Art. 1. - Zm.: ustawa o Rzeczniku Praw Obywatelskich oraz ustaw - Kodeks postępowania karnego, o Sądzie Najwyższym i o Trybunale Konstytucyjnym.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1991.83.371

Akt jednorazowy

Wersja od: 19 września 1991 r.

Art.  1.

W ustawie z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich (Dz. U. Nr 21, poz. 123) wprowadza się następujące zmiany:

1) preambułę ustawy skreśla się;

2) w art. 1 w ust. 2 wyrazy "Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej" zastępuje się wyrazami "Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej";

3) art. 2 otrzymuje brzmienie:

"Art. 2. Rzecznikiem może być obywatel polski wyróżniający się wiedzą prawniczą, doświadczeniem zawodowym oraz wysokim autorytetem ze względu na swe walory moralne i wrażliwość społeczną.";

1) po art. 2 dodaje się art. 2a w brzmieniu:

"Art. 2a. 1. Rzecznika powołuje Sejm za zgodą Senatu na wniosek Marszałka Sejmu albo grupy 35 posłów.

2. Szczegółowy tryb zgłaszania kandydatów na Rzecznika Praw Obywatelskich określa uchwała Sejmu.

3. Uchwałę Sejmu o powołaniu Rzecznika Marszałek Sejmu przesyła niezwłocznie Marszałkowi Senatu.

4. Senat podejmuje uchwałę w sprawie wyrażenia zgody na powołanie Rzecznika w ciągu miesiąca od dnia przekazania Senatowi uchwały Sejmu, o której mowa w ust. 3. Niepodjęcie uchwały przez Senat w ciągu miesiąca oznacza wyrażenie zgody.

5. Jeżeli Senat odmawia wyrażenia zgody na powołanie Rzecznika, Sejm powołuje na stanowisko Rzecznika inną osobę. Przepisy ust. 1-4 stosuje się odpowiednio.

6. Dotychczasowy Rzecznik pełni swoje obowiązki do czasu objęcia stanowiska przez nowego Rzecznika.";

5) art. 3 otrzymuje brzmienie:

"Art. 3. Przed przystąpieniem do wykonywania obowiązków Rzecznik składa przed Sejmem następujące ślubowanie:

"Ślubuję uroczyście, że przy wykonywaniu powierzonych mi obowiązków Rzecznika Praw Obywatelskich dochowam wierności Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, będę strzec praw i wolności obywateli, kierując się przepisami prawa oraz zasadami współżycia społecznego i sprawiedliwości.

Ślubuję, że powierzone mi obowiązki wypełniać będę bezstronnie, z najwyższą sumiennością i starannością, że będę strzec godności powierzonego mi stanowiska oraz dochowam tajemnicy państwowej i służbowej.";

6) po art. 3 dodaje się art. 3a w brzmieniu:

"Art. 3a. 1. Kadencja Rzecznika trwa cztery lata, licząc od dnia złożenia ślubowania przed Sejmem.

2. Ta sama osoba nie może być Rzecznikiem więcej niż przez dwie kadencje.";

7) w art. 4:

a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:

"2. Rzecznik nie może być pociągnięty do odpowiedzialności karnej, aresztowany lub zatrzymany bez zgody Sejmu.",

b) w ust. 3 wyrazy "z wyjątkiem mandatu posła na Sejm" skreśla się,

c) dodaje się ust. 4 w brzmieniu:

"4. Po zaprzestaniu wykonywania obowiązków Rzecznik ma prawo powrócić na stanowisko zajmowane poprzednio lub otrzymać stanowisko równorzędne poprzednio zajmowanemu, jeżeli nie ma przeszkód prawnych.";

8) w art. 5 ust. 2 otrzymuje brzmienie:

"2. Sejm podejmuje uchwałę w sprawie odwołania Rzecznika na wniosek Marszałka Sejmu.";

9) art. 7 otrzymuje brzmienie:

"Art. 7. Podjęcie czynności przez Rzecznika następuje:

1) na wniosek obywateli lub ich organizacji,

2) na wniosek organów samorządów,

3) z własnej inicjatywy.";

10) w art. 9 wyrazy "z zastrzeżeniem art. 16" skreśla się;

11) w art. 11 w ust. 1 pkt 2 otrzymuje brzmienie:

"2) żądać złożenia wyjaśnień, przedstawienia akt każdej sprawy prowadzonej przez naczelne i centralne organy administracji państwowej, organy administracji rządowej, organy organizacji spółdzielczych, społecznych, zawodowych i społeczno-zawodowych oraz organy jednostek organizacyjnych posiadających osobowość prawną, a także organy gmin i jednostek organizacyjnych samorządu terytorialnego.";

12) w art. 14 w ust. 2 w pkt 2 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje pkt 3 i 4 w brzmieniu:

"3) występować do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskami o dokonanie powszechnie obowiązującej wykładni ustaw,

4) występować z wnioskami do Sądu Najwyższego o podjęcie uchwały mającej na celu wyjaśnienie przepisów prawnych budzących wątpliwości lub których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie.";

13) art. 16 otrzymuje brzmienie:

"Art. 16. 1. Przepisy ustawy dotyczące ochrony praw i wolności obywateli odnoszą się również do osób stale zamieszkałych w Polsce, których obywatelstwo polskie nie zostało stwierdzone, a które nie są też obywatelami innego państwa.

2. Przepisy, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio także do cudzoziemców w zakresie przysługujących im w Polsce praw i wolności.";

14) w art. 17:

a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Rzecznik przedstawia Sejmowi i Senatowi corocznie sprawozdania ze swojej działalności i uwagi o stanie przestrzegania prawa i wolności obywateli.",

b) ust. 3 otrzymuje brzmienie:

"3. Rzecznik może przedkładać Sejmowi i Senatowi określone sprawy wynikające z jego działalności.";

c) w ust. 4 wyraz "Prezydium" zastępuje się wyrazem " Marszałka";

15) w art. 18:

a) w ust. 2 wyraz "Prezydium" zastępuje się wyrazem "Marszałek",

b) po ust. 2 dodaje się ust. 2a i 2b w brzmieniu:

"2a. Na wniosek Rzecznika Marszałek Sejmu może powołać nie więcej niż trzech zastępców Rzecznika, w tym zastępcę do spraw żołnierzy. Odwołanie następuje w tym samym trybie.

2b. Rzecznik określa zakres zadań zastępcy (zastępców) Rzecznika.",

c) ust. 3 otrzymuje brzmienie:

"3. Do zastępców Rzecznika oraz pracowników Biura Rzecznika Praw Obywatelskich stosuje się odpowiednio przepisy o pracownikach urzędów państwowych, z uwzględnieniem ust. 4 i 5.",

d) w ust. 4 i 5 po wyrazach "w odniesieniu do" dodaje się wyrazy "zastępców Rzecznika oraz do";

16) w art. 19 wyrazy "w części dotyczącej Kancelarii Sejmu" skreśla się.