Rozdział 4 - Próby w locie i loty próbne - Zdatność statków powietrznych do lotu.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2018.709 t.j.

Akt obowiązujący

Wersja od: 10 kwietnia 2018 r.

Rozdział  4 

Próby w locie i loty próbne

§  11. 

1. Próby w locie, które obejmują związane z tymi próbami próby na ziemi, ze względu na rodzaje lotów dzielą się na loty:

1) wykonywane na potrzeby opracowywania nowego projektu statku powietrznego, części i akcesoriów;

2) wykonywane w celu wykazania spełnienia podstawy certyfikacji lub zgodności z projektem typu;

3) wykonywane w celu poddania eksperymentom nowych koncepcji projektowych, wymagających niekonwencjonalnych manewrów lub profili lotu, w przypadku których mogłoby dojść do wykroczenia poza zatwierdzoną obwiednię warunków lotu;

4) szkoleniowe w ramach szkolenia w zakresie prób w locie.

2. Próby w locie ze względu na stopień złożoności, poziom zagrożenia i wymagane kwalifikacje personelu lotniczego dzielą się na:

1) kategorię pierwszą:

a) lot początkowy nowego typu statku powietrznego lub statku powietrznego, którego właściwości lotne lub sterowania mogły zostać znacząco zmodyfikowane,

b) lot, w czasie którego należy się spodziewać właściwości lotnych znacząco różniących się od znanych dotychczas,

c) lot wykonywany w celu zbadania nowatorskich lub niekonwencjonalnych cech projektu statku powietrznego lub techniki jego wykonania,

d) lot wykonywany w celu wyznaczenia lub rozszerzenia obwiedni warunków lotu,

e) lot wykonywany w celu wyznaczenia wymaganych osiągów, właściwości lotnych i sterowania, w przypadku osiągnięcia wartości granicznych obwiedni warunków lotu,

f) lot szkoleniowy w ramach szkolenia w zakresie prób w locie kategorii pierwszej w organizacjach projektujących lub produkujących;

2) kategorię drugą:

a) lot niesklasyfikowany jako próby w locie kategorii pierwszej wykonywany statkiem powietrznym, dla którego nie został jeszcze wydany certyfikat typu,

b) lot niesklasyfikowany jako próby w locie kategorii pierwszej wykonywany statkiem powietrznym, dla którego został wydany certyfikat typu, po wprowadzeniu na tym statku powietrznym niezatwierdzonej modyfikacji, a który wymaga:

– ogólnej oceny zachowania statku powietrznego, lub

– oceny podstawowych procedur załogi statku powietrznego, w przypadku korzystania z nowego lub zmodyfikowanego systemu lub potrzeby wprowadzenia takiego systemu, lub

– wykroczenia poza ograniczenia aktualnie zatwierdzonych warunków użytkowania, ale w obszarze badanej obwiedni warunków lotu,

c) lot szkoleniowy w ramach szkolenia w zakresie prób w locie kategorii drugiej w organizacjach projektujących lub produkujących;

3) kategorię trzecią:

a) lot wykonywany każdym egzemplarzem statku powietrznego w celu wydania poświadczenia zgodności po zakończeniu jego budowy, który nie wymaga przekraczania ograniczeń warunków użytkowania wynikających z certyfikatu typu lub instrukcji użytkowania w locie,

b) lot niesklasyfikowany jako próby w locie kategorii pierwszej lub kategorii drugiej wykonywany statkiem powietrznym, dla którego został wydany certyfikat typu, w przypadku wprowadzenia na tym statku powietrznym zmiany wynikającej ze zmiany projektu typu, która podlegać będzie zatwierdzeniu.

§  12. 

1. Próby w locie przeprowadza się zgodnie z programem prób w locie zawierającym:

1) opis przedmiotu próby w locie, obejmujący:

a) podstawowe dane geometryczne oraz rysunek statku powietrznego w trzech rzutach,

b) projektowy ciężar i pole położeń środka ciężkości statku powietrznego,

c) projektowe ograniczenia statku powietrznego opatrzone uwagą: "W trakcie prób w locie obowiązują ograniczenia potwierdzone przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego w tymczasowej instrukcji użytkowania w locie.",

d) informacje o zespole napędowym statku powietrznego,

e) inne informacje określone w zakresie odpowiadającym informacjom podawanym w tymczasowej instrukcji użytkowania w locie;

2) cel prób w locie;

3) wskazanie przepisów, na podstawie których są przeprowadzane próby w locie;

4) zakres prób w locie;

5) wykaz wyposażenia przewidywanego do wykorzystania w trakcie przeprowadzania prób w locie;

6) opis sposobu, w jaki wyposażenie będzie skalowane i sprawdzane przed próbami w locie;

7) opis sposobu, w jaki będzie wykazane spełnianie w niezbędnym zakresie wymagań technicznych zawartych w podstawie certyfikacji przed próbami w locie;

8) procedury przeprowadzania prób w locie;

9) kolejność realizacji prób w locie;

10) sposób organizacji prób w locie;

11) środki bezpieczeństwa właściwe dla kategorii prób w locie;

12) sposób dokumentowania prób w locie;

13) warunki przeprowadzenia prób w locie, w tym wymagania i warunki dla osób uczestniczących w próbach w locie, o ile nie stanowią części instrukcji operacyjnej prób w locie organizacji projektującej lub produkującej;

14) sposób zapoznania osób uczestniczących w próbach w locie z zasadami postępowania w przypadkach sytuacji niebezpiecznych oraz z użyciem środków ratowniczych.

2. Tymczasowa instrukcja użytkowania w locie, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. e, zawiera:

1) ograniczenia warunków lotu statku powietrznego, przy czym w formie tabeli zamieszcza się ograniczenia prędkości lotu, współczynnika obciążenia, ciężaru i położenia środka ciężkości;

2) wskazówki i informacje niezbędne dla członków załogi statku powietrznego do bezpiecznego przeprowadzenia próby w locie.

§ 13. Zakres instrukcji operacyjnej prób w locie określa:

1) pkt 21.A.243 lit. a w załączniku I do rozporządzenia 748/2012 - w przypadku organizacji projektującej;

2) pkt 21.A.143 lit. a w załączniku I do rozporządzenia 748/2012 - w przypadku organizacji produkującej.

§  14. 

1. Próby w locie przeprowadza pilot posiadający uprawnienie pilota doświadczalnego klasy odpowiedniej do kategorii prób w locie, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 104 ust. 1 ustawy.

2. Jeżeli w programie prób w locie w zakresie warunków przeprowadzania prób w locie przewiduje się rozszerzoną ocenę statku powietrznego z załogą jednoosobową, próby w locie kategorii pierwszej, o których mowa w § 11 ust. 2 pkt 1 lit. b-e, może przeprowadzać, na warunkach określonych w programie prób w locie, również pilot posiadający uprawnienie pilota doświadczalnego klasy drugiej oraz praktykę lotniczą wymaganą do wydania uprawnienia pilota doświadczalnego klasy pierwszej odpowiednio do rodzaju posiadanej licencji, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 104 ust. 1 ustawy.

3. Próby w locie kategorii trzeciej, o których mowa w § 11 ust. 2 pkt 3 lit. b, może przeprowadzać również pilot posiadający ważną licencję odpowiednią dla kategorii statku powietrznego, który jest przedmiotem próby w locie, oraz praktykę lotniczą wymaganą do wydania uprawnienia pilota doświadczalnego klasy trzeciej odpowiednio do rodzaju posiadanej licencji, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 104 ust. 1 ustawy.

4. Jeżeli w programie prób w locie w zakresie warunków przeprowadzania prób w locie przewiduje się rozszerzoną ocenę statku powietrznego z załogą wieloosobową w zastosowaniach do operacji specjalnych, w tym w rolnictwie, budownictwie, fotografii, miernictwie, obserwacji i patrolowaniu, reklamie powietrznej, próby w locie może przeprowadzać na warunkach określonych w programie prób w locie, w charakterze drugiego pilota, również pilot nieposiadający uprawnień pilota doświadczalnego, który posiada praktykę lotniczą wymaganą do wydania uprawnienia pilota doświadczalnego klasy odpowiedniej do prób w locie odpowiednio do rodzaju posiadanej licencji, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 104 ust. 1 ustawy.

§ 15. Sprawozdanie z prób w locie zawiera:

1) opis przedmiotu prób w locie;

2) cel prób w locie;

3) podstawę przeprowadzenia prób w locie;

4) zakres prób w locie;

5) chronologiczny wykaz wszystkich zmian na prototypie statku powietrznego lub egzemplarzu statku powietrznego, na którym przeprowadzano próby w locie, dokonywanych w rezultacie prób w locie, które wykazały niespełnienie wymagań technicznych zawartych w podstawie certyfikacji, ze wskazaniem przyczyny wprowadzenia zmiany na prototypie statku powietrznego;

6) przebieg prób w locie, w tym informacje o zjawiskach nietypowych lub niebezpiecznych zaistniałych w trakcie przeprowadzania prób w locie;

7) szczegółowe dane dotyczące każdej z przeprowadzanych prób w locie oraz obliczenia niezbędne do przeanalizowania tych danych;

8) szczegółowe omówienie wyników prób w locie wraz z wnioskami końcowymi.

§  16. 

1. Sprawozdanie z prób w locie, o którym mowa w § 15, sporządza przeprowadzający próby w locie.

2. Sprawozdanie z prób w locie podpisują wszystkie osoby uczestniczące w próbach w locie oraz osoby analizujące wyniki prób w locie i opracowujące wnioski końcowe.

§ 17. Wyróżnia się następujące rodzaje lotów próbnych:

1) loty wykonywane po dokonaniu czynności obsługowych statku powietrznego, w wyniku których jest wymagane sprawdzenie tego statku powietrznego w locie;

2) loty wykonywane w trakcie eksploatacji statku powietrznego, w celu sprawdzenia zdatności statku powietrznego w locie.

§  18. 

1. Loty próbne przeprowadza się zgodnie z programem lotu próbnego odpowiednim do rodzaju lotu próbnego, o którym mowa w § 17, który opracowuje przeprowadzający loty próbne, chyba że program lotu próbnego:

1) stanowi część dokumentacji obsługowej statku powietrznego albo

2) został sporządzony przez producenta statku powietrznego.

2. Przepisy § 12 ust. 1 pkt 2, 4 i 11-13 stosuje się odpowiednio.

3. Loty próbne przeprowadza się z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z instrukcji użytkowania statku powietrznego w locie.

§ 19. Osoby uczestniczące w przeprowadzaniu lotu próbnego powinny być zapoznane ze sposobem postępowania w sytuacjach niebezpiecznych oraz ze sposobem użycia środków ratowniczych.

§  20. 

1. Dowódca statku powietrznego przeprowadzający lot próbny powinien posiadać ważną licencję pilota zawodowego lub liniowego na daną kategorię statku powietrznego z ważnym uprawnieniem na klasę lub typ statku powietrznego, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 104 ust. 1 ustawy.

2. Loty próbne szybowcem albo balonem przeprowadza pilot posiadający odpowiednio ważną licencję pilota szybowcowego albo balonowego, z wpisanym uprawnieniem instruktorskim.

3. Z przeprowadzonego lotu próbnego dowódca statku powietrznego sporządza sprawozdanie z lotu próbnego. Przepisy § 15 pkt 1-4 i 6-8 stosuje się odpowiednio.

4. Sprawozdanie z lotu próbnego podpisują wszystkie osoby uczestniczące w locie próbnym.