Rozdział 4 - Finansowanie środków obrotowych. - Gospodarka finansowa państwowych przedsiębiorstw przemysłowych, budowlanych, usług rolniczych i gospodarki komunalnej oraz ich zjednoczeń objętych planowaniem terenowym.

Monitor Polski

M.P.1971.26.167 t.j.

Akt utracił moc

Wersja od: 1 stycznia 1972 r.

Rozdział  4.

Finansowanie środków obrotowych.

§  16.

1. Do środków obrotowych zalicza się następujące składniki majątkowe przedsiębiorstwa (zwane dalej zapasami):

1) materiały wraz z kosztami zakupu (materiały podstawowe, konstrukcje, elementy kooperacyjne, materiały pomocnicze, paliwo, części zapasowe maszyn i urządzeń, opakowania, odpadki, przedmioty nietrwałe oraz tymczasowe budynki i urządzenia placu budowy),

2) produkcję nie zakończoną (produkcję podstawową, pomocniczą i uboczną w toku, roboty i usługi w toku, półfabrykaty oraz produkcję w toku działalności socjalno-bytowej wraz z saldem rozliczeń międzyokresowych kosztów tej działalności, jak również gotowe obiekty i roboty budowlane, na które nie wystawiono jeszcze faktury dla zamawiającego),

3) wyroby gotowe oraz roboty i usługi własnej produkcji przedsiębiorstwa wykonane, lecz nie zafakturowane,

4) towary,

5) inwentarz żywy,

6) koszty przyszłych okresów.

2. Zapasy dzieli się na bieżące, nieprawidłowe, sezonowe i rezerwy; kryteria podziału zapasów na te grupy ustalają instrukcje bankowe.

§  17.

1. Zapasy bieżące i nieprawidłowe - z wyjątkiem zapasów generalnych dostawców, generalnych realizatorów inwestycji oraz produkcji w toku przedsiębiorstw budowlanych, o których mowa w § 1 ust. 1 pkt 2 lit. a-d, finansowane są funduszem własnym w obrocie oraz kredytem bankowym.

2. Zapasy sezonowe i rezerwy, zapasy generalnych dostawców, generalnych realizatorów inwestycji oraz nie zakończona produkcja budowlano-montażowa przedsiębiorstw budowlanych finansowane są w całości kredytem bankowym.

§  18.

1. Zapasy bieżące i nieprawidłowe, o których mowa w § 17 ust. 1 przedsiębiorstwo powinno finansować w 70% funduszem własnym w obrocie; w pozostałej części zapasy te mogą być pokrywane kredytem bankowym. Dla ustalenia stopnia sfinansowania zapasów funduszem własnym w obrocie i kredytem bankowym przyjmuje się przeciętny roczny stan zapasów wynikający z podzielenia przez 5 sumy stanu zapasów na początek roku i na koniec każdego kwartału. Wielkość funduszu własnego w obrocie ustala się według stanu na koniec roku. Dla ustalenia stopnia finansowania zapasów kredytem bankowym przyjmuje się różnicę między przeciętnym rocznym stanem zapasów a wielkością funduszu własnego w obrocie na koniec roku.

2. Jeżeli stopień sfinansowania zapasów bieżących i nieprawidłowych kredytem bankowym wynosi powyżej 35% wartości tych zapasów, bank podwyższy oprocentowanie kredytu udzielonego na finansowanie tych zapasów w następującej wysokości:

1) od 1 do 2% wartości kredytów w stosunku rocznym, jeżeli stopień sfinansowania zapasów kredytem bankowym ukształtował się w granicach 35-40% wartości tych zapasów,

2) od 2 do 6% wartości kredytów w stosunku rocznym, jeżeli stopień sfinansowania zapasów kredytem bankowym ukształtował się powyżej 40% wartości tych zapasów.

3. Jeżeli stopień sfinansowania zapasów bieżących i nieprawidłowych kredytem bankowym wynosi poniżej 25% wartości tych zapasów - bank obniży oprocentowanie udzielonego na ich finansowanie kredytu. Obniżenie oprocentowania powinno wynosić od 1 do 2% wartości kredytów w stosunku rocznym.

4. Decyzję o podwyższeniu lub obniżeniu oprocentowania bank obowiązany jest przekazać przedsiębiorstwu nie później niż w ciągu 15 dni od daty otrzymania rocznego sprawozdania finansowego. Dodatkowe lub zbonifikowane oprocentowanie przedsiębiorstwo zarachowuje w ciężar lub na dobro rachunku wyników roku, którego oprocentowanie dotyczy.

5. Bank może pobierać podwyższone odsetki od całości lub części kredytów obrotowych w innych wypadkach niż określone w ust. 2. W szczególności bank może pobierać podwyższone odsetki w razie nieuzasadnionego zwolnienia wskaźnika rotacji środków obrotowych w stosunku do okresu ubiegłego lub w stosunku do planu albo powstania lub nieupłynnienia zapasów nieprawidłowych, albo innego rodzaju niegospodarności przedsiębiorstwa.

6. W razie zastosowania przez bank podwyższonego oprocentowania przedsiębiorstwo traci prawo do ulg w okresie obowiązywania podwyższonej stopy procentowej.

7. Upoważnia się Ministra Finansów do obniżania wysokości oprocentowania kredytu bankowego udzielonego na nie zakończoną produkcję przedsiębiorstw budowlano-montażowych, dotyczącą tych obiektów, które zostały wykonane w okresie krótszym od obowiązującego cyklu.

§  19.

1. Jeżeli stopień sfinansowania zapasów bieżących i nieprawidłowych kredytem bankowym ukształtował się na koniec roku powyżej 50% wartości zapasów, wówczas przedsiębiorstwo w porozumieniu z bankiem finansującym i zjednoczeniem obowiązane jest przedłożyć do akceptacji prezydium rady narodowej program poprawy sytuacji finansowej określający odpowiednie środki zmierzające do usunięcia nieprawidłowości w gospodarce przedsiębiorstwa.

2. Jeżeli przedsiębiorstwo nie przedstawi w ustalonym przez bank terminie programu poprawy lub jeżeli zastosowane w tym celu środki nie dały wyniku, bank może odmówić dalszego kredytowania przedsiębiorstwa i zażądać spłaty udzielonych kredytów.

3. O zamiarze odmowy dalszego kredytowania przedsiębiorstwa i o zamiarze żądania spłaty udzielonych kredytów bank zawiadamia prezydium rady narodowej.

§  20.

1. Bank udzielając przedsiębiorstwu kredytów zmniejsza ich wysokość o występujące w przedsiębiorstwie zobowiązania prawidłowe.

2. Do zobowiązań prawidłowych zalicza się nie przeterminowane zobowiązania przedsiębiorstwa, w szczególności z tytułu:

1) płac,

2) ubezpieczeń społecznych,

3) rozliczeń międzyokresowych biernych,

4) rozliczeń za dostawy, roboty i usługi,

5) wpłat z zysku na rzecz budżetu lub zjednoczenia.

§  21.

1. W razie znacznego rozmiaru zobowiązań prawidłowych Minister Finansów może ustalić niższy od określonego w § 18 ust. 1 stopień sfinansowania zapasów funduszem własnym w obrocie. Wówczas odpowiedniej zmianie ulegają normy finansowania zapasów bieżących i nieprawidłowych kredytem bankowym.

2. Minister Finansów może ustalić, że poza zapasami określonymi w § 17 ust. 2 wszystkie pozostałe lub niektóre zapasy będą finansowane w całości kredytem bankowym.

§  22.

1. Przedsiębiorstwo uzupełnia fundusz własny w obrocie z odpisów części osiągniętego zysku (§ 6 ust. 3 pkt 1) zaliczkowo na podstawie kwartalnych sprawozdań finansowych i ostatecznie na podstawie rocznego zatwierdzonego sprawozdania finansowego oraz z dotacji zjednoczenia i z budżetu właściwej rady narodowej.

2. Jeżeli fundusz własny w obrocie przedsiębiorstwa na koniec roku ukształtował się poniżej 60% przeciętnego rocznego stanu zapasów bieżących i nieprawidłowych, wówczas powstały niedobór funduszu własnego w obrocie podlega pokryciu w tych granicach:

1) z budżetu wojewódzkiej rady narodowej - gdy przedsiębiorstwo rozlicza się z budżetem za pośrednictwem zjednoczenia,

2) z budżetu właściwej rady narodowej - w pozostałych wypadkach.

3. Udzielenie dotacji budżetowych, o których mowa w ust. 2, może nastąpić po uprzednim dokonaniu przez zjednoczenie szczegółowej analizy przyczyn powstania w przedsiębiorstwie niedoboru funduszu własnego w obrocie i określeniu środków zmierzających do uzdrowienia gospodarki finansowej przedsiębiorstwa.

§ 23. Jeżeli następuje planowe zmniejszenie w stosunku do roku poprzedniego wartości sprzedaży produkcji towarowej i usług nieprzemysłowych (sprzedaży produkcji przedsiębiorstw budowlanych) według cen sprzedaży, zjednoczenie może przejąć odpowiednią część funduszu własnego w obrocie przedsiębiorstwa na fundusz rezerwowy.