Zatwierdzenie zmian w statucie Banku Polskiego.
Dz.U.1926.92.531
Akt jednorazowyROZPORZĄDZENIE
PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ
z dnia 4 września 1926 r.
o zatwierdzeniu zmian w statucie Banku Polskiego.
Na podstawie art. 12 statutu Banku Polskiego (załącznik do rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 20 stycznia 1924 r. Dz. U. R. P. Nr. 8, poz. 75) zatwierdza się uchwałę Nadzwyczajnego Walnego Zebrania Akcjonarjuszów Banku Polskiego z dnia 31 sierpnia 1926 r., dotyczącą zmian niektórych artykułów statutu Banku Polskiego. Tekst zmienionych artykułów podaje się jako załącznik, stanowiący integralną część niniejszego rozporządzenia.
Upoważnia się Ministra Skarbu do ogłoszenia całego statutu Banku Polskiego (Dz. U. R. P. z 1924 r. Nr. 8, poz. 75) z uwzględnieniem zmian, wprowadzonych ustawą z dnia 19 grudnia 1924 r. (Dz. U. R. P. z 1925 r. Nr. 2 poz. 15) oraz niniejszem rozporządzeniem.
ZAŁĄCZNIK
Tekst zmienionych artykułów statutu Banku Polskiego.
Tekst zmienionych artykułów statutu Banku Polskiego.
Siedzibą Banku jest miasto stołeczne Warszawa. Działalność Banku obejmuje cały obszar Rzeczypospolitej Polskiej i może być rozszerzona na mocy odpowiednich układów, zatwierdzonych przez Radę Ministrów na wniosek Ministra Skarbu, na terytorja, włączone do polskiego obszaru celnego.
Bank może za zgodą Ministra Skarbu otwierać i zwijać Oddziały i Zastępstwa.
Kapitał zakładowy Banku wynosi sto miljonów złotych, podzielonych na miljon akcyj po 100 złotych. Powiększenie kapitału zakładowego do sumy, nieprzekraczającej stu pięćdziesięciu miljonów; złotych, może być dokonane za zgodą Ministra Skarbu, na skutek uchwały Rady Banku, powziętej większością co najmniej dziewięciu członków Rady i Prezesa Banku.
Dalsze powiększenie kapitału zakładowego może nastąpić na mocy uchwały Walnego Zebrania Akcjonarjuszów w sposób przewidziany w art. 12.
Akcje Banku są imienne. Każdą wydaną akcję imienną wpisuje się do prowadzonej przez Bank księgi akcjonarjuszów z oznaczeniem imienia i nazwiska, miejsca zamieszkania i zawodu właściciela.
Akcje Banku winny być opatrzone numerami porządkowemi, pieczęcią Banku i podpisami: Prezesa Banku, Dyrektora i Skarbnika. Podpisy mogą być wykonane sposobem graficznym.
Na podstawie uchwały Rady Banku mogą być wydane akcje zbiorowe.
Za zgodą Prezesa Banku akcje imienne mogą być zamieniane na akcje na okaziciela, jednakże tylko w odcinkach nie wyższych nad 10 akcyj, przyczem ogólna ilość akcyj na okaziciela nie może przekraczać 15% kapitału zakładowego Banku.
Wpisanie zmiany własności akcji imiennej w księdze akcjonarjuszów następuje na zasadzie zgody Prezesa Banku, zaznaczonej na akcji obok cesji.
Akcjonarjusz winien, celem uzyskania prawa uczestniczenia na Walnem Zebraniu i prawa wybieralności do Rady Banku i Komisji Rewizyjnej, uzyskać na przepisanie akcji imiennej zgodę Prezesa: Banku,
W wypadkach spadkobrania zaznacza się zmianę właściciela akcji imiennej w księdze akcjonarjuszów i na samej akcji na mocy prawnego wylegitymowania się spadkobiercy.
W razie zagubienia akcji imiennej właściciel jej zawiadamia o tem Bank, celem ogłoszenia w Monitorze Polskim najpierw o zagubieniu akcji, a po upływie trzech miesięcy o jej unieważnieniu, poczem akcjonarjusz otrzymuje nową akcję imienną wraz z talonem bez kuponów, opatrzoną temi samemi numerami z zaznaczeniem, że została wydana; wzamian zagubionej.
W razie zagubienia akcji na okaziciela obowiązują ogólne przepisy prawne.
O zagubieniu kuponów Bank żadnych zastrzeżeń nie przyjmuje.
Akcjonarjusze, zapisani w księgach Banku, korzystają z przysługującego im prawa uczestniczenia w sprawach Banku przez Walne Zebranie.
Do kompetencji Walnego Zebrania należą następujące sprawy:
Uchwały Walnego Zebrania, dotyczące powiększenia kapitału zakładowego, wymagają zatwierdzenia przez Ministra Skarbu,
Uchwały, dotyczące innych zmian statutu oraz likwidacji w czasie trwania przywileju emisyjnego, wymagają zatwierdzenia przez władze ustawodawcze.
Walne Zebrania bywają zwyczajne i nadzwyczajne.
Zwyczajne Walne Zebranie zwołuje Rada Banku raz do roku przed upływem marca, przedewszystkiem dla spraw, wskazanych w punktach a) i b) art. 12.
Nadzwyczajne Walne Zebranie zwołuje Rada:
W wypadkach, przewidzianych w punktach b) i c) winny być Radzie, jednocześnie z żądaniem zwołania -Walnego Zebrania, przedstawione sprawy, które mają być wniesione na Walne Zebranie. Sprawy na Walne Zebranie wnosi Rada wraz z własnym wnioskiem.
Nadzwyczajne Walne Zebranie winno być zwołane najpóźniej w ciągu 4 tygodni od dnia złożenia Prezesowi Banku odnośnego żądania.
Wnioski akcjonarjuszów, uprawnionych do udziału w Walnem Zebraniu a reprezentujących co najmniej 1/10 część kapitału zakładowego, winny być umieszczone na porządku dziennym Walnego Zebrania, jeśli złożone zostały Radzie na 4 tygodnie przed jego terminem.
Do uczestniczenia w Walnem Zebraniu uprawnieni są ci właściciele akcyj imiennych, którzy:
Rada Banku nadaje ogólny kierunek działalności Banku, nadzoruje czynności organów wykonawczych Banku i jest uprawniona do rozstrzygania wszystkich spraw, które nie są zastrzeżone na rzecz Walnego Zebrania.
W szczególności do obowiązków Rady należy:
Rada Banku składa się z Prezesa Banku i Wiceprezesa Banku, mianowanych przez Prezydenta Rzeczypospolitej oraz 12 członków Rady, wybieranych przez Walne Zebranie, które wybiera nadto corocznie trzech zastępców. W razie ustąpienia członka Rady przed terminem, albo z powodu sprzeciwu Ministra Skarbu (art. 26) wchodzi ten zastępca, który otrzymał najwięcej głosów; przy równej liczbie głosów wchodzi starszy wiekiem. Zastępca sprawnie czynności członka aż do najbliższego zwyczajnego Walnego Zebrania.
Członkowie Rady z wyboru wybierani są na trzy lata.
Ministrowi Skarbu w ciągu 3 dni po dokonaniu wyborów przysługuje prawo założenia sprzeciwu przeciwko wyborowi któregokolwiek z członków Rady lub zastępców.
Corocznie ustępuje 4 członków Rady według starszeństwa wyboru, a w ciągu pierwszych dwóch lat przez losowanie. Ustępujący członkowie Rady mogą być wybrani ponownie.
Uchwały Rady zapadają prostą większością głosów, z wyjątkiem wypadków, w których wymagana jest większość kwalifikowana (art. 4 i 52).
W razie równości głosów przeważa głos przewodniczącego.
Prezesa Banku mianuje Prezydent Rzeczypospolitej na wniosek Rady Ministrów na okres pięciu lat. Po upływie tego terminu Prezes może być mianowany ponownie.
Prezes nie może być jednocześnie posłem lub senatorem, ani też nie może sprawować żadnego płatnego państwowego, komunalnego lub prywatnego urzędu, ani należeć do organów kierowniczych lub nadzorczych jakiegokolwiek przedsiębiorstwa, ani też być jego wspólnikiem firmowym lub komandytowym i musi odpowiadać warunkom, wymienionym w punktach b) i c) artykułu 16.
Przepisy niniejszego artykułu nie dotyczą przedsiębiorstw, w których Bank bierze udział w myśl art. 56.
Wiceprezesa Banku mianuje na wniosek Rady Ministrów Prezydent Rzeczypospolitej na okres 5 lat.
Wiceprezes musi odpowiadać wymaganiom, określonym w ustępie drugim art. 35.
Wiceprezes zastępuje Prezesa Banku w razie jego nieobecności. Prezes może mu przekazywać część swoich czynności.
Wiceprezes otrzymuje stałe uposażenie z funduszów Banku ustalane przez Ministra Skarbu na wniosek Rady Banku; za udział w posiedzeniach Rady nie otrzymuje osobnego wynagrodzenia.
Wiceprezes może być ponownie mianowany; przed upływem lat pięciu może być usunięty jedynie w trybie przewidzianym w art. 37.
Dyrekcja Banku, będąca jego organem wykonawczym i administracyjnym, składa się z Naczelnego Dyrektora i Dyrektorów w liczbie oznaczonej przez Radę, wybranych przez Radę i zatwierdzonych przez Ministra Skarbu, Członkowie Dyrekcji nie mogą być posłami i senatorami i nie mogą mianować żadnych płatnych stanowisk poza Bankiem, z wyjątkiem przedsiębiorstw, w których Bank bierze udział w myśl art. 56.
W czasie nieobecności Naczelnego Dyrektora zastępuje go jeden z Dyrektorów, wyznaczony przez Radę.
Uposażenie Naczelnego Dyrektora i Dyrektorów jest stałe i nie może być uzależnione ani od zysków, ani od obrotów Banku i przedsiębiorstw, w których Bank bierze udział (art. 56), Wysokość wynagrodzenia oznacza Rada Banku.
Bank posiada do 31 grudnia 1944 r. wyłączny przywilej wypuszczania biletów bankowych, będących prawnym środkiem płatniczym i posiadających nieograniczoną moc umarzania zobowiązań przez zapłatę, wyjąwszy wypadki, w których na mocy wyraźnego postanowienia ustawy lub umowy zapłata ma nastąpić w inny sposób.
Przywilej ten może być przedłużony na mocy osobnej ustawy.
Wycofanie z obiegu poszczególnych odcinków lub też wszelkich kategoryj biletów bankowych ustala Rada Banku za zgodą Ministra Skarbu. Terminy wymiany, po których upływie wycofane bilety zostają umorzone, ogłaszane będą w Monitorze Polskim i nie mogą być krótsze niż 6 miesięcy od dnia ich ogłoszenia.
Równowartość nieprzedstawionych w terminie do wymiany biletów przelewa się na dobro rachunku Skarbu.
Obieg biletów bankowych ma być pokryty co najmniej w 30% następującemi wartościami:
Wartości, wymienione w punktach c), d), e) i f), winny opiewać na waluty, które mogą być bez trudności zamienione na waluty wymienialne na złoto.
Rada Banku oznacza, jakie waluty zagraniczne odpowiadają powyższym warunkom.
Przy obliczaniu pokrycia potrąca się:
Z chwilą rozpoczęcia wymiany biletów Banku na złoto, te tylko waluty zagraniczne mogą być uważane za pokrycie w rozumieniu niniejszego artykułu, które w każdej chwili będą mogły być faktycznie wymienione zagranicą na złoto, zaś do weksli zagranicznych (punkt f) można zaliczać tylko weksle akceptowane lub żyrowane przez pierwszorzędne banki zagraniczne i płatne w ciągu 90 dni.
Pokrycie 30%-we może być z ważnych powodów obniżane na mocy zatwierdzonej przez Ministra Skarbu uchwały Rady, powziętej większością co najmniej dziewięciu członków Rady i Prezesa Banku.
Ilekroć pokrycie obiegu biletów bankowych spadnie poniżej 40% a nie niżej 30%, Bank płaci Skarbowi za każdą dekadę podatek emisyjny w wysokości 1% w stosunku rocznym od sumy emisji.
Ilekroć pokrycie obiegu biletów bankowych spadnie poniżej 30%, Bank płaci Skarbowi podatek od nadwyżki obiegu biletów ponad sumę pokrytą w wysokości 30% według następujących norm:
3% | rocznie | przy | pokryciu | poniżej | 30% | ||
6% | " | " | " | " | 27% | ||
10% | " | " | " | " | 24% | aż | do 20% |
włącznie; przy dalszym spadku pokrycia podatek 10%-wy podnosi się o 1% za każdy spadek o 1% poniżej 20 %.
Obliczenie podatku odbywa się co 10 dni przy sporządzaniu dekadowych bilansów.
Jeżeli procent pokrycia spada poniżej 30%, stopa dyskontowa musi być wyższa ponad 6% przynajmniej o 1/3 część stopy podatku płaconego Skarbowi.
Za zgodą Ministra Skarbu Rada Banku może większością co najmniej dziewięciu członków Rady i Prezesa Banku zmienić artykuł 51 w tym kierunku:
Po wejściu w życie 40%-go pokrycia biletów bankowych zasady opodatkowania, podług ustępu trzeciego niniejszego artykułu, będą stosowane przy spadku pokrycia poniżej 40%, 37%, 34% i 30%.
Bilety bankowe, znajdujące się w obiegu, które nie są pokryte wartościami, wskazanemi w art. 51, muszą być pokryte:
Do zakresu działania Banku, poza czynnościami emisyjnemi (art. 46-54), należy:
Bank nie może nabywać na swój własny rachunek akcyj i udziałów, z wyjątkiem akcyj lub udziałów przedsiębiorstw, przygotowujących bilety bankowe i inne papiery (Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych), przedsiębiorstw, mających na celu budowę i prowadzenie elewatorów zbożowych oraz przedsiębiorstw, utworzonych w porozumieniu z Ministrem Skarbu, mających bezpośrednio na celu ułatwianie działalności Banku. Udział Banku w kapitale zakładowym wymienionych przedsiębiorstw nie może razem wynosić więcej niż 25 miljonów złotych.
Poza wypadkami, przewidzianemi w art. 57, Bank nie może nabywać na własność nieruchomości, o ile nie są potrzebne na pomieszczenie Banku i jego pracowników.
Bank me może kupować na własny rachunek, ani udzielać pożyczek na zastaw własnych akcyj, jednakże może je nabywać dla umieszczenia funduszu emerytalnego pracowników Banku.
Bank dyskontuje weksle, powstałe z dokonanych obrotów gospodarczych. Weksle te mają być w chwili przyjęcia płatne najdalej w ciągu trzech miesięcy, w miejscowościach, w których Bank ma swój Oddział lub Zastępstwo, przyczem winny być opatrzone z zasady trzema, a wyjątkowo tylko dwoma podpisami osób, całkowicie zasługujących na zaufanie.
Warranty (świadectwa zastawowe), przedstawione do dyskonta, musza być płatne również najdalej w ciągu trzech miesięcy i posiadać co najmniej dwa po'- osób lub firm, całkowicie zasługujących na zaufanie.
Warranty, zabezpieczone całkowicie produktami rolnemi, oraz weksle rolników za nabyte nasiona, nawozy sztuczne, narzędzia rolnicze i inwentarz mogą być sześciomiesięczne, jednakże suma tych warrantów i weksli nie może przekraczać 20 % sumy portfelu wekslowego Banku.
Bank nie jest obowiązany do wyjawiania powodów nieprzyjęcia weksla do dyskonta.
Bank może dyskontować papiery wartościowe państwowe, komunalne i hipoteczne oraz kupony od nich, płatne najdalej w ciągu trzech miesięcy od dnia zdyskontowania.
Ogólna suma zużyta na dyskontowanie tych papierów nie może przekraczać 10% sumy portfelu wekslowego Banku.
Bank udziela pożyczek i otwiera kredyty na przeciąg czasu nie dłuższy niż 3 miesiące, na zastaw:
Stopa procentowa od pożyczek, zabezpieczonych zastawem, winna być co najmniej o 1 % wyższa od stopy dyskontowej, obowiązującej w okresie, za który procent jest pobierany.
Rada Banku ustala pozostałe warunki i normy tych pożyczek, w szczególności zaś oznacza, jakie papiery wartościowe i w jakim procencie swojej wartości mogą być przyjmowane do zastawu.
O ile dłużnik chce spłacić jakikolwiek dług wobec Banku przed terminem, otrzyma za pozostały czas płatności długu zwrot odsetek, według zasad ustalanych przez Radę Banku.
Bank może przyjmować za zwykłem potwierdzeniem pieniądze i banknoty krajowe i zagraniczne bez oprocentowania, na rachunki bieżące do zwrotu na każde żądanie, albo z oznaczeniem terminu zwrotu.
Za zgodą Ministra Skarbu Bank może również przyjmować wkłady procentowe, lecz tylko od własnych pracowników oraz członków władz Banku,
Bank może bez podania powodów odmówić otwarcia rachunku i przyjęcia wkładu, jak również otwarty już rachunek zamknąć.
Rok kalendarzowy jest rokiem operacyjnym Banku.
Papiery wartościowe, będące w posiadaniu Banku, wstawia się do bilansu według ich kursu giełdowego z dnia 31 grudnia, a w razie gdyby w tym dniu nie było notowań - według kursu dni poprzednich. O ile jednak kurs giełdowy jest wyższy od ceny nabycia papierów, za podstawę przyjmuje się kurs nabycia.
Z kosztów handlowych tylko wydatki na nowe banknoty mogą być rozkładane na większą ilość lat.
Z całego czystego rocznego zysku przeznacza się 10% na fundusz zapasowy aż do chwili, gdy fundusz ten dojdzie do 20 % kapitału zakładowego; w następnych latach przeznacza się na ten cel 5% aż do chwili, gdy fundusz zapasowy dojdzie do połowy kapitału zakładowego.
Z reszty wydziela się przedewszystkiem akcjonarjuszom dywidendę nie wyższą niż 8%, Jeśli, po potrąceniu na fundusz zapasowy, zysk nie przekroczy 12% kapitału zakładowego, to z części zysku, pozostałej po odliczeniu 8% dywidendy, przeznacza się połowę dla akcjonarjuszów na superdywidendę, a połowę dla Skarbu, O ile zysk, wykazany po potrąceniu na fundusz zapasowy, przekracza 12% kapitału zakładowego, to z nadwyżki, pozostałej po odliczeniu 8% dywidendy, 2% superdywidendy i 2% dla Skarbu, przypada 1/3 na dalszą superdywidendę. a 2/3 dla Skarbu.
O ile zyski roczne nie wystarczają na wydzielenie dywidendy w wysokości 4%, zaś fundusz zapasowy wynosi więcej niż 10% kapitału zakładowego, to można z niego uzupełnić dywidendę do 4%.
Fundusz zapasowy jest przeznaczony na pokrycie strat i odpisów, niedających się pokryć z rocznych zysków oraz na uzupełnienie dywidendy do 4% (art. 75)
Co najmniej połowa funduszu zapasowego musi być lokowana w papierach państwowych.
Bank winien ogłaszać w Monitorze Polskim:
Skrócony bilans musi zawierać następujące pozycje:
A. Po stronie czynnej:
B. Po stronie biernej:
Bank Polski jest wolny od wszelkich podatków państwowych i samorządowych, jako też od wszelkich opłat stemplowych, z wyjątkiem podatku od nieruchomości i podatku gruntowego.
Zamieszczone na końcu postanowienia przejściowe o Komitecie Organizacyjnym Banku (art. 91, 92 i 93) skreśla się.
Dokumenty powiązane
Jeżeli chcesz mieć dostęp do wszystkich dokumentów powiązanych, zaloguj się do LEX-a Nie korzystasz jeszcze z programów LEX? Zamów dostęp testowy »