Rozdział 1 - Fundusze przedsiębiorstw. - Gospodarka finansowa zjednoczeń budownictwa i zgrupowanych w nich państwowych przedsiębiorstw objętych planowaniem centralnym.

Monitor Polski

M.P.1965.61.317

Akt utracił moc

Wersja od: 23 sierpnia 1969 r.

Rozdział  1.

Fundusze przedsiębiorstw.

§  28.

1. Przedsiębiorstwa tworzą i dysponują następującymi funduszami:

1) funduszem statutowym,

2) funduszem rozwoju,

3) funduszem inwestycyjno-remontowym.

2. Przedsiębiorstwa mogą również tworzyć i dysponować innymi funduszami - na podstawie odrębnych przepisów.

3. Niezależnie od funduszów określonych w ust. 1 i 2 przedsiębiorstwa działające na terenie jednego województwa, a zgrupowane w różnych zjednoczeniach, mogą tworzyć fundusze przedsięwzięć rejonowych.

§ 29. Źródłem tworzenia funduszów przedsiębiorstw są:

1) zyski przedsiębiorstw,

2) wpłaty obciążające koszty własne,

3) odpisy amortyzacyjne,

4) dotacje budżetowe lub dotacje (subwencje) zjednoczenia,

5) wpłaty innych przedsiębiorstw lub zjednoczeń,

6) inne źródła określone w odrębnych przepisach.

a)

Fundusz statutowy.

§  30.

1. Fundusz statutowy przedsiębiorstwa odzwierciedla wartość jego środków trwałych i obrotowych oraz zachodzące w nich zmiany.

2. Fundusz statutowy przedsiębiorstwa powinien równać się:

1) wartości netto przydzielonych przedsiębiorstwu środków trwałych,

2) kwocie przeznaczonej na częściowe pokrycie funduszem statutowym środków obrotowych określonych w ust. 3, obliczonej w stosunku procentowym od wartości produkcji i usług planowanej na dany rok; stosunek procentowy, o którym mowa wyżej, ustala właściwy minister w porozumieniu z Ministrem Finansów.

3. Do środków obrotowych podlegających częściowemu pokryciu funduszem statutowym zalicza się:

1) zapasy materiałów (materiałów podstawowych, pomocniczych, paliwa, części zapasowych maszyn i urządzeń, przedmiotów nietrwałych) wraz z dotyczącymi zapasów kosztami zakupu,

2) wyroby gotowe,

3) towary,

4) nakłady przyszłych okresów,

5) tymczasowe budynki i urządzenia budowy.

4. W uzasadnionych wypadkach Minister Finansów na wniosek właściwego ministra może wyrazić zgodę na częściowe pokrycie funduszem statutowym - produkcji nie zakończonej.

§  31.

1. Fundusz statutowy przedsiębiorstwa podlega zwiększeniu o:

1) wartość przyjętych do eksploatacji inwestycji zakończonych,

2) wartość zakończonych remontów kapitalnych środków trwałych,

3) wartość nieodpłatnie przejętych środków trwałych,

4) kwotę umorzeń przekraczającą wartość zlikwidowanych środków trwałych,

5) kwotę funduszu rozwoju przeznaczoną na pokrycie środków obrotowych,

6) dotacje zjednoczenia.

2. Fundusz statutowy przedsiębiorstwa ulega zmniejszeniu o:

1) kwoty umorzenia środków trwałych,

2) wartość nieodpłatnie przekazanych środków trwałych,

3) nie umorzoną część wartości zlikwidowanych środków trwałych,

4) poniesioną stratę nie pokrytą funduszem rozwoju lub dotacjami (subwencjami) ze środków zjednoczenia (z funduszu rezerwowego lub rachunku rozliczeń z budżetem),

5) nadwyżkę środków funduszu statutowego (§ 33 ust. 1 pkt 1) odprowadzoną na fundusz rozwoju lub na fundusz rezerwowy zjednoczenia.

3. Poza wypadkami, wymienionymi w ust. 1 i 2, fundusz statutowy ulega zwiększeniu lub zmniejszeniu w razie przeszacowania środków trwałych i obrotowych wskutek urzędowej zmiany cen oraz w innych wypadkach określonych przepisami szczególnymi.

4. Przez urzędowe zmiany cen, o których mowa w ust. 3, należy rozumieć zmiany cen zarządzone przez Radę Ministrów, Prezesa Państwowej Komisji Cen oraz właściwych ministrów działających w granicach posiadanych uprawnień do ustalania cen.

§ 32. W przedsiębiorstwach nowo powstałych fundusz statutowy tworzy się z przydzielonych im w naturze środków trwałych i obrotowych oraz z dotacji z budżetu na nabycie lub wytworzenie tych środków.

§  33.

1. Jeżeli rzeczywisty stan funduszu statutowego przedsiębiorstwa na początek roku różni się od wielkości ustalonej według zasad określonych w § 30 ust. 2, wówczas:

1) nadwyżka przeznaczana jest na fundusz rozwoju lub na podstawie decyzji kolegium zjednoczenia podlega odprowadzeniu w części lub w całości na fundusz rezerwowy zjednoczenia,

2) niedobór podlega uzupełnieniu środkami funduszu rozwoju przedsiębiorstwa lub środkami funduszu rezerwowego zjednoczenia; w razie braku tych środków bank może udzielić kredytu na pokrycie niedoboru.

2. Do czasu pokrycia niedoborów, o których mowa w ust. 1 pkt 2, fundusz rozwoju nie może być przeznaczony na inny cel.

3. 2 Zasady rozliczania nadwyżek i niedoborów, o których mowa w ust. 1, z tytułu urzędowych zmian cen, zmian metodologicznych i innych zmian niezależnych od działalności przedsiębiorstw ustala Minister Finansów w porozumieniu z Przewodniczącym Komisji Planowania przy Radzie Ministrów.

b)

Fundusz rozwoju.

§  34.

1. Fundusz rozwoju tworzony jest z części zysku pozostającej po potrąceniu należnych odpisów na fundusz zakładowy oraz po potrąceniu wpłaty części zysku do zjednoczenia.

2. Dla przedsiębiorstw planowo deficytowych lub przedsiębiorstw, w których planowany zysk nie wystarcza na pokrycie potrzeb w zakresie funduszu rozwoju, zjednoczenie przyznaje dotację na fundusz rozwoju; dotację tę zjednoczenie ustala na okres co najmniej dwuletni z podziałem na poszczególne lata.

§  35.

1. Fundusz rozwoju przedsiębiorstwa przeznaczony jest w pierwszej kolejności na uzupełnienie funduszu statutowego. Pozostała część funduszu rozwoju może być przeznaczona na fundusz inwestycyjno-remontowy.

2. Wielkość funduszu rozwoju, niezbędnego na uzupełnienie funduszu statutowego (ust. 1), określa:

1) suma niedoborów funduszu statutowego na początek roku (§ 33 ust. 1 pkt 2),

2) planowane zmniejszenie lub zwiększenie w ciągu roku wysokości funduszu statutowego w części przeznaczonej na pokrycie środków obrotowych (§ 30 ust. 2 pkt 2).

3. Podziału funduszu rozwoju na części, o których mowa w ust. 1, dokonują przedsiębiorstwa we własnym zakresie. Projekt podziału funduszu rozwoju powinien być zaopiniowany przez oddział banku finansującego. Jeżeli przedsiębiorstwo nie uwzględni uwag banku finansującego, podział funduszu rozwoju powinien być zatwierdzony przez zjednoczenie.

4. Przeznaczenie części funduszu rozwoju na fundusz inwestycyjno-remontowy może nastąpić dopiero po dokonaniu ostatecznych odpisów rocznych oraz po uzupełnieniu niedoborów funduszu statutowego na początek roku i pokryciu jego planowanego wzrostu w ciągu roku (ust. 2).

5. Jeśli na fundusz rozwoju przeznaczono nadwyżką funduszu statutowego (§ 33 ust. 1 pkt 1) powstałą w związku z planowanym zmniejszeniem rozmiarów produkcji, środki wygospodarowanego w ten sposób funduszu rozwoju mogą być przekazane na fundusz inwestycyjno-remontowy wtedy, gdy rzeczywisty stan środków obrotowych, określonych w § 30 ust. 3, uległ zmniejszeniu na koniec roku w tym samym stosunku, w jakim zmniejszono fundusz statutowy w części dotyczącej środków obrotowych. Jeśli zmniejszenie rzeczywistych zapasów środków obrotowych jest niższe od stopnia obniżenia części funduszu statutowego, przeznaczonego na finansowanie tych zapasów, odpisy z funduszu rozwoju na fundusz inwestycyjno-remontowy ulegają odpowiedniemu zmniejszeniu.

§  36.

1. Bank finansujący może udzielić przedsiębiorstwu kredytów na:

1) środki obrotowe w części podlegające pokryciu funduszem statutowym (§ 30 ust. 3 i 4) - w wysokości różnicy między sumą stanów faktycznych tych środków zmniejszonych o zobowiązania prawidłowe a wysokością funduszu statutowego obliczonego według zasad zawartych w § 30 ust. 2 pkt 2,

2) produkcję nie zakończoną (z wyjątkiem wypadku, o którym mowa w § 30 ust. 4) i pozostałe środki obrotowe - w wysokości faktycznych ich stanów.

2. W razie stwierdzenia niegospodarności w działalności przedsiębiorstw bank finansujący uprawniony jest do stosowania podwyższonego oprocentowania kredytów, ograniczenia wysokości kredytów lub całkowitej odmowy kredytowania przedsiębiorstw.

3. W razie braku środków funduszu rozwoju przedsiębiorstwo może zwrócić się do zjednoczenia o przydzielenie na ten cel uzupełniającej pożyczki lub subwencji z funduszu rezerwowego zjednoczenia lub do banku - o udzielenie dodatkowego kredytu. Udzielony na ten cel kredyt bankowy może podlegać wyższemu oprocentowaniu i jest spłacany ze środków funduszu rozwoju.

§ 37. Do zobowiązań prawidłowych (§ 36 ust. 1 pkt 1) zalicza się nie przeterminowane zobowiązania przedsiębiorstwa, w szczególności z tytułu:

1) płac,

2) ubezpieczeń społecznych,

3) rozliczeń międzyokresowych biernych,

4) rozliczeń za dostawy, roboty i usługi,

5) wpłat z zysku do zjednoczenia.

c)

Fundusz inwestycyjno-remontowy.

§  38.

1. Fundusz inwestycyjno-remontowy tworzy się z części odpisów amortyzacyjnych pozostających do dyspozycji przedsiębiorstw, części funduszu rozwoju po pokryciu zapotrzebowania na środki obrotowe oraz z innych źródeł określonych odrębnymi przepisami.

2. Odpisy amortyzacyjne od wartości środków trwałych dokonywane są w ciężar kosztów własnych przedsiębiorstw na podstawie odrębnych przepisów. Kwotę wygospodarowanych odpisów amortyzacyjnych dzieli się zgodnie z normami ustalonymi przez zjednoczenie (§ 7 ust. 4) na:

1) część pozostającą do dyspozycji przedsiębiorstwa i podlegającą przekazaniu na jego fundusz inwestycyjno-remontowy,

2) część podlegającą przekazaniu do zjednoczenia.

§  39.

1. Fundusz inwestycyjno-remontowy przeznaczony jest w pierwszej kolejności na finansowanie remontów kapitalnych środków trwałych, a pozostała jego część na finansowanie produkcyjnych inwestycji przedsiębiorstw.

2. Z funduszu inwestycyjno-remontowego mogą być finansowane również inne rodzaje remontów na zasadach określonych przez Ministra Finansów i Przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów w porozumieniu z właściwymi ministrami.

§  40.

1. Banki mogą udzielać kredytów na finansowanie inwestycji i remontów kapitalnych przedsiębiorstw na warunkach określonych w odrębnych przepisach. Kredyty te są spłacane ze środków funduszu inwestycyjno-remontowego.

2. Jeżeli bank odmówił udzielenia kredytu dlatego, że przedsiębiorstwo nie zapewnia jego zwrotu, kredyt może być udzielony przez bank na wniosek i za poręczeniem zjednoczenia. Na finansowanie kapitalnych remontów lub inwestycji o charakterze awaryjnym zjednoczenie może przyznać przedsiębiorstwom subwencje z funduszu rezerwowego.

§ 41. Na fundusz inwestycyjno-remontowy przekazuje się bieżąco wpływy z tytułu likwidacji (w tym również wpływy ze sprzedaży) środków trwałych produkcyjnych. Ze środków tego funduszu pokrywane są koszty związane z likwidacją (w tym również ze sprzedażą) środków trwałych produkcyjnych.

§ 42. Szczegółowe zasady finansowania własnych inwestycji produkcyjnych przedsiębiorstw i kapitalnych remontów regulują odrębne przepisy.

d)

Fundusz przedsięwzięć rejonowych.

§  43.

1. Fundusz przedsięwzięć rejonowych (§ 28 ust. 3) służy na sfinansowanie wspólnych przedsięwzięć gospodarczych przedsiębiorstw w wypadku, gdy przedsięwzięcia te nie są prowadzone przez zjednoczenie wiodące, działające na terenie danego województwa. Wspólne przedsięwzięcia rejonowe mające charakter inwestycji i remontów kapitalnych finansowane są z funduszu inwestycyjno-remontowego.

2. Fundusz przedsięwzięć rejonowych tworzy się na podstawie porozumienia przedsiębiorstw przystępujących do realizacji wspólnej działalności - z wpłat tych przedsiębiorstw przeznaczonych na określony rodzaj działalności. Wpłaty uczestników przedsięwzięcia rejonowego wnoszone są na odrębny rachunek bankowy przedsiębiorstwa, które kieruje wykonaniem tego przedsięwzięcia.

3. Gospodarka funduszem przedsięwzięć rejonowych prowadzona jest na podstawie planu finansowego, zatwierdzonego przez przedsiębiorstwa, które uczestniczą w realizacji przedsięwzięcia.

4. Środki pozostałe po zakończeniu przedsięwzięcia są zwracane przedsiębiorstwom uczestniczącym w jego realizacji w odpowiednim procencie do dokonanych wpłat.

² Z dniem 23 sierpnia 1969 r. znosi się wymóg uzgodnienia, porozumienia lub zasięgnięcia opinii Komisji Planowania przy Radzie Ministrów albo jej Przewodniczącego, zgodnie z § 2 pkt 8 uchwały nr 136 z dnia 1 sierpnia 1969 r. w sprawie zniesienia przewidzianego w niektórych przepisach obowiązku uzgadniania i porozumienia z Komisją Planowania przy Radzie Ministrów (M.P.69.36.271).