Rozdział 2 - Analizy przedsiębiorstw. - Przeprowadzanie analiz ekonomicznych w gospodarce narodowej.

Monitor Polski

M.P.1965.59.301

Akt utracił moc

Wersja od: 3 lipca 1970 r.

Rozdział  2.

Analizy przedsiębiorstw.

§  6.

1. Przedsiębiorstwa państwowe oraz inne jednostki samodzielnie bilansujące, działające według zasad rozrachunku gospodarczego, przeprowadzają analizy problemowe, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 2, zgodnie z rocznym planem analiz problemowych przedsiębiorstwa.

2. Roczny plan analiz problemowych przedsiębiorstwa, ustalający tematykę analiz i terminarz ich przeprowadzania w danym roku, powinien być zatwierdzony przez dyrektora przedsiębiorstwa do końca roku poprzedzającego rok przeprowadzania tych analiz.

3. Roczny plan analiz problemowych przedsiębiorstwa powinien obejmować tematy:

1) zalecone przez zjednoczenie (tematy te dotyczyć mogą bądź jednego przedsiębiorstwa, bądź kilku przedsiębiorstw),

2) wynikające z inicjatywy przedsiębiorstwa.

4. Roczny plan analiz problemowych może ulec zmianie lub uzupełnieniu po przeprowadzeniu analizy rocznej działalności, o której mowa w § 5 ust. 1, w celu uwzględnienia tematów szczególnie ważnych, wynikających z wymienionej analizy i niezbędnych do wykonania w bieżącym roku.

§ 7. Przedsiębiorstwa przeprowadzają analizy problemowe według ustalonych przez siebie metod, uwzględniających dorobek nauki oraz wskazania jednostki nadrzędnej.

§ 8. Analizy problemowe, o których mowa w § 6 ust. 3 pkt 1, powinny być koordynowane przez zjednoczenie, które powinno zapewnić jednolitość metod tego rodzaju analiz w drodze wydania wytycznych określających: zasady przeprowadzania analizy, dobór mierników i podstaw porównań, sposób przedstawienia materiału liczbowego itp.

§  9.

1. Dyrektor przedsiębiorstwa wyznacza wykonawców analizy problemowej.

2. W wyjątkowych wypadkach, uzasadnionych specyfiką tematu analizy problemowej, dyrektor przedsiębiorstwa może zlecić jej przeprowadzenie instytutom naukowo-badawczym lub innym właściwym instytucjom.

§  10.

1. Z przeprowadzonej analizy problemowej sporządza się syntetyczne sprawozdanie wraz z wnioskami.

2. Przedsiębiorstwa obowiązane są do przekazywania zjednoczeniu syntetycznego sprawozdania, o którym mowa w ust. 1, dotyczącego analiz problemowych, o których mowa w § 6 ust. 3 pkt 1.

§  11.

1. Przedsiębiorstwa państwowe i inne jednostki samodzielnie bilansujące objęte planem centralnym przeprowadzają analizę rocznej działalności, o której mowa w § 2 ust. 1 pkt 3, zgodnie z ramowymi wytycznymi dla przedsiębiorstw, wydanymi przez Przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów i Ministra Finansów w porozumieniu z Prezesem Głównego Urzędu Statystycznego.

2. Właściwi ministrowie mogą wydać uzupełniające wytyczne wykonawcze dostosowane do potrzeb branży i specyfiki resortu.

§  12.

1. Przedsiębiorstwa zobowiązane są do przeprowadzania analizy rocznej działalności za okres roku kalendarzowego.

2. Przedsiębiorstwa, w których obowiązuje rok gospodarczy, przeprowadzają analizę za okres roku gospodarczego.

§  13.

1. Celem analizy rocznej działalności przedsiębiorstwa jest ocena sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstwa, jego rozwoju i postępu ekonomicznego oraz wykonania planu w danym roku, a w szczególności:

1) rozliczenie głównych czynników przyrostu produkcji i jej przeznaczenia (w przedsiębiorstwach przemysłowych produkujących na eksport ze szczególnym uwzględnieniem oceny rozwoju i efektywności eksportu), a także rozliczenie głównych czynników wzrostu zatrudnienia, wzrostu płac i wydajności pracy, obniżki kosztów własnych, wzrostu akumulacji oraz zmian w rentowności,

2) wyjaśnienie przyczyn ważniejszych odchyleń od planu wraz z oceną zależnych i niezależnych od przedsiębiorstwa czynników, wpływających na te odchylenia,

3) ocena postępu techniczno-ekonomicznego przedsiębiorstwa w perspektywie długookresowej i wykorzystania przez nie istniejących możliwości poprawy efektywności gospodarowania wraz z oceną trudności hamujących postęp techniczno-ekonomiczny.

2. Jednostka nadrzędna nad przedsiębiorstwem może ustalić - do końca każdego roku objętego analizą - tematy, spośród objętych ramowymi wytycznymi, o których mowa w § 11 ust. 1, lub inne szczególnie ważne w danym roku, na których powinna koncentrować się analiza.

3. Kierownictwo przedsiębiorstwa powinno przyjąć wyniki analizy za podstawę do określenia kierunków i środków usprawnienia działalności i wziąć je pod uwagę przy opracowywaniu projektów planu na okresy następne.

4. Jednostka nadrzędna powinna uwzględnić wyniki analiz przy rozpatrywaniu rocznego sprawozdania finansowego przedsiębiorstwa i kierowaniu działalnością podległych sobie jednostek.

§  14.

1. Przy opracowywaniu analizy rocznej działalności należy kierować się następującymi ogólnymi zasadami:

1) koncentracji analizy na węzłowych zagadnieniach decydujących o ogólnym stanie gospodarki przedsiębiorstwa i wpływających na wykonanie planu w danym roku oraz określających możliwości dalszego rozwoju przedsiębiorstwa,

2) ujęcia analizy działalności przedsiębiorstwa w sposób kompleksowy, polegający na uwzględnieniu wpływu działania czynników technicznych, ekonomicznych i organizacyjnych w ich wzajemnym przyczynowo-skutkowym związku, ze szczególnym uwzględnieniem rentowności jako syntetycznego miernika pracy przedsiębiorstwa,

3) ciągłości analizy, polegającej na uwzględnieniu w ocenie wyników działalności przedsiębiorstwa obok stopnia wykonania planu w danym roku również dynamiki kształtowania się podstawowych wielkości ekonomicznych w ciągu kilku następujących po sobie lat oraz konfrontacji tych wielkości z planem na rok, w którym dokonuje się analizy,

4) oceny rezultatów gospodarowania z punktu widzenia korzyści dla gospodarki narodowej,

5) wykorzystania analizy dla wysuwania wniosków zmierzających do usprawnienia działalności ekonomicznej przedsiębiorstwa.

2. Zaleca się wykorzystanie w analizie - jako danych porównawczych - również wskaźników uzyskiwanych przez inne przedsiębiorstwa danej branży zarówno w kraju, jak i za granicą.

§ 15. Prace nad przeprowadzaniem analizy rocznej działalności przedsiębiorstwa organizuje i koordynuje główny ekonomista przedsiębiorstwa, a w braku takiego stanowiska - osoba wyznaczona przez dyrektora przedsiębiorstwa spośród personelu kierowniczego.

§  16.

1. W wyniku przeprowadzonej analizy rocznej działalności należy opracować dokument pod nazwą "Analiza rocznej działalności", zwany dalej "Analizą", składający się z:

1) zestawienia (tablicy), obejmującego najważniejsze dane ilustrujące rozwój przedsiębiorstwa i wykonanie jego planu,

2) syntezy wyników analizy, obejmującej w szczególności rozliczenie czynników poprawy (pogorszenia) wskaźników oraz wyjaśnienie przyczyn większych odchyleń od podstawowych wskaźników planu,

3) wniosków wypływających z analizy, z uwzględnieniem ważniejszych wniosków wynikających z przeprowadzonych w ciągu roku analiz operatywnych i problemowych.

2. "Analiza" powinna zawierać również informację o wykonaniu zaleceń i wytycznych, wydanych na podstawie analizy i zatwierdzonego sprawozdania finansowego przedsiębiorstwa za rok ubiegły, jak również o środkach podjętych przez przedsiębiorstwo w wyniku przeprowadzonych w ciągu roku analiz problemowych.

3. W "Analizie" powinny być ujęte sprawy najważniejsze, a sposób jej zredagowania powinien być maksymalnie zwięzły i przejrzysty.

§  17.

1. Przed przedstawieniem "Analizy" jednostce nadrzędnej projekt "Analizy" powinien być przedstawiony przez dyrektora przedsiębiorstwa do rozpatrzenia przez konferencję samorządu robotniczego, a w przedsiębiorstwach, w których nie powołano samorządu robotniczego - przez aktyw kierowniczy przedsiębiorstwa z udziałem przedstawicieli rady zakładowej oraz zakładowego komitetu Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.

2. Zaleca się konferencjom samorządu robotniczego zapraszanie do udziału w rozpatrywaniu wyników analizy przedstawicieli wydziału finansowego prezydium właściwej rady narodowej oraz banku finansującego w celu wysłuchania ich opinii.

§  18.

1. 1 "Analizę" należy przesłać w terminie ustalonym przez właściwego ministra, umożliwiającym rozpatrzenie wyników analizy przed zatwierdzeniem rocznego sprawozdania finansowego, nie później jednak niż do dnia 25 lutego każdego roku, organom i instytucjom określonym w załączniku nr 1 do niniejszej uchwały.

2. Jednostki, w których obowiązuje rok gospodarczy, przedstawiają "Analizę" odpowiednio, nie później jednak niż w ciągu dwóch miesięcy po zakończeniu roku gospodarczego.

§ 19. Kierownik jednostki nadrzędnej rozpatruje wyniki analizy rocznej działalności oraz wydaje przedsiębiorstwu wytyczne i zalecenia mające na celu poprawę gospodarki, organizacji i sposobu zarządzania przedsiębiorstwem - w terminach i trybie określonych w §§ 37 i 38 uchwały nr 187 Rady Ministrów z dnia 12 maja 1959 r. w sprawie rewizji finansowo-księgowej państwowych jednostek organizacyjnych (Monitor Polski z 1959 r. Nr 58, poz. 278, z 1961 r. Nr 87, poz. 370 i z 1962 r. Nr 61, poz. 290).

§  20.

1. Przedsiębiorstwa objęte planem terenowym zwalnia się od obowiązku opracowywania analiz rocznej działalności według zasad niniejszej uchwały.

2. Prezydia właściwych wojewódzkich rad narodowych mogą nałożyć na określone przedsiębiorstwa objęte planem terenowym obowiązek przeprowadzania analizy rocznej działalności i opracowywania dokumentu, o którym mowa w § 16.

3. W wypadku przewidzianym w ust. 2 sposób i zakres przeprowadzania analizy rocznej działalności ustalą prezydia właściwych wojewódzkich rad narodowych.

4. Jednostki objęte planem terenowym, objęte koordynacją branżową lub terenowo-branżową, obowiązane są do opracowywania na żądanie zjednoczenia wiodącego analizy wybranych zagadnień, wchodzących w zakres koordynacji branżowej (terenowo-branżowej), a niezbędnych do sporządzania przez zjednoczenie analizy rocznej, o której mowa w § 25. Zakres i tryb opracowania tych analiz powinien być ustalony uchwałą właściwej komisji branżowej.

§ 21. Właściwe zjednoczenie może zwolnić określone mniejsze przedsiębiorstwa objęte planem centralnym od obowiązku przeprowadzania analiz rocznej działalności i opracowywania "Analizy" według zasad określonych niniejszą uchwałą.

¹ § 18 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 1 uchwały nr 22 z dnia 18 stycznia 1969 r. (M.P.69.2.9) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 23 stycznia 1969 r.