Korzystanie z materiałów archiwalnych.

Monitor Polski

M.P.1957.24.173

Akt utracił moc

Wersja od: 2 marca 1968 r.

ZARZĄDZENIE

MINISTRA KULTURY I SZTUKI

z dnia 22 marca 1957 r.

w sprawie korzystania z materiałów archiwalnych.

Na podstawie art. 3 ust. 2 dekretu z dnia 29 marca 1951 r. o archiwach państwowych (Dz. U. Nr 19, poz. 149) oraz § 5 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 17 listopada 1956 r. w sprawie właściwości niektórych naczelnych organów administracji państwowej (Dz. U. Nr 54, poz. 249) zarządza się, co następuje:

§ 1. 1

1. Materiały archiwalne przechowywane w archiwach państwowych udostępnia się dla celów naukowo-badawczych, urzędowych, popularyzacji nauki i kultury narodowej oraz w interesie osób prywatnych.

2. Jeżeli archiwum posiada mikrofilm lub fotokopie materiałów archiwalnych, nie udostępnia się w zasadzie oryginałów.

3. Udostępnianie materiałów archiwalnych o charakterze osobistym, korespondencji rodzinnej osób żyjących oraz depozytów może nastąpić za zgodą zainteresowanych osób i instytucji lub po upływie terminu zastrzeżonego przez te osoby i instytucje.

§ 2. Z materiałów archiwalnych można korzystać w zasadzie wyłącznie w pracowni naukowej archiwum, po uprzednim uzyskaniu pisemnego zezwolenia.

§ 3. 2

1. We wniosku o zezwolenie na korzystanie z materiałów archiwalnych należy dokładnie określić materiały, które mają być udostępnione, w jakim celu i w jakiej formie.

2. Wniosek o udostępnienie materiałów archiwalnych dla celów naukowo-badawczych powinien ponadto zawierać dokładne określenie tematu pracy i jej chronologicznych granic.

§ 4. Zezwolenie na korzystanie z materiałów archiwalnych dla celów urzędowych przez organy władzy i administracji państwowej, instytucje, przedsiębiorstwa państwowe, zrzeszenia spółdzielcze i kulturalne wydaje dyrektor (kierownik) właściwego archiwum państwowego upoważnionemu przedstawicielowi na wniosek zainteresowanego urzędu lub instytucji.

§ 5. 3

1. Zezwolenia na korzystanie z materiałów archiwalnych dla celów naukowo-badawczych przez profesorów, docentów etatowych i samodzielnych pracowników naukowo-badawczych oraz przez osoby skierowane przez instytuty naukowo-badawcze i inne placówki naukowe, szkoły wyższe, instytucje wydawnicze, muzea, związki pracy twórczej i organizacje społeczne udzielają:

1) w odniesieniu do materiałów archiwalnych powstałych przed dniem 1 września 1939 r. - dyrektor (kierownik) właściwego archiwum państwowego,

2) w odniesieniu do materiałów archiwalnych powstałych w okresie od dnia 1 września 1939 r. do dnia 31 grudnia 1950 r. - dyrektor archiwum centralnego lub wojewódzkiego w porozumieniu z komisją opiniodawczo-doradczą w składzie:

a) w Archiwum Akt Nowych - dyrektor Archiwum jako przewodniczący, pracownik naukowo-badawczy z działu akt, w którym znajdują się wskazane we wniosku materiały archiwalne, oraz przedstawiciel Ministerstwa Oświaty i Szkolnictwa Wyższego,

b) w archiwach wojewódzkich - dyrektor archiwum jako przewodniczący, pracownik naukowo-badawczy z działu akt, w którym znajdują się materiały archiwalne wskazane we wniosku, oraz przedstawiciel prezydium właściwej wojewódzkiej rady narodowej,

3) w odniesieniu do materiałów archiwalnych powstałych po dniu 31 grudnia 1950 r. - Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych na wniosek właściwej komisji opiniodawczo-doradczej (pkt 2).

2. Zezwolenia na korzystanie z materiałów archiwalnych powstałych po dniu 1 września 1939 r. tajnych i poufnych udziela się tylko w wyjątkowych wypadkach za zgodą Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych na wniosek właściwej komisji opiniodawczo-doradczej i na zasadach określonych w zarządzeniu nr 12 Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 stycznia 1963 r. w sprawie udostępniania danych liczbowych, informacji statystycznych i innych materiałów służbowych (Monitor Polski Nr 9, poz. 42 i Nr 20, poz. 108) oraz w zarządzeniu nr 54 Prezesa Rady Ministrów z dnia 4 marca 1963 r. w sprawie udostępniania prasie danych liczbowych, informacji statystycznych i innych materiałów służbowych (Monitor Polski Nr 20, poz. 108).

3. Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych ustali tryb przekwalifikowania w celu pozbawienia cech tajności lub poufności materiałów archiwalnych powstałych po dniu 1 września 1939 r., które zostały przekazane do archiwum jako tajne lub poufne..

§ 6. 4

1. Zezwolenia na korzystanie z materiałów archiwalnych przez instytucje i obywateli państw obcych udzielają:

1) dyrektorzy archiwów centralnych i wojewódzkich - na wniosek polskich urzędów państwowych, instytucji naukowych lub organizacji politycznych, naukowych albo społecznych,

2) Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych w porozumieniu z Ministrem Spraw Zagranicznych - w razie braku wniosku, o którym mowa w pkt 1.

2. Tryb wydawania zezwolenia, ustalony w ust. 1 pkt 1, nie dotyczy akt tajnych i poufnych. Zezwolenia na korzystanie z akt tajnych i poufnych udziela Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych na zasadach określonych w zarządzeniach Prezesa Rady Ministrów wskazanych w § 5 ust. 2.

3. Instytucjom i obywatelom państw obcych udostępnia się dla celów naukowo-badawczych jedynie materiały archiwalne powstałe przed dniem 1 września 1939 r. w zakresie uznanym za słuszny przez dyrektora archiwum państwowego lub Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych. Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych może wyrazić zgodę na udostępnienie instytucjom i placówkom naukowym państw obcych materiałów archiwalnych powstałych w latach 1939-1945, niezbędnych dla celów ścigania i badania zbrodni hitlerowskich.

§ 7. Zezwolenie na korzystanie z materiałów archiwalnych dla celów prywatnych wydaje dyrektor (kierownik) właściwego archiwum państwowego na podstawie podania złożonego zgodnie z przepisami § 3.

§  8.

1. W uzasadnionych przypadkach Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych na wniosek dyrektora archiwum może udzielić zezwolenia na terminowe wypożyczenie materiałów archiwalnych dla celów naukowo-badawczych lub urzędowych. Na wypożyczenie materiałów archiwalnych między archiwami państwowymi wystarcza zgoda dyrektora właściwego archiwum.

2. Zasady przygotowania materiałów archiwalnych do wypożyczania, tryb wypożyczania oraz obowiązki jednostek wypożyczających określa regulamin wydany przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych.

§ 9. W ramach udzielonego zezwolenia na korzystanie z materiałów archiwalnych dyrektor archiwum państwowego może zarządzić:

1) przeprowadzenie przez wyznaczonego pracownika archiwum poszukiwań w materiałach archiwalnych i udzielenie korzystającemu informacji w tym przedmiocie;

2) sprowadzenie z innych archiwów państwowych materiałów archiwalnych w celu umożliwienia ich udostępnienia w archiwum państwowym wskazanym we wniosku;

3) sporządzenie i wydanie odpisów, wyciągów, wywodów archiwalnych, odrysów, odbitek fotograficznych i mikrofilmowych, odlewów itp. z materiałów archiwalnych;

4) wydanie poświadczenia zgodności z oryginałem sporządzonych odpisów, wtóropisów i wyciągów.

§ 10. Przerwa w korzystaniu z materiałów archiwalnych dłuższa niż jeden rok powoduje wygaśnięcie ważności zezwolenia.

§ 11. Osoby korzystające z materiałów archiwalnych obowiązane są do przestrzegania regulaminu pracowni naukowych w archiwach.

§ 12. 5 Osoby, które uzyskały zezwolenie na korzystanie z materiałów archiwalnych dla celów naukowo-badawczych, mogą:

1) korzystać z inwentarzy, spisów, rejestrów, skorowidzów i innych pomocy archiwalnych potrzebnych do wykonania pracy,

2) zamawiać w pracowniach archiwum państwowego odlewy pieczęci oraz odbitki fotograficzne i mikrofilmy materiałów archiwalnych powstałych przed dniem 1 września 1939 r., z tym że jeden egzemplarz każdej reprodukcji należy złożyć w dyrekcji archiwum.

§ 13. 6 Po ukazaniu się wydawnictwa opartego na materiałach przechowywanych w archiwach państwowych autor obowiązany jest niezwłocznie złożyć dwa egzemplarze pracy w archiwum, z którego materiałów korzystał w głównej mierze. Obowiązek ten nie dotyczy rozpraw zamieszczonych w czasopismach i pracach zbiorowych.

§  14.

1. Dyrektor archiwum państwowego może:

1) odmówić udostępnienia materiałów archiwalnych ze względu na ich stan zachowania, nieuporządkowanie zespołu lub z innych specjalnie uzasadnionych przyczyn;

2) cofnąć zezwolenie w przypadku niestosowania się przez korzystającego do warunków udzielonego zezwolenia lub nieprzestrzegania regulaminu pracowni naukowej archiwum albo w przypadku gdy korzystający wykaże brak przygotowania do samodzielnych badań archiwalnych.

2. 7 W razie odmowy udzielenia zezwolenia na korzystanie z materiałów archiwalnych ze względu na zły stan ich zachowania można sporządzić na wniosek osoby zainteresowanej fotokopie lub mikrofilm żądanych materiałów w zakresie uznanym za słuszny przez dyrektora archiwum.

§ 15. Od decyzji dyrektora archiwum państwowego w sprawie odmowy lub warunków korzystania z materiałów archiwalnych służy odwołanie do Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych.

§ 16. Korzystający z materiałów archiwalnych obowiązani są do uiszczania należnych opłat skarbowych przewidzianych w obowiązujących przepisach oraz ponoszą koszty związane:

1) ze sporządzaniem odbitek fotograficznych, mikrofilmów i odlewów pieczęci,

2) ze sprowadzaniem materiałów archiwalnych z innych archiwów,

3) z przesyłaniem materiałów wypożyczonych poza archiwum.

§ 17. Materiały archiwalne wchodzące w skład państwowego zasobu archiwalnego mogą również udostępniane dla potrzeb gospodarki, nauki i kultury narodowej w drodze wydawania ich drukiem, organizowania wystaw, rozpowszechniania za pośrednictwem publicznych źródeł informacji (prasa, film, radio, telewizja) jako też udzielania informacji tematycznej.

§ 18. Oryginalne materiały archiwalne, poza powierzonymi stale muzeum, mogą być używane do celów wystawowych jedynie w specjalnie uzasadnionych przypadkach za zgodą Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z obowiązkiem przestrzegania ustalonego przez niego regulaminu.

§ 19. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

¹ § 1 zmieniony przez § 1 pkt 1 zarządzenia Ministra Oświaty i Szkolnictwa Wyższego z dnia 13 stycznia 1968 r. (M.P.68.4.24) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 2 marca 1968 r.

² § 3 zmieniony przez § 1 pkt 2 zarządzenia Ministra Oświaty i Szkolnictwa Wyższego z dnia 13 stycznia 1968 r. (M.P.68.4.24) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 2 marca 1968 r.

³ § 5 zmieniony przez § 1 pkt 3 zarządzenia Ministra Oświaty i Szkolnictwa Wyższego z dnia 13 stycznia 1968 r. (M.P.68.4.24) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 2 marca 1968 r.

⁴ § 6:

- zmieniony przez § 1 zarządzenia Ministra Szkolnictwa Wyższego z dnia 12 lutego 1966 r. (M.P.66.5.44) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 23 lutego 1966 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 4 zarządzenia Ministra Oświaty i Szkolnictwa Wyższego z dnia 13 stycznia 1968 r. (M.P.68.4.24) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 2 marca 1968 r.

⁵ § 12 zmieniony przez § 1 pkt 5 zarządzenia Ministra Oświaty i Szkolnictwa Wyższego z dnia 13 stycznia 1968 r. (M.P.68.4.24) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 2 marca 1968 r.

⁶ § 13 zmieniony przez § 1 pkt 6 zarządzenia Ministra Oświaty i Szkolnictwa Wyższego z dnia 13 stycznia 1968 r. (M.P.68.4.24) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 2 marca 1968 r.

⁷ § 14 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 7 zarządzenia Ministra Oświaty i Szkolnictwa Wyższego z dnia 13 stycznia 1968 r. (M.P.68.4.24) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 2 marca 1968 r.