Dział 3 - Postępowanie. - Zniesienie służebności w województwach: krakowskim, lwowskim, stanisławowskim, tarnopolskim i cieszyńskiej części województwa śląskiego.
Dziennik Ustaw
Dz.U.1939.59.389
Akt obowiązujący Wersja od: 5 lipca 1939 r.
Dział III.
Postępowanie.
Postępowanie.
Uczestnicy.
Uczestnicy.
1.
Uczestnikami postępowania, unormowanego w ustawie niniejszej, są: 1)
uprawnieni do korzystania ze służebności; 2)
właściciele lub posiadacze nieruchomości obciążonych służebnościami.2.
Współwłaściciele lub współposiadacze nieruchomości obciążonych lub nieruchomości, z którymi związane jest prawo korzystania ze służebności oraz właściciele nieruchomości, podzielonej po wszczęciu postępowania, działają przez wybranego spośród siebie przedstawiciela, który w postępowaniu bierze udział, jako uczestnik. W razie niewybrania przedstawicieli, wyznacza ich władza spośród współwłaścicieli lub współposiadaczy tych nieruchomości.Uczestnicy, gdy ich jest więcej niż trzech, działają w postępowaniu, przewidzianym w ustawie niniejszej, przez przedstawicieli, jeżeli przepisy ustawy niniejszej nie przewidują inaczej. Przedstawicieli w liczbie najwyżej trzech wybiera się na zebraniach uczestników. Niewybranie przedstawicieli nie wstrzymuje postępowania.
1.
Władza wyznacza zastępcę: 1)
dla osób zamieszkałych poza obszarem gminy, objętej postępowaniem, przewidzianym w ustawie niniejszej, które nie wzięły udziału w zebraniu, dotyczącym wyboru przedstawicieli; 2)
dla osób niezdolnych do działań prawnych oraz nieobjętych mas spadkowych, jeżeli nie mają przedstawiciela ustawowego.2.
Władza zawiadamia właściwy sąd o wyznaczeniu zastępcy dla małoletnich i bezwłasnowolnych.1.
Wszystkie sprawy, wymagające zgodnie z ustawą niniejszą udziału uczestników, rozstrzygane są na zebraniach.2.
Sołtys gromady (wójt, burmistrz) zwołuje zebranie w terminie, wyznaczonym przez władzę lub w ciągu czternastu dni od otrzymania od uczestników wniosku o zwołanie zebrania. Zarząd gromady zawiadomi uczestników o terminie zebrania na siedem dni przed wyznaczonym terminem. Wniosek o zwołanie zebrania może złożyć właściciel (współwłaściciel) dziedziny służebnej oraz jedna czwarta uprawnionych do korzystania ze służebności.3.
Zebraniu przewodniczy sołtys (wójt, burmistrz) lub obecny na zebraniu przedstawiciel władzy.4.
Każdy z uczestników rozporządza na zebraniu taką ilością głosów, ile gospodarstw reprezentuje. Sołtys (wójt, burmistrz) nie bierze udziału w głosowaniu, jeżeli nie jest uczestnikiem.5.
Uchwały zapadają większością głosów przy obecności przynajmniej połowy ogólnej liczby uczestników.6.
Na zebraniach, dotyczących wyboru przedstawicieli, uczestnicy mogą ustalić warunki, na których można zawierać umowę.
Postępowanie w trybie umownym.
Postępowanie w trybie umownym.
1.
Można na podstawie umowy o zniesieniu służebności znieść całkowicie lub częściowo poszczególne uprawnienia służebnościowe.2.
Należy umowę przedstawić władzy do zatwierdzenia.3.
Władza po przedstawieniu umowy do zatwierdzenia wnosi do księgi hipotecznej dziedziny służebnej wpis o wszczęciu postępowania. Wpis do księgi hipotecznej ma ten skutek, że zmiany własności, powstałe po wniesieniu wpisu, pozostają bez wpływu na bieg postępowania.1.
Zawiera się umowy, dotyczące zniesienia służebności, w formie aktu notarialnego lub prywatnego, sporządzonego w obecności dwóch świadków niezainteresowanych. Notariusz, powiatowa władza administracji ogólnej lub zarząd gminy uwierzytelnia podpisy uczestników, przedstawicieli oraz świadków.2.
Strony nie są związane przy zawieraniu umów przepisami art. 4, 5, 7, 8, 10 ust. (1), art. 12, 13 (ust. 1), art. 14, 15, 19 ust. (1).3.
Umowa wiąże strony od czasu jej zawarcia. Uprawomocnienie się orzeczenia, odmawiającego zatwierdzenia umowy, powoduje jej wygaśnięcie.4.
Należy przed zawarciem umowy uzyskać zezwolenie władzy ochrony lasów na zmianę użytkowania, jeżeli tytułem wynagrodzenia za służebności mają być wydzielone grunty spod lasu bez rosnącego na nim drzewostanu.1.
Władza odmówi zatwierdzenia umowy o zniesieniu służebności, jeżeli: 1)
umowa jest niezgodna z przepisami ustawy niniejszej lub innymi przepisami prawnymi; 2)
treść umowy jest niejasna lub niewątpliwie nadmierne wynagrodzenie, wydzielone za służebności w gruncie, pozwala domniemywać, że umowa jest pozorna; 3)
umowa ustala zasady pod względem gospodarczym nieracjonalne lub wykonanie umowy utrudniałoby przebudowę ustroju rolnego dziedziny służebnej lub władnącej; 4)
granice obszaru, wydzielonego tytułem wynagrodzenia w gruncie, nie są wyraźnie oznaczone.2.
Władza może wyznaczyć termin do uzupełnienia lub zmiany umowy celem przystosowania jej do przepisów ustawy niniejszej.3.
W razie uznania, że dla niektórych uprawnionych zostało wydzielone wynagrodzenie nadmierne, z krzywdą dla pozostałych uprawnionych, władza zatwierdza umowę z tą zmianą, że wynagrodzenie wydziela się na wspólną własność uprawnionych. W tych przypadkach władza może ustalić udział uprawnionych w wynagrodzeniu, wydzielonym na wspólną własność na zasadach art. 14.4.
Władza w orzeczeniu, zatwierdzającym umowę o zniesieniu służebności, wyznaczy stronie, która się zobowiązała do pokrycia kosztów sporządzenia dokumentów pomiarowych, termin przynajmniej trzymiesięczny do złożenia tych dokumentów.5.
W razie braku w umowie o zniesieniu służebności warunku o zobowiązaniu jednej ze stron do dostarczenia i pokrycia kosztów dokumentów pomiarowych, władza zobowiązuje obie strony do sporządzenia dokumentów pomiarowych i poniesienia za to kosztów, wyznaczając im na dostarczenie dokumentów termin przynajmniej trzymiesięczny.6.
Władza może sporządzić dokumenty pomiarowe na koszt zobowiązanych, jeżeli w wyznaczonym terminie nie dostarczą dokumentów.
Postępowanie w trybie przymusowym.
Postępowanie w trybie przymusowym.
1.
Władza wszczyna postępowanie w trybie przymusowym z urzędu: 1)
przy przebudowie ustroju rolnego, obejmującej dziedzinę służebną lub władnącą; 2)
przy przeprowadzaniu melioracyj; 3)
w związku z zatwierdzeniem lub wykonaniem planu urządzenia gospodarstwa leśnego na wniosek władzy ochrony lasów; 4)
jeżeli w ciągu dziesięciu lat od wejścia w życie ustawy niniejszej postępowanie, dotyczące zniesienia służebności, nie zostało wszczęte.2.
Ponadto władza może wszcząć postępowanie w trybie przymusowym na wniosek uczestników. Z wnioskiem o wszczęcie postępowania może wystąpić przynajmniej jedna czwarta uprawnionych do korzystania ze służebności.3.
Władza wnosi do księgi hipotecznej dziedziny służebnej wpis o wszczęciu postępowania. Wpis do księgi hipotecznej ma ten skutek, że zmiany własności, powstałe po wniesieniu wpisu, pozostają bez wpływu na bieg postępowania.Uczestnicy mogą zawrzeć umowę o zniesienie służebności w toku postępowania w trybie przymusowym. Z chwilą przedstawienia jej do zatwierdzenia postępowanie przymusowe zawiesza się, a w razie jej zatwierdzenia postępowanie w trybie przymusowym umarza się.
Należy w toku postępowania przymusowego znieść wszystkie służebności, obciążające dziedzinę służebną na rzecz gospodarstw, położonych w tej samej wsi.
1.
Rodzaj i rozmiar służebności ustala się na podstawie orzeczeń, wydanych w trybie patentu cesarskiego z dnia 5 lipca 1853 r., wpisów w księgach gruntowych lub innych dokumentów urzędowych, wydanych przed wejściem w życie ustawy niniejszej.2.
Jeżeli rodzaj służebności został ustalony w dokumentach, określonych w ust. (1), rozmiar zaś nie został ustalony lub został ustalony niejasno, rozmiar służebności ustala się na podstawie materiałów, zebranych w związku z dokonaną regulacją służebności, a w braku tych materiałów, na podstawie rzeczywistego wykorzystywania służebności w latach 1911, 1912 i 1913.W razie braku dokumentów z powodu nieuregulowania służebności w trybie patentu cesarskiego z dnia 5 lipca 1853 roku lub zaginięcia dokumentów, rodzaj i rozmiar służebności ustala się w drodze zeznań stron i świadków na podstawie przeciętnego rzeczywistego wykorzystywania służebności w latach 1911, 1912 i 1913.
Władza stwierdza wygaśnięcie służebności, jeżeli:
1)
własność dziedziny służebnej i władnącej zjednoczy się w jednej osobie; 2)
służebność stała się bezprzedmiotowa w wyniku przebudowy ustroju rolnego.1.
Władza na podstawie stanu rzeczywistego oraz zeznań stron i świadków ustala granice gruntów, przypadających do wydzielenia tytułem wynagrodzenia za służebności.2.
Postępowanie sądowe o odnowienie lub sprostowanie granicy gruntów, przypadających do wydzielenia tytułem wynagrodzenia za służebności, zawiesza się po otrzymaniu zawiadomienia, że władza przystąpiła do ustalenia granic w trybie, przewidzianym w ust. (1). Po uprawomocnieniu się orzeczenia władzy o ustaleniu granic sąd umorzy postępowanie.Wartość służebności oraz wartość grauntu i drzewostanu, przypadających do wydzielenia jako wynagrodzenie za służebności, ustala się według przeciętnych miejscowych cen rynkowych, obliczonych na podstawie cen z ostatnich trzech lat kalendarzowych, poprzedzających wszczęcie postępowania.
1.
Komisja szacunkowa opracowuje projekt zniesienia służebności.2.
Komisja szacunkowa składa się z trzech członków: przedstawiciela władzy, który jest jej przewodniczącym oraz dwóch biegłych. Biegłych oraz ich zastępców wybierają po jednym przedstawiciele dziedziny władnącej oraz służebnej spośród osób niezainteresowanych w sprawie.3.
Władza wykonywa czynności komisji, jeżeli w wyznaczonym przez nią terminie przedstawiciele nie zgłoszą członków komisji lub wybrani przez nich członkowie nie stawią się na jej posiedzenie.4.
Biegli, powołani przez władzę, mogą brać również udział w opracowaniu projektu.1.
Projekt zniesienia służebności powinien zawierać: 1)
wymienienie rodzaju i rozmiaru znoszonych służebności; 2)
ustalenie szacunku znoszonych służebności; 3)
określenie obszaru, położenia i rodzaju gruntów, wydzielanych tytułem wynagrodzenia za służebności lub wysokość wynagrodzenia w gotówce, z ustaleniem należności, przypadającej na rzecz każdego uczestnika i od każdego z uczestników.2.
Ponadto projekt zniesienia służebności może zawierać: 1)
ustalenie udziału poszczególnych uprawnionych w wartości wynagrodzenia w razie wydzielenia wynagrodzenia w gruncie na wspólną własność; 2)
podział wynagrodzenia za zniesione służebności, jeżeli został zgłoszony wniosek o dokonanie podziału wynagrodzenia lub została przedstawiona uchwała, dotycząca podziału wynagrodzenia za służebności.1.
Należy projekt zniesienia służebności okazać uczestnikom.2.
Władza zawiadamia uczestników o terminie i miejscu okazania projektu. Należy termin zebrania uczestników tak wyznaczyć, aby między wysłaniem zawiadomienia a okazaniem projektu upłynęło przynajmniej czternaście dni.Władza może badać świadków pod przysięgą w toku postępowania, przewidzianego w ustawie niniejszej.
Wykonanie orzeczeń.
Wykonanie orzeczeń.
1.
Władza ustali termin, w którym właściciel dziedziny służebnej powinien usunąć drzewostan, jeżeli tytułem wynagrodzenia za służebności wydzielono grunt spod lasu bez drzewostanu. Termin ten nie może przekraczać lat trzech, licząc od dnia, w którym orzeczenie, zatwierdzające projekt lub umowę o zniesieniu służebności, stało się wykonalne. Na wniosek właściciela dziedziny służebnej, zgłoszony najpóźniej na trzy miesiące przed upływem terminu wyznaczonego do usunięcia drzewostanu, władza może ze względu na ogólne stosunki gospodarcze termin ten przedłużyć do lat pięciu.2.
Drzewostan nie usunięty w terminie, ustalonym przez władzę, przechodzi bez odszkodowania na własność osób, którym wydzielono wynagrodzenie.Władza zarządza wprowadzenie uczestników w posiadanie gruntów, wydzielonych tytułem wynagrodzenia za służebności oraz sporządzenie ostatecznych dowodów pomiarowych na podstawie wykonalnego orzeczenia, zatwierdzającego projekt lub umowę o zniesieniu służebności.
Prawomocne orzeczenie łącznie z projektem lub umową stanowi tytuł do dokonania w księgach hipotecznych na wniosek uczestników postępowania albo władzy następujących czynności:
1)
przepisania prawa własności gruntów, wydzielonych tytułem wynagrodzenia za służebności i nabytych w drodze zamiany; 2)
wykreślenia służebności; 3)
wpisania prawa zestawu, zabezpieczającego niezapłacone wynagrodzenie za służebności, ustalone w gotówce.Orzeczenia, dotyczące ustalenia wynagrodzenia w gotówce, ulegają wykonaniu w trybie egzekucji sądowej.
Doręczenia.
Doręczenia.
1.
Doręcza się zawiadomienia, wezwania i orzeczenia jednemu z przedstawicieli uprawnionych oraz jednemu z przedstawicieli lub właścicielowi dziedziny służebnej.2.
Doręcza się zawiadomienia, wezwania i orzeczenia władzy lub organowi, pod którego zarządem znajduje się dziedzina władnąca lub służebna, stanowiąca własność Skarbu Państwa, jeżeli jest on uczestnikiem postępowania.3.
Jeżeli tytułem wynagrodzenia za służebności mają być wydzielone grunty obciążone prawami na rzecz osób trzecich, ujawnionych w księdze hipotecznej, zawiadomienie o zamierzonym wydzieleniu gruntów tytułem wynagrodzenia oraz orzeczenie o zniesieniu służebności należy doręczyć bezpośrednio tym osobom. Jeżeli miejsce zamieszkania tych osób jest nieznane, treść zawiadomienia ogłasza się w Monitorze Polskim.4.
Ponadto wezwania, zawiadomienia i orzeczenia ogłasza się publicznie przez zarząd gminy w sposób odpowiadający miejscowym zwyczajom. Jeżeli postępowanie dotyczy więcej niż jednej miejscowości, ogłoszenie następuje w każdej gromadzie (gminie).Zarząd gminy obowiązny jest na żądanie osób interesowanych dawać do przeglądania ogłaszane orzeczenia i dokumenty, znajdujące się w gminie oraz wydawać odpisy orzeczeń. Opłaty za sporządzenie odpisów orzeczeń pobiera zarząd gminy w wysokości, ustalonej w zarządzeniu Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych.