Dział 3 - GOSPODARKA FINANSOWA ZJEDNOCZEŃ. - Gospodarka finansowa państwowych przedsiębiorstw, kombinatów i zjednoczeń przemysłowych oraz budowlano-montażowych, objętych planowaniem centralnym.

Monitor Polski

M.P.1971.26.166 t.j.

Akt utracił moc

Wersja od: 1 stycznia 1975 r.

Dział  III.

GOSPODARKA FINANSOWA ZJEDNOCZEŃ.

Rozdział  1.

Rozliczenia zjednoczeń z tytułu dopłat do cen transakcyjnych.

§  48.

1. Zjednoczenia mogą otrzymywać z budżetu dopłaty do cen transakcyjnych na zasadach określonych odrębnymi przepisami.

2. W celu rozliczeń z budżetem centrale zjednoczeń prowadzą w banku specjalny rachunek rozliczeniowy eksportu, na który wpływają dopłaty do cen transakcyjnych dla przedsiębiorstw zgrupowanych w zjednoczeniu i z którego wypłaca się przedsiębiorstwom dopłaty do cen transakcyjnych.

3. Nadwyżka na rachunku rozliczeniowym eksportu na koniec roku przechodzi na rok następny.

4. Jeżeli stan środków na rachunku rozliczeniowym eksportu nie wystarcza na pokrycie ustalonych dla przedsiębiorstw dopłat do cen transakcyjnych, zjednoczenie dokonuje odpowiedniej zmiany stawek dopłat do cen transakcyjnych dla poszczególnych przedsiębiorstw w takim terminie, aby w rocznym sprawozdaniu finansowym nie powstało ujemne saldo dopłat do cen transakcyjnych i należności przedsiębiorstw z tytułu tych dopłat.

Rozdział  2.

Rozliczenie zysków.

§ 49. Na łączny wynik finansowy zjednoczenia składa się suma wyników finansowych zgrupowanych w zjednoczeniu przedsiębiorstw (kombinatów), jednostek badawczych działających według zasad rozrachunku gospodarczego i zakładów doświadczalnych oraz centrali zjednoczenia.

§  50.

1. Suma dodatnich wyników finansowych jednostek, o których mowa w § 49, z wyłączeniem wyników finansowych jednostek badawczych oraz przedsiębiorstw doświadczalnych i zakładów doświadczalnych, podlega podziałowi według następującej kolejności na:

1) odpisy dokonane na sfinansowanie własnych potrzeb przez przedsiębiorstwa (kombinaty) zgrupowane w zjednoczeniu oraz wpłaty z tytułu oprocentowania środków trwałych,

2) wpłatę z zysku do budżetu w wysokości należnych wpłat przekazanych do centrali zjednoczenia przez przedsiębiorstwa (kombinaty).

2. Część zysku po dokonaniu odpisów przewidzianych w ust. 1 zjednoczenie przeznacza na:

1) odpis na fundusz rezerwowy albo

2) odpis na fundusz środków obrotowych do wysokości kwoty wynikającej z wieloletniej rzeczywistej relacji procentowej, która zachodziła między wzrostem zapasów w granicach sfinansowania funduszami własnymi w obrocie a wzrostem wartości sprzedaży produkcji towarowej (produkcji przedsiębiorstw budowlano-montażowych) według cen sprzedaży w ciągu trzech lat przed wejściem w życie uchwały oraz na podstawie wartości sprzedaży produkcji w latach następnych; relacje te określa dla zjednoczenia Minister Finansów w porozumieniu z właściwym ministrem;

3) odpisy na inne cele, jeżeli obowiązujące przepisy przewidują dokonywanie takich odpisów.

3. Pozostałość sumy dodatnich wyników finansowych przedsiębiorstw zgrupowanych w zjednoczeniu i centrali zjednoczenia, z wyłączeniem zysków jednostek badawczych oraz przedsiębiorstw doświadczalnych i zakładów doświadczalnych, po potrąceniu odpisów wymienionych w ust. 1 i 2 podlega w 50% przekazaniu do budżetu. Dalsze 50% pozostałości zjednoczenie przeznacza na uzupełnienie wpłaty z zysku przedsiębiorstw do budżetu (§ 5 ust. 3 i § 35 ust. 2), a resztę na zasilenie funduszu rezerwowego (funduszu środków obrotowych) lub funduszu inwestycyjnego zjednoczenia. W uzasadnionych wypadkach Minister Finansów w porozumieniu z właściwym ministrem może podwyższyć lub obniżyć normę wpłaty pozostałości zysku do budżetu.

4. Jeżeli zjednoczenie tworzy fundusz środków obrotowych, pozostałość zysku przekazywana do budżetu podlega zwiększeniu o 15% odpisów z zysku, dokonanych na ten fundusz.

§ 51. W razie zmian organizacyjnych bądź metodologicznych oraz zmian cen, marż handlowych, taryf, płac, stawek amortyzacyjnych, ubezpieczeniowych lub podatkowych oraz w innych uzasadnionych wypadkach Minister Finansów, działając w porozumieniu z właściwymi ministrami, uprawniony jest do dokonywania zmian ustalonych dla zjednoczenia norm finansowych podziału zysku.

Rozdział  3.

Fundusze zjednoczeń.

§  52.

1. Zjednoczenia tworzą;

1) fundusz inwestycyjny,

2) fundusz rezerwowy, jeżeli zjednoczenie nie uzyskało zgody na utworzenie funduszu środków obrotowych (pkt 3),

3) fundusz środków obrotowych - w uzasadnionych gospodarczo wypadkach - za zgodą właściwego ministra i Ministra Finansów,

4) 37 fundusz postępu techniczno-ekonomicznego i inne fundusze - na podstawie odrębnych przepisów,

5) fundusz statutowy centrali zjednoczenia.

2. Zjednoczenia mogą tworzyć:

1) fundusz przedsięwzięć gospodarczych,

2) fundusz branży w zjednoczeniach wiodących.

3. Funduszami, o których mowa w ust. 1 i 2, dysponują naczelni dyrektorzy zjednoczeń.

§  53.

1. Fundusz inwestycyjny służy na spłatę kredytów zaciągniętych na inwestycje branżowe oraz na bezpośrednie finansowanie tych inwestycji w takim zakresie, w jakim mogą one być bezpośrednio finansowane z tego funduszu na podstawie odrębnych przepisów.

2. Fundusz inwestycyjny tworzy się z odpisów amortyzacyjnych jednostek zgrupowanych w zjednoczeniu oraz z części pozostałości zysku (§ 50 ust. 3).

§  54.

1. Fundusz rezerwowy tworzy się z części zysku wpłacanego przez przedsiębiorstwa do centrali zjednoczenia.

2. Normę odpisu z zysku zjednoczenia na fundusz rezerwowy ustala Minister Finansów w porozumieniu z właściwym ministrem na okres wieloletni; normę tę określa się w stosunku procentowym do łącznej sumy odpisów przedsiębiorstw na finansowanie zapasów.

3. Na fundusz rezerwowy przekazuje się także:

1) część zysków niezależnych od działalności przedsiębiorstwa i zysków nieprawidłowych,

2) nadwyżkę środków powstałą w zjednoczeniu w wyniku dodatniego salda między wpływami z zysku od przedsiębiorstw a odpisami zysku i wpłatami z zysku do budżetu - dokonywanymi przez zjednoczenie, w tym również z tytułu wpłat należnych na rzecz budżetu,

3) inne środki określone uchwałą i odrębnymi przepisami.

4. 38 Minister Finansów na wniosek właściwego ministra może wyrazić zgodę na utworzenie w ministerstwie funduszu rezerwowego. Na fundusz ten przeznacza się część środków gromadzonych na funduszach rezerwowych zjednoczeń. Fundusz służy na zasilanie funduszów rezerwowych niektórych zjednoczeń. Z funduszu tego mogą być również pokrywane potrzeby nowo utworzonych przedsiębiorstw w zakresie środków obrotowych.

§  55.

1. Fundusz rezerwowy może być przeznaczony na:

1) udzielanie przedsiębiorstwom pożyczek lub dotacji na finansowanie środków obrotowych, jeżeli ich fundusze własne w obrocie nie pokrywają 60% wartości zapasów bieżących i nieprawidłowych, zwłaszcza wskutek poniesienia przez przedsiębiorstwo strat spowodowanych zmianą cen, taryf, płac i stawek amortyzacyjnych, jeżeli decyzje w sprawie tych zmian ustalają, że jest to strata niezależna od działalności przedsiębiorstwa, oraz w wyniku zmian metodologicznych i organizacyjnych; pożyczki lub dotacje mogą być również udzielane w razie powstania dodatkowych potrzeb przedsiębiorstw w związku z wykonaniem zadań produkcyjnych zleconych przez zjednoczenie, a nie przewidzianych w planach;

2) udzielanie w ciągu roku przedsiębiorstwom deficytowym dotacji na niedobory środków obrotowych powstałe w wyniku ponoszonych strat do wysokości kwoty planowanych strat;

3) 39 udzielanie przedsiębiorstwom deficytowym i niskorentownym dotacji lub pożyczek na wyrównanie zmniejszeń funduszów statutowych, spowodowanych wpłatami z tytułu oprocentowania środków trwałych oraz dotacji lub pożyczek z tytułu odpisów na fundusze inwestycyjne i na finansowanie zapasów - do wysokości kwot przewidzianych na te cele zgodnie z normami finansowymi;

4) zasilanie funduszów niezbędnych do prowadzenia przez centralę zjednoczenia działalności gospodarczej;

5) pokrycie zobowiązań wynikających z udzielenia przez zjednoczenie poręczenia spłaty kredytów obrotowych zaciągniętych w bankach przez przedsiębiorstwa zgrupowane w zjednoczeniu;

6) uzupełnienie do pełnej wysokości należnych wpłat z zysku przedsiębiorstw do budżetu, jeżeli zjednoczenie nie może dokonać uzupełnienia z pozostałej do jego dyspozycji części zysku;

6a) 40 pokrywanie potrzeb nowo utworzonych przedsiębiorstw w zakresie środków obrotowych;

7) inne cele określone przez Ministra Finansów.

2. Pożyczki i dotacje, o których mowa w ust. 1 pkt 1-3, mogą być udzielane zaliczkowo w ciągu roku.

3. Udzielone przez zjednoczenie pożyczki, o których mowa w ust. 1, mogą być oprocentowane. Wysokość oprocentowania pożyczki ustala zjednoczenie we własnym zakresie. Wpływy z tytułu oprocentowania zwiększają fundusz rezerwowy zjednoczenia.

4. Przyjęcie poręczenia spłaty kredytów przez przedsiębiorstwa bank może uzależnić od upoważnienia banku przez zjednoczenie do zablokowania kwoty środków funduszu rezerwowego.

§  56.

1. Fundusz środków obrotowych tworzony jest z części zysku zjednoczenia w wysokości przewidzianej w § 50 ust. 2 pkt 2 oraz z wpływów wymienionych w § 54 ust. 3.

2. Z funduszu środków obrotowych zjednoczenie udziela przedsiębiorstwom dotacji na finansowanie przyrostu środków obrotowych; dotacje te zwiększają fundusze statutowe przedsiębiorstw.

3. Ponadto fundusz środków obrotowych może być przeznaczony na cele wymienione w § 55 ust. 1 oraz w § 58.

§  57.

1. Fundusz przedsięwzięć gospodarczych tworzony jest w centrali zjednoczenia:

1) z dokonanych przez przedsiębiorstwa wpłat środków przewidzianych ich planami na odpowiednie cele eksploatacyjne, obciążających ich koszty własne, ustalanych przez kolegium zjednoczenia w drodze uchwały,

2) z wpływów za odpłatnie świadczone w ramach przedsięwzięć gospodarczych dostawy, roboty i usługi,

3) ze środków funduszu rezerwowego lub funduszu środków obrotowych,

4) z innych wpływów określonych odrębnymi przepisami.

2. W razie przejściowego braku środków na rachunku funduszu przedsięwzięć gospodarczych bank uprawniony jest do udzielania kredytu na poczet przyszłych wpływów funduszu.

§  58.

1. Fundusz przedsięwzięć gospodarczych służy do finansowania wydatków eksploatacyjnych związanych z prowadzeniem przez zjednoczenie - na podstawie uchwał jego kolegium - przedsięwzięć mających na celu ułatwienie wykonania przedsiębiorstwom zgrupowanym w zjednoczeniu ich zadań planowych.

2. Z funduszu przedsięwzięć gospodarczych nie mogą być finansowane inwestycje.

§ 59. Zadania przedsięwzięć gospodarczych z funduszu zjednoczenia są realizowane na podstawie planów zatwierdzonych w zależności od ich wagi i zakresu przez kolegium zjednoczenia bądź przez naczelnego dyrektora zjednoczenia po zasięgnięciu opinii kolegium zjednoczenia.

§ 60. Zatrudnienie oraz fundusz płac (osobowy i bezosobowy), wchodzący w skład kosztów przedsięwzięć gospodarczych realizowanych za pośrednictwem własnych komórek organizacyjnych centrali zjednoczenia, mogą być planowane jedynie w ramach wielkości ustalonych dla centrali zjednoczenia.

§ 61. W razie zaprzestania określonego przedsięwzięcia gospodarczego nie wykorzystane środki funduszu przedsięwzięć gospodarczych podlegają przekazaniu na rzecz funduszu rezerwowego lub funduszu środków obrotowych, chyba że kolegium zjednoczenia podejmie decyzję rozliczania środków funduszu między przedsiębiorstwami uczestniczącymi w przedsięwzięciu.

§  62.

1. Fundusz branży tworzy się z wpłat uczestników porozumienia branżowego w celu sfinansowania:

1) wspólnych przedsięwzięć gospodarczych przeznaczonych do obsługi wszystkich lub niektórych przedsiębiorstw będących uczestnikami porozumienia branżowego,

2) wspólnych wydatków związanych z realizacją porozumienia branżowego (np. utrzymanie stałego sekretariatu porozumienia branżowego, wspólne szkolenie kadr).

2. Przedsięwzięcia branżowe, mające charakter inwestycji, finansowane są na zasadach ustalonych dla finansowania inwestycji branżowych.

3. Wpłaty uczestników porozumienia branżowego na fundusz branży obciążają ich koszty własne lub fundusze przeznaczone na określony rodzaj działalności.

§  63.

1. Podstawą gospodarowania funduszem branży jest plan uchwalony przez komisję branżową.

2. Zatrudnienie i fundusz płac stałego sekretariatu porozumienia branżowego są wyodrębnione w planie centrali zjednoczenia i nie mogą być wykorzystane na inne cele.

3. Zatrudnienie i fundusz płac, o którym mowa w ust. 2, powinny być uwzględniane w ramach zatrudnienia i funduszu płac ustalonych dla centrali zjednoczenia uznanego za wiodące w branży.

§  64.

1. Fundusz statutowy centrali zjednoczenia odzwierciedla wartość jej środków trwałych, wartości niematerialne i prawne oraz wartość środków obrotowych i zachodzące w nich zmiany.

2. Fundusz statutowy centrali zjednoczenia powinien równać się wartości netto środków trwałych, posiadanych przez centralę i przez podległe naczelnemu dyrektorowi zjednoczenia zakłady działające według zasad pełnego wewnętrznego rozrachunku gospodarczego, zmniejszonej o dotyczące tych środków zobowiązania centrali zjednoczenia z tytułu kredytu bankowego zaciągniętego na inwestycje, wartościom niematerialnym i prawnym oraz wartości środków obrotowych w procencie podlegającym sfinansowaniu funduszem własnym w obrocie.

3. Do funduszu statutowego centrali zjednoczenia stosuje się przepisy § 13-15.

Rozdział  4.

Koszty utrzymania centrali zjednoczenia.

§  65.

1. Koszty utrzymania centrali zjednoczenia pokrywane są z gromadzonych na specjalnym rachunku bankowym wpłat obciążających koszty własne przedsiębiorstw zgrupowanych w zjednoczeniu. Wysokość tych wpłat w formie norm kwotowych ustalają dla zgrupowanych przedsiębiorstw zjednoczenia w ramach łącznych kwot ustalonych dla nich przez właściwego ministra. Łączne normy kwotowe ustala dla ministerstw Minister Finansów.

2. Ze środków, o których mowa w ust. 1, pokrywane są wydatki centrali zjednoczenia zarówno osobowe, jak i rzeczowe (w tym wydatki na remonty), z wyjątkiem wydatków inwestycyjnych.

3. Nie wykorzystane środki na utrzymanie centrali zjednoczenia przechodzą na rok następny.

§ 66. Wysokość wpłat na utrzymanie centrali zjednoczenia przypadającą na poszczególne przedsiębiorstwa, jak również sposób i terminy dokonywania wpłat ustala naczelny dyrektor zjednoczenia na podstawie opinii kolegium zjednoczenia.

§ 67. 41 Centrale zjednoczeń amortyzują posiadane środki trwałe. Odpisy amortyzacyjne centrale zjednoczeń przekazują na fundusz inwestycyjny zjednoczenia.

§ 68. Ilekroć w tym dziale mowa jest o przedsiębiorstwach, należy przez to rozumieć również kombinaty zgrupowane w zjednoczeniu.

³⁷ § 52 ust. 1 pkt 4 zmieniony przez § 1 pkt 14 uchwały nr 66 z dnia 18 marca 1974 r. (M.P.74.10.75) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 29 marca 1974 r.

³⁸ § 54 ust. 4 zmieniony przez § 1 pkt 16 uchwały nr 66 z dnia 18 marca 1974 r. (M.P.74.10.75) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 29 marca 1974 r.

³⁹ § 55 ust. 1 pkt 3 zmieniony przez § 1 pkt 17 lit. a) uchwały nr 66 z dnia 18 marca 1974 r. (M.P.74.10.75) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 29 marca 1974 r.

⁴⁰ § 55 ust. 1 pkt 6a dodany przez § 1 pkt 17 lit. b) uchwały nr 66 z dnia 18 marca 1974 r. (M.P.74.10.75) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 29 marca 1974 r.

⁴¹ § 67 zmieniony przez § 1 pkt 18 uchwały nr 66 z dnia 18 marca 1974 r. (M.P.74.10.75) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 29 marca 1974 r.