Dział 2 - Ogólne zasady opodatkowania. - Podatek obrotowy od jednostek gospodarki uspołecznionej.

Monitor Polski

M.P.1951.A-12.175

Akt utracił moc

Wersja od: 1 stycznia 1951 r.

DZIAŁ  II.

Ogólne zasady opodatkowania.

Rozdział  1.

Podmiot opodatkowania.

§  4.

1. Podatnikiem jest jednostka gospodarcza:

1) wytwarzająca, przetwarzająca bądź trudniąca się wykończeniem wyrobu,

2) trudniąca się skupem w celu dalszej odsprzedaży płodów i przedmiotów przemysłu ludowego i artystycznego od wytwórcy oraz odpadków użytkowych - bez względu na to, czy czynności te stanowią główny, czy też uboczny przedmiot jej działalności.

2. Podatnikiem jest również udzielający innym osobom zamówień - w zakresie swej działalności - na wyroby z własnego materiału.

3. Podatnikiem staje się ponadto jednostka gospodarcza w przypadku, gdy nabywszy produkt, opodatkowany w różnej wysokości zależnie od jego przeznaczenia, zużyła go do celu uzasadniającego pobranie wyższej stawki podatkowej (§ 21).

§ 5. Jednostka gospodarcza jest jednocześnie podatnikiem i płatnikiem podatku; jednakże płatnikiem podatku należnego od jednostki gospodarczej, działającej na zasadzie wewnętrznego ograniczonego rozrachunku gospodarczego, jest jednostka, w skład której wchodzi podatnik.

§ 6. Minister Finansów w porozumieniu z właściwym ministrem może w przypadkach gospodarczo uzasadnionych określić jako płatnika inną jednostkę, aniżeli wymieniona w § 5.

Rozdział  2.

Przedmiot opodatkowania.

§  7.

1. Podatkowi podlega wynikający z działalności gospodarczej obrót, osiągnięty ze sprzedaży lub wymiany krajowych produktów, za które uważa się również typowe półprodukty, kopaliny i płody oraz odpadki użytkowe.

2. Opodatkowaniu podlega również wartość sprzedażna nieodpłatnych deputatów pracowniczych.

3. Za płody uważa się wszelkie produkty gospodarki rolnej, hodowlanej, ogrodniczej, leśnej, rybnej itp.

§  8.

1. Obrotem jest przypadająca należność (odpłata) w gotówce lub w naturze za produkty sprzedane po cenie zbytu, ustalonej zgodnie z przepisami obowiązującymi w zakresie systemu cen.

2. Zużycie własnych produktów lub typowych półproduktów przez jednostkę gospodarczą na cele produkcyjne, ogólnozakładowe, pozazakładowe i roboty kapitalne, jeżeli ich zaliczenie następuje po cenie zbytu - uważa się za obrót podlegający opodatkowaniu.

3. Jeżeli produkt jest sprzedawany po cenie zbytu, powiększonej o marżę handlową, wówczas obrotem jest osiągnięta należność (odpłata), zmniejszona o powyższą marżę.

4. Przepisu ust. 3 nie stosuje się w przypadkach, określonych w § 30 ust. 2, § 32 ust. 2, § 35 ust. 2 i § 36.

§ 9. Przy odpłacie w naturze (§ 8 ust. 1) oraz przy nieodpłatnych deputatach pracowniczych (§ 7 ust. 2) obrotem jest wartość sprzedażna produktu, obliczona według ceny zbytu danego produktu.

§ 10. Jeżeli według umowy dostawa produktów i zaplata ceny następują okresowo lub częściami, za obrót uważa się tylko kwoty należne w okresie płatności podatku.

§  11.

1. Obrót, osiągnięty ze sprzedaży produktów, może być obciążony podatkiem tylko jeden raz.

2. Jeżeli jednak produkt, od którego uiszczono podatek, zostaje oddany do przerobu lub innego przekształcenia, wówczas produkt otrzymany w wyniku przerobu (przekształcenia) podlega ponownie opodatkowaniu.

3. Nie uważa się za przerób (przekształcenie):

a) przystosowania do spożycia artykułów spożywczych, bez zmiany ich istotnych składników i właściwości i bez dodania innych materiałów (np. wyrąb mięsa, pasteryzacja mleka, rozcieńczanie produktu itp.),

b) sortowania, suszenia, krajania, paczkowania, formowania, rozlewania, butelkowania, zwijania, czyszczenia, prania, prasowania, dekatyzowania, czynienia drobnych poprawek, cerowania itp.,

c) wykończania, jak np. montażu, szlifowania, wyszywania, zdobienia, farbowania, heblowania bądź przerzynania desek, bejcowania mebli, wprawiania zamków i szklenia mebli, emaliowania, niklowania itp.

4. W przypadku gdy wykończenie produktu (ust. 3 lit. c) odbywa się poza przedsiębiorstwem wytwórczym (przetwórczym), wówczas podatek uiszcza ten, kto zbywa produkt wykończony, przy czym opodatkowaniu podlega obrót, osiągnięty ze sprzedaży produktu wykończonego.

5. Wątpliwości, czy określoną czynność należy uważać za przerób (przekształcenie), rozstrzyga Minister Finansów w porozumieniu z właściwym ministrem.

Rozdział  3.

Data dokonania obrotu.

§ 12. Za datę dokonania obrotu uważa się datę faktury lub innego dokumentu, zastępującego fakturę, a w przypadku, o którym mowa w § 21, dzień użycia lub stwierdzenia użycia produktu niezgodnie z przeznaczeniem.

Rozdział  4.

Wyłączenia z obrotu i zwolnienia podatkowe.

§ 13. Wyłącza się z obrotu:

1) wartość produktów, zwróconych jednostce gospodarczej, jak również udzielonych przez nią rabatów i bonifikat; w razie zmiany stawki podatkowej zwrotowi podlega podatek, przypadający od tych zwrotów, rabatów bądź bonifikat, według stawki obowiązującej w chwili powstania zobowiązania podatkowego;

2) kwoty stanowiące zwrot wydatków i kosztów rzeczywiście poniesionych w imieniu i na rachunek nabywcy według zasad, określonych w pkt 1, o ile zostaną wydzielone w rachunku w oddzielną pozycję;

3) podatki i opłaty, pobierane przez podatnika wyłącznie w charakterze inkasenta;

4) wartość kaucjonowanego opakowania zwrotnego.

§  14.

1. Wolne są od podatku obroty, osiągnięte:

1) przez przedsiębiorstwa budżetowe,

2) przez jednostki wykonawstwa inwestycyjnego z wyjątkiem obrotów, osiągniętych przez jednostki pomocnicze, produkujące materiały budowlane oraz prefabrykaty,

3) przez jednostki gospodarcze podległe Ministrowi Obrony Narodowej, a dokonywane na rzecz wojska,

4) przez jednostki gospodarcze, podległe Ministrowi Bezpieczeństwa Publicznego, a dokonywane na rzecz służby bezpieczeństwa,

5) przez jednostki gospodarcze, podległe Ministrowi Poczt i Telegrafów, a dokonywane na potrzeby poczty i telekomunikacji,

6) przez zakłady wodociągowe w zakresie dostarczania wody,

7) przez przedsiębiorstwo "Państwowe Przedsiębiorstwo Radiofonizacji Kraju", w zakresie wykonawstwa instalacji radiofonicznej,

8) przez Mennicę Państwową,

9) przez Państwową Wytwórnię Papierów Wartościowych,

10) przez Państwowe Wytwórnie Protez,

11) przez przedsiębiorstwo "Polskie Uzdrowiska" w zakresie lecznictwa zdrojowego,

12) przez zakłady społeczne służby zdrowia, jak szpitale, sanatoria, ośrodki zdrowia, lekarskie stacje pogotowia ratunkowego, stacje krwiodawstwa itd., apteki oraz zakłady lecznicze dla zwierząt,

13) przez Fundusz Wczasów Pracowniczych,

14) przez instytucje i urządzenia akcji socjalnej,

15) przez wydawnictwa i laboratoria prowadzone przez zakłady naukowe oraz warsztaty prowadzone przez te zakłady, w zakresie produkcji na potrzeby własne,

16) przez państwowe instytuty naukowo-badawcze i ich placówki z wyłączeniem jednostek, prowadzonych według zasad rozrachunku gospodarczego,

17) przez laboratoria badawcze i zakłady dezynfekcyjne,

18) przez jednostki gospodarcze trudniące się skupem ze sprzedaży:

a) odpadków użytkowych, otrzymywanych w wyniku produkcji przemysłowej,

b) wyrobów i płodów lub odpadków użytkowych (nie wymienionych pod lit. a) innej jednostce gospodarczej trudniącej się skupem, której obroty podlegają opodatkowaniu,

19) ze sprzedaży produktów po cenie, do której w myśl obowiązujących przepisów podatek obrotowy nie jest wliczony,

20) ze sprzedaży produktów jednostce, trudniącej się wykończaniem wyrobów, której obroty podlegają opodatkowaniu,

21) ze sprzedaży i przekazania środków trwałych.

2. Zwolnienia, o których mowa w ust. 1, o ile mają charakter zwolnień podmiotowych, stosuje się tylko do obrotów, należących do zakresu działalności danej jednostki gospodarczej.

3. Minister Finansów w porozumieniu z Przewodniczącym Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego może zwalniać w całości lub w części od podatku obroty, osiągnięte przez poszczególne jednostki gospodarcze bądź grupy tych jednostek ze sprzedaży poszczególnych rodzajów produktów bądź grup produktów.

Rozdział  5.

Stawki podatku.

§ 15. Minister Finansów w porozumieniu z Przewodniczącym Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego ustali wysokość stawek podatku według następujących zasad:

1) stawki podatku określa się w zasadzie w stosunku procentowym do obrotu ze sprzedaży poszczególnych produktów lub grup produktów,

2) stawki podatku mogą być ustalane w różnej wysokości dla określonego obrotu bądź produktu w zależności od osoby podatnika (płatnika) lub od określonego produktu w zależności od jego przeznaczenia,

3) jeżeli z powodu różnorodności produkcji nie można ustalić stawek w sposób podany w pkt 1, stawki podatku mogą być ustalone:

a) bądź w średnim procencie od łącznego obrotu ze sprzedaży produktów całej organizacji gospodarczej (centralnego zarządu przemysłu, zjednoczenia, centrali spółdzielni itp.) lub poszczególnych jednostek gospodarczych albo grup tych jednostek,

b) bądź w wysokości różnicy pomiędzy ceną zbytu a kosztami własnymi, zwiększonymi o zysk, określony w procencie planowym, z uwzględnieniem ewentualnych potrąceń w wysokości i na cele, określone przez Ministra Finansów,

c) bądź kwotowo od jednostki produktu,

4) ubytki spirytusu oraz nieodpłatne deputaty pracownicze podlegają najwyższej stawce podatku, przewidzianej dla danego produktu.

Rozdział  6.

Płatność podatku.

§  16.

1. Podatek jest płatny za okresy dekadowe, liczone od pierwszego dnia miesiąca (od dnia 1 do 10, 11 do 20 oraz 21 do końca miesiąca), od obrotów dokonywanych w danej dekadzie - w ciągu 15 dni po upływie dekady na rachunek właściwego terytorialnie dla podatnika organu finansowego.

2. Nowopowstające jednostki gospodarcze opłacają podatek od obrotów, osiągniętych w pierwszym miesiącu swej działalności gospodarczej, w ciągu 15 dni po upływie miesiąca.

3. Podatek, przypadający od obrotów, osiągniętych przez jednostki gospodarcze przemysłów: spirytusowego, tytoniowego, solnego, zapałczanego, drożdżowego i cukrowniczego - potrąca Narodowy Bank Polski z zainkasowanych faktur i odprowadza bezpośrednio na rachunek właściwego dla danego podatnika (płatnika) organu finansowego.

4. Jeżeli jednak obroty, osiągnięte przez jednostki gospodarcze, o których mowa w ust. 3, podlegają stawkom w wysokości nie przekraczającej 30%, wówczas jednostki te opłacają podatek w trybie określonym w ust. 1.

§ 17. Spółdzielnie, które w poprzednim roku podatkowym uiściły podatek obrotowy w kwocie nie przekraczającej 200.000 zł, a położone są w miejscowościach nie będących siedzibą organów finansowych, opłacają podatek od dokonanych obrotów za okresy miesięczne - do dnia 25 następnego miesiąca.

§  18.

1. Minister Finansów może skrócić lub przedłużyć okresy oraz terminy płatności podatku, o których mowa w § 16 ust. 1 i § 17, na wniosek banku finansującego daną jednostkę gospodarczą w zależności od kształtowania się cyklu inkasowego tej jednostki.

2. Tryb wpłacania podatku, określony w § 16 ust. 3, może być rozciągnięty przez Ministra Finansów na inne produkty bądź na innych podatników (płatników).

3. Jednostki gospodarcze, opłacające podatek w trybie określonym w § 16 ust. 3, powinny w fakturze podać wysokość stawki podatku, określonej dla produktu objętego fakturą, oraz kwotę należnego podatku.

§  19.

1. Podatnik (płatnik) jest obowiązany do obliczania i wpłacania należnego podatku bez wezwania organu finansowego.

2. W przypadku ustalenia stawki podatku w sposób określony w § 15 pkt 3 lit. b) podatnik (płatnik) jest obowiązany do obliczania i wpłacania podatku w wysokości, wynikającej z procentu planowego (tj. stosunku planowej kwoty podatku do planowej kwoty realizacji) w trybie ustalonym w § 16 ust. 1, cześć podatku zaś, wynikającą z ponadplanowej akumulacji - w terminie określonym do złożenia sprawozdania.

§ 20. Jednostki gospodarcze zbywające produkty, podlegające opodatkowaniu według różnych stawek, mogą uiszczać podatek według średniej stawki, obliczonej na podstawie wpływów podatkowych od tych produktów w ubiegłym miesiącu. Np. wpływ podatkowy w poprzednim miesiącu składał się z następujących należności:

produkt A - obrót 700, stawka podatku 11%,

produkt B - obrót 1500, stawka podatku 15%,

produkt C - obrót 12.000, stawka podatku 6%.

Podatek wyniósł:

od produktu A - 77,

od produktu B - 225,

od produktu C - 720,

razem 1.022.

Suma obrotów wyniosła 14.200 czyli średnia stawka podatku wynosi

7,2% .

§ 21. Jeżeli nabywca produktu, dla którego ustalono stawkę w różnej wysokości w zależności od przeznaczenia tego produktu, zużył go do celu uzasadniającego pobranie wyższej stawki podatkowej, obowiązany jest uiścić dopłatę w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem uiszczonym od obrotu tym produktem przez zbywcę, a podatkiem obliczonym według najwyższej stawki, przewidzianej dla danego produktu.

§  22.

1. Jednostka gospodarcza, opłacająca podatek od obrotów według różnych stawek podatkowych, powinna prowadzić ewidencję obrotów podlegających poszczególnym stawkom.

2. W przypadku gdy jednostka gospodarcza nie prowadzi ewidencji obrotów w sposób określony w ust. 1, wówczas do nieokreślonych rodzajowo obrotów stosuje się najwyższą stawkę podatku, uiszczoną przez tę jednostkę.

§  23.

1. Jeżeli w wyniku obrachunku, przeprowadzonego w późniejszym okresie sprawozdawczym, bądź w wyniku uiszczenia podatku w trybie określonym w § 20, powstanie różnica pomiędzy kwotą podatku ostatecznie ustaloną za okresy płatności od początku roku podatkowego a kwotą podatku wykazaną w sprawozdaniach za te okresy (§ 24) - należy różnicę tę wpłacić w terminie określonym do złożenia najbliższego sprawozdania.

2. Jeżeli w wyniku obrachunku powstanie nadpłata, podlega ona zaliczeniu na podatek należny w przyszłym okresie bądź też - zwrotowi.

Rozdział  7.

Sprawozdania i deklaracje podatkowe.

§  24.

1. Płatnik jest obowiązany do składania sprawozdań podatkowych i deklaracji podatkowych według wzorów, określonych przez Ministra Finansów.

2. Sprawozdania podatkowe składa się za okresy miesięczne i roczne w terminie, określonym do składania bilansu, we właściwych terytorialnie organach finansowych.

3. Sprawozdanie miesięczne powinno zawierać zestawienie obrotów i należnego podatku od początku roku podatkowego do miesiąca sprawozdawczego i za miesiąc sprawozdawczy z uwzględnieniem dokonanych sprostowań.

4. Sprawozdanie roczne powinno zawierać ostateczne rozliczenie podatkowe za rok podatkowy.

5. W przypadku potrącenia podatku z zainkasowanych faktur przez Narodowy Bank Polski do złożenia sprawozdania obowiązana jest jednostka gospodarcza (płatnik).

§  25.

1. Niezależnie od obowiązku składania sprawozdania podatkowego, o którym mowa w § 24, płatnik jest obowiązany do złożenia organowi finansowemu, równocześnie z wpłatą podatku deklaracji o wysokości obrotów w okresie płatności danej raty podatku oraz przypadającego podatku.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się w przypadkach określonych w § 16 ust. 2 i 3.

§ 26. W razie niezłożenia w określonym terminie sprawozdania bądź deklaracji podatkowej, płatnik jest obowiązany do uiszczenia podatku w wysokości 110% podatku, należnego za poprzedni okres.