Zm.: rozporządzenie w sprawie właściwości i trybu postępowania komisji lekarskich podległych Ministrowi Spraw Wewnętrznych.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1995.146.712

Akt jednorazowy
Wersja od: 16 grudnia 1995 r.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH
z dnia 2 listopada 1995 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie właściwości i trybu postępowania komisji lekarskich podległych Ministrowi Spraw Wewnętrznych.

Na podstawie art. 26 ust. 2 oraz w związku z art. 40 i art. 86 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. Nr 30, poz. 179, z 1991 r. Nr 94, poz. 422 i Nr 107, poz. 461, z 1992 r. Nr 54, poz. 254, z 1994 r. Nr 53, poz. 214 oraz z 1995 r. Nr 4, poz. 17, Nr 34, poz. 163 i Nr 104, poz. 515), art. 16 ust. 2 oraz w związku z art. 28 i art. 73 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Urzędzie Ochrony Państwa (Dz. U. Nr 30, poz. 180, z 1991 r. Nr 94, poz. 422 i Nr 107, poz. 461, z 1992 r. Nr 54, poz. 254, z 1994 r. Nr 53, poz. 214 oraz z 1995 r. Nr 4, poz. 17, Nr 34, poz. 163 i Nr 104, poz. 515), art. 32 ust. 2 oraz w związku z art. 44 i art. 90 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz. U. Nr 78, poz. 462, z 1991 r. Nr 94, poz. 422, z 1992 r. Nr 54, poz. 254, z 1993 r. Nr 12, poz. 52, z 1994 r. Nr 53, poz. 214 oraz z 1995 r. Nr 4, poz. 17, Nr 34, poz. 163 i Nr 104, poz. 515), art. 29 ust. 2 w związku z art. 71 ust. 5 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. Nr 88, poz. 400, z 1992 r. Nr 21, poz. 86 i Nr 54, poz. 254, z 1994 r. Nr 53, poz. 214 oraz z 1995 r. Nr 4, poz. 17 i Nr 34, poz. 163), w związku z art. 21 ust. 4 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. Nr 53, poz. 214 i z 1995 r. Nr 4, poz. 17), art. 11 ust. 3 ustawy z dnia 16 grudnia 1972 r. o odszkodowaniach przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą w Milicji Obywatelskiej (Dz. U. Nr 53, poz. 345, z 1983 r. Nr 16, poz. 79, z 1985 r. Nr 20, poz. 85 i Nr 38, poz. 181 oraz z 1989 r. Nr 35, poz. 192) oraz w związku z art. 5 ust. 4 ustawy z dnia 10 grudnia 1959 r. o Służbie Więziennej (Dz. U. z 1984 r. Nr 29, poz. 149, z 1989 r. Nr 35, poz. 192, z 1991 r. Nr 94, poz. 422 i Nr 105, poz. 453, z 1992 r. Nr 54, poz. 254, z 1994 r. Nr 53, poz. 214 i Nr 105, poz. 509 oraz z 1995 r. Nr 4, poz. 17 i Nr 34, poz. 163) zarządza się, co następuje:
W rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 9 lipca 1991 r. w sprawie właściwości i trybu postępowania komisji lekarskich podległych Ministrowi Spraw Wewnętrznych (Dz. U. Nr 79, poz. 349 i z 1992 r. Nr 83, poz. 425) wprowadza się następujące zmiany:
1)
w § 4 dodaje się pkt 4 w brzmieniu:

"4) sprawowania fachowego nadzoru nad merytoryczną działalnością wojewódzkich komisji lekarskich.",

2)
w § 9 dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1 i dodaje ust. 2 w brzmieniu:

"2. Do skierowania dotyczącego kandydata do służby dołącza się wyniki jego badań psychologicznych oraz ocenę sprawności fizycznej do służby.",

3)
w § 11:
a)
pkt 2 otrzymuje brzmienie:

"2) kategoria C - zdolny do służby z ograniczeniem, co oznacza, że u osoby badanej stwierdzono przewlekłe schorzenia lub ułomności fizyczne albo psychiczne, które trwale lub czasowo zmniejszają sprawność fizyczną lub psychiczną do służby, ale nie stanowią przeszkody do pełnienia służby na określonych stanowiskach,"

b)
w pkt 3 wyraz "trwale" zastępuje się wyrazem "całkowicie",
4)
w § 13 w ust. 1 dodaje się pkt 5 w brzmieniu:

"5) określenie «całkowicie niezdolny do służby» - jeżeli w stanie zdrowia badanego stwierdzono schorzenia, które nie pozwalają na pełnienie służby.",

5)
w § 25 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Niezwłocznie po wydaniu orzeczenia przewodniczący komisji lekarskiej doręcza osobiście lub przesyła zainteresowanemu treść orzeczenia według wzoru stanowiącego załącznik nr 10 do rozporządzenia. Jeżeli osoba zainteresowana ubiega się lub nabyła prawo do emerytury policyjnej lub renty, o treści orzeczenia przewodniczący komisji powiadamia także właściwy organ emerytalny. Fakt wręczenia lub przesłania orzeczenia odnotowuje się w księdze orzeczeń.",

6)
w § 28 ust. 5 otrzymuje brzmienie:

"5. W razie niezatwierdzenia orzeczenia wojewódzkiej komisji lekarskiej, okręgowa komisja lekarska uchyla je oraz:

1) wydaje nowe orzeczenie, które jest ostateczne, lub

2) zarządza ponowne badanie i wydanie nowego orzeczenia przez wojewódzką komisję lekarską, z zastrzeżeniem pkt 3, albo

3) gdy uchylone orzeczenie dotyczy spraw, o których mowa w § 22 ust. 2, zwraca je wraz ze swoją opinią co do zasadności ustaleń wojewódzkiej komisji lekarskiej w celu ponownego rozpatrzenia sprawy i wydania nowego orzeczenia. Opinia okręgowej komisji lekarskiej jest wiążąca dla wojewódzkiej komisji lekarskiej.",

7)
w § 32:
a)
ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. O potrzebie udzielenia urlopu zdrowotnego policjantowi, funkcjonariuszowi: Urzędu Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Służby Więziennej oraz strażakowi Państwowej Straży Pożarnej komisja lekarska orzeka w przypadku, gdy osoba badana mimo wykorzystania 12 miesięcy zwolnienia od wykonywania obowiązków służbowych z powodu choroby nie odzyskała zdolności do wykonywania tych obowiązków, a stan jej zdrowia rokuje poprawę w stopniu umożliwiającym dalsze pełnienie służby.",

b)
skreśla się ust. 2,
c)
dotychczasowy ust. 3 oznacza się jako ust. 2,
8)
§ 33 otrzymuje brzmienie:

"§ 33. Komisja lekarska, orzekając o potrzebie udzielenia urlopu zdrowotnego, wnioskuje o udzielenie tego urlopu jednorazowo na okres do 2 miesięcy, a łącznie w ciągu kolejnych 12 miesięcy na okres do 6 miesięcy.",

9)
załącznik nr 2 otrzymuje brzmienie określone w załączniku nr 1 do niniejszego rozporządzenia,
10)
załącznik nr 2a oznacza się jako załącznik nr 3 w brzmieniu określonym w załączniku nr 2 do niniejszego rozporządzenia,
11)
załącznik nr 3 oznacza się jako załącznik nr 4,
12)
załączniki nr 4 i 5 oznacza się odpowiednio jako załączniki nr 5 i 6 i nadaje im brzmienie określone w załącznikach nr 3 i 4 do niniejszego rozporządzenia,
13)
załącznik nr 9 oznacza się jako załącznik nr 10 i nadaje mu brzmienie określone w załączniku nr 5 do niniejszego rozporządzenia,
14)
załączniki nr 6, 7, 8 i 10 oznacza się odpowiednio jako załączniki nr 7, 8, 9 i 11.
Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr  1

WYKAZ CHORÓB I UŁOMNOŚCI

ParagrafPunktChoroby i ułomnościKategorie osób badanych i stopień zdolności
kandydatówpolicjantów, funkcjonariuszy Urzędu Ochrony Państwa, Straży Granicznej i Służby Więziennejkandydatów i policjantów
do służbyna policjantów w służbie kandydackiejdo służby na stanowiska kierownicze i specjalistycznedo szkół i ośrodków szkolenia resortu spraw wewnętrznychpodoficerowie i szeregowcychorążowie i oficerowie młodsi (aspiranci i oficerowie Policji od stopnia podkomisarza do stopnia nadkomisarza)oficerowie starsi (oficerowie Policji od stopnia podinspektora wzwyż)do pododdziałów antyterrorystycznych Policji
1234567891011
Dział I - Budowa ciała
1234567891011
11Wzrost powyżej 165 cm przy proporcjonalnej budowie ciałaZZAA---Z
2Słaba budowa ciała nie upośledzająca sprawności ustrojuZZAA---Z
3Słaba budowa ciała nieznacznie upośledzająca sprawność ustrojuN

Z

N

Z

C

A

C

A

C

A

C

A

AN
4Słaba budowa ciała upośledzająca sprawność ustrojuNNCC

D

C

D

CCN
5Charłactwo nie rokujące poprawyNNDDDDDN
6Otyłość nie upośledzająca sprawności ustrojuZ

N

Z

N

AAAAAZ
7Otyłość upośledzająca nieznacznie sprawność ustrojuN

Z

N

Z

A

C

C

A

C

A

A

C

AN

Z

8Otyłość upośledzająca sprawność ustrojuNNCC

D

C

D

CCN
9Feminizm, infantylizm, eunuchoidyzm, obojnactwoNNDDDDDN
10Odwrotne położenie trzewi, bez zaburzeń sprawności ustrojuZZAAAAAN

Z

11Odwrotne położenie trzewi, z zaburzeniami sprawności ustrojuNND

C

DD

C

D

C

D

C

N

Objaśnienia szczegółowe

Do § 1 pkt 1. Przy kwalifikowaniu kobiet przyjmuje się minimalne wartości wzrostu o 5 cm mniejsze od podanych. Przy kwalifikowaniu według rubryki 11 - wzrost od 160 cm pozwala zaliczyć jako zdolnego.

pkt 2 i 3. Słabą budowę ciała należy oceniać nie tylko na podstawie dysproporcji między wzrostem i ciężarem ciała, lecz biorąc pod uwagę stan umięśnienia oraz stan układu krążenia i oddechowego, w oparciu o próby czynnościowe (próba bezdechu, spirometria, próba wysiłkowa: mierzenie tętna i ciśnienia krwi w spoczynku i po 20 przysiadach oraz ustalenie czasu powrotu do wartości wyjściowych). Ocenę stopnia zdolności do służby przy słabej budowie ciała należy opierać raczej na stwierdzeniu zaburzeń ogólnej sprawności ustroju niż odchyleniach od wskaźników antropometrycznych.

pkt 6-8. Należy kwalifikować na podstawie różnicy między wagą aktualną i wagą należną ciała według wzoru:

waga należna = 0,9 x (wzrost w cm - 100)

pkt 6 - waga należna + 10% do 20%

pkt 7 - waga należna + 20% do 30%

pkt 8 - waga należna + 30% i więcej

Przy kwalifikowaniu według rubryki 11 otyłość przy pełnej wydolności ogólnej nie stanowi przeszkody do służby. Nie dotyczy skoczków spadochronowych i wysokościowców.

pkt 10-11. W razie stwierdzenia całkowitego odwrotnego położenia trzewi, należy zwrócić uwagę na układ oddechowy i moczowy ze względu na często występujące w tych wypadkach rozstrzenie oskrzeli, zapalenie zatok przynosowych i wady rozwojowe nerek. Przy kwalifikowaniu badanych, u których rozpoznano to schorzenie, należy przeprowadzić badanie radiologiczne płuc, nerek (urografia) i zatok przynosowych.

Dział II - Skóra, tkanka podskórna i węzły chłonne

1234567891011
21Przewlekłe choroby skóry nieznacznie szpecące i nie upośledzające sprawności ustrojuZZAAAAAZ
2Przewlekłe choroby skóry miernie szpecące lub nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuN

Z

N

Z

C

A

C

A

CC

A

AN
3Przewlekłe choroby skóry wybitnie szpecące lub upośledzające sprawność ustrojuNND

C

DDD

C

C

D

N
4TatuażeZ

N

Z

N

AAAAAZ
31Blizny nieznacznie szpecące lub miernie upośledzające sprawność ustrojuZZAAAAAN
2Blizny upośledzające sprawność ustroju lub znacznie szpecąceNNCCC

D

CCN
3Ciała obce wgojone w powłoki zewnętrzne nie upośledzające sprawności ustrojuZ

N

Z

N

AAAAAZ

N

4Ciała obce wgojone w powłoki zewnętrzne upośledzające sprawność ustrojuNN

Z

CCCCC

A

N
5Blizny po samouszkodzeniachZ

N

Z

N

AAAAAN
41Skupienie powiększonych węzłów chłonnych obwodowych nie upośledzające sprawności ustrojuZ

N

Z

N

AAAAAN
2Skupienie powiększonych węzłów chłonnych obwodowych upośledzające sprawność ustrojuNNCC

D

C

D

C

D

CN
3Przewlekłe zapalenie obwodowych węzłów chłonnych z ropieniemNND

C

D

C

D

C

D

C

C

D

N
51Słoniowatość ograniczonaNN

Z

CCCCAN
2Słoniowatość rozległaNNDDDDDN

Objaśnienia szczegółowe

Do § 2. Nowotwory skóry należy kwalifikować według paragrafów działu XVIII - Nowotwory.

pkt 1-3. Według tych punktów należy kwalifikować różnorodne przewlekłe uogólnione choroby skóry, jak: świerzbiączka uogólniona (wyprysk endogenny), wrodzone zaburzenia rogowacenia skóry znacznego stopnia (rogowiec dziedziczny, rybia łuska), wrodzone dziedziczne oddzielanie się naskórka, pęcherzyca, skóra pergaminowata barwikowa, uogólnione i nawracające lub oporne na leczenie postacie łuszczycy, gruźlica skóry oporna na leczenie.

Do § 3 pkt 1 i 2. Według tych punktów należy kwalifikować między innymi wyleczoną gruźlicę skóry.

pkt 2. Przez "blizny upośledzające sprawność ustroju" należy rozumieć blizny utrudniające noszenie umundurowania i oporządzenia, blizny połączone z ubytkami tkanek miękkich (po zranieniach, oparzeniach itp.) oraz blizny w miejscach narażonych na tarcie w czasie ruchów i chodzenia.

Do § 4 pkt 3. Według tego punktu należy kwalifikować również gruźlicę węzłów chłonnych obwodowych.

Dział III - Czaszka

1234567891011
61Zniekształcenia czaszki nie upośledzające czynności układu nerwowegoZ

N

Z

N

AAAAAN
2Zniekształcenia czaszki (guzy, wgniecenia), choroby i ubytki kości, nieznacznie upośledzające czynności układu nerwowegoNN

Z

CCCC

A

A

C

N
3Ubytki kości czaszki, zniekształcenia (guzy, wgniecenia) oraz choroby kości czaszki, upośledzające czynność układu nerwowegoNNDDDDDN
4Przepukliny mózguNNDDDDDN
5Ciała obce w mózguNNDDDDDN

Dział IV - Narząd wzroku

1234567891011
71Zniekształcenie powiek nie upośledzające ich sprawnościZZAAAAAZ
2Zniekształcenie powiek upośledzające ich sprawnośćNNCCCCC

A

N
3Przewlekłe choroby brzegów powiek lub spojówek nie upośledzające lub nieznacznie upośledzające sprawność okaN

Z

N

Z

A

C

A

C

A

C

A

C

AN
4Przewlekłe choroby brzegów powiek lub spojówek, trudno poddające się leczeniu i upośledzające sprawność okaNND

C

D

C

C

D

C

D

C

D

N
5Obwodowe zrosty spojówki gałkowej i powiekowej nie upośledzające ruchów gałki ocznej lub powiekZ

N

Z

N

AAAAAN

Z

6Zrosty spojówki gałkowej i powiekowej nieznacznie upośledzające ruchomość gałki ocznejN

Z

N

Z

C

A

C

A

C

A

C

A

AN
7Zrosty spojówki gałkowej i powiekowej upośledzające ruchomość gałki ocznejNND

C

D

C

D

C

D

C

C

D

N
81Nieznaczne upośledzenie wydzielania lub odpływu łezNN

Z

AAA

C

AAN
2Znaczne upośledzenie wydzielania lub odpływu łezNNC

D

C

D

D

C

C

D

CN
91Ślepota jednego oka lub brak jednej gałki ocznej przy ostrości wzroku oka drugiego 0,8 lub większej po zastosowaniu szkieł sferycznych do 3,0 D lub cylindrycznych do 2,0 DNNC

D

DD

C

C

D

CN
2Ślepota jednego oka lub brak jednej gałki ocznej przy ostrości wzroku oka drugiego poniżej 0,8 po zastosowaniu szkieł sferycznych do 3,0 D lub cylindrycznych do 2,0 DNNDDDDDN
3Całkowita ślepota lub brak obu gałek ocznychNNDDDDDN
101Nieznaczny oczopląs przy skierowaniu gałek ocznych w bokN

Z

N

Z

A

C

A

C

A

C

A

C

AN
2Nieznaczny oczopląs przy patrzeniu wprost, wzmagający się przy patrzeniu w bokNNC

D

C

D

C

D

CCN
3Wyraźny oczopląs przy patrzeniu wprostNNDDDDDN
111Brak jednoczesnego widzenia obuocznego (zez utajony, zez jawny, stany po operacji zeza) z ostrością wzroku każdego oka 0,5 lub większą bez korekcji bądź z korekcją szkłami sferycznymi wklęsłymi do 1,0 D lub wypukłymi do 3,0 D albo cylindrycznymi wklęsłymi lub wypukłymi do 1,0 DN

Z

N

Z

C

A

C

A

A

C

AAN
2Brak jednoczesnego widzenia obuocznego (zezy i stany po operacji zeza) z ostrością wzroku każdego oka nie mniejszą niż 0,5 z korekcją szkłami sferycznymi wklęsłymi do 3,0 D lub wypukłymi do 6,0 D albo cylindrycznymi wklęsłymi lub wypukłymi do 2,0 DNND

C

D

C

D

C

C

D

C

D

N
3Brak jednoczesnego widzenia obuocznego (zezy i stany po operacji zeza) z ostrością wzroku jednego oka co najmniej 0,5, a drugiego oka od 0,1 do 0,4, mimo korekcji szkłami sferycznymi wklęsłymi do 3,0 D lub wypukłymi do 6,0 D albo cylindrycznymi wklęsłymi lub wypukłymi do 2,0 DNNDDD

C

C

D

C

D

N
121Niedowłady lub porażenia mięśni zewnętrznych lub wewnętrznych oka, nieznacznie upośledzające widzenie obuoczneNN

Z

CCCC

A

A

C

N
2Niedowłady lub porażenia mięśni zewnętrznych lub wewnętrznych oka znacznie upośledzające widzenie obuoczneNNDDDD

C

C

D

N
131Ostrość wzroku jednego oka lub obu oczu poniżej 0,8, bez korekcji szkłamiZZAAAAAN
2Ostrość wzroku każdego oka co najmniej 0,5, z korekcją szkłami sferycznymi wklęsłymi do 1,0 D lub wypukłymi do 3,0 D albo cylindrycznymi wklęsłymi lub wypukłymi do 1,0 DZ

N

ZAAAAAN
3Ostrość wzroku każdego oka co najmniej 0,5, z korekcją szkłami sferycznymi wklęsłymi powyżej 1,0 D do 3,0 D lub wypukłymi powyżej 3,0 D do 6,0 D albo cylindrycznymi wklęsłymi lub wypukłymi powyżej 1,0 D do 2,0 DN

Z

N

Z

C

A

C

A

C

A

AAN
4Ostrość wzroku każdego oka co najmniej 0,5, z korekcją szkłami sferycznymi wklęsłymi powyżej 3,0 D do 6,0 D lub wypukłymi powyżej 6,0 D do 10,0 D albo cylindrycznymi wklęsłymi lub wypukłymi powyżej 2,0 D do 3,0 DNNC

D

C

D

C

D

C

D

CN
5Ostrość wzroku każdego oka co najmniej 0,5, z korekcją szkłami sferycznymi wklęsłymi powyżej 6,0 D lub wypukłymi powyżej 10,0 D albo cylindrycznymi powyżej 3,0 DNNDDD

C

C

D

C

D

N
6Ostrość wzroku jednego oka co najmniej 0,5, drugiego oka w granicach od 0,1 do 0,4, z korekcją szkłami sferycznymi do 6,0 D lub cylindrycznymi do 3,0 DNNDDD

C

D

C

C

D

N
7Ostrość wzroku każdego oka w granicach od 0,1 do 0,4, z korekcją szkłami sferycznymi powyżej 6,0 D lub cylindrycznymi powyżej 3,0 DNNDDDDDN
141Przebyte przewlekłe choroby rogówki, twardówki, tęczówki i ciałka rzęskowego, nieznacznie upośledzające czynność okaNNCC

A

CC

A

C

A

N
2Przebyte przewlekłe choroby tęczówki i ciałka rzęskowego, upośledzające czynność okaNNDDD

C

C

D

C

D

N
3Przebyte przewlekłe choroby siatkówki, naczyniówki i nerwu wzrokowego, nieznacznie upośledzające czynność okaNNCCCCCN
4Przebyte przewlekłe choroby siatkówki, naczyniówki i nerwu wzrokowego, upośledzające czynność okaNNDDDD

C

C

D

N
5Nieznaczne upośledzenie rozróżniania barwZ

N

Z

N

A

C

A

C

AAAN

Z

6Znaczne upośledzenie rozróżniania barwNND

C

C

D

C

D

CCN
7JaskraNNDDC

D

C

D

C

D

N
8Przebyta operacja zaćmy ze wszczepieniem soczewkiNNDDCCCN

Objaśnienia szczegółowe

Do § 7. Według tego paragrafu należy kwalifikować również gruźlicę lub zmiany pogruźlicze.

pkt 3 i 4. W razie stwierdzenia przewlekłego zapalenia brzegów powiek i spojówek należy brać pod uwagę wady wzroku przy nieużywaniu szkieł korekcyjnych oraz czynniki szkodliwe, działające z zewnątrz, jak pył, gazy itp. Podstawą do uznania badanego za trwale niezdolnego do służby jest opinia lekarza okulisty po leczeniu szpitalnym.

pkt 5-7. Przy kwalifikowaniu zrostów spojówki gałkowej i powiekowej należy brać pod uwagę ograniczenie ruchomości oka i upośledzenie widzenia obuocznego. Według tych punktów należy także kwalifikować następstwa jaglicy.

Do § 9. Przez ślepotę oka należy rozumieć także ostrość wzroku poniżej 0,1 nie dającą się poprawić szkłami (bez względu na ich siłę korygującą) albo wypadki, w których pole widzenia nie przekracza 10%.

Do § 10. Każdy przypadek oczopląsu podlega konsultacji neurologicznej i laryngologicznej.

Do § 11 pkt 3. Jeżeli stwierdzona ostrość wzroku wymaga kwalifikacji niższej niż określona w tym punkcie, należy kwalifikować równocześnie według zasad podanych w § 9 i 13.

Do § 12. W przypadkach stwierdzenia niedowładów lub porażeń mięśni zewnętrznych lub wewnętrznych oka konieczna jest konsultacja neurologiczna.

Do § 13. Jeżeli ostrość wzroku któregokolwiek oka wynosi poniżej 0,5, należy skierować badanego na badanie okulistyczne w celu stwierdzenia ostrości wzroku i określenia wady refrakcji. Przy znacznej różnowzroczności należy uwzględniać szkła, jakie badany znosi przy patrzeniu obuocznym. Przy ocenie ostrości wzroku nie uwzględnia się szkieł kombinowanych. W przypadku zmętnienia lub zniekształcenia środowisk załamujących za podstawę kwalifikacji przyjmuje się ostrość wzroku.

Do § 14 pkt 1-4. Przy kwalifikacji według tych punktów należy uwzględnić równocześnie zasady podane w § 9 i 13.

pkt 1 i 2. Według tych punktów należy kwalifikować również gruźlicę oraz zmiany pogruźlicze.

pkt 3 i 4. W przypadkach zapalenia nerwu wzrokowego konieczna jest konsultacja neurologiczna; według tych punktów należy kwalifikować również ograniczenia pola widzenia.

pkt 5 i 6. Przez prawidłowe rozróżnianie barw należy rozumieć umiejętność rozróżniania czterech barw podstawowych, tj. czerwonej, żółtej, zielonej i niebieskiej. Stan ten nie stwarza praktycznie ograniczeń do pełnienia służby na prawie wszystkich stanowiskach służbowych. Prawidłowe rozróżnianie wszystkich barw jest wymagane jedynie na pojedynczych stanowiskach. Przez nieznaczne upośledzenie barw należy rozumieć utrudnienie rozróżniania czterech barw podstawowych, tj. pomyłki przy odczytywaniu pojedynczych tablic z zestawu Ishihary lub Stillinga bądź przedłużony czas odczytu (ponad 3 sek.). Nieumiejętność rozróżniania czterech barw podstawowych należy traktować jako znaczne upośledzenie rozróżniania barw kwalifikujące badanych do kategorii C/D lub D/C. Ocena należy do okulisty. Kandydatów do szkół ruchu drogowego, u których stwierdza się nieznaczne upośledzenie rozróżniania barw, należy kwalifikować jako niezdolnych.

Dział V - Narząd słuchu

1234567891011
151Zniekształcenie małżowiny usznejZZAAAAAZ

N

2Brak bądź znaczny niedorozwój lub znaczne zniekształcenie jednej lub obu małżowin usznych, bez równoczesnego upośledzenia słuchuNNC

A

C

A

A

C

A

C

AN
161Jedno- lub obustronne zwężenie przewodu słuchowego zewnętrznego, blizny błony bębenkowej, przewlekły nieżyt ucha środkowego, bez osłabienia słuchuN

Z

Z

N

AAAAAN
2Jedno- lub obustronne zwężenie przewodu słuchowego zewnętrznego, blizny błony bębenkowej, przewlekły nieżyt ucha środkowego, z osłabieniem słuchuNN

Z

A

C

A

C

A

C

AAN
3Jednostronne zwężenie przewodu słuchowego zewnętrznego, blizny zniekształcające błonę bębenkową, upośledzające ruchomość kosteczek słuchowych, przewlekły nieżyt ucha środkowego, z przytępieniem słuchuNNC

A

CCC

A

AN
4Obustronne zwężenie przewodu słuchowego zewnętrznego, blizny zniekształcające błonę bębenkową, upośledzające ruchomość kosteczek słuchowych, przewlekły nieżyt ucha środkowego, z przytępieniem słuchuNND

C

D

C

DC

D

C

D

N
5Jednostronne zwężenie lub zarośnięcie przewodu słuchowego zewnętrznego, blizny zniekształcające błonę bębenkową, upośledzające ruchomość kosteczek słuchowych, z przytępieniem słuchu graniczącym z głuchotąNNC

D

C

D

D

C

C

D

CN
6Obustronne zwężenie lub zarośnięcie przewodu słuchowego zewnętrznego, blizny zniekształcające błonę bębenkową, upośledzające ruchomość kosteczek słuchowych, z przytępieniem słuchu graniczącym z głuchotąNNDDDDDN
171Jednostronny suchy ubytek błony bębenkowejN

Z

Z

N

AAAAAN
2Obustronny suchy ubytek błony bębenkowejNN

Z

CA

C

C

A

AAN
181Jednostronne przewlekłe ropne zapalenie ucha środkowego, z ubytkiem błony bębenkowej albo ziarniną, polipami lub perlakiemNNCCCC

A

A

C

N
2Obustronne przewlekłe ropne zapalenie ucha środkowego, z ubytkiem błony bębenkowej albo ziarniną, polipami lub perlakiemNNC

D

D

C

D

C

C

D

C

D

N
3Jedno- lub obustronne przewlekłe ropne zapalenie ucha środkowego powikłane - niezależnie od ostrości słuchuNNDDDDDN
4Gruźlica uszu czynnaNNDDDDDN
191Stan po przebytej antromastoidektomii bez upośledzenia słuchuZZAAAAAZ
2Stan po wygojonej jedno- lub obustronnej operacji zachowawczej ucha środkowego, z osłabieniem słuchu lub bez osłabienia słuchuNN

Z

A

C

A

C

A

C

AAN
3Stan po wygojonej jednostronnej operacji zachowawczej ucha środkowego, z przytępieniem słuchu lub utrzymującym się ropieniemNNC

D

C

D

C

D

C

D

CN
4Stan po wygojonej obustronnej operacji zachowawczej ucha środkowego, z przytępieniem słuchu lub utrzymującym się ropieniemNNDDDDDN
5Stan po jednostronnej operacji doszczętnej ucha środkowego, wygojonej lub z utrzymującym się ropieniemNNC

D

C

D

D

C

C

D

CN
6Stan po obustronnej operacji doszczętnej ucha środkowegoNNDDDDD

C

N
7Stan po operacji doszczętnej ucha środkowego, z wygojonym uszno-pochodnym ropniem mózgu lub móżdżkuNNDDDDDN
201Jednostronne zwyrodnienie włókniste lub kostne (tympano- lub otoskleroza) ucha środkowego, z osłabieniem słuchuNN

Z

AAAAAN
2Obustronne zwyrodnienie włókniste lub kostne (tympano- lub otoskleroza) ucha środkowego, z osłabieniem słuchuNNA

C

A

C

CA

C

A

C

N
3Jednostronne zwyrodnienie włókniste lub kostne (tympano- lub otoskleroza) ucha środkowego, z przytępieniem słuchuNNCCCC

A

C

A

N
4Obustronne zwyrodnienie włókniste lub kostne (tympano- lub otoskleroza) ucha środkowego, z jednostronnym przytępieniem słuchu przy drugostronnym osłabieniu słuchuNNC

D

C

D

D

C

C

D

CN
5Obustronne zwyrodnienie włókniste lub kostne (tympano- lub otoskleroza) ucha środkowego, z przytępieniem słuchuNNDDDDDN
6Obustronne zwyrodnienie włókniste lub kostne (tympano- lub otoskleroza) ucha środkowego, z przytępieniem słuchu graniczącym z głuchotą (jedno- lub obustronnym)NNDDDDDN
7Stan po jedno- lub obustronnej operacji ucha środkowego z powodu włóknistego lub kostnego zwyrodnieniaNNC

D

C

D

D

C

C

D

C

D

N
211Jednostronne upośledzenie słuchu w zakresie tonów wysokich, pochodzące z ucha wewnętrznego, z nerwu słuchowego lub ośrodków centralnych, ze słyszeniem mowy potocznejN

Z

Z

N

AAAAAN

Z

2Obustronne upośledzenie słuchu w zakresie tonów wysokich, pochodzące z ucha wewnętrznego, z nerwu słuchowego lub ośrodków centralnych, ze słyszeniem mowy potocznejNN

Z

A

C

A

C

A

C

A

C

A

C

N
3Jednostronne osłabienie słuchu pochodzące z ucha wewnętrznego, nerwu słuchowego lub ośrodków centralnych bez zaburzeń równowagi ciałaNZ

N

AAAAAN
4Obustronne osłabienie słuchu pochodzące z ucha wewnętrznego, nerwu słuchowego lub ośrodków centralnych, bez zaburzeń równowagi ciałaNN

Z

A

C

A

C

C

A

A

C

A

C

N
5Jednostronne przytępienie słuchu pochodzące z ucha wewnętrznego, nerwu słuchowego lub ośrodków centralnych, bez zaburzeń równowagi ciałaNNCC

A

C

A

A

C

A

C

N
6Jednostronne przytępienie słuchu przy drugostronnym osłabieniu słuchu, pochodzące z ucha wewnętrznego, nerwu słuchowego lub ośrodków centralnych, bez zaburzeń równowagi ciałaNNC

D

C

D

D

C

C

D

CN
7Obustronne przytępienie słuchu pochodzące z ucha wewnętrznego, nerwu słuchowego lub ośrodków centralnych, bez zaburzeń równowagi ciałaNNDDDDDN
8Zaburzenia równowagi ciała wskutek uszkodzenia ucha wewnętrznego lub nerwu przedsionkowego po jednej lub obu stronach (niezależnie od ostrości słuchu)NNDDDDDN
9Głuchota lub głuchoniemotaNNDDDDDN

Objaśnienia szczegółowe

Do § 15-21. We wszystkich wypadkach obniżenia ostrości słuchu konieczne jest badanie specjalistyczne w celu określenia rodzaju i stopnia upośledzenia słuchu. Zaburzenia w zakresie narządu równowagi wymagają zawsze badania laryngologicznego i neurologicznego. Przez osłabienie słuchu należy rozumieć upośledzenie zdolności słyszenia lżejszego stopnia (słyszenie szeptu z odległości 3 m do 1 m); przez przytępienie słuchu - upośledzenie znaczniejszego stopnia (słyszenie szeptu z odległości mniejszej niż 1 metr); przez przytępienie słuchu graniczące z głuchotą - upośledzenie dużego stopnia (szept "ad concham").

Do § 16 pkt 5. Kwalifikacja jest zależna od ostrości słuchu ucha drugiego: przy osłabieniu - zdolny z ograniczeniem, przy przytępieniu - niezdolny.

Do § 18 pkt 3. Przez powikłania przewlekłego ropnego zapalenia ucha środkowego należy rozumieć zmiany w zakresie: nerwu twarzowego (porażenie), błędnika (zaburzenia równowagi), opon mózgowych, tkanki mózgowej i zatok czołowych.

pkt 4. Wyleczoną gruźlicę uszu należy kwalifikować zgodnie ze stwierdzonymi zmianami zejściowymi według odpowiednich paragrafów.

Do § 19 pkt 1. W wypadku upośledzenia słuchu należy kwalifikować zgodnie z zasadami określonymi w § 16.

pkt 2. Kwalifikacja - zdolny z ograniczeniem - tylko przy obustronnym osłabieniu słuchu.

pkt 3. W razie stwierdzenia przytępienia bez utrzymującego się ropienia, należy kwalifikować - zdolny z ograniczeniem.

pkt 7. Kwalifikacja jest zależna od ostrości słuchu zgodnie z odpowiednimi punktami tego paragrafu.

Rozpoznanie powinno być oparte na dokumentacji szpitalnej.

Do § 20 pkt 1 i 2. Kandydatów do służby, która jest związana z koniecznością posiadania dobrego słuchu, należy poddać badaniom audiometrycznym.

Do § 21 pkt 8. Rozpoznanie zaburzeń powinno być oparte na wynikach prób przedsionkowych. W razie stwierdzenia odchyleń w próbach przedsionkowych należy kwalifikować wspólnie z neurologiem. Przy braku odchyleń w próbach przedsionkowych należy kwalifikować zależnie od stopnia upośledzenia słuchu.

Dział VI - Jama ustna

1234567891011
221Zniekształcenie warg wrodzone lub nabyte, nieznacznie upośledzające mowę lub przyjmowanie pokarmówNN

Z

AAAAAN
2Zniekształcenie warg wrodzone lub nabyte, upośledzające mowę i przyjmowanie pokarmówNNC

D

C

D

C

D

C

D

C

D

N
3Warga zajęczaNNC

D

C

D

C

D

C

D

CN
4Warga zajęcza z rozszczepieniem szczęki i podniebienia (wilcza paszcza)NNDDDDDN
5Blizny i ubytki podniebienia miękkiego, przedziurawienie i rozszczepienie podniebienia twardego i miękkiego, nieznacznie upośledzające mowę lub przyjmowanie pokarmówNNC

D

C

D

C

D

C

D

CN
6Ubytki podniebienia twardego znacznie upośledzające mowę lub przyjmowanie pokarmówNNDDDDDN
231Zniekształcenie języka nie upośledzające mowy i połykaniaZ

N

ZAAAAAN

Z

2Zniekształcenie języka nieznacznie upośledzające mowę lub połykanieN

Z

N

Z

CCCC

A

A

C

N
3Zniekształcenie języka znacznie upośledzające mowę lub połykanieNNDDDDDN
4Torbiele jamy ustnej nie upośledzające albo nieznacznie upośledzające mowę lub połykanieZ

N

Z

N

AAAAAN
5Torbiele jamy ustnej upośledzające mowę lub połykanieNNC

D

C

D

C

D

CCN
6Przewlekłe zapalenie ślinianek nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuN

Z

N

Z

AAAAAN
7Przewlekłe zapalenie ślinianek upośledzające sprawność ustrojuNNC

D

C

D

C

D

CCN
8Przetoki ślinoweNND

C

D

C

D

C

D

C

D

C

N
241Braki i wady uzębienia, z utratą zdolności żucia do 50%, przy zachowanych zębach przednichZZAAAAAZ
2Braki i wady uzębienia, w tym również zębów przednich, z utratą zdolności żucia do 50%Z

N

Z

N

AAAAAZ

N

3Braki i wady uzębienia, z utratą zdolności żucia powyżej 50% do 67%Z

N

Z

N

AAAAAN
4Braki i wady uzębienia, z utratą zdolności żucia powyżej 67%, nie upośledzające lub nieznacznie upośledzające stan odżywieniaN

Z

N

Z

CCC

A

AAN
5Braki i wady uzębienia, z utratą zdolności żucia powyżej 67%, znacznie upośledzające stan odżywieniaNNDDDD

C

C

D

N
6Przewlekłe zapalenie okołozębia z zanikiem tkanki kostnej przyzębia i częściowym rozchwianiem zębówNNC

D

C

D

C

D

CCN
251Zniekształcenie szczęki lub żuchwy, wrodzone lub nabyte, nieznacznie upośledzające żucieNN

Z

AAAAAN
2Zniekształcenie szczęki lub żuchwy, wrodzone lub nabyte, znacznie upośledzające żucieNNCCCCCN
3Złamanie szczęki lub żuchwy nie zrośnięte lub zrośnięte nieprawidłowo, wybitnie upośledzające żucieNNDDDDDN
4Ograniczenie zwierania szczęk (odległość między górnymi a dolnymi siekaczami poniżej 2 cm)NNAAAAAN
5Ograniczenie zwierania szczęk znacznego stopnia (odległość między dolnymi a górnymi siekaczami powyżej 2 cm)NNCC

D

C

D

CCN
6Stany po przebytych operacjach kostnokorekcyjnych lub kostnoodtwórczych szczęki lub żuchwy, bez upośledzenia żuciaNZ

N

AAAAAN
7Stany po przebytych operacjach kostnokorekcyjnych lub kostnoodtwórczych szczęki lub żuchwy, z upośledzeniem żuciaNNCCCCCN
8Przewlekłe schorzenia stawu żuchwowego nie upośledzające żuciaNN

Z

AAAAAN
9Przewlekłe schorzenia stawu żuchwowego znacznie upośledzające żucieNNC

D

C

D

D

C

C

D

C

D

N
10Przewlekłe schorzenia stawu żuchwowego wybitnie upośledzające żucieNNDDDDDN

Objaśnienia szczegółowe

Do § 22 pkt 3. Przez wargę zajęczą należy rozumieć rozszczepienie wargi z odsłonięciem zębów i dziąseł.

Do § 23 pkt 1-3. Przez zniekształcenie należy rozumieć także bliznowacenie, z ubytkami tkanek.

Do § 24. Przy badaniu uzębienia należy zwrócić uwagę na rodzaj i stan zgryzu ewentualnie jego zniekształcenia rozwojowe lub nabyte, na stan tkanek okołozębia i możliwe objawy paradontopatii. Zęby przeznaczone do usunięcia (zęby z miazgą zgorzelinową, wielokorzeniowe ze znacznie zniszczonymi koronami) należy traktować jako brakujące. Przy ocenie procentowej utraty zdolności żucia przyjmuje się tylko 28 zębów w jamie ustnej. Zęby mądrości mogą być brane pod uwagę, jeśli przy zwarciu odtwarzają w części płaszczyznę żucia ewentualnie brakujących zębów (siódemek). Procentową utratę zdolności żucia oblicza się według poniższej tabeli:

ząb1234567
wartość procentowa436771112

Przy obliczaniu wartości procentowej zdolności żucia bierze się pod uwagę nie tylko zęby brakujące, ale również zęby pozbawione antagonistów.

Przykład obliczania:

7 6 5 | 6

brak zębów ------------ = 41%

6 5 |

Całkowity brak zębów jednej szczęki stanowi utratę 100% zdolności żucia nawet przy zachowaniu wszystkich zębów drugiej szczęki. Jeśli braki uzębienia powodują jednostronną utratę żucia, badanych należy kwalifikować według punktu 3.

Protezy stałe, niezależnie od ich rozległości, należy traktować jako odtworzenie zdolności żucia. Ocena wartości funkcjonalno-klinicznej protez stałych i zębów filarowych oraz wynikającej z tego powodu utraty zdolności żucia należy do lekarza dentysty. Protezy ruchome uzupełniające braki zębów u badanego należy traktować jako odtworzenie zdolności żucia.

Do § 25 pkt 1 i 2. Przez zniekształcenie szczęki żuchwy należy rozumieć progenię prawdziwą, protruzję szczęki lub żuchwy, laterogenię, prognację, zgryz otwarty lub wady skojarzone szczęki lub żuchwy, jak np. progenię prawdziwą z mikrognacją i inne.

Dział VII - Nos, gardło i krtań

1234567891011
261Polipy nosa lub przerosty muszli nosowych, nie upośledzające lub nieznacznie upośledzające drożność nosaN

Z

N

Z

AAAAAN
2Polipy nosa lub przerosty muszli nosowych, upośledzające drożność nosaNNCCCC

A

C

A

N
3Skrzywienie przegrody nosa nie upośledzające lub nieznacznie upośledzające drożność nosaZ

N

Z

N

AAAAAZ

N

4Skrzywienie przegrody nosa upośledzające jego drożnośćNN

Z

CCCC

A

C

A

N
5Zwężenie nozdrzy (przednich i tylnych) nie upośledzające lub nieznacznie upośledzające drożność nosaZ

N

Z

N

AAAAAZ

N

6Zwężenie nozdrzy (przednich i tylnych) upośledzające drożność nosaNNCCCC

A

C

A

N
7Zarośnięcie jam nosowych lub jamy nosowo-gardłowej znacznego stopniaNNDDDDDN
8Zniekształcenie lub zniszczenie części nosa, nieznacznie szpecące lub nieznacznie upośledzające jego drożnośćNN

Z

AAAAAN
9Zniekształcenie lub zniszczenie części nosa, znacznie szpecące lub upośledzające jego drożnośćNNC

D

C

D

C

D

C

D

CN
10Przewlekłe nieżytowe zapalenie zatok przynosowychZZAAAAAN
11Przewlekłe śluzowo-ropne lub ropne zapalenie zatok przynosowychNN

Z

CCCCCN
12Przewlekły suchy nieżyt nosa nieznacznie upośledzający sprawność ustrojuZ

N

Z

N

AAAAAN
13Przewlekły suchy lub suchy zanikowy nieżyt nosa upośledzający sprawność ustrojuNNCCCC

A

A

C

N
14Zanikowy cuchnący nieżyt błony śluzowej nosa (ozena)NNDDDDDN
271Przewlekły nieżyt (zwykły, przerostowy lub zanikowy) gardła lub krtani nieznacznie upośledzający sprawność ustrojuN

Z

N

Z

AAAAAN
2Przewlekły nieżyt (zwykły, przerostowy lub zanikowy) gardła lub krtani upośledzający sprawność ustrojuNNCCCC

A

A

C

N
3Blizny i zniekształcenia gardła, krtani lub tchawicy, nie upośledzające lub nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuNN

Z

A

C

A

C

C

A

A

C

A

C

N
4Blizny i zniekształcenia gardła, krtani lub tchawicy, upośledzające sprawność ustrojuNNDDDDDN
281Zaburzenia ruchomości wiązadeł głosowych na tle organicznym lub czynnościowym nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuNN

Z

AAAAAN
2Zaburzenia ruchomości wiązadeł głosowych na tle organicznym lub czynnościowym upośledzające sprawność ustrojuNNC

D

C

D

D

C

C

D

C

D

N
291Wady wymowy nieznacznie upośledzające zdolność porozumiewania sięNN

Z

A

C

A

C

A

C

AAN
2Wady wymowy upośledzające zdolność porozumiewania sięNNC

D

C

D

D

C

C

D

C

D

N
3Wady wymowy uniemożliwiające porozumiewanie sięNNDDDDDN
301Przewlekłe alergiczne nieżyty górnych dróg oddechowych nie upośledzające lub nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuNN

Z

AAAAAN
2Przewlekłe alergiczne nieżyty górnych dróg oddechowych znacznie upośledzające sprawność ustrojuNNC

D

C

D

D

C

CCN
3Twardziel nosa, gardła, krtani i tchawicyNNDDDDDN
4Gruźlica nosa, gardła, krtani i tchawicy czynnaNNDDDDDN

Objaśnienia szczegółowe

Do § 26 pkt 1-4. W razie przerostu muszli nosowej i polipów, a zwłaszcza skrzywienia przegrody nosowej, decydujące znaczenie przy ocenie zdolności do służby ma zachowany stopień zdolności oddychania przez nos. Przez upośledzenie sprawności ustroju w tych wypadkach należy rozumieć trwałe i wyraźne upośledzenie oddychania przez nos, ze skłonnością do częstych zapaleń jam przynosowych i ucha środkowego lub do przewlekłych chorób gardła.

Do § 28. Paragraf niniejszy obejmuje takie zaburzenia głosu, jak niedomoga głosowa (phonasthenia), znużenie głosowe (pseudophonasthenia), niedomoga głosowa na tle zaburzeń endokrynologicznych, bezgłos histeryczny oraz bezgłos skurczowy (aphonia spastica).

Do § 30 pkt 3 i 4. Twardziel i gruźlicę wyleczoną należy kwalifikować zgodnie ze stwierdzonymi zmianami zejściowymi według odpowiednich paragrafów.

Dział VIII - Szyja, klatka piersiowa i kręgosłup

1234567891011
311Kręcz karku bez zmian przedmiotowych w układzie nerwowymNNCCCCCN
2Kręcz karku ze zmianami przedmiotowymi w układzie nerwowymNNDDDDDN
3Przetoki oskrzelopochodneNNC

D

D

C

D

C

C

D

C

D

N
321Zniekształcenia obojczyka nie upośledzające sprawności obręczy barkowejZZAAAAAZ

N

2Zniekształcenia obojczyka upośledzające sprawność obręczy barkowejNNCCCC

A

AN
3Stawy rzekome obojczykaNNC

D

D

C

D

C

C

D

CN
331Zniekształcenia lub ubytki kostne klatki piersiowej, nie upośledzające sprawności ustrojuZ

N

Z

N

AAAAAN

Z

2Zniekształcenia lub ubytki kostne klatki piersiowej, upośledzające sprawność ustrojuNNCCCCC

A

N
3Ciała obce wgojone w narządy klatki piersiowej (oprócz wgojonych w serce), nie upośledzające sprawności ustrojuNN

Z

AAAAAN
4Ciała obce wgojone w narządy klatki piersiowej (oprócz wgojonych w serce), upośledzające sprawność ustrojuNNCCCCC

A

N
5Żebra nadliczbowe szyjneZZAAAAAN
6Przetoki głębokie klatki piersiowejNNDDDDDN
341Skrzywienia i wady kręgosłupa, wrodzone lub nabyte, nie upośledzające sprawności ustrojuN

Z

ZAAAAAN
2Skrzywienia i wady kręgosłupa, wrodzone lub nabyte, nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuNN

Z

C

D

C

D

C

D

CCN
3Skrzywienia i wady kręgosłupa, wrodzone lub nabyte, znacznie upośledzające sprawność ustroju (garb)NNDDDD

C

D

C

N
4Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa nieznacznie upośledzająca sprawność ustrojuNNC

A

CC

A

C

A

A

C

N
5Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa znacznie upośledzająca sprawność ustrojuNND

C

D

C

D

C

D

C

D

C

N
6Przewlekłe zesztywniające zapalenie kręgosłupaNNDDDDDN
7Gruźlica kręgosłupa czynnaNNDDDDDN
8Inne choroby kręgosłupa nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuNN

Z

A

C

A

C

A

C

AAN
9Inne choroby kręgosłupa upośledzające sprawność ustrojuNNDDDDDN

Objaśnienia szczegółowe

Do § 31 pkt 2. Rozpoznanie powinno być potwierdzone badaniem specjalistycznym.

pkt 3. Przetoki szyjne mogą być wrodzone i nabyte. Przetoki wrodzone oskrzelowopochodne bywają zazwyczaj pojedyncze; kanały przetok są wąskie, a wydzielina - w przypadkach nie powikłanych zakażeniem - rzadka, prawie przezroczysta. Przetoki takie nadają się do zabiegu operacyjnego. Przetoki nabyte powstają zwykle w toku procesu gruźliczego lub grzybiczego; ich otwory mają brzegi podminowane, skóra w otoczeniu jest zapalnie zmieniona, a w sąsiedztwie stwierdza się powiększone węzły chłonne. Przetoki te należy kwalifikować według § 4.

Do § 33 pkt 1 i 2. Zniekształcenia lub ubytki kostne klatki piersiowej mogą być wrodzone lub nabyte. Podstawą kwalifikowania jest ustalenie stopnia upośledzenia czynności narządów klatki piersiowej, a więc zaburzenia krążenia, zmniejszenie pojemności życiowej płuc itp.

pkt 5. Żebra nadliczbowe, dające zaburzenia czynności kończyny górnej o charakterze krążeniowym lub neurologicznym, należy kwalifikować dodatkowo według odpowiednich paragrafów.

Do § 34 pkt 1. Nabyte pourazowe wady kręgosłupa dyskwalifikują kandydata do służby. Skrzywienia i wady kręgosłupa, nabyte i wrodzone, dyskwalifikują kandydatów. W razie niemożności wykluczenia ewentualnego skrzywienia lub wady należy kandydatów poddać badaniom rentgenologicznym (zdjęcia w 2 płaszczyznach).

pkt 1-3. Za skrzywienie kręgosłupa uważa się wszelkie odchylenia od linii pionowej, która prawidłowo powinna przebiegać od guzowatości potylicznej zewnętrznej przez wszystkie wyrostki kolczyste kręgów i szczelinę międzypośladkową:

- nieznaczne - gdy linia wyrostków kolczystych w swobodnej postawie wyprostowanej tworzy niewielki, mało widoczny łuk na jednym z odcinków kręgosłupa lub dwa łuki przebiegające przeciwstawnie w sąsiadujących odcinkach kręgosłupa; skrzywienie takie wyrównuje się czynnie;

- umiarkowane - gdy linia wyrostków tworzy wyraźnie widoczny łuk, garb żebrowy jest mało widoczny, zauważalne jest małe zniekształcenie klatki piersiowej i występuje nieznaczne ograniczenie ruchów kręgosłupa; skrzywienie takie daje się wyrównać biernie;

- z wyraźnym garbem żebrowym - ze zniekształceniem klatki piersiowej, z upośledzeniem sprawności oddechowej; skrzywienie nie daje się ani czynnie, ani biernie skorygować.

pkt 4 i 5. Ocenę zdolności należy uzależniać od rozległości i nasilenia procesu chorobowego oraz zaburzeń czynnościowych kręgosłupa.

pkt 7. Stan po przebytej gruźlicy kręgosłupa (okres wyleczenia klinicznego) należy kwalifikować według pkt 1-3.

Dział IX - Narząd oddechowy

1234567891011
351Przewlekła nieswoista choroba oskrzelowo-płucna (nieżyt oskrzeli lub rozedma płuc), z nieznacznym upośledzeniem przepływu powietrza w drogach oddechowychNN

Z

AAAAAN
2Przewlekła nieswoista choroba oskrzelowo-płucna, z dużym upośledzeniem przepływu powietrza w drogach oddechowychNNCCCC

A

A

C

N
3Przewlekła nieswoista choroba oskrzelowo-płucna, z wybitnym upośledzeniem przepływu powietrza w drogach oddechowychNNDDDDDN
4Astma oskrzelowa i zespoły astmatyczne, ze sporadycznymi zaostrzeniami o niewielkim nasileniuNNC

D

DC

D

C

D

C

D

N
5Astma oskrzelowa i zespoły astmatyczne, z częstymi zaostrzeniami i stanami astmatycznymi wymagającymi leczenia stacjonarnego, oraz zespoły astmatyczne o ciężkim przebiegu u chorych sterydozależnychNNDDDDDN
6Rozstrzenie oskrzeliNND

C

D

C

D

C

D

C

D

C

N
361Pojedyncze zwapnienia lub niewielkie zwłóknienia po przebytym procesie gruźliczymZ

N

Z

N

AAAAAN
2Liczne zwapnienia i zwłóknienia po przebytych rozsiewach krwiopochodnych gruźlicy, bez upośledzenia sprawności oddechowejNND

C

D

C

D

C

C

D

C

D

N
3Zmiany bliznowate po przebytej gruźlicy płuc, z upośledzeniem sprawności oddechowo-krążeniowejNNDDDDDN
4Gruźlica węzłowo-płucna czynnaNNDDDDDN
5Gruźlica prosówkowa ostraNNDDDDDN
6Rozsiana gruźlica płucNNDDDDDN
7Gruźlica płuc naciekowa czynnaNNDDD

C

D

C

D

C

N
8Gruźlica płuc włóknista, włóknisto-guzkowaNNC

D

C

D

C

D

C

D

C

D

N
9Serowate zapalenie płucNNDDDDDN
10Gruźlica płuc włóknisto-jamistaNNDDDDDN
11Zrosty i zgrubienia opłucnej, nie upośledzające sprawności oddechowo-krążeniowejN

Z

ZAAAAAN

Z

12Zrosty i zgrubienia opłucnej, upośledzające sprawność oddechowo-krążeniowąNND

C

D

C

D

C

C

D

C

D

N
13Zrosty i zgrubienia opłucnej ograniczające ruchomość przepony, z przemieszczeniem narządów, miernie upośledzające sprawność oddechowo-krążeniowąNNDDDDDN
14Zrosty i zgrubienia opłucnej ograniczające ruchomość przepony, z przemieszczeniem narządów, znacznie upośledzające sprawność oddechowo-krążeniowąNNDDDDDN
371Śródmiąższowe zwłóknienie płuc i inne rzadkie choroby płuc, nie upośledzające sprawności ustrojuNN

Z

CCCC

A

C

A

N
2Śródmiąższowe zwłóknienie płuc i inne rzadkie choroby płuc, upośledzające sprawność ustrojuNNDDDDDN
3Grzybicze lub pasożytnicze choroby płuc lub opłucnejNND

C

D

C

D

C

D

C

D

C

N
4Ubytki tkanki płucnej po zabiegach operacyjnych nie upośledzające wydolności oddechowo-krążeniowejNN

Z

A

C

C

A

C

A

A

C

A

C

N
5Ubytki tkanki płucnej po zabiegach operacyjnych upośledzające wydolność oddechowo-krążeniowąNNDDDD

C

D

C

N
6Ubytki tkanki płucnej po zabiegach operacyjnych znacznie upośledzające wydolność oddechowo-krążeniowąNNDDDDDN

Objaśnienia szczegółowe

Do § 35 pkt 1-3. Wspólnymi objawami klinicznymi przewlekłej nieswoistej choroby oskrzelowo-płucnej są: przewlekły kaszel, odksztuszanie, duszność i często występujące objawy zaporowe (obturacyjne) dróg oddechowych. Dla rozpoznania przewlekłej choroby oskrzelowo-płucnej objawy kaszlu i odksztuszania muszą występować w większości dni tygodnia co najmniej 3 miesiące w roku bez przerwy i łącznie co najmniej przez 2 lata. Ocena stopnia upośledzenia przepływu powietrza opiera się na badaniu spirometrycznym - FEV1 - natężona pojemność wydechowa 1 sek., FEF25-75% - natężony przepływ wydechowy w środku natężonego wydechu. Nieznaczne upośledzenie przepływu powietrza oznacza FEV1 i FEF25-75% poniżej 75% wartości należnej. Duże upośledzenie przepływu powietrza oznacza FEV1 i FEF25-75% od 50 do 35% wartości należnej. Wybitne upośledzenie przepływu powietrza oznacza FEV1 i FEF25-75% poniżej 35% wartości należnej. Rozpoznanie powinno być oparte na dokumentacji z leczenia ambulatoryjnego lub stacjonarnego z ostatnich 3 lat.

pkt 4 i 5. Astma oskrzelowa jest chorobą charakteryzującą się rozlanym zwężeniem dolnych dróg oddechowych, występującym nagle i zmieniającym swe nasilenie w krótkim odstępie czasu w przebiegu reakcji alergicznej typu wczesnego. Zespół astmatyczny polega na rozlanym zwężeniu dolnych dróg oddechowych występującym nagle i zmieniającym swe nasilenie w krótkim odstępie czasu, czego przyczyną jest reakcja alergiczna typu wczesnego. Istnieją następujące rodzaje zespołów astmatycznych:

1) zespół astmatyczny w przebiegu zakażenia układu oddechowego (astma bakteryjna, infekcyjna, częściowo endogenna, astmatyczny nieżyt oskrzeli według innych kryteriów podziału),

2) zespół astmatyczny powysiłkowy (astma oskrzelowa wysiłkowa według innych kryteriów podziału),

3) zespół astmatyczny psychogenny (astma psychogenna według innych kryteriów podziału),

4) zespół astmatyczny odruchowy (wskutek drażnienia podśluzówkowych receptorów mechanicznie substancjami chemicznymi, zimnem itp.),

5) zespół astmatyczny w przebiegu nieimmunologicznego uwolnienia mediatorów reakcji alergicznej,

6) zespół astmatyczny w przebiegu nadwrażliwości na salicylany lub niesterydowe leki przeciwzapalne,

7) zespoły astmatyczne o innej etiologii (np. zespół astmatyczny nienatychmiastowy, odczyny serotoniczne w rakowiaku itp.).

pkt 6. Podstawą rozpoznania i kwalifikacji zmian jest badanie bronchograficzne oraz dokumentacja leczenia szpitalnego i ambulatoryjnego w ciągu ostatnich trzech lat.

Do § 36. Przypadki czynnej gruźlicy płuc oraz przypadki wątpliwe co do dynamiki procesu należy poddawać obserwacji i leczeniu. Po zakończeniu leczenia (w ramach obowiązujących przepisów) badanych należy kwalifikować w zależności od uzyskanych wyników leczenia.

pkt 1. Przebyta gruźlica płuc w okresie 5 lat od zakończenia leczenia przeciwprątkowego dyskwalifikuje kandydatów do służby i kandydatów do szkół resortowych.

pkt 3. Według tego punktu należy kwalifikować marskość płuca po przebytej gruźlicy.

pkt 11-14. Według tego punktu należy kwalifikować na podstawie oceny specjalistycznej, obejmującej badanie spirometryczne oraz gazy krwi w spoczynku i po wysiłku fizycznym.

Do § 37 pkt 1 i 2. Schorzenia wymienione w tych punktach obejmują zmiany nieswoiste: zawodowe choroby układu oddechowego (pylice, krzemice), pneumopatie wywołane pyłami organicznymi (byssinosa, choroba farmerów), pneumopatie wywołane pyłami nieorganicznymi, działaniem gazów lub par, a ponadto objawy płucne w chorobach układowych, sarkoidozę oraz niektóre rzadkie choroby płuc (hemosyderozpę płuc, kamicę pęcherzykową płuc, pierwotną amyloidozę płuc).

pkt 1. Dotyczy chorych z prawidłowymi wynikami badania spirometrycznego i gazów krwi tętniczej w spoczynku i po submaksymalnym wysiłku fizycznym.

pkt 2. Dotyczy chorych z nieprawidłowymi wynikami badania gazów krwi w spoczynku.

pkt 4. Za ubytek tkanki płucnej nie upośledzający sprawności ustroju uważa się brak jednego segmentu. Przy stwierdzeniu zaburzeń związanych z ubytkiem tkanki płucnej należy dokonać oceny według § 37 pkt 5 lub 6.

Dział X - Układ krążenia

1234567891011
381Choroby mięśnia sercowego w okresie wydolności układu krążeniaNNDDCC

A

C

A

N
2Choroby mięśnia sercowego z objawami chwiejnej wydolności lub trwałej niewydolności układu krążeniaNNDDDDDN
3Choroba wieńcowa stabilna bez przebytego zawału sercaNND

C

D

C

C

D

C

D

C

D

N
4Choroba wieńcowa niestabilna lub z przebytym zawałemNNDDD

C

D

C

C

D

N
5Wady wrodzone sercaNNDDDDDN
6Zastawkowe wady serca bez powikłań nie upośledzające sprawności fizycznej (klasa czynnościowa I)NNC

D

DC

D

C

D

CN
7Wady zastawkowe serca upośledzające sprawność fizycznąNNDDDDDN
8Zaciskające zapalenie osierdzia lub stan po operacji z powodu tej chorobyNNDDDDDN
9Ciała obce wgojone w serceNNDDDDDN
10Gorączka reumatyczna sercaNNDDC

D

CCN
11Wypadanie płatka zastawki dwudzielnej powodujące zaburzenia sprawności fizycznejNNDDDDDN
12Inne choroby serca upośledzające trwale sprawność fizycznąNNDDDDDN
391Łagodne nadciśnienie tętnicze okresu pierwszego i drugiegoNNCCC

A

A

C

A

C

N
2Nadciśnienie tętnicze okresu drugiego z przerostem sercaNND

C

DD

C

D

C

D

C

N
3Nadciśnienie tętnicze ciężkie lub złośliwe albo przebiegające z poważnymi powikłaniami narządowymiNNDDDDDN
4Tętniaki naczyńNNDDDDDN
5Inne choroby naczyń krwionośnych upośledzające nieznacznie sprawność ustrojuNNDDDD

C

D

C

N
6Choroby naczyń krwionośnych upośledzające sprawność ustroju lub po zabiegach operacyjnych dużych naczyń ze znaczną poprawą krążeniaNNDDDD

C

D

C

N
7Choroby naczyń krwionośnych znacznie upośledzające sprawność ustroju, w tym także po operacjach rekonstrukcyjnych bez wyraźnej poprawyNNDDDDDN

Objaśnienia szczegółowe

Do § 38 pkt 1-3. Według tych punktów należy kwalifikować zaburzenia rytmu serca pochodzenia organicznego, potwierdzone badaniami elektrokardiograficznymi.

pkt 4 i 5. Rozpoznanie powinno być potwierdzone obserwacją szpitalną. Wrodzone wady serca leczone operacyjnie, jeżeli zostały przywrócone prawidłowe stosunki anatomiczne i hemodynamiczne, należy kwalifikować według pkt 6.

pkt 6 i 7. Zastawkowe zwężenie ujścia aorty powodujące przerost lewej komory (uchwytne zmiany w obrazie rtg lub ekg) należy kwalifikować jak w pkt 7, przy zachowanej w pełni sprawności fizycznej. Pozostałe wady zastawkowe należy kwalifikować jak pkt 7 poczynając od klasy czynnościowej drugiej. Dotyczy to również wad po przebyciu choroby reumatycznej.

pkt. 10. Dotyczy osób po przebytym rzucie choroby reumatycznej pozostających na leczeniu profilaktycznym (potwierdzonym dokumentacją ewentualnie ze społecznej służby zdrowia).

pkt. 11. Rozpoznanie wymaga potwierdzenia echokardiograficznego albo zapisem fonokardiograficznym. Nieprawidłowość ta upośledza sprawność fizyczną, jeśli powoduje bóle lub zaburzenia rytmu. Przypadki przebiegające z niedomykalnością zastawki dwudzielnej należy kwalifikować jak w pkt 6.

pkt. 12. Obejmuje choroby nie wymienione poprzednio, np. nowotwory serca.

Do § 39 pkt 1. Łagodne nadciśnienie tętnicze nie utrwalone, ulegające normalizacji pod wpływem spoczynku lub małych dawek leków oraz potwierdzone dokumentacją z leczenia specjalistycznego (wymagany wynik badania dna oka).

pkt 3. Rozkurczowe ciśnienie powyżej 110 mg Hg stwierdzone wielokrotnie (lub zmiany na dnie oka okresu III lub IV według KW).

pkt 5-7. Przez określenie choroby naczyń krwionośnych należy rozumieć przede wszystkim choroby naczyń obwodowych, jak choroba Bürgera, choroba Raynauda, czerwienica bolesna, sinica kończyn oraz zmiany zapalno-zakrzepowe naczyń. Należy kwalifikować chorych zarówno z powikłaniami narządowymi miażdżycy tętnic, jak i z powikłaniami i następstwami stanów zapalnych i urazów naczyń krwionośnych. Guzy krwawnicze odbytu należy kwalifikować według § 47 pkt 3 i 4; żylaki powrózka nasiennego - według § 52 pkt 1 i 2; żylaki kończyn dolnych - według § 81 pkt 1-3.

Dział XI - Układ trawienny

1234567891011
401Choroby organiczne i czynnościowe przełyku, nieznacznie upośledzające sprawność ustroju (zwężenia, uchyłki itp.)NNC

A

CC

A

C

A

A

C

N
2Choroby organiczne przełyku upośledzające sprawność ustroju (zwężenia, uchyłki, owrzodzenia itp.)NNDDDDDN
411Ciała obce wgojone w narządy jamy brzusznej nie upośledzające sprawności ustrojuZZAAAAAN
2Ciała obce wgojone w narządy jamy brzusznej nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuN

Z

N

Z

C

A

CC

A

C

A

A

C

N
3Ciała obce wgojone w narządy jamy brzusznej upośledzające sprawność ustrojuNNDDDDDN
421Zrosty otrzewnej nie upośledzające sprawności ustrojuZZAAAAAN
2Zrosty otrzewnej upośledzające sprawność ustrojuNZ

N

CCCC

A

A

C

N
431Przewlekły nieżyt żołądka, dwunastnicy lub jelit, bez upośledzenia sprawności ustrojuZ

N

Z

N

AAAAAN
2Przewlekły nieżyt żołądka, dwunastnicy lub jelit, z upośledzeniem sprawności ustrojuNNC

D

C

D

C

D

CCN
3Choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicyNNC

D

C

D

C

D

C

D

CN
4Choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy, z licznymi nawrotami lub powikłaniamiNNDDD

C

C

D

CN
5Przebyte owrzodzenie żołądka lub dwunastnicy, bez nawrotów i powikłańNN

Z

CCCA

C

AN
6Stan po częściowej resekcji żołądka z powodu wrzodu lub innych przyczyn, bez upośledzenia sprawności ustrojuNNCCCCCN
7Stan po częściowej resekcji żołądka z powodu wrzodu lub innych przyczyn, z upośledzeniem sprawności ustroju, lub całkowity pooperacyjny brak żołądkaNNDDDDDN
8Rozstrzeń lub niedowład żołądka z zastoiną treści żołądkowejNNDDDDDN
9Stan po zabiegach operacyjnych na jelitach (resekcje itp.), bez zaburzeń sprawności ustrojuZ

N

ZAAAAAZ

N

10Stan po zabiegach operacyjnych na jelitach (resekcje itp.), z zaburzeniami sprawności ustrojuNNC

D

C

D

C

D

C

D

CN
11Opuszczenie żołądka lub jelit, nie upośledzające sprawności ustrojuNN

Z

AAAAAN
12Opuszczenie żołądka lub jelit, upośledzające sprawność ustrojuNNCCCCC

A

N
13Zmiany organiczne lub czynnościowe jelita cienkiego, nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuNN

Z

C

A

C

A

C

A

AAN
14Zmiany organiczne lub czynnościowe jelita cienkiego, znacznie upośledzające sprawność ustrojuNNDDDDDN
15Zmiany organiczne lub czynnościowe jelita grubego, upośledzające sprawność ustrojuNND

C

D

C

D

C

C

D

CN
16Zmiany organiczne lub czynnościowe jelita grubego, znacznie upośledzające sprawność ustrojuNNDDDDDN
17Przetoki jelitowe zewnętrzneNNDDDDDN
441Przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego lub dróg żółciowych, nie upośledzające sprawności ustrojuNN

Z

AAAAAN
2Przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego lub dróg żółciowych, upośledzające sprawność ustrojuNNC

D

C

D

C

D

CCN
3Kamica żółciowa lub inne choroby dróg żółciowychNNC

D

C

D

CCCN
4Stan po operacji pęcherzyka żółciowego (dróg żółciowych), bez zaburzeń sprawności ustrojuN

Z

N

Z

AAAAAN
5Stan po operacji pęcherzyka żółciowego (dróg żółciowych), z zaburzeniami sprawności ustrojuNNC

D

C

D

C

D

CCN
6Przewlekłe zapalenie wątrobyNNDDDDDN
7Marskość wątrobyNNDDDDD

C

N
8Przewlekła hiperbilirubinemiaNNC

D

C

D

C

D

C

D

C

D

N
9Nosicielstwo antygenu HbsNNCC

D

CCCN
10Ozdrowieńcy po wirusowym zapaleniu wątroby (WZW) bez uszkodzenia wątroby i nosicielstwa antygenu HbsZ

N

Z

N

A

C

A

C

A

C

AAZ

N

11Przebyte pourazowe uszkodzenie wątroby w okresie wydolnościNNDDDD

C

D

C

N
12Bruceloza oporna na leczenieNND

C

D

C

D

C

D

C

D

C

N
451Przewlekłe choroby trzustkiNNDDDDDN
461Przepukliny wszelkich rodzajówNNC

A

C

A

C

A

C

A

A

C

N
2Przepukliny w bliźnie pooperacyjnej lub nawrotoweNNC

D

C

D

C

D

C

D

C

D

N
3Przepuklina przeponowa lub zwiotczenie przepony, upośledzające sprawność ustrojuNND

C

D

C

D

C

D

C

D

C

N
471Szczeliny i przetoki odbytnicy lub okolicy odbytuNND

C

DD

C

C

D

C

D

N
2Szczeliny i przetoki odbytnicy lub okolicy odbytu, utrzymujące się po leczeniu operacyjnymNNDDDDDN
3Guzy krwawnicze odbytu bez owrzodzeńNN

Z

AAAAAN
4Guzy krwawnicze odbytu z owrzodzeniamiNNCCCC

A

A

C

N
5Wynicowanie i wypadanie śluzówki odbytnicyNNC

D

C

D

C

D

C

D

C

D

N
481Gruźlica narządów jamy brzusznej (otrzewnej, węzłów chłonnych oraz przewodu pokarmowego) - czynnaNNDDDDDN
2Stan po przebytej gruźlicy narządów jamy brzusznejNNDDDD

C

D

C

N
3Bąblowiec, grzybica narządów jamy brzusznejNNDDDDDN

Objaśnienia szczegółowe

Do § 42. Według tego paragrafu należy kwalifikować również gruźlicę otrzewnej w razie zupełnego ustąpienia objawów chorobowych po zakończonym całkowitym leczeniu przeciwprątkowym (okres wyleczenia klinicznego).

Do § 43 pkt 1 i 2. Rozpoznanie przewlekłego nieżytu żołądka lub dwunastnicy powinno być oparte na badaniu endoskopowym. Według tych punktów należy kwalifikować stany po wyleczonej gruźlicy przewodu pokarmowego.

pkt 2-10. Według tych punktów należy kwalifikować chorych z okresowymi biegunkami lub uporczywymi zaparciami i innymi objawami ze strony jamy brzusznej (wzdęcia, kruczenia itp.).

pkt 3 i 4. Badanie rtg lub endoskopowe z ostatnich sześciu miesięcy powinno potwierdzać obecność niszy wrzodowej.

pkt 3-7. Rozpoznanie choroby wrzodowej oraz stanu po resekcji żołądka należy w miarę możliwości opierać na badaniu endoskopowym.

pkt 5. Według tego punktu należy kwalifikować przebytą chorobę wrzodową najwyżej z jednym nawrotem, bez czynnej niszy wrzodowej w obrazie rtg (lub w badaniu endoskopowym).

pkt 11. Wydłużenie narządów stwierdzone w czasie badania rtg, z niewielkimi okresowymi dolegliwościami.

pkt 12. Wydłużenie narządów stwierdzone podczas badania radiologicznego z okresowymi lub stałymi, znacznie nasilonymi dolegliwościami (zgagą, uczuciem gniecenia w nadbrzuszu itp.), oraz zaburzeniami motoryki i czynności przewodu pokarmowego.

pkt 13 i 14. Chorzy z nawracającymi biegunkami, trudno poddającymi się leczeniu farmakologicznemu lub objawami zespołu upośledzonego wchłaniania.

pkt 15. Chorzy z objawami zaburzeń jelita grubego, wymagający stałego stosowania diety i okresowego leczenia farmakologicznego.

pkt 16. Chorzy ze zmianami wymagającymi stałego leczenia oraz brakiem remisji pomimo systematycznego leczenia specjalistycznego przez okres co najmniej 3 lat.

Do § 44 pkt 3. Potwierdzone cholecystografią lub cholangiografią lub USG.

pkt 4 i 5. Według tych punktów należy kwalifikować stany po operacjach pęcherzyka żółciowego lub dróg żółciowych, zależnie od stopnia utrzymujących się dolegliwości ograniczających sprawność ustroju.

pkt 6. Rozpoznanie przewlekłego zapalenia wątroby powinno być potwierdzone klinicznym leczeniem szpitalnym lub wynikiem badania biopsyjnego.

pkt 9. U kandydatów, którzy przebyli WZW, konieczne jest wykonanie badania na nosicielstwo antygenu Hbs. Wykrycie antygenu Hbs czyni ich niezdolnymi do służby.

Do § 45 pkt 1. Rozpoznanie przewlekłego zapalenia trzustki należy ustalać na podstawie dokumentacji szpitalnej, a cukrzycę należy kwalifikować według § 56 pkt 4.

Do § 47 pkt 5. Rozpoznanie należy opierać na dokumentacji z leczenia w poradni specjalistycznej lub zakładu leczniczego.

Do § 48 pkt 2. Stan po przebytej gruźlicy należy kwalifikować zgodnie ze stwierdzonymi zmianami zejściowymi według odpowiednich paragrafów.

Dział XII - Narząd moczowo-płciowy

1234567891011
491Wady rozwojowe nerek lub nerka ruchoma, nie upośledzające sprawności ustrojuNNA

C

A

C

AAAN
2Wady rozwojowe nerek lub nerka ruchoma, upośledzające sprawność ustrojuNNDDDDDN
3Skaza kamicowa z okresowym wydalaniem złogówNNCCCCCN
4Kamica układu moczowegoNNC

D

C

D

D

C

C

D

C

D

N
5Śródmiąższowe bakteryjne (odmiedniczkowe) i abakteryjne zapalenie nerekNNC

D

C

D

C

D

C

D

C

D

N
6Kłębkowe zapalenie nerekNNC

D

C

D

C

D

C

D

C

D

N
7Krwiomocz i białkomocz, o nieustalonej etiologiiNNC

D

D

C

C

D

C

D

C

D

N
8Roponercze lub wodonerczeNNDDDDDN
9Niewydolność nerekNNDDDDDN
10Wrodzony lub pooperacyjny brak jednej nerki, bez upośledzenia czynności drugiejNNCC

D

C

D

CC

A

N
11Wrodzony lub pooperacyjny brak jednej nerki, z upośledzeniem czynności drugiejNNDDDDDN
501Nietrzymanie moczu ze zmianami w układzie moczowymNNDDDDDN
2Przewlekłe zapalenie pęcherza moczowegoNNC

D

C

D

C

D

C

D

C

D

N
3Przewlekłe organiczne choroby pęcherza moczowego upośledzające sprawność ustrojuNNDDDDDN
4Przetoki pęcherza moczowegoNNDDDDDN
511Zwężenie cewki moczowej nie utrudniające oddawania moczuNN

Z

AAAAAN
2Zwężenie cewki moczowej utrudniające oddawania moczuNNC

D

C

D

C

D

C

D

C

D

N
3Spodziectwo lub wierzchniactwo, nie powodujące zaburzeń w oddawaniu moczuN

Z

N

Z

AAAAAN
4Spodziectwo lub wierzchniactwo, powodujące zaburzenia w oddawaniu moczuNNC

D

C

D

C

D

C

D

C

D

N
5Przetoka prąciowa cewki moczowejNNDDDDDN
6Przetoka mosznowa lub kroczowa cewki moczowejNNDDDDDN
7Zniekształcenia prącia znacznego stopniaNNCCCCCN
8Brak prąciaNNDDDDDN
521Żylaki powrózka nasiennego nie upośledzające sprawności ustrojuZZAAAAAN
2Żylaki powrózka nasiennego upośledzające sprawność ustrojuNNCCCCCN
3Wodniaki jądra, powrózka nasiennego lub torbiele najądrza, nie upośledzające sprawności ustrojuN

Z

ZAAAAAN
4Wodniaki jądra, powrózka nasiennego lub torbiele najądrza, upośledzające sprawność ustrojuNNCCCCCN
5Przewlekłe zapalenie jądra lub najądrza o nieustalonej etiologiiNNC

D

C

D

C

D

C

D

C

D

N
6Przewlekłe zapalenie gruczołu krokowegoNNC

D

C

D

C

D

C

D

C

D

N
531Brak lub zanik jednego jądraZ

N

ZAAAAAN
2Brak lub zanik obu jąderNNDDD

C

D

C

D

C

N
3Wnętrostwo jedno- lub obustronneNNA

C

A

C

A

C

A

C

A

C

N
541Gruźlica narządu moczowo-płciowego czynnaNNDDDDDN

Objaśnienia szczegółowe

Do § 49 pkt 1 i 2. Według tych punktów należy kwalifikować również przypadki opuszczenia jednej lub obu nerek. Rozpoznanie powinno być potwierdzone dokumentacją zakładu leczniczego lub lekarza specjalisty.

pkt 3 i 4. Rozpoznanie powinno być oparte na dokumentacji leczenia ambulatoryjnego lub stacjonarnego z badaniem rentgenowskim.

pkt 6. Rozpoznanie przewlekłego kłębkowego zapalenia nerek powinno być potwierdzone obserwacją stacjonarną, z biopsją diagnostyczną nerki. Według tego punktu należy kwalifikować również przypadki długotrwałego białkomoczu.

pkt 7. Według tego punktu należy kwalifikować przypadki krwiomoczu po wykluczeniu przyczyn urologicznych i kłębkowego zapalenia nerek oraz gruźlicy nerek; konieczna jest obserwacja szpitalna.

pkt 8. Według tego punktu należy kwalifikować powikłania kamicy oraz wad rozwojowych nerek.

pkt 9. Rozpoznanie powinno być ustalone po obserwacji szpitalnej.

Do § 50. Rozpoznanie powinno być potwierdzone dokumentacją zakładu leczniczego lub lekarza specjalisty.

pkt 1. Nietrzymanie moczu ze zmianami w ośrodkowym układzie nerwowym należy kwalifikować według § 64; moczenie nocne - według § 68.

pkt 3. Wysiłkowe nietrzymanie moczu u kobiet należy kwalifikować według § 87 pkt 3 i 4.

Do § 51 pkt 1 i 2. Rozpoznanie powinno być potwierdzone dokumentacją zakładu leczniczego lub lekarza specjalisty.

Do § 53 pkt 2. Przy stwierdzeniu cech eunuchoidyzmu należy kwalifikować według § 1 pkt 9.

pkt 3. Kwalifikacja zależna od umiejscowienia jądra: w jamie brzusznej - zdolny; w kanale pachwinowym - zdolny z ograniczeniem.

Do § 54 pkt 1. Stan po przebytej gruźlicy należy kwalifikować zgodnie ze stwierdzonymi zmianami zejściowymi według odpowiednich paragrafów.

Dział XIII - Gruczoły wydzielania wewnętrznego

1234567891011
551Wole nieznacznych rozmiarówZ

N

Z

N

AAAAAN
2Wole znacznych rozmiarówNNCCC

D

CCN
3Wole z objawami matołectwa, obrzęk śluzowatyNNDDDDDN
4Zmiany czynności tarczycy z wolem lub bez wolaNNC

D

C

D

C

D

C

D

CN
5Choroba Graves-BasedowaNND

C

DDD

C

D

C

N
561Choroby przysadki mózgowejNND

C

DDD

C

D

C

N
2Choroby nadnerczyNND

C

DDD

C

D

C

N
3Choroby gruczołów przytarczycznychNND

C

DDD

C

D

C

N
4CukrzycaNNC

D

DD

C

D

C

C

D

N
5Zaburzenia przemiany węglowodanowej nie wymagające stosowania leków przeciwcukrzycowychNNA

C

C

A

A

C

AAN
6Otyłość bolesnaNNDDDDDN
7Wielogruczołowe zaburzenia czynnościowe nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuNNC

D

DD

C

C

D

CN
8Wielogruczołowe zaburzenia czynnościowe upośledzające sprawność ustrojuNNDDDDDN

Objaśnienia szczegółowe

Do § 55 pkt 1. Powiększenie gruczołu tarczowego nie upośledzające przepływu powietrza w drogach oddechowych w czasie wysiłku fizycznego i nie dające objawów uciskowych na narządy sąsiednie (przełyk, tchawica).

pkt 2. Powiększenie gruczołu tarczowego stwierdzone palpacyjnie lub wole zamostkowe upośledzające przepływ powietrza w drogach oddechowych (zaburzenia wentylacji, stridor, zaburzenia ruchomości strun głosowych) w czasie spoczynku lub po wysiłku fizycznym, lub dające objawy uciskowe na narządy sąsiednie w badaniu rtg klatki piersiowej.

pkt 4. Obejmuje wszystkie postacie nadczynności tarczycy poza chorobą Graves-Basedowa w okresie remisji oraz niedoczynności tarczycy wyrównane leczeniem substytucyjnym.

pkt 5. Udokumentowane leczeniem szpitalnym lub specjalistycznym niezależnie od aktualnego stanu czynności tarczycy.

Do § 56. Zaburzenia hormonalne u kobiet dotyczące gruczołów płciowych należy kwalifikować według § 86 pkt 3 i 4.

Dział XIV - Inne choroby wewnętrzne

1234567891011
571Niedokrwistość niedobarwliwa stała niewielkiego stopniaN

Z

N

Z

AAAAAN
2Niedokrwistość niedobarwliwa stała znacznego stopniaNNCC

D

CCCN
3Wszelkie inne choroby krwi (niedokrwistość złośliwa, aplastyczna, czerwienica, białaczki, skazy krwiotoczne, ziarnica złośliwa itp.)NNDDDDDN
4Nosicielstwo wirusa HIVNNDDDDDN
5Zespół nabytego upośledzenia odporności (AIDS) i inne defekty immunologiczne (nabyte i wrodzone)NNDDDDDN
581Powiększenie śledziony bez zmian w wątrobie lub krwiNN

Z

AC

D

C

A

C

A

AN
2Brak pooperacyjny śledziony bez zmian we krwiNNCCCCCN
591Choroba popromienna - lekka postaćNNCCCCCN
2Choroba popromienna - średnia i ciężka postaćNNDDDDDN
3Skażenie wewnętrzne mało- i średniotoksycznymi substancjami NNCCCCCN
4Skażenie wewnętrzne wysokotoksycznymi substancjami NNDDDDDN
5Choroba mikrofalowaNNC

D

D

C

D

C

C

D

C

D

N
601Choroby kolagenowe w okresie czynnym lub w stanie remisjiNND

C

D

C

D

C

D

C

D

C

N
611Skaza moczanowa (dna) nieznacznie upośledzająca sprawność ustrojuNNCCCCCN
2Skaza moczanowa (dna) upośledzająca sprawność ustrojuNND

C

DDD

C

D

C

N
621Inne choroby przemiany materii nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuNND

C

D

C

D

C

D

C

C

D

N
2Inne choroby przemiany materii znacznie upośledzające sprawność ustrojuNNDDDDDN

Objaśnienia szczegółowe

Do § 57 pkt 1 i 2. Za wartości graniczne niedokrwistości niedobarwliwej niewielkiego stopnia należy przyjąć 11 g % hemoglobiny i 3 500 000 krwinek czerwonych w cm3; wartości niższe należy traktować jako niedokrwistość znacznego stopnia.

pkt 3. Rozpoznanie schorzenia powinno być potwierdzone dokumentacją zakładu leczniczego.

pkt 5. Rozpoznanie powinno być potwierdzone obserwacją lub leczeniem szpitalnym.

Do § 58 pkt 2. W razie stwierdzenia zmian we krwi należy kwalifikować według § 57.

Do § 59. Rozpoznanie choroby popromiennej wymaga obserwacji szpitalnej.

Do § 60. Rozpoznanie choroby kolagenu (twardzina, rumień guzowaty, liszaj rumieniowaty, guzkowe zapalenie okołotętnicze, zapalenie wielomięśniowe itp.) powinno być ustalone wyłącznie na podstawie dokumentacji szpitalnej.

Do § 61 pkt 1. Dotyczy osób z podwyższonymi wartościami kwasu moczowego w surowicy krwi bez powikłań narządowych.

pkt 2. Dotyczy osób z powikłaniami narządowymi skazy moczanowej (atropatia dnawa, zmiany w układzie moczowym - kamica, stany zapalne, guzki dnawe) niezależnie od aktualnej wartości kwasu moczowego w surowicy krwi.

Do § 62. Przez inne choroby przemiany materii należy rozumieć tłuszczakowatość (lipomatosis), hemosyderozę, porfirię, chorobę glikogenową Gierkego, Gauchera, Niemann-Piecka i inne potwierdzone obserwacją szpitalną.

Dział XV - Układ nerwowy

1234567891011
631Przewlekłe zespoły bólowe korzeniowe, korzeniowo-nerwowe, splotów nerwowych, nerwobóle pojedynczych lub licznych nerwów z okresowymi niezbyt częstymi zaostrzeniamiNNA

C

C

A

C

A

A

C

A

C

N
2Przewlekłe zespoły bólowe korzeniowe, korzeniowo-nerwowe splotów nerwowych, nerwobóle i zapalenie pojedynczych lub licznych nerwów, z częstymi zaostrzeniami i objawami przedmiotowymiNNC

D

DC

D

C

D

C

D

N
3Przewlekłe zespoły bólowe korzeniowe, korzeniowo-nerwowe splotów nerwowych, nerwobóle i zapalenie pojedynczych nerwów, z częstymi zaostrzeniami lub utrwalonymi objawami ubytkowymiNNDDD

C

D

C

C

D

N
4Przewlekłe choroby i trwałe następstwa chorób lub urazów nerwów obwodowych z zaburzeniami ruchowymi, czuciowymi i troficznymi, nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuNNCCCCCN
5Przewlekłe choroby i trwałe następstwa chorób lub urazów nerwów obwodowych z zaburzeniami ruchowymi (znaczne niedowłady lub porażenia), czuciowymi i troficznymi, upośledzające sprawność ustrojuNNDDDDD

C

N
641Objawy szczątkowe po przebytych chorobach organicznych lub urazach ośrodkowego układu nerwowego bez wyraźniejszych zaburzeń mózgowo-rdzeniowych lub z nieznacznymi zaburzeniami, które ze względu na umiejscowienie bądź mechanizmy wyrównawcze nie upośledzają sprawności ustrojuN

Z

Z

N

AA

C

AAAN
2Trwałe następstwa chorób lub urazów ośrodkowego układu nerwowego z zaburzeniami mózgowo-rdzeniowymi, nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuNNC

A

CCC

A

A

C

N
3Trwałe następstwa chorób lub urazów ośrodkowego układu nerwowego, z zaburzeniami mózgowo-rdzeniowymi, upośledzające sprawność ustrojuNND

C

DD

C

D

C

C

D

N
4Organiczne postępujące choroby ośrodkowego układu nerwowego, nie rokujące poprawyNNDDDDDN
5Przebyty krwotok podpajęczynówkowy samoistny (bez stwierdzonego urazu, tętniaka lub nadciśnienia)NNDDDDDN
651Zaniki po przebytych chorobach lub urazach albo wrodzone braki mięśni, nie upośledzające sprawności ustrojuNN

Z

A

C

C

A

A

C

A

C

AN
2Choroby układu mięśniowego i zaniki po przebytych chorobach lub urazach albo wrodzone braki mięśni, nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuNNCDD

C

CCN
3Choroby układu mięśniowego i zaniki po przebytych chorobach lub urazach albo wrodzone braki mięśni, upośledzające sprawność ustrojuNNDDDDDN
661Napadowe zaburzenia świadomości o nie ustalonej etiologii bez zmian organicznych w układzie nerwowymNNC

D

DD

C

C

D

C

D

N
2Padaczka z rzadko występującymi napadami bez zmian w zakresie intelektu i bez zaburzeń zachowaniaNNDDDDDN
3Padaczka z częstymi napadami niezależnie od ich rodzaju lub ze zmianami w zakresie intelektu i z zaburzeniami zachowaniaNNDDDDDN

Objaśnienia szczegółowe

Do § 63. Rozpoznanie nerwobólów i przewlekłych zapaleń nerwów wymaga odpowiedniej dokumentacji specjalistycznej. Przy orzekaniu należy brać pod uwagę nie tylko zmiany przedmiotowe i stopień nasilenia bólów, lecz również częstość ich występowania. Zakwalifikowanie według właściwego punktu zależy od tego, w jakim stopniu porażenia (niedowłady), zaburzenia czucia i zaburzenia troficzne - ze względu na umiejscowienie, rozległość i mechanizmy wyrównawcze - upośledzają sprawność ustroju.

pkt 3. Za objawy ubytkowe uważa się różnice w odruchach (oraz zaburzenia czucia).

pkt 1-5. Rozpoznania powinny być potwierdzone dokumentacją po leczeniu szpitalnym lub z poradni neurologicznej.

Do § 64. Rozpoznanie powinno być potwierdzone dokumentacją po leczeniu szpitalnym lub z poradni specjalistycznej neurologicznej, lub z leczenia w poradni zdrowia psychicznego (PZP).

pkt 1-3. Według tych punktów należy kwalifikować następstwa przebytej gruźlicy opon mózgowych (zaburzenia mózgowo-rdzeniowe). W razie niestwierdzenia następstw, przed upływem 5 lat od zachorowania, kandydatów do służby należy traktować jako niezdolnych. Encefalopatię należy kwalifikować według pkt 2 lub 3 w zależności od nasilenia zespołu neurologicznego.

pkt 4. Według tego punktu należy kwalifikować stwardnienie rozsiane (sclerosis multiplex). Rozpoznanie powinno być potwierdzone obserwacją szpitalną.

Do § 65. Według tego paragrafu należy kwalifikować choroby układu mięśniowego, jak zaniki mięśni postępujące, chorobę Thomsena itp.

Do § 66. Każdy badany podejrzany o padaczkę powinien w zasadzie przejść obserwację szpitalną, w tym wszystkie badania dodatkowe mające znaczenie w rozpoznawaniu tej choroby. Przez rzadko występujące napady należy rozumieć pojedyncze napady padaczkowe występujące co kilka miesięcy i nie dające żadnych objawów neurologicznych i psychicznych w okresie między napadami.

Dział XVI - Stan psychiczny

1234567891011
671Nerwice nie upośledzające sprawności ustrojuN

Z

Z

N

AAAAAN
2Przewlekłe nerwice nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuNN

Z

C

A

C

A

C

A

C

A

A

C

N
3Przewlekłe nerwice upośledzające sprawność ustroju i nie poddające się leczeniuNNDDDDDN
681Przewlekłe nerwice narządowe nie upośledzające lub miernie upośledzające sprawność ustrojuN

Z

N

Z

AA

C

AAAN
2Przewlekłe nerwice narządowe znacznie upośledzające sprawność ustrojuNND

C

DDD

C

D

C

N
3Moczenie nocneNNDDD

C

D

C

C

D

N
691Sytuacyjne reakcje dezadaptacyjne nieznacznie upośledzające zdolności przystosowawczeNN

Z

C

A

C

A

AAAN
2Sytuacyjne reakcje dezadaptacyjne znacznie upośledzające zdolności przystosowawczeNNDDDDDN
701Osobowość nieprawidłowa nieznacznie upośledzająca zdolności adaptacyjneNNC

D

DC

D

C

D

C

D

N
2Osobowość nieprawidłowa znacznie upośledzająca zdolności adaptacyjne, poddająca się korekcjiNNDDDDDN
3Osobowość nieprawidłowa znacznie upośledzająca zdolności adaptacyjne, nie poddająca się korekcjiNNDDDDDN
711Psychozy reaktywneNNDDD

C

D

C

D

C

N
2Psychozy egzogenne (pourazowe, infekcyjne, intoksykacyjne, z wyjątkiem alkoholowych) przebyte bez pozostawienia defektuNND

C

D

C

D

C

D

C

C

D

N
3Psychozy egzogenne (pourazowe, infekcyjne, intoksykacyjne, z wyjątkiem alkoholowych) przebyte z pozostawieniem defektuNNDDDDDN
4Psychozy alkoholowe (majaczenia, drżenie, halucynoza, zespół Korsakowa i inne)NNDDDDDN
5Psychozy endogenne (schizofrenia, paranoja, parafrenia, cyklofrenia) oraz psychozy inwolucyjne, przedstarcze i starczeNNDDDDDN
721Ociężałość umysłowaNNDDDDDN
2Pogranicze upośledzenia umysłowegoNNDDDDDN
3Upośledzenie umysłoweNNDDDDDN
731Nadużywanie alkoholu i środków odurzających, bez cech uzależnieniaNNDC

D

CCC

A

N
2Zależność alkoholowa (i od innych środków odurzających) w fazie początkowejNNDDDDDN
3Zależność alkoholowa (i od innych środków odurzających) z cechami psychodegradacjiNDDDDDDN
741Zaburzenia psychiczne niepsychotyczne pochodzenia organicznego nieznacznie upośledzające zdolności adaptacyjneNNDDDD

C

D

C

N
2Zaburzenia psychiczne niepsychotyczne pochodzenia organicznego znacznie upośledzające zdolności adaptacyjne - w okresie kompensacji objawówNNDDDDDN
3Zaburzenia psychiczne niepsychotyczne pochodzenia organicznego znacznie upośledzające zdolności adaptacyjne, nie rokujące wyleczenia lub istotnej poprawyNNDDDDDN
751Inne przewlekłe zaburzenia psychiczne znacznie upośledzające zdolności adaptacyjne, rokujące poprawęNNDDDDDN
2Inne przewlekłe zaburzenia psychiczne znacznie upośledzające zdolności adaptacyjne, nie rokujące wyleczenia lub istotnej poprawyNNDDDDDN

Objaśnienia szczegółowe

Do § 67. Przez nerwice należy rozumieć psychogenne zespoły zaburzeń psychicznych, w których stwierdzamy następujące cechy:

1) urazy psychiczne jako czynnik wywołujący,

2) brak objawów organicznego uszkodzenia tkanek, a w szczególności ośrodkowego układu nerwowego,

3) zaburzenia psychiczne mieszczące się w zasadzie w ramach zmian ilościowych, a nie jakościowych, przy nie zmienionej osobowości,

4) zaburzenia dotyczące w większości życia emocjonalnego; zaburzenia te (lęk, depresja, dysforia) wydają się być objawami pierwotnymi,

5) zachowane, a nawet wyolbrzymione, poczucie choroby,

6) zmiany psychiczne, a także fizyczne w zasadzie odwracalne, zejście bez defektu,

7) przebieg przewlekły, tendencje do nawrotów,

8) obraz kliniczny przeważnie odpowiada jednemu ze znanych zespołów nerwicowych: neurastenii, histerii, nerwicy lękowej, nerwicy z natręctwami, nerwicy z przewagą skarg hipochondrycznych, depresji nerwicowej lub innym.

O rozpoznaniu nerwicy decyduje stwierdzenie wszystkich wymienionych wyżej cech. Według aktualnej terminologii polskiej określenia "nerwice" i "psychonerwice" traktuje się jako synonimy. Nerwice nieznacznie lub miernie upośledzające sprawność ustroju należy poddawać leczeniu. O przewlekłej nerwicy upośledzającej sprawność ustroju mówi się wtedy, kiedy jej objawy uniemożliwiają wykonywanie obowiązków służbowych.

Do § 68 pkt 1 i 2. Przewlekłe psychogenne zaburzenia somatyczne, nazywane "nerwicami narządowymi", należą w zasadzie do zakresu odpowiednich specjalności lekarskich - chorób wewnętrznych, laryngologii, okulistyki itp., a zatem rozpoznanie ich jest sprawą odpowiednich specjalistów ze współudziałem neurologa lub psychiatry. Badanych z przewlekłymi nerwicami narządowymi, zwłaszcza z objawami ze strony układu krążenia lub układu trawienia, dającymi tylko nieznaczne dolegliwości, bez upośledzenia stanu ogólnego, należy kwalifikować jako zdolnych. W razie stwierdzenia średniego nasilenia dolegliwości lub powtarzających się takich objawów, jak częstoskurcz napadowy, zapaść napadowa, omdlenie, bóle typu dusznicowego, kurcz wpustu, uporczywe wymioty, przewlekła dyskineza dróg żółciowych itp., należy ich w zasadzie kwalifikować jako zdolnych z ograniczeniem. Badanych należy kwalifikować indywidualnie, zależnie od stopnia upośledzenia sprawności ustroju, biorąc po uwagę opinię służbową oraz lekarską z miejsca pełnienia służby.

Do § 69. Sytuacyjne reakcje dezadaptacyjne (tzw. reakcje nerwicowe lub psychopatyczne) - to:

a) ostre niepsychotyczne zaburzenia, przebiegające najczęściej pod postacią napadów histerycznych, ucieczek, samouszkodzeń, zaburzeń wegetatywnych itp.,

b) trwające od kilku godzin, dni do kilku miesięcy,

c) występujące pod wpływem trudnych sytuacji,

d) występujące u osób w zasadzie zdrowych psychicznie lub z anomaliami charakterologicznymi.

pkt 1. Dotyczy osób, u których reakcje dezadaptacyjne rokują ustąpienie w ciągu 3 miesięcy.

pkt 2. Odnosi się do przypadków, w których leczenie i wszelkie oddziaływanie readaptacyjne nie rokują istotnej poprawy.

§ 69. Obejmuje także tzw. infantylizm psychiczny (osobowość niedojrzałą).

Do § 70. Przez osobowość nieprawidłową (psychopatia, socjopatia, charakteropatia) należy rozumieć niedorozwój lub defekt jej sfery dążeniowej i uczuciowej, bez względu na etiologię.

Rozpoznanie ustala się:

a) na podstawie obecności cech nieprawidłowej osobowości,

b) na podstawie trwającej od wczesnej młodości lub dzieciństwa niedostatecznej adaptacji w zwykłych sytuacjach (defekty osobowości spowodowane uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego w wieku dojrzałym; por. § 74),

c) po wykluczeniu niedorozwoju umysłowego,

d) po wykluczeniu psychozy,

e) po wykluczeniu sytuacyjnych reakcji dezadaptacyjnych; porównaj § 69.

pkt 1. Dotyczy badanych z cechami nieprawidłowej osobowości, bez objawów trwałego nieprzystosowania.

pkt 2. Stosować u badanych, u których w przeszłości występowały okresy zadowalającego przystosowania się.

pkt 3. Dotyczy w szczególności tzw. psychopatów antyspołecznych po pobytach w zakładach karnych oraz osób z zaburzeniami charakterologicznymi na podłożu encefalopatii ze współistniejącą ociężałością umysłową, alkoholizmem itp. Rozpoznanie należy ustalać na podstawie dokumentacji specjalistycznej obiektywizującej wywiad.

Do § 71. Rozpoznanie ustala się na podstawie odpisu historii choroby z zakładu psychiatrycznego.

Do § 72. Upośledzenie umysłowe (niedorozwój umysłowy, oligofrenia) - to stan charakteryzujący się:

a) wyraźnie niższą od przeciętnej sprawnością intelektualną (I.I.) według skali Wechslera poniżej 70,

b) zaburzeniami dojrzewania, zdolności uczenia się i umiejętności przystosowania społecznego;

Oceny sprawności intelektualnej należy dokonywać z udziałem psychologa i lekarza psychiatry.

Do § 73. Przez zespół zależności alkoholowej (oraz innych środków odurzających) należy rozumieć stan charakteryzujący się:

a) nieodpartym wewnętrznym przymusem ciągłego lub okresowego spożywania alkoholu (przyjmowania środków odurzających),

b) występowaniem objawów zespołu odstawienia po przerwaniu picia (przyjmowania środka),

c) zmienionym sposobem reagowania na alkohol (utratą kontroli nad piciem, zmianami w jego tolerancji, lukami pamięciowymi i innymi), stałym zwiększaniem dawki środka odurzającego,

d) postępującym przebiegiem, prowadzącym do nieodwracalnych następstw psychicznych i fizycznych.

Rozpoznanie należy ustalić na podstawie dokumentacji z poradni przeciwalkoholowej lub poradni zdrowia psychicznego. W wypadkach wątpliwych należy kierować na badania specjalistyczne.

pkt 1. Według tego punktu należy kwalifikować osoby okresowo nadużywające alkoholu (przyjmowanie leków) bez cech uzależnienia.

pkt 2. Dotyczy początkowej fazy zależności.

pkt 3. Według tego punktu należy kwalifikować osoby, u których stwierdza się objawy psychodegradacji oraz zmiany somatyczne typowe dla przewlekłych intoksykacji.

Do § 74. Dotyczy:

a) zaburzeń podobnych do nerwic (cerebrastenia, zespoły rzekomonerwicowe) lub nieprawidłowych osobowości (charakteropatia, encefalopatia z zaburzeniami charakteru),

b) zaburzeń spowodowanych chorobami, urazami lub infekcjami centralnego układu nerwowego (CUN),

c) gdy badanie neurologiczne, EEG, testy psychologiczne, rtg czaszki, tomografia komputerowa i inne wskazują na organiczne uszkodzenie CUN lub gdy istnieje poważne podejrzenie takiego uszkodzenia, uzasadnione przebiegiem choroby, urazu lub infekcji.

§ 74 nie obejmuje następstw uszkodzeń CUN, które miały miejsce we wczesnym okresie rozwojowym (porównaj § 70 i 72). Kwalifikacji orzeczniczych należy dokonywać nie wcześniej niż po upływie 6 miesięcy od ustąpienia objawów ostrej fazy choroby lub urazu.

pkt 1. Dotyczy zespołów pourazowych i innych z przewagą objawów subiektywnych, bez somatycznych cech upośledzenia sprawności ustroju.

pkt 2. Odnosi się do stanów, w których nastąpiła częściowa kompensacja skutków uszkodzenia CUN.

pkt 3. O rozpoznaniu decyduje obecność objawów rozwiniętego zespołu psychoorganicznego (otępiennych, charakteropatycznych itp.) oraz wieloletni niepomyślnie rokujący przebieg.

Do § 75. Dotyczy przypadków z rozpoznaniami nie uwzględnionymi w § 67-74. Kwalifikacji do pkt 1 lub pkt 2 należy dokonywać na podstawie dokumentacji z dotychczasowego leczenia w poradniach zdrowia psychicznego lub szpitalach specjalistycznych oraz oceny przez komisję stanu psychicznego badanego.

Dział XVII - Kończyny

1234567891011
761Brak kończyny górnejNND

C

D

C

DD

C

C

D

N
2Brak kończyny dolnejNND

C

DDD

C

D

C

N
771Zniekształcenie kości miednicy, obręczy barkowej i kończyn (wrodzone, po złamaniach i po stanach zapalnych), bez upośledzenia sprawnościN

Z

N

Z

C

A

C

A

C

A

C

A

C

A

N

Z

2Zniekształcenie kości miednicy, obręczy barkowej i kończyn (wrodzone, po złamaniach i po stanach zapalnych), upośledzające sprawnośćNND

C

DDD

C

C

D

N
3Przewlekłe stany zapalne kościNNC

D

D

C

D

C

D

C

C

D

N
781Skrócenie kończyny dolnej od 1 cm do 2 cmZ

N

Z

N

AAAAAN
2Skrócenie kończyny dolnej powyżej 2 cm do 4 cm, z nieznacznym upośledzeniem sprawności ruchowejNNAAA

C

AAN
3Skrócenie kończyny dolnej powyżej 4 cm do 6 cm, z upośledzeniem sprawności ruchowejNNC

D

D

C

DD

C

C

D

N
4Skrócenie kończyny dolnej ze znacznym upośledzeniem sprawności ruchowejNNDDDDD

C

N
791Zwichnięcia nawykoweNNC

D

D

C

D

C

C

D

C

D

N
2Zniekształcenia w obrębie wielkich stawów kończyn nieznacznie upośledzające sprawność ruchowąNN

Z

A

C

C

A

C

A

A

C

A

C

N
3Zniekształcenia w obrębie wielkich stawów kończyn znacznie upośledzające sprawność ruchowąNNC

D

C

D

D

C

C

D

C

D

N
4Przewlekłe choroby stawów bez zniekształcenia oraz przewlekłe zapalenia tkanki łącznej rozlane i okołostawoweNN

Z

A

C

C

A

A

C

A

C

A

C

N
5Przewlekłe choroby stawów upośledzające sprawność ustrojuNNC

D

D

C

D

C

D

C

C

D

N
6Dawno przebyty rzut choroby reumatycznej, bez zmian sprawności ustrojuN

Z

ZA

C

A

C

AAAN
7Rzut choroby reumatycznej w okresie leczenia lub postępowania profilaktycznegoNNDDC

D

CCN
8Przewlekłe reumatoidalne zapalenie stawówNNDDD

C

D

C

D

C

N
9Zmiany zwyrodnieniowe stawów nieznacznie upośledzające sprawność ruchowąNN

Z

A

C

A

C

A

C

A

C

AN
10Zmiany zwyrodnieniowe stawów upośledzające sprawność ruchowąNNC

D

D

C

C

D

C

D

C

D

N
801Stopa płaska lub wydrążona, bez upośledzenia sprawnościZ

N

Z

N

AAAAAN
2Stopa płaska, koślawa lub wydrążona, miernie upośledzająca sprawnośćNN

Z

CCCCCN
3Stopa szpotawa, końska, piętowa i inna, znacznie lub wybitnie upośledzająca sprawnośćNND

C

DDD

C

C

D

N
811Żylaki kończyn, bez upośledzenia sprawnościNN

Z

AAAAAN
2Rozległe żylaki kończyn, bez zmian troficznych skóry i owrzodzeńNNC

A

C

A

CC

A

A

C

N
3Rozległe żylaki kończyn, ze zmianami troficznymi lub owrzodzeniamiNND

C

DDD

C

C

D

N
821Brak jednego palucha lub innych palców stóp, z zachowaniem główek kości śródstopia, nie upośledzający chodzeniaNN

Z

C

A

C

A

C

A

C

A

A

C

N
2Brak obu paluchów lub jednego palucha i innych palców stóp, z zachowaniem główek kości śródstopia, upośledzający chodzenieNNA

C

CC

D

CA

C

N
3Braki palców stóp, z uszkodzeniem główek kości śródstopiaNND

C

D

C

DD

C

D

C

N
4Zniekształcenie palców stóp nie utrudniające noszenia obuwia i chodzeniaZ

N

Z

N

AAAAAN

Z

5Zniekształcenie palców stóp utrudniające noszenie obuwia i chodzenieNNCC

D

C

D

CCN
831Brak czwartego lub piątego palca ręki prawej lub brak jednego dowolnego palca ręki lewej, z wyjątkiem kciukaN

Z

Z

N

AAAAAN
2Braki palców rąk nieznacznie upośledzające chwytNN

Z

CACC

A

AN
3Braki palców rąk upośledzające chwytNND

C

DD

C

C

D

C

D

N
4Częściowe braki palców rąk bez upośledzenia chwytuN

Z

N

Z

AAAAAN
5Częściowe braki palców rąk z upośledzeniem chwytuNNC

D

C

D

C

D

C

D

CN
6Ograniczenie ruchów palców rąk lub ich przykurcz, bez upośledzenia chwytuN

Z

N

Z

AAAAAN
7Ograniczenie ruchów palców rąk lub ich przykurcz, z upośledzeniem chwytuNNCCCCCN
8Zrośnięcie palców rąk lub palce nadliczbowe, bez upośledzenia chwytuNNC

D

C

D

C

D

C

D

CN
9Zrośnięcie palców rąk lub palce nadliczbowe, z upośledzeniem chwytuNNCC

D

C

D

CCN

Objaśnienia szczegółowe

Do § 76. Przez "brak kończyny" należy rozumieć nie tylko brak całej kończyny (dolnej lub górnej), ale także brak zasadniczej części kończyny: dłoni, przedramienia, stopy czy podudzia.W razie braku kończyny górnej, jeżeli to dotyczy personelu dowódczego lub administracyjnego, o zdolności do służby należy orzekać indywidualnie.

Do § 77 pkt 1 i 2. Zniekształcenia, ubytki i stawy rzekome obojczyka należy kwalifikować według § 32.

pkt 2. Według tego punktu należy kwalifikować również stawy rzekome.

pkt 3. Według tego punktu należy kwalifikować również gruźlicę kości.

Do § 78. Kończyny dolne należy mierzyć w pozycji leżącej, wyprostowane, ze zsuniętymi stopami. Długość bezwzględną kończyny dolnej mierzy się od szczytu krawędzi kostki bocznej. Długość względną mierzy się od kolca biodrowego przedniego górnego do szczytu kostki przyśrodkowej. W wypadkach wątpliwych, kiedy istnieją różnice w wymiarach obu kończyn, należy wykonać rtg.

pkt 4. Dotyczy skrócenia kończyny powyżej 6 cm.

Do § 79 pkt 1. Zwichnięcia nawykowe można rozpoznać tylko na podstawie stwierdzenia w czasie badania albo na podstawie dokumentacji lekarskiej, stwierdzającej kilkakrotnie przebyte zwichnięcia.

pkt 2 i 3. Według tych punktów należy kwalifikować staw biodrowy szpotawy i koślawy oraz kolano szpotawe i koślawe. Przez staw biodrowy szpotawy należy rozumieć takie wzajemne ustawienie szyjki i trzonu kości udowej, które tworzy kąt zbliżony do prostego, przez staw biodrowy koślawy - które tworzy kąt nadmiernie rozwarty powyżej 130°. Rozpoznanie stawu biodrowego szpotawego i koślawego należy opierać na zdjęciu rtg.

Ustawienie koślawego lub szpotawego kolana nie zawsze należy uważać za wadę powodującą zaburzenia statyki. W prawidłowej ocenie takiego stanu pomocne mogą być pomiary odległości między kolanami lub stopami, płaskostopie z różnym nasileniem jako wyraz wyróżnienia koślawości lub szpotawości i dolegliwości spowodowane rozciąganiem wiązadeł stawu kolanowego.

Pomiarów dokonuje się w pozycji stojącej z zestawionymi (złączonymi) kończynami dolnymi. Przy kolanach szpotawych (o-kształtnych) miarodajny jest odstęp między kłykciami przyśrodkowymi kości udowych (przy złączonych stopach), przy kolanach koślawych (x-kształtnych) - odstęp między wypukłościami kostek wewnętrznych podudzi (przy złączonych kolanach). Przy odstępie między kolanami do 5 cm lub między stopami do 3 cm z reguły nie występują zaburzenia statyki. Badanych takich należy kwalifikować jako zdolnych. Przy odstępie między kolanami do 10 cm lub między stopami do 6 cm mogą występować nieznaczne zaburzenia statyki, słabo nasilone dolegliwości wiązadeł stawu kolanowego i tendencja do płaskostopia. Badanych takich należy kwalifikować jako zdolnych z ograniczeniem. Przy odstępie między kolanami ponad 10 cm lub między stopami ponad 6 cm stwierdza się często występowanie bólów statycznych kolan i płaskostopie, a nierzadko również koślawe ustawienie stóp. Przy bardzo znacznych zniekształceniach i zaburzeniach statyki, spowodowanych szpotawością lub koślawością kolan, badanych należy kwalifikować jako niezdolnych. W wypadkach wątpliwych - szczególnie z pogranicza - badanych należy kierować do ortopedy.

pkt 5. Według tego punktu należy kwalifikować również gruźlicę stawów.

pkt 6 i 7. Według tego punktu należy kwalifikować wyłącznie na podstawie dokumentacji lekarskiej z przebytego leczenia oraz aktualnych wyników badań lekarskich dodatkowych. Za dawno przebyty rzut należy uważać ten, który miał miejsce przed 5 laty.

Do § 80. Przez stopę płaską należy rozumieć obniżenie sklepienia podłużnego oraz poprzecznego. Stopa płaska wiotka, bez obciążenia, ma kształt prawidłowy. Obniżenie sklepienia następuje tylko przy obciążeniu stopy (I°).

Przez stopę płaską z upośledzeniem sprawności należy rozumieć stopę płaską przykurczoną, ze stałym obniżeniem sklepienia podłużnego, koślawością, bolesnym napinaniem się mięśni strzałkowych (II°). Przy dalszym nasilaniu się objawów występują wyraźne zmiany w prawidłowym ustawieniu kości i zmiany w stawach stępu. Chód jest niezgrabny, męczący (III°).

Do § 82 pkt 4 i 5. Według tych punktów należy kwalifikować palce młotowate, przykrywające, nadliczbowe i paluch koślawy.

Do § 83. Za brak palca uważa się: w przypadku kciuka - przynajmniej brak paliczka paznokciowego, w przypadku pozostałych palców - przynajmniej dwóch paliczków.

Przy ocenie lewej ręki osób leworęcznych można stosować kwalifikacje, jakie obowiązują przy ocenie prawej ręki osób praworęcznych.

pkt 2-7. Wymagana jest ocena lekarza chirurga ortopedy.

pkt 8 i 9. Przez zrośnięcie palców z upośledzeniem sprawności należy rozumieć zrośnięcie kciuka ze wskazicielem lub wskaziciela z trzecim palcem albo zrośnięcie ze sobą palców: trzeciego, czwartego i piątego.

Dział XVIII - Nowotwory

1234567891011
841Nowotwory niezłośliwe nie upośledzające sprawności ustrojuN

Z

N

Z

AAAAAN

Z

2Nowotwory niezłośliwe szpecące lub powodujące zaburzenia czynności narządówNNC

D

C

D

C

D

C

D

C

D

N
851Nowotwory złośliwe wszystkich rodzajów i stopniNNDDDDDN
2Blizny po usunięciu nowotworów złośliwych lub po leczeniu energią promienistąNND

C

D

C

D

C

D

C

D

C

N

Objaśnienia szczegółowe

Do § 85 pkt 1. Nowotwory należy rozpoznawać wyłącznie na podstawie badania histopatologicznego.

pkt 2. Z wyjątkiem blizn po nabłoniakach, które należy traktować według § 3.

Dział XIX - Narząd rodny

1234567891011
861Wady rozwojowe narządu rodnego nie upośledzające ogólnej sprawności ustrojuZ

N

Z

N

AAAAAN
2Wady rozwojowe narządu rodnego upośledzające sprawność ustrojuNNC

D

C

D

C

D

C

D

CN
3Zaburzenia hormonalne cyklu miesiączkowego, z nieznacznym upośledzeniem sprawności ustrojuNN

Z

C

A

CCC

A

A

C

N
4Zaburzenia hormonalne cyklu miesiączkowego, ze znacznym upośledzeniem sprawności ustrojuNNDDDDDN
871Zastarzałe pęknięcia lub blizny krocza, nie upośledzające sprawności ustrojuNN

Z

AAAAAN
2Obniżenie ścian pochwy, z wytworzeniem zachyłka pęcherzowego lub odbytniczegoNNCD

C

C

D

C

D

CN
3Obniżenie ścian pochwy, z wytworzeniem zachyłka pęcherzowego i towarzyszącym wysiłkowym nietrzymaniem moczuNNDDDDDN
4Obniżenie ścian pochwy, z wytworzeniem zachyłka pęcherzowego lub odbytniczego, z całkowitym nietrzymaniem moczu lub zaburzeniem czynności zwieracza odbytuNNDDDDDN
5Całkowite wypadanie narządu rodnegoNNDDDDDN
6Guzy przydatków, torbiele sromu, mięśniaki macicyNNC

D

C

D

C

D

C

D

C

D

N
881Nieprawidłowe położenie macicy nie upośledzające sprawności ustrojuZ

N

Z

N

AAAAAZ

N

2Nieprawidłowe położenie macicy z częściowym upośledzeniem sprawności ustrojuN

Z

N

Z

CCCCCN
3Przetoki maciczne, pochwowe i kroczoweNNDDDDDN
891Ostre i podostre stany zapalne narządu rodnego wewnętrznego, bez zmian anatomicznychNN

Z

CCCCCN
2Ostre i podostre stany zapalne narządu rodnego wewnętrznego, ze zmianami anatomicznymi w zakresie przydatków i przymaciczaNNDDDDDN
3Powtarzające się przewlekłe zmiany zapalne narządu rodnego wewnętrznego, ze znacznymi zmianami anatomicznymi przydatków i przymacicza oraz objawami otrzewnowymiNNDDDDDN
4Stan po odcięciu nadpochwowym lub wycięciu całkowitym macicy z powodów innych niż nowotwory złośliweNNDD

C

DD

C

C

D

N
5Stan po wycięciu całkowitym macicy z powodu nowotworu złośliwego; nowotwory złośliwe narządu rodnegoNNDDDDDN
901Udokumentowana gruźlica narządu rodnegoNNDDDDDN
911CiążaNN-----N

Objaśnienia szczegółowe

Do działu XIX. Badania ginekologiczne należy przeprowadzać zarówno przy kwalifikowaniu kandydatek do służby, jak i funkcjonariuszy kobiet. Badania przeprowadza specjalista chorób kobiecych.

Do § 86 pkt 1. Należą tu przegrody i przewężenia pochwy, macica jednorożna, dwurożna, dwuszyjkowa, podwójna i wady rozwojowe jajowodów.

pkt 2. Dotyczy znacznego niedorozwoju lub braku macicy. Zmiana skojarzona jest zazwyczaj z niedomogą hormonalną układu rozrodczego, która rzutuje na ogólną sprawność ustroju.

pkt 3. Obfite miesiączki przy jednoczesnym istnieniu mięśniaków i bolesne miesiączki przy zmianach o charakterze endometriozy, potwierdzone aktualnym wynikiem badania ginekologicznego.

Do § 87 pkt 6. Dotyczy np. torbieli gruczołu przedsionkowego, mięśniaków macicy i innych zmian.

Do § 88 pkt 1. Na przykład tyłozgięcie macicy wolne.

pkt 2. Na przykład tyłozgięcie macicy umocowane.

ZAŁĄCZNIK Nr  2

WYKAZ CHORÓB I UŁOMNOŚCI

ParagrafPunktChoroby i ułomnościKategoria zdrowia osób badanych i przydatności w Państwowej Straży Pożarnej
kandydatówfunkcjonariuszy pożarnictwa (strażaków)
do służby*)do szkół i ośrodków szkoleniana kierowników i specjalistówna ratowników wysokościowych i

płetwonurków **)

ratowników jednostek

ratowniczo-gaśniczych

dowódców i członków sztabów jednostek ratowniczo-

gaśniczych

kierowników, specjalistów, szkoleniowcówratowników wymienionych w rubryce 7
1234567891011
*) Do służby na kierowców obowiązuje rubryka 4 oraz oddzielne przepisy zdrowotne dla kierowców.

**) Płetwonurków obowiązuje rubryka 7 oraz oddzielne przepisy zdrowotne dla płetwonurków.

Dział I - Budowa ciała

1234567891011
11Wzrost powyżej 165 cm przy proporcjonalnej budowie ciałaZZAZ----
2Słaba budowa ciała nie upośledzająca sprawności ustrojuZZAAAAAA
3Słaba budowa ciała nieznacznie upośledzająca sprawność ustrojuN

Z

N

Z

CN

Z

CCCC
4Słaba budowa ciała upośledzająca sprawność ustrojuNND

C

NDC

D

C

D

D
5Charłactwo nie rokujące poprawyNNDNDDDD
6Otyłość nie upośledzająca sprawności ustrojuZ

N

Z

N

AZ

N

AAAA

C

7Otyłość upośledzająca nieznacznie sprawność ustrojuN

Z

N

Z

CN

Z

CCCC
8Otyłość upośledzająca sprawność ustrojuNNC

D

NDDC

D

D
9Feminizm, infantylizm, eunuchoidyzm, obojnactwoNNDNDDDD
10Odwrotne położenie trzewi bez zaburzeń sprawności ustrojuZZAZAAAA
11Odwrotne położenie trzewi z zaburzeniami sprawności ustrojuNND

C

NDDC

D

D

Objaśnienia szczegółowe

Do § 1 pkt 1. Przy kwalifikowaniu kobiet przyjmuje się minimalne wartości wzrostu o 5 cm mniejsze od podanych. Przy kwalifikowaniu według rubryki 11 wzrost od 160 do 185 cm pozwala zaliczyć jako zdolnego.

pkt 2 i 3. Słabą budowę ciała należy oceniać nie tylko na podstawie dysproporcji między wzrostem i ciężarem ciała, lecz biorąc pod uwagę stan umięśnienia oraz stan układu krążenia i oddechowego, na podstawie prób czynnościowych (próby bezdechu, spirometria, próba wysiłkowa, mierzenie tętna i ciśnienia krwi w spoczynku i po 20 przysiadach oraz ustalenie czasu powrotu do wartości wyjściowych). Ocenę stopnia zdolności do służby przy słabej budowie ciała należy opierać raczej na stwierdzeniu zaburzeń ogólnej sprawności ustroju niż odchyleniach od wskaźników antropometrycznych.

pkt 6-8. Kwalifikować na podstawie różnicy między wagą aktualną i wagą należną ciała według wzoru:

waga należna = 0,9 x (wzrost w cm - 100)

pkt 6 - waga należna + 10% do 20%

pkt 7 - waga należna + 20% do 30%

pkt 8 - waga należna + 30% i więcej.

Przy kwalifikowaniu według rubryki 11 otyłość przy pełnej wydolności ogólnej nie stanowi przeszkody do służby. Nie dotyczy skoczków spadochronowych i wysokościowców.

pkt 10 i 11. W razie stwierdzenia całkowitego odwrotnego położenia trzewi, należy zwrócić uwagę na układ oddechowy i moczowy ze względu na często występujące w tych wypadkach rozstrzenie oskrzeli, zapalenie zatok przynosowych i wady rozwojowe nerek. Przy kwalifikowaniu badanych, u których rozpoznano to schorzenie, należy przeprowadzić badanie radiologiczne płuc, nerek (urografia) i zatok przynosowych.

Dział II - Skóra, tkanka podskórna

1234567891011
21Przewlekłe choroby skóry nieznacznie szpecące i nie upośledzające sprawność ustrojuZZAZAAAA
2Przewlekłe choroby skóry miernie szpecące lub nieznacznie upośledzające sprawności ustrojuZ

N

Z

N

A

C

Z

N

A

C

A

C

A

C

A

C

3Przewlekłe choroby skóry szpecące lub upośledzające sprawność ustrojuNNDNDDDD
4TatuażeZ

N

Z

N

AZ

N

AAAA
31Blizny nieznacznie szpecące lub miernie upośledzające sprawność ustroju ZZA

C

Z

N

A

C

A

C

A

C

A

C

2Blizny upośledzające sprawność ustroju lub znacznie szpecąceNND

C

ND

C

D

C

D

C

D
3Ciała obce wgojone w powłoki zewnętrzne, nie upośledzające sprawności ustrojuZ

N

Z

N

AZ

N

AAAA

C

4Ciała obce wgojone w powłoki zewnętrzne, upośledzające sprawność ustrojuNNC

D

ND

C

D

C

D

C

D

C

5Blizny po samouszkodzeniachZ

N

Z

N

A

C

Z

N

A

C

A

C

A

C

A

C

41Skupienie powiększonych węzłów chłonnych obwodowych nie upośledzające sprawności ustrojuZ

N

Z

N

AZ

N

AAAA

C

2Skupienie powiększonych węzłów chłonnych obwodowych upośledzające sprawność ustrojuNND

C

NDD

C

D

C

D
3Przewlekłe zapalenie obwodowych węzłów chłonnych z ropieniemNND

C

NDD

C

D

C

D
51Słoniowatość ograniczonaNNCNDC

D

CD
2Słoniowatość rozległaNNDNDDDD

Objaśnienia szczegółowe

Do § 2. Nowotwory skóry należy kwalifikować według paragrafów działu XVIII - Nowotwory.

pkt 1-3. Według tych punktów należy kwalifikować różnorodne przewlekłe uogólnione choroby skóry, jak: świerzbiączka uogólniona (wyprysk endogenny), wrodzone zaburzenia rogowacenia skóry znacznego stopnia (rogowiec dziedziczny, rybia łuska), wrodzone dziedziczne oddzielanie się naskórka, pęcherzyca, skóra pergaminowata barwnikowa, uogólniona i nawracająca, lub oporne na leczenie postacie łuszczycy, gruźlica skóry oporna na leczenie.

Do § 3 pkt 1 i 2. Według tych punktów należy kwalifikować między innymi wyleczoną gruźlicę skóry.

pkt 2. Przez blizny upośledzające sprawność ustroju należy rozumieć blizny utrudniające noszenie umundurowania i oporządzenia, blizny połączone z ubytkami tkanek miękkich (po zranieniach, oparzeniach itp.) oraz blizny w miejscach narażonych na tarcie w czasie ruchów i chodzenia.

Do § 4 pkt 3. Według tego punktu należy kwalifikować gruźlicę węzłów chłonnych obwodowych.

Dział III - Czaszka

1234567891011
61Zniekształcenia czaszki nie upośledzające czynności układu nerwowegoZZAZAAAA
2Zniekształcenia czaszki (guzy, wgniecenia), choroby i ubytki kości, nieznacznie upośledzające czynności układu nerwowegoNNCNDC

D

C

D

D
3Ubytki kości czaszki, zniekształcenia (guzy, wgniecenia) oraz choroby kości czaszki upośledzające czynności układu nerwowegoNNDNDDDD
4Przepukliny mózguNNDNDDDD
5Ciała obce w mózguNNDNDDDD

Dział IV - Narząd wzroku

1234567891011
71Zniekształcenie powiek nie upośledzające ich sprawnościZZAZAAAA
2Zniekształcenie powiek upośledzające ich sprawnośćNNC

D

NCCCC
3Przewlekłe choroby brzegów powiek lub spojówek nie upośledzające sprawności okaNNC

D

NDC

D

C

D

D
4Przewlekłe choroby brzegów powiek lub spojówek, trudno poddające się leczeniu i upośledzające sprawność okaNNDNDDDD
5Obwodowe zrosty spojówki gałkowej i powiekowej, nie upośledzające ruchów gałki ocznej lub powiekZ

N

Z

N

CNC

A

A

C

A

C

D
6Zrosty spojówki gałkowej i powiekowej, nieznacznie upośledzające ruchomość gałki ocznejNNC

D

NDC

D

C

D

D
7Zrosty spojówki gałkowej i powiekowej upośledzające ruchomość gałki ocznejNNDNDDD

C

D
81Nieznaczne upośledzenie wydzielania lub odpływu łezNNC

D

ND

C

D

C

C

D

D
2Znaczne upośledzenie wydzielania lub odpływu łezNNDNDDD

C

D
91Ślepota jednego oka lub brak jednej gałki ocznej przy ostrości wzroku oka drugiego 0,8 lub większej po zastosowaniu szkieł sferycznych do 3,0 D lub cylindrycznych do 2,0 DNNDNDDD

C

D
2Ślepota jednego oka lub brak jednej gałki ocznej przy ostrości wzroku oka drugiego poniżej 0,8 po zastosowaniu szkieł sferycznych do 3,0 D lub cylindrycznych do 2,0 DNNDNDDDD
3Całkowita ślepota lub brak obu gałek ocznychNNDNDDDD
101Nieznaczny oczopląs przy skierowaniu gałek ocznych w bokNNA

C

NC

D

C

D

A

C

D

C

2Nieznaczny oczopląs przy patrzeniu wprost, wzmagający się przy patrzeniu w bokNNC

D

NC

D

C

D

C

D

D
3Wyraźny oczopląs przy patrzeniu wprostNNDNDDDD
111Brak jednoczesnego widzenia obuocznego (zez utajony, zez jawny, stany po operacji zeza), z ostrością wzroku każdego oka 0,5 lub większą bez korekcji bądź z korekcją szkłami sferycznymi wklęsłymi do 1,0 D lub wypukłymi do 3,0 D albo cylindrycznymi wklęsłymi lub wypukłymi do 1,0 DNNC

D

NDD

C

C

D

D
2Brak jednoczesnego widzenia obuocznego (zez i stany po operacji zeza) z ostrością wzroku każdego oka nie mniejszą niż 0,5, z korekcją szkłami sferycznymi wklęsłymi do 3,0 D lub wypukłymi do 6,0 D albo cylindrycznymi wklęsłymi lub wypukłymi do 2,0 DNND

C

NDDC

D

D
3Brak jednoczesnego widzenia obuocznego (zezy i stany po operacji zeza) z ostrością wzroku jednego oka co najmniej 0,5, a drugiego oka od 0,1 do 0,4, mimo korekcji szkłami sferycznymi wklęsłymi do 3,0 D lub wypukłymi do 6,0 D albo cylindrycznymi wklęsłymi lub wypukłymi do 2,0 DNNDNDDD

C

D
121Niedowłady lub porażenia mięśni zewnętrznych lub wewnętrznych oka, nieznacznie upośledzające widzenie obuoczneNND

C

NDD

C

C

D

D
2Niedowłady lub porażenia mięśni zewnętrznych lub wewnętrznych oka, znacznie upośledzające widzenie obuoczneNNDNDDD

C

D
131Ostrość wzroku jednego oka lub obu oczu poniżej 0,8, bez korekcji szkłamiNNA

C

NA

C

A

C

A

C

D
2Ostrość wzroku każdego oka co najmniej 0,5, z korekcją szkłami sferycznymi wklęsłymi do 1,0 D lub wypukłymi do 3,0 D albo cylindrycznymi wklęsłymi lub wypukłymi do 1,0 DNNC

D

ND

C

C

D

C

D

D
3Ostrość wzroku każdego oka co najmniej 0,5, z korekcją szkłami sferycznymi powyżej 1,0 D do 3,0 D lub wypukłymi powyżej 1,0 D do 2,0 DNNC

D

NDD

C

C

D

D
4Ostrość wzroku każdego oka co najmniej 0,5, z korekcją szkłami sferycznymi wklęsłymi powyżej 3,0 D do 6,0 D lub wypukłymi powyżej 6,0 D do 10,0 D albo cylindrycznymi wklęsłymi lub wypukłymi powyżej 2,0 D do 3,0 DNNDNDD

C

C

D

D
5Ostrość wzroku każdego oka co najmniej 0,5, z korekcją szkłami sferycznymi wklęsłymi powyżej 6,0 D lub wypukłymi powyżej 10,0 D albo cylindrycznymi powyżej 3,0 DNNDNDDD

C

D
6Ostrość wzroku jednego oka co najmniej 0,5, drugiego oka w granicach od 0,1 do 0,4, z korekcją szkłami sferycznymi do 6,0 D lub cylindrycznymi do 3,0 DNNDNDDDD
7Ostrość wzroku każdego oka w granicach od 0,1 do 0,4, z korekcją szkłami sferycznymi powyżej 6,0 D lub cylindrycznymi powyżej 3,0 DNNDNDDDD
141Przebyte przewlekłe choroby rogówki, twardówki, tęczówki i ciałka rzęskowego, nieznacznie upośledzające czynność okaNNDND

C

D

C

C

D

D
2Przebyte przewlekłe choroby tęczówki i ciałka rzęskowego, upośledzające czynność okaNNDNDDDD
3Przebyte przewlekłe choroby siatkówki, naczyniówki i nerwu wzrokowego, nieznacznie upośledzające czynność okaNNC

D

ND

C

D

C

C

D

D
4Przebyte przewlekłe choroby siatkówki, naczyniówki, nerwu wzrokowego, upośledzające czynność okaNNDNDDDD
5Nieznaczne upośledzenie rozróżniania barwZZAZAAAA
6Znaczne upośledzenie rozróżniania barwNND

C

ND

C

D

C

C

D

D
7JaskraNNC

D

ND

C

D

C

C

D

D
8Przebyta operacja zaćmy ze wszczepieniem soczewekNNDNDDD

C

D

Objaśnienia szczegółowe

Do § 7. Według tego paragrafu należy kwalifikować również gruźlicę lub zmiany pogruźlicze.

pkt 3 i 4. W razie stwierdzenia przewlekłego zapalenia brzegów powiek i spojówek, należy brać pod uwagę wady wzroku przy nieużywaniu szkieł korekcyjnych oraz czynniki szkodliwe, działające z zewnątrz, jak pył, gazy itp. Podstawą do uznania badanego za trwale niezdolnego do służby jest opinia lekarza okulisty po leczeniu szpitalnym.

pkt 5-7. Przy kwalifikowaniu zrostów spojówki gałkowej i powiekowej należy brać pod uwagę ograniczenie ruchomości oka i upośledzenie widzenia obuocznego. Według tych punktów należy także kwalifikować następstwa jaglicy.

Do § 9. Przez ślepotę oka należy rozumieć także ostrość wzroku poniżej 0,1 nie dającą się poprawić szkłami (bez względu na ich siłę korygującą) albo wypadki, w których pole widzenia nie przekracza 10%.

Do § 10. Każdy przypadek oczopląsu podlega konsultacji neurologicznej i laryngologicznej.

Do § 11 pkt 3. Jeżeli stwierdzona ostrość wzroku wymaga kwalifikacji niższej niż określona w tym punkcie, należy kwalifikować równocześnie według zasad podanych w § 9 i 13.

Do § 12. W razie stwierdzenia niedowładów lub porażeń mięśni zewnętrznych lub wewnętrznych oka, konieczna jest konsultacja neurologiczna.

Do § 13. Jeżeli ostrość wzroku któregokolwiek oka wynosi poniżej 0,5, należy skierować badanego do badania okulistyczne w celu stwierdzenia ostrości wzroku i określenia wady refrakcji. Przy znacznej różnowzroczności należy uwzględniać szkła, jakie badany znosi przy patrzeniu obuocznym. Przy ocenie ostrości wzroku nie uwzględnia się szkieł kombinowanych. W przypadku zmętnienia lub zniekształcenia środowisk załamujących za podstawę kwalifikacji przyjmuje się ostrość wzroku.

Do § 14 pkt 1-4. Przy kwalifikacji według tych punktów należy uwzględniać równocześnie zasady podane w § 9 i 13.

pkt 1 i 2. Według tych punktów należy kwalifikować również gruźlicę oraz zmiany pogruźlicze.

pkt 3 i 4. W przypadkach zapalenia nerwu wzrokowego konieczna jest konsultacja neurologiczna; według tych punktów należy kwalifikować również ograniczenia pola widzenia.

pkt 5 i 6. Przez prawidłowe rozróżnianie barw należy rozumieć umiejętność rozróżniania czterech barw podstawowych, tj. czerwonej, żółtej, zielonej i niebieskiej. Stan ten nie stwarza praktycznie ograniczeń do pełnienia służby prawie na wszystkich stanowiskach służbowych. Prawidłowe rozróżnianie wszystkich barw jest wymagane jedynie na pojedynczych stanowiskach. Przez nieznaczne upośledzenie rozróżniania barw należy rozumieć utrudnienie rozróżniania czterech barw podstawowych, tj. pomyłki przy odczytywaniu pojedynczych tablic z zestawu Ishihary lub Stillinga bądź przedłużony czas odczytu (ponad 3 sek.). Nieumiejętność rozróżniania czterech barw podstawowych należy traktować jako znaczne upośledzenie rozróżniania barw kwalifikujące badanych do kategorii C/D lub D/C. Ocena należy do okulisty.

Dział V - Narząd słuchu

1234567891011
151Zniekształcenie małżowiny usznejZZAZAAAA
2Brak bądź niedorozwój lub znaczne zniekształcenie obu małżowin usznych, bez równoczesnego upośledzenia słuchuZ

N

Z

N

A

C

Z

N

A

C

A

C

A

C

A

C

161Jedno- lub obustronne zwężenie przewodu słuchowego zewnętrznego, blizny błony bębenkowej, przewlekły nieżyt ucha środkowego - bez osłabienia słuchuNNC

D

NC

D

C

D

CD
2Jedno- lub obustronne zwężenie przewodu słuchowego zewnętrznego, blizny błony bębenkowej, przewlekły nieżyt ucha środkowego, z osłabieniem słuchuNNCND

C

D

C

C

D

D
3Jednostronne zwężenie przewodu słuchowego zewnętrznego, blizny zniekształcające błonę bębenkową, upośledzające ruchomość kosteczek słuchowych, przewlekły nieżyt ucha środkowego, z przytępieniem słuchuNNC

D

NDD

C

C

D

D
4Obustronne zwężenie przewodu słuchowego zewnętrznego, blizny zniekształcające błonę bębenkową, upośledzające ruchomość kosteczek słuchowych, przewlekły nieżyt ucha środkowego, z przytępieniem słuchuNND

C

NDD

C

D

C

D
5Jednostronne zwężenie lub zarośnięcie przewodu słuchowego zewnętrznego, blizny zniekształcające błonę bębenkową, upośledzające ruchomość kosteczek słuchowych, z przytępieniem słuchu graniczącym z głuchotąNND

C

NDD

C

D

C

D
6Obustronne zwężenie lub zarośnięcie przewodu słuchowego zewnętrznego, blizny zniekształcające błonę bębenkową, upośledzające ruchomość kosteczek słuchowych, z przytępieniem słuchu graniczącym z głuchotąNNDNDDDD
171Jednostronny suchy ubytek błony bębenkowejN

Z

N

Z

CNCCCD
2Obustronny suchy ubytek błony bębenkowejNNC

D

NDC

D

C

D

D
181Jednostronne przewlekłe ropne zapalenie ucha środkowego, z ubytkiem błony bębenkowej lub ziarniną, polipami albo perlakiemNNDND

C

D

C

C

D

D
2Obustronne przewlekłe ropne zapalenie ucha środkowego, z ubytkiem błony bębenkowej lub ziarniną, polipami albo perlakiemNNDNDDD

C

D
3Jedno- lub obustronne przewlekłe ropne zapalenie ucha środkowego powikłane - niezależnie od ostrości słuchuNNDNDDDD
4Gruźlica uszu czynnaNNDNDDDD
191Stan po przebytej antromastoidektomii bez upośledzenia słuchuZ

N

Z

N

A

C

NCA

C

A

C

D
2Stan po wygojonej jedno- lub obustronnej operacji zachowawczej ucha środkowego, z osłabieniem słuchu lub bez osłabienia słuchuNNA

C

NA

C

A

C

A

C

D
3Stan po wygojonej jednostronnej operacji zachowawczej ucha środkowego, z przytępieniem słuchu lub utrzymującym się ropieniemNNDND

C

D

C

C

D

D
4Stan po wygojonej obustronnej operacji zachowawczej ucha środkowego, z przytępieniem słuchu lub utrzymującym się ropieniemNNDNDDDD
5Stan po jednostronnej operacji doszczętnej ucha środkowego wygojonej lub z utrzymującym się ropieniemNNDNDC

D

C

D

D
6Stan po obustronnej operacji doszczętnej ucha środkowegoNNDNDDDD
7Stan po operacji doszczętnej ucha środkowego, z wygojonym uszno-pochodnym ropniem mózgu lub móżdżkuNNDNDDDD
201Jednostronne zwyrodnienie włókniste lub kostne (tympano- lub otoskleroza) ucha środkowego, z osłabieniem słuchuNNC

D

NC

D

C

D

C

D

D
2Obustronne zwyrodnienie włókniste lub kostne (tympano- lub otoskleroza) ucha środkowego, z osłabieniem słuchuNNC

D

ND

C

D

C

C

D

D
3Jednostronne zwyrodnienie włókniste lub kostne (tympano- lub otoskleroza) ucha środkowego, z przytępieniem słuchuNNC

D

NC

D

C

D

C

D

D
4Obustronne zwyrodnienie włókniste lub kostne (tympano- lub otoskleroza) ucha środkowego, z jednostronnym przytępieniem słuchu przy drugostronnym osłabieniu słuchuNNDNDD

C

D

C

D
5Obustronne zwyrodnienie włókniste lub kostne (tympano- lub otoskleroza) ucha środkowego, z przytępieniem słuchuNNDNDDDD
6Obustronne zwyrodnienie włókniste lub kostne (tympano- lub otoskleroza) ucha środkowego, z przytępieniem słuchu graniczącym z głuchotą (jedno- lub obustronnym)NNDNDDDD
7Stan po jedno- lub obustronnej operacji ucha środkowego z powodu włóknistego lub kostnego zwyrodnieniaNNDNDD

C

D

C

D
211Jednostronne upośledzenie słuchu w zakresie tonów wysokich, pochodzące z ucha wewnętrznego, z nerwu słuchowego lub ośrodków centralnych, ze słyszeniem mowy potocznejNNCNA

C

A

C

A

C

D

C

2Obustronne upośledzenie słuchu w zakresie tonów wysokich, pochodzące z ucha wewnętrznego, z nerwu słuchowego lub ośrodków centralnych, ze słyszeniem mowy potocznejNNCNA

C

A

C

A

C

D

C

3Jednostronne osłabienie słuchu pochodzące z ucha wewnętrznego, nerwu słuchowego lub ośrodków centralnych, bez zaburzeń równowagi ciałaNNCNA

C

A

C

A

C

D

C

4Obustronne osłabienie słuchu pochodzące z ucha wewnętrznego, nerwu słuchowego lub ośrodków centralnych, bez zaburzeń równowagi ciałaNNCNCCA

C

D

C

5Jednostronne przytępienie słuchu pochodzące z ucha wewnętrznego, nerwu słuchowego lub ośrodków centralnych, bez zaburzeń równowagi ciałaNNA

C

NC

A

A

C

A

C

D

C

6Jednostronne przytępienie słuchu przy drugostronnym osłabieniu słuchu, pochodzące z ucha wewnętrznego, nerwu słuchowego lub ośrodków centralnych, bez zaburzeń równowagi ciałaNNC

D

NC

D

C

D

C

D

D
7Obustronne przytępienie słuchu pochodzące z ucha wewnętrznego, nerwu słuchowego, bez zaburzeń równowagi ciałaNNDNDDDD
8Zaburzenia równowagi ciała wskutek uszkodzenia ucha wewnętrznego lub nerwu przedsionkowego po jednej lub obu stronach (niezależnie od ostrości słuchu)NNDNDDDD
9Głuchota lub głuchoniemotaNNDNDDDD

Objaśnienia szczegółowe

Do § 15 pkt 1 i 2. We wszystkich wypadkach obniżenia ostrości słuchu konieczne jest badanie specjalistyczne w celu określenia rodzaju i stopnia upośledzenia słuchu. Zaburzenia w zakresie narządu równowagi wymagają zawsze badania laryngologicznego i neurologicznego. Przez osłabienie słuchu należy rozumieć upośledzenie zdolności słyszenia lżejszego stopnia (słyszenie szeptu z odległości 3 m do 1 m), przez przytępienie słuchu - upośledzenie znaczniejszego stopnia (słyszenie szeptu z odległości mniejszej niż 1 metr), przez przytępienie słuchu graniczące z głuchotą - upośledzenie dużego stopnia (szept "ad concham").

Do § 16 pkt 5. Kwalifikacja jest zależna od ostrości słuchu ucha drugiego: przy osłabieniu - zdolny z ograniczeniem, przy przytępieniu - niezdolny.

Do § 18 pkt 3. Przez powikłania przewlekłego ropnego zapalenia ucha środkowego należy rozumieć zmiany w zakresie: nerwu twarzowego (porażenia), błędnika (zaburzenia równowagi), opon mózgowych, tkanki mózgowej i zatok czołowych.

pkt 4. Wyleczoną gruźlicę uszu należy kwalifikować zgodnie ze stwierdzonymi zmianami zejściowymi według odpowiednich paragrafów.

Do § 19 pkt 1. W wypadku upośledzenia słuchu należy kwalifikować zgodnie z zasadami określonymi w § 16.

pkt 2. Kwalifikacja zdolny z ograniczeniem - tylko przy obustronnym osłabieniu słuchu.

pkt 3. Przy stwierdzeniu przytępienia bez utrzymującego się ropienia należy kwalifikować - zdolny z ograniczeniem.

pkt 7. Kwalifikacja zależna od ostrości słuchu zgodnie z odpowiednimi punktami tego paragrafu.

Rozpoznanie powinno być oparte na dokumentacji szpitalnej.

Do § 20 pkt 1 i 2. Kandydatów do służby, która jest związana z koniecznością posiadania dobrego słuchu, należy poddać badaniom audiometrycznym.

Do § 21 pkt 8. Rozpoznanie zaburzeń równowagi powinno być oparte na wynikach prób przedsionkowych. Przy stwierdzeniu odchyleń w próbach przedsionkowych należy kwalifikować wspólnie z neurologiem. Przy braku odchyleń w próbach przedsionkowych należy kwalifikować zależnie od stopnia upośledzenia słuchu.

Dział VI - Jama ustna

1234567891011
221Zniekształcenie warg wrodzone lub nabyte, nieznacznie upośledzające mowę lub przyjmowanie pokarmówNNA

C

NA

C

A

C

A

C

D

C

2Zniekształcenie warg wrodzone lub nabyte - upośledzające mowę i przyjmowanie pokarmówNND

C

ND

C

D

C

D

C

D
3Warga zajęcza - po operacji plastycznejNNC

D

NC

D

C

D

C

D

D
4Warga zajęcza z rozszczepieniem szczęki i podniebienia (wilcza paszcza)NNDNDDDD
5Blizny i ubytki podniebienia twardego i miękkiego, nieznacznie upośledzające mowę albo przyjmowanie pokarmówNND

C

ND

C

D

C

D

C

D

C

6Ubytki podniebienia twardego znacznie upośledzające mowę lub przyjmowanie pokarmówNNDNDDDD
231Zniekształcenie języka nie upośledzające mowy i połykaniaZZAZAAAA
2Zniekształcenie języka nieznacznie upośledzające mowę lub połykanieNNCNCCCD
3Zniekształcenie języka znacznie upośledzające mowę lub połykanieNNDNDDDD
4Torbiele jamy ustnej nie upośledzające lub nieznacznie upośledzające mowę lub połykanieZ

N

Z

N

A

C

NA

C

A

C

A

C

D
5Torbiele jamy ustnej upośledzające mowę lub połykanieNNDNC

D

C

D

C

D

D
6Przewlekłe zapalenie ślinianek nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuNNCNC

A

A

C

A

C

D
7Przewlekłe zapalenie ślinianek upośledzające sprawność ustrojuNND

C

NC

D

C

D

C

D

D
8Przetoki ślinoweNNDND

C

D

C

D

C

D
241Braki i wady uzębienia, z utratą zdolności żucia do 50%, przy zachowanych zębach przednichZZAZAAAA
2Braki i wady uzębienia, w tym również zębów przednich, z utratą zdolności żucia do 50%Z

N

Z

N

AZ

N

AAAA

C

3Braki i wady uzębienia z utratą zdolności żucia powyżej 50% do 67%Z

N

Z

N

AZ

N

AAAA

C

4Braki i wady uzębienia, z utratą zdolności żucia powyżej 67%, nie upośledzające lub nieznacznie upośledzające stan odżywieniaN

Z

N

Z

CNC

A

C

A

AD
5Braki i wady uzębienia, z utratą zdolności żucia powyżej 67%, znacznie upośledzające stan odżywieniaNNDNDD

C

C

D

D
6Przewlekłe zapalenie okołozębia, z zanikiem tkanki kostnej przyzębia i częściowym rozchwianiem zębówNND

C

ND

C

D

C

C

D

D
251Zniekształcenie szczęki lub żuchwy, wrodzone lub nabyte, nieznacznie upośledzające żucieNNA

C

NAAAD

C

2Zniekształcenie szczęki lub żuchwy, wrodzone lub nabyte, znacznie upośledzające żucieNND

C

NC

D

C

D

CD

C

3Złamanie szczęki lub żuchwy nie zrośnięte lub zrośnięte nieprawidłowo, wybitnie upośledzające żucieNNDNDDDD
4Ograniczenie zwierania szczęk (odległość między górnymi a dolnymi siekaczami poniżej 2 cm)NNC

A

NC

A

C

A

C

A

D
5Ograniczenie zwierania szczęk znacznego stopnia (odległość między dolnymi a górnymi siekaczami powyżej 2 cm)NNC

D

NC

D

C

D

CD
6Stany po przebytych operacjach kostnokorekcyjnych lub kostno-odtwórczych szczęki lub żuchwy, bez upośledzenia żuciaZ

N

Z

N

AZ

N

AAAA

C

7Stany po przebytych operacjach kostnokorekcyjnych lub kostno-odtwórczych szczęki lub żuchwy, z upośledzeniem żuciaNNCNCCCD
8Przewlekłe schorzenia stawu żuchwowego nie upośledzające żuciaNNA

C

NA

C

A

C

A

C

D
9Przewlekłe schorzenia stawu żuchwowego znacznie upośledzające żucieNND

C

ND

C

D

C

D

C

D
10Przewlekłe schorzenia stawu żuchwowego wybitnie upośledzające żucieNNDNDDDD

Objaśnienia szczegółowe

Do § 22 pkt 3. Przez "wargę zajęczą" należy rozumieć rozszczepienie wargi z odsłonięciem zębów i dziąseł.

Do § 23 pkt 1-3. Przez zniekształcenie należy rozumieć także bliznowacenie z ubytkami tkanek.

Do § 24. Przy badaniu uzębienia należy zwrócić uwagę na rodzaj i stan zgryzu ewentualnie jego zniekształcenie rozwojowe lub nabyte, na stan tkanek okołozębia i możliwe objawy paradontopatii. Zęby przeznaczone do usunięcia (zęby z miazgą zgorzelową, wielokorzeniowe ze znacznie zniszczonymi koronami) należy traktować jako brakujące. Przy ocenie procentowej utraty zdolności żucia przyjmuje się tylko 28 zębów w jamie ustnej. Zęby mądrości mogą być brane pod uwagę, jeśli przy zwarciu odtwarzają w części płaszczyznę żucia ewentualnie brakujących zębów (siódemek). Procentową utratę zdolności żucia oblicza się według poniższej tabeli:

ząb1234567
wartość procentowa436771112

Przy obliczaniu wartości procentowej zdolności żucia bierze się pod uwagę nie tylko zęby brakujące, ale również zęby pozbawione antagonistów.

7 6 5 | 6

Przykład obliczania: brak zębów ------------ = 41%

6 5 |

Całkowity brak zębów jednej szczęki stanowi utratę 100% zdolności żucia, nawet przy zachowaniu wszystkich zębów drugiej szczęki. Jeżeli braki uzębienia powodują jednostronną utratę żucia, badanych należy kwalifikować według pkt 3.

Protezy stałe, niezależnie od ich rozległości, należy traktować jako odtworzenie zdolności żucia. Ocena wartości funkcjonalno-klinicznej protez stałych i zębów filarowych oraz wynikającej z tego powodu utraty zdolności żucia należy do lekarza dentysty. Protezy ruchome uzupełniające braki zębów u badanego należy traktować jako odtworzenie zdolności żucia.

Do § 25 pkt 1 i 2. Przez zniekształcenie szczęki lub żuchwy należy rozumieć: progenię prawdziwą, protruzję szczęki lub żuchwy, laterogenię, prognację, mikrognację, zgryz otwarty albo wady skojarzone szczęki lub żuchwy, jak np.: progenię prawdziwą z mikrognacją i inne.

Dział VII - Nos, gardło i krtań

1234567891011
261Polipy nosa lub przerosty muszli nosowych, nie upośledzające lub nieznacznie upośledzające drożność nosaN

Z

N

Z

A

C

NA

C

A

C

AD

C

2Polipy nosa lub przerosty muszli nosowych, upośledzające drożność nosaNNC

D

ND

C

D

C

CD
3Skrzywienie przegrody nosa nie upośledzające lub nieznacznie upośledzające drożność nosaN

Z

N

Z

A

C

N

Z

A

C

AAD

C

4Skrzywienie przegrody nosa upośledzające jego drożnośćNNCNC

D

C

D

A

C

D
5Zwężenie nozdrzy (przednich i tylnych) nie upośledzające lub nieznacznie upośledzające drożność nosaZ

N

Z

N

CNC

A

C

A

AD

C

6Zwężenie nozdrzy (przednich i tylnych) upośledzające drożność nosaNNDNC

D

C

D

CD
7Zarośnięcie jam nosowych lub jamy nosowo-gardłowej znacznego stopniaNNDNDDDD
8Zniekształcenie lub zniszczenie części nosa, nieznacznie szpecące lub nieznacznie upośledzające jego drożnośćZ

N

Z

N

A

C

N

Z

A

C

A

C

AD

C

9Zniekształcenie lub zniszczenie części nosa, znacznie szpecące lub upośledzające jego drożnośćNNDND

C

D

C

C

D

D
10Przewlekłe nieżytowe zapalenie zatok przynosowychZ

N

Z

N

A

C

NA

C

A

C

AD
11Przewlekłe śluzowo-ropne lub ropne zapalenie zatok przynosowychNNC

D

NC

D

CCD
12Przewlekły suchy nieżyt nosa nieznacznie upośledzający sprawność ustrojuZ

N

Z

N

A

C

NA

C

A

C

AD
13Przewlekły suchy lub suchy zanikowy nieżyt nosa, upośledzający sprawność ustrojuNNC

D

NC

D

C

D

CD
14Zanikowy cuchnący nieżyt błony śluzowej nosa (ozena)NNDNDDDD
271Przewlekły nieżyt (zwykły, przerostowy lub zanikowy) gardła lub krtani, nieznacznie upośledzający sprawność ustrojuN

Z

N

Z

A

C

NA

C

A

C

AD
2Przewlekły nieżyt (zwykły, przerostowy lub zanikowy) gardła lub krtani, upośledzający sprawność ustrojuNNC

D

NC

D

C

D

CD
3Blizny i zniekształcenia gardła, krtani lub tchawicy, nie upośledzające lub nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuNNA

C

NC

A

C

A

A

C

D
4Blizny i zniekształcenia gardła, krtani lub tchawicy, upośledzające sprawność ustrojuNNDNDDDD
281Zaburzenia ruchomości wiązadeł głosowych na tle organicznym lub czynnościowym, nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuNNCNCCCD
2Zaburzenia ruchomości wiązadeł głosowych na tle organicznym lub czynnościowym, upośledzające sprawność ustrojuNNC

D

ND

C

D

C

CD
291Wady wymowy nieznacznie upośledzające zdolność porozumiewania sięNNA

C

NC

A

C

A

A

C

D

C

2Wady wymowy upośledzające zdolność porozumiewania sięNND

C

ND

C

D

C

C

D

D
3Wady wymowy uniemożliwiające porozumiewanie sięNNDNDDDD
301Przewlekłe alergiczne nieżyty górnych dróg oddechowych nie upośledzające lub nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuNNCNC

D

C

D

A

C

D
2Przewlekłe alergiczne nieżyty górnych dróg oddechowych znacznie upośledzające sprawność ustrojuNNDNDDC

D

D
3Twardziel nosa, gardła, krtani i tchawicyNNDNDDDD
4Gruźlica nosa, gardła, krtani i tchawicy - czynnaNNDNDDDD

Objaśnienia szczegółowe

Do § 26 pkt 1-4. W razie przerostu muszli nosowej, polipów, a zwłaszcza skrzywienia przegrody nosowej, decydujące znaczenie przy ocenie zdolności do służby ma zachowany stopień zdolności oddychania przez nos. Przez "upośledzenie sprawności ustroju" w tych wypadkach należy rozumieć trwałe i wyraźne upośledzenie oddychania przez nos, ze skłonnością do częstych zapaleń jam przynosowych, ucha środkowego lub do przewlekłych chorób gardła.

Do § 28. Paragraf ten obejmuje takie zaburzenia głosu, jak niedomoga głosowa (phonasthenia), znużenie głosowe (pseudophonasthenia), niedomoga głosowa na tle zaburzeń endokrynologicznych, bezgłos histeryczny oraz bezgłos skurczowy (aphonia spastica).

Do § 30 pkt 3 i 4. Twardziel i gruźlicę wyleczoną należy kwalifikować zgodnie ze stwierdzonymi zmianami zejściowymi według odpowiednich paragrafów.

Dział VIII - Szyja, klatka piersiowa i kręgosłup

1234567891011
311Kręcz karku bez zmian przedmiotowych w układzie nerwowymNND

C

NCCCD
2Kręcz karku ze zmianami przedmiotowymi w układzie nerwowymNNDNDDDD
3Przetoki oskrzelopochodneNNDNDDDD
321Zniekształcenia obojczyka nie upośledzające sprawności obręczy barkowejZZAZAAAA
2Zniekształcenia obojczyka upośledzające sprawność obręczy barkowejNNDNDDC

D

D
3Stawy rzekome obojczykaNND

C

NDDD

C

D
331Zniekształcenia lub ubytki kostne klatki piersiowej, nie upośledzające sprawności ustrojuZZAZAAAA
2Zniekształcenia lub ubytki kostne klatki piersiowej, upośledzające sprawność ustrojuNND

C

NDD

C

D

C

D
3Ciała obce wgojone w narządy klatki piersiowej (oprócz wgojonych w serce), nie upośledzające sprawności ustrojuZZAZAAAA
4Ciała obce wgojone w narządy klatki piersiowej (oprócz wgojonych w serce), upośledzające sprawność ustrojuNNC

D

ND

C

D

C

C

D

D
5Żebra nadliczbowe szyjneZ

N

Z

N

ANAAAD
6Przetoki głębokie klatki piersiowejNNDNDDDD
341Skrzywienia i wady kręgosłupa, wrodzone lub nabyte, nie upośledzające sprawności ustrojuZZAZAAAA
2Skrzywienia i wady kręgosłupa, wrodzone lub nabyte, nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuNNC

A

NCCA

C

D
3Skrzywienia i wady kręgosłupa, wrodzone lub nabyte, znacznie upośledzające sprawność ustroju (garb)NNDNDDD

C

D
4Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa nieznacznie upośledzająca sprawność ustrojuNNC

A

NCCA

C

D

C

5Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa znacznie upośledzająca sprawność ustrojuNNDNDDD

C

D
6Przewlekłe zesztywniające zapalenie kręgosłupaNNDNDDDD
7Gruźlica kręgosłupa czynnaNNDNDDDD
8Inne choroby kręgosłupa nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuN

Z

N

Z

C

A

N

Z

A

C

A

C

A

C

C
9Inne choroby kręgosłupa upośledzające sprawność ustrojuNNDNDDDD

Objaśnienia szczegółowe

Do § 31 pkt 2. Rozpoznanie powinno być potwierdzone badaniem specjalistycznym.

pkt 3. Przetoki szyjne mogą być wrodzone i nabyte. Przetoki wrodzone oskrzelowopochodne bywają zazwyczaj pojedyncze; kanały przetok są wąskie, a wydzielina - w przypadkach nie powikłanych zakażeniem - rzadka, prawie przeźroczysta. Przetoki takie nadają się do zabiegu operacyjnego. Przetoki nabyte powstają zwykle w toku procesu gruźliczego lub grzybiczego, ich otwory mają brzegi podminowane, skóra w otoczeniu jest zmieniona, a w sąsiedztwie stwierdza się powiększone węzły chłonne. Przetoki te należy kwalifikować według § 4.

Do § 33 pkt 1 i 2. Zniekształcenia lub ubytki kostne klatki piersiowej mogą być wrodzone lub nabyte. Podstawą kwalifikowania jest ustalenie stopnia upośledzenia czynności narządów klatki piersiowej, a więc zaburzenia krążenia, zmniejszenie pojemności życiowej płuc itp.

pkt 5. Żebra nadliczbowe, dające zaburzenia czynności kończyny górnej o charakterze krążeniowym lub neurologicznym, należy kwalifikować dodatkowo według odpowiednich paragrafów.

Do § 34 pkt 1. Nabyte pourazowe wady kręgosłupa dyskwalifikują kandydata do służby. Skrzywienia i wady kręgosłupa nabyte i wrodzone dyskwalifikują kandydatów. W razie niemożności wykluczenia ewentualnego skrzywienia bądź wady, należy kandydatów poddać badaniom rentgenologicznym (zdjęcia w 2 płaszczyznach).

pkt 1-3. Za skrzywienie kręgosłupa uważa się wszelkie odchylenia od linii pionowej, która prawidłowo powinna przebiegać od guzowatości potylicznej zewnętrznej przez wszystkie wyrostki kolczyste kręgów i szczelinę międzypośladkową:

- nieznaczne - gdy linia wyrostków kolczystych w swobodnej postawie wyprostowanej tworzy niewielki, mało widoczny łuk na jednym z odcinków kręgosłupa lub dwa łuki przebiegające przeciwstawnie w sąsiadujących odcinkach kręgosłupa; skrzywienie takie wyrównuje się czynnie,

- umiarkowane - gdy linia wyrostków tworzy wyraźnie widoczny łuk, garb żebrowy jest mało widoczny, zauważalne jest małe zniekształcenie klatki piersiowej i występuje nieznaczne ograniczenie ruchów kręgosłupa; skrzywienie takie daje się wyrównać biernie,

- z wyraźnym garbem żebrowym - ze zniekształceniem klatki piersiowej, z upośledzeniem sprawności oddechowej; skrzywienie nie daje się ani czynnie, ani biernie skorygować.

pkt 4 i 5. Ocenę zdolności należy uzależniać od rozległości i nasilenia procesu chorobowego i zaburzeń czynnościowych kręgosłupa.

pkt 7. Stan po przebytej gruźlicy kręgosłupa (okres wyleczenia klinicznego) należy kwalifikować według pkt 1-3.

Dział IX - Narząd oddechowy

1234567891011
351Przewlekła nieswoista choroba oskrzelowo-płucna (nieżyt oskrzeli lub rozedma płuc), z nieznacznym upośledzeniem przepływu powietrza w drogach oddechowychNNC

D

NC

D

C

D

C

D

D
2Przewlekła nieswoista choroba oskrzelowo-płucna, z dużym upośledzeniem przepływu powietrza w drogach oddechowychNNDNDDDD
3Przewlekła nieswoista choroba oskrzelowo-płucna, z wybitnym upośledzeniem przepływu powietrza w drogach oddechowychNNDNDDDD
4Astma oskrzelowa i zespoły astmatyczne, ze sporadycznymi zaostrzeniami o niewielkim nasileniuNNDND

C

D

C

C

D

D
5Astma oskrzelowa i zespoły astmatyczne, z częstymi zaostrzeniami i stanami astmatycznymi wymagającymi leczenia stacjonarnego, oraz zespoły astmatyczne o ciężkim przebiegu u chorych sterydozależnychNNDNDDDD
6Rozstrzenie oskrzeliNNDND

C

D

C

D

C

D
361Pojedyncze zwapnienia lub niewielkie zwłóknienia po przebytym procesie gruźliczymZZAZAAAA
2Liczne zwapnienia i zwłóknienia po przebytych rozsiewach krwiopochodnych gruźlicy bez upośledzenia sprawności oddechowejNNCNCCCD
3Zmiany bliznowate po przebytej gruźlicy płuc, z upośledzeniem sprawności oddechowo-krążeniowejNNDNDDDD
4Gruźlica węzłowo-płucna czynnaNNDNDDDD
5Gruźlica prosówkowa ostraNNDNDDDD
6Rozsiana gruźlica płucNNDNDDDD
7Gruźlica płuc naciekowa czynnaNNDND

C

D

C

D

C

D
8Gruźlica płuc włóknista, włóknisto-guzkowaNNDNC

D

C

D

C

D

D
9Serowate zapalenie płucNNDNDDDD
10Gruźlica płuc włóknisto-jamistaNNDNDDDD
11Zrosty i zgrubienia opłucnej, nie upośledzające sprawności oddechowo-krążeniowejZZAZ

N

AAAA

C

12Zrosty i zgrubienia opłucnej, upośledzające sprawność oddechowo-krążeniowąNNDND

C

D

C

C

D

D
13Zrosty i zgrubienia opłucnej, ograniczające ruchomość przepony, z przemieszczeniem narządów, miernie upośledzające sprawność oddechowo-krążeniowąNNDNDDD

C

D
14Zrosty i zgrubienia opłucnej ograniczające ruchomość przepony, z przemieszczeniem narządów, znacznie upośledzające sprawność oddechowo-krążeniowąNNDNDDDD
371Śródmiąższowe zwłóknienia płuc i inne rzadkie choroby płuc, nie upośledzające sprawności ustrojuN

Z

N

Z

CNC

D

C

D

C

A

D
2Śródmiąższowe zwłóknienia płuc i inne rzadkie choroby płuc, upośledzające sprawność ustrojuNNDNDDDD
3Grzybicze lub pasożytnicze choroby płuc lub opłucnejNNDND

C

D

C

D

C

D
4Ubytki tkanki płucnej po zabiegach operacyjnych, nie upośledzające wydolności oddechowo-krążeniowejZ

N

Z

N

AN

Z

A

C

A

C

A

C

C

A

5Ubytki tkanki płucnej po zabiegach operacyjnych, upośledzające wydolność oddechowo-krążeniowąNNDNDDDD
6Ubytki tkanki płucnej po zabiegach operacyjnych, znacznie upośledzające wydolność oddechowo-krążeniowąNNDNDDDD

Objaśnienia szczegółowe

Do § 35 pkt 1-3. Wspólnymi objawami klinicznymi przewlekłej nieswoistej choroby oskrzelowo-płucnej są: przewlekły kaszel, odksztuszanie, duszność i często występujące objawy zaporowe (obturacyjne) dróg oddechowych. Dla rozpoznania przewlekłej choroby oskrzelowo-płucnej objawy kaszlu i odksztuszania muszą występować w większości dni tygodnia co najmniej 3 miesiące w roku bez przerwy i łącznie co najmniej przez 2 lata. Ocena stopnia upośledzenia przepływu powietrza opiera się na badaniu spirometrycznym - FEV1 - natężona pojemność wydechowa 1 sek: FEF25-75% - natężony przepływ wydechowy w środku natężonego wydechu. Nieznaczne upośledzenie przepływu powietrza oznacza FEV1 i FEF25-75% poniżej 75% wartości należnej. Duże upośledzenie przepływu powietrza oznacza FEV1 i FEF25-75% od 50 do 35% wartości należnej. Wybitne upośledzenie przepływu powietrza oznacza FEV1 i FEF25-75% poniżej 35% wartości należnej. Rozpoznanie powinno być oparte na dokumentacji z leczenia ambulatoryjnego lub stacjonarnego z ostatnich 3 lat.

pkt 4 i 5. Astma oskrzelowa jest chorobą charakteryzującą się rozlanym zwężeniem dolnych dróg oddechowych, występującym nagle i zmieniającym swe nasilenie w krótkim odstępie czasu w przebiegu reakcji alergicznej typu wczesnego. Zespół astmatyczny polega na rozlanym zwężeniu dolnych dróg oddechowych występującym nagle i zmieniającym swe nasilenie w krótkim odstępie czasu, czego przyczyną jest reakcja alergiczna typu wczesnego. Istnieją następujące rodzaje zespołów astmatycznych:

1) zespół astmatyczny w przebiegu zakażenia układu oddechowego (astma bakteryjna, infekcyjna, częściowo endogenna, astmatyczny nieżyt oskrzeli według innych kryteriów podziału),

2) zespół astmatyczny powysiłkowy (astma oskrzelowa wysiłkowa według innych kryteriów podziału),

3) zespół astmatyczny psychogenny (astma psychogenna według innych kryteriów podziału),

4) zespół astmatyczny odruchowy (wskutek drażnienia podśluzówkowych receptorów mechanicznie, substancjami chemicznymi, zimnem itp.),

5) zespół astmatyczny w przebiegu nieimmunologicznego uwolnienia mediatorów reakcji alergicznej,

6) zespół astmatyczny w przebiegu nadwrażliwości na salicylany lub niesterydowe leki przeciwzapalne,

7) zespoły astmatyczne o innej etiologii (np. zespół astmatyczny nienatychmiastowy, odczyny serotoniczne w rakowiaku itp.).

pkt 6. Podstawą rozpoznania i kwalifikacji zmian jest badanie bronchograficzne oraz dokumentacja leczenia szpitalnego i ambulatoryjnego w ciągu ostatnich trzech lat.

Do § 36. Przypadki czynnej gruźlicy płuc oraz przypadki wątpliwe co do dynamiki procesu należy poddawać obserwacji i leczeniu. Po zakończeniu leczenia (w ramach obowiązujących przepisów), badanych należy kwalifikować w zależności od uzyskanych wyników leczenia.

pkt 1. Przebyta gruźlica płuc w okresie 5 lat od zakończenia leczenia przeciwprątkowego dyskwalifikuje kandydatów do służby i do szkół resortowych.

pkt 3. Według tego punktu należy kwalifikować marskość płuca po przebytej gruźlicy.

pkt 11-14. Należy kwalifikować na podstawie oceny specjalistycznej obejmującej badania spirometryczne oraz gazy krwi w spoczynku i po wysiłku fizycznym.

Do § 37 pkt 1 i 2. Schorzenia wymienione w tych punktach obejmują zmiany nieswoiste: zawodowe choroby układu oddechowego (pylice, krzemice), pneumopatie wywołane pyłami organicznymi (byssinosa, choroba farmerów) i pneumopatie wywołane pyłami nieorganicznymi, działaniem gazów lub par, a ponadto objawy płucne w chorobach układowych, sarkoidozę oraz niektóre rzadkie choroby płuc (hemosyderozę płuc, kamicę pęcherzykową płuc, pierwotną amyloidozę płuc).

pkt 1. Dotyczy chorych z prawidłowymi wynikami badania spirometrycznego i gazów krwi tętniczej w spoczynku i po submaksymalnym wysiłku fizycznym.

pkt 2. Dotyczy chorych z nieprawidłowymi wynikami badania gazów krwi w spoczynku.

pkt 4. Za ubytek tkanki płucnej nie upośledzający sprawności ustroju uważa się brak jednego segmentu. Przy stwierdzeniu zaburzeń związanych z ubytkiem tkanki płucnej należy dokonać oceny według § 37 pkt 5 lub 6.

Dział X - Układ krążenia

1234567891011
381Choroby mięśnia sercowego w okresie wydolności układu krążeniaNNC

A

NC

D

C

D

C

A

D
2Choroby mięśnia sercowego z objawami chwiejnej wydolności lub trwałej niewydolności układu krążeniaNNDNDDD

C

D
3Choroba wieńcowa stabilna bez przebytego zawału sercaNNC

D

NDC

D

C

D

D
4Choroba wieńcowa niestabilna lub z przebytym zawałemNNDNDDDD
5Wady wrodzone sercaNNDNDDDD
6Zastawkowe wady serca bez powikłań, nie upośledzające sprawności fizycznej (klasa czynnościowa I)NNC

D

NDC

D

C

D

D
7Wady zastawkowe serca upośledzające sprawność fizycznąNNDNDDDD
8Zaciskające zapalenie osierdzia lub stan po operacji z powodu tej chorobyNNDNDDDD
9Ciała obce wgojone w serceNNDNDDDD
10Gorączka reumatyczna sercaNNDND

C

D

C

C

D

D
11Wypadanie płatka zastawki dwudzielnej powodujące zaburzenia sprawności fizycznejNNDNDDDD
12Inne choroby serca upośledzające trwale sprawność fizycznąNNDNDDDD
391Łagodne nadciśnienie tętnicze okresu pierwszego i drugiegoNNCNC

A

C

A

A

C

D
2Nadciśnienie tętnicze okresu drugiego z przerostem sercaNNDNDD

C

D

C

D
3Nadciśnienie tętnicze, ciężkie lub złośliwe albo przebiegające z powikłaniami narządowymiNNDNDDDD
4Tętniaki naczyńNNDNDDDD
5Inne choroby naczyń krwionośnych upośledzające nieznacznie sprawność ustrojuNNC

D

ND

C

D

C

C

D

D
6Choroby naczyń krwionośnych upośledzające sprawność ustroju lub po zabiegach operacyjnych dużych naczyń ze znaczną poprawą krążeniaNNDNDDD

C

D
7Choroby naczyń krwionośnych znacznie upośledzające sprawność ustroju, w tym także po operacjach rekonstrukcyjnych bez wyraźnej poprawyNNDNDDDD

Objaśnienia szczegółowe

Do § 38 pkt 1-3. Według tych punktów należy kwalifikować zaburzenia rytmu serca pochodzenia organicznego, potwierdzone badaniami elektrokardiograficznymi.

pkt 4 i 5. Rozpoznanie powinno być potwierdzone obserwacją szpitalną. Wrodzone wady serca leczone operacyjnie, jeżeli zostały przywrócone stosunki anatomiczne i hemodynamiczne, należy kwalifikować według § 38 pkt 6.

pkt 6 i 7. Zastawkowe zwężenie ujścia aorty powodujące przerost lewej komory (uchwytne zmiany w obrazie rtg lub ekg) należy kwalifikować jak w pkt 7, przy zachowaniu w pełni sprawności fizycznej. Pozostałe wady zastawkowe należy kwalifikować jak pkt 7, poczynając od klasy czynnościowej drugiej. Dotyczy to również wad po przebyciu choroby reumatycznej.

pkt. 10. Dotyczy osób po przebytym rzucie choroby reumatycznej, pozostających na leczeniu profilaktycznym (potwierdzonym ewentualnie dokumentacją ze społecznej służby zdrowia).

pkt. 11. Rozpoznanie wymaga potwierdzenia echokardiograficznego albo zapisem fonokardiograficznym. Nieprawidłowość ta upośledza sprawność fizyczną, jeżeli powoduje bóle lub zaburzenia rytmu. Przypadki przebiegające z niedomykalnością zastawki dwudzielnej należy kwalifikować jak pkt 6.

pkt. 12. Obejmuje choroby nie wymienione uprzednio, np. nowotwory serca.

Do § 39 pkt 1. Łagodne nadciśnienie tętnicze nie utrwalone, ulegające normalizacji pod wpływem spoczynku lub małych dawek leków, potwierdzone dokumentacją z leczenia specjalistycznego (wymagany wynik badania dna oka).

pkt 3. Rozkurczowe ciśnienie powyżej 110 mg Hg, stwierdzone wielokrotnie, lub zmiany na dnie oka okresu III lub IV według K-W.

pkt 5-7. Przez określenie choroby naczyń krwionośnych należy rozumieć przede wszystkim choroby naczyń obwodowych, jak choroba Bürgera, choroba Raynauda, czerwienica bolesna, sinica kończyn oraz zmiany zapalno-zakrzepowe naczyń. Należy kwalifikować chorych z powikłaniami narządowymi miażdżycy tętnic, jak i z powikłaniami i następstwami stanów zapalnych i urazów naczyń krwionośnych. Guzy krwawnicze odbytu należy kwalifikować według § 47 pkt 3 i 4; żylaki powrózka nasiennego - według § 52 pkt 1 i 2; żylaki kończyn dolnych - według § 81.

Dział XI - Układ trawienny

1234567891011
401Choroby organiczne i czynnościowe przełyku, nieznacznie upośledzające sprawność ustroju (zwężenia, uchyłki itp.)NNA

C

NC

A

C

A

A

C

D
2Choroby organiczne przełyku upośledzające sprawność ustrojuNNDNDDDD
411Ciała obce wgojone w narządy jamy brzusznej, nie upośledzające sprawności ustrojuZZAZ

N

AAAA

C

2Ciała obce wgojone w narządy jamy brzusznej, nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuNNA

C

NC

A

C

A

A

C

D
3Ciała obce wgojone w narządy jamy brzusznej, upośledzające sprawność ustrojuNNDNDDDD
421Zrosty otrzewnej nie upośledzające sprawności ustrojuZZAZAAAA
2Zrosty otrzewnej upośledzające sprawność ustrojuNNC

A

NC

D

C

D

C

A

D
431Przewlekły nieżyt żołądka, dwunastnicy lub jelit, bez upośledzenia sprawności ustrojuNNC

A

NAAAD

C

2Przewlekły nieżyt żołądka, dwunastnicy lub jelit, z upośledzeniem sprawności ustrojuNNC

D

NC

D

C

D

C

D

D
3Choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicyNNC

D

NC

D

C

D

CD
4Choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy, z licznymi nawrotami lub powikłaniamiNNDNDD

C

C

D

C
5Przebyte owrzodzenie żołądka lub dwunastnicy, bez nawrotów i powikłańNNC

A

NCCC

A

D
6Stan po częściowej resekcji żołądka z powodu wrzodu lub innych przyczyn NNC

A

NCCC

A

C

D

7Stan po częściowej resekcji żołądka z powodu wrzodu lub innych przyczyn, z upośledzeniem sprawności ustroju, lub całkowity brak żołądkaNNDNDDDD
8Rozstrzeń lub niedowład żołądka z zastoiną treści żołądkowejNNDNDDDD
9Stan po zabiegach operacyjnych na jelitach (resekcje itp.), bez zaburzeń sprawności ustrojuZ

N

Z

N

A

C

N

Z

AAAC

D

10Stan po zabiegach operacyjnych na jelitach (resekcje itp.), z zaburzeniami sprawności ustrojuNNDNC

D

C

D

C

D

D
11Opuszczenie żołądka lub jelit, nie upośledzające sprawności ustrojuN

Z

N

Z

A

C

N

Z

AAAC

A

12Opuszczenie żołądka lub jelit, upośledzające sprawność ustrojuNNC

D

NC

D

C

D

CD
13Zmiany organiczne lub czynnościowe jelita cienkiego, nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuNNC

A

NC

A

C

A

AD
14Zmiany organiczne lub czynnościowe jelita cienkiego, znacznie upośledzające sprawność ustrojuNNDNDDDD
15Zmiany organiczne lub czynnościowe jelita grubego, upośledzające sprawność ustrojuNNDND

C

D

C

D

C

D
16Zmiany organiczne lub czynnościowe jelita grubego, znacznie upośledzające sprawność ustrojuNNDNDDDD
17Przetoki jelitowe zewnętrzneNNDNDDDD
441Przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego lub dróg żółciowych, nie upośledzające sprawności ustrojuNNC

A

NA

C

A

C

AD
2Przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego lub dróg żółciowych, upośledzające sprawność ustrojuNND

C

NC

D

C

D

CD
3Kamica żółciowa lub inne choroby dróg żółciowychNNC

D

NCCCD
4Stan po operacji pęcherzyka żółciowego (dróg żółciowych), bez zaburzeń sprawności ustrojuZ

N

Z

N

AZ

N

AAAA

C

5Stan po operacji pęcherzyka żółciowego (dróg żółciowych), z zaburzeniami sprawności ustrojuNNC

D

NC

D

C

D

CD
6Przewlekłe zapalenie wątrobyNNDNDDDD
7Marskość wątrobyNNDNDDDD
8Przewlekła hiperbilirubinemiaNNDND

C

D

C

C

D

D
9Nosicielstwo antygenu HbsNND

C

NCCCC
10Ozdrowieńcy po WZW bez uszkodzenia wątroby i nosicielstwa antygenu HbsZ

N

Z

N

A

C

Z

N

A

C

A

C

AA

C

11Przebyte pourazowe uszkodzenie wątroby w okresie wydolnościNNC

D

NDC

D

C

D

D
12Bruceloza oporna na leczenieNNDNDDDD
451Przewlekłe choroby trzustkiNNC

D

NC

D

C

D

C

D

D
461Przepukliny wszelkich rodzajówNND

C

NCCCD
2Przepukliny w bliźnie pooperacyjnej lub nawrotoweNNDNC

D

C

D

C

D

D
3Przepuklina przeponowa lub zwiotczenie przepony, upośledzające sprawność ustrojuNND

C

NDDD

C

D
471Szczeliny i przetoki odbytnicy lub okolicy odbytuNND

C

ND

C

D

C

C

D

D
2Szczeliny i przetoki odbytnicy lub okolicy odbytu, utrzymujące się po leczeniu operacyjnymNNDNDDDD
3Guzy krwawnicze odbytu bez owrzodzeńZNA

C

NAAAA

C

4Guzy krwawnicze odbytu z owrzodzeniamiNND

C

NC

D

C

D

CD
5Wynicowanie i wypadanie śluzówki odbytnicyNNDNC

D

C

D

C

D

D
481Gruźlica narządów jamy brzusznej (otrzewnej, węzłów chłonnych oraz przewodu pokarmowego) - czynnaNNDNDDDD
2Stan po przebytej gruźlicy narządów jamy brzusznejNNDNDD

C

D

C

D
3Bąblowiec, grzybica narządów jamy brzusznejNNDNDDDD

Objaśnienia szczegółowe

Do § 42. Według tego paragrafu należy kwalifikować również gruźlicę otrzewnej w razie zupełnego ustąpienia objawów chorobowych po zakończonym całkowitym leczeniu przeciwprątkowym.

Do § 43 pkt 1 i 2. Rozpoznanie przewlekłego nieżytu żołądka lub dwunastnicy powinno być oparte na badaniu endoskopowym. Według tych punktów należy kwalifikować stany po wyleczonej gruźlicy przewodu pokarmowego.

pkt 2-10. Według tych punktów należy kwalifikować chorych z okresowymi biegunkami lub uporczywymi zaparciami i innymi objawami ze strony jamy brzusznej (wzdęcia, kruczenia itp.).

pkt 3 i 4. Badanie rtg lub endoskopowe z ostatnich sześciu miesięcy powinno potwierdzić obecność niszy wrzodowej.

pkt 3-7. Rozpoznanie choroby wrzodowej oraz stanu po resekcji żołądka należy w miarę możliwości opierać na badaniu endoskopowym.

pkt 5. Według tego punktu należy kwalifikować przebytą chorobę wrzodową najwyżej z jednym nawrotem bez czynnej niszy wrzodowej w obrazie rtg (lub w badaniu endoskopowym).

pkt 11. Wydłużenie narządów stwierdzone w czasie badania rtg, z niewielkimi okresowymi dolegliwościami.

pkt 12. Wydłużenie narządów stwierdzone podczas badania radiologicznego, z okresowymi lub stałymi znacznie nasilonymi dolegliwościami (zgaga, uczucie gniecenia w nadbrzuszu itp.) oraz zaburzeniami motoryki i czynności przewodu pokarmowego.

pkt 13 i 14. Chorzy z nawracającymi biegunkami, trudno poddającymi się leczeniu farmakologicznemu, lub objawami zespołu upośledzonego wchłaniania.

pkt 15. Chorzy z objawami zaburzeń jelita grubego wymagający stałego stosowania diety i okresowego leczenia farmakologicznego.

pkt 16. Chorzy ze zmianami wymagającymi stałego leczenia oraz brakiem remisji pomimo systematycznego leczenia specjalistycznego przez okres co najmniej 3 lat.

Do § 44 pkt 3. Potwierdzone cholecystografią, cholangiografią lub USG.

pkt 4 i 5. Według tych punktów należy kwalifikować stany po operacjach pęcherzyka żółciowego lub dróg żółciowych, zależnie od stopnia utrzymujących się dolegliwości ograniczających sprawność ustroju.

pkt 6. Rozpoznanie przewlekłego zapalenia wątroby powinno być potwierdzone klinicznym leczeniem szpitalnym lub wynikiem badania biopsyjnego.

pkt 9. U kandydatów, którzy przebyli WZW, jest konieczne wykonanie badania na nosicielstwo antygenu Hbs. Wykrycie u nich antygenu Hbs czyni ich niezdolnymi do służby.

Do § 45 pkt 1. Rozpoznanie przewlekłego zapalenia trzustki należy z reguły ustalać na podstawie dokumentacji szpitalnej. Cukrzycę należy kwalifikować według § 56 pkt 4.

Do § 47 pkt 5. Rozpoznanie należy opierać na dokumentacji z leczenia w poradni specjalistycznej lub zakładu leczniczego.

Do § 48 pkt 2. Stan po przebytej gruźlicy należy kwalifikować zgodnie ze stwierdzonymi zmianami zejściowymi według odpowiednich paragrafów.

Dział XII - Narząd moczowo-płciowy

1234567891011
491Wady rozwojowe nerek lub nerka ruchoma, nie upośledzające sprawności ustrojuNNA

C

NAAAA

C

2Wady rozwojowe nerek lub nerka ruchoma, upośledzające sprawność ustrojuNNDNDDDD
3Skaza kamicowa z okresowym wydalaniem złogówNNCND

C

CCD
4Kamica układu moczowegoNNC

D

NC

D

C

D

C

D

D
5Śródmiąższowe bakteryjne (odmiedniczkowe) i abakteryjne zapalenie nerekNNDNC

D

C

D

C

D

D
6Kłębkowe zapalenie nerekNNDNC

D

C

D

C

D

D
7Krwiomocz i białkomocz o nieustalonej etiologiiNND

C

ND

C

C

D

C

D

D
8Roponercze lub wodonerczeNNDNDDDD
9Niewydolność nerekNNDNDDDD
10Wrodzony lub pooperacyjny brak jednej nerki, bez upośledzenia czynności drugiejNNCNC

D

CCD
11Wrodzony lub pooperacyjny brak jednej nerki, z upośledzeniem czynności drugiejNNDNDDDD
501Nietrzymanie moczu ze zmianami w układzie moczowymNNDNDDDD
2Przewlekłe zapalenie pęcherza moczowegoNNC

D

NC

D

C

D

C

D

D
3Przewlekłe organiczne choroby pęcherza moczowego upośledzające sprawność ustrojuNNDNDDDD
4Przetoki pęcherza moczowegoNNDNDDDD
511Zwężenie cewki moczowej nie utrudniające oddawania moczuZZAZAAAA
2Zwężenie cewki moczowej utrudniające oddawania moczuNNDND

C

C

D

C

D

D
3Spodziectwo lub wierzchniactwo, nie powodujące zaburzeń w oddawaniu moczuZ

N

Z

N

AZ

N

AAAA
4Spodziectwo lub wierzchniactwo, powodujące zaburzenia w oddawaniu moczuNNDND

C

D

C

C

D

D
5Przetoka prąciowa cewki moczowejNNDNDDDD
6Przetoka mosznowa lub kroczowa cewki moczowejNNDNDDDD
7Zniekształcenie prącia znacznego stopniaZ

N

Z

N

A

C

Z

N

A

C

A

C

A

C

A

C

8Brak prąciaNNDNDDDD
521Żylaki powrózka nasiennego nie upośledzające sprawności ustrojuZZAZAAAA
2Żylaki powrózka nasiennego upośledzające sprawność ustrojuNNDNC

D

C

D

C

D

D
3Wodniaki jądra, powrózka nasiennego lub torbiele najądrza, nie upośledzające sprawności ustrojuN

Z

N

Z

A

C

N

Z

AAAA

C

4Wodniaki jądra, powrózka nasiennego lub torbiele najądrza, upośledzające sprawność ustrojuNNDNC

D

C

D

C

D

D
5Przewlekłe zapalenie jądra lub najądrza o niewyjaśnionej etiologiiNNDND

C

C

D

C

D

D
6Przewlekłe zapalenie gruczołu krokowegoNND

C

ND

C

C

D

C

D

D
531Brak lub zanik jednego jądraZZAZAAAA
2Brak lub zanik obu jąderNNDNDDDD
3Wnętrostwo jedno- lub dwustronneNNA

C

NA

C

A

C

A

C

C
541Gruźlica narządu moczowo-płciowego czynnaNNDNDDDD

Objaśnienia szczegółowe

Do § 49 pkt 1 i 2. Według tych punktów należy kwalifikować również przypadki opuszczenia jednej lub obu nerek. Rozpoznanie powinno być potwierdzone dokumentacją zakładu leczniczego lub lekarza specjalisty.

pkt 3 i 4. Rozpoznanie powinno być oparte na dokumentacji leczenia ambulatoryjnego lub stacjonarnego, z badaniem rentgenowskim.

pkt 6. Rozpoznanie przewlekłego kłębkowego zapalenia nerek powinno być potwierdzone obserwacją stacjonarną z biopsją diagnostyczną nerki. Według tego punktu należy kwalifikować również przypadki długotrwałego białkomoczu.

pkt 7. Według tego punktu należy kwalifikować przypadki krwiomoczu, po wykluczeniu przyczyn urologicznych i kłębkowego zapalenia nerek; konieczna jest obserwacja szpitalna.

pkt 8. Według tego punktu należy kwalifikować powikłania kamicy oraz wad rozwojowych nerek.

pkt 9. Rozpoznanie powinno być ustalone po obserwacji szpitalnej.

Do § 50. Rozpoznanie powinno być potwierdzone dokumentacją zakładu leczniczego lub lekarza specjalisty.

pkt 1. Nietrzymanie moczu ze zmianami w ośrodkowym układzie nerwowym należy kwalifikować według § 64; moczenie nocne - według § 68.

pkt 3. Wysiłkowe nietrzymanie moczu u kobiet należy kwalifikować według § 87 pkt 3 i 4.

Do § 51 pkt 1 i 2. Rozpoznanie powinno być potwierdzone dokumentacją z zakładu leczniczego lub lekarza specjalisty.

Do § 53 pkt 2. Przy stwierdzeniu cech eunuchoidyzmu należy kwalifikować według § 1 pkt 9.

pkt 3. Kwalifikacja zależna od umiejscowienia jądra: w jamie brzusznej - zdolny, w kanale pachwinowym - zdolny z ograniczeniem.

Do § 54 pkt 1. Stan po przebytej gruźlicy należy kwalifikować zgodnie ze stwierdzonymi zmianami zejściowymi według odpowiednich paragrafów.

Dział XIII - Gruczoły wydzielania wewnętrznego

1234567891011
551Wole nieznacznych rozmiarówZZAZAAAA
2Wole znacznych rozmiarówNND

C

NC

D

C

D

CD
3Wole z objawami matołectwa, obrzęk śluzowatyNNDNDDDD
4Zmiany czynności tarczycy z wolem lub bez wolaNNC

D

NC

D

C

D

CD
5Choroba Graves-BasedowaNNDNDD

C

D

C

D
561Choroby przysadki mózgowejNNDNDD

C

D

C

D
2Choroby nadnerczyNNDNDD

C

D

C

D
3Choroby gruczołów przytarczycznychNNDNDD

C

D

C

D
4Cukrzyca typ I (insulinozależna)NNDNDDD

C

D
4aCukrzyca typ IINND

C

NDD

C

D

C

D
5Zaburzenia przemiany węglowodanowej nie wymagające stosowania leków przeciwcukrzycowychNNCNCCCD
6Otyłość bolesnaNNDNDDDD
7Wielogruczołowe zaburzenia czynnościowe nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuNNDND

C

C

D

C

D

D
8Wielogruczołowe zaburzenia czynnościowe upośledzające sprawność ustrojuNNDNDDDD

Objaśnienia szczegółowe

Do § 55 pkt 1. Powiększenie gruczołu tarczowego nie upośledzające przepływu powietrza w drogach oddechowych w czasie wysiłku fizycznego i nie dające objawów uciskowych na narządy sąsiednie (przełyk, tchawica).

pkt 2. Powiększenie gruczołu tarczowego stwierdzone palpacyjnie lub wole zamostkowe upośledzające przepływ powietrza w drogach oddechowych (zaburzenia wentylacji, stridor, zaburzenia ruchomości strun głosowych) w czasie spoczynku lub po wysiłku fizycznym albo dające objawy uciskowe na narządy sąsiednie w badaniu rentgenowskim klatki piersiowej.

pkt 4. Obejmuje wszystkie postacie nadczynności tarczycy poza chorobą Graves-Basedowa w okresie remisji oraz niedoczynności tarczycy wyrównane leczeniem substytucyjnym.

pkt 5. Udokumentowane leczeniem szpitalnym lub specjalistycznym, niezależnie od aktualnego stanu czynności tarczycy.

Do § 56. Zaburzenia hormonalne u kobiet dotyczące gruczołów płciowych należy kwalifikować według § 86 pkt 3 i 4.

Dział XIV - Inne choroby wewnętrzne

1234567891011
571Niedokrwistość niedobarwliwa stała niewielkiego stopniaN

Z

N

Z

ANAAAD
2Niedokrwistość niedobarwliwa stała znacznego stopniaNNDNDD

C

D

C

D
3Wszelkie inne choroby krwi (niedokrwistość złośliwa, aplastyczna, czerwienica, białaczki, skazy krwotoczne, ziarnica złośliwa itp.)NNDNDDDD
4Nosicielstwo wirusa HIVNNDNDDDD
5Zespół nabytego upośledzenia odporności (AIDS) i inne defekty immunologiczne (nabyte i wrodzone)NNDNDDDD
581Powiększenie śledziony bez zmian w wątrobie lub krwiNNC

A

NC

A

C

A

C

A

D
2Brak pooperacyjny śledziony bez zmian we krwiZ

N

Z

N

D

C

NCCCD
591Choroba popromienna - lekka postaćNNDNC

D

C

D

C

D

D
2Choroba popromienna - średnia i ciężka postaćNNDNDDDD
3Skażenie wewnętrzne mało- i średniotoksycznymi substancjami NNDNC

D

C

D

C

D

D
4Skażenie wewnętrzne wysokotoksycznymi substancjami NNDNDDDD
5Choroba mikrofalowaNNDND

C

D

C

C

D

D
601Choroby kolagenowe w okresie czynnym lub w stanie remisjiNNDNDD

C

C

D

D
611Skaza moczanowa (dna) nieznacznie upośledzająca sprawność ustrojuNNC

D

NCCCD
2Skaza moczanowa (dna) upośledzająca sprawność ustrojuNNDNDD

C

D

C

D
621Inne choroby przemiany materii nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuNND

C

ND

C

D

C

C

D

D
2Inne choroby przemiany materii znacznie upośledzające sprawność ustrojuNNDNDDDD

Objaśnienia szczegółowe

Do § 57 pkt 1 i 2. Za wartości graniczne niedokrwistości niedobarwliwej niewielkiego stopnia należy przyjąć 11 g % hemoglobiny i 3 500 000 krwinek czerwonych w 1 mm3; wartości niższe należy traktować jako niedokrwistość znacznego stopnia.

pkt 3. Rozpoznanie schorzenia powinno być potwierdzone dokumentacją z zakładu leczniczego.

pkt 5. Rozpoznanie powinno być potwierdzone obserwacją lub leczeniem szpitalnym.

Do § 58 pkt 2. W razie stwierdzenia zmian we krwi, należy kwalifikować według § 57.

Do § 59. Rozpoznanie choroby popromiennej wymaga obserwacji szpitalnej.

Do § 60. Rozpoznanie choroby kolagenu (twardzina, liszaj rumieniowaty, guzkowe zapalenie okołotętnicze, zapalenie wielomięśniowe itp.) powinno być ustalone wyłącznie na podstawie dokumentacji szpitalnej.

Do § 61 pkt 1. Dotyczy osób z podwyższonymi wartościami kwasu moczowego w surowicy krwi bez powikłań narządowych.

pkt 2. Dotyczy osób z powikłaniami narządowymi skazy moczanowej (artropatia dnawa, zmiany w układzie moczowym - kamica, stany zapalne, guzki dnawe), niezależnie od aktualnej wartości kwasu moczowego w surowicy krwi.

Do § 62. Przez inne choroby przemiany materii należy rozumieć tłuszczakowatość (lipomatosis), hemosyderozę, porfirię, chorobę glikogenową Gierkego, Gauchera, Niemann-Piecka i inne potwierdzone obserwacją szpitalną.

Dział XV - Układ nerwowy

1234567891011
631Przewlekłe zespoły bólowe korzeniowe, korzeniowo-nerwowe splotów nerwowych, nerwobóle pojedynczych lub licznych nerwów, z okresowymi niezbyt częstymi zaostrzeniamiNNC

A

NC

A

C

A

A

C

D
2Przewlekłe zespoły bólowe korzeniowe, korzeniowo-nerwowe splotów nerwowych, nerwobóle i zapalenie pojedynczych lub licznych nerwów, z częstymi zaostrzeniami i objawami przedmiotowymiNNDNC

D

C

D

C

D

D
3Przewlekłe zespoły bólowe korzeniowe, korzeniowo-nerwowe splotów nerwowych, nerwobóle i zapalenie pojedynczych nerwów, z częstymi zaostrzeniami lub utrwalonymi objawami ubytkowymiNNDNDD

C

D

C

D
4Przewlekłe choroby i trwałe następstwa chorób lub urazów nerwów obwodowych, z zaburzeniami ruchowymi, czuciowymi i troficznymi, nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuNNDNC

D

C

D

C

D

D
5Przewlekłe choroby i trwałe następstwa chorób lub urazów nerwów obwodowych, z zaburzeniami ruchowymi (znaczne niedowłady lub porażenia), czuciowymi i troficznymi, upośledzające sprawność ustrojuNNDNDDD

C

D
641Objawy szczątkowe po przebytych chorobach organicznych lub urazach ośrodkowego układu nerwowego, bez wyraźniejszych zaburzeń mózgowo-rdzeniowych lub z nieznacznymi zaburzeniami, które ze względu na umiejscowienie bądź mechanizmy wyrównawcze nie upośledzają sprawności ustrojuNNC

D

NCCCD
2Trwałe następstwa chorób lub urazów ośrodkowego układu nerwowego, z zaburzeniami mózgowo-rdzeniowymi, nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuNNDND

C

C

D

C

D

D
3Trwałe następstwa chorób lub urazów ośrodkowego układu nerwowego, z zaburzeniami mózgowo-rdzeniowymi, upośledzające sprawność ustrojuNNDNDDDD
4Organiczne postępujące choroby ośrodkowego układu nerwowego, nie rokujące poprawyNNDNDDDD
5Przebyty krwotok podpajęczynówkowy samoistny (bez stwierdzonego urazu, tętniaka lub nadciśnienia)NNDNDDDD
651Zaniki po przebytych chorobach lub urazach albo wrodzone braki mięśni, nie upośledzające sprawności ustrojuNNC

D

NCCC

A

D

C

2Choroby układu mięśniowego i zaniki po przebytych chorobach lub urazach albo wrodzone braki mięśni, nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuNNDNC

D

C

D

CD
3Choroby układu mięśniowego i zaniki po przebytych chorobach lub urazach albo wrodzone braki mięśni, upośledzające sprawność ustrojuNNDNDDDD
661Napadowe zaburzenia świadomości o nie ustalonej etiologii, bez zmian organicznych w układzie nerwowymNNDNDDDD
2Padaczka z rzadko występującymi napadami, bez zmian w zakresie intelektu i bez zaburzeń zachowaniaNNDNDDDD
3Padaczka z częstymi napadami, niezależnie od ich rodzaju, lub ze zmianami w zakresie intelektu i z zaburzeniami zachowaniaNNDNDDDD

Objaśnienia szczegółowe

Do § 63. Rozpoznanie nerwobólów i przewlekłych zapaleń nerwów wymaga odpowiedniej dokumentacji specjalistycznej. Przy orzekaniu należy brać pod uwagę nie tylko zmiany przedmiotowe i stopień nasilenia bólów, lecz również częstość ich występowania. Zakwalifikowanie według właściwego punktu zależy od tego, w jakim stopniu porażenia (niedowłady), zaburzenia czucia i zaburzenia troficzne - ze względu na umiejscowienie, rozległość i mechanizmy wyrównawcze - upośledzają sprawność ustroju.

pkt 3. Za objawy ubytkowe uważa się różnice w odruchach (oraz zaburzenia czucia).

pkt 1-5. Rozpoznania powinny być potwierdzone dokumentacją po leczeniu szpitalnym lub z poradni neurologicznej.

Do § 64. Rozpoznanie powinno być potwierdzone dokumentacją po leczeniu szpitalnym lub z poradni specjalistycznej neurologicznej, lub leczenia w poradni zdrowia psychicznego.

pkt 1-3. Według tych punktów należy kwalifikować następstwa przebytej gruźlicy opon mózgowych (zaburzenia mózgowo-rdzeniowe). W razie niestwierdzenia następstw przed upływem 5 lat od zachorowania, kandydatów do służby należy traktować jako niezdolnych. Encefalopatię należy kwalifikować według pkt 2 lub 3, w zależności od nasilenia zespołu neurologicznego.

pkt 4. Według tego punktu należy kwalifikować stwardnienie rozsiane (sclerosis multiplex). Rozpoznanie powinno być potwierdzone obserwacją szpitalną.

Do § 65. Według tego paragrafu należy kwalifikować choroby układu mięśniowego, jak zaniki mięśni postępujące, choroba Thomsena itp.

Do § 66. Każdy badany podejrzany o padaczkę powinien w zasadzie przejść obserwację szpitalną, w tym wszystkie badania dodatkowe mające znaczenie w rozpoznawaniu tej choroby. Przez "rzadko występujące napady" należy rozumieć napady padaczkowe występujące co kilka miesięcy i nie dające żadnych objawów neurologicznych i psychicznych w okresie między napadami.

Dział XVI - Stan psychiczny

1234567891011
671Nerwice nie upośledzające sprawności ustrojuZZ

N

AN

Z

AAAA
2Przewlekłe nerwice nieznacznie upośledzające sprawność ustrojuNNC

A

NC

A

C

A

A

C

D

C

3Przewlekłe nerwice upośledzające sprawność ustroju i nie poddające się leczeniuNNDNDDDD
681Przewlekłe nerwice narządowe nie upośledzające lub miernie upośledzające sprawność ustrojuZ

N

Z

N

CNA

C

A

C

A

C

D

C

2Przewlekłe nerwice narządowe znacznie upośledzające sprawność ustrojuNNDNDDD

C

D
3Moczenie nocneNNDNDDDD
691Sytuacyjne reakcje dezadaptacyjne nieznacznie upośledzające zdolności przystosowawczeN

Z

N

Z

A

C

NA

C

A

C

AD

C

2Sytuacyjne reakcje dezadaptacyjne znacznie upośledzające zdolności przystosowawczeNNDNDDDD
701Osobowość nieprawidłowa nieznacznie upośledzająca zdolności adaptacyjneNNDND

C

D

C

C

D

D
2Osobowość nieprawidłowa znacznie upośledzająca zdolności adaptacyjne, poddająca się korekcjiNNDNDDD

C

D
3Osobowość nieprawidłowa znacznie upośledzająca zdolności adaptacyjne, nie poddająca się korekcjiNNDNDDDD
711Psychozy reaktywneNNDNDDDD
2Psychozy egzogenne (pourazowe, infekcyjne, z wyjątkiem alkoholowych) przebyte bez pozostawienia defektuNND

C

ND

C

D

C

D

C

D
3Psychozy egzogenne (pourazowe, infekcyjne, z wyjątkiem alkoholowych) przebyte z pozostawieniem defektuNNDNDDDD
4Psychozy alkoholowe (majaczenia, drżenie, halucynoza, zespół Korsakowa i inne)NNDNDDDD
5Psychozy endogenne (schizofrenia, paranoja, parafrenia, cyklofrenia) oraz psychozy inwolucyjne, przedstarcze i starczeNNDNDDDD
721Ociężałość umysłowaNNDNDDDD
2Pogranicze upośledzenia umysłowegoNNDNDDDD
3Upośledzenie umysłoweNNDNDDDD
731Nadużywanie alkoholu i środków odurzających, bez cech uzależnieniaNNDNCCCD
2Zależność alkoholowa (i od innych środków odurzających) w fazie początkowejNNDNDDDD
3Zależność alkoholowa (i od innych środków odurzających) z cechami psychodegradacjiNNDNDDDD
741Zaburzenia psychiczne niepsychotyczne pochodzenia organicznego, nieznacznie upośledzające zdolności adaptacyjneNNDNDDD

C

D
2Zaburzenia psychiczne niepsychotyczne pochodzenia organicznego, znacznie upośledzające zdolności adaptacyjne w okresie kompensacji objawówNNDNDDDD
3Zaburzenia psychiczne niepsychotyczne pochodzenia organicznego, znacznie upośledzające zdolności adaptacyjne, nie rokujące wyleczenia lub istotnej poprawyNNDNDDDD
751Inne przewlekłe zaburzenia psychiczne znacznie upośledzające zdolności adaptacyjne, rokujące poprawęNNDNDDDD
2Inne przewlekłe zaburzenia psychiczne znacznie upośledzające zdolności adaptacyjne, nie rokujące wyleczenia lub istotnej poprawyNNDNDDDD

Objaśnienia szczegółowe

Do § 67. Przez nerwice należy rozumieć zespoły zaburzeń psychicznych, w których stwierdzamy następujące cechy:

1) urazy psychiczne jako czynnik wywołujący,

2) brak objawów organicznego uszkodzenia tkanek, a w szczególności ośrodkowego układu nerwowego,

3) zaburzenia psychiczne mieszczące się w zasadzie w ramach zmian ilościowych, a nie jakościowych, przy osobowości nie zmienionej,

4) zaburzenia dotyczące większości życia emocjonalnego; zaburzenia te (lęk, depresja, dysforia) zdają się być objawami pierwotnymi,

5) zachowane, a nawet wyolbrzymione, poczucie choroby

6) zmiany psychiczne, a także fizyczne, w zasadzie odwracalne; zejście bez defektu,

7) przebieg przewlekły, tendencje do nawrotów,

8) obraz kliniczny przeważnie odpowiada jednemu ze znanych zespołów nerwicowych: neurastenii, histerii, nerwicy lękowej, nerwicy z natręctwami, nerwicy z przewagą skarg hipochondrycznych, depresji nerwicowej lub innym zespołom.

O rozpoznaniu nerwicy decyduje stwierdzenie wszystkich wymienionych wyżej cech. Według aktualnej terminologii polskiej określenia "nerwice" i "psychonerwice" traktuje się jako synonimy. Nerwice nieznacznie lub miernie upośledzające sprawność ustroju należy poddawać leczeniu. O przewlekłej nerwicy upośledzającej sprawność ustroju mówi się wtedy, kiedy jej objawy uniemożliwiają wykonywanie obowiązków służbowych.

Do § 68 pkt 1 i 2. Przewlekłe psychogenne zaburzenia somatyczne, nazywane "nerwicami narządowymi", należą w zasadzie do zakresu odpowiednich specjalności lekarskich - chorób wewnętrznych, laryngologii, okulistyki itp., a zatem rozpoznanie ich jest sprawą odpowiednich specjalistów z udziałem neurologa lub psychiatry. Badanych z przewlekłymi nerwicami narządowymi, zwłaszcza z objawami ze strony układu trawienia, dającymi tylko nieznaczne dolegliwości bez upośledzenia stanu ogólnego, należy kwalifikować jako zdolnych.

W razie stwierdzenia u badanych średniego nasilenia dolegliwości lub powtarzających się takich objawów, jak częstoskurcz napadowy, zapaść napadowa, omdlenie, bóle typu dusznicowego, kurcz wpustu, uporczywe wymioty, przewlekła dyskineza dróg żółciowych itp., należy ich w zasadzie kwalifikować jako zdolnych z ograniczeniem. Badanych należy kwalifikować indywidualnie zależnie od stopnia upośledzenia sprawności ustroju, biorąc po uwagę opinię służbową oraz lekarską z miejsca pełnienia służby.

Do § 69. Sytuacyjne reakcje dezadaptacyjne (tzw. reakcje nerwicowe lub psychopatyczne) - to:

a) ostre niepsychopatyczne zaburzenia przebiegające najczęściej pod postacią napadów histerycznych, ucieczek, samouszkodzeń, zaburzeń wegetatywnych itp.,

b) trwające od kilku godzin, dni do kilku miesięcy,

c) występujące pod wpływem trudnych sytuacji,

d) występujące u osób w zasadzie zdrowych psychicznie lub z anomaliami charakterologicznymi.

pkt 1. Dotyczy osób, u których reakcje dezadaptacyjne rokują ustąpienie w ciągu 3 miesięcy.

pkt 2. Odnosi się do przypadków, w których leczenie i wszelkie oddziaływanie readaptacyjne nie rokują istotnej poprawy.

Do § 70. Przez osobowość nieprawidłową (psychopatia, socjopatia, charakteropatia) należy rozumieć niedorozwój lub defekt jej sfery dążeniowej i uczuciowej, bez względu na etiologię. Rozpoznanie ustala się:

a) na podstawie obecności cech nieprawidłowej osobowości,

b) na podstawie trwającej od wczesnej młodości lub dzieciństwa niedostatecznej adaptacji w zwykłych sytuacjach (defekty osobowości spowodowane uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego w wieku dojrzałym - porównaj § 74),

c) po wykluczeniu niedorozwoju umysłowego,

d) po wykluczeniu psychozy,

e) po wykluczeniu sytuacyjnych reakcji dezadaptacyjnych (porównaj § 69).

pkt 1. Dotyczy badanych z cechami nieprawidłowej osobowości bez objawów trwałego nieprzystosowania.

pkt 2. Stosować u badanych, u których w przeszłości występowały okresy zadowalającego przystosowania się.

pkt 3. Dotyczy w szczególności tzw. psychopatów antyspołecznych po pobytach w zakładach karnych, zaburzeń charakterologicznych na podłożu encefalopatii ze współistniejącą ociężałością umysłową, alkoholizmem itp. Rozpoznanie należy ustalać na podstawie dokumentacji specjalistycznej obiektywizującej wywiad.

Do § 71. Rozpoznanie ustala się na podstawie odpisu historii choroby z zakładu psychiatrycznego.

Do § 72. Upośledzenie umysłowe (niedorozwój umysłowy, oligofrenia) jest to stan charakteryzujący się:

a) wyraźnie niższą od przeciętnej sprawnością intelektualną (I.I.) według skali Wechslera poniżej 70,

b) zaburzeniami dojrzewania, zdolności uczenia się i umiejętności przystosowania społecznego (oceny sprawności intelektualnej należy dokonywać z udziałem psychologa i lekarza specjalisty psychiatry).

Do § 73. Przez zespół zależności alkoholowej (oraz innych środków odurzających) należy rozumieć stan charakteryzujący się:

a) nieodpartym wewnętrznym przymusem ciągłego lub okresowego spożywania alkoholu (przyjmowania środków odurzających),

b) występowaniem objawów zespołu odstawienia po przerwaniu picia (przyjmowania środka),

c) zmienionym sposobem reagowania na alkohol (utratą kontroli nad piciem, zmianami w jego tolerancji, lukami pamięciowymi i innymi), stałym zwiększaniem dawki środka odurzającego,

d) postępującym przebiegiem, prowadzącym do nieodwracalnych następstw psychicznych i fizycznych.

Rozpoznanie należy ustalać na podstawie dokumentacji z poradni przeciwalkoholowej lub poradni zdrowia psychicznego.

W wypadkach wątpliwych badanych należy kierować na badania specjalistyczne.

pkt 1. Według tego punktu należy kwalifikować osoby okresowo nadużywające alkoholu (przyjmowanie leków) bez cech uzależnienia.

pkt 2. Dotyczy początkowej fazy zależności.

pkt 3. Według tego punktu należy kwalifikować osoby, u których stwierdza się objawy psychodegradacji oraz zmiany somatyczne typowe dla przewlekłej intoksykacji.

Do § 74. Dotyczy:

a) zaburzeń podobnych do nerwic (cerebrastenia, zespoły rzekomo nerwicowe) lub nieprawidłowych osobowości (charakteropatia, encefalopatia z zaburzeniami charakteru);

b) zaburzeń spowodowanych chorobami, urazami lub infekcjami centralnego układu nerwowego;

c) gdy badanie neurologiczne, EEG, testy psychologiczne, rtg czaszki, tomografia komputerowa i inne wskazują na organiczne uszkodzenie centralnego układu nerwowego lub gdy istnieje poważne podejrzenie takiego uszkodzenia, uzasadnione przebiegiem choroby, urazu lub infekcji.

§ 74. Nie obejmuje następstw uszkodzeń centralnego układu nerwowego, które miały miejsce we wczesnym okresie rozwojowym (porównaj § 70 i 72). Kwalifikacji orzeczniczych należy dokonywać nie wcześniej niż po upływie 6 miesięcy od ustąpienia objawów ostrej fazy choroby lub urazu.

pkt 1. Dotyczy zespołów pourazowych i innych z przewagą objawów subiektywnych bez somatycznych cech upośledzenia sprawności ustroju.

pkt 2. Odnosi się do stanów, w których nastąpiła częściowa kompensacja skutków uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego.

pkt 3. O rozpoznaniu decyduje obecność objawów rozwiniętego zespołu psychoorganicznego: (otępiennych, charakteropatycznych itp.) oraz wieloletni niepomyślnie rokujący przebieg.

Do § 75. Dotyczy przypadków z rozpoznaniami nie uwzględnionymi w § 67-74. Kwalifikacji do pkt 1 lub 2 należy dokonywać na podstawie dokumentacji z dotychczasowego leczenia w poradniach zdrowia psychicznego lub szpitalach specjalistycznych oraz oceny przez komisję stanu psychicznego badanego.

Dział XVII - Kończyny

1234567891011
761Brak kończyny górnejNND

C

NDDD

C

D
2Brak kończyny dolnejNND

C

NDDD

C

D
771Zniekształcenie kości miednicy, obręczy barkowej i kończyn (wrodzone, po złamaniach i po stanach zapalnych), bez upośledzenia sprawnościZ

N

Z

N

AN

Z

AAAC

A

2Zniekształcenie kości miednicy, obręczy barkowej i kończyn (wrodzone, po złamaniach i po stanach zapalnych), upośledzające sprawnośćNND

C

NDDD

C

D
3Przewlekłe stany zapalne kościNNDNDD

C

D

C

C
781Skrócenie kończyny dolnej od 1 cm do 2 cmZ

N

Z

N

A

C

Z

N

AAAA
2Skrócenie kończyny dolnej powyżej 2 cm do 4 cm, z nieznacznym upośledzeniem sprawności ruchowejNNC

A

NC

A

C

A

A

C

D
3Skrócenie kończyny dolnej powyżej 4 cm do 6 cm, z upośledzeniem sprawności ruchowejNNC

D

ND

C

D

C

C

D

D
4Skrócenie kończyny dolnej, ze znacznym upośledzeniem sprawności ruchowejNND

C

NDDD

C

D
791Zwichnięcie nawykoweNNC

D

NDDC

D

D
2Zniekształcenia w obrębie wielkich stawów kończyn, nieznacznie upośledzające sprawność ruchowąNNC

A

NC

D

C

D

C

A

D
3Zniekształcenia w obrębie wielkich stawów kończyn, znacznie upośledzające sprawność ruchowąNND

C

NDDC

D

D
4Przewlekłe choroby stawów bez zniekształcenia oraz przewlekłe zapalenia tkanki łącznej rozlane i okołostawoweNNA

C

NC

A

C

A

AC

D

5Przewlekłe choroby stawów upośledzające sprawność ustrojuNND

C

NDDC

D

D
6Dawno przebyty rzut choroby reumatycznej bez zmian sprawności ustrojuZZANAAAD
7Rzut choroby reumatycznej w okresie leczenia lub postępowania profilaktycznegoNNDNC

D

C

D

CD
8Przewlekłe reumatoidalne zapalenie stawówNNDNDD

C

D

C

D
9Zmiany zwyrodnieniowe stawów nieznacznie upośledzające sprawność ruchowąNNA

C

NA

C

A

C

AD
10Zmiany zwyrodnieniowe stawów upośledzające sprawność ruchowąNNDND

C

D

C

C

D

D
801Stopa płaska lub wydrążona, bez upośledzenia sprawnościZ

N

Z

N

AN

Z

AAAA

C

2Stopa płaska, koślawa lub wydrążona, miernie upośledzająca sprawnośćNNC

A

NCCA

C

C
3Stopa szpotawa, końska, piętowa i inna, znacznie lub wybitnie upośledzająca sprawnośćNND

C

NDDD

C

D
811Żylaki kończynNNA

C

NA

C

A

C

A

C

A

C

2Rozległe żylaki kończyn, bez zmian troficznych skóry i owrzodzeńNNC

D

NC

D

C

D

CD
3Rozległe żylaki kończyn, ze zmianami troficznymi lub owrzodzeniamiNND

C

NDDD

C

D
821Brak jednego palucha lub innych palców stóp, z zachowaniem główek kości śródstopia, nie upośledzający chodzeniaZ

N

Z

N

AZ

N

AAAA
2Brak obu paluchów lub jednego palucha i innych palców stóp, z zachowaniem główek kości śródstopia, upośledzający chodzenieNNCNC

D

C

D

C

A

D
3Braki palców stóp, z uszkodzeniem główek kości śródstopiaNND

C

NDD

C

C

D

D
4Zniekształcenie palców stóp, nie utrudniające noszenia obuwia i chodzeniaZ

N

Z

N

A

C

Z

N

AAAA

C

5Zniekształcenie palców stóp utrudniające noszenie obuwia i chodzenieNND

C

ND

C

D

C

CD
831Brak czwartego lub piątego palca ręki prawej lub brak jednego dowolnego palca ręki lewej, z wyjątkiem kciukaNNA

C

NC

A

A

C

A

C

C

A

2Braki palców rąk nieznacznie upośledzające chwytNNC

A

ND

C

D

C

AD
3Braki palców rąk upośledzające chwytNND

C

NDD

C

C

D

D
4Częściowe braki palców rąk bez upośledzenia chwytuNNA

C

NC

A

C

A

AD
5Częściowe braki palców rąk z upośledzeniem chwytuNND

C

NDC

D

CD
6Ograniczenie ruchów palców rąk lub ich przykurcz, bez upośledzenia chwytuNNA

C

NA

C

A

C

AD
7Ograniczenie ruchów palców rąk lub ich przykurcz, z upośledzeniem chwytuNNC

D

ND

C

D

C

CD
8Zrośnięcie palców rąk lub palce nadliczbowe, bez upośledzenia chwytuNNC

D

NC

D

C

D

CD
9Zrośnięcie palców rąk lub palce nadliczbowe, z upośledzeniem chwytuNND

C

ND

C

D

C

C

D

D

Objaśnienia szczegółowe

Do § 76. Przez brak kończyny należy rozumieć nie tylko brak całej kończyny (dolnej lub górnej), ale także brak zasadniczej części kończyny - dłoni, przedramienia, stopy czy podudzia.

W razie braku kończyny górnej, jeżeli to dotyczy personelu dowódczego lub administracyjnego, o zdolności do służby należy orzekać indywidualnie.

Do § 77 pkt 1 i 2. Zniekształcenia, ubytki i stawy rzekome obojczyka należy kwalifikować według § 32.

pkt 2. Według tego punktu należy kwalifikować również stawy rzekome.

pkt 3. Według tego punktu należy kwalifikować również gruźlicę kości.

Do § 78. Kończyny dolne należy mierzyć w pozycji leżącej, wyprostowane, z zsuniętymi stopami. Długość bezwzględną kończyny dolnej mierzy się od szczytu krawędzi kostki bocznej. Długość względną mierzy się od kolca biodrowego górnego do szczytu kostki przyśrodkowej. W wypadkach wątpliwych, kiedy istnieją różnice w wymiarach obu kończyn, należy wykonać rtg.

pkt 4. Dotyczy skrócenia kończyny powyżej 6 cm.

Do § 79 pkt 1. Zwichnięcia nawykowe można rozpoznać tylko na podstawie stwierdzenia w czasie badania bądź na podstawie dokumentacji lekarskiej, stwierdzającej kilkakrotnie przebyte zwichnięcia.

pkt 2 i 3. Według tych punktów należy kwalifikować staw biodrowy szpotawy i koślawy oraz kolana szpotawe i koślawe. Przez staw biodrowy szpotawy należy rozumieć takie wzajemne ustawienie szyjki i trzonu kości udowej, które tworzy kąt zbliżony do prostego; przez staw biodrowy koślawy - które tworzy kąt nadmiernie rozwarty powyżej 130°. Rozpoznanie stawu biodrowego szpotawego i koślawego należy opierać na zdjęciu rtg. Ustawienia koślawego lub szpotawego kolana nie należy zawsze uważać za wadę powodującą zaburzenia statyki. W prawidłowej ocenie takiego stanu pomocne mogą być pomiary odległości między kolanami lub stopami, płaskostopie z różnym nasileniem jako wyraz wyróżnienia koślawości lub szpotawości i dolegliwości spowodowane rozciąganiem wiązadeł stawu kolanowego.

Pomiarów dokonuje się w pozycji stojącej z zestawionymi (złączonymi) kończynami dolnymi. Przy kolanach szpotawych (o-kształtnych) miarodajny jest odstęp między kłykciami przyśrodkowymi kości udowych (przy złączonych stopach); przy kolanach koślawych (x-kształtnych) - odstęp między wypukłościami kostek wewnętrznych podudzi (przy złączonych kolanach). Przy odstępie między kolanami do 5 cm lub między stopami do 3 cm z reguły nie występują zaburzenia statyki. Badanych takich należy kwalifikować jako zdolnych. Przy odstępie między kolanami do 10 cm mogą występować nieznaczne zaburzenia statyki, słabo nasilone dolegliwości wiązadeł stawu kolanowego, tendencja do płaskostopia. Badanych takich należy kwalifikować jako zdolnych z ograniczeniem. Przy odstępie między kolanami ponad 10 cm lub między stopami ponad 6 cm stwierdza się często występowanie bólów statycznych kolan i płaskostopie, a nierzadko, koślawe ustawienie stóp. Przy bardzo znacznych zniekształceniach i zaburzeniach statyki, spowodowanych szpotawością lub koślawością kolan, badanych należy kwalifikować jako niezdolnych. W wypadkach wątpliwych, szczególnie z pogranicza, badanych należy kierować do ortopedy.

pkt 5. Według tego punktu należy kwalifikować również gruźlicę stawów.

pkt 6 i 7. Według tych punktów należy kwalifikować wyłącznie na podstawie dokumentacji lekarskiej z przebytego leczenia oraz aktualnych wyników badań lekarskich dodatkowych. Za dawno przebyty rzut należy uważać ten, który miał miejsce przynajmniej przed 5 laty.

Do § 80. Przez stopę płaską należy rozumieć obniżenie sklepienia podłużnego oraz poprzecznego. Stopa płaska wiotka, bez obciążenia, ma kształt prawidłowy. Obniżenie sklepienia następuje tylko przy obciążeniu stopy (I°).

Przez stopę płaską z upośledzeniem sprawności należy rozumieć stopę płaską ze stałym obniżeniem sklepienia podłużnego, koślawością, bolesnym napinaniem się mięśni strzałkowych (II°).

Przy dalszym nasilaniu się objawów występują wyraźne zmiany w prawidłowym ustawieniu kości i zmiany w stawach stępu. Chód jest niezgrabny, męczący (III°).

Do § 83. Za brak palca uważa się: w przypadku kciuka - brak przynajmniej paliczka paznokciowego, w przypadku pozostałych palców - przynajmniej dwóch paliczków.

Przy ocenie lewej ręki osób leworęcznych można stosować kwalifikacje, jakie obowiązują przy ocenie prawej ręki osób praworęcznych.

pkt 1-7. Według tych punktów należy kwalifikować palce młotowate, przykrywające, nadliczbowe i paluch koślawy.

pkt 2-7. Wymagana jest ocena lekarza chirurga ortopedy.

pkt 8 i 9. Przez zrośnięcie palców z upośledzeniem sprawności należy rozumieć zrośnięcie kciuka ze wskazicielem lub wskaziciela z trzecim palcem albo zrośnięcie ze sobą palców trzeciego, czwartego i piątego.

Dział XVIII - Nowotwory

1234567891011
841Nowotwory niezłośliwe nie upośledzające sprawności ustrojuZ

N

Z

N

AZ

N

AAAA
2Nowotwory niezłośliwe szpecące lub powodujące zaburzenia czynności narządówNNC

D

NC

D

C

D

C

D

D
851Nowotwory złośliwe wszelkich rodzajów i stopniNNDNDDDD
2Blizny po usunięciu nowotworów złośliwych lub po leczeniu energią promienistąNND

C

ND

C

D

C

D

C

D

Objaśnienia szczegółowe

Do § 85 pkt 1.  Nowotwory należy rozpoznawać wyłącznie na podstawie badania histopatologicznego.

pkt 2. Z wyjątkiem blizn po nabłoniakach, które należy traktować według § 3.

Dział XIX - Narząd rodny

1234567891011
861Wady rozwojowe narządu rodnego nie upośledzające ogólnej sprawności ZZA-AAA-
2Wady rozwojowe narządu rodnego upośledzające sprawność ustrojuNND

C

-C

D

C

D

C

D

-
3Zaburzenia hormonalne cyklu miesiączkowego, z nieznacznym upośledzeniem sprawności ustrojuNNC

A

-C

A

C

A

A

C

-
4Zaburzenia hormonalne cyklu miesiączkowego, ze znacznym upośledzeniem sprawności ustrojuNND-DDD

C

-
871Zastarzałe pęknięcia lub blizny krocza, nie upośledzające sprawności ustrojuNNA-AAA-
2Obniżenie ścian pochwy, z wytworzeniem zachyłka pęcherzowego lub odbytniczegoNND

C

-C

D

C

D

C-
3Obniżenie ścian pochwy z wytworzeniem zachyłka pęcherzowego i towarzyszącym wysiłkowym nietrzymaniem moczuNND-DDD-
4Obniżenie ścian pochwy z wytworzeniem zachyłka pęcherzowego lub odbytniczego, z całkowitym nietrzymaniem moczu lub zaburzeniem czynności zwieracza odbytuNND-DDD-
5Całkowite wypadanie narządu rodnegoNND-DDD-
6Guzy przydatków, torbiele sromu, mięśniaki macicyNND-C

D

C

D

C

D

-
881Nieprawidłowe położenie macicy nie upośledzające sprawności ustrojuZZA-AAA-
2Nieprawidłowe położenie macicy z częściowym upośledzeniem sprawności ustrojuN

Z

N

Z

C

D

-CCC-
3Przetoki maciczne, pochwowe i kroczoweNND-DDD-
891Ostre i podostre stany zapalne narządu rodnego wewnętrznego, bez zmian anatomicznychNNC

D

-CCC-
2Ostre i podostre stany zapalne narządu rodnego wewnętrznego, ze zmianami anatomicznymi w zakresie przydatków i przymaciczaNND-DDD-
3Powtarzające się przewlekłe zmiany zapalne narządu rodnego wewnętrznego, ze znacznymi zmianami anatomicznymi przydatków i przymacicza oraz objawami otrzewnowymiNND-DDD-
4Stan po odcięciu nadpochwowym lub wycięciu całkowitym macicy z powodów innych niż nowotwory złośliweNND

C

-DDC

D

-
5Stan po wycięciu całkowitym macicy z powodu nowotworu złośliwego; nowotwory złośliwe narządu rodnegoNND-DDD-
901Udokumentowana gruźlica narządu rodnegoNND-DDD-
911CiążaNN------

Objaśnienia szczegółowe

Badania ginekologiczne należy przeprowadzać przy kwalifikowaniu zarówno kandydatek do służby, jak i strażaków kobiet. Badania przeprowadza specjalista chorób kobiecych.

Do § 86 pkt 1. Należą tu przegrody i przewężenia pochwy, macica jednorożna, dwurożna, dwuszyjkowa, podwójna, wady rozwojowe jajowodów.

pkt 2. Dotyczy znacznego niedorozwoju lub braku macicy; zmiana skojarzona jest zazwyczaj z niedomogą hormonalną układu rozrodczego, która rzutuje na ogólną sprawność ustroju.

pkt 3. Obfite miesiączki przy jednoczesnym istnieniu mięśniaków i bolesne miesiączki przy zmianach o charakterze endometriozy, potwierdzone aktualnym wynikiem badania ginekologicznego.

Do § 87 pkt 6. Dotyczy np. torbieli gruczołu przedsionkowego, mięśniaków macicy i innych zmian.

Do § 88 pkt 1. Na przykład tyłozgięcie macicy wolne.

pkt 2. Na przykład tyłozgięcie macicy umocowane.

ZAŁĄCZNIK Nr  3

dla celów WKL

ORZECZENIE Nr ...../.......

KOMISJI LEKARSKIEJ MINISTERSTWA SPRAW WEWNĘTRZNYCH W ........

Dnia ........ 19 .... r.

Komisja w składzie: przewodniczący ..........................

członkowie: 1) ..........................

2) ..........................

dokonała badania lekarskiego skierowanego(ej) przez ...........

...............................................................

CZĘŚĆ A

1. Imię, nazwisko i imiona rodziców ...........................

2. Dokładny adres .............................................

3. Stopień ............. 4. Przydział służbowy ................

5. Data i miejsce urodzenia ...................................

6. Data wstąpienia do służby ..................................

7. Data zwolnienia ze służby ..................................

8. Obecnie jest zatrudniony i w jakim charakterze .............

9. Nie pracuje od dnia ........... z powodu ...................

10. Tożsamość badanego stwierdzono na podstawie ...............

11. Skargi i wywiad chorobowy: ................................

...........................................................

...........................................................

...........................................................

...........................................................

...........................................................

12. Czy i gdzie się leczył, czasowa niezdolność (od-do): ......

...........................................................

...........................................................

...........................................................

...........................................................

13. Wzrost ...... cm. Waga ...... kg. Ciśnienie krwi ..........

14. Stan przedmiotowy: ........................................

...........................................................

...........................................................

...........................................................

...........................................................

...........................................................

.......................................

15. Wyniki badań lekarzy specjalistów (dodatkowych): ..........

...........................................................

...........................................................

...........................................................

...........................................................

...........................................................

...........................................................

16. Rozpoznanie: ..............................................

...........................................................

...........................................................

...........................................................

...........................................................

...........................................................

17. Stopień zdolności do służby ustalony na podstawie

przepisów: ................................................

...........................................................

...........................................................

...........................................................

...........................................................

...........................................................

...............................................................

18. Związek schorzenia (niezdolności, ograniczonej zdolności do

służby) ze służbą: ........................................

...........................................................

...........................................................

...........................................................

...........................................................

...........................................................

19. Uzasadnienie pkt 18: ......................................

...........................................................

...........................................................

...........................................................

...........................................................

...........................................................

20. Uwagi komisji lekarskiej: .................................

...........................................................

...........................................................

...........................................................

...........................................................

...........................................................

CZĘŚĆ B

a) pierwsze a) schorzenie (kalectwo) podstawowe

b) ponowne b) schorzenie (kalectwo)

współistniejące

I. Rozpoznanie

...............................................................

...............................................................

...............................................................

...............................................................

...............................................................

...............................................................

...............................................................

II. Wskazania

1. Badany może wykonywać pracę zarobkową ......................

2. Przeciwwskazane są prace ...................................

3. Badany wymaga ..............................................

III. Orzeczenie

1. Badany jest zdolny - częściowo niezdolny - całkowicie

niezdolny do pracy.

2. Badany wymaga - nie wymaga - opieki innej osoby.

3. Zalicza się badanego do ........... grupy inwalidów.

4. Inwalidztwo pozostaje - nie pozostaje - w związku ze służbą.

5. Inwalidztwo pozostaje w związku z wypadkiem - chorobą

powstałą w związku ze szczególnymi właściwościami lub

warunkami służby.

6. Zalicza się badanego do .......... grupy inwalidów z tytułu

schorzeń narządów ruchu - wzroku.

7. Inwalidztwo istnieje od ....................................

8. Inwalidztwo jest trwałe. Termin badania kontrolnego ........

Przed badaniem należy wykonać: .............................

............................................................

............................................................

............................................................

IV. Uzasadnienie orzeczenia

dotyczące stanu inwalidztwa ..................... ur. .........

...............................................................

...............................................................

...............................................................

...............................................................

...............................................................

...............................................................

...............................................................

______

Członkowie Komisji: Przewodniczący Komisji

1. ........................... .......................

2. ...........................

m.p.

.....................

(data)

______

Decyzja Okręgowej Komisji Lekarskiej Ministerstwa Spraw

Wewnętrznych

Przewodniczący

.......................

m.p.

.......................

(data)

Niepotrzebne skreślić

ZAŁĄCZNIK Nr  4

dla celów KBL

ORZECZENIE Nr ....../.......

KOMISJI LEKARSKIEJ MINISTERSTWA SPRAW WEWNĘTRZNYCH W ..........

Dnia ......... 19... r.

Komisja w składzie: przewodniczący ..........................

członkowie: 1) ..........................

2) ..........................

dokonała badania lekarskiego skierowanego(ej) przez ...........

...............................................................

CZĘŚĆ A

1. Imię, nazwisko i imiona rodziców ...........................

2. Dokładny adres .............................................

3. Dane dotyczące przebiegu służby (stopień, przydział

służbowy) ..................................................

4. Data i miejsce urodzenia ...................................

5. Data wstąpienia do służby ..................................

6. Data zwolnienia ze służby ..................................

7. Obecnie jest zatrudniony i w jakim charakterze .............

...........................................................

8. Skargi i wywiad chorobowy (obecne dolegliwości, przebyte

choroby, zabiegi operacyjne, leczenie): ....................

............................................................

............................................................

............................................................

9. Stan przedmiotowy (wpisać tylko odchylenia od stanu

prawidłowego oraz różnice w stosunku do poprzedniego

badania): ..................................................

............................................................

............................................................

............................................................

10. Wyniki badań lekarzy specjalistów (dodatkowych): ..........

...........................................................

...........................................................

...........................................................

...........................................................

Wzrost ......... Ciężar ciała ........ Tętno ........ Ciśnienie

krwi ..............

CZĘŚĆ B

I. Rozpoznanie

...............................................................

...............................................................

...............................................................

...............................................................

...............................................................

...............................................................

II. Wskazania

1. Badany może wykonywać pracę zarobkową ......................

2. Przeciwwskazane są prace ...................................

3. Badany wymaga ..............................................

III. Orzeczenie

1. Badany jest zdolny - częściowo niezdolny - całkowicie

niezdolny do pracy oraz wymaga - nie wymaga - opieki innej

osoby.

2. Zalicza się badanego do ........... grupy inwalidów.

3. Inwalidztwo pozostaje - nie pozostaje - w związku ze służbą.

4. Inwalidztwo pozostaje w związku z wypadkiem - chorobą

powstałą w związku ze szczególnymi właściwościami lub

warunkami służby.

5. Zalicza się badanego do .......... grupy inwalidów z tytułu

schorzeń narządów ruchu - wzroku.

6. Inwalidztwo istnieje od ....................................

7. Inwalidztwo jest trwałe. Termin badania kontrolnego ........

Przed badaniem należy wykonać ..............................

IV. Uzasadnienie orzeczenia

Członkowie Komisji: Przewodniczący Komisji

1. ........................... .......................

2. ........................... .......................

(data)

m.p.

______

Decyzja Okręgowej Komisji Lekarskiej Ministerstwa Spraw

Wewnętrznych

Przewodniczący

.......................

m.p.

Data ............. 19 .....r.

Niepotrzebne skreślić

ZAŁĄCZNIK Nr  5

Warszawa dnia .......... 19 .... r.

ORZECZENIE Nr .......

................. Komisja Lekarska Ministerstwa Spraw

Wewnętrznych w ................ zawiadamia ....................

...............................................................

(stopień, imię, nazwisko i imiona rodziców)

zam. ..........................................................

o zakończeniu czynności komisyjno-lekarskich, w wyniku których

podjęto następujące ustalenia:

CZĘŚĆ A

Orzeczenie o zdolności do służby

1. Rozpoznanie .............................................

............................................................

............................................................

............................................................

............................................................

............................................................

............................................................

2. Stopień zdolności do służby ................................

............................................................

3. Związek schorzenia (niezdolności lub ograniczonej zdolności)

ze służbą ..................................................

............................................................

CZĘŚĆ B

Orzeczenie o inwalidztwie

1. Uznano, że brak jest podstaw prawnych do zaliczenia Pana(i)

do jednej z grup inwalidów.

2. Uznano Pana(ią) za inwalidę(kę) i zaliczono do ....... grupy

inwalidów.

3. Uznano, że inwalidztwo pozostaje - nie pozostaje w związku

ze służbą.

4. Uznano, że inwalidztwo pozostaje w związku z wypadkiem -

chorobą powstałą wskutek szczególnych właściwości lub

warunków służby.

5. Uznano, że wymaga - nie wymaga Pan(i) opieki innej osoby.

6. Uznano, że z tytułu schorzeń narządów ruchu - wzroku - jest

Pan(i) inwalidą(ką) ......... grupy.

7. Uznano, że inwalidztwo istnieje od .........................

8. Inwalidztwo jest trwałe - czasowe. Termin badania

kontrolnego ..................

9. Ustalono następujące wskazania i przeciwwskazania do pracy:

a) wskazania ...............................................

b) przeciwwskazania ........................................

10. Uzasadnienie orzeczenia: ..................................

...........................................................

...........................................................

...........................................................

...........................................................

...........................................................

...........................................................

...........................................................

...........................................................

...........................................................

Niniejsze orzeczenie do czasu zatwierdzenia przez Okręgową

Komisję Lekarską Ministerstwa Spraw Wewnętrznych (także w razie

wniesienia odwołania) nie jest orzeczeniem ostatecznym. Od

wyżej wymienionych ustaleń Komisji Lekarskiej przysługuje

Panu(i) prawo wniesienia odwołania do Okręgowej Komisji

Lekarskiej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w terminie 14 dni od

daty otrzymania niniejszego zawiadomienia.

Jeśli w przepisowym terminie Pan(i) nie wniesie odwołania od

niniejszego orzeczenia, a Okręgowa Komisja Lekarska

Ministerstwa Spraw Wewnętrznych nie uchyli orzeczenia - staje

się ono prawomocne.

Orzeczenie Okręgowej Komisji jest ostateczne.

PRZEWODNICZĄCY

KOMISJI LEKARSKIEJ

.....................

(pieczątka i podpis)

Niepotrzebne skreślić

______

Do ......... Komisji Lekarskiej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych

w .............................................................

Przyjęcie do wiadomości treści orzeczenia nr .... z dnia

................ stwierdzam własnoręcznym podpisem.

...................................

(podpis poddanego badaniu komisyjnemu)

Dnia ......... 19 ... r.