Rozdział 3 - Pośrednictwo pracy i poradnictwo zawodowe - Zatrudnienie.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1989.75.446

Akt utracił moc

Wersja od: 1 lipca 1991 r.

Rozdział  3

Pośrednictwo pracy i poradnictwo zawodowe

Art.  8.

1. Pośrednictwo pracy polega na udzielaniu pomocy osobom poszukującym pracy w uzyskaniu odpowiedniego zatrudnienia oraz zakładom pracy w znalezieniu odpowiednich pracowników. Pośrednictwo pracy prowadzą organy zatrudnienia stopnia podstawowego.

2. Pośrednictwo pracy jest wykonywane nieodpłatnie i opiera się na następujących zasadach:

1) dostępności usług pośrednictwa dla wszystkich osób poszukujących pracy oraz dla zakładów pracy,

2) dobrowolności - oznaczającej wolne od przymusu korzystanie z usług pośrednictwa pracy dla obu stron,

3) równości - oznaczającej obowiązek organów zatrudnienia udzielania wszystkim poszukującym pracy pomocy w znalezieniu zatrudnienia, bez względu na ich narodowość, przynależność do organizacji politycznych, społecznych, na płeć, wyznanie i inne okoliczności,

4) jawności - oznaczającej, że każde wolne miejsce pracy zgłoszone do organu, o którym mowa w ust. 1, powinno być podane do wiadomości poszukujących pracy.

Art.  9.

Organy zatrudnienia stopnia podstawowego prowadzą rejestr bezrobotnych.

Art.  10.

W razie braku możliwości zapewnienia bezrobotnym odpowiedniej pracy, organy zatrudnienia stopnia podstawowego:

1) organizują przyuczenie do zawodu lub przekwalifikowanie bezrobotnych oraz przyznają i wypłacają zasiłki szkoleniowe w czasie tego przyuczenia lub przekwalifikowania, a także finansują tę działalność,

2) inicjują tworzenie dodatkowych miejsc pracy w zakładach pracy i udzielają im pomocy finansowej w tym zakresie,

3) inicjują lub organizują oraz finansują prace interwencyjne,

4) przyznają i wypłacają zasiłki.

Art.  11.

1. Przyuczenie do zawodu lub przekwalifikowanie, o których mowa w art. 10 pkt 1, jest organizowane dla bezrobotnych w razie:

1) braku kwalifikacji zawodowych,

2) konieczności zmiany kwalifikacji w związku z brakiem propozycji pracy odpowiadających ich kwalifikacjom i stanowi zdrowia,

3) utraty zdolności do wykonywania pracy w dotychczas wykonywanym zawodzie.

2. Przyuczenie do zawodu lub przekwalifikowanie nie powinno trwać dłużej niż 6 miesięcy, a w przypadkach uzasadnionych programem szkolenia w danym zawodzie okres ten może być przedłużony przez organ zatrudnienia do 12 miesięcy.

Art.  12.

1. Wysokość zasiłku szkoleniowego wynosi 80% wynagrodzenia, a dla osób, które utraciły zdolność do wykonywania dotychczasowej pracy wskutek wypadku przy pracy, w drodze do pracy lub z pracy albo choroby zawodowej - 100% wynagrodzenia.

2. Zasiłek, o którym mowa w ust. 1, nie może być niższy od 40% przeciętnego wynagrodzenia.

3. Wysokość zasiłku szkoleniowego dla osób, które dotychczas nie pracowały, wynosi 125% najniższego wynagrodzenia.

4. Zasiłek, o którym mowa w ust. 1, podwyższa się każdorazowo, począwszy od dnia ogłoszenia przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego przeciętnego wynagrodzenia za kwartał poprzedni, o procent wzrostu tego wynagrodzenia.

5. Osobom pobierającym zasiłki szkoleniowe przysługują na zasadach przewidzianych dla pracowników:

1) zasiłki rodzinne,

2) świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych,

3) świadczenia zakładów społecznych służby zdrowia, które są udzielane na podstawie wpisów w legitymacjach ubezpieczeniowych, dokonywanych przez organy zatrudnienia stopnia podstawowego.

Art.  13.

1. Organy zatrudnienia stopnia podstawowego udzielają ze środków Funduszu Pracy pożyczek:

1) zakładom pracy na koszty zorganizowania dodatkowych miejsc pracy, a w szczególności na zakup lub najem maszyn oraz na wynagrodzenia i składki na ubezpieczenia społeczne dla bezrobotnych skierowanych na te miejsca,

2) jednorazowo bezrobotnym na podjęcie działalności gospodarczej.

2. Pożyczek udziela się do wysokości dwudziestokrotnego przeciętnego wynagrodzenia na zasadach określonych w umowach.

3. Pożyczki podlegają umorzeniu w 50% pod warunkiem:

1) zatrudnienia przez zakład pracy bezrobotnego przez 24 miesiące (ust. 1 pkt 1),

2) prowadzenia działalności gospodarczej przez 24 miesiące (ust. 1 pkt 2).

Art.  14.

Organy zatrudnienia stopnia podstawowego przyznają zakładom pracy zwrot kosztów związanych z zatrudnieniem bezrobotnych przy pracach interwencyjnych, odpowiadających stawce wynagrodzenia na stanowisku, na którym bezrobotny był zatrudniony, składce na ubezpieczenie społeczne oraz dodatkom i innym świadczeniom, które przysługiwały mu w tym zakładzie pracy.

Art.  15.

1. 7 Prawo do zasiłku przysługuje bezrobotnemu z dniem zarejestrowania, jeżeli:

1) nie ma dla niego propozycji odpowiedniej pracy, propozycji przyuczenia do zawodu lub przekwalifikowania, skierowania do prac interwencyjnych lub na utworzone dodatkowe miejsce pracy oraz

2) w okresie 12 miesięcy poprzedzających dzień zarejestrowania pozostawał w stosunku pracy co najmniej 180 dni lub podlegał ubezpieczeniu społecznemu z tytułu innej działalności przez okres co najmniej 180 dni.

2. 8 Warunku określonego w ust. 1 pkt 2 nie stosuje się do bezrobotnych:

1) z którymi rozwiązano stosunek pracy w trybie i na zasadach ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 1990 r. Nr 4, poz. 19 Nr 10, poz. 59 i Nr 51, poz. 298),

2) do ukończenia 18 roku życia,

3) absolwentów,

4) którzy są jedynymi żywicielami rodziny lub utracili swojego żywiciela w okresie 12 miesięcy wymienionym w ust. 1 pkt 2,

5) osób zwolnionych z zasadniczej albo okresowej służby wojskowej, służby wojskowej pełnionej w charakterze kandydata na żołnierza zawodowego, przeszkolenia wojskowego absolwentów szkół wyższych, zasadniczej służby w obronie cywilnej lub służby zastępczej - zarejestrowanych jako bezrobotne w okresie 3 miesięcy po zwolnieniu ze służby,

6) osób po urlopach wychowawczych,

7) osób, u których ustało prawo do świadczeń rentowych,

8) których współmałżonek pobiera zasiłek dla bezrobotnych,

9) osób zwolnionych z zakładów karnych, zarejestrowanych jako bezrobotne w okresie 3 miesięcy po zwolnieniu z zakładu,

10) których poprzedni okres zatrudnienia wynosił dla mężczyzn co najmniej 20 lat, a dla kobiet 15 lat.

3. 9 Wysokość zasiłku wynosi:

1) 70% wynagrodzenia - przez okres pierwszych 3 miesięcy pozostawania bez pracy,

2) 50% wynagrodzenia - przez dalsze 6 miesięcy,

3) 40% wynagrodzenia - po upływie 9 miesięcy pozostawania bez pracy.

4. 10 Zasiłek nie może być niższy od 95% najniższego wynagrodzenia i przekraczać przeciętnego wynagrodzenia.

5. 11 Bezrobotnym:

1) podlegającym ubezpieczeniu społecznemu z tytułu innej działalności przez okres co najmniej 180 dni poprzedzających dzień zarejestrowania zasiłek ustala się od dochodu stanowiącego podstawę obliczenia składki ubezpieczeniowej, a gdy to nie jest możliwe - od przeciętnego wynagrodzenia, z zastrzeżeniem przepisów ust. 3 i 4,

2) do ukończenia 18 roku życia przysługuje zasiłek w wysokości 95% najniższego wynagrodzenia,

3) absolwentom przez okres 6 miesięcy przysługuje zasiłek w wysokości:

- 125% najniższego wynagrodzenia - absolwentom szkół wyższych,

- 110% najniższego wynagrodzenia - absolwentom szkół zawodowych,

- 110% najniższego wynagrodzenia - absolwentom szkół ogólnokształcących;

po upływie 6 miesięcy zasiłek przysługuje w wysokości 95% najniższego wynagrodzenia,

4) wymienionym w ust. 2 pkt 4, 5, 6, 8, 9 i 10 zasiłek przysługuje w wysokości 95% najniższego wynagrodzenia,

5) którym ustało prawo do świadczeń rentowych przysługuje zasiłek obliczony od renty za miesiąc poprzedzający rejestrację, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4.

6. Zasiłek obniża się o 50%, jeżeli bezrobotny podjął pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy obowiązującego w danym zakładzie lub w systemie pracy nakładczej i osiąga wynagrodzenie nie wyższe od najniższego wynagrodzenia. W razie osiągania wyższego wynagrodzenia, zasiłek nie przysługuje.

7. Bezrobotnym pobierającym zasiłki przysługują świadczenia, o których mowa w art. 12 ust. 5 pkt 1 i 3.

Art.  16.

1. Zasiłek nie przysługuje bezrobotnemu, który:

1) z przyczyn nieusprawiedliwionych nie stawił się w wyznaczonym terminie w urzędzie organu zatrudnienia stopnia podstawowego w celu otrzymania propozycji pracy,

2) odmówił przyjęcia w okresie 30 dni dwóch kolejnych propozycji odpowiedniej pracy albo propozycji przyuczenia do zawodu lub przekwalifikowania niezbędnego do uzyskania pracy,

3) odmówił bez uzasadnionej przyczyny wykonywania pracy w ramach prac interwencyjnych,

4) pobiera rentę z ubezpieczenia społecznego,

5) pobiera świadczenie pieniężne z ubezpieczenia społecznego w razie choroby lub macierzyństwa,

6) pobiera zasiłek wychowawczy.

2. W przypadku utraty prawa do zasiłku z powodu, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, bezrobotny może ponownie ubiegać się o zasiłek po upływie 30 dni od otrzymania ostatniej propozycji pracy, przyuczenia do zawodu lub przekwalifikowania.

Art.  17.

Okresy pobierania zasiłków, o których mowa w art. 12 i 15, wlicza się do okresu pracy wymaganego do nabycia lub zachowania uprawnień pracowniczych w wymiarze nie większym niż 24 miesiące, jeżeli bezrobotny pobierający zasiłek podjął pracę w ciągu jednego miesiąca od dnia zakończenia przyuczenia do zawodu lub przekwalifikowania albo w ciągu 12 miesięcy od dnia przyznania zasiłku.

Art.  18. ¹²

Osobom objętym ustawą o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw przysługują:

1) zasiłek szkoleniowy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 - w wysokości 100% wynagrodzenia w okresie przyuczenia do zawodu lub przekwalifikowania, z uwzględnieniem przepisu art. 12 ust. 4,

2) zasiłek w wysokości 75% wynagrodzenia, jednakże nie mniej niż wynosi najniższe wynagrodzenie, jeżeli ukończyły wiek 55 lat kobieta i 60 lat mężczyzna; zasiłek przysługuje pod warunkiem, że dla bezrobotnego nie ma propozycji odpowiedniej pracy; przepisy art. 12 ust. 4 oraz art. 15 ust. 6 i 7 stosuje się odpowiednio,

3) dodatek wyrównawczy wypłacany przez okres nie dłuższy niż 3 miesiące, jeżeli pracownik odbywał przyuczenie do zawodu lub przekwalifikowanie, w wysokości stanowiącej różnicę między zasiłkiem szkoleniowym a wynagrodzeniem w nowym zakładzie pracy; w celu ustalenia wysokości dodatku przyjmuje się wysokość ostatnio wypłaconego zasiłku szkoleniowego podwyższoną według zasad określonych w art. 12 ust. 4.

Art.  19.

1. Organy zatrudnienia prowadzą poradnictwo zawodowe, które ma na celu udzielanie młodocianym nie pobierającym nauki oraz pełnoletnim kandydatom do pracy pomocy w wyborze lub zmianie zawodu albo pracy.

2. Poradnictwo zawodowe realizuje się w szczególności przez:

1) informowanie o zawodach, warunkach pracy w zakładach pracy, możliwości uzupełniania lub podnoszenia kwalifikacji zawodowych,

2) udzielanie indywidualnych porad zawodowych, stosownie do potrzeb osób mających podjąć pracą lub przygotowanie zawodowe,

3) współdziałanie z zakładami pracy w organizowaniu miejsc pracy przeznaczonych dla inwalidów, stosownych do wskazań i przeciwwskazań komisji do spraw inwalidztwa i zatrudnienia.

3. Orzecznictwo lekarskie na potrzeby poradnictwa zawodowego wykonują zakłady społeczne służby zdrowia.

Art.  20.

1. 13 Minister Pracy i Polityki Socjalnej określa szczegółowe zasady prowadzenia pośrednictwa pracy i poradnictwa zawodowego.

2. Minister Pracy i Polityki Socjalnej może:

1) powołać pełnomocników do realizacji niektórych zadań wynikających z ustawy,

2) upoważnić do prowadzenia pośrednictwa pracy inne organy lub organizacje, określając warunki i zakres prowadzenia pośrednictwa pracy oraz obowiązki z tym związane.

3. Jeżeli warunki i obowiązki zawarte w upoważnieniu, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, nie są przestrzegane, Minister Pracy i Polityki Socjalnej może cofnąć upoważnienie.

4. Prowadzenie pośrednictwa pracy jako działalności gospodarczej jest zakazane.

⁷ Art. 15 ust. 1 zmieniony przez art. 1 lit. a) ustawy z dnia 27 lipca 1990 r. (Dz.U.90.56.323) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 września 1990 r.

⁸ Art. 15 ust. 2 dodany przez art. 1 lit. a) ustawy z dnia 27 lipca 1990 r. (Dz.U.90.56.323) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 września 1990 r.

⁹ Art. 15 ust. 3 według numeracji ustalonej przez art. 1 lit. b) ustawy z dnia 27 lipca 1990 r. (Dz.U.90.56.323) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 września 1990 r.

¹⁰ Art. 15 ust. 4 zmieniony i według numeracji ustalonej przez art. 1 lit. c) i d) ustawy z dnia 27 lipca 1990 r. (Dz.U.90.56.323) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 września 1990 r.

¹¹ Art. 15 ust. 5 zmieniony przez art. 1 lit. e) ustawy z dnia 27 lipca 1990 r. (Dz.U.90.56.323) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 września 1990 r.

¹² Art. 18 zmieniony przez pkt 2 obwieszczenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 9 lutego 1990 r. o sprostowaniu błędów (Dz.U.90.9.57).

¹³ Art. 20 ust. 1 zmieniony przez pkt 3 obwieszczenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 9 lutego 1990 r. o sprostowaniu błędów (Dz.U.90.9.57).