Rozwój spółdzielczości produkcyjnej.
M.P.1954.A-42.624
Akt utracił mocUCHWAŁA NR 95
RADY MINISTRÓW
z dnia 23 lutego 1954 r.
o rozwoju spółdzielczości produkcyjnej.
Zapoczątkowany w 1949 r. ruch spółdzielczości produkcyjnej zrzesza najbardziej postępową część chłopów polskich i zajmuje coraz poważniejsze miejsce w życiu naszej wsi i w gospodarce narodowej. Obecnie przeszło 8000 spółdzielni produkcyjnych zrzeszając około 200 tys. członków rozwija zespołową gospodarką na łącznym obszarze około 1,5 mil. ha użytków rolnych, co stanowi blisko 9% gruntów gospodarki chłopskiej. W 54 powiatach ruch spółdzielczy objął przeszło połowę gromad. W powiatach ząbkowickim, dzierżoniowskim i wałbrzyskim powstały spółdzielnie we wszystkich gromadach. Przodują w rozwoju zespołowej gospodarki chłopi województw: wrocławskiego, poznańskiego, bydgoskiego i szczecińskiego. Również w pozostałych województwach nie brak powiatów wyróżniających się znacznym stopniem uspółdzielczenia. Świadczy to o coraz szerszym dążeniu pracującego chłopstwa do podniesienia swej gospodarki, do osiągnięcia z niej lepszych plonów i większych korzyści poprzez rozwój spółdzielczości produkcyjnej.
Choć nie wszystkie jeszcze spółdzielnie zdążyły okrzepnąć jako wielkie i przodujące gospodarstwa, jednak już dzisiaj znaczenie spółdzielczej produkcji rolnej w gospodarce narodowej jest bardzo poważne i stale wzrasta. W zestawieniu z całością produkcji gospodarstw chłopskich w 1953 r. chłopi-spółdzielcy wyprodukowali 13,5% pszenicy, 29% oleistych, 14% buraków cukrowych i 41% zbóż siewnych kwalifikowanych.
Źródłem rozwoju i wzrastającej dochodowości gospodarki spółdzielczej - obok zespołowych metod pracy i wykorzystania doświadczeń nauk rolniczych - jest coraz szersze stosowanie traktorów i maszyn. Zorganizowane i wyposażone przez władzę ludową państwowe ośrodki maszynowe wydatnie pomagają w podniesieniu produkcji rolnej. W spółdzielniach produkcyjnych traktorami i maszynami POM wykonano w 1953 r. 70% orek, 70% prac żniwnych, 65% omłotów, 77% podorywek. Dzięki pomocy POM zespołowe gospodarstwa uzyskują wyższe plony, zaoszczędzają pracę ludzką i mogą utrzymywać mniejszą ilość koni, co z kolei pozwala im rozszerzać hodowlę bydła i trzody.
Dzięki zespołowej, zmechanizowanej gospodarce lżejszą stała się praca na roli, zamożniejszy stał się byt chłopów-spółdzielców. Znacznie poprawiły się warunki pracy kobiety wiejskiej. Przed młodzieżą chłopską otwarły się szeroko perspektywy pracy opartej o mechanizację i nowoczesne metody agrotechniczne.
Ruch spółdzielczy wyłonił już dziś z mas chłopskich tysiące utalentowanych działaczy i działaczek, dobrych organizatorów, przodowników pracy, śmiałych nowatorów produkcji, mistrzów hodowli i wysokich plonów. Rozwija się na wsi spółdzielczej współzawodnictwo pracy, którego wynikiem są coraz wyższe zbiory, powiększenie pogłowia inwentarza i wzrost dochodów spółdzielców.
Spółdzielcze gospodarstwa rolne rozwijają się w oparciu o wszechstronną pomoc Państwa Ludowego. Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej popiera ruch spółdzielczości produkcyjnej, widząc w jego rozwoju nie tylko niezawodny sposób szybszego podniesienia dobrobytu materialnego chłopów pracujących i kultury wsi, ale i najbardziej skuteczny środek wzrostu produkcji rolniczej, co ma decydujące znaczenie dla mas pracujących całego kraju.
Poważne osiągnięcia chłopów-spółdzielców w podnoszeniu produkcji rolnej wskazują na to, że gospodarstwa zespołowe owocnie wykorzystują środki pomocy Państwa, przeznaczone na rozwój rolnictwa. Chłopi-spółdzielcy przejawiają wiele inicjatywy w rozwijaniu produkcji zgodnie z gospodarczymi potrzebami kraju. Spółdzielnie, które coraz bardziej doskonalą swą gospodarkę, podnoszą produkcję rolną i rzetelnie wykonują obowiązki wobec Państwa, nie tylko coraz szerzej uczestniczą w zaopatrzeniu kraju w produkty żywnościowe i surowce dla przemysłu, ale także coraz poważniej przyczyniają się do rozwoju całego rolnictwa przez produkcję kwalifikowanych nasion, wychów zarodowego bydła, użyczanie rolnikom maszyn rolniczych i upowszechnianie postępowych metod agro- i zootechnicznych.
W celu zapewnienia szybszego wzrostu produkcji rolnej Rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej podjął szereg uchwał o rozszerzeniu pomocy dla rolnictwa i podniesienia dochodowości gospodarki rolnej.
Państwo Ludowe jeszcze wydatniej pomacać będzie spółdzielniom produkcyjnym i ich członkom, stwarzając warunki, w których chłopi-spółdzielcy dzięki swej rzetelnej pracy, rozwijając gospodarkę zespołową i sumiennie wykonując obowiązki wobec Państwa, osiągać będą coraz wyższy stopień dobrobytu i kultury. Rozwój spółdzielczych gospodarstw i wzrost zamożności chłopów-spółdzielców wzbudzać będą zainteresowanie dla ruchu spółdzielczego u coraz większej części chłopów gospodarujących dotąd indywidualnie. W oparciu o rosnącą opiekę i pomoc organów władzy ludowej powinna znacznie wzrosnąć liczba spółdzielni produkcyjnych oraz ich rola w zaopatrzeniu kraju w produkty żywnościowe i surowce dla przemysłu, przez co stworzone zostaną trwałe podstawy do nieustannego wzrostu dobrobytu mas pracujących w mieście i na wsi.
Zadaniem centralnych i terenowych organów władzy ludowej jest doprowadzić do spółdzielni produkcyjnych pomoc przewidzianą uchwałami Rządu, otoczyć wszechstronną opieką każde nowopowstałe gospodarstwo zespołowe i zapewnić warunki, dzięki którym szybciej rozwijać się będzie spółdzielczość produkcyjna.
W związku z tym Rada Ministrów na wniosek Rady Spółdzielczości Produkcyjne] uchwala, co następuje:
Pomoc Państwa dla spółdzielni produkcyjnych.
Pomoc Państwa dla spółdzielni produkcyjnych.
W związku z tym Rada Ministrów postanawia:
Przewidzieć w planie kredytowym 1954 roku kredyty do 230 mil. zł na bieżące potrzeby gospodarcze spółdzielni produkcyjnych, zwłaszcza nowozorganizowanych.
– przeznaczyć w ramach planu inwestycyjnego na 1954 r. kredyt na zakup 31.000 szt. bydła, 14.000 szt. trzody chlewnej, 22.500 szt. owiec, 2.000 szt. koni;
– wprowadzić bezpłatne leczenie inwentarza żywego stanowiącego własność zespołową, pokrywając z budżetu Państwa opłatę personelu weterynaryjnego; koszty środków leczniczych, koszty transportu związanego z usługami weterynaryjnymi oraz koszt utrzymania zwierząt leczonych w lecznicach dla zwierząt pokrywają spółdzielnie produkcyjne;
– zobowiązać Przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego do zapewnienia przydziału maszyn i urządzeń służących podniesieniu wydajności pracy w hodowli, a w szczególności: silników elektrycznych z oprzyrządowaniem, sieczkarni motorowych, parników, płuczek do okopowych, śrutowników do zbóż, gniotowników, pomp, hydroforów i automatycznych poideł;
– ułatwić spółdzielniom produkcyjnym prowadzącym zarodową hodowlę trzody chlewnej i drobiu kupno pasz treściwych, mączek mięsno-kostnych itp.
– udostępnić spółdzielniom długoterminowe kredyty i nabycie materiałów budowlanych na budowę pomieszczeń dla 102 tys. sztuk bydła, 85,2 tys. sztuk trzody chlewnej, 41,5 tys. sztuk owiec oraz 1000 studni, 950 silosów, 394 spichrzów i 1765 innych obiektów gospodarczych;
– zobowiązać Ministrów: Budownictwa Miast i Osiedli, Budownictwa Przemysłowego, Gospodarki Komunalnej do opracowania form pomocy dla budownictwa w spółdzielniach produkcyjnych i państwowych ośrodkach maszynowych (POM) ze strony podległych im przedsiębiorstw i do wydania odpowiednich zarządzeń w tej sprawie;
– zobowiązać Ministra Handlu Wewnętrznego do zapewnienia dostawy typowej stolarki budowlanej dla potrzeb budownictwa w spółdzielniach produkcyjnych;
– zobowiązać Ministra Rolnictwa do wydania w porozumieniu z Przewodniczącym Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego przepisów zapewniających obniżkę kosztów własnych nietypowej dokumentacji technicznej dla spółdzielni produkcyjnych oraz do zrewidowania typowych projektów pomieszczeń inwentarskich celem umożliwienia mechanizacji pracy w hodowli.
– do przeprowadzenia w 1954 r. w uspółdzielczonych gromadach budowy nowych i renowacji istniejących urządzeń melioracyjnych na obszarze 38.000 ha oraz pełnego zagospodarowania terenów pomelioracyjnych na obszarze 25.000 ha;
– do zelektryfikowania 301 gromad uspółdzielczonych oraz do uzupełnienia elektryfikacji 173 spółdzielczych ośrodków gospodarczych ł przyspieszenia uzupełniającej elektryfikacji zagród w uspółdzielczonych gromadach już zelektryfikowanych.
– zobowiązać Ministra Rolnictwa do zorganizowania i przeprowadzenia w 1954 r. pełnych urządzeń rolnych na obszarze 48.500 ha gruntów spółdzielni produkcyjnych włącznie z wprowadzeniem trawopolnych płodozmianów;
– ustalić, że w pierwszej kolejności należy uwzględnić wnioski o przeprowadzenie prac urządzeniowych wraz z wprowadzeniem trawopolnych płodozmianów w tych spółdzielniach, które obejmują obszar całej gromady lub które zostaną zaliczone do gospodarstw nasiennych, zarodowych oraz prowadzących ocenę odmian;
– koszty prac urządzeniowo-rolnych pokryć z budżetu Państwa.
– zobowiązać Ministra Przemysłu Drobnego i Rzemiosła do zorganizowania w powiatach o dużej ilości spółdzielni produkcyjnych terenowych zakładów produkujących uprząż i wozy;
– zobowiązać Przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego do wydzielenia odpowiednich środków transportowych dla sprzedaży większym spółdzielniom produkcyjnym prowadzącym wysokotowarową gospodarkę rolną, oraz do zwiększenia przydziału wozów ogumionych i platform;
– zobowiązać Ministra Przemysłu Drzewnego i Papierniczego do zasadniczego ulepszenia jakości wozów produkowanych w podległych ma zakładach i ustalenia należytej kontroli nad tą produkcją;
– zobowiązać Ministrów Rolnictwa i Handlu Wewnętrznego do zapewnienia dostaw urządzeń, narzędzi i materiałów dla kuźni oraz materiałów kołodziejskich i rymarskich dla spółdzielni produkcyjnych;
– zobowiązać Ministra Rolnictwa do zapewnienia spółdzielniom produkcyjnym, zwiększonych dostaw części zamiennych do maszyn, wozów i narzędzi rolniczych i do ulepszenia ich dystrybucji;
– zobowiązać Ministra Kolei do wydania zarządzeń w sprawie użytkowania i konserwacji istniejących bocznic kolejowych normalno- i wąskotorowych oraz przystanków, mogących obsłużyć potrzeby gospodarstw spółdzielczych,
Państwowe ośrodki maszynowe są głównym instrumentem pomocy Państwa Ludowego dla zespołowej gospodarki. Powinny one zapewnić techniczną obsługę spółdzielni produkcyjnych, wprowadzać do rolnictwa przodujące metody agrotechniczne i pomagać spółdzielniom w ich organizacyjnym, gospodarczym i politycznym umocnieniu.
Chociaż znaczną część swego dorobku zawdzięczają spółdzielnie państwowym ośrodkom maszynowym, jednakże zbyt częste są wypadki, kiedy POM nie wywiązują się z zawartych ze spółdzielniami umów, wykonują prace polowe i roboty remontowe źle i w spóźnionych terminach, nie dbają o należyte współdziałanie brygady traktorowej z brygadą polową spółdzielni, nie udzielają należytej pomocy w organizowaniu spółdzielczego gospodarstwa. Wobec koniecznej zmiany tego stanu należy ustalić, co następuje:
Zalecić spółdzielniom produkcyjnym zabezpieczenie tym specjalistom warunków mieszkaniowych, wydzielenie działek przyzagrodowych i zaliczanie im za wyniki produkcyjne za zgodą ogólnego zebrania premii w postaci pewnej ilości dniówek obrachunkowych.
Zobowiązuje się Ministra Rolnictwa do wydania odpowiedniej instrukcji dla POM oraz wzoru umowy typowej w celu realizacji obsługi grup sąsiedzkiej uprawy zawierających zbiorowe umowy z POM.
Zważywszy, że niektóre obowiązujące dotąd zasady rozliczeń spółdzielni za prace wykonane przez państwowe ośrodki maszynowe wymagają zmiany, zobowiązać Ministra Rolnictwa do przedstawienia w terminie miesięcznym projektu nowego cennika opłat za prace wykonane przez POM. Uznać za wskazane obniżenie opłat za usługi POM, a w szczególności za remont sprzętu spółdzielni w warsztatach POM i za niektóre prace transportowe, oraz ustalenie opłat za omłoty w zależności od ilości omłóconego ziarna.
Państwowe gospodarstwa rolne (PGR) obok pomocy udzielanej spółdzielniom w dostarczaniu nasion kwalifikowanych i zarodowych zwierząt powinny w miarę możliwości okazywać im pomoc w wielu innych dziedzinach, jak np.:
- w organizowaniu gospodarki zespołowej, we wprowadzaniu brygadowego systemu pracy, we właściwym wykorzystaniu siły pociągowej i maszyn, stosowaniu prawidłowej agrotechniki, racjonalnych metod pielęgnacji i żywienia inwentarza i organizacji bazy paszowej;
- w opracowaniu planów produkcyjnych, w prowadzeniu ewidencji mienia zespołowego, a także w uporządkowaniu księgowości i działalności finansowej;
- w umożliwieniu korzystania z warsztatów i kuźni PGR, a także w przeprowadzaniu remontów i napraw spółdzielczych maszyn i urządzeń rolniczych przez wykwalifikowanych pracowników PGR;
- w leczeniu inwentarza spółdzielni i inwentarza spółdzielców przez służbę weterynaryjną PGR;
- w prowadzeniu małej mechanizacji, udzielaniu pomocy fachowej przy projektowaniu i wykonywaniu budownictwa prowadzonego systemem gospodarczym;
- w przekazywaniu przodujących doświadczeń w drodze zaznajamiania z nimi spółdzielców w formie pokazów bezpośrednio w gospodarstwie PGR lub też organizowanie takich pokazów w spółdzielni;
- w szkoleniu masowym i upowszechnianiu wiedzy rolniczej w celu podnoszenia kwalifikacji członków spółdzielni.
– na rocznych i półrocznych kursach w Centralnej Szkole POM i Spółdzielczości Produkcyjnej w Warszawie (Ursynów) 400 przewodniczących spółdzielni produkcyjnych i rozszerzenia ilości stypendiów dla uczestników kursów;
– w wojewódzkich ośrodkach szkolenia kadr spółdzielczości produkcyjnej na 6-tygodniowych kursach 1500 przewodniczących spółdzielni produkcyjnych" na 3-tygodniowych kursach 1500 brygadzistów polowych i 1500 brygadzistów hodowlanych oraz na 3,5-miesięcznych kursach 5000 księgowych spółdzielni.
– zorganizowania kursów szkolenia w zakresie spółdzielczości produkcyjnej dla aktywu komitetów założycielskich - w najbliższej perspektywie kierowniczej kadry spółdzielni produkcyjnych;
– zorganizowania korespondencyjnego systemu szkolenia przewodniczących i brygadzistów spółdzielni produkcyjnych;
– przeszkolenia w ośrodkach mechanizacji rolnictwa 9250 traktorzystów POM, 1700 brygadzistów traktorowych i 150 kombajnerów.
– Ministra Skupu do wydania przepisów regulujących zawieranie umów przez aparat gospodarczy ze spółdzielniami produkcyjnymi na zakup nadwyżek produktów rolnych, po wywiązaniu się z zobowiązań względem Państwa;
– Ministra Handlu Wewnętrznego do wydania przepisów ułatwiających spółdzielniom produkcyjnym i ich członkom korzystanie z urządzeń na targowiskach i w halach targowych.
Celem rozszerzenia pomocy dla chłopów-spółdzielców i ich rodzin, polepszenia warunków ich pracy, podniesienia dobrobytu, zdrowotności i kultury wsi, a szczególnie w celu polepszenia warunków pracy kobiet w spółdzielniach produkcyjnych i rozszerzenia opieki nad dziećmi spółdzielców:
- ustalić, że członkowie spółdzielni produkcyjnych i członkowie rodzin chłopów-spółdzielców korzystają z bezpłatnej opieki ambulatoryjnej, usług pogotowia ratunkowego, bezpłatnego leczenia szpitalnego, bezpłatnej pomocy położniczej w izbach porodowych oraz u położnych gminnych, bezpłatnego leczenia w sanatoriach przeciwgruźliczych, prewentoriach i domach zdrowia dla dzieci;
- celem przyjścia z pomocą kobietom pracującym w zespołowej gospodarce ustalić, że kobiety-członkinie spółdzielni produkcyjnych, które wypracowują zgodną ze statutem spółdzielni ilość dniówek obrachunkowych, otrzymują wyprawki dla niemowląt bezpłatnie;
- zobowiązać Ministrów Zdrowia i Oświaty do wydania w terminie miesięcznym przepisów ustalających zasady udostępnienia członkom spółdzielni produkcyjnych rozszerzonej pomocy Państwa w zakresie opieki lekarskiej i opieki nad matką z dzieckiem.
W celu pobudzenia inicjatywy, podejmowanej przez spółdzielnie produkcyjne w dziedzinie rozwoju dziecińców, przedszkoli i żłobków, zobowiązuje się Ministrów Zdrowia i Oświaty do okazania spółdzielniom w tej akcji jak najbardziej wszechstronnej i skutecznej pomocy przez szkolenie i skierowywanie odpowiedniego, fachowego personelu do przedszkoli i żłobków, które osiągną większą liczbę dzieci, przez współdziałanie w zabezpieczeniu odpowiednich urządzeń i warunków higieny oraz przez udzielenie odpowiednich subwencji z budżetu Państwa na rozwój instytucji tego typu; należy dążyć, aby w wyniku tej pomocy liczba miejsc w żłobkach spółdzielni produkcyjnych zwiększyła się z 4400 do 7000, aby sieć dziecińców objęła w 1954 r. 50.000 dzieci, liczba zaś dzieci w przedszkolach osiągnęła około 54.000.
Zwolnić od wszystkich dostaw obowiązkowych i podatku gruntowego z działki przyzagrodowej członków spółdzielni produkcyjnych, którzy mają: mężczyźni powyżej 65 lat i kobiety powyżej 60 lat, jeżeli w ich gospodarstwie przyzagrodowym nie ma członków rodziny w wieku ponad 14 lat, zdolnych do pracy. Zalecić zarządom spółdzielni produkcyjnych otoczenie, troskliwą opieką niezdolnych do pracy członków spółdzielni w oparciu o fundusz społeczny wydzielony corocznie uchwałą ogólnego zebrania członków.
Zobowiązać Ministra Kultury i Sztuki do współdziałania z zarządami spółdzielni produkcyjnych w kierunku:
Zobowiązać Prezesa Centralnego Urzędu Kinematografii do lepszego obsługiwania przez kina gromad uspółdzielczonych.
Zobowiązać Ministra Poczt i Telegrafów do rozszerzenia radiofonizacji spółdzielni produkcyjnych; w 1954 r. zradiofonizować 300 spółdzielni; utworzyć w większych spółdzielniach produkcyjnych 200 lokalnych radiowęzłów. Zobowiązać Ministra Rolnictwa do uruchomienia w porozumieniu z Ministrem Finansów kredytów dla członków spółdzielni produkcyjnych z przeznaczeniem:
- na budowę i remont budynków członków spółdzielni 28 mil. zł,
- na zakup bydła dla członków spółdzielni 16 mil. zł.
Rozciągnąć bezpłatne szczepienie profilaktyczne i rozpoznawcze na zwierzęta będące własnością spółdzielców i utrzymywane w gospodarstwach przyzagrodowych.
Umorzyć zadłużenia członków spółdzielni wobec Państwowego Funduszu Ziemi, a także inne zadłużenia z tytułu państwowej pomocy produkcyjnej, zaciągnięte w latach 1944-1949, a przejęte przez Bank Rolny i gminne kasy spółdzielcze, i zobowiązać Ministra Finansów do wydania stosownych przepisów w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa i za zgodą Prezesa Rady Ministrów.
Prezydia powiatowych rad narodowych są bezpośrednio odpowiedzialne za stan gospodarczy organizacyjny i polityczny spółdzielni produkcyjnych i za stały ich rozwój. Zadaniem prezydiów powiatowych rad narodowych jest kontrola i koordynacja działalności organizacji i instytucji powołanych do pomocy spółdzielniom produkcyjnym.
Ustalić, że prezydia powiatowych rad narodowych obowiązane są w szczególności:
- udzielać spółdzielniom produkcyjnym pomocy w sporządzaniu planów produkcyjnych, agrotechnicznych i inwestycyjnych w myśl wytycznych Narodowego Planu Gospodarczego, zapewniających pełne wykorzystanie możliwości produkcyjnych każdego zespołowego gospodarstwa;
- zapewnić wszechstronną pomoc spółdzielniom w realizowaniu ich planów w szczególności przez:
– zapewnić należytą ewidencję mienia i zgodny z zasadami statutu oraz wolą członków podział zespołowych dochodów, organizując instruktaż zarządów w sprawach księgowości i gospodarki finansowej oraz nadzorując działalność instytucji kredytowych obsługujących spółdzielnie;
– czuwać nad przestrzeganiem statutów i nad rozwojem samorządu spółdzielczego;
– otoczyć opieką kadry spółdzielcze, pomagać spółdzielniom w szkoleniu i doszkalaniu tych kadr przez organizację kursów upowszechnienia wiedzy rolniczej, pomóc w kierowaniu członków do ośrodków szkolenia kadr spółdzielczości produkcyjnej i kadr mechanizatorów rolnictwa; nie dopuszczać do uszczuplania kadr aktywu spółdzielczego przez wysuwanie członków do pracy poza spółdzielnią bez zgody ogólnego zebrania;
– pomagać spółdzielniom produkcyjnym w organizowaniu świetlic, dziecińców, przedszkoli i żłobków;
– zapewnić należytą ochronę własności spółdzielczej;
– nie dopuszczać elementów kułackich do spółdzielni produkcyjnych, przeciwdziałać z całą czujnością próbom ich szkodliwego oddziaływania na spółdzielnie.
Podstawowe zadania spółdzielni produkcyjnych.
Podstawowe zadania spółdzielni produkcyjnych.
Spółdzielnie produkcyjne powinny swym przykładem wskazywać nie zrzeszonym mało- i średniorolnym chłopom wyższość zespołowej gospodarki i przyczynić się tym do dalszego rozwoju spółdzielczości produkcyjnej.
Znaczna już ilość spółdzielni osiąga plony zbóż powyżej 20 q z hektara, zbiera około 200 q ziemniaków i ponad 300 q buraków cukrowych z hektara, osiąga powyżej 3.000 litrów mleka od każdej krowy. Spółdzielnie te zapewniają swym członkom z roku na rok coraz wyższe dochody.
Obecnie konieczne jest, by w oparciu o te doświadczenia podnosić wszystkie spółdzielnie do poziomu przodujących.
W związku z powyższym należy zwrócić uwagę chłopów-spółdzielców na następujące zagadnienia:
W szczególności zalecić należy rozszerzenie areału roślin pastewnych i przemysłowych, zwłaszcza spółdzielniom województw: lubelskiego, olsztyńskiego, białostockiego, koszalińskiego i zielonogórskiego.
Należy doprowadzić w najbliższych 2-3 latach areał uprawy ziemniaków do 14-17% zespołowego obszaru gruntów ornych.
W związku z tym należy zalecić spółdzielniom produkcyjnym:
- przeznaczać co roku około 10% areału gruntów pod zasiew mieszanek traw i drobnoziarnistych motylkowych,
- rozwinąć uprawę łubinu pastewnego, rozszerzyć zasiewy poplonowych roślin pastewnych oraz szerzej rozwijać uprawę w szczególności kukurydzy i końskiego zebu, a ponadto kapusty pastewnej i innych roślin dostarczających taniej zielonej masy,
- szeroko stosować wczesne zasiewy ozimego żyta do zbioru na zielonkę i ozimych mieszanek.
Należy więc zalecić spółdzielniom produkcyjnym w 1954 r.:
- rozszerzyć plantację buraka cukrowego do 49.000 ha;
- zwiększyć powierzchnię zasiewu roślin oleistych do 32.000 ha, rozszerzając ich uprawę szczególnie w spółdzielniach województw; białostockiego, rzeszowskiego, lubelskiego i kieleckiego, które dotąd uprawiały te rośliny w nieznacznym stopniu,
- rozszerzyć uprawę tytoniu do 800 ha, tj. 2,6 raza w porównaniu z 1953 r.
Należy zbudować szklarnie o łącznej powierzchni 58,6 tys. m2 i założyć: 34.580 nowych okien inspektowych. Powierzchnię sadów rozszerzyć należy o 3.000 ha.
- zastosować siew krzyżowy zbóż jarych i ozimych w 1954 r. co najmniej na 6% areału tych zbóż, z tym by w każdej spółdzielni, która dotąd nie stosowała siewu krzyżowego, zasiać tą metodą przynajmniej 10 ha;
- zastosować kwadratowo-gniazdowe sadzenie ziemniaków, z tym by w każdej spółdzielni produkcyjnej zasadzić tą metodą w 1954 r. dla celów doświadczalnych przynajmniej po jednym hektarze;
- wprowadzić sadzenie warzyw systemem kwadratowym oraz stosowanie doniczek torfowych;
- wysiać rzędowo wraz z ziarnem superfosfat granulowany w ilości 25.000 tonn;
- szerzej stosować wiosenne bronowanie zasiewów pszenicy ozimej oraz zbóż jarych;
- dokonać podorywek pożniwnych traktorami w ciągu nie więcej niż 5 dni po skoszeniu zbóż i rzepaku na całym areale zbiorów nie objętych wsiewkami;
- znacznie rozszerzyć wapnowanie gruntów ornych;
- szeroko stosować orki z przedpłużkiem i orki z pogłębiaczem, przede wszystkim pod buraki cukrowe, warzywa i okopowe pastewne;
- wykonać traktorami orki przedzimowe na całym obszarze przeznaczonym pod zasiewy jare w 1955 r. zaczynając je we wczesnych terminach i kończąc do 15 listopada.
- zapewnić wczesny zbiór siana oraz przeprowadzić suszenie na kozłach i rusztowaniach na obszarze co najmniej 26.000 ha; zobowiązać Ministra Leśnictwa do dostarczenia spółdzielniom produkcyjnym niezbędnej ilości drągowiny;
- za zgodą ogólnego zebrania członków, przeznaczyć do 10% zwiezionego, zastertowanego i zaprzychodowanego siana do podziału na dniówki obrachunkowe, wypracowane przy pielęgnacji użytków zielonych i zbiorze siana, niezależnie od siana przypadającego do podziału przy całorocznym rozrachunku;
- wprowadzić jako zasadę kwaterowy wypas bydła;
- przeprowadzić w 1954 r. nawożenie i pielęgnację łąk i pastwisk na obszarze 106 tys. ha; znacznie rozszerzyć wapnowanie zakwaszonych łąk i pastwisk.
- wydzielić obszary zasiewu każdej kultury w rozmiarze 10-20% powierzchni obsiewu jako pola nasienne i zapewnić na tych obszarach staranną uprawę, obsiew najlepszymi nasionami i właściwą pielęgnację włącznie z pieleniem;
- zbiory z pól nasiennych przeznaczyć wyłącznie na materiał siewny na rok następny i na rezerwowy fundusz siewny;
- organizować dokładną kontrolę przechowywania i rozchodowania funduszu nasiennego.
- otoczyć opieką traktorzystów i stworzyć im należyte warunki pracy;
- do każdego ciągnika wyznaczać stałych przyczepowych spośród swych członków oraz kierować przyczepowych na kursy dla traktorzystów;
- w pełni, wykorzystać park traktorowy w okresach dużego nasilenia robót gospodarczych, wykorzystując sprzężaj konny do robót gospodarnych, transportowych i lżejszych polowych;
- rozszerzyć międzyrzędową traktorową i konną uprawę okopowych;
- starannie sprawdzać jakość i terminowość robót traktorowych, dokładnie wypełniać akty zdawczo-odbiorcze i stosować przewidziane umową potrącenia w opłacie za roboty wykonane źle lub nieterminowo.
Dążąc do coraz szerszej mechanizacji rolnictwa każda spółdzielnia powinna równocześnie stale ulepszać pogłowie koni, bez których nawet duże zmechanizowane gospodarstwo rolne obyć się nie może. Równocześnie unikać należy utrzymywania nadmiernej ilości koni.
- prowadzić w każdej spółdzielni od pierwszego roku wspólnej gospodarki zespołowej, hodowlę bydła i trzody, a w następnych latach, zależnie od miejscowych warunków, podejmować także hodowlę owiec i drobiu;
- zwiększyć w 1954 r. o 60.000 sztuk w drodze przychowu i zakupu pogłowie bydła zespołowego w 7320 spółdzielniach, które opracowały plany na 1954 r.; rozwinąć walkę z jałowością oraz upadkami młodzieży i zapewnić w tej drodze zwiększenie przyrostu stada; w szczególności przyspieszyć trzeba rozwój zespołowej hodowli w spółdzielniach województw: wrocławskiego, opolskiego, krakowskiego, rzeszowskiego, lubelskiego, białostockiego i zielonogórskiego;
- zwiększyć pogłowie trzody chlewnej w tychże spółdzielniach o 135.000 sztuk, a w tym macior ponad 9 miesięcy o 18.500 sztuk; przyspieszyć należy tempo rozwoju hodowli trzody w spółdzielniach województw: lubelskiego, opolskiego, białostockiego, zielonogórskiego i olsztyńskiego;
- pogłowie owiec zwiększyć w wyżej wymienionych spółdzielniach o 78.000 sztuk, w szczególności w województwach: gdańskim, łódzkim, zielonogórskim, poznańskim i lubelskim.
W związku z tym wskazane jest, aby spółdzielnie podjęły prace w tej dziedzinie w oparciu o następujące zalecenia:
- w pełni wykorzystać budynki wnoszone jako wkład członkowski lub użyczane przez członków dla zespołowych potrzeb;
- podejmować budowę tanich budynków, opartą o typową dokumentację z zastosowaniem miejscowych materiałów budowlanych, szczególnie kamienia, gliny i żużla;
- roboty wykonywać w jak największym stopniu siłami własnymi, korzystając z pomocy najętych miejscowych majstrów z braku własnych;
- aby terminowo zakończyć roboty budowlane, wykorzystać okres zimowy do przygotowania zwózki materiałów budowlanych.
Różnorodne formy pomocy spółdzielni dla indywidualnych chłopów pracujących powinny być jeszcze szerzej stosowane. Przyczyni się to nie tylko do podniesienia produkcji rolnej w kraju, ale i decydować będzie o stosunku mało- i średniorolnych chłopów do gospodarki zespołowej, umocni autorytet spółdzielni produkcyjnych, przysporzy im tysiące nowych członków i sprzyjać będzie dalszemu rozwojowi spółdzielczości produkcyjnej.
W związku z tym uznać należy za wskazane:
- w zakresie spółdzielczej produkcji kwalifikowanych materiałów siewnych - rozszerzyć powierzchnię upraw materiałów siewnych czterech zbóż w gospodarstwach reprodukcyjnych do około 80.000 ha oraz doprowadzić w 1954 r. powierzchnię kontraktowanych upraw nasiennych, przeznaczonych na pokrycie własnych potrzeb i wymianę, do 40,000 ha, w tym ziemniaków 7.000 ha;
- zalecić spółdzielniom produkcyjnym szersze stosowanie sąsiedzkiej wymiany dla indywidualnych gospodarstw kwalifikowanego materiału siewnego na ziarno konsumpcyjne;
- zwiększyć w spółdzielniach produkcyjnych w 1954 r. pogłowie inwentarza zarodowego: krów o 10%, loch o 15%, owiec-maciorek o 15%, klaczy zarejestrowanych o 5%;
- dążyć do utworzenia w każdej spółdzielni produkcyjnej punktu kopulacyjnego i w oparciu o pomoc Państwa wyposażyć go w rozpłodniki w ilości zapewniającej pokrycie potrzeb spółdzielni, gospodarstw przyzagrodowych i okolicznych indywidualnych, gospodarstw za ustaloną opłatą.
Chłopi-spółdzielcy powinni pilnie strzec przepisów statutu uchwalonego przez siebie. W szczególności spółdzielcy powinni dbać o wniesienie przepisanych statutem wkładów inwentarzowych, siewnych i paszowych, o wypełnienie statutowego obowiązku pracy przez członków i o rzetelną pracę we wspólnym gospodarstwie, o poszanowanie wspólnego dobra.
Tępić trzeba wypadki kumoterstwa i nadużyć oraz usuwać kułaków i spekulantów w przypadku, gdy tacy przedostali się do spółdzielni, aby jej szkodzić. Chłopi-spółdzielcy powinni wykorzystać swe prawo kontrolowania gospodarki spółdzielczej i rozwijać zgodnie ze statutem swój samorząd spółdzielczy. Spółdzielcy powinni dbać o zgodne i kulturalne życie na terenie spółdzielni. Każda spółdzielnia powinna wykazać szczególną dbałość o młodzież, stwarzając jej przy pomocy Państwa możność nauki i kulturalnej rozrywki, zachęcając do zdobywania kwalifikacji niezbędnych w gospodarce spółdzielczej. Spółdzielnia produkcyjna powinna dbać o ulżenie matkom w ich trudzie codziennym, organizując opiekę nad dziećmi, zwłaszcza w czasie, gdy matki zajęte są pracą w gospodarce spółdzielczej.
*
Doniosłym zadaniem powołanej przez I Krajowy Zjazd Spółdzielczości Produkcyjnej - Rady Spółdzielczości Produkcyjnej jest czuwanie nad rozwojem wewnętrznego samorządu w spółdzielniach, kontrola ścisłego przestrzegania statutów spółdzielczych - przez zarządy spółdzielni i poszczególnych członków, pobudzanie inicjatywy i aktywności społecznej w codziennym życiu zespołów członkowskich, wszechstronne współdziałanie w podnoszeniu gospodarki spółdzielczej na coraz wyższy poziom.
Konieczne jest otoczenie szczególną opieką i udzielenie jak najszerszej pomocy grupom chłopów przystępujących do organizowania spółdzielni produkcyjnych, a także nowoutworzonym spółdzielniom produkcyjnym.
Należy dopomagać komitetom założycielskim w prowadzeniu pracy uświadamiającej i w przygotowaniu się do zespołowej gospodarki. W szczególności w gromadach, w których powstały komitety założycielskie, należy ożywić pracę kulturalno-oświatową, rozwijać szkolenie w ramach upowszechnienia wiedzy rolniczej, organizować spotkania ze spółdzielcami itp. Kierować najbardziej aktywnych członków komitetów założycielskich na kursy w ośrodkach szkolenia kadr spółdzielczości produkcyjnej.
Prezydia rad narodowych powinny czuwać nad ścisłym przestrzeganiem zasady dobrowolności przy zakładaniu spółdzielni produkcyjnych, przy wymianie gruntów między powstającą spółdzielnią a indywidualnymi gospodarstwami, zapewnić uwzględnienie obopólnych interesów w duchu wzajemnego porozumienia. Nie dopuszczać do tworzenia spółdzielni fikcyjnych, złożonych z osób nie zajmujących się zawodowo rolnictwem.
Dotychczasowe osiągnięcia spółdzielni produkcyjnych ujawniają olbrzymie możliwości dalszego szybkiego wzrostu produkcji rolnej polskiego chłopa. W oparciu o zespołową gospodarkę, mechanizację i postępowe metody agro- i zootechniczne można zapewnić szybki i trwały rozwój rolnictwa, podnieść zamożność rolnictwa i kulturę wsi, na zawsze zlikwidować wyzysk i nędzę biedoty chłopskiej.
Chłopi-spółdzielcy idą w pierwszych szeregach pracującego chłopstwa, które w sojuszu z klasą robotniczą i pod jej kierownictwem podjęło walkę o realizację wytycznych IX Plenum KC PZPR, o szybszy wzrost stopy życiowej mas pracujących miast i wsi.
Rosnące zainteresowanie pracujących chłopów zespołową gospodarką wymaga znacznego usprawnienia pracy wszystkich ogniw władzy ludowej, które powinny rozwinąć szeroką działalność organizacyjną i propagandową dla realizacji przepisów niniejszej uchwały.
Dokumenty powiązane
Jeżeli chcesz mieć dostęp do wszystkich dokumentów powiązanych, zaloguj się do LEX-a Nie korzystasz jeszcze z programów LEX? Zamów dostęp testowy »