Rozdział 1 - Przepisy ogólne - Zasady rachunkowości i plan kont dla prowadzenia ewidencji podatków i niepodatkowych należności budżetowych przez organy podatkowe podległe ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2003.187.1827

Akt utracił moc

Wersja od: 14 lipca 2004 r.

Rozdział  1

Przepisy ogólne

§  1. 

1. Rozporządzenie ustala zasady rachunkowości i plan kont dla prowadzenia ewidencji podatków i niepodatkowych należności budżetowych realizowanych przez naczelników urzędów skarbowych, dyrektorów izb celnych i naczelników urzędów celnych jako organy podatkowe, zwanych dalej "organami podatkowymi". Zasady rachunkowości i plan kont dla prowadzenia ewidencji podatków i opłat dla organów podatkowych jednostek samorządu terytorialnego określają odrębne przepisy.

2. Zasady rachunkowości, o których mowa w ust. 1, obejmują prowadzenie ewidencji księgowej należnych i pobranych podatków i niepodatkowych należności budżetowych, kontrolę terminowej realizacji zobowiązań, likwidację nadpłat oraz rozliczanie i przekazywanie wpływów poszczególnym budżetom i innym wierzycielom.

§  2. 

1. Określenia użyte w rozporządzeniu oznaczają:

1) inni wierzyciele - jednostki inne niż Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego, izby skarbowe, urzędy skarbowe, izby celne i urzędy celne;

2) kasa - kasę urzędu obsługującego organ podatkowy;

3) kasjer - pracownika lub funkcjonariusza, któremu powierzono prowadzenie kasy, wyznaczonego do przyjmowania wpłat oraz dokonywania zwrotów gotówką z tytułu podatków i niepodatkowych należności budżetowych;

4) komórka rachunkowości - komórkę organizacyjną prowadzącą prace związane z rachunkowością podatków i niepodatkowych należności budżetowych;

5) likwidator - pracownika lub funkcjonariusza, któremu powierzono wystawianie dowodów wpłat dokonywanych do kasy, a także dowodów wypłat z kasy;

6) należności uboczne - odsetki za zwłokę, opłatę prolongacyjną, koszty egzekucyjne i koszty upomnień;

7) należność główna - określoną należność podatkową albo niepodatkową należność budżetową, podlegającą zapłaceniu;

8) niepodatkowe należności budżetowe - niebędące podatkami i opłatami należności stanowiące dochód budżetu państwa lub budżetu jednostki samorządu terytorialnego, wynikające ze stosunków publicznoprawnych;

9) odpis - kwotę zmniejszającą zobowiązanie podatkowe albo kwotę zwrotu podatku należną podatnikowi, ustaloną przez organ podatkowy lub zadeklarowaną przez podatnika;

10) Ordynacja podatkowa - ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926, z późn. zm.²⁾);

11) poborca - poborcę skarbowego albo pracownika lub funkcjonariusza Służby Celnej, któremu powierzono obowiązek poboru podatków bezpośrednio u podatnika;

12) przypis - zobowiązanie podatkowe stanowiące obciążenie konta podatnika;

13) rachunek bankowy - rachunek bankowy urzędu skarbowego lub izby celnej przeznaczony do gromadzenia środków z tytułu podatków;

14) wynagrodzenie płatnika lub inkasenta - wynagrodzenie płatnika lub inkasenta, o którym mowa w art. 28 § 1 i 4 Ordynacji podatkowej,

15) 2  ustawa zmieniająca - ustawę z dnia 2 października 2003 r. o zmianie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych i niektórych ustaw (Dz. U. Nr 188, poz. 1840 oraz z 2004 r. Nr 123, poz. 1291);

16) 3  SSE - specjalną strefę ekonomiczną, o której mowa w ustawie z dnia 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych (Dz. U. Nr 123, poz. 600, z późn. zm. ⁴ );

17) 5  BGK - Bank Gospodarstwa Krajowego, o którym mowa w ustawie z dnia 14 marca 2003 r. o Banku Gospodarstwa Krajowego (Dz. U. Nr 65, poz. 594 i Nr 217, poz. 2124 oraz z 2004 r. Nr 91, poz. 870).

2. Przepisy rozporządzenia dotyczące:

1) podatników - stosuje się odpowiednio do płatników, inkasentów, a także do następców prawnych podatników, określonych w art. 93-106 Ordynacji podatkowej, i osób trzecich, określonych w art. 107-118 Ordynacji podatkowej; jeżeli w treści przepisu rozróżnia się podatników, płatników i inkasentów, wówczas przepisy dotyczące podatników odnoszą się również do następców prawnych i osób trzecich;

2) podatków - stosuje się odpowiednio do niepodatkowych należności budżetowych.

§ 3. Zadaniem komórki rachunkowości jest:

1) prowadzenie w księgach rachunkowych prawidłowej ewidencji przypisów, odpisów, wpłat, zwrotów i zaliczeń nadpłat z tytułu podatków i niepodatkowych należności budżetowych;

2) kontrola terminowości wpłat należności przez podatników;

3) bieżące podejmowanie czynności zmierzających do zastosowania środków egzekucyjnych, takich jak upomnienia, tytuły wykonawcze;

4) dokonywanie rozliczeń podatników z tytułu wpłat, nadpłat, zaległości oraz zwrotów podatku;

5) przeprowadzanie rozliczenia rachunkowo-kasowego poborców, jeżeli czynności te nie zostały powierzone innej komórce organizacyjnej;

6) rozliczanie i przekazywanie wpływów poszczególnym budżetom i innym wierzycielom;

7) sporządzanie sprawozdań;

8) prowadzenie operacji kasowych i uzgadnianie obrotów kasy związanych z przyjmowaniem wpłat i z dokonywaniem zwrotów podatnikom za pośrednictwem kasy oraz terminowe przekazywanie gotówki z kasy na rachunek bankowy;

9) ustalanie na podstawie ewidencji księgowej danych potrzebnych do wydawania zaświadczeń o wysokości zaległości podatkowych;

10) kontrola prawidłowości potrąceń wynagrodzeń, dokonywanych przez płatników i inkasentów.

§  4. 

1. Do udokumentowania przypisów i odpisów służą:

1) deklaracje, a także inne dokumenty, określone w art. 3 pkt 5 Ordynacji podatkowej, z których wynika zobowiązanie podatkowe, zwane dalej "deklaracjami";

2) decyzje;

3) dowody zrealizowanych wpłat nieprzypisanych, a należnych od podatników;

4) postanowienia o dokonaniu potrącenia, o którym mowa w art. 64 § 1-3 oraz art. 65 § 1 Ordynacji podatkowej;

5) Jednolity Dokument Administracyjny SAD.

6) 6  informacje podatników, o których mowa w art. 7 ust. 3 ustawy zmieniającej;

7) 7  informacje ministra właściwego do spraw gospodarki, o których mowa w § 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 marca 2004 r. w sprawie środków specjalnych utworzonych zgodnie z przepisami o specjalnych strefach ekonomicznych (Dz. U. Nr 84, poz. 777).

2. Do udokumentowania wpłat w formie pieniężnej służą:

1) kwity z kwitariuszy przychodowych K103 lub z kwitariuszy przychodowych KP, jeżeli wpłata jest dokonana w kasie;

2) dokumenty wpłaty, załączone do wyciągu bankowego;

3) dokumenty stwierdzające obciążenie rachunku bankowego podatnika z tytułu zapłaty podatku - w przypadku gdy podatnik dokonał zapłaty za pośrednictwem banku, a bank obciążył rachunek bankowy podatnika, ale nie przekazał środków na rachunek bankowy - na podstawie których przypisuje się bankowi zobowiązanie w wysokości zapłaty dokonanej przez podatnika, w związku z art. 60 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej;

4) postanowienie o zaliczeniu wpłaty, zwrotu nadpłaty lub zwrotu podatku na poczet zaległości podatkowych albo bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych,

5) 8  wyciąg bankowy otrzymany w formie elektronicznej, jeżeli dla każdej wykazanej w nim operacji zawiera dane zapewniające identyfikację wpłaty.

3. Do udokumentowania wygaśnięcia zobowiązania podatkowego służą:

1) dokumenty, o których mowa w ust. 1 pkt 4 i 5;

2) umowy lub inne dokumenty, z których w szczególności wynika określony w art. 66 § 4 Ordynacji podatkowej termin wygaśnięcia zobowiązania podatkowego w stosunku do Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego;

3) decyzje dotyczące przypadków, o których mowa w art. 67 § 1 i 6 Ordynacji podatkowej;

4) dokumenty stwierdzające przedawnienie, o którym mowa w art. 70-71 Ordynacji podatkowej.

4. Do udokumentowania zwrotów i wypłat służą:

1) kwity z kwitariuszy rozchodowych KW, jeżeli wypłaty dokonywane są w kasie;

2) dokumenty zwrotu, załączone do wyciągu bankowego, lub wydruk wyciągu bankowego, otrzymanego w formie elektronicznej.

5. Do udokumentowania dokonanych przez płatników lub inkasentów potrąceń z tytułu wynagrodzeń służą dane zawarte w deklaracjach lub zeznaniach albo w informacjach przesyłanych przez płatników lub inkasentów do organów podatkowych.

6. W przypadkach, które nie zostały określone w ust. 1-5, do udokumentowania operacji księgowych służą dowody wewnętrzne, w szczególności noty księgowe.

7. Przypisaniu lub odpisaniu mogą podlegać koszty egzekucyjne i koszty upomnień.

§  5. 

1. Kwit wpłaty z kwitariusza przychodowego K103 oraz z kwitariusza przychodowego KP powinien zawierać dane umożliwiające identyfikację dokumentu wpłaty, podatnika, podatku, wysokości kwoty wpłaty i jej przeznaczenia, takie jak:

1) niepowtarzalny identyfikator dokumentu, taki jak rodzaj dokumentu, seria i numer;

2) określenie podatnika:

a) nazwisko i imię lub nazwa,

b) adres lub siedziba,

c) Numer Identyfikacji Podatkowej NIP;

3) rodzaj należności głównej;

4) okres, którego dotyczy wpłata:

a) należności zaległej,

b) należności bieżącej;

5) kwota wpłaty ogółem, cyframi i słownie;

6) kwota wpłaty, cyframi, z tytułu:

a) należności zaległej,

b) należności bieżącej,

c) odsetek za zwłokę,

d) opłaty prolongacyjnej,

e) kosztów upomnienia,

f) kosztów egzekucyjnych;

7) data wpłaty;

8) odcisk pieczęci urzędu obsługującego organ podatkowy;

9) własnoręczny podpis kasjera lub poborcy.

2. Data wpłaty, o której mowa w ust. 1 pkt 7, jest jednocześnie datą kwitu wpłaty.

§  6. 

1. Kwitariusze przychodowe i rozchodowe są drukami ścisłego zarachowania.

2. Ewidencję druków ścisłego zarachowania prowadzi się w księdze druków - formularz K-210. W księdze tej ujmuje się również przychód i rozchód druków płatnych wydanych kasjerowi lub innemu pracownikowi, upoważnionemu do ich odrębnej sprzedaży.

3. Kasjera lub innego upoważnionego pracownika rozlicza się z druków przekazanych mu do sprzedaży oraz z powierzonych mu druków ścisłego zarachowania.

§  7. 

1. Wpłaty gotówkowe od podatników i poborców przyjmuje i wypłat gotówkowych dokonuje kasjer w kasie.

2. Kwity wpłaty z kwitariusza K103, z kwitariusza KP oraz kwity wypłaty z kwitariusza KW wystawia likwidator.

3. Dla każdego rodzaju podatku wypełnia się oddzielny kwit wpłaty K103 lub KP albo kwit wypłaty KW, co najmniej w dwóch egzemplarzach. Oryginał kwitu K103 i KP otrzymuje wpłacający, a oryginał kwitu KW pozostaje w kasie. Dopuszcza się możliwość wypełniania łącznego kwitu wpłaty na całą pobraną kwotę w przypadku łącznego pobierania ceł i podatków z tytułu importu, pod warunkiem wyszczególnienia na kwicie wszystkich tytułów pobrania i przypadających na nie kwot.

4. W przypadku zagubienia lub zniszczenia przez podatnika wydanego mu kwitu, na pisemną prośbę podatnika wydaje się zaświadczenie o dokonaniu wpłaty. W zaświadczeniu podane są następujące dane: nazwisko i imię lub nazwa podatnika, adres podatnika, data wpłaty, rodzaj należności, okres, za który dokonano wpłaty, suma wpłaty cyframi i słownie, numer kwitu.

5. Niedopuszczalne jest łączenie przez jedną osobę czynności kasjera i księgowego lub kasjera i likwidatora.

§ 8. 9  Dowody wpłaty oraz dowody wypłaty powinny być przy księgowaniu sprawdzone z punktu widzenia prawidłowości zakwalifikowania wpłaty lub wypłaty. W przypadku niemożności zaliczenia dokonanej wpłaty na właściwą należność księgowy księguje wpłatę jako wpływy do wyjaśnienia i wyjaśnia tytuł wpłaty.

§ 9. Wynagrodzenie potrącone przez płatnika lub inkasenta księguje się w wysokości przez niego wykazanej, pod datą wpłaty pobranego podatku.

§  10. 

1. Jeżeli zobowiązany dokonuje wpłaty zobowiązania podatkowego po doręczeniu mu upomnienia, w pierwszej kolejności pokrywa się koszty upomnienia, a pozostałą kwotę dzieli się na pokrycie należności głównej i należnych odsetek za zwłokę według zasad określonych w art. 55 § 2 Ordynacji podatkowej. Koszty upomnienia stanowią dochód urzędu obsługującego organ podatkowy.

2. Jeżeli koszty egzekucyjne zostały wpłacone w kasie albo na rachunek bankowy, wpłata ta podlega przekazaniu organowi egzekucyjnemu, którego dochód stanowi, lub innej jednostce, jeżeli to wynika z odrębnych przepisów.

§  11. 

1. Jeżeli ewidencja podatków i niepodatkowych należności budżetowych jest prowadzona techniką inną niż ręczna, należy zachować zasady określone niniejszym rozporządzeniem i zapewnić wydruk określonych w nim dokumentów i zestawień.

2. Jeżeli księgi rachunkowe prowadzone są za pomocą komputera, wówczas:

1) dowody źródłowe mogą mieć postać dokumentów papierowych lub zapisów elektronicznych - w tym drugim przypadku muszą być zabezpieczone przed zniekształceniem lub usunięciem pierwotnej treści operacji księgowej, której dotyczą, i być opatrzone unikalnym identyfikatorem źródła pochodzenia;

2) drukom ścisłego zarachowania automatycznie nadawane są kolejne numery, przy czym nie mogą występować luki w numeracji, a każdy numer musi być niepowtarzalny. Numer anulowanego dokumentu nie może być nadany innemu dokumentowi. Zamiast numeru można stosować inny niepowtarzalny identyfikator o zdefiniowanej budowie;

3) zapisy w księgach rachunkowych mogą nastąpić za pośrednictwem klawiatury komputerowej, urządzeń czytających dokumenty, urządzeń transmisji danych lub komputerowych nośników danych, pod warunkiem że podczas rejestracji operacji księgowej uzyskują one trwale czytelną postać odpowiadającą treści dowodu księgowego i możliwe jest stwierdzenie źródła pochodzenia każdego zapisu;

4) zapisy mogą być przenoszone między zbiorami danych, składającymi się na księgi rachunkowe prowadzone na komputerowych nośnikach danych, pod warunkiem że możliwe jest stwierdzenie źródła pochodzenia zapisów w zbiorach, w których ich dokonano pierwotnie, a odpowiedni program zapewni zachowanie ich poprawności i kompletności;

5) powinna być zapewniona możliwość wydruku, w postaci czytelnej dla użytkownika, treści zapisów dokonanych w księgach rachunkowych i zawartości zbiorów pomocniczych.

² § 2 ust. 1 pkt 15 dodany przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 14 czerwca 2004 r. (Dz.U.04.148.1553) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 lipca 2004 r.

³ § 2 ust. 1 pkt 16 dodany przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 14 czerwca 2004 r. (Dz.U.04.148.1553) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 lipca 2004 r.

⁴ Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1997 r. Nr 160, poz. 1083, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 1999 r. Nr 11, poz. 95 i Nr 92, poz. 1062, z 2000 r. Nr 94, poz. 1037, Nr 116, poz. 1216, Nr 120, poz. 1268 i Nr 122, poz. 1315, z 2001 r. Nr 16, poz. 166, Nr 39, poz. 459, Nr 42, poz. 475, Nr 110, poz. 1189, Nr 125, poz. 1368 i Nr 130, poz. 1452, z 2002 r. Nr 89, poz. 804, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271 i Nr 169, poz. 1387 oraz z 2003 r. Nr 130, poz. 1188 i Nr 137, poz. 1302.

⁵ § 2 ust. 1 pkt 17 dodany przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 14 czerwca 2004 r. (Dz.U.04.148.1553) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 lipca 2004 r.

⁶ § 4 ust. 1 pkt 6 dodany przez § 1 pkt 2 lit. a) rozporządzenia z dnia 14 czerwca 2004 r. (Dz.U.04.148.1553) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 lipca 2004 r.

⁷ § 4 ust. 1 pkt 7 dodany przez § 1 pkt 2 lit. a) rozporządzenia z dnia 14 czerwca 2004 r. (Dz.U.04.148.1553) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 lipca 2004 r.

⁸ § 4 ust. 2 pkt 5 dodany przez § 1 pkt 2 lit. b) rozporządzenia z dnia 14 czerwca 2004 r. (Dz.U.04.148.1553) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 lipca 2004 r.

⁹ § 8 zmieniony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 14 czerwca 2004 r. (Dz.U.04.148.1553) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 14 lipca 2004 r.