Art. 1. - Zmiana ustawy o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach eksportowych oraz niektórych innych ustaw.
Dz.U.2023.1859
Akt jednorazowyW ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach eksportowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1135) wprowadza się następujące zmiany:
"o ubezpieczeniach gwarantowanych przez Skarb Państwa";
"Ubezpieczenie udzielane przez podmiot, o którym mowa w art. 5 ust. 1, na podstawie ustawy, zwane dalej "ubezpieczeniem gwarantowanym", dotyczy:",
"instrumentów finansujących, rozumianych jako umowa lub inna czynność służąca finansowaniu, w całości albo części, kontraktów eksportowych, umów lub inwestycji, o których mowa w pkt 2-5, albo służąca finansowaniu podmiotu, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. a, pkt 2 lub pkt 5 lit. a, w szczególności:",
"3) inwestycji bezpośrednich za granicą lub inwestycji podejmowanych w celu realizacji kontraktów eksportowych;",
"5) umów lub inwestycji realizowanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, umożliwiających rozpoczynanie, kontynuowanie lub rozwijanie działalności gospodarczej wnoszącej istotny wkład w łagodzenie zmian klimatu, o której mowa w art. 10 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje, zmieniającego rozporządzenie (UE) 2019/2088 (Dz. Urz. UE L 198 z 22.06.2020, str. 13, z późn. zm. 2 ), zwanego dalej "rozporządzeniem 2020/852";
6) ryzyk pokrywanych ubezpieczeniami, o których mowa w dziale II w grupach 3-7 i 9-16 załącznika do ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz. U. z 2023 r. poz. 656, 614, 825 i 1723), o ile ryzyka te nie wystąpiły na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - w przypadkach, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 2 ust. 10.",
"2a. W przypadku gdy ubezpieczający lub ubezpieczony, któremu zostało udzielone ubezpieczenie gwarantowane dotyczące ryzyka nierynkowego, nabywa towary lub usługi od kontrahenta zagranicznego, ochroną ubezpieczeniową w ramach tego ubezpieczenia gwarantowanego mogą zostać objęte również szkody poniesione odpowiednio przez ubezpieczającego lub ubezpieczonego w wyniku niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przez tego kontrahenta.",
"4) udziału w ubezpieczeniu udzielonym przez agencję kredytów eksportowych w rozumieniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 1233/2011 z dnia 16 listopada 2011 r. w sprawie zastosowania niektórych wytycznych w dziedzinie oficjalnie wspieranych kredytów eksportowych oraz uchylającego decyzje Rady 2001/76/WE i 2001/77/WE (Dz. Urz. UE L 326 z 08.12.2011, str. 45, z późn. zm. 3 ), zwaną dalej "agencją kredytów eksportowych".",
"4. Ubezpieczenie gwarantowane dotyczące ryzyk pokrywanych ubezpieczeniami, o których mowa w dziale II w grupach 3-7 i 9-16 załącznika do ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, może być realizowane wyłącznie w formie ubezpieczenia pośredniego (reasekuracji) lub udziału w ubezpieczeniu udzielonym przez agencję kredytów eksportowych.";
"1. Celem ubezpieczeń gwarantowanych jest umożliwienie polskim przedsiębiorcom udziału w międzynarodowym obrocie handlowym oraz wzrostu ich aktywności na arenie międzynarodowej oraz ochrona podmiotów prywatnych i publicznych na wypadek strat poniesionych w związku z działaniami służącymi transformacji energetycznej Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie realizacji celów Porozumienia paryskiego do Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, sporządzonej w Nowym Jorku dnia 9 maja 1992 r., przyjętego w Paryżu dnia 12 grudnia 2015 r. (Dz. U. z 2017 r. poz. 36 i 37).",
"1) instrumentów finansujących - ochrona jednostek finansujących na wypadek strat poniesionych w związku z finansowaniem, w całości albo części, kontraktu eksportowego, umowy lub inwestycji, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2-5, lub podmiotów, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. a, pkt 2 lub pkt 5 lit. a;",
"3) inwestycji bezpośrednich za granicą lub inwestycji podejmowanych w celu realizacji kontraktów eksportowych - ochrona krajowych przedsiębiorców na wypadek strat poniesionych w związku z realizacją inwestycji bezpośredniej za granicą lub inwestycji podejmowanej w celu realizacji kontraktu eksportowego, a także przedsiębiorców zależnych na wypadek strat poniesionych w związku z realizacją inwestycji za granicą, podejmowanej w celu sprzedaży za granicą towarów i usług;
4) umów przedsiębiorców zależnych - ochrona przedsiębiorców zależnych na wypadek strat poniesionych w związku ze sprzedażą za granicą towarów i usług, które stanowiły towary lub usługi krajowe;",
"5) umów lub inwestycji realizowanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, umożliwiających rozpoczynanie, kontynuowanie lub rozwijanie działalności gospodarczej wnoszącej istotny wkład w łagodzenie zmian klimatu, o której mowa w art. 10 rozporządzenia 2020/852 - ochrona podmiotów prywatnych i publicznych na wypadek strat poniesionych w związku z realizacją takiej umowy lub inwestycji;
6) ryzyk pokrywanych ubezpieczeniami, o których mowa w dziale II w grupach 3-7 i 9-16 załącznika do ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej - ochrona zakładów ubezpieczeń i agencji kredytów eksportowych, udzielających ochrony ubezpieczeniowej na wypadek strat poniesionych w związku z ubezpieczaniem ryzyk poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.",
"2. Celem gwarancji ubezpieczeniowej jest umożliwienie krajowym przedsiębiorcom oraz przedsiębiorcom zależnym zawarcia lub realizacji kontraktów eksportowych, umów lub inwestycji, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2-5.",
"Ubezpieczenie instrumentów, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1, obejmuje szkody poniesione przez jednostkę finansującą w związku z finansowaniem kontraktów eksportowych, umów lub inwestycji, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2-5, lub finansowaniem podmiotu, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. a, pkt 2 lub pkt 5 lit. a, jeżeli szkody te są następstwem zdarzeń określonych jako:",
"6. Ubezpieczenie inwestycji bezpośrednich za granicą obejmuje szkody poniesione przez ubezpieczającego w związku z realizacją tej inwestycji, jeżeli szkody te są następstwem zdarzeń określonych jako ryzyko polityczne.",
"6a. Ubezpieczenie inwestycji podejmowanych w celu realizacji kontraktów eksportowych obejmuje szkody poniesione przez ubezpieczającego w związku z realizacją tej inwestycji, jeżeli szkody te są następstwem zdarzeń określonych jako ryzyko polityczne.",
"Ubezpieczenie umów przedsiębiorców zależnych obejmuje szkody poniesione przez ubezpieczającego lub ubezpieczonego w wyniku niemożności wykonania umowy sprzedaży bądź niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przez kontrahenta, pod warunkiem że szkody te są następstwem zdarzeń określonych jako:",
"8a. Ubezpieczenie umów lub inwestycji realizowanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, umożliwiających rozpoczynanie, kontynuowanie lub rozwijanie działalności gospodarczej wnoszącej istotny wkład w łagodzenie zmian klimatu, o której mowa w art. 10 rozporządzenia 2020/852, obejmuje szkody poniesione przez ubezpieczającego lub ubezpieczonego:
1) w wyniku niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przez kontrahenta albo
2) w wyniku realizacji inwestycji
- pod warunkiem że szkody te są następstwem zdarzeń określonych jako ryzyko handlowe, polityczne lub nierynkowe.
8b. W ramach ubezpieczeń gwarantowanych, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 6, podmiot, o którym mowa w art. 5 ust. 1, zgodnie z art. 1 ust. 4 przejmuje ryzyko cedowane przez zakład ubezpieczeń albo agencję kredytów eksportowych, wynikające z zawartych przez te podmioty umów ubezpieczenia, pod warunkiem że szkody są następstwem zdarzeń określonych jako ryzyko nadzwyczajne, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie ust. 10, w zakresie, w jakim zaistniały w toku wykonywania działalności gospodarczej przez przedsiębiorców krajowych, oddziały przedsiębiorców zagranicznych mające siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub przedsiębiorców zależnych, również w przypadku gdy podmiot w ramach tej działalności korzysta z instrumentów, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1.
8c. Przepisów ust. 4-8a nie stosuje się do ubezpieczenia gwarantowanego realizowanego w formie udzielenia gwarancji ubezpieczeniowej.",
"9. Minister właściwy do spraw gospodarki określi, w drodze rozporządzenia, definicje ryzyka handlowego, politycznego i nierynkowego, mając na uwadze konieczność uwzględnienia rodzaju i zakresu ryzyka w umowach objętych ubezpieczeniem gwarantowanym.",
"10. W sytuacjach uzasadnionych ważnym interesem gospodarczym Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, zakres ryzyka według rodzajów ubezpieczeń, o których mowa w dziale II w grupach 3-7 i 9-16 załącznika do ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, oraz definicje zdarzeń wchodzących w zakres ryzyka nadzwyczajnego, o którym mowa w ust. 8b, a także przyczynę i okres przejmowania tego ryzyka, uwzględniając jego rodzaj.";
"1. Ubezpieczenie gwarantowane dotyczy ryzyka handlowego i politycznego, jeżeli jest związane z kontraktem eksportowym lub umową zawartą na okres kredytu dwóch lub więcej lat.
2. Ubezpieczenie gwarantowane dotyczy ryzyka nierynkowego, jeżeli jest związane z kontraktem eksportowym lub umową zawartą na okres kredytu poniżej dwóch lat.";
"2. Korporacja prowadzi działalność, o której mowa w ust. 1, w imieniu własnym.",
"Art. 5a. Ustawa budżetowa określa limit, którego nie mogą przekroczyć łączne zobowiązania Korporacji z tytułu ubezpieczeń gwarantowanych, a także przewidywane na dany rok wypłaty ze środków budżetu państwa z tytułu pożyczek udzielonych Korporacji z budżetu państwa, stosownie do art. 13 ust. 1.";
"1. Z ubezpieczenia gwarantowanego jako ubezpieczający, ubezpieczony albo zleceniodawca lub beneficjent gwarancji ubezpieczeniowej, z uwzględnieniem art. 5a, mogą korzystać:
1) przedsiębiorcy mający miejsce zamieszkania albo siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którzy dokonują:
a) eksportu krajowych produktów i usług, z uwzględnieniem ust. 2,
b) inwestycji bezpośrednich za granicą, w tym za pośrednictwem przedsiębiorców zależnych mających siedzibę za granicą;
2) oddziały przedsiębiorców zagranicznych mające siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które dokonują eksportu krajowych towarów i usług, z uwzględnieniem ust. 2;
3) podmioty prywatne lub publiczne:
a) zawierające umowy lub
b) dokonujące inwestycji
- które mają być realizowane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i umożliwiają rozpoczynanie, kontynuowanie lub rozwijanie działalności gospodarczej wnoszącej istotny wkład w łagodzenie zmian klimatu, o której mowa w art. 10 rozporządzenia 2020/852;
4) podmioty udzielające instrumentów finansujących;
5) przedsiębiorcy zależni:
a) w zakresie, w jakim ubezpieczenie gwarantowane będzie dotyczyć towarów i usług, które stanowiły towary lub usługi krajowe, z uwzględnieniem ust. 2,
b) dokonujący inwestycji bezpośrednich za granicą;
6) członkowie konsorcjum, w skład którego wchodzi przedsiębiorca krajowy lub jego przedsiębiorca zależny, lub oddział przedsiębiorcy zagranicznego mający siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli w ramach tego konsorcjum ma miejsce:
a) eksport krajowych produktów i usług, z uwzględnieniem ust. 2, lub
b) sprzedaż przez przedsiębiorcę zależnego za granicą towarów i usług, które stanowiły towary lub usługi krajowe, z uwzględnieniem ust. 2, lub
c) inwestycja bezpośrednia za granicą;
7) zakłady ubezpieczeń - w przypadku ubezpieczenia gwarantowanego w formie ubezpieczenia pośredniego (reasekuracji);
8) agencje kredytów eksportowych - w przypadku udziału w ubezpieczeniu udzielonym przez agencję kredytów eksportowych.",
"3) dotyczy umów lub inwestycji, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 5;
4) dotyczy ryzyk pokrywanych ubezpieczeniami, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 6.";
"1) określanie szczegółowych zasad działalności Korporacji w zakresie ubezpieczeń gwarantowanych, z uwzględnieniem standardów obowiązujących w państwach członkowskich Unii Europejskiej;",
"3) określanie szczegółowych kryteriów branych przez Komitet pod uwagę przy ocenie zaistnienia interesu Rzeczypospolitej Polskiej, o którym mowa w art. 6 ust. 3;
4) opiniowanie wniosków o ubezpieczenie gwarantowane oraz zleceń udzielenia gwarancji ubezpieczeniowej w ramach limitu, o którym mowa w art. 5a;
5) ustalanie zakresu uprawnień Korporacji do podejmowania decyzji dotyczących zawierania umów ubezpieczenia gwarantowanego;
6) klasyfikowanie krajów w zależności od stopnia ryzyka;
7) ocena zaistnienia interesu Rzeczypospolitej Polskiej, o którym mowa w art. 6 ust. 3, w odniesieniu do ubezpieczenia gwarantowanego, o którym mowa w art. 6 ust. 2 pkt 2;",
"8) rozpatrywanie rocznych sprawozdań Korporacji z jej działalności, obejmujących:
a) stan zobowiązań z tytułu zawartych umów ubezpieczenia gwarantowanego i umów kredytowych oraz stopień wykorzystania limitu, o którym mowa w art. 5a,
b) przychody ze składek, wynagrodzenia z tytułu udzielonych gwarancji ubezpieczeniowych, wypłacone odszkodowania i kwoty gwarancji ubezpieczeniowych oraz uzyskane kwoty regresów,
c) przewidywane zobowiązania z tytułu umów ubezpieczeń gwarantowanych na poszczególne lata;
9) rozpatrywanie propozycji zmian w działalności Korporacji i przedstawianie ich ministrowi właściwemu do spraw gospodarki.";
"Art. 7a. W skład Komitetu wchodzą, powołani przez Prezesa Rady Ministrów, po jednym przedstawicielu:
1) ministra właściwego do spraw aktywów państwowych,
2) ministra właściwego do spraw finansów publicznych,
3) ministra właściwego do spraw gospodarki,
4) ministra właściwego do spraw klimatu,
5) ministra właściwego do spraw rynków rolnych,
6) ministra właściwego do spraw zagranicznych
- w randze sekretarza albo podsekretarza stanu.";
"1. Rozliczenia finansowe związane z ubezpieczeniami gwarantowanymi w zakresie uregulowanym ustawą są prowadzone przez Korporację na wyodrębnionym rachunku bankowym.",
"1) składki oraz wynagrodzenia z tytułu zawartych umów ubezpieczenia gwarantowanego oraz opłaty administracyjne, w szczególności z tytułu rozpatrywania wniosków o udzielenie ubezpieczenia gwarantowanego lub wniosków o zmianę warunków ubezpieczenia gwarantowanego;",
"6) pożyczki, o których mowa w art. 13 ust. 1;",
"9) spłaty pożyczek otrzymanych zgodnie z art. 13 ust. 1;",
"11) wynagrodzenie i wynagrodzenie dodatkowe za prowadzenie ubezpieczeń gwarantowanych, o których mowa w art. 14 ust. 1;",
"6. W przypadku ogłoszenia upadłości Korporacji, środki pieniężne zgromadzone na rachunku, o którym mowa w ust. 1, nie wchodzą do masy upadłościowej. Środki te minister właściwy do spraw gospodarki przeznacza na zaspokojenie zawartych przez Korporację umów ubezpieczeń gwarantowanych, nadwyżkę zaś przekazuje do budżetu państwa.";
"Art. 12. 1. Z chwilą zapłaty odszkodowania ubezpieczeniowego na Korporację przechodzą wszelkie wierzytelności oraz inne prawa przysługujące ubezpieczającemu lub podmiotowi uprawnionemu do otrzymania odszkodowania w stosunku do dłużników lub podmiotów udzielających zabezpieczenia, do wysokości zapłaconego odszkodowania.
2. Ubezpieczający oraz podmiot uprawniony do otrzymania odszkodowania są zobowiązani przekazać Korporacji dokumenty i informacje oraz dokonać innych czynności potrzebnych do skutecznego dochodzenia praw, o których mowa w ust. 1, przez Korporację.
3. Zrzeczenie się przez ubezpieczającego albo podmiot uprawniony do otrzymania odszkodowania, bez zgody Korporacji, wierzytelności i praw, o których mowa w ust. 1, zwalnia Korporację od obowiązku zapłaty odszkodowania.
Art. 12a. 1. Z chwilą wypłaty kwoty gwarancji ubezpieczeniowej Korporacja realizuje prawa w stosunku do zleceniodawcy gwarancji.
2. W przypadku gwarancji ubezpieczeniowej, której beneficjentem oraz zleceniodawcą jest ten sam podmiot, przepis art. 12 stosuje się odpowiednio.
Art. 13. 1. Pokrycie dokonywanych przez Korporację wydatków z rachunku, o którym mowa w art. 10 ust. 1, jest gwarantowane przez Skarb Państwa poprzez udzielanie pożyczek ze środków budżetu państwa.
2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki może w szczególnie uzasadnionych wypadkach umorzyć pożyczki, o których mowa w ust. 1.
3. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, warunki i tryb udzielania i umarzania pożyczek, o których mowa w ust. 1, mając na względzie zapewnienie w odpowiednim czasie środków na pokrycie wydatków, o których mowa w ust. 1, oraz stan i prognozowane zasilenia rachunku, o którym mowa w art. 10 ust. 1.
Art. 14. 1. Za prowadzenie działalności określonej niniejszą ustawą Korporacji przysługuje wynagrodzenie pokrywające koszty i wydatki ponoszone przez nią w związku z wykonywaniem tej działalności, z wyjątkiem wydatków określonych w art. 10 ust. 2a, oraz wynagrodzenie dodatkowe.
2. Wysokość wynagrodzenia i wynagrodzenia dodatkowego oraz sposób ich finansowania określa umowa zawarta między ministrem właściwym do spraw gospodarki a Korporacją.
3. Umowa, o której mowa w ust. 2, określa w szczególności specyfikację pokrywanych przez Skarb Państwa kosztów i wydatków, o których mowa w ust. 1, oraz warunki przyznania wynagrodzenia dodatkowego, a także tryb przekazywania wynagrodzenia i wynagrodzenia dodatkowego.";
"Nadzór ministra właściwego do spraw gospodarki w zakresie ubezpieczeń gwarantowanych obejmuje:";
"Korporacja przedstawia okresowe sprawozdania o stanie rachunku, o którym mowa w art. 10 ust. 1, zawartych umowach ubezpieczenia gwarantowanego i dokonanych z tego tytułu wypłatach:";
"3. Do działalności Korporacji w zakresie uregulowanym niniejszą ustawą nie stosuje się przepisów:
1) art. 17 ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zasadach zarządzania mieniem państwowym (Dz. U. z 2023 r. poz. 973 i 1859);
2) art. 3801 § 1 pkt 4 i 5 oraz art. 3841 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1467, z późn. zm. 4 ).".