup nadwyżek produktów rolnych, po wywiązaniu się z zobowiązań względem Państwa;
– Ministra Handlu Wewnętrznego do wydania przepisów ułatwiających spółdzielniom produkcyjnym i ich członkom korzystanie z urządzeń na targowiskach i w halach targowych.
Celem rozszerzenia pomocy dla chłopów-spółdzielców i ich rodzin, polepszenia warunków ich pracy, podniesienia dobrobytu, zdrowotności i kultury wsi, a szczególnie w celu polepszenia warunków pracy kobiet w spółdzielniach produkcyjnych i rozszerzenia opieki nad dziećmi spółdzielców:
- ustalić, że członkowie spółdzielni produkcyjnych i członkowie rodzin chłopów-spółdzielców korzystają z bezpłatnej opieki ambulatoryjnej, usług pogotowia ratunkowego, bezpłatnego leczenia szpitalnego, bezpłatnej pomocy położniczej w izbach porodowych oraz u położnych gminnych, bezpłatnego leczenia w sanatoriach przeciwgruźliczych, prewentoriach i domach zdrowia dla dzieci;
- celem przyjścia z pomocą kobietom pracującym w zespołowej gospodarce ustalić, że kobiety-członkinie spółdzielni produkcyjnych, które wypracowują zgodną ze statutem spółdzielni ilość dniówek obrachunkowych, otrzymują wyprawki dla niemowląt bezpłatnie;
- zobowiązać Ministrów Zdrowia i Oświaty do wydania w terminie miesięcznym przepisów ustalających zasady udostępnienia członkom spółdzielni produkcyjnych rozszerzonej pomocy Państwa w zakresie opieki lekarskiej i opieki nad matką z dzieckiem.
W celu pobudzenia inicjatywy, podejmowanej przez spółdzielnie produkcyjne w dziedzinie rozwoju dziecińców, przedszkoli i żłobków, zobowiązuje się Ministrów Zdrowia i Oświaty do okazania spółdzielniom w tej akcji jak najbardziej wszechstronnej i skutecznej pomocy przez szkolenie i skierowywanie odpowiedniego, fachowego personelu do przedszkoli i żłobków, które osiągną większą liczbę dzieci, przez współdziałanie w zabezpieczeniu odpowiednich urządzeń i warunków higieny oraz przez udzielenie odpowiednich subwencji z budżetu Państwa na rozwój instytucji tego typu; należy dążyć, aby w wyniku tej pomocy liczba miejsc w żłobkach spółdzielni produkcyjnych zwiększyła się z 4400 do 7000, aby sieć dziecińców objęła w 1954 r. 50.000 dzieci, liczba zaś dzieci w przedszkolach osiągnęła około 54.000.
Zwolnić od wszystkich dostaw obowiązkowych i podatku gruntowego z działki przyzagrodowej członków spółdzielni produkcyjnych, którzy mają: mężczyźni powyżej 65 lat i kobiety powyżej 60 lat, jeżeli w ich gospodarstwie przyzagrodowym nie ma członków rodziny w wieku ponad 14 lat, zdolnych do pracy. Zalecić zarządom spółdzielni produkcyjnych otoczenie, troskliwą opieką niezdolnych do pracy członków spółdzielni w oparciu o fundusz społeczny wydzielony corocznie uchwałą ogólnego zebrania członków.
Zobowiązać Ministra Kultury i Sztuki do współdziałania z zarządami spółdzielni produkcyjnych w kierunku:
Zobowiązać Prezesa Centralnego Urzędu Kinematografii do lepszego obsługiwania przez kina gromad uspółdzielczonych.
Zobowiązać Ministra Poczt i Telegrafów do rozszerzenia radiofonizacji spółdzielni produkcyjnych; w 1954 r. zradiofonizować 300 spółdzielni; utworzyć w większych spółdzielniach produkcyjnych 200 lokalnych radiowęzłów. Zobowiązać Ministra Rolnictwa do uruchomienia w porozumieniu z Ministrem Finansów kredytów dla członków spółdzielni produkcyjnych z przeznaczeniem:
- na budowę i remont budynków członków spółdzielni 28 mil. zł,
- na zakup bydła dla członków spółdzielni 16 mil. zł.
Rozciągnąć bezpłatne szczepienie profilaktyczne i rozpoznawcze na zwierzęta będące własnością spółdzielców i utrzymywane w gospodarstwach przyzagrodowych.
Umorzyć zadłużenia członków spółdzielni wobec Państwowego Funduszu Ziemi, a także inne zadłużenia z tytułu państwowej pomocy produkcyjnej, zaciągnięte w latach 1944-1949, a przejęte przez Bank Rolny i gminne kasy spółdzielcze, i zobowiązać Ministra Finansów do wydania stosownych przepisów w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa i za zgodą Prezesa Rady Ministrów.
Prezydia powiatowych rad narodowych są bezpośrednio odpowiedzialne za stan gospodarczy organizacyjny i polityczny spółdzielni produkcyjnych i za stały ich rozwój. Zadaniem prezydiów powiatowych rad narodowych jest kontrola i koordynacja działalności organizacji i instytucji powołanych do pomocy spółdzielniom produkcyjnym.
Ustalić, że prezydia powiatowych rad narodowych obowiązane są w szczególności:
- udzielać spółdzielniom produkcyjnym pomocy w sporządzaniu planów produkcyjnych, agrotechnicznych i inwestycyjnych w myśl wytycznych Narodowego Planu Gospodarczego, zapewniających pełne wykorzystanie możliwości produkcyjnych każdego zespołowego gospodarstwa;
- zapewnić wszechstronną pomoc spółdzielniom w realizowaniu ich planów w szczególności przez:
– zapewnić należytą ewidencję mienia i zgodny z zasadami statutu oraz wolą członków podział zespołowych dochodów, organizując instruktaż zarządów w sprawach księgowości i gospodarki finansowej oraz nadzorując działalność instytucji kredytowych obsługujących spółdzielnie;
– czuwać nad przestrzeganiem statutów i nad rozwojem samorządu spółdzielczego;
– otoczyć opieką kadry spółdzielcze, pomagać spółdzielniom w szkoleniu i doszkalaniu tych kadr przez organizację kursów upowszechnienia wiedzy rolniczej, pomóc w kierowaniu członków do ośrodków szkolenia kadr spółdzielczości produkcyjnej i kadr mechanizatorów rolnictwa; nie dopuszczać do uszczuplania kadr aktywu spółdzielczego przez wysuwanie członków do pracy poza spółdzielnią bez zgody ogólnego zebrania;
– pomagać spółdzielniom produkcyjnym w organizowaniu świetlic, dziecińców, przedszkoli i żłobków;
– zapewnić należytą ochronę własności spółdzielczej;
– nie dopuszczać elementów kułackich do spółdzielni produkcyjnych, przeciwdziałać z całą czujnością próbom ich szkodliwego oddziaływania na spółdzielnie.