Art. 2. - Zmiana ustawy - Kodeks wykroczeń, ustawy - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, ustawy o ustroju kolegiów do spraw wykroczeń, ustawy - Kodeks pracy i niektórych innych ustaw.
Dz.U.1998.113.717
Akt obowiązującyW ustawie z dnia 20 maja 1971 r. - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. Nr 12, poz. 116, z 1972 r. Nr 49, poz. 312, z 1975 r. Nr 16, poz. 91 i Nr 45, poz. 234, z 1982 r. Nr 16, poz. 125 i Nr 45, poz. 291, z 1983 r. Nr 6, poz. 35 i Nr 44, poz. 203, z 1985 r. Nr 23, poz. 100, z 1986 r. Nr 39, poz. 193, z 1988 r. Nr 20, poz. 135, z 1989 r. Nr 34, poz. 180, z 1990 r. Nr 20, poz. 121, Nr 43, poz. 251 i Nr 72, poz. 422, z 1991 r. Nr 32, poz. 131 i Nr 94, poz. 419, z 1992 r. Nr 24, poz. 101, z 1994 r. Nr 27, poz. 96, z 1995 r. Nr 95, poz. 475 oraz z 1997 r. Nr 43, poz. 272, Nr 102, poz. 643 i Nr 123, poz. 779) wprowadza się następujące zmiany:
"Art. 2. § 1. Do orzekania w sprawach o wykroczenia właściwe są kolegia do spraw wykroczeń przy sądach rejonowych, zwane dalej "kolegiami", chyba że ustawa powierza orzekanie innemu organowi.
§ 2. Orzekanie następuje w postępowaniu:
1) zwyczajnym,
2) nakazowym,
3) przyspieszonym.
§ 3. W wypadkach wskazanych w ustawie i na zasadach w niej określonych uprawniony organ może nakładać grzywnę w drodze mandatu karnego.";
"Art. 5. § 1. W razie stwierdzenia w toku postępowania istotnego uchybienia w czynnościach instytucji państwowej, samorządowej lub społecznej, sprzyjającego naruszaniu prawa lub zasad współżycia społecznego, organ orzekający zawiadamia o stwierdzonym uchybieniu tę instytucję bądź organ powołany do sprawowania nad nią nadzoru, bądź właściwy organ gminy.
§ 2. Złożenie przez instytucję państwową, samorządową lub społeczną wniosku o ukaranie nie zwalnia jej od ustawowego obowiązku zapobiegania takim czynom w przyszłości, a w miarę potrzeby - także od usunięcia skutków czynu będącego przedmiotem wniosku.";
"§ 1. Obwinionego nie uważa się za winnego, dopóki jego wina nie zostanie stwierdzona prawomocnym orzeczeniem.";
"Dział II. Kolegia do spraw wykroczeń przy sądach rejonowych";
"Art. 13. Kolegia orzekają w sprawach o wykroczenia w pierwszej instancji, chyba że ustawa stanowi inaczej.";
"§ 3. W sprawach o wykroczenia, które nie są zagrożone karą aresztu, przewodniczący kolegium może zarządzić rozpoznanie sprawy na rozprawie w składzie jednoosobowym; członkowi kolegium przysługują wówczas prawa i obowiązki przewodniczącego składu.",
"§ 4. W postępowaniu nakazowym kolegium orzeka w składzie jednoosobowym.";
"Art. 18. § 1. Członek kolegium podlega wyłączeniu od udziału w rozpoznawaniu sprawy, jeżeli:
1) sprawa dotyczy go bezpośrednio lub jest on osobą najbliższą dla obwinionego, pokrzywdzonego, oskarżyciela publicznego, obrońcy, pełnomocnika lub przedstawiciela ustawowego,
2) brał udział w wydaniu zaskarżonego lub uchylonego rozstrzygnięcia albo rozstrzygnięcia, które utraciło moc w wyniku złożonego sprzeciwu albo stwierdzono jego nieważność,
3) był świadkiem czynu albo był przesłuchany w tej sprawie jako świadek,
4) pomiędzy nim a obwinionym, pokrzywdzonym, oskarżycielem publicznym, obrońcą, pełnomocnikiem lub przedstawicielem ustawowym zachodzi stosunek osobisty tego rodzaju, że mógłby wywołać wątpliwości co do jego bezstronności.
§ 2. Powody wyłączenia trwają mimo ustania uzasadniającego je małżeństwa, wspólnego pożycia, przysposobienia, opieki lub kurateli.
§ 3. W sprawie wyłączenia członka kolegium rozstrzyga przewodniczący składu orzekającego, a w sprawie wyłączenia przewodniczącego składu - przewodniczący kolegium.";
"Rozdział 2a
Rozstrzygnięcia kolegium
Art. 18a. § 1. Jeżeli ustawa nie wymaga wydania orzeczenia lub nakazu karnego, kolegium wydaje postanowienie. Postanowienia wydają także przewodniczący kolegium i przewodniczący składu orzekającego.
§ 2. Postanowienie powinno zawierać:
1) oznaczenie organu oraz osoby lub osób wydających postanowienie, jak również datę i miejsce wydania,
2) wskazanie sprawy i kwestii, której dotyczy,
3) treść rozstrzygnięcia z podaniem podstawy prawnej,
4) pouczenie o trybie i sposobie zaskarżenia,
5) uzasadnienie, gdy ustawa tego wymaga.
§ 3. Zarządzenia wydaje się w kwestiach nie wymagających postanowienia; wydają je przewodniczący kolegium i przewodniczący składu orzekającego.
Art. 18b. § 1. Orzeczenia wydane zaocznie oraz rozstrzygnięcia wydane poza rozprawą, jeżeli podlegają zaskarżeniu, uzasadnia się z urzędu i doręcza wraz z uzasadnieniem tym uczestnikom postępowania, którym przysługuje prawo do wniesienia środka zaskarżenia. Rozstrzygnięcia uzasadnia się ponadto, gdy ustawa tego wymaga.
§ 2. Orzeczenia inne niż zaoczne uzasadnia się na wniosek strony złożony w terminie 7 dni od daty ogłoszenia orzeczenia.
§ 3. Uzasadnienie orzeczenia i nakazu karnego powinno zawierać:
1) wskazanie faktów, które uznano za udowodnione lub nie udowodnione, dowodów, na których się oparto, oraz wyjaśnienie, dlaczego nie uznano dowodów przeciwnych,
2) wyjaśnienie podstawy prawnej,
3) przytoczenie okoliczności, które kolegium miało na względzie przy wymiarze kary, stosowaniu środków karnych oraz rozstrzyganiu o innych kwestiach.
§ 4. Przepis § 3 stosuje się odpowiednio do postanowień i zarządzeń.
Art. 18c. § 1. Orzeczenie, nakaz karny lub postanowienie jest nieważne z mocy prawa, jeżeli:
1) w wydaniu brała udział osoba nieuprawniona do orzekania lub podlegająca wyłączeniu z przyczyn wskazanych w art. 18 § 1 pkt 1 oraz w § 2,
2) orzeczono w sprawie o czyn nie będący wykroczeniem lub w stosunku do osoby nie podlegającej orzecznictwu kolegiów,
3) orzeczono karę lub środek karny nie znany ustawie,
4) kolegium orzekło karę lub środek karny, do których orzeczenia nie było uprawnione,
5) orzeczono, pomimo że w sprawie o ten sam czyn tej samej osoby wydano wcześniej prawomocne rozstrzygnięcie,
6) orzeczono z naruszeniem zasady większości głosów albo rozstrzygnięcie nie zostało podpisane przez któregokolwiek członka składu orzekającego biorącego udział w jego wydaniu,
7) kolegium orzekało w składzie nie znanym ustawie,
8) zachodzi sprzeczność w treści rozstrzygnięcia, uniemożliwiająca jego wykonanie,
9) zachodzi inna, co najmniej równie poważna obraza prawa.
§ 2. Każdy organ postępowania jest obowiązany przedstawić uchybienie stanowiące przyczynę nieważności rozstrzygnięcia sądowi właściwemu do stwierdzenia nieważności.
§ 3. Właściwy do stwierdzenia nieważności jest sąd wojewódzki, który orzeka na posiedzeniu, z urzędu albo na wniosek oskarżyciela publicznego, obwinionego lub pokrzywdzonego, stosując odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego o stwierdzaniu nieważności.
§ 4. Jeżeli nieważność zostanie stwierdzona wyłącznie na skutek środka odwoławczego wniesionego na korzyść obwinionego, w dalszym postępowaniu nie można orzec na jego niekorzyść w porównaniu z nieważnym rozstrzygnięciem; nie dotyczy to wypadku określonego w § 1 pkt 3.
§ 5. Jeżeli nieważne rozstrzygnięcie zostało już uchylone, nie stwierdza się jego nieważności. W razie jednak przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, kolegium, któremu sprawę przekazano, jest obowiązane uwzględnić przyczyny nieważności i w tym zakresie nie jest związane wskazaniami co do dalszego postępowania wydanymi przez sąd, który uchylił rozstrzygnięcie.";
"Art. 19. § 1. W celu ustalenia, czy istnieją podstawy do wystąpienia z wnioskiem o ukaranie i zebrania danych niezbędnych do sporządzenia takiego wniosku albo do jego uzupełnienia lub sprawdzenia faktów podanych we wniosku o ukaranie, Policja, organ Państwowej Inspekcji Handlowej, służby ochronnej lasów państwowych, straż gminna (miejska) i inne organy, gdy ustawa tak stanowi, mogą w granicach swojej właściwości, w miarę potrzeby, wzywać do złożenia zeznań, wyjaśnień i opinii oraz do wydania albo okazania przedmiotu lub dokumentu mającego stanowić niezbędny dowód w sprawie. Czynności sprawdzających dokonuje się w miarę możliwości na miejscu popełnienia czynu, bezpośrednio po jego ujawnieniu.
§ 2. Przy utrwalaniu czynności określonych w § 1 można się ograniczyć do sporządzenia notatki urzędowej. Notatka taka nie jest dowodem w postępowaniu i nie podlega odczytaniu na rozprawie.
§ 3. W toku czynności sprawdzających wolno także przesłuchać osobę, co do której istnieje uzasadniona podstawa do sporządzenia przeciwko niej wniosku o ukaranie. Przed przesłuchaniem należy osobie przesłuchiwanej wyjaśnić, o jakie wykroczenie może być obwiniona, oraz pouczyć ją o prawie do odmowy złożenia wyjaśnień, a także o możliwości zgłoszenia własnych dowodów. Z czynności tej sporządza się protokół.
§ 4. Nadzór nad czynnościami sprawdzającymi sprawuje organ bezpośrednio nadrzędny nad organem, który ich dokonuje.";
"§ 1. Podstawę do wszczęcia postępowania stanowi wniosek o ukaranie złożony na piśmie przez Policję, straż gminną (miejską), organ administracji rządowej lub samorządowej, organ kontroli państwowej lub kontroli samorządu terytorialnego, instytucję państwową, samorządową lub społeczną, przez pokrzywdzonego albo przez inny podmiot, chyba że ustawa upoważnia do złożenia wniosku jedynie podmiot określony.",
"1) w sprawach o wykroczenia określone w art. 119, 120, 122, 124 i 134 Kodeksu wykroczeń - za pośrednictwem Policji,"
"Art. 23. § 1. Jeżeli dane zawarte we wniosku o ukaranie dają podstawę do wszczęcia postępowania, przewodniczący kolegium kieruje sprawę na rozprawę lub do postępowania nakazowego albo przekazuje sprawę sądowi rejonowemu.
§ 2. Przewodniczący kolegium przekazuje sprawę sądowi, jeżeli w oparciu o materiał dowodowy dołączony do wniosku o ukaranie uzna, że zachodzi potrzeba orzeczenia kary aresztu lub orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres powyżej roku. Postanowienie o przekazaniu powinno zawierać uzasadnienie.
§ 3. Jeżeli wniosek o ukaranie obejmuje kilka czynów tej samej osoby, a potrzeba przekazania sprawy sądowi wiąże się jedynie z niektórymi czynami, przekazaniu podlega cała sprawa.
§ 4. W razie zwrotu przez sąd przekazanej sprawy, przewodniczący kolegium niezwłocznie wyznacza rozprawę. Ponowne przekazanie sprawy sądowi na podstawie tych samych faktów i dowodów jest niedopuszczalne.
§ 5. Sprawy o wykroczenia, pozostające ze sobą w ścisłym związku i popełnione przez kilku obwinionych, kolegium rozpoznaje łącznie, chyba że zachodzą okoliczności utrudniające łączne rozpoznanie sprawy.
§ 6. Jeżeli przeciwko temu samemu obwinionemu wniesiono kilka wniosków o ukaranie za kilka wykroczeń, przewodniczący kolegium zarządza łączne ich rozpoznanie, chyba że zachodzą okoliczności utrudniające łączne rozpoznanie spraw.
§ 7. Cofnięcie wniosku o ukaranie po wszczęciu postępowania nie wiąże kolegium.";
"Doręcza się je temu, kto złożył wniosek o ukaranie, oraz pokrzywdzonemu; osobom tym przysługuje zażalenie.",
"§ 3. W razie stwierdzenia po wszczęciu postępowania okoliczności wyłączających orzekanie, kolegium wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, a jeżeli rozpoczęto już postępowanie dowodowe - orzeczenie o umorzeniu. Jeżeli jednak po rozpoczęciu postępowania dowodowego stwierdzono okoliczność wskazaną w art. 10 § 1 pkt 1, kolegium wydaje orzeczenie o uniewinnieniu.",
"§ 4. Postanowienie, o którym mowa w § 3, jeżeli wydano je przed rozprawą, doręcza się obwinionemu, pokrzywdzonemu oraz podmiotowi, który złożył wniosek o ukaranie. W innych wypadkach postanowienie doręcza się oskarżycielowi publicznemu, obwinionemu i pokrzywdzonemu, chyba że wydano je na rozprawie.
§ 5. Osobom wskazanym w § 4 przysługuje zażalenie.";
"§ 2. Organom administracji rządowej lub samorządowej, organom kontroli państwowej lub kontroli samorządu terytorialnego oraz strażom gminnym (miejskim), uprawnienia oskarżyciela publicznego przysługują tylko w sprawach, w których, w zakresie swojego działania, złożyły wnioski o ukaranie.";
"§ 1. W sprawach o wykroczenia, w celu znalezienia przedmiotów, o których mowa w art. 39, Policja, a w toku czynności sprawdzających również organ Państwowej Inspekcji Handlowej oraz służby ochronnej lasów państwowych i inne organy, gdy ustawa tak stanowi, mogą dokonać przeszukania pomieszczeń i innych miejsc, a także osoby i rzeczy, jeżeli istnieją uzasadnione podstawy do przypuszczenia, że przedmioty te tam się znajdują.",
"§ 4. Na postanowienia określone w § 2 i 3 osobie, u której dokonano przeszukania, przysługuje zażalenie do prokuratora nadrzędnego. Osobie tej przysługuje także zażalenie do prokuratora na sposób przeprowadzenia czynności przeszukania.";
"Przedmiot, co do którego powstaje wątpliwość, komu należy go wydać, składa się do depozytu sądu, w okręgu którego działa kolegium właściwe do rozpoznawania sprawy, a przedmioty wartościowe - do depozytu bankowego.";
"§ 3. Przewodniczący kolegium oraz przewodniczący składu orzekającego mogą zawiadomić związek zawodowy lub inną organizację społeczną, że pożądany byłby udział w rozprawie ich przedstawiciela, jeżeli zachodzi potrzeba ochrony interesu społecznego albo indywidualnego, objętego ich zadaniami statutowymi.";
"Art. 55a. § 1. Jeżeli kolegium uzna, że zachodzi potrzeba orzeczenia kary aresztu lub orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres powyżej roku, wydaje postanowienie o przekazaniu sprawy sądowi. Postanowienie to powinno zawierać uzasadnienie. O możliwości przekazania sprawy sądowi uprzedza się obecne na rozprawie strony.
§ 2. W razie przekazania sądowi sprawy jednego z obwinionych, kolegium orzeka w sprawie pozostałych obwinionych, z uwzględnieniem art. 23 § 5.
§ 3. W wypadkach określonych w art. 23 § 3 i 6 w razie potrzeby przekazania sprawy sądowi w związku z niektórymi tylko z zarzucanych czynów, przekazaniu podlega sprawa z wyjątkiem jej części dotyczącej czynów, co do których kolegium umarza postępowanie.";
"Art. 58. Skład orzekający wydaje orzeczenie o ukaraniu, odstąpieniu od wymierzenia kary lub środka karnego, uniewinnieniu albo o umorzeniu postępowania.";
"Art. 60. Orzeczenie o uniewinnieniu oraz o umorzeniu postępowania powinny zawierać dane, o których mowa w art. 59 § 1 pkt 1-4, 7 i 8, a orzeczenie o odstąpieniu od wymierzenia kary lub środka karnego - także dane, o których mowa w pkt 5, oraz odpowiednio decyzję o uniewinnieniu, o umorzeniu postępowania albo o odstąpieniu od wymierzenia kary lub środka karnego i ewentualnym zastosowaniu do sprawcy środka oddziaływania społecznego.";
"Art. 61. § 1. Rozstrzygnięcia wydane w wyniku rozprawy ogłasza się niezwłocznie po zakończeniu narady.
§ 2. Po ogłoszeniu orzeczenia przewodniczący składu orzekającego podaje ustnie najważniejsze powody rozstrzygnięcia i poucza strony o prawie złożenia w terminie 7 dni wniosku o doręczenie orzeczenia wraz z uzasadnieniem. Uzasadnienie powinno być sporządzone w ciągu 7 dni od daty złożenia takiego wniosku. W razie niemożności sporządzenia uzasadnienia w terminie przewodniczący kolegium może przedłużyć ten termin na czas oznaczony.
§ 3. Orzeczenie wydane zaocznie doręcza się niezwłocznie wraz z uzasadnieniem obwinionemu i jego obrońcy.
§ 4. Jeżeli obwiniony po złożeniu wyjaśnień samowolnie opuścił miejsce rozprawy przed jej zakończeniem albo bez usprawiedliwienia nie stawił się na kolejny termin rozprawy odroczonej, mimo że był poinformowany o tym terminie, wydanego pod jego nieobecność orzeczenia nie uważa się za zaoczne.
§ 5. Jeżeli w rozstrzygnięciu nie postanowiono o zaliczeniu na poczet środka karnego zakazu prowadzenia pojazdów okresu zatrzymania dokumentu stwierdzającego uprawnienie do ich prowadzenia albo o kosztach postępowania lub dowodach rzeczowych, kolegium orzeka o tym postanowieniem na posiedzeniu. Nie można jednak w tym trybie orzec przepadku przedmiotów.
§ 6. Na postanowienie, o którym mowa w § 5, przysługuje zażalenie.";
"Art. 62. § 1. Przewodniczący kolegium może zezwolić przedstawicielom radia, telewizji, filmu i prasy na dokonywanie za pomocą aparatury utrwaleń obrazu lub dźwięku przebiegu rozprawy, gdy przemawia za tym uzasadniony interes społeczny, dokonywanie tych czynności nie utrudni prowadzenia rozprawy, a ważny interes uczestnika postępowania temu się nie sprzeciwia. Przewodniczący kolegium może określić warunki, od których uzależnia wydanie zezwolenia.
§ 2. Przewodniczący składu orzekającego na wniosek strony wyraża zgodę na utrwalenie przez nią przebiegu rozprawy za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk, jeżeli nie przemawia przeciw temu wzgląd na prawidłowość postępowania.";
"§ 3. Na postanowienie o ukaraniu karą porządkową ukaranemu przysługuje zażalenie do składu orzekającego, a w razie składu jednoosobowego - do innego równorzędnego składu, o czym ukaranego należy pouczyć. Zażalenie wnosi się ustnie do protokołu rozprawy. W wyniku rozpoznania zażalenia postanowienie uchyla się, zmienia albo utrzymuje w mocy.";
"Art. 64. § 1. W sprawach, w których nie zachodzi potrzeba wymierzenia kary innej niż grzywna nie wyższa od 1.250 złotych, kolegium może orzec tę karę w drodze nakazu karnego.
§ 2. Orzekanie w postępowaniu nakazowym może nastąpić wyłącznie na podstawie wniosku o ukaranie złożonego przez Policję, organ lub instytucję, o których mowa w art. 20 § 1, sporządzonego w wyniku ustaleń popartych wiarygodnymi dowodami, jeżeli z dowodów tych wynika, że okoliczności tego czynu i wina obwinionego nie budzą wątpliwości.
§ 3. Nie orzeka się kary w drodze nakazu karnego, jeżeli w myśl przepisu ustawy należy orzec także środek karny.
Art. 65. § 1. Do nakazu karnego stosuje się odpowiednio art. 59 § 1. Nakaz karny uzasadnia się z urzędu.
§ 2. Nakaz karny doręcza się obwinionemu, pokrzywdzonemu wskazanemu we wniosku o ukaranie oraz temu, kto złożył wniosek o ukaranie. W razie niemożności doręczenia nakazu obwinionemu lub pokrzywdzonemu w ciągu 3 miesięcy, kolegium może postanowieniem wydanym na posiedzeniu uznać nakaz za bezskuteczny; sprawa podlega wówczas rozpoznaniu w postępowaniu zwyczajnym.
§ 3. Podmiotom, o których mowa w § 2, przysługuje prawo wniesienia sprzeciwu do kolegium, które wydało nakaz karny, w terminie 7 dni od jego doręczenia. W razie wniesienia sprzeciwu nakaz karny traci moc, a przewodniczący kolegium wyznacza rozprawę. Kolegium rozpoznając sprawę w wyniku wniesienia sprzeciwu nie jest związane treścią nakazu karnego, z tym że nie może orzec kary surowszej niż określona w art. 64 § 1, jeżeli sprzeciw złożył wyłącznie obwiniony lub jego obrońca.
§ 4. Przewodniczący kolegium odmawia przyjęcia sprzeciwu, jeżeli wniesiony został po terminie lub przez osobę nieuprawnioną. Na postanowienie o odmowie przyjęcia sprzeciwu przysługuje zażalenie.
§ 5. Sprzeciw może być cofnięty do czasu rozpoczęcia postępowania dowodowego na rozprawie. W razie cofnięcia sprzeciwu nakaz karny staje się prawomocny.
§ 6. Nakaz karny, od którego nie wniesiono sprzeciwu lub sprzeciw cofnięto, podlega wykonaniu jak prawomocne orzeczenie o ukaraniu.";
"§ 1. Funkcjonariusze Policji mogą, za wykroczenia, określone w trybie art. 67, nakładać w drodze mandatu karnego grzywny w wysokości od 10 do 500 złotych, jeżeli:
1) schwytają sprawcę na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem
albo
2) pod nieobecność sprawcy stwierdzą naocznie albo za pomocą urządzenia pomiarowego lub kontrolnego popełnienie wykroczenia, a nie zachodzi wątpliwość co do osoby sprawcy.",
"Art. 66a. § 1. W drodze mandatu karnego nie nakłada się grzywny za wykroczenie, za które należałoby orzec środek karny.
§ 2. W postępowaniu mandatowym nakłada się grzywny w drodze mandatu karnego:
1) kredytowanego - wydawanego ukaranemu za pokwitowaniem odbioru,
2) gotówkowego - wydawanego ukaranemu po uiszczeniu grzywny bezpośrednio funkcjonariuszowi, który ją nałożył.
§ 3. Mandatem karnym kredytowanym można również nałożyć grzywnę zaocznie, w razie stwierdzenia pod nieobecność sprawcy - naocznie albo za pomocą urządzenia pomiarowego lub kontrolnego - popełnienia wykroczenia, gdy nie zachodzi wątpliwość co do osoby sprawcy.
§ 4. Mandat karny staje się prawomocny z chwilą uiszczenia grzywny bezpośrednio funkcjonariuszowi, który ją nałożył, lub z chwilą pokwitowania odbioru mandatu karnego kredytowanego przez ukaranego, a jeżeli grzywna została nałożona pod nieobecność sprawcy - z chwilą uiszczenia grzywny we wskazanym terminie.";
"§ 3. W rozporządzeniach, o których mowa w § 1 i 2, mogą być określone również zróżnicowane wysokości mandatów karnych za poszczególne rodzaje wykroczeń w zależności od stopnia społecznej szkodliwości czynu i rodzaju naruszonego dobra - w granicach kary grzywny określonych w art. 66 § 1.";
"Art. 67a. § 1. Prawomocny mandat karny podlega uchyleniu, jeżeli grzywnę nałożono za czyn nie będący wykroczeniem. Uchylenie następuje na wniosek ukaranego złożony w terminie 7 dni od uprawomocnienia się mandatu lub z urzędu.
§ 2. Uprawnionym do uchylenia prawomocnego mandatu karnego jest kolegium, na którego obszarze działania grzywna została nałożona. Kolegium orzeka na posiedzeniu jednoosobowo. Przed wydaniem postanowienia można zarządzić przeprowadzenie czynności w celu sprawdzenia podstaw do uchylenia mandatu karnego.
§ 3. Uchylając mandat karny nakazuje się podmiotowi, na rachunek którego pobrano grzywnę, zwrot uiszczonej grzywny.";
"Art. 68. § 1. Szczegółowe zasady i sposób nakładania grzywny w drodze mandatu karnego oraz uiszczania tak nałożonych grzywien określi, w drodze rozporządzenia, Rada Ministrów.
§ 2. Ściąganie grzywny nałożonej w drodze mandatu karnego następuje w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.";
"Art. 70. § 1. Postępowanie przyspieszone stosuje się do osób nie mających stałego miejsca zamieszkania lub miejsca stałego pobytu, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że rozpoznanie sprawy w postępowaniu zwyczajnym będzie niemożliwe lub znacznie utrudnione.
§ 2. Postępowanie przyspieszone można zastosować również do osób przebywających jedynie czasowo na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że rozpoznanie sprawy w postępowaniu zwyczajnym będzie niemożliwe lub znacznie utrudnione.
§ 3. Postępowanie przyspieszone stosuje się także wobec sprawców wykroczeń przeciwko mieniu i urządzeniom użytku publicznego, określonych w art. 124 i 143 Kodeksu wykroczeń, oraz przeciwko porządkowi i spokojowi publicznemu, określonych w art. 50, 51 i 52a Kodeksu wykroczeń, popełnionych w związku z imprezami masowymi, określonymi w przepisach o bezpieczeństwie imprez masowych.
§ 4. Postępowanie przyspieszone stosuje się ponadto, gdy ustawa tak stanowi.";
"Art. 71. W wypadkach wskazanych w art. 70 w postępowaniu przyspieszonym orzeka się tylko wówczas, gdy sprawca wykroczenia został ujęty na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem i niezwłocznie doprowadzony na rozprawę.
Art. 72. § 1. Policja lub inny organ, któremu szczególne ustawy powierzają zadania w zakresie ochrony porządku i bezpieczeństwa publicznego, w wypadku schwytania na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem sprawcy wykroczenia, które podlega postępowaniu przyspieszonemu, może zatrzymać i niezwłocznie doprowadzić go do kolegium.
§ 2. Z zatrzymania sporządza się protokół, w którym podaje się czas i powód zatrzymania oraz złożone przez zatrzymanego oświadczenia. O zatrzymaniu zawiadamia się osobę wskazaną przez zatrzymanego.
§ 3. Zatrzymanemu przysługuje zażalenie do sądu, o czym należy go pouczyć. Zażalenie przekazuje się niezwłocznie sądowi rejonowemu miejsca zatrzymania, który również niezwłocznie je rozpatruje.
§ 4. Policja może zwolnić zatrzymanego od przymusowego doprowadzenia go do kolegium, zatrzymując mu paszport lub inny dokument uprawniający do przekroczenia granicy, który przekazuje się wraz z wnioskiem o ukaranie do kolegium. Zwrotu dokumentu dokonuje kolegium, nie później niż przy wydaniu orzeczenia albo z chwilą zmiany trybu postępowania.
§ 5. Osoba wezwana przez organ, o którym mowa w § 1, do stawienia się w kolegium w charakterze świadka obowiązana jest stawić się we wskazanym miejscu, dniu i godzinie; art. 136 stosuje się odpowiednio.";
"Art. 74. § 1. W postępowaniu przyspieszonym przewodniczący składu orzekającego zobowiązuje obwinionego do pozostania do dyspozycji kolegium aż do zakończenia rozprawy pod rygorem wydania orzeczenia pod jego nieobecność; tak wydanego orzeczenia nie uważa się za zaoczne.
§ 2. W razie odroczenia rozprawy sprawę rozpoznaje się w postępowaniu zwyczajnym.
§ 3. O zastosowaniu postępowania przyspieszonego oraz o zmianie tego trybu na postępowanie zwyczajne należy uprzedzić obwinionego w każdym stadium postępowania.
§ 4. Orzeczenie wydane w postępowaniu przyspieszonym powinno zawierać uzasadnienie, które odczytuje się przy ogłaszaniu orzeczenia. Art. 18b § 2 i art. 61 § 2 nie stosuje się.";
"DZIAŁ VII
Postępowanie w sprawach o wykroczenia związane z wykonywaniem pracy zarobkowej
Art. 75. § 1. W sprawach o wykroczenia przeciwko prawom pracownika określone w Kodeksie pracy, a także w sprawach o inne wykroczenia związane z wykonywaniem pracy zarobkowej, jeżeli ustawa tak stanowi, orzeka się na podstawie wniosku złożonego przez inspektora pracy. Art. 21 § 2 stosuje się odpowiednio.
§ 2. W postępowaniu przed kolegium w sprawach wskazanych w § 1 oskarżycielem publicznym jest inspektor pracy.
Art. 76. W celu ustalenia, czy istnieją podstawy do wystąpienia z wnioskiem o ukaranie oraz zebrania danych niezbędnych do sporządzenia takiego wniosku lub jego uzupełnienia, inspektor pracy może przeprowadzić czynności, o których mowa w art. 19.
Art. 76a. W sprawach, o których mowa w art. 75 § 1, inspektor pracy może, także po przeprowadzeniu czynności wskazanych w art. 76, nałożyć grzywnę w drodze mandatu karnego, jeżeli uważa, że kara ta będzie wystarczająca. Przepisy działu V stosuje się odpowiednio.";
"DZIAŁ VIII
Środki odwoławcze
Rozdział 11
Przepisy ogólne
Art. 77. § 1. Środkami odwoławczymi są odwołanie i zażalenie.
§ 2. Od orzeczenia kolegium oskarżycielowi publicznemu, obwinionemu i pokrzywdzonemu przysługuje odwołanie.
§ 3. Osobom określonym w § 2, a także innym osobom, gdy ustawa tak stanowi, przysługuje zażalenie na postanowienia, zarządzenia i inne czynności w wypadkach wskazanych w ustawie.
Art. 78. § 1. Wnoszący środek odwoławczy może skarżyć jedynie rozstrzygnięcia i inne czynności naruszające jego prawa lub szkodzące jego interesom; ograniczenie to nie dotyczy oskarżyciela publicznego. Oskarżyciel publiczny może wnosić środek odwoławczy także na korzyść obwinionego.
§ 2. W środku odwoławczym należy podać, czego domaga się skarżący. Jeżeli środek pochodzi od oskarżyciela publicznego lub obrońcy będącego adwokatem, powinien zawierać także zarzuty stawiane rozstrzygnięciu. Z treści środka winno wynikać, czy jest wnoszony na korzyść czy na niekorzyść obwinionego.
Art. 79. § 1. Organem rozpatrującym środki odwoławcze jest sąd rejonowy, przy którym działa kolegium, chyba że ustawa stanowi inaczej.
§ 2. Środki odwoławcze wnosi się za pośrednictwem organu, który wydał zaskarżone rozstrzygnięcie lub dokonał zaskarżonej czynności, chyba że ustawa stanowi inaczej.
§ 3. Organ, o którym mowa w § 2, po otrzymaniu środka odwoławczego:
1) odmawia jego przyjęcia, jeżeli środek został wniesiony po terminie albo przez osobę nieuprawnioną lub jest niedopuszczalny z mocy ustawy, albo
2) przekazuje niezwłocznie środek wraz z aktami sprawy organowi odwoławczemu do rozpoznania.
§ 4. Czynności, o których mowa w § 3, w kolegium wykonuje przewodniczący kolegium.
§ 5. Na postanowienie odmawiające przyjęcia środka odwoławczego przysługuje wnoszącemu ten środek zażalenie do organu właściwego do rozpoznania tego środka.
Art. 80. § 1. Środek odwoławczy można cofnąć. Środka wniesionego na korzyść obwinionego nie można jednak cofnąć bez jego zgody.
§ 2. Obwiniony może cofnąć wniesiony na jego korzyść środek odwoławczy, chyba że wniósł go oskarżyciel publiczny.
§ 3. Cofnięty środek odwoławczy pozostawia się bez rozpoznania, chyba że zachodzi jedna z okoliczności wymienionych w art. 18c § 1. W razie cofnięcia środka po przekazaniu sprawy do organu odwoławczego, powiadamia się ten organ.
§ 4. Rozstrzygnięcia nie zaskarżone lub co do których środek odwoławczy cofnięto, stają się prawomocne.
Rozdział 12
Odwołanie
Art. 81. Odwołanie wnosi się na piśmie w terminie 7 dni od daty otrzymania odpisu orzeczenia wraz z uzasadnieniem, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Art. 82. Wniesienie odwołania przed upływem terminu do złożenia wniosku o uzasadnienie orzeczenia wywołuje skutki wskazane w art. 18b § 2 i podlega rozpoznaniu; może ono być uzupełnione w terminie wskazanym w art. 81.
Art. 83. Odwołanie rozpoznaje sąd na zasadach określonych w Kodeksie postępowania karnego.
Rozdział 13
Ponowne rozpoznawanie sprawy w kolegium po uchyleniu orzeczenia
Art. 84. § 1. Kolegium, któremu przekazano sprawę do ponownego rozpoznania po uchyleniu orzeczenia, orzeka w granicach, w jakich nastąpiło przekazanie.
§ 2. Kolegium, o którym mowa w § 1, może, przeprowadzając postępowanie w zakresie dowodów, które nie miały wpływu na uchylenie orzeczenia, poprzestać na ich ujawnieniu.
Art. 85. Przy ponownym rozpoznawaniu sprawy zapatrywania prawne i wskazania sądu co do dalszego postępowania są wiążące dla kolegium, któremu sprawę przekazano.
Art. 86. Kolegium, któremu przekazano sprawę do ponownego rozpoznania, może wydać orzeczenie surowsze niż uchylone tylko wtedy, gdy orzeczenie to było zaskarżone na niekorzyść obwinionego.
Rozdział 14
Zażalenie
Art. 87. Zażalenie wnosi się na piśmie lub ustnie do protokołu w terminie 7 dni od daty ogłoszenia rozstrzygnięcia, a gdy podlega ono doręczeniu - od daty doręczenia lub od daty dokonania zaskarżonej czynności, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Art. 88. Zażalenie nie wstrzymuje wykonania zaskarżonego rozstrzygnięcia lub czynności, chyba że organ, o którym mowa w art. 79 § 2, lub organ odwoławczy postanowi inaczej.
Art. 89. § 1. Organ, na którego rozstrzygnięcie złożono zażalenie, może je uwzględnić bez przekazywania sprawy do organu odwoławczego, jeżeli orzeka w tym samym składzie.
§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje się do zażaleń na postanowienia kończące postępowanie.
Art. 90. Organ odwoławczy rozpatrujący zażalenie stosuje przy jego rozpoznawaniu przepisy Kodeksu postępowania karnego.
Art. 91. W razie uchylenia rozstrzygnięcia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, stosuje się odpowiednio przepis art. 85.
Art. 92. § 1. W razie uchylenia postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania, przewodniczący kolegium wydaje postanowienie o wszczęciu postępowania.
§ 2. W razie uchylenia postanowienia o umorzeniu postępowania, przewodniczący kolegium wyznacza rozprawę; kolegium może ukarać obwinionego jedynie wówczas, gdy zażalenie było wniesione na jego niekorzyść.";
"Art. 94. § 1. Organem właściwym do wykonywania rozstrzygnięć kolegiów jest sąd rejonowy, w którego okręgu zapadło rozstrzygnięcie.
§ 2. Sąd wskazany w § 1 może przekazać wykonanie rozstrzygnięcia innemu sądowi rejonowemu, jeżeli zapadło ono wobec osoby zamieszkałej i przebywającej w okręgu tamtego sądu; nie dotyczy to mieszkańców miast, w których działa kilka sądów rejonowych.
Art. 95. Przy wykonywaniu rozstrzygnięć kolegiów sąd stosuje odpowiednio przepisy Kodeksu karnego wykonawczego.
Art. 96. Prawo do ściągnięcia orzeczonych kosztów postępowania przedawnia się z upływem 3 lat od daty uprawomocnienia się rozstrzygnięcia.";
"Art. 110. § 1. Nadzór zwierzchni nad administracyjną działalnością kolegiów sprawuje Minister Sprawiedliwości.
§ 2. Nadzór bezpośredni nad administracyjną działalnością kolegiów sprawują prezesi sądów rejonowych.
§ 3. Minister Sprawiedliwości określa, w drodze rozporządzenia, tryb wykonywania nadzoru, o którym mowa w § 1 i 2.
§ 4. Nadzór zwierzchni nad postępowaniem mandatowym w sprawach o wykroczenia sprawuje Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, a w sprawach, o których mowa w art. 75 § 1 - Główny Inspektor Pracy.";
"Art. 112. § 1. Prawomocne orzeczenia kolegium oraz prawomocne postanowienia o umorzeniu postępowania, które uprawomocniły się bez zaskarżenia do sądu, a także prawomocne nakazy karne mogą być uchylone w razie rażącego naruszenia prawa, jeżeli mogło ono mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia.
§ 2. Prawomocne orzeczenia kolegium oraz prawomocne nakazy karne mogą być uchylone na korzyść obwinionego, jeżeli w wyniku orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego stracił moc lub uległ zmianie przepis prawny będący podstawą ukarania.";
"Art. 114. Organem właściwym do uchylania prawomocnych rozstrzygnięć jest sąd wojewódzki, w którego okręgu działania zapadło rozstrzygnięcie podlegające uchyleniu.
Art. 115. Sąd wojewódzki orzeka w przedmiocie uchylenia prawomocnego rozstrzygnięcia w trybie określonym w przepisach Kodeksu postępowania karnego z uwzględnieniem przepisów niniejszego działu.
Art. 116. § 1. Wniosek o uchylenie prawomocnego rozstrzygnięcia może złożyć oskarżyciel publiczny, obwiniony, pokrzywdzony, prokurator, prezes sądu rejonowego lub wojewódzkiego, w którego okręgu zapadło rozstrzygnięcie, oraz Rzecznik Praw Obywatelskich.
§ 2. We wniosku należy wykazać, na czym polega uchybienie i jego wpływ na treść rozstrzygnięcia. Wniosek, który nie pochodzi od prokuratora, Rzecznika Praw Obywatelskich lub prezesów sądów wskazanych w § 1, powinien być sporządzony i podpisany przez adwokata.
§ 3. Wniosek pochodzący od obwinionego lub pokrzywdzonego składa się w kolegium, które wydało rozstrzygnięcie, dołączając do niego dowód uiszczenia opłaty. Opłata ulega zwrotowi w razie uwzględnienia wniosku.
§ 4. Przewodniczący kolegium przekazuje wniosek wraz z aktami sprawy sądowi wskazanemu w art. 114, a gdy wniosek nie spełnia wymogów określonych w § 2 i 3 - odmawia jego przyjęcia. Na postanowienie o odmowie przyjęcia wniosku przysługuje zażalenie do sądu wojewódzkiego.
§ 5. Podmioty inne niż wskazane w § 3, uprawnione do występowania o uchylenie prawomocnego rozstrzygnięcia kolegium, mogą występować z wnioskiem bezpośrednio do właściwego sądu wojewódzkiego. Od wniosku nie uiszcza się opłaty. Przewodniczący kolegium przekazuje akta sprawy, której wniosek dotyczy, sądowi na jego żądanie.
§ 6. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, wysokość opłaty, o której mowa w § 3.
Art. 117. W razie uchylenia prawomocnego rozstrzygnięcia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, kolegium stosuje odpowiednio przepisy art. 84-86 albo art. 91 i 92. Ponowne rozpoznanie sprawy nie może nastąpić w postępowaniu nakazowym.";
"Art. 117a. Przepisy art. 114, 115, 116 § 1 i 5 zdanie trzecie oraz art. 117 stosuje się odpowiednio do stwierdzania nieważności orzeczenia, postanowienia lub nakazu karnego w sytuacjach określonych w art. 18c § 1; wniosek o stwierdzenie nieważności składa się w sądzie, o którym mowa w art. 114.";
"Art. 118. Prokurator Generalny i podlegli mu prokuratorzy, w postępowaniu unormowanym niniejszym kodeksem, mogą:
1) występować w każdej sprawie z wnioskiem o ukaranie,
2) brać udział w postępowaniu w charakterze oskarżyciela publicznego; w takich wypadkach udział prokuratora wyłącza udział innego oskarżyciela,
3) składać środki odwoławcze zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść obwinionego,
4) występować z wnioskiem o uchylenie prawomocnego rozstrzygnięcia oraz o stwierdzenie nieważności rozstrzygnięcia.";
"Art. 128a. § 1. W wypadkach nie cierpiących zwłoki można wzywać lub zawiadamiać osoby, telefonicznie lub w inny sposób, stosownie do okoliczności, pozostawiając w aktach odpis nadanego komunikatu z podpisem osoby nadającej.
§ 2. Obwiniony lub pokrzywdzony przebywający za granicą ma obowiązek wskazać adresata dla doręczeń w kraju; w razie nieuczynienia tego, pismo wysyłane pod ostatnio znanym adresem w kraju albo jeżeli adresu tego nie ma, załączone do akt sprawy, uważa się za doręczone.";
"§ 3. Na postanowienie o odmowie przywrócenia terminu do złożenia środka zaskarżenia przysługuje osobie, której odmówiono przywrócenia terminu, zażalenie do organu właściwego do rozpoznania środka zaskarżenia. Jeżeli odmówiono przywrócenia terminu do złożenia sprzeciwu od nakazu karnego, zażalenie przysługuje do sądu.";
"Art. 138. § 1. Policja i inne organy uprawnione do prowadzenia czynności określonych w art. 19 mogą dokonać tymczasowego zajęcia przedmiotu, jeżeli w zakresie swego działania dowiedziały się lub ujawniły wykroczenie zagrożone przepadkiem przedmiotów, a zajęcie takie jest niezbędne do zabezpieczenia tego przepadku; z czynności zajęcia sporządza się protokół.
§ 2. Tymczasowe zajęcie upada, jeżeli w ciągu 7 dni nie zostanie wydane postanowienie o zabezpieczeniu albo rozstrzygnięcie orzekające przepadek przedmiotu. Postanowienie o zabezpieczeniu wydaje przewodniczący kolegium; doręcza się je niezwłocznie osobie, u której dokonano zajęcia. Osobie tej przysługuje zażalenie.
§ 3. Zabezpieczenie może nastąpić także na mocy postanowienia przewodniczącego kolegium po wszczęciu postępowania w sprawie o wykroczenie zagrożone przepadkiem przedmiotów, jeżeli nie zastosowano tymczasowego zajęcia. Postanowienie to wymaga uzasadnienia. Wykonuje je Policja, stosując odpowiednio przepisy o przeszukaniu. Postanowienie o zabezpieczeniu doręcza się osobie, u której dokonuje się zajęcia. Osobie tej przysługuje zażalenie.";
"Art. 138a. § 1. Organ dokonujący czynności, o których mowa w art. 138 § 1 i 3, wydaje osobie zainteresowanej pokwitowanie stwierdzające, jakie przedmioty i przez kogo oraz na jakiej podstawie zostały zajęte. Odpis tego pokwitowania dołącza się do akt, a w wypadkach, o których mowa w art. 138 § 1 - do wniosku o ukaranie.
§ 2. Zajęte przedmioty przekazuje się do depozytu sądowego, a przedmioty wartościowe - do depozytu bankowego; przepisy o zbywaniu ruchomości, które przeszły na własność Skarbu Państwa na podstawie orzeczenia o przepadku przedmiotów, stosuje się odpowiednio.
§ 3. Przedmioty ulegające szybkiemu zepsuciu lub takie, których przechowywanie byłoby połączone z niewspółmiernymi kosztami lub nadmiernymi trudnościami albo powodowałoby znaczne obniżenie wartości przedmiotów, organ, który dokonał ich zajęcia, przekazuje odpowiedniej jednostce handlowej, która dokonuje sprzedaży bez przetargu z zachowaniem przepisów o sprzedaży w drodze egzekucji z ruchomości. Uzyskaną ze sprzedaży kwotę pieniężną przekazuje się do depozytu sądowego na rachunek sum depozytowych do dyspozycji kolegium.
§ 4. Zabezpieczenie upada, jeżeli nie zostanie prawomocnie orzeczony przepadek przedmiotów. Przepis art. 43 stosuje się odpowiednio."