Zm.: ustawa o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1995.41.208

Akt jednorazowy

Wersja od: 18 kwietnia 1995 r.

USTAWA

z dnia 3 lutego 1995 r.

o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym.

Art.  1.

W ustawie z dnia 24 lutego 1990 r. o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym (Dz. U. z 1991 r. Nr 89, poz. 403 oraz z 1994 r. Nr 90, poz. 419) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 1 po wyrazach "które wywołują" dodaje się wyrazy "lub mogą wywołać";

2) w art. 2:

a) w pkt 1 po wyrazach "działalność gospodarczą" dodaje się wyrazy "albo organizujące lub świadczące usługi o charakterze użyteczności publicznej, które nie są działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 41, poz. 324, z 1990 r. Nr 26, poz. 149 i Nr 86, poz. 504, z 1991 r. Nr 31, poz. 128, Nr 41, poz. 179, Nr 73, poz. 321, Nr 105, poz. 452, Nr 106, poz. 457 i Nr 107, poz. 460, z 1993 r. Nr 28, poz. 127, Nr 47, poz. 212 i Nr 134, poz. 646 oraz z 1994 r. Nr 27, poz. 96 i Nr 127, poz. 627)",

b) w pkt 3 lit. a) otrzymuje brzmienie:

"a) umowy zawierane między podmiotami gospodarczymi, między związkami tych podmiotów oraz między podmiotami gospodarczymi i związkami, albo niektóre postanowienia tych umów,"

c) po pkt 7 dodaje się pkt 8-10 w brzmieniu:

"8) konkurentach - rozumie się przez to podmioty gospodarcze, które wprowadzają lub mogą wprowadzić albo nabywają lub mogą nabyć, w tym samym czasie i na tym samym rynku, towary takie same lub inne, jeżeli przez ich odbiorców uznane są za substytuty,

9) przeciętnym wynagrodzeniu - rozumie się przez to przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, za ostatni miesiąc kwartału poprzedzającego dzień wydania decyzji Urzędu Antymonopolowego, ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie odrębnych przepisów,

10) przychodzie - rozumie się przez to 1/12 przychodu uzyskanego w roku podatkowym poprzedzającym dzień wydania decyzji Urzędu Antymonopolowego, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych lub od osób fizycznych.";

3) art. 3 otrzymuje brzmienie:

"Art. 3. 1. Ustawa nie narusza praw wyłącznych wynikających z przepisów dotyczących ochrony własności intelektualnej i przemysłowej, w szczególności przepisów o wynalazczości, znakach towarowych, wzorach zdobniczych, ochronie topografii układów scalonych, prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz porozumień zawieranych przez pracowników i związki zawodowe z pracodawcami, mających na celu ochronę praw pracowniczych.

2. Ustawę stosuje się do:

1) umów licencyjnych i innych aktów wykonywania praw wyłącznych wymienionych w ust. 1,

2) umów dotyczących informacji technicznych lub technologicznych nie ujawnionych do wiadomości publicznej, do których podjęto niezbędne działania w celu zachowania ich poufności,

jeżeli skutkiem tych umów jest nieuzasadnione ograniczenie swobody działalności gospodarczej stron oraz istotne ograniczenie konkurencji na rynku.";

4) w art. 4:

a) skreśla się ust. 1,

b) skreśla się oznaczenie ust. 2 oraz wyraz "również", a po wyrazach "porozumienia polegające" dodaje się wyrazy "w szczególności";

5) w art. 5 po pkt 5 dodaje się pkt 6 i 7 w brzmieniu:

"6) narzucanie uciążliwych warunków umów, przynoszących podmiotowi gospodarczemu narzucającemu te warunki nieuzasadnione korzyści,

7) uzależnianie zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę innego świadczenia nie związanego z przedmiotem umowy, którego nie przyjęłaby lub nie spełniałaby mając zapewnioną możliwość wyboru.";

6) w art. 6 po wyrazach "są one niezbędne" dodaje się wyrazy "ze względów techniczno-organizacyjnych lub ekonomicznych";

7) w art. 8:

a) w ust. 1 zdanie drugie skreśla się,

b) w ust. 3 po wyrazach w nawiasie "poz. 195" dodaje się przecinek i wyrazy "z 1990 r. Nr 34, poz. 198, z 1991 r. Nr 100, poz. 442, z 1993 r. Nr 11, poz. 50 oraz z 1994 r. Nr 111, poz. 536";

8) w art. 10:

a) w ust. 1 skreśla się wyrazy "wydanych na podstawie art. 8 ust. 1 i 3 oraz art. 9",

b) po ust. 3 dodaje się ust. 4 w brzmieniu:

"4. Do postanowień Urzędu Antymonopolowego, od których służy zażalenie, stosuje się odpowiednio przepisy ust. 1 i 2, z tym że zażalenie wnosi się w terminie 7 dni.";

9) w tytule rozdziału 3 skreśla się wyraz "organizacyjnych";

10) art. 11 otrzymuje brzmienie:

"Art. 11. 1. Zamiar łączenia podmiotów gospodarczych, w wypadkach określonych w ust. 2 i 3, podlega zgłoszeniu Urzędowi Antymonopolowemu w terminie 14 dni od dokonania czynności, z którą ustawa wiąże ten obowiązek.

2. Wynikający z ust. 1 obowiązek zgłoszenia zamiaru łączenia dotyczy:

1) połączenia podmiotów gospodarczych, których łączna wartość rocznej sprzedaży towarów - w roku kalendarzowym poprzedzającym rok zgłoszenia zamiaru łączenia - przekracza 5 milionów ECU,

2) nabycia lub przejęcia w posiadanie przez podmiot gospodarczy, jednorazowo lub wielokrotnie w ciągu 12 kolejnych miesięcy, zorganizowanej części mienia innego podmiotu gospodarczego, jeżeli łączna wartość tego mienia przekracza 2 miliony ECU,

3) objęcia lub nabycia akcji albo udziałów innego podmiotu gospodarczego, powodującego osiągnięcie lub przekroczenie 10%, 25%, 33% lub 50% głosów na walnym zgromadzeniu lub zgromadzeniu wspólników, jeżeli łączna wartość rocznej sprzedaży towarów obu podmiotów - w roku kalendarzowym poprzedzającym rok zgłoszenia zamiaru - przekracza 5 milionów ECU,

4) objęcia lub nabycia przez instytucje finansowe, dla których obrót papierami wartościowymi jest przedmiotem działalności gospodarczej, akcji lub udziałów innego podmiotu gospodarczego, powodującego osiągnięcie lub przekroczenie 10%, 25%, 33% lub 50% głosów na walnym zgromadzeniu lub zgromadzeniu wspólników, jeżeli łączna wartość rocznej sprzedaży towarów podmiotu nabywanego - w roku kalendarzowym poprzedzającym rok zgłoszenia zamiaru - przekracza 5 milionów ECU, chyba że objęcie albo nabycie akcji lub udziałów dokonane zostało z zamiarem zbycia ich przed upływem 1 roku i z równoczesnym niewykonywaniem do tego czasu praw wynikających z posiadania akcji lub udziałów, poza prawem do dywidendy oraz prawem zbycia akcji lub udziałów,

5) objęcia przez tę samą osobę funkcji dyrektora, wicedyrektora, członka zarządu, członka rady nadzorczej, członka komisji rewizyjnej albo głównego księgowego w konkurujących ze sobą podmiotach gospodarczych, jeżeli łączna wartość rocznej sprzedaży towarów - w roku kalendarzowym poprzedzającym rok zgłoszenia zamiaru - przekracza 5 milionów ECU,

6) przejęcia w inny sposób, bezpośrednio lub pośrednio, kontroli nad innym podmiotem gospodarczym, jeżeli łączna wartość rocznej sprzedaży towarów - w roku kalendarzowym poprzedzającym rok zgłoszenia zamiaru - przekracza 5 milionów ECU.

3. Obowiązek zgłoszenia zamiaru łączenia banków, w zakresie określonym w ust. 2, dotyczy banków, jeżeli łączna wartość ich funduszy własnych przekracza 50 milionów ECU na koniec roku kalendarzowego poprzedzającego rok zgłoszenia zamiaru łączenia.

4. Łączna wartość rocznej sprzedaży towarów, o której mowa w ust. 2, obejmuje zarówno sprzedaż dokonywaną przez podmiot dominujący, jak i zależny w rozumieniu art. 2 pkt 9 ustawy z dnia 22 marca 1991 r. - Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych (Dz. U. z 1994 r. Nr 58, poz. 239, Nr 71, poz. 313 i Nr 121, poz. 591).

5. Wartość ECU, wymieniona w ust. 2 i 3, podlega przeliczeniu na złote według kursu kupna walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski:

1) z ostatniego dnia roku kalendarzowego poprzedzającego rok zgłoszenia zamiaru, o którym mowa w ust. 2 pkt 1 i 3-6 oraz w ust. 3,

2) z dnia poprzedzającego zgłoszenie zamiaru nabycia mienia, o którym mowa w ust. 2 pkt 2.

6. Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się do nabywania akcji dopuszczonych do publicznego obrotu.

7. Zgłoszenia zamiaru łączenia podmiotów gospodarczych dokonują organy podmiotów gospodarczych, o których mowa w art. 11e.

8. Zgłoszenie zamiaru łączenia powinno zawierać informacje dotyczące wpływu łączenia na zmianę pozycji podmiotów gospodarczych i jego skutków dla konkurencji, a zwłaszcza:

1) rodzaj, przyczynę i zakres łączenia podmiotów gospodarczych,

2) dane charakteryzujące podmioty gospodarcze uczestniczące w łączeniu, ich związki z innymi podmiotami gospodarczymi oraz zakres i obszar ich działania,

3) udział podmiotów gospodarczych w poszczególnych rynkach.";

11) po art. 11 dodaje się art. 11a-11e w brzmieniu:

"Art. 11a. 1. Urząd Antymonopolowy może:

1) zwrócić w terminie 14 dni zgłoszenie zamiaru łączenia, jeżeli nie spełnia ono warunków określonych w art. 11 ust. 8 oraz warunków, jakim powinno odpowiadać zgłoszenie zamiaru łączenia i przekształcenia podmiotów gospodarczych,

2) wezwać zgłaszającego zamiar łączenia do usunięcia wskazanych braków w zgłoszeniu lub uzupełnienia niezbędnych informacji, z pouczeniem, że bezskuteczny upływ wyznaczonego terminu może spowodować nałożenie kary pieniężnej w myśl art. 16 ust. 2 pkt 1.

2. Urząd Antymonopolowy może również przedstawić podmiotom gospodarczym - przed wydaniem decyzji zakazującej łączenia - warunki, na jakich łączenie może nastąpić, wyznaczając termin na ustosunkowanie się do zgłoszonej propozycji; brak odpowiedzi w terminie lub negatywne ustosunkowanie się do przedstawionych warunków skutkuje wydaniem zawiadomienia lub decyzji, o których mowa w ust. 3 i 4.

3. W wypadku braku zastrzeżeń co do zamiaru łączenia, Urząd Antymonopolowy, w terminie nie dłuższym niż 2 miesiące, zawiadamia o tym zgłaszającego zamiar.

4. Urząd Antymonopolowy, w terminie nie dłuższym niż 2 miesiące, może wydać decyzję:

1) zakazującą łączenia podmiotów gospodarczych, jeżeli w jego wyniku podmioty te uzyskałyby lub umocniły pozycję dominującą na rynku,

2) zakazującą objęcia przez tę samą osobę funkcji wymienionych w art. 11 ust. 2 pkt 5, jeżeli w wyniku tego nastąpiłoby istotne osłabienie konkurencji; domniemywa się, że istotne osłabienie konkurencji ma miejsce, jeżeli łączny udział tych podmiotów w rynku przekracza 10%.

5. W wypadku zamiaru łączenia banków Urząd Antymonopolowy, w terminie nie dłuższym niż 2 tygodnie, zawiadamia zgłaszającego zamiar o braku zastrzeżeń bądź w tym terminie może wydać decyzję zakazującą łączenia banków.

6. Do terminów określonych w ust. 3-5 nie wlicza się okresów oczekiwania na usunięcie braków, uzupełnienie informacji lub ustosunkowanie się do zgłoszonych przez Urząd Antymonopolowy warunków, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i ust. 2.

Art. 11b. Sąd rejestrowy, działając na podstawie odrębnych przepisów, dokona wpisu w rejestrze, jeżeli:

1) Urząd Antymonopolowy zawiadomi wnioskodawcę o braku zastrzeżeń co do zamiaru łączenia, o którym mowa w art. 11a ust. 3 i 5,

2) podmiot gospodarczy wykaże, że zamiar łączenia podmiotów gospodarczych nie podlega obowiązkowi zgłoszenia.

Art. 11c. 1. Zamiar przekształcenia spółek prawa handlowego, przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa oraz przedsiębiorstwa komunalnego w spółkę gminy podlega zgłoszeniu Urzędowi Antymonopolowego w terminie 14 dni od dokonania czynności, z którą ustawa wiąże ten obowiązek.

2. Wynikający z ust. 1 obowiązek zgłoszenia zamiaru przekształcenia dotyczy podmiotów, których wartość rocznej sprzedaży towarów w roku kalendarzowym poprzedzającym rok zgłoszenia tego zamiaru przekracza 5 milionów ECU.

3. Urząd Antymonopolowy może, w terminie nie dłuższym niż 2 miesiące, wydać decyzję zakazującą przekształcenia, jeżeli spółka powstała w wyniku tego przekształcenia zachowałaby pozycję dominującą na rynku.

4. Przepisy art. 11 ust. 4, ust. 5 i 7, art. 11a ust. 1-3, ust. 5 i 6 oraz art. 11b stosuje się odpowiednio.

Art. 11d. Podmioty gospodarcze, których zamiar łączenia lub przekształcenia podlega zgłoszeniu, do czasu otrzymania zawiadomienia Urzędu Antymonopolowego o braku zastrzeżeń co do zamiaru łączenia bądź przekształcenia, lub upływu terminu na wydanie decyzji zakazującej łączenia bądź przekształcenia, są obowiązane wstrzymać się z podejmowaniem czynności, które powodują lub mogą spowodować uzyskanie bądź umocnienie pozycji dominującej na rynku przez łączące się lub przekształcane podmioty albo przez jednego z nich, chociażby czynności te nie stanowiły praktyk monopolistycznych w rozumieniu przepisów ustawy.

Art. 11e. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki, jakim powinno odpowiadać zgłoszenie zamiaru łączenia i przekształcenia podmiotów gospodarczych, oraz organy podmiotów zobowiązanych do dokonania zgłoszenia zamiaru.";

12) w art. 12:

a) w ust. 2 dodaje się zdanie drugie w brzmieniu:

"Przed wydaniem decyzji nakazującej podział przedsiębiorstwa państwowego lub rozwiązanie jednoosobowej spółki Skarbu Państwa Urząd Antymonopolowy zasięga opinii organu założycielskiego lub organu reprezentującego Skarb Państwa.",

b) w ust. 3 dodaje się zdanie drugie w brzmieniu:

"Przedsiębiorstwa państwowe, powstające w wyniku podziału, tworzy organ założycielski.";

13) art. 13 otrzymuje brzmienie:

"Art. 13. Przepisy art. 10 stosuje się odpowiednio do decyzji i postanowień wydanych w sprawach łączenia, przekształcenia, podziału i rozwiązania podmiotów gospodarczych oraz ograniczenia ich działalności gospodarczej.";

14) tytuł rozdziału 4 otrzymuje brzmienie:

"Odpowiedzialność za naruszenie przepisów ustawy";

15) w art. 14:

a) w ust. 1 wyrazy "W decyzjach, o których mowa w art. 10 ust. 1," zastępuje się wyrazami "W decyzjach wydanych na podstawie art. 8 ust. 1 i 3 oraz art. 9",

b) ust. 2 otrzymuje brzmienie:

"2. Karę pieniężną, o której mowa w ust. 1, można ustalić w wysokości do 15% przychodu ukaranego podmiotu gospodarczego.",

c) ust. 4 otrzymuje brzmienie:

"4. Przepisy ust. 1 stosuje się odpowiednio do związków. W wypadku gdy związek nie osiąga przychodu, karę pieniężną Urząd Antymonopolowy może ustalić do wysokości pięćdziesięciokrotnego przeciętnego wynagrodzenia.";

16) w art. 15:

a) w ust. 1 zdanie pierwsze otrzymuje brzmienie:

"W wypadku gdy podmiot gospodarczy nie wykonuje decyzji, o których mowa w art. 8 ust. 1 i 3, art. 9, art. 11a ust. 4 i 5 oraz w art. 11c, lub wyroków sądów zmieniających taką decyzję, jest obowiązany wpłacić za każdy rozpoczęty miesiąc niewykonania w terminie decyzji lub wyroku sądu karę pieniężną w wysokości 1% przychodu.",

b) po ust. 4 dodaje się ust. 5 w brzmieniu:

"5. Przepisy ust. 1 stosuje się odpowiednio do związków. W wypadku gdy związek nie osiąga przychodu, karę pieniężną za każdy rozpoczęty miesiąc niewykonania w terminie decyzji lub wyroku sądu Urząd Antymonopolowy ustala do wysokości pięćdziesięciokrotnego przeciętnego wynagrodzenia.";

17) po art. 15 dodaje się art. 15a w brzmieniu:

"Art. 15a. 1. Urząd Antymonopolowy może w drodze decyzji nałożyć na podmiot gospodarczy karę pieniężną do wysokości:

1) 1% przychodu za każdy rozpoczęty miesiąc niewykonania obowiązku zgłoszenia, o którym mowa w art. 11 i art. 11c, z zastrzeżeniem pkt 3 i 4,

2) 15% przychodu z tytułu wykonania czynności, o których mowa w art. 11d,

3) 15% przychodu, jeżeli po objęciu lub nabyciu akcji bądź udziałów wykonuje prawa wynikające z tych akcji lub udziałów z naruszeniem art. 11 ust. 2 pkt 4,

4) 1% przychodu za każdy rozpoczęty miesiąc posiadania akcji lub udziałów po upływie roku, o którym mowa w art. 11 ust. 2 pkt 4, chyba że wykaże, iż przy zachowaniu należytej staranności nie mógł wcześniej ich zbyć z powodu okoliczności, za które odpowiedzialności nie ponosi.

2. Urząd Antymonopolowy może w drodze decyzji nałożyć na osobę nie wykonującą obowiązku zgłoszenia, o którym mowa w art. 11 ust. 2 pkt 5, karę pieniężną w wysokości do pięciokrotnego przeciętnego wynagrodzenia za każdy rozpoczęty miesiąc niewykonania tego obowiązku.

3. Przepisy art. 10, art. 14 ust. 3 i art. 15 ust. 1 stosuje się odpowiednio.";

18) w art. 16:

a) w ust. 1 po wyrazach "podmiotem gospodarczym" dodaje się wyrazy "lub związkiem" oraz wyrazy "nie przekraczającą jednak jej sześciomiesięcznego" zastępuje się wyrazami "do wysokości dziesięciokrotnego przeciętnego",

b) w ust. 2:

- w pkt 1 po wyrazach "podmiotem gospodarczym" dodaje się wyrazy "lub związkiem",

- w pkt 2 wyrazy "łączenia, przekształcenia lub utworzenia podmiotów gospodarczych, jeżeli nie zgłosi zamiaru, o którym mowa w art. 11 ust. 1" zastępuje się wyrazami "łączenia i przekształcenia podmiotów gospodarczych, jeżeli nie zgłosi zamiaru, o którym mowa w art. 11 i art. 11c, bądź zgłoszenie zamiaru zawiera dane i informacje nierzetelne";

19) po art. 19 dodaje się art. 19a w brzmieniu:

"Art. 19a. 1. Każdy podmiot gospodarczy i związek podmiotów gospodarczych, posiadający dokumenty, dane i informacje niezbędne do rozstrzygnięcia sprawy toczącej się przed Urzędem Antymonopolowym, jest obowiązany do ich udostępnienia lub przekazania Urzędowi Antymonopolowemu na jego żądanie.

2. Wynikający z ust. 1 obowiązek odnosi się również do spraw wymienionych w art. 19 ust. 1 pkt 2, 4 i 5.

3. Do wiadomości uzyskanych na podstawie ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio art. 20 ust. 4.";

20) w art. 20 w ust. 1 po wyrazie "gospodarcze" dodaje się wyrazy "oraz ich związki";

21) po art. 20 dodaje się art. 20a w brzmieniu:

"Art. 20a. 1. Wiadomości uzyskane w toku czynności służbowej przez pracowników Urzędu Antymonopolowego i osoby upoważnione przez ten organ objęte są tajemnicą przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, jeżeli podmiot gospodarczy lub związek podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności.

2. Wiadomości, o których mowa w ust. 1, nie mogą być wykorzystane na potrzeby innych postępowań, prowadzonych na podstawie odrębnych przepisów, z zastrzeżeniem ust. 3.

3. Przepis ust. 2 nie dotyczy postępowań karnych prowadzonych przez organy prokuratury lub sądy, z wyłączeniem postępowań z oskarżenia prywatnego.";

22) w art. 21:

a) w ust. 1 po kropce dodaje się zdania w brzmieniu:

"Nie wszczyna się postępowania, jeżeli od końca roku, w którym zaprzestano stosowania praktyki monopolistycznej, upłynął rok. Odmowa wszczęcia postępowania następuje w drodze decyzji.",

b) w ust. 4 w zdaniu pierwszym wyrazy "art. 11 ust. 2" zastępuje się wyrazami "art. 11a ust. 4 i 5, art. 11c";

23) po art. 21 dodaje się art. 21a i art. 21b w brzmieniu:

"Art. 21a. 1. Urząd Antymonopolowy na wniosek strony lub z urzędu może w niezbędnym zakresie ograniczyć pozostałym stronom prawo wglądu w materiał dowodowy załączony przez strony do akt sprawy, jeżeli udostępnienie tego materiału groziłoby ujawnieniem istotnych tajemnic przedsiębiorstwa.

2. Urząd Antymonopolowy może w drodze postanowienia zobowiązać wnioskodawcę lub stronę, która wniosła o podjęcie czynności połączonej z kosztami, o złożenie zaliczki na poczet kosztów postępowania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia lub niewykonania tej czynności dowodowej.

3. Urząd Antymonopolowy postanowieniem rozstrzyga o kosztach postępowania.

4. W postępowaniu przed Urzędem Antymonopolowym stosuje się odpowiednio art. 98-110 i art. 235-315 Kodeksu postępowania cywilnego.

Art. 21b. Od postanowień wydanych na podstawie art. 21a ust. 1 i 3 służy zażalenie. Przepis art. 10 stosuje się odpowiednio."

Art.  2.

1. Do stosunków prawnych dotyczących przeciwdziałania praktykom monopolistycznym, powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe, z wyjątkiem art. 11-11c.

2. Postępowanie przed Urzędem Antymonopolowym wszczęte i nie zakończone ostateczną decyzją przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy toczy się według przepisów tej ustawy.

Art.  3.

Prezes Rady Ministrów ogłosi w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej jednolity tekst ustawy z dnia 24 lutego 1990 r. o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym, z uwzględnieniem zmian wynikających z przepisów ogłoszonych przed dniem wydania jednolitego tekstu.

Art.  4.

Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.