Rozdział 3 - Pośrednictwo pracy i poradnictwo zawodowe - Zatrudnienie i bezrobocie.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1991.106.457

Akt utracił moc

Wersja od: 1 listopada 1994 r.

Rozdział  3

Pośrednictwo pracy i poradnictwo zawodowe

Art.  11. 

1. Pośrednictwo pracy polega na udzielaniu pomocy bezrobotnym i poszukującym pracy w uzyskaniu odpowiedniego zatrudnienia oraz zakładom pracy w znalezieniu odpowiednich pracowników.

2. Pośrednictwo pracy prowadzą rejonowe urzędy pracy. Pośrednictwo pracy jest wykonywane nieodpłatnie i opiera się na następujących zasadach:

1) dostępności usług pośrednictwa dla wszystkich osób poszukujących pracy oraz dla zakładów pracy,

2) dobrowolności - oznaczającej wolne od przymusu korzystanie z usług pośrednictwa pracy dla obu stron,

3) równości - oznaczającej obowiązek rejonowych urzędów pracy udzielania wszystkim poszukującym pracy pomocy w znalezieniu zatrudnienia, bez względu na ich narodowość, przynależność do organizacji politycznych, społecznych, na płeć, wyznanie i inne okoliczności,

4) jawność - oznaczającej, że każde wolne miejsce pracy zgłoszone do urzędu powinno być podane do wiadomości bezrobotnych i poszukujących pracy.

3. Zakłady pracy są obowiązane na bieżąco informować rejonowe urzędy pracy, właściwe dla siedziby zakładu pracy, o wszystkich wolnych miejscach pracy oraz o miejscach przygotowania zawodowego.

Art.  12. 

1. Rejonowe urzędy pracy rejestrują bezrobotnych i inne osoby poszukujące pracy oraz prowadzą karty rejestracyjne tych osób.

2. Bezrobotni mają obowiązek zgłaszania się do właściwego rejonowego urzędu pracy w wyznaczonych terminach, co najmniej raz w miesiącu, oraz na każdorazowe jego wezwanie w celu potwierdzenia swej gotowości do pracy i uzyskania informacji o możliwościach zatrudnienia, przyuczenia do zawodu lub przekwalifikowania.

Art.  13. 

Rejonowe urzędy pracy w razie braku możliwości zapewnienia bezrobotnym odpowiedniej pracy:

1) inicjują przyuczenie do zawodu lub przekwalifikowanie bezrobotnych oraz przyznają i wypłacają zasiłki szkoleniowe w czasie tego przyuczenia lub przekwalifikowania, a także finansują tę działalność,

2) inicjują organizowanie dodatkowych miejsc pracy w zakładach pracy i udzielają im pomocy finansowej w tym zakresie,

3) inicjują oraz finansują, w zakresie ustalonym w ustawie, prace interwencyjne,

4) inicjują oraz finansują, w zakresie ustalonym w ustawie, roboty publiczne,

5) udzielają pożyczek i pomocy w uzyskaniu kredytów na podjęcie działalności gospodarczej,

6) przyznają i wypłacają zasiłki dla bezrobotnych.

Art.  14. 

1. Rejonowy urząd pracy inicjuje przyuczenie do zawodu lub przekwalifikowanie bezrobotnych w celu zwiększenia ich szans na uzyskanie pracy, podwyższenia dotychczasowych kwalifikacji zawodowych lub zwiększenia aktywności zawodowej, a w szczególności w razie:

1) braku kwalifikacji zawodowych,

2) konieczności zmiany kwalifikacji w związku z brakiem propozycji pracy odpowiadającej ich kwalifikacjom i stanowi zdrowia,

3) utraty zdolności do wykonywania pracy w dotychczas wykonywanym zawodzie.

2. 11  Rejonowy urząd pracy kieruje bezrobotnego na wskazane przez niego przyuczenie do zawodu lub przekwalifikowanie, jeżeli zostanie uprawdopodobnione, że szkolenie to zapewni uzyskanie pracy, a także spełniony jest przynajmniej jeden z warunków, o których mowa w ust. 1.

3. Przyuczenie do zawodu lub przekwalifikowanie nie powinno trwać dłużej niż 6 miesięcy. W przypadkach uzasadnionych programem szkolenia w danym zawodzie okres ten może być przedłużony przez rejonowy urząd pracy do 12 miesięcy.

Art.  15. 

1. 12  Wysokość zasiłku szkoleniowego wynosi 115% zasiłku.

2. 13  (skreślony).

3. 14  (skreślony).

4. 15  (skreślony).

5. Bezrobotny nie uprawniony do zasiłku, z zastrzeżeniem art. 34 pkt 3, a skierowany na przyuczenie do zawodu lub przekwalifikowanie, nie ma prawa do zasiłku szkoleniowego. Koszty szkolenia i ubezpieczenia takiego bezrobotnego ponosi rejonowy urząd pracy kierujący na szkolenie.

6. 16  (skreślony).

7. Bezrobotny, który z przyczyn nie usprawiedliwionych przerwał szkolenie, jest obowiązany do zwrotu jego kosztów i nabywa prawo do zasiłku, jeżeli spełnia warunki określone w art. 20 ust. 1 pkt 2.

8. Osobom pobierającym zasiłki szkoleniowe przysługują, na zasadach przewidzianych dla pracowników:

1) zasiłki rodzinne, pielęgnacyjne i pogrzebowe,

2) świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych,

3) świadczenia zakładów opieki zdrowotnej, które są udzielane na podstawie wpisu w legitymacji ubezpieczeniowej, dokonywanego przez rejonowy urząd pracy.

9. Zasiłki szkoleniowe przysługują również za udokumentowane okresy niezdolności do pracy, za które przysługiwałyby zasiłki z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

10. Zasiłki, o których mowa w ust. 8 pkt 1, oraz zasiłki szkoleniowe wypłacane na warunkach określonych w ust. 9 podlegają rozliczeniu przez rejonowe urzędy pracy w ciężar składek na ubezpieczenie społeczne, w trybie przewidzianym dla tych składek.

11. Świadczenia określone w ust. 8 pkt 3 przysługują także członkowi rodziny osoby pobierającej zasiłek szkoleniowy na zasadach przewidzianych dla członków rodzin pracowników, na podstawie wpisu w legitymacji ubezpieczeniowej dokonywanego przez rejonowy urząd pracy.

12. Rejonowy urząd pracy może sfinansować ze środków funduszu pracy koszty przyuczenia do zawodu lub przekwalifikowania pracowników, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 2.

Art.  16. 

1. Rejonowe urzędy pracy mogą udzielać z Funduszu Pracy pożyczek:

1) zakładom pracy na zorganizowanie dodatkowych miejsc pracy dla bezrobotnych skierowanych na te miejsca,

2) jednorazowo bezrobotnym oraz pracownikom w okresie wypowiedzenia, zwalnianym z pracy na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, na podjęcie działalności gospodarczej.

2. Wysokość pożyczki, o której mowa w ust. 1, nie może przekraczać dwudziestokrotnego przeciętnego wynagrodzenia.

3. Zakład pracy, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, jest zobowiązany do zorganizowania dodatkowych miejsc pracy w terminach określonych w umowie pożyczki i zatrudnia skierowanych bezrobotnych przez okres co najmniej 24 miesięcy.

4. Pożyczka dla osób, o których mowa w ust. 1 pkt 2, może być umorzona na wniosek pożyczkobiorcy do wartości 50%, pod warunkiem prowadzenia działalności gospodarczej co najmniej przez okres 24 miesięcy.

5. Warunki udzielania pożyczek, wysokość stopy procentowej oraz warunki spłaty określa się w umowie zawieranej przez rejonowy urząd pracy z pożyczkobiorcą, zgodnie z zasadami określonymi, w drodze rozporządzenia, przez Ministra Pracy i Polityki Socjalnej.

6. Wykazy zakładów pracy i osób, którym udzielono pożyczki, podawane są do wiadomości publicznej w rejonowym urzędzie pracy.

Art.  17. 

1. Rejonowy urząd pracy zwraca zakładowi pracy część wydatków poniesionych na wynagrodzenie związane z zatrudnieniem bezrobotnego przy pracach interwencyjnych, w wysokości nie przekraczającej przysługującego mu zasiłku oraz składki na ubezpieczenie społeczne od tego wynagrodzenia przez okres do 6 miesięcy. Jeżeli bezrobotny nie był uprawniony do zasiłku, zwrotowi podlega wynagrodzenie w wysokości zasiłku minimalnego oraz składki tego zasiłku.

2. Jeżeli zakład pracy nadal zatrudnia skierowanego bezrobotnego przez okres dalszych co najmniej 6 miesięcy, zawierając umowę o pracę na czas nie określony, po upływie tego okresu rejonowy urząd pracy zwraca temu zakładowi część wynagrodzenia wypłaconego w tym okresie w łącznej wysokości jednego przeciętnego wynagrodzenia oraz składkę na ubezpieczenie społeczne od tego wynagrodzenia.

3. Rejonowy urząd pracy, kierując bezrobotnego do prac interwencyjnych, ma obowiązek wziąć pod uwagę jego wiek, stan zdrowia oraz rodzaje uprzednio wykonywanej pracy.

Art.  18.  ¹⁷

1. Na wniosek organizatora robót publicznych wynagrodzenie bezrobotnego, skierowanego przez rejonowy urząd pracy i zatrudnionego przy tych robotach, pokrywane jest z Funduszu Pracy w wysokości nie przekraczającej 75% przeciętnego wynagrodzenia na każdego skierowanego i zatrudnionego oraz składki na ubezpieczenie społeczne od tego wynagrodzenia.

2. Na wniosek organizatora robót publicznych kierownik rejonowego urzędu pracy może przyznawać zaliczki ze środków Funduszu Pracy na poczet wypłat wynagrodzeń oraz na składki na ubezpieczenie społeczne, o których mowa w ust. 1.

3. Na wniosek organizatora robót publicznych kierownik wojewódzkiego urzędu pracy, po uzyskaniu opinii rejonowej rady zatrudnienia, może wyrazić zgodę na refundowanie do 50% rzeczowych kosztów organizacji robót publicznych, nie więcej jednak niż 25% kwoty finansowanych z Funduszu Pracy wynagrodzeń i składek na ubezpieczenie społeczne skierowanych bezrobotnych.

4. Przepisy ust. 2 i 3 mają zastosowanie do rejonów administracyjnych (gmin) zagrożonych szczególnie wysokim bezrobociem strukturalnym, o których mowa w art. 30 ust. 3.

5. Minister Pracy i Polityki Socjalnej po zasięgnięciu opinii Naczelnej Rady Zatrudnienia może określić, w drodze rozporządzenia, rejony administracyjne (gminy) inne niż wymienione w art. 30 ust. 3, w których mają zastosowanie przepisy ust. 2.

6. Przepis art. 17 ust. 3 stosuje się odpowiednio.

Art.  19.  ¹⁸

 Minister Pracy i Polityki Socjalnej określa, w drodze rozporządzenia, zasady organizowania prac interwencyjnych i robót publicznych oraz zasady przyznawania zaliczek i finansowania rzeczowych kosztów organizacji robót publicznych, o których mowa w art. 18 ust. 2 i 3.

Art.  20. 

1. Prawo do zasiłku przysługuje bezrobotnemu za każdy dzień kalendarzowy po dniu zarejestrowania we właściwym rejonowym urzędzie pracy, jeżeli:

1) nie ma dla niego propozycji odpowiedniej pracy, propozycji przyuczenia do zawodu lub przekwalifikowania, skierowania do prac interwencyjnych, robót publicznych lub na utworzone dodatkowo miejsce pracy oraz

2) w okresie 12 miesięcy poprzedzających dzień zarejestrowania pozostawał w stosunku pracy albo w stosunku służbowym co najmniej 180 dni lub podlegał ubezpieczeniu społecznemu z tytułu innej pozarolniczej działalności przez okres co najmniej 180 dni.

2. Warunku określonego w ust. 1 pkt 2 nie stosuje się do bezrobotnych:

1) z którymi rozwiązano stosunek pracy na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, zarejestrowanych w okresie 6 miesięcy od dnia rozwiązania stosunku pracy,

2) absolwentów,

3) zwolnionych z zasadniczej albo okresowej służby wojskowej, służby wojskowej pełnionej w charakterze kandydata na żołnierza zawodowego, przeszkolenia wojskowego absolwentów szkół wyższych, zasadniczej służby w obronie cywilnej lub służby zastępczej, zarejestrowanych w okresie 3 miesięcy od dnia zwolnienia ze służby,

4) po urlopach wychowawczych, zarejestrowanych w okresie 6 miesięcy od dnia zakończenia urlopu wychowawczego,

5) u których ustało prawo do świadczeń rentowych, rehabilitacyjnych, zasiłków chorobowych lub macierzyńskich, zarejestrowanych w okresie 6 miesięcy od dnia ustania prawa do tych świadczeń,

6) zwolnionych z zakładów karnych, zarejestrowanych w okresie 3 miesięcy od dnia zwolnienia z zakładu, jeżeli w okresie 12 miesięcy przed pozbawieniem wolności spełniali warunek, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, lub pracowali w czasie odbywania kary pozbawienia wolności przez okres co najmniej 180 dni,

7) którzy po okresie pobierania zasiłku lub zasiłku szkoleniowego podjęli pracę, lecz z przyczyn dotyczących zakładu pracy nie przepracowali 180 dni, jeżeli w terminie 7 dni od dnia rozwiązania umowy o pracę zarejestrowali się we właściwym rejonowym urzędzie pracy; dotyczy to również bezrobotnych, którzy podjęli pracę w ramach prac interwencyjnych i robót publicznych.

3. 19  Wysokość zasiłku wynosi 36 % przeciętnego wynagrodzenia, z zastrzeżeniem ust. 11 oraz art. 25 pkt 2.

4. 20  (skreślony).

5. 21  Ustalenie wysokości zasiłków następuje każdorazowo poczynając od dnia ogłoszenia przeciętnego wynagrodzenia.

6. 22  (skreślony).

7. 23  Bezrobotnym absolwentom przysługuje zasiłek po upływie 3 miesięcy od zarejestrowania się do końca dwunastego miesiąca po dniu ukończenia szkoły lub uzyskania uprawnień do wykonania określonego zawodu.

8. 24  (skreślony).

9. 25  (skreślony).

10. 26  (skreślony).

11. 27  Młodocianemu, z którym rozwiązano umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego z przyczyn dotyczących zakładu pracy (art. 2 ust. 1 pkt 9 lit. a), oraz osobom, o których mowa w art.2 ust. 1 pkt 13 lit. b) i c), przysługuje zasiłek w wysokości 12% przeciętnego wynagrodzenia.

12. 28  Bezrobotnym pobierającym zasiłki przysługują świadczenia, o których mowa w art. 15 ust. 8 pkt 1 i 3 i ust. 9, a członkom ich rodzin - świadczenia, o których mowa w art. 15 ust. 8 pkt 3. Do świadczeń stosuje się przepis art. 15 ust. 10.

13. Świadczenia wymienione w ust. 12 przysługują również absolwentom i członkom ich rodzin w okresie 3 miesięcy, o którym mowa w ust. 7.

14. 29  Świadczenia wymienione w art. 15 ust. 8 pkt 3 przysługują bezrobotnemu, dla którego nie ma propozycji odpowiedniej pracy, przyuczenia do zawodu lub przekwalifikowania, skierowania do prac interwencyjnych, robót publicznych lub na utworzone dodatkowo miejsce pracy, oraz członkom jego rodziny.

Art.  21. 

1. Zasiłki wypłaca się w okresach miesięcznych z dołu. Zasiłek ustala się dzieląc kwotę przysługującego zasiłku przez 30 dni i mnożąc przez liczbę dni kalendarzowych przypadających w okresie, za który przysługuje zasiłek.

2. 30  Okres pobierania zasiłku nie może przekroczyć 12 miesięcy, z zastrzeżeniem ust. 3, 4, 5 i 5a.

3. 31  Bezrobotni, którzy do dnia rejestracji pozostawali w stosunku pracy lub w stosunku służbowym albo podlegali ubezpieczeniu społecznemu z tytułu innej pozarolniczej działalności przez co najmniej 25 lat kobiety i 30 lat mężczyźni, zachowują prawo do zasiłku przez okres do 18 miesięcy.

4. W razie urodzenia dziecka przez kobietę pobierającą zasiłek w okresie, o którym mowa w ust. 2 i 3, lub w ciągu 1 miesiąca po jego zakończeniu, okres ten ulega przedłużeniu o czas, przez który przysługiwałby jej, zgodnie z odrębnymi przepisami, zasiłek macierzyński.

5. Prawo do zasiłku do czasu nabycia prawa do emerytury zachowują bezrobotni:

1) 32  którzy pozostawali w stosunku pracy lub stosunku służbowym albo podlegali ubezpieczeniu społecznemu z tytułu innej pozarolniczej działalności przez co najmniej 30 lat kobiety i 35 lat mężczyźni,

2) którzy wykonywali prace uznane w przepisach emerytalno-rentowych za zatrudnienie w szczególnych warunkach przez okres co najmniej 15 lat w okresach wymienionych w ust. 3,

3) którym do uzyskania uprawnień emerytalnych brakuje nie więcej niż 2 lata,

4) wymienieni w art. 25 pkt 2.

5a. 33  Prawo do zasiłku do czasu otrzymania propozycji odpowiedniej pracy, wykonywania prac interwencyjnych lub robót publicznych przysługuje, na warunkach określonych w ustawie, bezrobotnemu, który ma na utrzymaniu co najmniej jedno dziecko, na które pobiera zasiłek rodzinny lub w wieku do 25 lat - jeżeli kształci się ono w systemie dziennym w szkole lub w szkole wyższej i nie ma własnego stałego dochodu przekraczającego w miesiącu połowy najniższego wynagrodzenia, o ile:

1) małżonek bezrobotnego jest również bezrobotny i utracili oni prawo do zasiłku z przyczyn innych niż określone w art. 22 ust. 1,

2) bezrobotny jest samotny i utracił prawo do zasiłku z przyczyn innych niż określone w art. 22 ust. 1.

6. Bezrobotny nabywa ponownie prawo do zasiłku, jeżeli spełnił warunki określone w art. 20 ust. 1 pkt 1 i 2.

7. 34  Bezrobotny uprawniony do zasiłku przed skierowaniem na przyuczenie do zawodu lub przekwalifikowanie ma prawo do zasiłku po okresie przyuczenia do zawodu lub przekwalifikowania, jeżeli rejonowy urząd pracy nie ma dla niego propozycji odpowiedniej pracy, propozycji wykonywania prac interwencyjnych lub robót publicznych. Okres pobierania zasiłku, o którym mowa w ust. 2 i 3, przedłuża się o czas trwania przyuczenia do zawodu lub przekwalifikowania, nie mniej jednak niż o miesiąc.

8. 35  Decyzje o przyznaniu oraz utracie przez bezrobotnego prawa do zasiłku lub zasiłku szkoleniowego wydaje kierownik rejonowego urzędu pracy.

9. Uprawnionemu do zasiłku lub zasiłku szkoleniowego przysługują odsetki ustawowe, jeżeli rejonowy urząd pracy, od dnia złożenia przez uprawnionego wymaganych dokumentów - w terminach przewidzianych dla przyznania lub wypłaty tych świadczeń - nie ustalił prawa do nich lub nie dokonał ich wypłaty.

10. 36  Do bezrobotnych, o których mowa w ust. 5, nie stosuje się postanowień art. 12 ust. 2. Bezrobotni ci mają jednak obowiązek zgłaszania się na wezwanie właściwego rejonowego urzędu pracy, wystosowane w celu przedłożenia określonych w ustawie propozycji zatrudnienia.

Art.  22. 

1. Prawo do zasiłku nie przysługuje bezrobotnemu, który:

1) z przyczyn nie usprawiedliwionych nie stawił się w wyznaczonym terminie w rejonowym urzędzie pracy,

2) 37  odmówił bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy, przyuczenia do zawodu lub przekwalifikowania, wykonywania prac interwencyjnych lub robót publicznych,

3) przebywa za granicą lub pozostaje w innej sytuacji powodującej brak gotowości do podjęcia pracy; o fakcie wyjazdu za granicę bezrobotny jest zobowiązany zawiadomić urząd pracy,

4) porzucił pracę, powodując wygaśnięcie umowy o pracę, lub z którym umowa o pracę została rozwiązana bez wypowiedzenia z jego winy,

5) odmówił poddania się badaniom lekarskim mającym na celu ustalenie zdolności do pracy,

6) otrzymał pożyczkę lub kredyt na podjęcie działalności gospodarczej,

7) jest tymczasowo aresztowany,

8) 38  osiągnął w miesiącu wynagrodzenie lub dochód, przekraczające wynagrodzenie lub dochód, o których mowa w art. 2 ust. 2

9) odbywa zasadniczą albo okresową służbę wojskową, służbę wojskową w charakterze kandydata na żołnierza zawodowego, przeszkolenie wojskowe absolwentów szkół wyższych, zasadniczą służbę w obronie cywilnej lub służbę zastępczą,

10) pobiera rentę inwalidzką, rodzinną, świadczenie rehabilitacyjne albo otrzymał wynagrodzenie lub odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia po ustaniu stosunku pracy bądź uposażenie lub odprawę po ustaniu stosunku służbowego,

11) pobiera zasiłek wychowawczy po ustaniu stosunku pracy lub stosunku służbowego,

12) pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z małżonkiem osiągającym dochody przekraczające dwukrotnie przeciętne wynagrodzenie; nie dotyczy to przypadków, gdy dochód na członka rodziny nie przekracza 33% przeciętnego wynagrodzenia; dochód ten stwierdza się na podstawie zaświadczenia właściwego zakładu pracy lub urzędu.

2. Bezrobotny, o którym mowa w ust. 1, z zastrzeżeniem przepisu art. 20 ust. 1 pkt 2, uzyskuje prawo do zasiłku:

1) po upływie 90 dni od dnia ponownego zgłoszenia się w rejonowym urzędzie pracy - w przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 1 i 2,

2) od dnia zgłoszenia się w rejonowym urzędzie pracy - w przypadku wymienionym w ust. 1 pkt 3,

3) po upływie 90 dni od dnia zarejestrowania się w rejonowym urzędzie pracy - w przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4,

4) od dnia przedłożenia w rejonowym urzędzie pracy orzeczenia lekarskiego o zdolności do wykonywania pracy - w przypadku wymienionym w ust. 1 pkt 5,

5) po spłacie pożyczki lub kredytu i zarejestrowaniu się w rejonowym urzędzie pracy - w przypadku wymienionym w ust. 1 pkt 6,

6) od dnia ustania okoliczności - w przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 7, 9 i 12,

7) w miesiącu następującym po tym, w którym osiągnął wynagrodzenie - w przypadku wymienionym w art. 2 ust. 2 pkt 1,

8) po upływie okresu równego tylu miesiącom, ile wynosi iloraz osiągniętego dochodu netto i najniższego wynagrodzenia - w przypadku wymienionym w art. 2 ust. 2 pkt 2,

9) od dnia zarejestrowania w rejonowym urzędzie pracy po wygaśnięciu prawa do świadczeń lub upływu okresu, za który świadczenie wypłacono - w przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 10 i 11.

3. Bezrobotni pobierający zasiłki są obowiązani składać rejonowemu urzędowi pracy co miesiąc oświadczenie o nieosiąganiu wynagrodzeń lub dochodu przekraczających granice określone w ust. 2 pkt 7 i 8. Niezłożenie oświadczenia powoduje utratę prawa do zasiłku.

Art.  23. 

1. Bezrobotny, który pobrał nienależnie świadczenie pieniężne określone w ustawie, jest zobowiązany do jego zwrotu w terminie 14 dni od dnia doręczenie decyzji rejonowego urzędu pracy.

2. Za nienależnie pobrane świadczenia w rozumieniu ust. 1 uważa się:

1) świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie prawa do świadczeń lub obniżenie wysokości świadczeń, jeżeli bezrobotny pobierający świadczenie był pouczony o tych okolicznościach,

2) świadczenia wypłacone na podstawie nieprawdziwych oświadczeń lub sfałszowanych dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd rejonowego urzędu pracy przez bezrobotnego.

2a. 39   (skreślony).

3. Nie można żądać zwrotu nienależnie pobranych świadczeń za okres dłuższy niż 12 miesięcy.

4. Rejonowy urząd pracy na wniosek bezrobotnego może odroczyć zwrot nienależnie pobranego świadczenia na okres nie dłuższy niż 2 lata oraz w porozumieniu z właściwym ośrodkiem pomocy społecznej, w wyjątkowych przypadkach, uzasadnionych szczególnie trudną sytuacją materialną, rodzinną lub losową bezrobotnego, odstąpić od żądania zwrotu tego świadczenia.

5. Kwoty nienależnie pobranych świadczeń, o których mowa w ust. 1-3, podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Art.  23a.  ⁴⁰

1. Bezrobotnemu, któremu przyznano prawo do emerytury lub renty za okres, za który otrzymał zasiłek lub zasiłek szkoleniowy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaca świadczenie pomniejszone o kwotę odpowiadającą wysokości wypłaconych temu bezrobotnemu za ten okres zasiłków i przekazuje tę kwotę na konto Funduszu Pracy właściwego rejonowego urzędu pracy.

2. Kwota pomniejszenia, o której mowa w ust. 1, za okres pobierania zasiłku nie może być wyższa niż przyznana za ten okres emerytura lub renta.

Art.  24. 

1. Okresy pobierania zasiłków, o których mowa w art. 15 i 20 wlicza się do okresów pracy wymaganych do nabycia lub zachowania uprawnień pracowniczych oraz do okresów zatrudnienia w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin.

2. Okresów pobierania zasiłków nie wlicza się jednak do:

1) okresów pozostawania w stosunku pracy lub stosunku służbowym albo podlegania ubezpieczeniu społecznemu, o których mowa w art. 20 ust. 1 pkt 2,

2) okresu pracy, od którego zależy nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego,

3) stażu pracy określonego w odrębnych przepisach, wymaganego do wykonywania niektórych zawodów.

3. 41  Okresy niepobierania zasiłku z przyczyny wymienionej w art. 22 ust. 1 pkt 12 wlicza się do okresów wymaganych do nabycia lub zachowania uprawnień pracowniczych, z zastrzeżeniem przepisu ust. 2, oraz do okresów składkowych, w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin, jednak łącznie z okresami pobierania zasiłku, w wymiarze nie dłuższym od okresu, przez który bezrobotny pobierałby zasiłek, w przypadku niewystąpienia okoliczności, o której mowa w art. 22 ust. 1 pkt 12.

4. 42  Minister Pracy i Polityki Socjalnej określa, w drodze rozporządzenia, wysokość i sposób opłacania składki na ubezpieczenie społeczne za okresy niepobierania zasiłku, o których mowa w ust. 3.

Art.  25. 

Osobom objętym przepisami o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy przysługuje:

1) 43  (skreślony),

2) 44  zasiłek w wysokości 75% wynagrodzenia - obliczonego według zasad dotyczących obliczania podstawy wymiaru emerytury i renty, określonych w przepisach o emeryturach i rentach z ubezpieczenia społecznego jednakże w kwocie nie niższej od najniższego wynagrodzenia; zasiłek przysługuje osobom, które ukończyły lub ukończą wiek 55 lat kobieta, 60 lat mężczyzna w roku kalendarzowym, w którym rozwiązano stosunek pracy lub stosunek służbowy, i posiadają co najmniej minimalny okres zatrudnienia uprawniający do emerytury, jeżeli dla tej bezrobotnej osoby nie ma propozycji odpowiedniej pracy; art. 15 ust. 8 pkt 1 i 3 oraz art. 22 ust. 1 pkt 8 stosuje się odpowiednio; zasiłek podlega waloryzowaniu na zasadach przewidzianych dla świadczeń emerytalno - rentowych.

3) 45  (skreślony).

Art.  26. 

Zakłady pracy zatrudniające absolwentów szkół wyższych, zawodowych lub ogólnokształcących są zwolnione od ustalania od wynagrodzeń tych absolwentów składki na Fundusz Pracy, podatków od płac, od wynagrodzeń i za wzrost wynagrodzeń - przez okres nie przekraczający 12 miesięcy od dnia zatrudnienia absolwenta skierowanego przez rejonowy urząd pracy.

Art.  27.  ⁴⁶

 Rejonowy urząd pracy może przez okres 12 miesięcy zwracać zakładowi pracy, który zatrudnił skierowanego absolwenta, część poniesionych kosztów na wypłacane wynagrodzenia, nagrody i zasiłki z ubezpieczenia społecznego oraz opłacone składki na ubezpieczenie społeczne, w wysokości uzgodnionej, nie przekraczającej jednak kwoty 36% przeciętnego wynagrodzenia obowiązującego w ostatnim dniu zatrudnienia każdego rozliczanego miesiąca oraz składki na ubezpieczenie społeczne od tej kwoty.

Art.  28. 

Kwoty obliczonych zasiłków i zasiłków szkoleniowych za należny okres zaokrągla się w górę do pełnego tysiąca złotych.

Art.  29. 

1. Wojewódzkie i rejonowe urzędy pracy prowadzą orientację i poradnictwo zawodowe w celu udzielania młodocianym nie pobierającym nauki oraz pełnoletnim kandydatom do pracy specjalistycznej pomocy w wyborze zawodu, przekwalifikowaniu lub podjęciu pracy.

2. Orientacja zawodowa polega na ukierunkowaniu młodocianych i pełnoletnich do podjęcia odpowiedniego zatrudnienia, wyboru zawodu lub przekwalifikowania.

3. Poradnictwo zawodowe polega na udzielaniu porad wykorzystujących specjalistyczne badania lekarskie, psychologiczne i pedagogiczne.

4. Wojewódzkie i rejonowe urzędy pracy mogą zlecać wykonywanie specjalistycznych badań psychologicznych uprawnionym do tego jednostkom.

5. Orzecznictwo lekarskie na potrzeby poradnictwa zawodowego wykonują zakłady opieki zdrowotnej.

6. Koszty badań psychologicznych, pedagogicznych i lekarskich nie mogą obciążać bezrobotnego.

Art.  30. 

1. W województwach (rejonach lub gminach), w których liczba bezrobotnych nie przekracza 2% ogółu zatrudnionych, Rada Ministrów może, w drodze rozporządzenia, skrócić okres pobierania zasiłków dla wszystkich bądź niektórych grup bezrobotnych do 3 miesięcy; Rada Ministrów może również wyłączyć prawo do zasiłków osób, które pobierają świadczenia określone w art. 25, a także ograniczyć lub wyłączyć świadczenia określone w art. 16.

2. W rejonach administracyjnych, w których występuje znaczne nasilenie prac sezonowych, Rada Ministrów może, w drodze rozporządzenia, ograniczyć prawo do pobierania zasiłków do okresów poza sezonem.

3. 47  Rada Ministrów, przyjmując jako podstawowe kryteria stopę bezrobocia i przewidywany jego wzrost, określa, w drodze rozporządzenia, rejony administracyjne (gminy), zagrożone szczególnie wysokim bezrobociem strukturalnym, w których na podstawie odrębnych przepisów mogą być stosowane szczególne instrumenty ekonomiczno-finansowe i inne preferencje w celu ograniczenia bezrobocia i jego skutków. Rada Ministrów może we wszystkich lub niektórych z tych rejonów administracyjnych (gmin) wprowadzić w drodze rozporządzenia wydłużony okres pobierania zasiłków, określając równocześnie okres i dodatkowe warunki wymagane do wydłużonej wypłaty zasiłków.

Art.  31. 

1. Minister Pracy i Polityki Socjalnej określa, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady:

1) prowadzenia pośrednictwa pracy, orientacji i poradnictwa zawodowego,

2) prowadzenia rejestracji i ewidencji bezrobotnych oraz poszukujących pracy,

3) przyznawanie świadczeń określonych w ustawie,

4) ustalania trybu pobierania składek na Fundusz Pracy od osób podlegających ubezpieczeniu społecznemu z tytułu innej pozarolniczej działalności.

1a. 48  Minister Pracy i Polityki Socjalnej określa, w drodze rozporządzenia, klasyfikację zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakres jej stosowania.

2. Minister Pracy i Polityki Socjalnej może:

1) powołać pełnomocników do realizacji niektórych zadań wynikających z ustawy,

2) upoważnić do prowadzenia pośrednictwa pracy inne organy, organizacje lub osoby, określając zasady, warunki, termin ważności upoważnienia, zakres prowadzenia pośrednictwa pracy i obowiązki z tym związane oraz wysokość opłat taryfowych pobieranych od zakładów pracy.

3. Jeżeli warunki i obowiązki zawarte w upoważnieniu, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, nie są przestrzegane, Minister Pracy i Polityki Socjalnej może cofnąć upoważnienie przed upływem terminu ważności upoważnienia.

4. Prowadzenie pośrednictwa pracy w celach zysku jest zakazane.

¹¹ Art. 14 ust. 2 zmieniony przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 3 października 1992 r. (Dz.U.92.78.394) zmieniającej nin. ustawę z dniem 4 listopada 1992 r.

¹² Art. 15 ust. 1 zmieniony przez art. 4 pkt 3 lit. a) ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o zmianie niektórych ustaw dotyczących zatrudnienia oraz zaopatrzenia emerytalnego (Dz.U.92.21.84) z dniem 10 marca 1992 r.

¹³ Art. 15 ust. 2 skreślony przez art. 4 pkt 3 lit. b) ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o zmianie niektórych ustaw dotyczących zatrudnienia oraz zaopatrzenia emerytalnego (Dz.U.92.21.84) z dniem 10 marca 1992 r.

¹⁴ Art. 15 ust. 3 skreślony przez art. 4 pkt 3 lit. b) ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o zmianie niektórych ustaw dotyczących zatrudnienia oraz zaopatrzenia emerytalnego (Dz.U.92.21.84) z dniem 10 marca 1992 r.

¹⁵ Art. 15 ust. 4 skreślony przez art. 4 pkt 3 lit. b) ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o zmianie niektórych ustaw dotyczących zatrudnienia oraz zaopatrzenia emerytalnego (Dz.U.92.21.84) z dniem 10 marca 1992 r.

¹⁶ Art. 15 ust. 6 skreślony przez art. 4 pkt 3 lit. b) ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o zmianie niektórych ustaw dotyczących zatrudnienia oraz zaopatrzenia emerytalnego (Dz.U.92.21.84) z dniem 10 marca 1992 r.

¹⁷ Art. 18 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o zmianie ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu oraz o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz.U.94.108.516) z dniem 1 listopada 1994 r.

¹⁸ Art. 19 zmieniony przez art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o zmianie ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu oraz o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz.U.94.108.516) z dniem 1 listopada 1994 r.

¹⁹ Art. 20 ust. 3 zmieniony przez art. 4 pkt 4 lit. a) ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o zmianie niektórych ustaw dotyczących zatrudnienia oraz zaopatrzenia emerytalnego (Dz.U.92.21.84) z dniem 10 marca 1992 r.

²⁰ Art. 20 ust. 4 skreślony przez art. 4 pkt 4 lit. b) ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o zmianie niektórych ustaw dotyczących zatrudnienia oraz zaopatrzenia emerytalnego (Dz.U.92.21.84) z dniem 10 marca 1992 r.

²¹ Art. 20 ust. 5 zmieniony przez art. 4 pkt 4 lit. c) ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o zmianie niektórych ustaw dotyczących zatrudnienia oraz zaopatrzenia emerytalnego (Dz.U.92.21.84) z dniem 10 marca 1992 r.

²² Art. 20 ust. 6 skreślony przez art. 4 pkt 4 lit. d) ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o zmianie niektórych ustaw dotyczących zatrudnienia oraz zaopatrzenia emerytalnego (Dz.U.92.21.84) z dniem 10 marca 1992 r.

²³ Art. 20 ust. 7:

- zmieniony przez art. 4 pkt 4 lit. e) ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o zmianie niektórych ustaw dotyczących zatrudnienia oraz zaopatrzenia emerytalnego (Dz.U.92.21.84) z dniem 10 marca 1992 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 4 lit. a) ustawy z dnia 3 października 1992 r. (Dz.U.92.78.394) zmieniającej nin. ustawę z dniem 4 listopada 1992 r.

²⁴ Art. 20 ust. 8 skreślony przez art. 4 pkt 4 lit. f) ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o zmianie niektórych ustaw dotyczących zatrudnienia oraz zaopatrzenia emerytalnego (Dz.U.92.21.84) z dniem 10 marca 1992 r.

²⁵ Art. 20 ust. 9 skreślony przez art. 4 pkt 4 lit. f) ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o zmianie niektórych ustaw dotyczących zatrudnienia oraz zaopatrzenia emerytalnego (Dz.U.92.21.84) z dniem 10 marca 1992 r.

²⁶ Art. 20 ust. 10 skreślony przez art. 4 pkt 4 lit. f) ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o zmianie niektórych ustaw dotyczących zatrudnienia oraz zaopatrzenia emerytalnego (Dz.U.92.21.84) z dniem 10 marca 1992 r.

²⁷ Art. 20 ust. 11 zmieniony przez art. 4 pkt 4 lit. g) ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o zmianie niektórych ustaw dotyczących zatrudnienia oraz zaopatrzenia emerytalnego (Dz.U.92.21.84) z dniem 10 marca 1992 r.

²⁸ Art. 20 ust. 12 zmieniony przez art. 1 pkt 4 lit. b) ustawy z dnia 3 października 1992 r. (Dz.U.92.78.394) zmieniającej nin. ustawę z dniem 4 listopada 1992 r.

²⁹ Art. 20 ust. 14:

- dodany przez art. 4 pkt 4 lit. h) ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o zmianie niektórych ustaw dotyczących zatrudnienia oraz zaopatrzenia emerytalnego (Dz.U.92.21.84) z dniem 10 marca 1992 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 4 lit. c) ustawy z dnia 3 października 1992 r. (Dz.U.92.78.394) zmieniającej nin. ustawę z dniem 4 listopada 1992 r.

³⁰ Art. 21 ust. 2 zmieniony przez art. 1 pkt 3 lit. a) ustawy z dnia 10 marca 1994 r. o zmianie ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu oraz o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U.94.43.165) z dniem 14 kwietnia 1994 r.

³¹ Art. 21 ust. 3 zmieniony przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o zmianie ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu oraz o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz.U.94.108.516) z dniem 1 listopada 1994 r.

³² Art. 21 ust. 5 pkt 1 zmieniony przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o zmianie ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu oraz o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz.U.94.108.516) z dniem 1 listopada 1994 r.

³³ Art. 21 ust. 5a dodany przez art. 1 pkt 3 lit. b) ustawy z dnia 10 marca 1994 r. o zmianie ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu oraz o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U.94.43.165) z dniem 14 kwietnia 1994 r.

³⁴ Art. 21 ust. 7 zmieniony przez art. 1 pkt 5 ustawy z dnia 3 października 1992 r. (Dz.U.92.78.394) zmieniającej nin. ustawę z dniem 4 listopada 1992 r.

³⁵ Art. 21 ust. 8 zmieniony przez art. 1 pkt 5 ustawy z dnia 3 października 1992 r. (Dz.U.92.78.394) zmieniającej nin. ustawę z dniem 4 listopada 1992 r.

³⁶ Art. 21 ust. 10 dodany przez art. 1 pkt 3 lit. c) ustawy z dnia 10 marca 1994 r. o zmianie ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu oraz o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U.94.43.165) z dniem 14 kwietnia 1994 r.

³⁷ Art. 22 ust. 1 pkt 2 zmieniony przez art. 4 pkt 5 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o zmianie niektórych ustaw dotyczących zatrudnienia oraz zaopatrzenia emerytalnego (Dz.U.92.21.84) z dniem 10 marca 1992 r.

³⁸ Art. 22 ust. 1 pkt 8 zmieniony przez art. 1 pkt 6 ustawy z dnia 3 października 1992 r. (Dz.U.92.78.394) zmieniającej nin. ustawę z dniem 4 listopada 1992 r.

³⁹ Art. 23 ust. 2a skreślony przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o zmianie ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu oraz o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz.U.94.108.516) z dniem 1 listopada 1994 r.

⁴⁰ Art. 23a dodany przez art. 1 pkt 5 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o zmianie ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu oraz o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz.U.94.108.516) z dniem 1 listopada 1994 r.

⁴¹ Art. 24 ust. 3 dodany przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 10 marca 1994 r. o zmianie ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu oraz o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U.94.43.165) z dniem 1 grudnia 1991 r.

⁴² Art. 24 ust. 4 dodany przez art. 1 pkt 6 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o zmianie ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu oraz o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz.U.94.108.516) z dniem 1 listopada 1994 r.

⁴³ Art. 25 pkt 1 skreślony przez art. 4 pkt 7 lit. a) ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o zmianie niektórych ustaw dotyczących zatrudnienia oraz zaopatrzenia emerytalnego (Dz.U.92.21.84) z dniem 10 marca 1992 r.

⁴⁴ Art. 25 pkt 2 zmieniony przez art. 4 pkt 7 lit. b) ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o zmianie niektórych ustaw dotyczących zatrudnienia oraz zaopatrzenia emerytalnego (Dz.U.92.21.84) z dniem 10 marca 1992 r.

⁴⁵ Art. 25 pkt 3 skreślony przez art. 4 pkt 4 lit. c) ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o zmianie niektórych ustaw dotyczących zatrudnienia oraz zaopatrzenia emerytalnego (Dz.U.92.21.84) z dniem 10 marca 1992 r.

⁴⁶ Art. 27 zmieniony przez art. 1 pkt 7 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o zmianie ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu oraz o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz.U.94.108.516) z dniem 1 listopada 1994 r.

⁴⁷ Art. 30 ust. 3 zmieniony przez art. 1 pkt 7 ustawy z dnia 3 października 1992 r. (Dz.U.92.78.394) zmieniającej nin. ustawę z dniem 4 listopada 1992 r.

⁴⁸ Art. 31 ust. 1a dodany przez art. 1 pkt 8 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o zmianie ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu oraz o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz.U.94.108.516) z dniem 1 listopada 1994 r.