Dział 3 - PODSTAWOWE ZASADY PRZEPROWADZANIA INWENTARYZACJI. - Ogólne zasady prowadzenia rachunkowości przez jednostki gospodarki uspołecznionej.

Monitor Polski

M.P.1983.40.233

Akt utracił moc

Wersja od: 27 maja 1988 r.

DZIAŁ  III

PODSTAWOWE ZASADY PRZEPROWADZANIA INWENTARYZACJI.

Rozdział  1

Zasady ogólne.

§ 29. Celem inwentaryzacji jest ustalenie rzeczywistego stanu aktywów i pasywów i na tej podstawie:

1) doprowadzenie danych wynikających z ksiąg rachunkowych do zgodności ze stanem rzeczywistym, a tym samym zapewnienie realności wynikających z nich informacji ekonomicznych,

2) rozliczenie osób materialnie odpowiedzialnych (współodpowiedzialnych) za powierzone im mienie,

3) dokonanie oceny gospodarczej przydatności składników majątku jednostki,

4) przeciwdziałanie nieprawidłowościom w gospodarce majątkiem jednostki.

§  30.

1. Rzeczywisty stan aktywów i pasywów jednostki ustala się w drodze inwentaryzacji polegającej na:

1) spisie z natury krajowych i zagranicznych środków pieniężnych (w kasie, weksli, czeków itp.) oraz rzeczowych składników majątku, z wyjątkiem wymienionych w § 58,

2) uzyskaniu od kontrahentów jednostki pisemnej informacji o stanie środków pieniężnych na rachunkach bankowych, kredytów bankowych oraz innych należności i zobowiązań,

3) weryfikacji prawidłowości wynikającego z ksiąg rachunkowych stanu innych aktywów i pasywów przez porównanie go z odpowiednimi dokumentami

2. Inwentaryzację należy przeprowadzać w takim terminie, aby ustalić stan aktywów i pasywów w dniu kończącym okres sprawozdawczy. Dozwolone jest również przeprowadzenie inwentaryzacji w terminie umożliwiającym ustalenie stanu aktywów i pasywów na inny dzień niż kończący okres sprawozdawczy, jeżeli ewidencja danych aktywów lub pasywów umożliwia ustalenie różnic inwentaryzacyjnych.

§  31.

1. Inwentaryzacja może być przeprowadzana metodą:

1) pełnej inwentaryzacji okresowej,

2) pełnej inwentaryzacji ciągłej,

3) wyrywkowej inwentaryzacji okresowej lub ciągłej.

2. Pełna inwentaryzacja okresowa polega na ustaleniu rzeczywistego stanu wszystkich składników aktywów lub pasywów objętych inwentaryzacją, na przykład wszystkich rodzajów materiałów objętych ewidencją na jednym koncie syntetycznym w dniu, na który przypadł termin inwentaryzacji.

3. Pełna inwentaryzacja ciągła polega na sukcesywnym ustalaniu rzeczywistego stanu poszczególnych składników aktywów lub pasywów objętych inwentaryzacją, tak aby w wyznaczonym okresie stan ten został ustalony dla wszystkich składników stanowiących całość danych aktywów lub pasywów.

4. Wyrywkowa inwentaryzacja okresowa lub ciągła polega na ustaleniu stanu rzeczywistego części składników aktywów lub pasywów objętych inwentaryzacją.

§  32.

1. Stwierdzone w toku inwentaryzacji różnice między stanem wynikającym z ksiąg rachunkowych a stanem rzeczywistym aktywów i pasywów należy ująć w księgach rachunkowych według zasad ustalonych w planie kont, nie później niż w miesiącu następnym po miesiącu, na który przypadł termin inwentaryzacji.

2. Jeżeli różnice inwentaryzacyjne zostały ustalone w toku inwentaryzacji, której termin przypadł w okresie sprawozdawczym, na którego koniec dokonuje się zamknięcia ksiąg rachunkowych (§ 26), należy je ująć w księgach tego okresu.

§ 33. Za prawidłowe przeprowadzenie inwentaryzacji odpowiedzialny jest kierownik jednostki. Jest on obowiązany dostosować przepisy niniejszego zarządzenia w zakresie inwentaryzacji do warunków działania jednostki, wydając w tym celu niezbędne przepisy wewnętrzne. Przepisy wewnętrzne powinny przewidywać sporządzanie na każdy rok planu inwentaryzacji oraz przeprowadzanie systematycznych kontroli stopnia jego realizacji w sposób umożliwiający stwierdzenie prawidłowości, a zwłaszcza kompletności i terminowości inwentaryzacji.

Rozdział  2

Inwentaryzacja środków pieniężnych (w kasie, weksli, czeków itp.) oraz rzeczowych składników majątku.

§  34.

1. Inwentaryzacja środków pieniężnych (w kasie, weksli, czeków itp.) oraz rzeczowych składników majątku (środków trwałych, materiałów, towarów, przedmiotów nietrwałych, wyrobów gotowych, produkcji w toku, półfabrykatów itp.) obejmuje:

1) dokonanie ich spisu z natury oraz kontrolę prawidłowości spisu,

2) wycenę i ustalenie wartości spisanych z natury składników majątku,

3) ustalenie różnic inwentaryzacyjnych,

4) ustalenie przyczyn powstania różnic inwentaryzacyjnych oraz postawienie i umotywowanie wniosków co do sposobu ich rozliczenia,

5) ujęcie w księgach rachunkowych różnic inwentaryzacyjnych i ich rozliczenia,

6) ocenę przydatności gospodarczej składników majątku objętych spisem oraz postawienie i umotywowanie wniosków dotyczących zagospodarowania zapasów zbędnych i nadmiernych, usunięcia nieprawidłowości w przechowywaniu zapasów oraz wszelkich innych nieprawidłowości stwierdzonych w czasie spisu w gospodarce składnikami majątku.

2. Czynności inwentaryzacyjne wymienione w ust. 1 pkt 1, 4 i 6 należą do obowiązków komisji inwentaryzacyjnej. Pozostałe czynności należą do obowiązków głównego księgowego, z zastrzeżeniem przepisów § 44 ust. 6 i § 47 ust. 3.

§  35.

1. Kierownik jednostki powołuje komisję inwentaryzacyjną w składzie zapewniającym sprawny i prawidłowy przebieg inwentaryzacji. W jej skład mogą wchodzić lub w pracach jej uczestniczyć również osoby nie będące pracownikami jednostki.

2. O wszelkich zagrożeniach wykonania planu inwentaryzacji (§ 33) i stwierdzonych nieprawidłowościach w gospodarce składnikami majątku, zwłaszcza sprzyjających jego marnotrawstwu, zniszczeniu lub zagarnięciu, komisja inwentaryzacyjna jest obowiązana bezzwłocznie powiadomić kierownika jednostki.

3. Kierownik jednostki na wniosek głównego księgowego wyznacza przewodniczącego komisji inwentaryzacyjnej spośród pracowników na stanowiskach kierowniczych; nie może nim być główny księgowy lub inny pracownik jednostki prowadzący księgi rachunkowe.

§  36.

1. Spisu z natury dokonują zespoły spisowe składające się przynajmniej z 2 osób. Zespoły spisowe powołuje kierownik jednostki na wniosek przewodniczącego komisji inwentaryzacyjnej.

2. Do zespołów spisowych nie mogą być powoływane osoby nie mające kwalifikacji zawodowych; nie mogą to być również osoby materialnie odpowiedzialne (współodpowiedzialne) za stan składników majątku objętych spisem z natury, pracownicy jednostki prowadzący ich ewidencję w księgach rachunkowych oraz osoby nie zapewniające bezstronności spisu.

3. Czynności zespołów spisowych mogą być w zakresie określonym umową powierzone jednostkom, których przedmiotem działania jest świadczenie usług inwentaryzacyjnych.

4. 6 Kierownik jednostki może, w wypadkach uzasadnionych na przykład rozmieszczeniem majątku jednostki w wielu odległych od siebie miejscach przechowywania (kioskach ulicznych, straganach itp.), zlecić wykonanie czynności zespołu spisowego działającym jednoosobowo pracownikom jednostki, wyznaczonym na wniosek przewodniczącego komisji inwentaryzacyjnej.

5. 7 Jednostka zlecająca na podstawie zawartej umowy wykonanie robót budowlano-montażowych może delegować swego przedstawiciela do udziału w spisach z natury tych robót. Wchodzi on wówczas w skład zespołu spisowego.

§  37.

1. Spisem z natury należy objąć własne pieniężne i rzeczowe składniki majątku.

2. Całkowicie umorzone składniki majątku również podlegają spisowi aż do czasu zakończenia ich likwidacji.

3. Spisem objąć należy także pieniężne i rzeczowe składniki majątku nie stanowiące własności jednostki, jeżeli są one na przechowaniu, lub w użytkowaniu jednostki albo jeżeli są przyjęte do przerobu. O wynikach spisu tych składników należy powiadomić pisemnie właścicieli inwentaryzowanych składników majątku w terminie 14 dni od dnia zakończenia spisu. Obowiązek przeprowadzenia spisu nie dotyczy obcych składników majątku znajdujących się w jednostkach świadczących usługi transportowe, spedycyjne, remontowe, pocztowe, w zakresie składowania itp.

4. Spis z natury powinien być tak zorganizowany, aby normalna działalność jednostki uległa jak najmniejszemu zakłóceniu. W uzasadnionych wypadkach komisja inwentaryzacyjna dzieli teren jednostki na pola spisowe.

5. Wyniki spisu z natury należy ująć w arkuszach spisu lub oddzielnych dla każdego składnika majątku kartach spisu.

§ 38. Rzeczywistą ilość spisywanych z natury pieniężnych i rzeczowych składników majątku ustala się przez przeliczenie, zważenie lub zmierzenie. Stan pieniężnych i rzeczowych składników majątku przechowywanych w opakowaniu może być określony przez przeliczenie opakowań z uwzględnieniem ich zawartości, pod warunkiem że opakowanie znajduje się w stanie nie naruszonym oraz że ilość i rodzaj składników znajdujących się w opakowaniu zostały oznaczone w toku ich przyjęcia przez jednostkę lub wynikają z rodzaju opakowania stosowanego jako typowe w obrocie danym składnikiem majątku.

§  39.

1. Ilość rzeczowych składników majątku trudnych do dokładnego zmierzenia, znajdujących się w zbiornikach, pryzmach i zwałach, oraz małowartościowych i ciężkich, a zajmujących wiele miejsca, określa się na podstawie obliczeń technicznych, na przykład według obmiarów jednostkowego ciężaru objętościowego dokonanych w sposób określony w przepisach wewnętrznych jednostki (§ 33). Obliczenia techniczne powinny być uwidocznione na arkuszu (karcie) spisu lub w specjalnym załączniku do arkusza (karty) spisu.

2. Jeżeli ilość rzeczowych składników majątku nie może być ustalona w drodze przeliczenia, zważenia, zmierzenia lub w drodze obliczeń technicznych, przepisy wewnętrzne (§ 33) określą sposób oszacowania ich ilości lub określą inny sposób inwentaryzacji tych składników majątku.

3. Zasady ustalania i rozliczania różnic inwentaryzacyjnych rzeczowych składników majątku, których ilość ustala się w sposób podany w ust. 1 i 2, określa kierownik jednostki na wniosek głównego księgowego w przepisach wewnętrznych (§ 33).

§  40.

1. Stan ilościowy spisywanych z natury robót budowlano-montażowych, geologiczno-poszukiwawczych i geodezyjno-kartograficznych w toku oraz prac projektowych w toku ustala się w technicznych jednostkach obmiaru lub w innych jednostkach właściwych dla danego zakresu i rodzaju robót.

2. Spisem z natury należy objąć całość robót budowlano-montażowych, geologiczno-poszukiwawczych i geodezyjno-kartograficznych oraz prac projektowych wykonanych od dnia ich rozpoczęcia i nie zafakturowanych do dnia spisu, z tym że odrębnie należy spisać roboty nie objęte umową z jednostką zlecającą, nawet jeżeli ich wartości nie zalicza się do robót w toku.

3. Dane do spisu z natury tak zwanych robót zanikających oraz robót, których faktycznego stanu nie można ustalić z powodu warunków atmosferycznych, na przykład przysypane śniegiem roboty ziemne, przyjmuje się w wysokości ustalonej w czasie poprzedniego spisu, zwiększonej - na podstawie danych ewidencji robót - o roboty wykonane od czasu poprzedniego spisu.

4. Jeżeli przedmiotem spisu są roboty czasowo wstrzymane lub zakończone fragmenty robót, a zespół spisowy stwierdził, że roboty te są w sposób należyty zabezpieczone przed wpływami atmosferycznymi, kradzieżą itp., jak również że od ostatniego spisu nie wykonywano w danym obiekcie dalszych robót, stan robót w toku przyjmuje się w wysokości ustalonej w czasie poprzedniego spisu.

5. W wypadkach, o których mowa w ust. 3 i 4, należy dokonać odpowiedniej wzmianki na arkuszu (karcie) spisu.

§  41.

1. Przed rozpoczęciem spisu z natury osoba materialnie odpowiedzialna (współodpowiedzialna) za stan składników majątku objętych spisem powinna złożyć pisemne oświadczenie stwierdzające, że wszelkie zrealizowane dowody przychodu i rozchodu inwentaryzowanych składników majątku zostały przekazane do księgowości.

2. Zespoły spisowe nie mogą być informowane o ilości inwentaryzowanych składników majątku wynikającej z ewidencji, z wyjątkiem wypadków określonych w rozdziale 5.

3. Liczenia, ważenia i pomiarów składników majątku dokonuje członek zespołu spisowego w obecności osoby materialnie odpowiedzialnej (współodpowiedzialnej) za stan składników majątku lub osoby przez nią pisemnie upoważnionej. Spis z natury spowodowany zmianą osoby materialnie odpowiedzialnej (współodpowiedzialnej) przeprowadza się w obecności osoby przekazującej i osoby przejmującej odpowiedzialność lub osób przez nie pisemnie upoważnionych.

4. Wpis do arkuszy (kart) spisu powinien nastąpić bezpośrednio po ustaleniu rzeczywistej ilości składników majątku w sposób umożliwiający osobie materialnie odpowiedzialnej (współodpowiedzialnej) sprawdzenie prawidłowości wpisu. Wpis do arkuszy (kart) spisu może być również dokonany w terminie późniejszym na podstawie odczytu rzeczywistego stanu składnika majątku zarejestrowanego wstępnie na taśmie magnetycznej lub w inny sprawny technicznie sposób i pod warunkiem, że taśma magnetyczna lub inne urządzenia, w których wstępnie zarejestrowano wynik spisu, w okresie od jego dokonania aż do sporządzenia arkuszy (kart) spisu będą przechowywane w sposób zapewniający ich nienaruszalność i umożliwiający osobie materialnie odpowiedzialnej (współodpowiedzialnej) stwierdzenie, że nie dokonano w nich jakichkolwiek zmian.

5. Jeżeli w spisie z natury nie może z ważnego powodu uczestniczyć osoba materialnie odpowiedzialna (współodpowiedzialna) i nie upoważniła do tego na piśmie innej osoby, spis z natury może być przeprowadzony przez co najmniej 3-osobową komisję wyznaczoną przez kierownika jednostki w porozumieniu ze związkiem zawodowym lub radą pracowniczą.

§ 42. Składniki majątku objęte spisem z natury (znajdujące się na określonym polu spisowym) nie mogą być wydawane lub przyjmowane do czasu zakończenia spisu. Wydanie lub przyjęcie może być jednak dokonane, gdy jest to niezbędne dla zapewnienia normalnej działalności jednostki, pod warunkiem że zostanie o tym powiadomiony zespół spisowy, a przyjęcie lub wydanie składników majątku zostanie dokonane na podstawie specjalnie oznaczonych dowodów przyjęcia lub wydania zapewniających odpowiednie ich ujęcie w rozliczeniu osoby materialnie odpowiedzialnej (współodpowiedzialnej) za powierzone jej składniki majątku.

§ 43. Jeżeli spis z natury składników majątku nie może być przeprowadzony w dniu, na który przypada termin inwentaryzacji, w danych spisu z natury należy uwzględnić udokumentowane przychody i rozchody, dokonane w okresie między terminem inwentaryzacji składników majątku a dniem spisu.

§  44.

1. Arkusze (karty) spisu, na których ujęto wyniki inwentaryzacji, powinny zawierać co najmniej:

1) nazwę jednostki (nadruk lub odciśnięcie stempla zawierającego nazwę jednostki),

2) numer kolejny arkusza (karty) spisu oraz oznaczenie uniemożliwiające ich zamianę, na przykład podpis przewodniczącego komisji inwentaryzacyjnej,

3) określenie metody inwentaryzacyjnej (§ 31),

4) nazwę lub numer pola spisowego oraz określenie magazynu, składowiska, sklepu itp.,

5) datę spisu z natury, a jeżeli jest to niezbędne dla rozliczenia osób materialnie odpowiedzialnych (współodpowiedzialnych) za spisywany składnik majątku, również godziny jego spisywania,

6) termin przeprowadzania inwentaryzacji, jeżeli różni się on od daty spisu z natury,

7) numer kolejny pozycji arkusza spisu,

8) szczegółowe określenie składnika majątku, w tym także symbol identyfikujący, na przykład numer inwentarzowy, numer symbolu indeksu, numer zlecenia produkcyjnego,

9) jednostkę miary,

10) ilość stwierdzoną w czasie spisu z natury,

11) cenę za jednostkę miary i wartość wynikającą z przemnożenia ilości składnika majątku stwierdzonej w czasie spisu z natury przez cenę jednostkową, z wyjątkiem wypadków określonych w § 47 ust. 2,

12) imię i nazwisko osoby materialnie odpowiedzialnej za stan składnika majątku oraz jej podpis złożony na dowód niezgłoszenia zastrzeżeń do ustaleń spisu z natury; w razie stosowania wspólnej odpowiedzialności materialnej pracowników za powierzone mienie określenie imion i nazwisk pracowników, którzy przyjęli wspólną odpowiedzialność materialną, i podpisy osób materialnie współodpowiedzialnych, uczestniczących w spisie.

2. Do arkuszy (kart) spisu stosuje się odpowiednio przepisy § 7 ust. 1-3, z tym że obok tekstu poprawionego zamieścić powinien swój podpis członek zespołu spisowego i osoba materialnie odpowiedzialna (współodpowiedzialna). W arkuszach (kartach) spisu niedozwolone jest pozostawianie nie wypełnionych wierszy.

3. Arkusze (karty) spisu z chwilą ich ponumerowania traktuje się jako formularze ewidencjonowane, objęte ilościową kontrolą zużycia. Ponumerowanie arkuszy (kart) spisu oraz oznaczenie w sposób uniemożliwiający ich zamianę powinno nastąpić przed wydaniem arkuszy (kart) spisu członkom zespołów spisowych. Za prawidłowe rozliczenie się z otrzymanych przez zespoły spisowe arkuszy (kart) spisu odpowiada przewodniczący komisji inwentaryzacyjnej.

4. Arkusze (karty) spisu należy wypełniać w sposób umożliwiający podział ujętych w nich składników majątku według miejsc przechowywania i według osób materialnie odpowiedzialnych (zespołów osób materialnie współodpowiedzialnych), a także wyodrębnienie składników własnych i obcych z dalszym ich podziałem na pełnowartościowe i uszkodzone, zepsute lub takie, których wartość na skutek długotrwałego przechowywania albo z innych powodów uległa zmniejszeniu; nie dotyczy to jednak składników majątku zużywających się stopniowo (środki trwałe, przedmioty nietrwałe w użytkowaniu).

5. Przy wypełnianiu arkuszy (kart) spisu stosuje się nazwy i inne szczegółowe określenia składników majątku przyjęte w indeksie materiałów, wyrobów, towarów itp., a w razie braku indeksu - używane w księgowości; również ilości powinny być wyrażone w tych samych jednostkach miary, w jakich są ujmowane w ewidencji ilościowej i ilościowo-wartościowej.

6. Wpisanie cen do arkuszy (kart) spisu składników majątku kontrolowanych wyłącznie wartościowo, na przykład towarów w sklepach, powinno być dokonane w czasie spisu z natury przez zespół spisowy.

§  45.

1. Spis z natury powinien być poddany wyrywkowej kontroli przez przewodniczącego komisji inwentaryzacyjnej lub kontrolerów przez niego wyznaczonych. W toku kontroli należy zbadać, czy zespoły spisowe działają zgodnie z przepisami o przeprowadzaniu inwentaryzacji, a zwłaszcza kompletność spisu z natury, prawidłowość ustalenia z natury ilości spisywanych składników majątku oraz prawidłowość wypełniania arkuszy (kart) spisu. Wyrywkową kontrolą należy objąć również ustalenie ilości składników majątku zawartych w opakowaniach (§ 38). Z wyników kontroli sporządza się protokół. Ponadto na arkuszu (karcie) spisu kontrolujący oznacza swym podpisem pozycje, które zostały skontrolowane.

2. W razie stwierdzenia w toku kontroli lub w późniejszym terminie, że spis z natury w całości lub w części został przeprowadzony nieprawidłowo, kierownik jednostki jest obowiązany zarządzić ponowne przeprowadzenie całości lub odpowiedniej części spisu z natury.

§ 46. Po zakończeniu spisu z natury zespoły spisowe obowiązane są złożyć przewodniczącemu komisji inwentaryzacyjnej pisemną informację o wszelkich stwierdzonych w toku spisu nieprawidłowościach, a zwłaszcza w zakresie gospodarki składnikami majątku i zabezpieczenia ich przed zniszczeniem lub zagarnięciem, oraz rozliczenie z przydzielonych im arkuszy (kart) spisu.

§  47.

1. Główny księgowy zarządza wycenę składników majątku bezpośrednio na arkuszach (kartach) spisu oraz ustalenie łącznej ich wartości z podziałem według kont syntetycznych, na których składniki te są ewidencjonowane.

2. Główny księgowy może jednak zarządzić:

1) niedokonywanie wyceny składników majątku bezpośrednio na arkuszach (kartach) spisu, jeżeli w zbiorczych zestawieniach arkuszy (kart) spisu ujęte będą wszystkie spisane składniki majątku z określeniem ich ilości, ceny i wartości,

2) zaniechanie wyceny rzeczowych składników majątku na arkuszach (kartach) spisu, jeżeli składniki te są ujęte w urządzeniu ewidencyjnym zawierającym informację o ich ilości i wartości w dniu, na który przypadł termin inwentaryzacji, a więc umożliwiającym ustalenie również wartościowych różnic inwentaryzacyjnych.

3. Wycena spisu z natury, jak też obliczenie wartości spisanych składników majątku mogą być powierzone właściwym komórkom organizacyjnym jednostki, zespołom spisowym lub jednostkom, których przedmiotem działania jest świadczenie usług inwentaryzacyjnych.

§  48.

1. Główny księgowy zleca ustalenie różnic inwentaryzacyjnych (niedoborów i nadwyżek), wynikających z porównania ilości i wartości poszczególnych składników majątku, ustalonych w toku spisu z natury, z ilością i wartością wynikającą z ewidencji tych składników.

2. Różnice inwentaryzacyjne należy ująć w zestawieniach różnic sporządzonych w sposób umożliwiający:

1) ustalenie łącznej sumy różnic inwentaryzacyjnych z podziałem jej według poszczególnych kont syntetycznych przewidzianych w planie kont oraz według osób materialnie odpowiedzialnych (współodpowiedzialnych),

2) powiązanie poszczególnych pozycji zestawienia różnic z pozycjami arkuszy (kartami) spisu lub pozycjami ich zbiorczych zestawień wykazującymi różnice.

3. Dla składników majątku kontrolowanych wyłącznie wartościowo ustala się jedynie wartościową różnicę inwentaryzacyjną - niedobór albo nadwyżkę - przez porównanie ogólnej wartości składników majątku wynikającej ze spisu z natury z ich wartością wynikającą z ksiąg rachunkowych.

§  49.

1. Przyczyny powstania różnic inwentaryzacyjnych określa komisja inwentaryzacyjna w protokole, w którym przedstawia także umotywowane wnioski co do sposobu ich rozliczenia (§ 34). W razie ujawnienia niedoborów przekraczających normy ubytków naturalnych, komisja inwentaryzacyjna żąda wyjaśnień na piśmie od osób materialnie odpowiedzialnych (współodpowiedzialnych) za stan składników majątku i po rozpatrzeniu wyjaśnień sporządza protokół, w którym uzasadnia powstanie tych niedoborów lub wskazuje, kto zdaniem komisji powinien być obciążony tym niedoborem. Osoby materialnie odpowiedzialne (współodpowiedzialne) za powstanie zawinionego niedoboru obciąża się kwotą obliczoną z zastosowaniem przepisów o pracowniczej odpowiedzialności odszkodowawczej. Jeżeli niedobór powstał w mieniu powierzonym pracownikowi z obowiązkiem zwrotu lub do wyliczenia się, pracownika obciąża się wartością niedoboru powiększoną o utracone przez jednostkę korzyści. Kwota odszkodowania w tym wypadku nie może być niższa od wartości niedoboru w aktualnej cenie sprzedaży, nie mniejszej jednak od ceny detalicznej; kwotę tę dla używanych składników majątku zużywających się stopniowo należy zmniejszyć o kwotę wynikającą ze stopnia ich rzeczywistego zużycia. Jeżeli na dany składnik majątku brak odrębnej ceny sprzedaży, cenę tę oblicza się przez doliczenie do jego wartości, na przykład w cenie zakupu czy w koszcie wytworzenia, odpowiednich marż handlowych (hurtowej i detalicznej) i podatku obrotowego.

2. Niedobory i nadwyżki inwentaryzacyjne mogą być kompensowane, jeżeli odpowiadają równocześnie wszystkim następującym warunkom:

1) zostały stwierdzone w ramach jednego (tego samego) spisu z natury,

2) dotyczą jednej osoby materialnie odpowiedzialnej lub jednego zespołu pracowników, którzy przyjęli wspólną odpowiedzialność materialną za powierzone mienie,

3) zostały stwierdzone w podobnych składnikach majątku lub dotyczą składników majątku w podobnych opakowaniach, co może uzasadnić możliwość omyłek ze strony osoby materialnie odpowiedzialnej (współodpowiedzialnej).

Ilość oraz wartość niedoborów i nadwyżek podlegających kompensacie ustala się przyjmując za podstawę mniejszą ilość stwierdzonego niedoboru lub nadwyżki i niższą cenę składników majątku wykazujących różnice inwentaryzacyjne.

3. Przepisy ust. 2 nie mają zastosowania do niedoborów i nadwyżek środków trwałych i przedmiotów nietrwałych w użytkowaniu.

§ 50. Różnice inwentaryzacyjne odpisuje się na podstawie decyzji kierownika jednostki, podjętej na wniosek przewodniczącego komisji inwentaryzacyjnej zaopiniowany przez głównego księgowego.

§ 51. Można uznać za rzeczywisty stan składników majątku ich stan wynikający z ewidencji, a nie ustalony w drodze spisu z natury, to jest nie ujmować w księgach rachunkowych różnic inwentaryzacyjnych, jeżeli są to różnice drobne, mieszczące się w uznanych przez kierownika jednostki granicach dopuszczalnych błędów pomiaru ilości spisywanych z natury składników majątku, i jeżeli różnice te zostaną ujęte w odrębnym zestawieniu różnic inwentaryzacyjnych.

§ 52. Przepisy § 48-51 mają odpowiednie zastosowanie do niedoborów lub nadwyżek ustalonych w inny sposób niż w drodze inwentaryzacji.

Rozdział  3

Inwentaryzacja środków pieniężnych na rachunkach bankowych, kredytów bankowych oraz innych należności i zobowiązań.

§  53.

1. Inwentaryzacja środków pieniężnych na rachunkach bankowych, kredytów bankowych oraz innych należności i zobowiązań polega na uzyskaniu pisemnej informacji o ich stanie w księgach rachunkowych kontrahentów jednostki oraz ustaleniu i wyjaśnieniu różnic w stosunku do stanu wynikającego z ksiąg rachunkowych jednostki.

2. Czynności, o których mowa w ust. 1, należą do obowiązków głównego księgowego.

§ 54. Ustalenie i uzgodnienie stanu środków pieniężnych na rachunkach bankowych i kredytów bankowych przeprowadza się bieżąco, na podstawie otrzymywanych wyciągów bankowych. Jednostka jest obowiązana na każde żądanie banku uzgodnić saldo rachunków i kredytów bankowych oraz potwierdzić na piśmie ich wysokość lub zgłosić zastrzeżenia.

§  55.

1. W celu ustalenia rzeczywistego stanu rozrachunków z odbiorcami i dostawcami, regulowanych w trybie bezpośredniego inkasa bankowego, oraz wszelkich innych należności i zobowiązań jednostka-wierzyciel ma obowiązek wezwać jednostkę-dłużnika do potwierdzenia na piśmie zgodności salda, przesyłając wykaz pozycji składających się na to saldo. Nie zwalnia to jednak jednostki-dłużnika od obowiązku wezwania jednostki-wierzyciela do potwierdzenia salda, jeżeli jednostka-wierzyciel nie wykona tego obowiązku w czasie umożliwiającym jednostce-dłużnikowi sporządzenie bilansu w terminie. Jednostka wezwana do potwierdzenia salda jest obowiązana w ciągu 10 dni od daty otrzymania zawiadomienia potwierdzić zgodność salda lub też zgłosić zastrzeżenia, przy czym obowiązek potwierdzenia salda istnieje na każde żądanie kontrahenta, niezależnie od ustalonych terminów inwentaryzacji rozrachunków.

2. Ustalenie stanu należności i zobowiązań regulowanych w trybie pośredniego inkasa bankowego następuje na podstawie okresowych zawiadomień banku.

3. Ustalenie stanu należności i zobowiązań z organami podatkowymi oraz zakładami ubezpieczeń majątkowych i osobowych polega na:

1) przedstawieniu na piśmie organom podatkowym lub zakładom ubezpieczeń majątkowych i osobowych wykazu dokonanych albo otrzymanych wpłat w okresie od początku roku do dnia uzgodnienia i uzyskaniu potwierdzenia ich wysokości, z tym że obowiązek uzgodnienia ciąży na obu stronach,

2) porównaniu sumy wpłat otrzymanych lub dokonanych, o której mowa w pkt 1, ze zweryfikowaną w drodze badania odpowiednich dokumentów sumą podlegającą wpłaceniu za okres objęty uzgodnieniem i wyprowadzeniu różnicy,

3) wyprowadzeniu końcowego salda należności lub zobowiązań z uwzględnieniem ich salda początkowego, wpłat i wypłat wymienionych w pkt 1 oraz różnicy, o której mowa w pkt 2; tak wyprowadzone saldo końcowe przyjmuje się za rzeczywisty stan należności lub zobowiązań.

§ 56. Za stan rzeczywisty, nie wymagający pisemnego potwierdzenia przez kontrahentów, można przyjąć stan należności i zobowiązań wynikający z ksiąg rachunkowych jednostki:

1) uregulowanych do dnia sporządzenia bilansu,

2) 8 nie przekraczających kwoty minimalnej dla zakwalifikowania środka pracy do środków trwałych,

3) dotyczących osób fizycznych oraz jednostek gospodarki nie uspołecznionej, nie prowadzących ksiąg rachunkowych.

§ 57. 9 Jeżeli saldo należności lub zobowiązań nie wykazuje zmian w ciągu trzech miesięcy i nie przekracza kwoty równej dwom procentom kwoty minimalnej dla zakwalifikowania środka pracy do środków trwałych, może być odpisane na straty i zyski. Nie mogą być jednak odpisane salda rozrachunków z tytułu podatkowych i niepodatkowych rozliczeń z budżetem, składek ubezpieczeniowych i rozrachunków z pracownikami jednostki pozostającymi nadal w stosunku pracy niezależnie od wysokości sald oraz salda z innymi osobami fizycznymi i jednostkami gospodarki nie uspołecznionej, jeżeli wysokość sald rozrachunków przekracza kwotę równą jednemu procentowi kwoty minimalnej dla zakwalifikowania środka pracy do środków trwałych.

Rozdział  4

Inwentaryzacja innych aktywów i pasywów.

§  58.

1. Inwentaryzację aktywów i pasywów, których stan rzeczywisty nie podlega ustaleniu w drodze spisu z natury lub pisemnej informacji kontrahentów jednostki, przeprowadza się w drodze weryfikacji ich stanu ewidencyjnego, polegającej na porównaniu go z odpowiednimi dowodami.

2. Weryfikacją stanu ewidencyjnego obejmuje się w szczególności:

1) rzeczowe składniki majątku przejściowo znajdujące się poza jednostką, na przykład środki trwałe wydzierżawione, materiały w drodze, oraz trudno dostępne, na przykład budowle podziemne,

2) place, grunty i tereny,

3) udziały w obcych jednostkach, wartości niematerialne i prawne, inne wartości trwałe oraz rozliczenia międzyokresowe kosztów,

4) niematerialne składniki majątku, jak na przykład prace naukowo-badawcze, prace projektowe, usługi w toku wykonywania,

5) fundusze specjalne, rezerwy i dochody przyszłych okresów,

6) zobowiązania z tytułu dostaw nie fakturowanych,

7) roszczenia z tytułu niedoborów i szkód oraz roszczenia sporne,

8) rozpoczęte inwestycje i rozpoczęte remonty, jeżeli są finansowane ze środków funduszów specjalnych,

9) należności lub zobowiązania wobec organów podatkowych z tytułów, z których jednostka jest płatnikiem w rozumieniu przepisów o zobowiązaniach podatkowych,

10) dane podlegające wykazaniu w sprawozdaniach finansowych, wynikające z ewidencji na kontach pozabilansowych.

§  59.

1. 10 Inwentaryzację w drodze weryfikacji przeprowadzają pracownicy jednostki wyznaczeni przez kierownika jednostki na wniosek głównego księgowego. Może być ona w wypadkach uzasadnionych zlecona rzeczoznawcom. Wyniki weryfikacji ujmuje się w protokole z jej przeprowadzenia.

2. Weryfikacja stanu aktywów i pasywów, których wartość podlega sukcesywnemu zmniejszeniu na skutek zużycia lub zarachowania w koszty, zwanych dalej "rozliczeniami", obejmuje również ustalenie, czy:

1) nie upłynął termin rozliczeń lub czy dalsze rozliczenie znajduje gospodarcze uzasadnienie, na przykład rozliczenie kosztów przygotowania nowej produkcji, w razie gdy produkcja ta została zaniechana,

2) rozliczenie przebiega w sposób prawidłowy, to znaczy czy pierwotnie przyjęta wysokość stawek odpisów jest dostosowana do wysokości sumy pozostającej do rozliczenia oraz do zamierzonego czasu rozliczenia lub do przyjętej podstawy rozliczeń, na przykład przy rozliczeniach według stawek na jednostkę produkcji.

W razie stwierdzenia nieprawidłowego przebiegu rozliczeń należy poddać rewizji dotychczasowe stawki odpisów. Dotyczy to nie tylko przyszłych, lecz także bieżącego okresu sprawozdawczego.

Rozdział  5

Uproszczenia inwentaryzacji.

§  60.

1. Kierownik jednostki może na wniosek przewodniczącego komisji inwentaryzacyjnej, zaopiniowany przez głównego księgowego, zezwolić na przeprowadzanie inwentaryzacji składników majątku wymienionych w § 61-66 w sposób uproszczony.

2. Ujawnione w toku uproszczonej inwentaryzacji różnice inwentaryzacyjne ujmuje się w odrębnych zestawieniach różnic. Przepisy § 37-51 stosuje się odpowiednio.

§  61.

1. Uproszczona inwentaryzacja trwale oznaczonych numerami inwentarzowymi środków trwałych oraz przedmiotów nietrwałych użytkowanych na terenie jednostki polega na sprawdzeniu prawidłowości ich ewidencji księgowej przez bezpośrednie porównanie jej danych ze stanem rzeczywistym oraz na ustaleniu i wyjaśnieniu różnic inwentaryzacyjnych.

2. Dokonanie inwentaryzacji (ust. 1) oraz data jej przeprowadzenia powinny być potwierdzone na kontach analitycznych podpisami członków zespołu spisowego oraz osoby materialnie odpowiedzialnej (współodpowiedzialnej) lub w sporządzonym w tym celu protokole określającym zakres przeprowadzonej inwentaryzacji.

§  62.

1. Uproszczona inwentaryzacja przedmiotów nietrwałych wydanych do stałego użytkowania określonym pracownikom jednostki (odzież, narzędzia itp.), jak też innych składników majątku wydanych poza jednostkę, na przykład chałupnikom, na wystawy lub targi, polega na porównaniu stanu tych składników majątku według danych ewidencji z dokumentami zawierającymi pokwitowanie ich pobrania (książeczkami narzędziowymi, listami wydanej odzieży itp.). Z porównania tego należy sporządzić protokół określający zakres przeprowadzonej inwentaryzacji.

2. Warunkiem przeprowadzania uproszczonej inwentaryzacji składników majątku wymienionych w ust. 1 jest stosowanie systematycznej, nie zapowiedzianej kontroli stanu posiadania składników majątku przez poszczególne odpowiedzialne za nie osoby. Kontrola ta powinna być dokonywana wyrywkowo z częstotliwością i w zakresie zapewniającym weryfikację danych ewidencji, a jej wyniki należy ujmować w odpowiednim protokole.

§  63.

1. Uproszczona inwentaryzacja książek, czasopism i innych druków wchodzących w skład biblioteki jednostki polega na sprawdzeniu prawidłowości ich ewidencji przez porównanie zapisów w księdze inwentarzowej biblioteki ze stanem rzeczywistym i kartami książek lub kartami czytelników oraz na wyrywkowym sprawdzeniu zgodności zapisów w kartach książek lub kartach czytelników ze stanem rzeczywistym.

2. Dokonanie inwentaryzacji (ust. 1) oraz data jej przeprowadzenia powinny być potwierdzone w księdze inwentarzowej biblioteki podpisami członków zespołu spisowego oraz osoby majątkowo odpowiedzialnej (współodpowiedzialnej) lub ujęte w sporządzonym w tym celu protokole określającym zakres inwentaryzacji.

3. Zasady ustalone w ust. 1 i 2 nie dotyczą książek, czasopism i innych druków, dla których odrębne przepisy ustalają odmienne zasady inwentaryzacji materiałów bibliotecznych.

§  64.

1. Uproszczona inwentaryzacja małoseryjnej i jednostkowej produkcji w toku polega na porównaniu danych ewidencji ze stanem rzeczywistym; w trakcie inwentaryzacji:

1) porównuje się dane zleceń produkcyjnych z odpowiadającymi im rzeczowymi składnikami majątku,

2) ustala się rzeczowe składniki majątku objęte zakończonymi lub zaniechanymi zleceniami produkcyjnymi,

3) ustala się przez porównanie z dokumentacją produkcyjną dla poszczególnych zleceń ilość półfabrykatów lub innych elementów wytwarzanych produktów, będących brakami produkcyjnymi lub stanowiących niedobory lub nadwyżki.

2. Stwierdzone w czasie inwentaryzacji braki produkcyjne, niedobory i nadwyżki oraz składniki majątku objęte zleceniami zakończonymi lub zaniechanymi powinny być uwidocznione w odrębnych arkuszach (kartach) spisu, a następnie wyjaśnione i ujęte w księgach rachunkowych w sposób określony w planie kont.

3. Dokonanie uproszczonej inwentaryzacji małoseryjnej i jednostkowej produkcji w toku oraz data jej przeprowadzenia powinny być potwierdzone podpisami członków zespołu spisowego oraz osoby odpowiedzialnej za produkcję w ewidencji zleceń produkcyjnych lub w sporządzonym w tym celu protokole określającym zakres inwentaryzacji.

§ 65. Zespoły spisowe mogą posługiwać się danymi kont analitycznych o stanie określonych imiennie składników majątku, spisywanych z natury, jeżeli uzasadniają to warunki ich przechowywania lub pomiaru oraz stworzony zostanie sprawnie działający system kontroli, zapewniający ujęcie w arkuszach (kartach) spisu rzeczywistego stanu tych składników.

§  66.

1. Materiały, towary, wyroby gotowe i półfabrykaty mogą być inwentaryzowane metodą wyrywkową polegającą na ustalaniu rzeczywistego stanu na dzień inwentaryzacji niektórych tylko składników objętych inwentaryzacją aktywów. Materiały, towary, wyroby gotowe i półfabrykaty inwentaryzowane metodą wyrywkową należy tak dobrać, aby cel inwentaryzacji, o którym mowa w § 29, został spełniony. Na przykład wyrywkowo inwentaryzuje się niektóre rodzaje materiałów objętych ewidencją na jednym koncie syntetycznym, o wartości stanowiącej znaczną część salda tego konta, zużywanych lub sprzedawanych w dużych ilościach, oraz materiały podobne.

2. Przy dokonywaniu inwentaryzacji metodą wyrywkową za rzeczywisty stan składników majątku nie objętych inwentaryzacją uważa się ich stan ewidencyjny.

3. Składniki majątku inwentaryzowane w danym roku metodą wyrywkową należy objąć w roku następnym inwentaryzacją pełną.

4. Inwentaryzacja metodą wyrywkową nie może być stosowana w razie przekazania materiałów, towarów, wyrobów gotowych i półfabrykatów innej jednostce lub zmiany osoby materialnie za nie odpowiedzialnej. W takich wypadkach składniki majątku należy inwentaryzować stosując metodę inwentaryzacji pełnej.

Rozdział  6

Terminy i częstotliwość inwentaryzacji.

§  67.

1. Kierownik jednostki na wniosek głównego księgowego określa terminy i częstotliwość inwentaryzacji.

2. Przy ustalaniu terminów i częstotliwości inwentaryzacji należy stosować następujące zasady, z zastrzeżeniem przepisu § 30 ust. 2:

1) 11 inwentaryzację, środków trwałych i przedmiotów nietrwałych w użytkowaniu należy przeprowadzać nie rzadziej niż co 5 lat, z tym że inwentaryzację materiałów bibliotecznych należy przeprowadzać w terminach określonych w przepisach szczególnych; środki trwałe i przedmioty nietrwałe w okresie przyjmowania licznych ich obiektów do użytkowania, np. w wyniku nasilanej działalności inwestycyjnej, reorganizacji itp., a także wymagające szczególnej ochrony, powinny być inwentaryzowane częściej niż co 5 lat; inwentaryzacja środków trwałych i przedmiotów nietrwałych dokonywana nie częściej niż jeden raz w okresie 5 lat ma być przeprowadzana w ostatnim roku realizacji narodowego planu społeczno-gospodarczego,

2) 12 inwentaryzację produkcji w toku, w tym także materiałów wydawanych do produkcji, lecz nie zużytych, należy przeprowadzać w każdym półroczu, a w wypadkach ekonomicznie uzasadnionych - raz do roku, nie wcześniej jednak niż na jeden miesiąc przed zakończeniem półrocza lub roku,

3) 13 inwentaryzację pozostałych aktywów i pasywów należy przeprowadzać nie rzadziej niż raz w roku, jeżeli jednak uzasadniają to należyte warunki ochrony mienia jednostki, inwentaryzacja określonych grup materiałów, półfabrykatów, wyrobów gotowych i towarów może być przeprowadzona co drugi rok, przy zachowaniu przepisów pkt 4-9,

4) 14 inwentaryzację materiałów, półfabrykatów, wyrobów gotowych i towarów, których różnice inwentaryzacyjne w sposób istotny mogą wpływać na wynik finansowy jednostki, należy przeprowadzać w kwartale kończącym rok sprawozdawczy; jeżeli na skutek sezonowości zaopatrzenia, zużycia lub sprzedaży stan zapasów tych składników majątku jest najniższy w innym okresie niż w czwartym kwartale roku sprawozdawczego, to ich inwentaryzacja może być dokonana w miesiącu, w którym zazwyczaj wykazują najniższy stan,

5) składniki majątku wymagające szczególnej ochrony należy inwentaryzować częściej niż raz w roku, w terminach nie zapowiedzianych, tak aby zapewniona została skuteczna ochrona mienia społecznego,

6) inwentaryzację składników majątku należy przeprowadzać na dzień zmiany osoby materialnie za nie odpowiedzialnej, a także na dzień, w którym na skutek wypadków losowych lub innych przyczyn, na przykład kradzieży, część z nich została zniszczona, uszkodzona lub przywłaszczona; można nie przeprowadzać inwentaryzacji składników majątku na dzień zmiany osoby materialnie za nie odpowiedzialnej, jeżeli zmiana następuje na okres nie dłuższy niż 35 dni, a osoby przekazująca i przejmująca zawarły umowę o wspólnej odpowiedzialności za powierzone im mienie,

7) w razie stosowania wspólnej odpowiedzialności materialnej pracowników za powierzone mienie, inwentaryzację składników majątku należy przeprowadzać również w terminach ustalonych w przepisach normujących zasady wspólnej odpowiedzialności materialnej pracowników,

8) inwentaryzacja przeprowadzona w terminach, o których mowa w pkt 6 i 7, zastępuje inwentaryzację, jaką w danym okresie należałoby przeprowadzić zgodnie z przepisami pkt 1-4, jeżeli jej zakres i termin na to pozwala,

9) terminy inwentaryzacji powinny być tak ustalone, aby takie same składniki majątku powierzone jednej osobie materialnie odpowiedzialnej (zespołowi osób współodpowiedzialnych) objęte zostały spisem z natury w jednym terminie; w jednym terminie należy inwentaryzować również takie same składniki majątku powierzone różnym osobom materialnie odpowiedzialnym (zespołom osób współodpowiedzialnych), lecz znajdujące się w położonych w pobliżu siebie komórkach organizacyjnych jednostki, chyba że stworzone zostaną warunki wykluczające samowolne przesuwanie składników majątku (poufny termin rozpoczęcia spisu z natury, odpowiednio zabezpieczone pomieszczenia, w których dokonuje się spisu z natury itp.); w komórkach organizacyjnych jednostki wszystkie składniki majątku kontrolowane wyłącznie wartościowo, na przykład środki pieniężne, towary, opakowania w sklepach, należy objąć spisem z natury w jednym terminie,

10) jeżeli określone składniki majątku są inwentaryzowane tylko raz w roku, okres, jaki upływa między dwiema kolejnymi inwentaryzacjami, powinien być tak ustalony, aby zapewniona była skuteczna ochrona mienia i realność bilansu.

Rozdział  7

Szczegółowe zasady przeprowadzania inwentaryzacji ciągłej.

§  68.

1. Kierownik jednostki na wniosek głównego księgowego może zezwolić na stosowanie inwentaryzacji ciągłej własnych lub obcych materiałów, towarów, wyrobów gotowych, półfabrykatów oraz trwale oznaczonych numerami inwentarzowymi środków trwałych i przedmiotów nietrwałych w użytkowaniu, zwanych w dalszym ciągu niniejszego rozdziału "środkami".

2. Inwentaryzację ciągłą mogą stosować jednostki, które zorganizowały gospodarkę zapasami środków i ich ewidencję w sposób zapewniający prawidłowe stosowanie inwentaryzacji ciągłej, a w szczególności:

1) prowadzą bieżąco ilościową ewidencję środków na podstawie sprawnie działającego systemu sporządzania i kontroli dokumentacji źródłowej, a w jednostkach prowadzących, zgodnie z planem kont, wyłącznie wartościową ewidencję środków - ewidencja ta zapewnia bieżące ustalanie wartości środków w każdym punkcie ich sprzedaży lub magazynowania,

2) prowadzą ewidencję ilościowo-wartościową środków w sposób umożliwiający ustalanie na dzień dokonywania spisu z natury dla każdej inwentaryzowanej grupy środków ich ilości i wartości, a tym samym na wyprowadzenie ilościowych i wartościowych różnic inwentaryzacyjnych; warunek ten może nie być zachowany dla różnic wartościowych, jeżeli nie wcześniej niż na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego koniec każdego roku zostanie przeprowadzona weryfikacja stanu wartościowego poszczególnych środków, tj. zostanie ustalone, czy wartość stanu końcowego danego środka równa się ilości pomnożonej przez właściwe ceny, a ewentualne różnice zostaną rozliczone według zasad ustalonych dla różnic inwentaryzacyjnych,

3) co miesiąc lub bieżąco uzgadniają ewidencję ilościowo-wartościową z ewidencją ilościową objętych inwentaryzacją ciągłą grup środków,

4) posiadają bieżąco aktualizowany wykaz pól spisowych określający znajdujące się na nich środki,

5) posiadają przepisy wewnętrzne, które zapewniają prawidłowe stosowanie inwentaryzacji ciągłej, zgodnie z jej poufnym planem.

§ 69. Inwentaryzacja ciągła środków polega na:

1) dokonywaniu systematycznie w ciągu okresu inwentaryzacyjnego w różnych, planowo określonych terminach, spisów z natury poszczególnych składników środków w taki sposób, aby wszystkie środki (inwentaryzacja pełna) lub ważniejsze z nich (inwentaryzacja wyrywkowa) w ciągu tego okresu zostały objęte inwentaryzacją z wyznaczoną częstotliwością,

2) bieżącym ustalaniu i rozliczaniu ilościowych i wartościowych różnic inwentaryzacyjnych, z tym że:

a) różnic ilościowych nie ustalają jednostki prowadzące wyłącznie wartościową ewidencję środków,

b) jednostki dokonujące weryfikacji wartości środków raz w roku (§ 68 ust. 2 pkt 2) mogą ustalać wartościowe różnice inwentaryzacyjne tylko na dzień tej weryfikacji.

§  70.

1. Do przeprowadzenia inwentaryzacji ciągłej kierownik jednostki, na wniosek głównego księgowego, powołuje stałą komórkę inwentaryzacji ciągłej, do której obowiązków należy:

1) sporządzanie rocznego planu inwentaryzacji ciągłej, bieżące jego aktualizowanie i ewidencja wykonania,

2) kierowanie pracą zespołów spisowych,

3) wyrywkowa kontrola prawidłowości przeprowadzania inwentaryzacji ciągłej.

2. Roczny plan inwentaryzacji ciągłej zatwierdza kierownik jednostki po zaopiniowaniu go przez głównego księgowego. Plan ten jest poufny i może być znany tylko kierownikowi jednostki, głównemu księgowemu, przewodniczącemu komisji inwentaryzacyjnej oraz kierownikowi komórki inwentaryzacji ciągłej.

3. Przy ustalaniu rocznego planu inwentaryzacji ciągłej, jego aktualizacji i wyznaczaniu terminów oraz częstotliwości spisów poszczególnych środków należy uwzględnić warunki składowania (pomieszczenia zamknięte, otwarte), sezonowość tworzenia zapasów, wartość spisywanych środków, techniczne ułatwienia w dokonywaniu spisu (przeprowadzanie spisu środków leżących na zwałach w chwili minimalnego stanu zapasu) i pory roku, na przykład w okresie wiosennym, letnim i jesiennym należy objąć inwentaryzacją ciągłą środki składowane na wolnym powietrzu.

§ 71. Na podstawie planu inwentaryzacji ciągłej oraz meldunków o stanie minimalnych zapasów kierownik komórki inwentaryzacji ciągłej ustala zadania dla poszczególnych zespołów spisowych, zawiadamiając członków zespołu spisowego, jakie środki w danym dniu powinny być spisane. Jednocześnie udostępnia on zespołowi spisowemu plan sytuacyjny w celu wskazania miejsc składowania środków podlegających spisaniu.

§ 72. Środki przechowywane w magazynach wysokiego składowania o zautomatyzowanej lub zmechanizowanej technice przyjmowania i wydawania mogą być inwentaryzowane metodą inwentaryzacji ciągłej bez zachowania przepisów § 66 ust. 3 i § 67 ust. 2 pkt 5, pod warunkiem że:

1) wszystkie środki objęte będą inwentaryzacją co najmniej raz w ciągu trzech lat,

2) wskazane środki wymagające szczególnej ochrony będą inwentaryzowane nie rzadziej niż raz w roku,

3) każdorazowo objęte będą inwentaryzacją środki, które zgodnie z danymi ewidencji zostały całkowicie rozchodowane (wykazują stan zerowy),

4) w razie gdy stwierdzone zostaną poważne niedobory, przekraczające wysokość ustaloną w przepisach wewnętrznych, wszystkie środki objęte będą pełną inwentaryzacją okresową w roku stwierdzenia tych niedoborów.

§ 73. Do inwentaryzacji ciągłej stosuje się odpowiednio przepisy rozdziałów 1-6.

⁶ § 36 ust. 4 dodany przez § 1 pkt 5 lit. a) zarządzenia z dnia 30 kwietnia 1988 r. (M.P.88.15.129) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 27 maja 1988 r.

⁷ § 36 ust. 5 według numeracji ustalonej przez § 1 pkt 5 lit. b) zarządzenia z dnia 30 kwietnia 1988 r. (M.P.88.15.129) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 27 maja 1988 r.

⁸ § 56 pkt 2 zmieniony przez § 1 pkt 6 zarządzenia z dnia 30 kwietnia 1988 r. (M.P.88.15.129) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 27 maja 1988 r.

⁹ § 57 zmieniony przez § 1 pkt 7 zarządzenia z dnia 30 kwietnia 1988 r. (M.P.88.15.129) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 27 maja 1988 r.

¹⁰ § 59 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 8 zarządzenia z dnia 30 kwietnia 1988 r. (M.P.88.15.129) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 27 maja 1988 r.

¹¹ § 67 ust. 2 pkt 1 zmieniony przez § 1 pkt 9 zarządzenia z dnia 30 kwietnia 1988 r. (M.P.88.15.129) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 27 maja 1988 r.

¹² § 67 ust. 2 pkt 2 zmieniony przez § 1 pkt 9 zarządzenia z dnia 30 kwietnia 1988 r. (M.P.88.15.129) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 27 maja 1988 r.

¹³ § 67 ust. 2 pkt 3 zmieniony przez § 1 pkt 9 zarządzenia z dnia 30 kwietnia 1988 r. (M.P.88.15.129) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 27 maja 1988 r.

¹⁴ § 67 ust. 2 pkt 4 zmieniony przez § 1 pkt 9 zarządzenia z dnia 30 kwietnia 1988 r. (M.P.88.15.129) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 27 maja 1988 r.