Art. 1. - Zm.: ustawa o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawa o uposażeniu żołnierzy.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1999.50.500

Akt jednorazowy

Wersja od: 1 lipca 2004 r.

Art.  1.

W ustawie z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 1992 r. Nr 4, poz. 16, Nr 40, poz. 174 i Nr 54, poz. 254, z 1994 r. Nr 43, poz. 165, z 1996 r. Nr 7, poz. 44, Nr 10, poz. 56 i Nr 106, poz. 496, z 1997 r. Nr 6, poz. 31, Nr 28, poz. 153, Nr 80, poz. 495, Nr 88, poz. 554, Nr 121, poz. 770 i Nr 141, poz. 944 oraz z 1998 r. Nr 162, poz. 1114 i 1126) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 22 w pkt 3, w art. 50 w ust. 4, w art. 52 w ust. 2, w art. 118 w ust. 1, 2 i 6, w art. 119 w ust. 1, 3 i 4, w art. 122 w ust. 1 i 2, w art. 124 w ust. 1, w art. 126, w art. 162 w ust. 1 i 3, w art. 189 w ust. 5, w art. 194 w ust. 2, w art. 199, w art. 204 w ust. 2 i 3 oraz w art. 205 w ust. 1 użyte w różnych liczbach i przypadkach wyrazy "zakład pracy" zastępuje się użytym w odpowiednich liczbach i przypadkach wyrazem "pracodawca";

2) w art. 38:

a) w ust. 1 w pkt 1 wyrazy "w art. 39 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 2 pkt 2" zastępuje się wyrazami "w art. 39 ust. 1 pkt 3",

b) w ust. 2 w pkt 3 wyrazy "kierowników zakładów pracy" zastępuje się wyrazem "pracodawców",

c) w ust. 3 po wyrazach "na wniosek poborowego" skreśla się przecinek oraz wyrazy "a jeżeli odroczenie następuje z powodu uznania za czasowo niezdolnego do czynnej służby wojskowej - również na wniosek komisji lekarskiej";

3) art. 39 otrzymuje brzmienie:

"Art. 39. 1. Odroczenia zasadniczej służby wojskowej udziela się poborowemu na jego wniosek ze względu na:

1) wybór na posła - na czas pełnienia mandatu,

2) kandydowanie do Sejmu - na czas trwania kampanii wyborczej,

3) konieczność sprawowania bezpośredniej opieki nad członkiem rodziny wspólnie z nim zamieszkałym, który nie ukończył szesnastego roku życia lub został uznany za całkowicie niezdolnego do pracy i do samodzielnej egzystencji albo który ukończył siedemdziesiąty piąty rok życia, jeżeli nie ma innego pełnoletniego członka rodziny bliższego lub równego stopniem pokrewieństwa obowiązanego do sprawowania tej opieki, albo ze względu na obowiązek sprawowania opieki wynikającej z prawomocnego orzeczenia sądu - na czas sprawowania tej opieki, z zastrzeżeniem ust. 4,

4) pobieranie nauki w szkole wyższej, jeżeli jest on studentem - na czas pobierania tej nauki, nie dłużej jednak niż do końca roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w którym poborowy kończy dwudziesty siódmy rok życia,

5) pobieranie nauki w zakładach kształcenia nauczycieli - na czas pobierania tej nauki, nie dłużej jednak niż do końca roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w którym poborowy kończy dwudziesty siódmy rok życia,

6) pobieranie nauki w szkole średniej, w tym policealnej lub pomaturalnej - na czas pobierania tej nauki, nie dłużej jednak niż do końca roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w którym poborowy kończy dwudziesty drugi rok życia.

2. Odroczenia ze względu na pobieranie nauki udziela się także poborowym będącym alumnami wyższych seminariów duchownych, osobami zakonnymi (po profesji czasowej), nowicjuszami w zakonach albo słuchaczami szkół duchownych kościołów i związków wyznaniowych mających osobowość prawną - na czas pobierania tej nauki, nie dłużej jednak niż do końca roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w którym poborowy kończy dwudziesty siódmy rok życia.

3. Odroczenia zasadniczej służby wojskowej można udzielić również ze względu na ważne sprawy osobiste lub rodzinne poborowego, a w szczególności związane z zaistnieniem trudnej sytuacji osobistej lub rodzinnej, które nie upoważniają do udzielenia poborowemu odroczenia z tytułu sprawowania bezpośredniej opieki nad członkiem rodziny albo z powodu konieczności załatwienia spraw związanych z prowadzeniem przez poborowego przedsiębiorstwa, gospodarstwa rolnego albo innej działalności gospodarczej. Odroczenia nie udziela się, jeżeli spowodowałoby to nieodbycie zasadniczej służby wojskowej.

4. Odroczenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, udziela się każdorazowo na czas określony we wniosku, nie dłuższy jednak niż dwanaście miesięcy.

5. Odroczenia, o którym mowa w ust. 3, udziela się tylko jeden raz w wymiarze od trzech do dwunastu miesięcy.

6. Skreślenie z listy studentów albo wydalenie ze studiów powodują utratę udzielonego odroczenia zasadniczej służby wojskowej z tytułu pobierania nauki.

7. Poborowy, któremu udzielono odroczenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 4-6, po zakończeniu roku szkolnego (studiów), nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia kolejnego roku szkolnego (studiów), przedstawia wojskowemu komendantowi uzupełnień właściwemu ze względu na miejsce pobytu stałego (zamieszkania) lub pobytu czasowego trwającego ponad dwa miesiące zaświadczenie o ukończeniu poprzedniego i rozpoczęciu nowego roku nauki (studiów).

8. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki i tryb udzielania odroczeń zasadniczej służby wojskowej.";

4) w art. 40 skreśla się ust. 1;

5) w art. 42 w ust. 1 wyrazy "w art. 39 ust. 1 pkt 3 i 4, ust. 2 pkt 1 i ust. 3" zastępuje się wyrazami "w art. 39 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-6 oraz ust. 2 i 3";

6) w art. 44:

a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Nie powołuje się do czynnej służby wojskowej poborowych uznanych za zdolnych do tej służby:

1) obywateli polskich, którzy stale zamieszkują za granicą,

2) absolwentów szkół oficerskich i szkół aspiranckich (chorążych) Policji, Straży Granicznej i Państwowej Straży Pożarnej, którzy bezpośrednio po zakończeniu studiów (nauki) podjęli służbę w charakterze funkcjonariusza Policji, Straży Granicznej lub Państwowej Straży Pożarnej.",

b) skreśla się ust. 2;

7) w art. 46 w ust. 2 w pkt 1 wyrazy "w art. 39 ust. 2" zastępuje się wyrazami "w art. 39 ust. 1 pkt 1 i 2";

8) w art. 50 w ust. 1, w art. 138 w ust. 3, w art. 143 w ust. 2, w art. 195 oraz w art. 196 w ust. 4 użyte w różnych przypadkach wyrazy "kierownik zakładu pracy" zastępuje się użytym w odpowiednich przypadkach wyrazem "pracodawca";

9) w art. 50:

a) w ust. 1 wyrazy "są obowiązani zawiadamiać" zastępuje się wyrazami "są obowiązani zawiadomić, nie później niż przed upływem 14 dni,"

b) ust. 2 otrzymuje brzmienie:

"2. Rektorzy (dyrektorzy) szkół wyższych, policealnych, pomaturalnych i średnich są obowiązani zawiadomić, nie później niż przed upływem 14 dni, wojskowych komendantów uzupełnień właściwych ze względu na miejsce pobytu stałego (zamieszkania) lub pobytu czasowego trwającego ponad dwa miesiące studenta (ucznia) o przyjęciu go do szkoły, przewidywanym czasie studiów (nauki), powtarzaniu roku lub semestru studiów (nauki), skreśleniu z listy studentów (uczniów), wydaleniu oraz o ukończeniu przez niego studiów (nauki).";

10) w art. 52 dodaje się ust. 5 w brzmieniu:

"5. Minister Obrony Narodowej określi, w drodze rozporządzenia, przypadki, w których osoby podlegające powszechnemu obowiązkowi obrony są obowiązane do osobistego stawienia się na wezwanie organów wojskowych, tryb wzywania, organy wojskowe właściwe w tych sprawach oraz wzór wezwania.";

11) art. 73 otrzymuje brzmienie:

"Art. 73. Minister Obrony Narodowej określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki, tryb i terminy powoływania do czynnej służby wojskowej i zwalniania z tej służby.";

12) w art. 82:

a) w ust. 1 wyraz "osiemnaście" zastępuje się wyrazem "dwanaście",

b) w ust. 3 wyraz "trzech" zastępuje się wyrazem "dziesięciu";

13) dodaje się art. 86a w brzmieniu:

"Art. 86a. Do czasu trwania czynnej służby wojskowej nie zalicza się okresu samowolnego opuszczenia jednostki wojskowej, w której żołnierz odbywa służbę, lub wyznaczonego miejsca przebywania albo samowolnego pozostawania poza nimi. Jednakże okres ten można zaliczyć do czasu trwania czynnej służby wojskowej, jeżeli w późniejszym okresie żołnierz wyróżnił się wzorową służbą.";

14) w art. 87:

a) w ust. 2:

– pkt 3 otrzymuje brzmienie:

"3) konieczności sprawowania przez niego bezpośredniej opieki nad członkiem rodziny; przepis art. 39 ust. 1 pkt 3 stosuje się odpowiednio,"

– skreśla się pkt 4 i 5,

– w pkt 6 skreśla się wyrazy "Senatu lub organów samorządu terytorialnego",

b) skreśla się ust. 3,

c) w ust. 4 i 6 skreśla się wyrazy "i 3";

15) w art. 88 w ust. 1 skreśla się wyrazy "oraz osobistego prowadzenia przez niego gospodarstwa rolnego";

16) w art. 93 ust. 4 otrzymuje brzmienie:

"4. Wojskowy komendant uzupełnień odracza absolwentowi szkoły wyższej, na jego wniosek, przeszkolenie wojskowe również wtedy, gdy bezpośrednio po ukończeniu studiów podjął on naukę na studiach doktoranckich prowadzonych w systemie studiów dziennych. W takim przypadku poborowego powołuje się na przeszkolenie wojskowe nie później niż w ciągu czterech lat od dnia rozpoczęcia tych studiów. Przepis art. 42 stosuje się odpowiednio.";

17) art. 101 otrzymuje brzmienie:

"Art. 101. 1. Wojskowy komendant uzupełnień z urzędu zawiadamia żołnierza rezerwy o planowanym powołaniu na ćwiczenia wojskowe w danym roku kalendarzowym, nie później niż na trzy miesiące przed dniem powołania.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do żołnierzy rezerwy powoływanych na ćwiczenia wojskowe w trybie natychmiastowego stawiennictwa.";

18) skreśla się art. 102;

19) dodaje się art. 119a w brzmieniu:

"Art. 119a. 1. Żołnierzowi rezerwy, który odbył ćwiczenia wojskowe, z wyjątkiem ćwiczeń trwających do dwudziestu czterech godzin odbywanych w czasie lub dniu wolnym od pracy, przysługuje świadczenie pieniężne rekompensujące utracone wynagrodzenie ze stosunku pracy lub stosunku służbowego albo dochód z prowadzonej działalności gospodarczej, które mógłby uzyskać w okresie odbywania ćwiczeń wojskowych.

2. Świadczenie pieniężne za każdy dzień ćwiczeń wojskowych stanowi kwota 1/30 miesięcznego wynagrodzenia lub dochodu, o których mowa w ust. 1, pomnożona przez liczbę dni odbytych ćwiczeń wojskowych, z zastrzeżeniem ust. 3.

3. Kwota dziennego świadczenia pieniężnego nie może być wyższa od 1/30 dwuipółkrotnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, którego wysokość ogłasza Prezes Głównego Urzędu Statystycznego.

4. Świadczenie pieniężne nie przysługuje żołnierzowi rezerwy powołanemu na ćwiczenia wojskowe, jeżeli otrzymał od pracodawcy wynagrodzenie za okres odbywania ćwiczeń wojskowych.

5. Świadczenie pieniężne ustala i wypłaca wójt lub burmistrz (prezydent miasta) na udokumentowany wniosek uprawnionego żołnierza rezerwy, złożony nie później niż w ciągu trzech miesięcy od zakończenia ćwiczeń wojskowych, z zastrzeżeniem ust. 6.

6. Świadczenie pieniężne wypłaca się w kwocie pomniejszonej o uposażenie, jakie żołnierz rezerwy otrzymał z tytułu odbytych ćwiczeń wojskowych.

7. Wydatki z tytułu wypłaty świadczeń pieniężnych pokrywane są z budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej.

8. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy sposób ustalania i wypłacania świadczenia pieniężnego, zwrotu wydatków z tego tytułu organom samorządu terytorialnego oraz tryb postępowania i właściwość organów w tych sprawach.";

20) w art. 120:

a) w ust. 1 wyrazy "w zakładzie pracy, w którym" zastępuje się wyrazami "u pracodawcy, u którego", a wyrazy "w tym zakładzie" wyrazami "u tego pracodawcy",

b) w ust. 2 wyrazy "w innym zakładzie pracy, niż ten, w którym" zastępuje się wyrazami "u innego pracodawcy niż ten, u którego", a wyrazy "zakładu pracy, w którym podjął pracę" zastępuje się wyrazami "u pracodawcy, u którego podjął pracę";

21) w art. 121 w ust. 1 wyrazy "zakładu pracy, w którym" zastępuje się wyrazami "pracodawcy, u którego" oraz wyrazy "dotyczących tego zakładu" zastępuje się wyrazami "dotyczących tego pracodawcy";

22) w art. 125 wyrazy "z zakładu pracy" zastępuje się wyrazami "od pracodawcy";

23) w art. 127:

a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Wójt lub burmistrz (prezydent miasta) uznaje poborowego, któremu doręczono kartę powołania do odbycia zasadniczej służby wojskowej, oraz żołnierza odbywającego tę służbę, z wyjątkiem żołnierza pełniącego ją nadterminowo - na ich wniosek lub uprawnionego członka rodziny - za posiadającego na wyłącznym utrzymaniu członków rodziny. Przepis art. 128 ust. 2 stosuje się odpowiednio.",

b) skreśla się ust. 2;

24) art. 128 otrzymuje brzmienie:

"Art. 128. 1. Żołnierzom zasadniczej służby wojskowej posiadającym na wyłącznym utrzymaniu członków rodziny w czasie odbywania służby przysługuje, z zastrzeżeniem ust. 4 i 5, zasiłek w kwocie najniższego wynagrodzenia za pracę pracowników, określonego przez ministra właściwego do spraw pracy na podstawie Kodeksu pracy.

2. Członkami rodziny żołnierza odbywającego zasadniczą służbę wojskową, pozostającymi na jego wyłącznym utrzymaniu, są jego żona, dzieci, rodzice oraz osoby, względem których żołnierza obciąża obowiązek alimentacyjny, o ile, z zastrzeżeniem ust. 4 i 5, nie uzyskują oni dochodu lub uzyskiwany przez nich dochód z jakiegokolwiek tytułu jest niższy od najniższego wynagrodzenia za pracę pracowników, określonego przez ministra właściwego do spraw pracy na podstawie Kodeksu pracy, i pozostawali z nim we wspólnym gospodarstwie domowym przed powołaniem go do służby wojskowej.

3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się do osób wymienionych w tym przepisie, jeśli utraciły prawo do zasiłku dla bezrobotnych z powodu upływu okresu jego pobierania, z wyjątkiem żony żołnierza.

4. Jeżeli łączny miesięczny dochód uzyskiwany przez osoby, o których mowa w ust. 2, jest niższy od kwoty najniższego wynagrodzenia za pracę pracowników określonego przez ministra właściwego do spraw pracy, zasiłek, o którym mowa w ust. 1, przysługuje w wysokości stanowiącej różnicę między kwotą najniższego wynagrodzenia za pracę pracowników a wysokością tego dochodu.

5. Zasiłek nie przysługuje, jeżeli osoby, o których mowa w ust. 2, uzyskują łącznie dochód równy kwocie najniższego wynagrodzenia, o której mowa w ust. 1, lub wyższy od niej.";

25) dodaje się art. 128a-128d w brzmieniu:

"Art. 128a. 1. Żołnierzowi, na którym ciąży obowiązek alimentacyjny na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu lub umowy, wypłaca się zasiłek w wysokości świadczenia alimentacyjnego, jednak nie wyższy niż w kwocie, o której mowa w art. 128 ust. 1. Zasiłek może być wypłacony bezpośrednio osobie, której przysługuje świadczenie alimentacyjne, lub jej pełnomocnikowi, na ich wniosek.

2. Żołnierzowi, którego członkom rodziny w myśl odrębnych przepisów przysługuje zasiłek rodzinny, wypłaca się ten zasiłek w wysokości określonej w tych przepisach.

Art. 128b. 1. Decyzję o przyznaniu żołnierzowi zasiłku, o którym mowa w art. 128 ust. 1 i art. 128a, wydaje dowódca jednostki wojskowej na podstawie udokumentowanego wniosku tego żołnierza.

2. Od decyzji, o której mowa w ust. 1, przysługuje żołnierzowi odwołanie do organu wojskowego wyższego stopnia, określonego w odrębnych przepisach.

3. Zasiłek, o którym mowa w art. 128 ust. 1 oraz w art. 128a, wypłaca dowódca jednostki wojskowej, w której żołnierz odbywa służbę.

Art. 128c. Żołnierz, który podał nieprawdziwe dane w celu uzyskania nienależnego zasiłku lub uzyskania zasiłku w wyższej wysokości niż mu przysługuje albo nie zawiadomił o okolicznościach powodujących zmianę wysokości zasiłku lub wygaśnięcie decyzji o jego przyznaniu, jest obowiązany do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku lub jego części wraz z odsetkami ustawowymi.

Art. 128d. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady i tryb przyznawania i wypłacania zasiłków na utrzymanie członków rodziny, o których mowa w art. 128 ust. 1 i art. 128a ust. 1.";

26) w art. 130 w ust. 2 wyrazy "jedynego żywiciela rodziny" zastępuje się wyrazami "posiadającego na wyłącznym utrzymaniu członków rodziny";

27) w art. 131:

a) w ust. 1 w zdaniu wstępnym wyrazy "jedynych żywicieli rodzin" zastępuje się wyrazami "posiadających na wyłącznym utrzymaniu członków rodziny",

b) w ust. 3 wyrazy "jedynych żywicieli rodzin" zastępuje się wyrazami "posiadających na wyłącznym utrzymaniu członków rodziny";

28) w art. 132 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Wydatki z tytułu zasiłków, należności i opłat, o których mowa w art. 128, art. 128a i art. 131 ust. 1 pkt 1, pokrywane są z budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej, natomiast w przypadku żołnierzy odbywających służbę wojskową w jednostkach wojskowych podporządkowanych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych - z budżetu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, a w przypadku poborowych odbywających służbę zastępczą - z budżetu Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej.";

29) w art. 135 ust. 2 otrzymuje brzmienie:

"2. Członkowie rodziny pozostający na wyłącznym utrzymaniu żołnierza pełniącego służbę wojskową, o której mowa w ust. 1, zachowują prawo do wszystkich świadczeń od pracodawcy, który zatrudniał żołnierza w dniu powołania go do służby, przysługujących członkom rodziny innych pracowników zatrudnionych przez tego pracodawcę.";

30) w art. 189 w ust. 6 wyrazy "dwadzieścia cztery miesiące" zastępuje się wyrazami "dwadzieścia jeden miesięcy";

31) w art. 191:

a) w ust. 1 wyraz "kierownik" zastępuje się wyrazem "dyrektor",

b) w ust. 2 wyrazy "w zakładzie pracy mającym" zastępuje się wyrazami "do pracodawcy mającego",

c) ust. 4 otrzymuje brzmienie:

"4. Dyrektor wojewódzkiego urzędu pracy zawiera ze wskazanymi przez ministra właściwego do spraw pracy pracodawcami umowy o wykonywanie pracy przez poborowych skierowanych do odbycia u nich służby zastępczej.",

d) w ust. 8 wyrazy "Zakład pracy, w którym" zastępuje się wyrazami "Pracodawca, u którego";

32) w art. 193:

a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Poborowym odbywającym służbę zastępczą od pracodawcy, u którego odbywają służbę, przysługuje:

1) bezpłatne całodzienne wyżywienie lub równoważnik pieniężny zgodnie z wyborem poborowego, przyznawane na zasadach określonych przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia,

2) bezpłatne zakwaterowanie, na zasadach określonych przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia,

3) świadczenie pieniężne w wysokości odpowiadającej stawce uposażenia zasadniczego według stopnia wojskowego żołnierza odbywającego zasadniczą służbę wojskową w stopniu wojskowym szeregowego,

4) bezpłatnie odzież i obuwie ochronne, odzież i obuwie robocze oraz sprzęt ochrony osobistej, przyznawane stosownie do norm obowiązujących u danego pracodawcy,

5) równoważnik pieniężny za ubranie, przyznawany na zasadach określonych przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia,

6) prawo do korzystania z urządzeń socjalnych, na zasadach określonych dla pracowników zatrudnionych przez tego pracodawcę.",

b) w ust. 6 skreśla się wyraz "zakładzie";

33) w art. 194:

a) w ust. 1 wyrazy "zakładem, w którym" zastępuje się wyrazami "pracodawcą, u którego",

b) w ust. 5 wyrazy "zakładu pracy, w którym" zastępuje się wyrazami "zatrudnieni przez pracodawcę, u którego";

34) w art. 197:

a) w ust. 1 wyrazy "zakład pracy, w którym" zastępuje się wyrazami "pracodawca, u którego",

b) w ust. 6 wyrazy "zakładu pracy" i "zakładzie, w którym" zastępuje się odpowiednio wyrazami "pracodawcy" i "pracodawcy, u którego";

35) w art. 224 dodaje się pkt 3a i 3b w brzmieniu:

"3a) nie zawiadamia wojskowego komendanta uzupełnień właściwego ze względu na miejsce pobytu stałego (zamieszkania) lub pobytu czasowego trwającego ponad dwa miesiące pracownika o jego zatrudnieniu i zwolnieniu oraz o kwalifikacjach i zajmowanym stanowisku,

3b) nie zawiadamia wojskowego komendanta uzupełnień właściwego ze względu na miejsce pobytu stałego (zamieszkania) lub pobytu czasowego trwającego ponad dwa miesiące studenta (ucznia) o przyjęciu go do szkoły, skreśleniu z listy studentów (uczniów), wydaleniu, udzieleniu mu urlopu w nauce oraz o ukończeniu przez niego studiów (nauki),".