Ogólne zasady udzielania kredytów przez banki.

Monitor Polski

M.P.1976.15.68

Akt utracił moc

Wersja od: 26 sierpnia 1981 r.

UCHWAŁA Nr 44

RADY MINISTRÓW

z dnia 5 marca 1976 r.

w sprawie ogólnych zasad udzielania kredytów przez banki.

Na podstawie art. 9 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. - Prawo bankowe (Dz. U. Nr 20, poz. 108) Rada Ministrów uchwala, co następuje:

Rozdział  1

Przepisy ogólne.

§ 1. Banki przez udzielanie kredytów i kontrolę ich wykorzystania realizują politykę gospodarczą państwa, której podstawowe założenia są ujęte w narodowych planach społeczno-gospodarczych, w budżecie państwa i planie kredytowym.

§  2.

1. Banki udzielają jednostkom gospodarki uspołecznionej i nie uspołecznionej kredytów:

1) obrotowych na finansowanie bieżącej działalności gospodarczej,

2) inwestycyjnych na finansowanie nakładów inwestycyjnych,

3) antycypacyjnych na poczet wpływów środków niektórych funduszów.

2. Banki udzielają ludności kredytów na budownictwo mieszkaniowe, remonty budynków i lokali mieszkalnych oraz kredytów na cele konsumpcyjne.

3. Podstawę udzielenia kredytu stanowi umowa między bankiem a kredytobiorcą.

§ 3. Banki są obowiązane różnicować warunki udzielania kredytów w zależności od oceny wyników działalności gospodarczej kredytobiorców i w razie stwierdzenia naruszenia zasad prawidłowej gospodarki stosować środki oddziaływania, o których mowa w § 18.

§  4.

1. Kredyty podlegają spłacie w terminach ustalonych w umowach kredytowych.

2. Terminy spłaty ustalone w umowach nie mogą być dłuższe od terminów maksymalnych, ustalonych dla określonych rodzajów kredytów w uchwale lub w odrębnych przepisach.

3. Kredyty nie spłacone w terminie stanowią zadłużenie przeterminowane.

§  5.

1. W celu zapewnienia zwrotu udzielonych kredytów banki mogą domagać się od kredytobiorców zabezpieczenia w sposób przewidziany w prawie cywilnym i w prawie wekslowym.

2. Banki mogą zabezpieczać należności z tytułu udzielonych kredytów na nieruchomości stanowiącej własność kredytobiorcy w sposób przewidziany w art. 10 Prawa bankowego.

Rozdział  2

Kredytowanie jednostek gospodarki uspołecznionej.

§  6.

1. Banki udzielają jednostkom gospodarki uspołecznionej działającym według zasad rozrachunku gospodarczego następujących kredytów obrotowych na finansowanie bieżącej działalności gospodarczej:

1) kredytu podstawowego,

2) kredytu dodatkowego,

3) kredytu przejściowego,

4) innych kredytów obrotowych.

2. Niezależnie od kredytów obrotowych, o których mowa w ust. 1, banki udzielają:

1) kredytu na fundusz płac - zgodnie z przepisami o kontroli funduszu płac,

2) kredytu dewizowego na finansowanie niektórych rodzajów importu - zgodnie z odrębnymi przepisami.

§  7.

1. Składniki majątkowe zaliczane do środków obrotowych (zapasów i należności) finansowanych w części lub w całości kredytem określają przepisy normujące zasady gospodarki finansowej jednostek gospodarki uspołecznionej.

2. Kryteria podziału zapasów na zapasy bieżące, sezonowe i rezerwy oraz zapasy nieprawidłowe ustala Prezes Narodowego Banku Polskiego.

§ 8. Kredyt podstawowy jest przeznaczony na finansowanie zapasów bieżących i należności nie przeterminowanych w granicach uzasadnionej rotacji, tj. odpowiadających prawidłowym potrzebom przedsiębiorstwa (zakładu), wynikającym z jego zadań gospodarczych oraz warunków zaopatrzenia, organizacji produkcji i sprzedaży - nie sfinansowanych funduszami własnymi w obrocie oraz prawidłowymi zobowiązaniami.

§  9.

1. Wartość zapasów bieżących i należności nie przeterminowanych w granicach uzasadnionej rotacji (§ 8) ustala się biorąc za podstawę sprzedaż przewidywaną w danym okresie oraz relacje, jakie zachodziły w okresie poprzednim między przeciętnym stanem zapasów bieżących i nie przeterminowanych należności a wartością sprzedaży.

2. Relacje, o których mowa w ust. 1, powinny być korygowane na podstawie:

1) oceny prawidłowości gospodarki środkami obrotowymi w okresie poprzednim,

2) zmian w warunkach działalności przedsiębiorstw,

3) aktualnych założeń polityki gospodarczej w dziedzinie zapasów, wynikających z narodowych planów społeczno-gospodarczych.

3. Wartość zapasów bieżących i należności nie przeterminowanych, podlegających finansowaniu kredytem podstawowym, może być - na podstawie porozumienia między bankami a kredytobiorcami - ustalana w inny sposób niż określony w ust. 1 i 2, jeżeli zapewnia to bardziej prawidłowe ustalenie zapotrzebowania na kredyt podstawowy.

4. Do prawidłowych zobowiązań zalicza się nie przeterminowane zobowiązania z tytułu płac i ubezpieczeń społecznych, podatku od funduszu płac, rozliczeń międzyokresowych biernych, rozliczeń z dostawcami i odbiorcami, nie przeterminowane zobowiązania wobec budżetu i jednostek nadrzędnych (zjednoczeń lub jednostek równorzędnych) oraz środki funduszów specjalnych prawidłowo zaangażowane w obrocie.

§ 10. Banki udzielają kredytu podstawowego w zasadzie na okresy roczne. Krótsze okresy mogą być stosowane w razie dużej zmienności zapotrzebowania na kredyt.

§  11.

1. Kredyt dodatkowy jest przeznaczony na finansowanie zapasów sezonowych i zapasów o charakterze rezerw.

2. Kredyt dodatkowy może być przyznany do wysokości pełnej wartości zapasów i na czas ich utrzymywania się.

§  12.

1. Kredyt przejściowy jest przeznaczony na finansowanie zapasów, z wyjątkiem wymienionych w § 11 ust. 1, oraz należności przekraczających wartości zapasów i należności ustalonych zgodnie z przepisami § 9.

2. Kredyt przejściowy może być również udzielony w razie przejściowych trudności płatniczych kredytobiorcy.

3. Kredyt przejściowy może być przyznany na okres nie dłuższy niż rok, a w wypadku, o którym mowa w ust. 2, nie dłuższy niż 30 dni.

§ 13. Inne kredyty obrotowe mogą być udzielane na finansowanie składników majątkowych zaliczonych do środków obrotowych, które nie mogą być finansowane kredytem podstawowym, przejściowym i dodatkowym.

§  14.

1. Banki udzielają jednostkom gospodarki uspołecznionej działającym według zasad rozrachunku gospodarczego:

1) kredytów na inwestycje podlegające - zgodnie z zasadami planowania - zaliczeniu do inwestycji rozwojowych,

2) kredytów na budownictwo mieszkaniowe.

2. Niezależnie od kredytów, o których mowa w ust. 1, banki udzielają kredytu dewizowego na finansowanie niektórych rodzajów importu inwestycyjnego zgodnie z odrębnymi przepisami.

§ 15. Warunki udzielania i spłaty kredytów inwestycyjnych, o których mowa w § 14, ustalają przepisy w sprawie finansowania inwestycji w jednostkach gospodarki uspołecznionej oraz przepisy w sprawie finansowania budownictwa mieszkaniowego.

§  16.

1. Banki mogą udzielać kredytów antycypacyjnych:

1) na poczet wpływów środków niektórych funduszów specjalnych, gromadzonych na odrębnych rachunkach bankowych,

2) na poczet wpływów środków funduszów przeznaczonych na finansowanie inwestycji, a zwłaszcza na finansowanie inwestycji modernizacyjnych,

3) na fundusz płac.

2. Kredyty antycypacyjne (ust. 1 pkt 2) stanowią uzupełniające źródło finansowania inwestycji odtworzeniowo-modernizacyjnych i pozostałych inwestycji związanych z działalnością gospodarczą w razie braku środków właściwych funduszów.

§ 17. Jednostki gospodarki uspołecznionej, które nie działają według zasad rozrachunku gospodarczego, mogą korzystać z kredytów obrotowych i inwestycyjnych w wypadkach określonych w przepisach normujących gospodarkę finansową i finansowanie inwestycji w tych jednostkach.

§  18.

1. Do jednostek gospodarki uspołecznionej naruszających zasady prawidłowej gospodarki banki mogą stosować środki oddziaływania kredytowego polegające na:

1) odmowie udzielenia części lub całości kredytu,

2) przedterminowym ściągnięciu części lub całości udzielonego kredytu oraz należności z tytułu zadłużenia przeterminowanego,

3) podwyższeniu stopy oprocentowania kredytu obrotowego i inwestycyjnego,

4) zaprzestaniu kredytowania działalności eksploatacyjnej,

5) wstrzymaniu finansowania inwestycji w razie poważnych uchybień w jej realizacji.

2. Uprawnienie banku do zastosowania środków oddziaływania, o których mowa w ust. 1 pkt 2-5, powinno być zastrzeżone w umowie kredytowej.

§ 19. Banki powinny stosować środki oddziaływania w szczególności w razie stwierdzenia:

1) pogorszenia rotacji środków obrotowych w stosunku do rotacji, o której mowa w § 8,

2) wysokiego udziału zapasów nieprawidłowych w ogólnej wartości zapasów bieżących i nieprawidłowych,

3) złej jakości produkowanych wyrobów,

4) zmiany asortymentu produkcji dokonanej ze szkodą dla odbiorców lub naruszającej interes społeczny,

5) przekroczenia planowanego wskaźnika opłacenia wzrostu wydajności pracy,

6) nieprawidłowości w wykorzystaniu majątku trwałego i w realizacji inwestycji oraz opóźnienia w dochodzeniu do projektowanych zdolności produkcyjnych i w osiąganiu wskaźników techniczno-ekonomicznych założonych w dokumentacji,

7) obniżenia stopnia sfinansowania zapasów funduszem statutowym poniżej obowiązującego minimum,

8) innych wypadków poważniejszego naruszenia dyscypliny finansowej w działalności bieżącej lub inwestycyjnej.

§  20.

1. Przy doborze środków oddziaływania kredytowego banki kierują się w szczególności charakterem i rozmiarami stwierdzonych nieprawidłowości, a przede wszystkim skutkami tego oddziaływania dla kredytobiorcy z punktu widzenia osiągnięcia celu oddziaływania.

2. Środki oddziaływania kredytowego powinny być stosowane do czasu likwidacji nieprawidłowości będących przyczyną oddziaływania, a co najmniej do czasu podjęcia konkretnych środków zmierzających do ich likwidacji.

Rozdział  3

Kredytowanie jednostek gospodarki nie uspołecznionej i osób fizycznych.

§ 21. 1 (uchylony).

§ 22. Banki udzielają rybakom morskim i osadnikom rybackim kredytów inwestycyjnych na budowę i remonty zagród, hangarów na tabor pływający, zakup i remont taboru pływającego, zakup sprzętu dla tego taboru oraz na zagospodarowanie.

§ 23. Banki udzielają jednostkom gospodarki nie uspołecznionej nie wymienionym w § 21 i 22 kredytów:

1) obrotowych na finansowanie bieżącej działalności gospodarczej,

2) inwestycyjnych na finansowanie inwestycji związanych z działalnością gospodarczą.

§ 24. Banki udzielają ludności kredytów na:

1) uzupełnienie wkładów do spółdzielni budownictwa mieszkaniowego,

2) budowę i remont domów jednorodzinnych i lokali w małych domach mieszkalnych oraz na zakup i zagospodarowanie działek budowlanych,

3) budowę i remont domów mieszkalno-pensjonatowych,

4) remonty budynków wielomieszkaniowych,

5) zakup artykułów przemysłowych i opłacenie należności za usługi,

6) pierwsze zagospodarowanie się absolwentów średnich szkół zawodowych oraz szkół wyższych,

7) inne cele (kredyty gotówkowe, kredyty członkowskie w bankach spółdzielczych).

§  25.

1. Banki są obowiązane kontrolować celowość udzielenia kredytów, o których mowa w § 21-24, oraz zgodność zużycia udzielonych kredytów z celami, na które zostały one udzielone.

2. Przepis ust. 1 nie dotyczy kredytów, które na podstawie odrębnych przepisów są udzielane na cele nie wymagające udokumentowania.

3. W razie stwierdzenia, że:

1) kredyt został zużyty niezgodnie z przeznaczeniem,

2) kredytobiorca odstąpił od realizacji celu, na który kredyt został udzielony,

3) spłata kredytu nie przebiega terminowo,

4) kredytobiorca nie spełnia innych warunków ustalonych w umowie kredytowej,

banki stosują odpowiednio przepisy § 18 ust. 1 pkt 2 i ust. 2.

Rozdział  4

Przepisy końcowe.

§ 26. Właściwi ministrowie dostosują do przepisów niniejszej uchwały w terminie do dnia 30 czerwca 1976 r. zasady ekonomiczno-finansowe wprowadzone w podległych zjednoczeniach i przedsiębiorstwach na podstawie uchwały nr 329 Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 1972 r. w sprawie wprowadzania kompleksowych zasad ekonomiczno-finansowych w niektórych jednostkach i organizacjach gospodarczych.

§  27.

1. Minister Finansów ustala szczegółowe zasady udzielania kredytów dla niektórych grup kredytobiorców lub kredytów określonego rodzaju.

2. Tryb udzielania kredytów, zabezpieczenia i spłaty oraz kontroli prawidłowości wykorzystania kredytów przez kredytobiorców ustalają prezesi banków, a dla banków spółdzielczych Prezes Banku Gospodarki Żywnościowej.

§ 28. Uchwała wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

¹ § 21 uchylony przez § 10 pkt 6 uchwały nr 166 z dnia 10 sierpnia 1981 r. w sprawie zasad udzielania przez banki kredytów na rozwój produkcji rolniczej (M.P.81.20.191) z dniem 26 sierpnia 1981 r.