Art. 52. - Zmiana niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej - w związku z reformą ustrojową państwa.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1998.106.668

Akt obowiązujący

Wersja od: 27 października 2000 r.

Art.  52.

W ustawie z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. Nr 14, poz. 60, z 1988 r. Nr 19, poz. 132, z 1989 r. Nr 35, poz. 192, z 1990 r. Nr 34, poz. 198, z 1991 r. Nr 75, poz. 332, z 1993 r. Nr 47, poz. 212, z 1994 r. Nr 127, poz. 627, oraz z 1997 r. Nr 6, poz. 31, Nr 80, poz. 497, Nr 106, poz. 677 i Nr 123, poz. 780) wprowadza się następujące zmiany:

1) art. 2 otrzymuje brzmienie:

"Art. 2. 1. Drogi publiczne ze względu na funkcje w sieci drogowej dzielą się na następujące kategorie:

1) drogi krajowe,

2) drogi wojewódzkie,

3) drogi powiatowe,

4) drogi gminne.

2. Ulice leżące w ciągu dróg wymienionych w ust. 1 należą do tej samej kategorii co te drogi.

3. Drogi publiczne ze względów funkcjonalno-technicznych dzielą się na klasy określone w warunkach technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi i ich usytuowanie.";

2) dodaje się art. 2a w brzmieniu:

"Art. 2a. 1. Drogi krajowe stanowią własność Skarbu Państwa.

2. Drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne stanowią własność właściwego samorządu województwa, powiatu lub gminy.";

3) art. 4a otrzymuje brzmienie:

"Art. 4a. Rada Ministrów ustali, w drodze rozporządzenia, sieć autostrad, dróg ekspresowych oraz dróg o znaczeniu obronnym.";

4) art. 5 i 6 otrzymują brzmienie:

"Art. 5. 1. Do dróg krajowych zalicza się:

1) autostrady i drogi ekspresowe oraz drogi leżące w ich ciągach do czasu wybudowania autostrad i dróg ekspresowych,

2) drogi międzynarodowe,

3) drogi stanowiące inne połączenia zapewniające spójność sieci dróg krajowych,

4) drogi dojazdowe do ogólnodostępnych przejść granicznych obsługujących ruch międzynarodowy osobowy i ciężarowy,

5) drogi alternatywne dla autostrad płatnych,

6) drogi stanowiące ciągi obwodnicowe dużych aglomeracji miejskich,

7) drogi o znaczeniu obronnym.

2. Zaliczenie do kategorii dróg krajowych następuje w drodze rozporządzenia Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw transportu, przedłożony w porozumieniu z ministrami właściwymi do spraw administracji publicznej, spraw wewnętrznych oraz obrony narodowej po zasięgnięciu opinii właściwych sejmików województw.

3. Przebieg dróg krajowych ustala, w drodze rozporządzenia, minister właściwy do spraw transportu po zasięgnięciu opinii właściwych sejmików województw, a w powiatach i miastach na prawach powiatu - opinii ich rad.

Art. 6. 1. Do dróg wojewódzkich zalicza się drogi inne niż określone w art. 5 ust. 1, stanowiące połączenia między miastami, mające znaczenie dla województwa, i drogi o znaczeniu obronnym nie zaliczone do dróg krajowych.

2. Zaliczenie do kategorii dróg wojewódzkich następuje w drodze uchwały sejmiku województwa w porozumieniu z ministrami właściwymi do spraw transportu oraz obrony narodowej.

3. Przebieg dróg wojewódzkich ustala sejmik województwa w planie regionalnym po zasięgnięciu opinii rad powiatów, na obszarze których przebiega droga. W odniesieniu do dróg położonych na obszarze miast na prawach powiatu wniosek opiniują rady tych miast.";

5) dodaje się art. 6a w brzmieniu:

"Art. 6a. 1. Do dróg powiatowych zalicza się drogi inne niż określone w art. 5 ust. 1 i art. 6 ust. 1, stanowiące połączenia miast będących siedzibami powiatów z siedzibami gmin i siedzib gmin między sobą.

2. Zaliczenie do kategorii dróg powiatowych następuje w drodze uchwały rady powiatu w porozumieniu z marszałkiem województwa po zasięgnięciu opinii rad gmin, na obszarze których przebiega droga, oraz po zasięgnięciu opinii rad sąsiednich powiatów.

3. Przebieg dróg powiatowych ustala rada powiatu po zasięgnięciu opinii rad gmin, na obszarze których przebiega droga.";

6) art. 7-9 otrzymują brzmienie:

"Art. 7. 1. Do dróg gminnych zalicza się drogi o znaczeniu lokalnym nie zaliczone do innych kategorii, stanowiące uzupełniającą sieć dróg służących miejscowym potrzebom, z wyłączeniem dróg wewnętrznych.

2. Zaliczenie do kategorii dróg gminnych następuje w drodze uchwały rady gminy po zasięgnięciu opinii właściwej rady powiatu.

3. Przebieg dróg gminnych ustala rada gminy.

Art. 8. 1. Drogi nie zaliczone do żadnej kategorii dróg publicznych, w szczególności drogi w osiedlach mieszkaniowych, dojazdowe do gruntów rolnych i leśnych, dojazdowe do obiektów użytkowanych przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą, place przed dworcami kolejowymi, autobusowymi i portami są drogami wewnętrznymi.

2. Budowa, utrzymanie, zarządzanie i oznakowanie dróg wewnętrznych należy do zarządcy terenu.

3. Finansowanie zadań, o których mowa w ust. 2, należy do zarządcy terenu.

4. Budowa, utrzymanie i oznakowanie skrzyżowań dróg wewnętrznych z drogami publicznymi oraz urządzeń bezpieczeństwa i organizacji ruchu związanych z funkcjonowaniem skrzyżowań należy do zarządu drogi publicznej.

Art. 9. Jeżeli droga niezbędna dla komunikacji publicznej nie została zaliczona do kategorii dróg wojewódzkich, powiatowych lub gminnych, zaliczenie do odpowiedniej kategorii może nastąpić w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw transportu.";

7) w art. 10:

a) w ust. 1 skreśla się wyrazy "- z zastrzeżeniem ust. 3 -",

b) ust. 3 i 4 otrzymują brzmienie:

"3. Drogom publicznym i obiektom mostowym nadaje się numerację.

4. Dla poszczególnych kategorii dróg właściwy zarządca drogi prowadzi ewidencję dróg.",

c) dodaje się ust. 5 w brzmieniu:

"5. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, sposób numeracji oraz zakres, treść i sposób prowadzenia ewidencji dróg i obiektów mostowych.";

8) skreśla się art. 11 i 12;

9) w art. 13:

a) w ust. 2a po wyrazie "drogowym" dodaje się wyrazy "oraz za nieuiszczenie opłat, o których mowa w ust. 2 pkt 4",

b) dodaje się ust. 3a w brzmieniu:

"3a. Minister właściwy do spraw transportu może w uzasadnionych przypadkach zwolnić z opłat niektóre przejazdy pojazdów wykonywane w ramach pomocy humanitarnej, medycznej i ratownictwa lub w przypadku klęsk żywiołowych.";

10) rozdział 2 otrzymuje tytuł: "Administracja drogowa" i następujące brzmienie:

"Art. 17. Do zakresu działania ministra właściwego do spraw transportu należy:

1) określanie kierunków rozwoju sieci drogowej,

2) wydawanie przepisów techniczno-budowlanych dotyczących dróg i obiektów mostowych,

3) koordynacja działań w zakresie przygotowania dróg dla potrzeb obrony państwa na zasadach określonych przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia,

4) sprawowanie nadzoru nad Generalnym Dyrektorem Dróg Publicznych.

Art. 18. 1. Centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach dróg krajowych jest Generalny Dyrektor Dróg Publicznych, do którego należy:

1) wykonywanie zadań zarządcy dróg krajowych,

2) realizacja budżetu państwa w zakresie dróg krajowych.

2. Do Generalnego Dyrektora Dróg Publicznych należy również:

1) współudział w realizacji polityki transportowej w zakresie dróg,

2) gromadzenie danych i sporządzanie informacji o sieci dróg publicznych,

3) nadzór nad przygotowaniem infrastruktury drogowej na potrzeby obrony państwa,

4) koordynowanie zagadnień powodziowych w zakresie dróg publicznych,

5) wydawanie zezwoleń na przejazdy po drogach publicznych pojazdów z ładunkiem lub bez ładunku o masie, naciskach osi lub wymiarach przekraczających wielkości określone w odrębnych przepisach, których trasa przekracza granice państwa,

6) współpraca z administracjami drogowymi innych państw i organizacjami międzynarodowymi.

3. Generalnego Dyrektora Dróg Publicznych powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw transportu.

4. Zastępców Generalnego Dyrektora Dróg Publicznych powołuje i odwołuje minister właściwy do spraw transportu na wniosek Generalnego Dyrektora Dróg Publicznych.

5. Generalny Dyrektor Dróg Publicznych realizuje swoje zadania przy pomocy Generalnej Dyrekcji Dróg Publicznych. Generalna Dyrekcja Dróg Publicznych wykonuje również zadania zarządu dróg krajowych.

6. W skład Generalnej Dyrekcji Dróg Publicznych wchodzą oddział centralny w Warszawie oraz następujące oddziały terenowe:

1) północno-zachodni z siedzibą w Szczecinie,

2) północny z siedzibą w Gdańsku,

3) północno-wschodni z siedzibą w Białymstoku,

4) zachodni z siedzibą w Poznaniu,

5) wschodni z siedzibą w Lublinie,

6) południowo-zachodni z siedzibą we Wrocławiu,

7) południowy z siedzibą w Katowicach,

8) południowo-wschodni z siedzibą w Krakowie.

7. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zasięg terytorialny oddziałów Generalnej Dyrekcji Dróg Publicznych, z uwzględnieniem granic powiatów.

8. Do oddziału należy:

1) wykonywanie zadań zarządu drogi na obszarze jego działania,

2) wykonywanie zadań zarządcy drogi na obszarze jego działania, powierzonych przez Generalnego Dyrektora Dróg Publicznych na podstawie upoważnienia określonego w ust. 9.

9. Generalny Dyrektor Dróg Publicznych może upoważnić pracowników Generalnej Dyrekcji Dróg Publicznych do załatwiania określonych spraw w jego imieniu w ustalonym zakresie, a w szczególności do wydawania decyzji administracyjnych.

10. Minister właściwy do spraw transportu, w drodze rozporządzenia, nadaje Generalnej Dyrekcji Dróg Publicznych statut określający jej organizację.

11. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, tryb sporządzania informacji, gromadzenia i udostępniania danych o sieci dróg publicznych.

Art. 19. 1. Organ administracji rządowej lub jednostki samorządu terytorialnego, do właściwości którego należą sprawy z zakresu planowania, budowy, modernizacji, utrzymania i ochrony dróg, jest zarządcą drogi.

2. Zarządcami dróg, z zastrzeżeniem ust. 3, są dla dróg:

1) krajowych - Generalny Dyrektor Dróg Publicznych,

2) wojewódzkich - zarząd województwa,

3) powiatowych - zarząd powiatu,

4) gminnych - zarząd gminy.

3. Generalny Dyrektor Dróg Publicznych jest zarządcą autostrady wybudowanej na zasadach określonych w ustawie do czasu przekazania jej koncesjonariuszowi w drodze porozumienia zawartego pomiędzy Generalnym Dyrektorem Dróg Publicznych, Prezesem Agencji Budowy i Eksploatacji Autostrad oraz koncesjonariuszem. Koncesjonariusz pełni funkcję zarządcy autostrady płatnej na warunkach określonych w umowie koncesyjnej.

4. Zarządzanie drogami publicznymi może być przekazywane między zarządcami w trybie porozumień.

5. W granicach miast na prawach powiatu zarządcą wszystkich dróg publicznych, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych, jest zarząd miasta.

Art. 20. Do zarządcy drogi należy w szczególności:

1) opracowanie projektów planów rozwoju sieci drogowej,

2) opracowanie projektów planów finansowania budowy, utrzymania i ochrony dróg oraz obiektów mostowych,

3) pełnienie funkcji inwestora,

4) utrzymanie nawierzchni, chodników, obiektów inżynierskich, urządzeń zabezpieczających ruch i innych urządzeń związanych z drogą,

5) realizacja zadań w zakresie inżynierii ruchu,

6) przygotowanie infrastruktury drogowej dla potrzeb obronnych oraz wykonywanie innych zadań na rzecz obronności kraju,

7) koordynacja robót w pasie drogowym,

8) wydawanie zezwoleń na zajęcie pasa drogowego, na zjazdy z dróg, na przejazdy po drogach publicznych pojazdów z ładunkiem lub bez ładunku o masie, naciskach osi lub wymiarach przekraczających wielkości określone w odrębnych przepisach oraz pobieranie opłat i kar pieniężnych,

9) prowadzenie ewidencji dróg i drogowych obiektów mostowych,

10) przeprowadzanie okresowych kontroli stanu dróg i obiektów mostowych,

11) wykonywanie robót interwencyjnych, robót utrzymaniowych i zabezpieczających,

12) przeciwdziałanie niszczeniu dróg przez ich użytkowników,

13) przeciwdziałanie niekorzystnym przeobrażeniom środowiska mogącym powstać lub powstającym w następstwie budowy lub utrzymania dróg,

14) wprowadzanie ograniczeń bądź zamykanie dróg i drogowych obiektów mostowych dla ruchu oraz wyznaczanie objazdów, gdy występuje bezpośrednie zagrożenie bezpieczeństwa osób lub mienia,

15) dokonywanie okresowych pomiarów ruchu drogowego,

16) sadzenie, utrzymanie oraz usuwanie drzew i krzewów oraz pielęgnacja zieleni w pasie drogowym poza obszarami zabudowanymi,

17) prowadzenie gospodarki gruntami i innymi nieruchomościami pozostającymi w zarządzie organu zarządzającego drogą.

Art. 21. 1. Zarządca drogi, o którym mowa w art. 19 ust. 2 pkt 2-4, może wykonywać swoje obowiązki przy pomocy powołanej przez siebie jednostki organizacyjnej będącej zarządem drogi. W przypadku gdy jednostka taka nie została powołana, zadania zarządu drogi wykonuje zarządca.

2. Zarządy dróg, o których mowa w ust. 1 oraz art. 18 ust. 5, mają prawo do:

1) wstępu na grunty przyległe do pasa drogowego, jeżeli jest to niezbędne do wykonywania czynności związanych z utrzymaniem i ochroną dróg,

2) urządzenia czasowego przejazdu przez grunty przyległe do pasa drogowego w razie przerwy komunikacji na drodze,

3) ustawiania na gruntach przyległych do pasa drogowego zasłon przeciwśnieżnych.

3. Właścicielom lub użytkownikom gruntów, którzy ponieśli szkody w wyniku czynności wymienionych w ust. 2, przysługuje odszkodowanie na zasadach określonych w przepisach o gospodarce nieruchomościami.

Art. 22. 1. Zarząd drogi sprawuje nieodpłatny trwały zarząd gruntami w pasie drogowym.

2. Grunty, o których mowa w ust. 1, zarząd drogi może oddawać innym podmiotom gospodarczym w dzierżawę, najem albo je użyczać w drodze umowy na cele związane z gospodarką drogową, potrzebami ruchu drogowego i obsługi podróżnych.

3. W przypadku nabywania gruntów przeznaczonych pod pas drogowy, zarząd drogi może wystąpić z wnioskiem o dokonanie podziału lub scalenia nieruchomości zgodnie z przepisami o gospodarce nieruchomościami.";

11) w art. 35 w ust. 2 skreśla się wyrazy "terenowego" i "administracji państwowej";

12) art. 36 otrzymuje brzmienie:

"Art. 36. W razie samowolnego naruszenia pasa drogowego lub zarezerwowanego pasa terenu, właściwy zarządca drogi orzeka o przywróceniu ich do stanu poprzedniego.";

13) w art. 38 ust. 2 i art. 40 ust. 1 wyrazy "zarządu drogi" zastępuje się wyrazami "zarządcy drogi";

14) w art. 39 ust. 3 otrzymuje brzmienie:

"3. W szczególnie uzasadnionych wypadkach lokalizowanie w pasie drogowym urządzeń lub obiektów nie związanych z gospodarką drogową lub potrzebami ruchu, jak również umieszczanie takich urządzeń na obiektach mostowych może nastąpić wyłącznie za zezwoleniem właściwego zarządcy drogi.";

15) art. 43 otrzymuje brzmienie:

"Art. 43. 1. Obiekty budowlane przy drogach powinny być usytuowane w odległości od zewnętrznej krawędzi jezdni co najmniej:

Lp.	Rodzaj drogi	Na terenie zabudowy miast i wsi	Poza terenem zabudowy
1	Autostrada	30 m	50 m
2	Droga ekspresowa	20 m	40 m
3	Droga ogólnodostępna:
	a) krajowa,	10 m	25 m
	b) wojewódzka, powiatowa	8 m	20 m
	c) gminna	6 m	15 m

2. W szczególnie uzasadnionych przypadkach właściwy zarząd drogi może wyrazić zgodę na usytuowanie obiektu budowlanego przy drodze, o której mowa w ust. 1 lp. 3 tabeli, w odległości mniejszej niż określona.

3. Przepisów ust. 1 lp. 2 i 3 tabeli nie stosuje się do podziemnych obiektów telekomunikacyjnych, lokalizowanych poza jezdnią drogi na terenie zabudowy miast i wsi oraz poza koroną drogi na terenach zalewowych i górskich na warunkach ustalonych przez zarząd drogi."