Nadanie statutu Narodowemu Bankowi Polskiemu.

Monitor Polski

M.P.1975.23.143

Akt utracił moc

Wersja od: 31 lipca 1975 r.

UCHWAŁA Nr 116

RADY MINISTRÓW

z dnia 27 czerwca 1975 r.

w sprawie nadania statutu Narodowemu Bankowi Polskiemu.

Na podstawie art. 11 ust. 2 i art. 19 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. - Prawo bankowe (Dz. U. Nr 20, poz. 108) Rada Ministrów uchwala, co następuje:

§ 1. Narodowemu Bankowi Polskiemu nadaje się statut, stanowiący załącznik do uchwały.

§ 2. Tracą moc:

1) uchwała nr 442 Rady Ministrów z dnia 10 listopada 1959 r. w sprawie zatwierdzenia statutu Narodowego Banku Polskiego,

2) uchwała nr 11 Rady Ministrów z dnia 3 stycznia 1961 r. w sprawie ustalenia podstawowych zadań Powszechnej Kasy Oszczędności (Monitor Polski z 1961 r. Nr 9, poz. 51 i z 1969 r. Nr 48, poz. 370),

3) uchwała nr 12 Rady Ministrów z dnia 3 stycznia 1961 r. w sprawie zatwierdzenia statutu Powszechnej Kasy Oszczędności (Monitor Polski z 1961 r. Nr 9, poz. 52, z 1969 r. Nr 48, poz. 370 i z 1972 r. Nr 38, poz. 209),

4) uchwała nr 195 Rady Ministrów z dnia 23 października 1969 r. w sprawie niektórych zadań i zmiany statutu Narodowego Banku Polskiego,

5) uchwała nr 196 Rady Ministrów z dnia 23 października 1969 r. w sprawie zadań Powszechnej Kasy Oszczędności oraz przejęcia przez Powszechną Kasę Oszczędności zadań i czynności przedsiębiorstwa Obsługa Ratalnej Sprzedaży "ORS" (Monitor Polski Nr 48, poz. 370).

§ 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIK

STATUT NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO

Rozdział  I

Postanowienia ogólne.

§ 1. Narodowy Bank Polski, zwany w dalszym ciągu "NBP", działa na podstawie ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. - Prawo bankowe (Dz. U. Nr 20, poz. 108) oraz niniejszego statutu.

Rozdział  II

Podstawowe zadania Banku.

§  2.

1. Do zadań NBP jako banku emisyjnego i centralnej instytucji kredytowej, oszczędnościowej, rozliczeniowej i dewizowej należy:

1) zapewnienie sprawnej organizacji obrotu pieniężnego i obsługi finansowej gospodarki narodowej i ludności,

2) gromadzenie środków pieniężnych oraz zasilanie gospodarki narodowej środkami finansowymi niezbędnymi do realizacji wieloletnich i rocznych narodowych planów społeczno-gospodarczych - w ramach planu kredytowego i wytycznych Ministra Finansów,

3) wykorzystywanie kredytu, a także innych środków działania do podniesienia efektywności gospodarowania jednostek gospodarki uspołecznionej, zapewnienia równowagi gospodarczej i finansowej oraz umacniania dyscypliny finansowej.

2. NBP koordynuje działalność innych banków w zakresie organizacji i planowania kredytów, obrotu gotówkowego i obrotu oszczędnościowego, organizacji rozliczeń pieniężnych w gospodarce narodowej, organizacji operacji bankowych i rachunkowości, a także operacji walutowych i dewizowych.

3. NBP ma prawo żądać od innych banków danych i wyjaśnień niezbędnych do wykonania zadań określonych w ust. 2 oraz do sporządzenia projektu planu kredytowego, planu kasowego i sprawozdań z wykonania tych planów, a także do sporządzenia bilansu płatniczego Państwa oraz bilansu należności i zobowiązań zagranicznych i kontroli wykonywania planu obrotów płatniczych z zagranicą.

§ 3. Dla realizacji swoich zadań NBP wykonuje następujące czynności:

1) emituje znaki pieniężne,

2) kredytuje i finansuje jednostki gospodarki uspołecznionej i nie uspołecznionej oraz udziela kredytów ludności, kontroluje zgodność zużycia kredytów z ich przeznaczeniem i stan ich zabezpieczenia, a także refinansuje banki,

3) gromadzi środki pieniężne jednostek gospodarki uspołecznionej i nie uspołecznionej oraz ludności,

4) organizuje obrót gotówkowy,

5) organizuje, przeprowadza i kontroluje rozliczenia pieniężne w gospodarce narodowej,

6) organizuje obrót wartościami dewizowymi i dokonuje tego obrotu oraz wykonuje inne czynności z tego zakresu,

7) kontroluje wykonanie planu obrotów płatniczych z zagranicą oraz sporządza bilans płatniczy Państwa,

8) kontroluje działalność finansowo-gospodarczą jednostek gospodarki uspołecznionej w zakresie ustalonym odrębnymi przepisami,

9) prowadzi kasową i rozliczeniową obsługę budżetu Państwa oraz współdziała w kontroli jego wykonania.

§ 4. NBP udzielając kredytu na finansowanie inwestycji i środków obrotowych, a także wykonując ustalone w obowiązujących przepisach i wytycznych funkcje kontrolne, wpływa na:

1) usprawnianie procesów inwestycyjnych,

2) przyspieszanie osiągania zdolności produkcyjnych i efektów ekonomicznych z realizacji inwestycji,

3) optymalne wykorzystanie majątku produkcyjnego, w szczególności majątku pochodzącego z nowych inwestycji,

4) utrzymanie materialnych środków obrotowych (zapasów) na racjonalnym poziomie,

5) poprawę wyników finansowo-ekonomicznych i umocnienie dyscypliny finansowej organizacji gospodarczych.

§ 5. W zakresie wkładów i kredytów ludności NBP:

1) gromadzi oszczędności pieniężne ludności,

2) prowadzi obsługę ludności w zakresie rozliczeń pieniężnych,

3) udziela kredytów ludności,

4) rozwija i umacnia w społeczeństwie zrozumienie dla społeczno-gospodarczego znaczenia oszczędności pieniężnych oraz współdziała w tym zakresie z właściwymi instytucjami i organizacjami.

§  6.

1. W związku z realizacją swoich zadań NBP współdziała z właściwymi organami administracji państwowej oraz organizacjami gospodarczymi w zakresie:

1) przygotowania projektów planu kredytowego i planu kasowego oraz realizacji tych planów,

2) wniosków i ocen NBP dotyczących planów gospodarczych i finansowych, podstawowych kierunków działania organizacji gospodarczych i środków usprawnienia ich gospodarki.

2. NBP informuje organy wymienione w ust. 1 o zakłóceniach w wykonywaniu zadań gospodarczych oraz o niedostatecznej sprawności i efektywności w gospodarce.

Rozdział  III

Organizacja Banku.

§  7.

1. Działalnością NBP kieruje Prezes NBP.

2. Do Prezesa NBP należy w szczególności:

1) nadzór nad prawidłową realizacją zadań NBP,

2) kierowanie pracami Zarządu NBP,

3) reprezentowanie NBP na zewnątrz,

4) powoływanie pracowników NBP na stanowiska, których obsadę zastrzegł do swojej decyzji, i odwoływanie ich z tych stanowisk,

5) udzielanie pełnomocnictw i ustalanie sposobu podpisywania dokumentów NBP,

6) powoływanie członków komitetów doradczych przy oddziałach wojewódzkich NBP.

3. Prezes NBP wydaje zarządzenia wewnętrzne, instrukcje, regulaminy i inne przepisy regulujące działalność i organizację NBP.

4. Uprawnienia, o których mowa w ust. 2 pkt 6, Prezes NBP może przekazać członkom Zarządu lub dyrektorom oddziałów wojewódzkich.

5. Prezes NBP jest przełożonym wszystkich pracowników NBP i wydaje w porozumieniu z zarządem głównym właściwego związku zawodowego regulamin pracy.

6. W razie nieobecności Prezesa NBP jego funkcje pełni Pierwszy Zastępca Prezesa NBP.

§ 8. Zarząd NBP rozpatruje główne zagadnienia z zakresu działalności NBP, w szczególności dotyczące:

1) planów kredytowego i kasowego oraz bilansu płatniczego Państwa,

2) systemu kredytowego, pieniężnego i rozliczeń,

3) projektów podstawowych aktów normatywnych dotyczących działalności NBP oraz zarządzeń wewnętrznych, instrukcji, regulaminów i innych przepisów regulujących działalność NBP,

4) projektów taryf odsetek, prowizji i opłat bankowych,

5) zasad i form obrotu oszczędnościowego ludności oraz kredytów dla ludności,

6) bilansów i sprawozdań okresowych i rocznych oraz planów finansowych i gospodarczych NBP,

7) otwierania i likwidacji oddziałów oraz innych jednostek operacyjnych i organizacyjnych NBP,

8) organizacji, rachunkowości i kontroli wewnętrznej NBP,

9) polityki kadrowej i płac.

§  9.

1. NBP wykonuje zadania przez centralę, oddziały wojewódzkie, oddziały operacyjne, powszechne kasy oszczędności jako oddziały specjalistyczne oraz inne terenowe jednostki operacyjne i organizacyjne (ekspozytury, agencje, biura pełnomocników).

2. Dla wykonania zadań w zakresie obsługi obrotu oszczędnościowego i rozliczeń pieniężnych ludności NBP może:

1) korzystać z usług jednostek organizacyjnych przedsiębiorstwa państwowego "Polska Poczta, Telegraf i Telefon",

2) organizować w uspołecznionych zakładach pracy oraz w osiedlach mieszkaniowych agencje powszechnych kas oszczędności; zakłady pracy ponoszą wówczas koszty rzeczowe związane z działalnością agencji,

3) organizować szkolne kasy oszczędności przy współdziałaniu i pomocy nauczycieli.

§  10.

1. W skład centrali NBP wchodzą: departamenty, Generalna Dyrekcja Powszechnych Kas Oszczędności i inne komórki organizacyjne (zakłady, biura).

2. Decyzje o przekształcaniu i likwidacji komórek organizacyjnych centrali, oddziałów powszechnych kas oszczędności i innych jednostek operacyjnych i organizacyjnych podejmuje Prezes NBP.

§  11.

1. Do zadań centrali NBP należy:

1) przygotowywanie planów i organizowanie prac związanych z wykonywaniem zadań NBP oraz koordynowanie działalności oddziałów i innych jednostek organizacyjnych NBP,

2) bezpośredni nadzór nad działalnością oddziałów wojewódzkich oraz ogólny nadzór nad wykonywaniem zadań przez oddziały operacyjne, powszechne kasy oszczędności i inne jednostki operacyjne i organizacyjne NBP,

3) przygotowywanie sprawozdań, wniosków, postulatów i ocen kierowanych do naczelnych organów administracji państwowej oraz współdziałanie z organami administracji państwowej w zakresie realizacji zadań NBP,

4) opracowywanie projektów aktów normatywnych związanych z działalnością NBP oraz przygotowywanie opinii do nadsyłanych projektów aktów normatywnych,

5) doskonalenie organizacji i techniki pracy NBP.

2. Generalna Dyrekcja Powszechnych Kas Oszczędności prowadzi działalność w zakresie obrotu oszczędnościowego, rozliczeń pieniężnych ludności oraz kredytowania ludności.

3. Generalną Dyrekcją Powszechnych Kas Oszczędności kieruje bezpośrednio wiceprezes wyznaczony przez Prezesa NBP.

§ 12. Do zadań oddziałów wojewódzkich należy zapewnienie prawidłowej realizacji polityki kredytowej i pieniężnej na terenie województwa i oddziaływanie w kierunku właściwego wykonywania zadań przez oddziały operacyjne i powszechne kasy oszczędności. Do zadań oddziałów wojewódzkich należy w szczególności:

1) przygotowywanie projektów planu kasowego i bilansu pieniężnych przychodów i wydatków ludności oraz sprawozdań z ich wykonania i przedstawianie ich wojewodom,

2) zapewnienie prawidłowej organizacji i warunków pracy oddziałów Banku oraz pomocy koniecznej do sprawnego ich działania,

3) kontrola działalności oddziałów operacyjnych i powszechnych kas oszczędności oraz wydawanie im odpowiednich poleceń i wytycznych,

4) współpraca z terenowymi organami administracji państwowej, organizacjami gospodarczymi, instytucjami i organami finansowymi w sprawach dotyczących działalności NBP oraz reprezentowanie NBP wobec nich.

§  13.

1. Komitety doradcze przy oddziałach wojewódzkich rozpatrują ważniejsze sprawy z zakresu działalności kredytowo-pieniężnej oddziału w celu ściślejszego powiązania pracy oddziału z potrzebami społeczno-gospodarczymi województwa.

2. W szczególności komitety doradcze rozpatrują:

1) informacje o przebiegu i sposobach wykonywania planu kredytowego, planu kasowego i bilansu pieniężnych przychodów i wydatków ludności w województwie,

2) zagadnienia dotyczące działalności kredytowo-pieniężnej w powiązaniu z ustalonymi kierunkami społeczno-gospodarczego rozwoju województwa i potrzebami ludności,

3) środki mające na celu usprawnienie działalności gospodarczej i podniesienie dyscypliny finansowej oraz usprawnienie obsługi klientów przez oddziały NBP,

4) zagadnienia związane z gromadzeniem oszczędności pieniężnych ludności i udzielaniem kredytów ludności.

3. NBP może organizować społeczne komitety upowszechniania oszczędności.

§  14.

1. Tryb powoływania członków komitetów, liczbę członków oraz organizację pracy określa regulamin ustalony przez Prezesa NBP.

2. Członkowie komitetów doradczych otrzymują wynagrodzenie za udział w posiedzeniach na zasadach i w wysokości określonych przez Ministra Finansów.

§ 15. Do zadań oddziałów operacyjnych należy bezpośrednia realizacja zadań NBP w wyznaczonym okręgu działania, a w szczególności:

1) kredytowanie organizacji gospodarczych oraz kontrolowanie celowości zużycia kredytów i stanu ich zabezpieczenia,

2) kontrola działalności finansowej organizacji gospodarczych oraz oddziaływanie na ich gospodarkę, szczególnie w zakresie ekonomicznego wykorzystania środków na inwestycje i środki obrotowe, zapasów, obniżania kosztów własnych, prawidłowego gospodarowania funduszem płac oraz przestrzegania zasad dyscypliny finansowej i gospodarczej,

3) prowadzenie rachunków bankowych oraz przeprowadzanie i kontrolowanie rozliczeń pieniężnych,

4) wykonywanie kasowej i rozliczeniowej obsługi budżetu Państwa,

5) dokonywanie operacji walutowych i czynności dewizowych,

6) przyjmowanie na przechowanie wartości i dokumentów,

7) wykonywanie innych czynności, określonych w przepisach i instrukcjach NBP.

§ 16. Do zadań powszechnych kas oszczędności należy:

1) przyjmowanie i obsługa wkładów oszczędnościowych oraz wydawanie dokumentów stanowiących dowody posiadania wkładów,

2) prowadzenie rachunków bieżących osób fizycznych oraz jednostek gospodarki nie uspołecznionej,

3) udzielanie kredytów ludności,

4) prowadzenie rachunków bieżących pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych, kas wzajemnej pomocy i innych kas koleżeńskich,

5) prowadzenie działalności w zakresie upowszechniania oszczędności,

6) wykonywanie innych czynności określonych w przepisach i instrukcjach NBP.

§ 17. Szczegółowy zakres działania oraz organizację wewnętrzną centrali NBP, oddziałów i innych jednostek, jak również rodzaje i sposób używania pieczęci urzędowych określają regulaminy wydane przez Prezesa NBP.

Rozdział  IV

Fundusze własne, gospodarka wewnętrzna, sprawozdawczość i rachunkowość NBP.

§ 18. NBP działa na zasadach rozrachunku gospodarczego.

§ 19. Własne środki finansowe NBP składają się z funduszu statutowego, funduszu środków trwałych, funduszu rezerwowego i funduszów specjalnych.

§ 20. Fundusz statutowy wynosi 20.000 mln zł.

§ 21. Fundusz środków trwałych stanowi pokrycie wartości środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz innych wartości trwałych, pomniejszonych o wartość ich zużycia. Zwiększenie lub zmniejszenie stanu tego funduszu następuje w wyniku zmiany wartości rzeczywistej środków trwałych.

§  22.

1. Fundusz rezerwowy tworzy się z części zysku NBP i jest przeznaczony na pokrycie mogących powstać strat bilansowych.

2. Odpisów z zysku na fundusz rezerwowy dokonuje się w wysokości nie przekraczającej corocznie 10% zysku, aż do osiągnięcia przez ten fundusz wysokości funduszu statutowego. Dalsze odpisy z zysku mogą być zaliczane na fundusz rezerwowy tylko wówczas, gdy fundusz rezerwowy został w całości lub w części zużyty na pokrycie strat.

§  23.

1. Funduszami specjalnymi są:

1) fundusz inwestycyjny,

2) zakładowy fundusz socjalny,

3) zakładowy fundusz mieszkaniowy.

2. Zasady tworzenia i wykorzystywania funduszy, o których mowa w ust. 1, regulują odrębne przepisy.

3. Inne fundusze specjalne NBP może tworzyć za zgodą i na zasadach określonych przez Ministra Finansów.

§ 24. NBP prowadzi wewnętrzną gospodarkę finansową na podstawie planów dochodów i kosztów, dla których podstawowe wskaźniki określa Minister Finansów na wniosek Prezesa NBP.

§ 25. NBP prowadzi księgowość według planu kont i zasad dostosowanych do ogólnie obowiązujących przepisów.

§ 26. Bilans roczny NBP i sprawozdanie roczne wraz z wnioskiem o podział zysku Prezes NBP przedstawia do rozpatrzenia Ministrowi Finansów w terminie do dnia 31 marca roku następnego po okresie sprawozdawczym.