Rozdział 3 - Inwentaryzacja - Zasady prowadzenia rachunkowości.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1991.10.35

Akt utracił moc
Wersja od: 1 stycznia 1995 r.

Rozdział  3

Inwentaryzacja

§  18.
1.
Wykazany w księgach rachunkowych stan aktywów i pasywów jednostki należy zweryfikować w drodze inwentaryzacji. Inwentaryzacja polega na:
1)
przeprowadzeniu spisu z natury krajowych i zagranicznych środków pieniężnych oraz rzeczowych składników majątku, ich wycenie i ustaleniu wartości spisanych z natury składników majątku,
2)
uzyskaniu od kontrahentów jednostki pisemnej informacji o stanie jej środków pieniężnych na rachunkach bankowych, zaciągniętych kredytów bankowych oraz należności i zobowiązań, w tym także o stanie powierzonych im własnych składników majątku,
3)
sprawdzeniu stanu niedostępnych w czasie przeprowadzanej w terminie określonym przepisami rozporządzenia inwentaryzacji rzeczowych składników majątku lub stanu innych aktywów i pasywów, które nie mogą być potwierdzone przez kontrahentów jednostki, przez porównanie danych wynikających z ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami.
2.
Inwentaryzacją należy objąć również składniki majątku ujęte wyłącznie w ewidencji ilościowej, na kontach pozabilansowych, a także stanowiące własność innych jednostek. Inwentaryzację tę należy przeprowadzić stosując odpowiednio przepisy ust. 1.
3.
Inwentaryzację aktywów i pasywów jednostki przeprowadza się co najmniej raz w każdym roku obrotowym, stosując następujące zasady:
1) 29
inwentaryzacja środków pieniężnych, krótkoterminowych papierów wartościowych, finansowych składników majątku trwałego - z wyłączeniem pożyczek długoterminowych, inwestycji nie zakończonych, produkcji w toku, w tym także materiałów wydanych do produkcji, lecz nie zużytych, oraz rzeczowych składników majątku nie objętych bieżącą ewidencją, o których mowa w § 6 ust. 1 pkt 4, powinna być dokonana na ostatni dzień każdego roku obrotowego,
2) 30
inwentaryzację materiałów, półfabrykatów, produktów gotowych, których różnice inwentaryzacyjne mogą w sposób istotny wpływać na wynik finansowy jednostki, a także należności i zobowiązań przeprowadzić należy w kwartale kończącym rok obrotowy. Jeżeli na skutek sezonowości zaopatrzenia, zużycia lub sprzedaży stan zapasów rzeczowych składników majątku jest najniższy w innym okresie sprawozdawczym niż w ostatnim kwartale roku obrotowego, to ich inwentaryzacja może być dokonana w miesiącu, w którym zazwyczaj wykazują najniższy stan.
4. 31
W jednostkach, których dotyczą przepisy § 17 ust. 1 pkt 2 i 4, inwentaryzację wszystkich aktywów i pasywów przeprowadza się na dzień wymieniony w tych przepisach, z tym że w przypadku, o którym mowa w § 17 ust. 1 pkt 4, kierownik jednostki przyjmującej może wyrazić zgodę na jej nieprzeprowadzenie.
5.
Kierownik jednostki może ustalić, gdy składniki majątku tej jednostki znajdują się na terenie strzeżonym, że inwentaryzacja będzie dokonywana:
1)
środków trwałych i wyposażenia - nie rzadziej niż raz na 5 lat,
2) 32
materiałów, półfabrykatów, produktów gotowych oraz towarów - nie rzadziej niż raz na 2 lata, jeżeli są objęte ewidencją ilościowo-wartościową, z uwzględnieniem ust. 3 pkt 2.
6.
Różnice stwierdzone między stanem aktywów i pasywów wynikającym z ksiąg rachunkowych a ich stanem ustalonym w drodze inwentaryzacji należy ująć i rozliczyć w księgach rachunkowych roku obrotowego, na który przypadł termin inwentaryzacji. Nie rozliczone do końca roku obrotowego niedobory stanowią roszczenie jednostki. W uzasadnionych przypadkach można kompensować niedobory i nadwyżki rzeczowych składników majątku obrotowego powierzonego określonej osobie, ujawnione podczas tego samego spisu z natury i w podobnych składnikach majątku.
7.
Inwentaryzację składników majątku gromadzonych w muzeach, książek, druków, czasopism itp. gromadzonych w bibliotekach będących jednostkami, których podstawowa działalność polega na gromadzeniu zbiorów bibliotecznych, oraz składników majątku o charakterze specjalnym normują odrębne przepisy.
§  19.
1.
Wyniki spisu z natury ujmuje się na arkuszach (kartach) spisu z natury, do których stosuje się odpowiednio przepisy § 7.
2.
Należy zapewnić powiązanie danych o ilości i wartości składników majątkowych ustalonych w drodze spisu z natury z danymi o ilości i wartości tych składników zawartymi w uzgodnionych księgach rachunkowych, a jeżeli składniki nie są objęte ewidencją ilościową - z danymi o ich wartości.
§  20.
1.
Można przeprowadzić w sposób uproszczony spis z natury:
1)
książek, czasopism i innych druków wchodzących w skład biblioteki zakładowej jednostki - przez wyrywkowe porównanie zapisów w księdze inwentarzowej biblioteki ze stanem rzeczywistym i kartami książek lub kartami czytelników; dokonanie uproszczonej inwentaryzacji powinno być potwierdzone podpisami osób przeprowadzających porównanie pod informacją wpisaną do księgi inwentarzowej o dacie i zakresie inwentaryzacji,
2)
wydawnictw w księgarniach, antykwariatach księgarskich - wykazując na arkuszach (kartach) spisu w jednej pozycji wydawnictwa o tej samej cenie, bez względu na tytuł wydawnictwa i nazwisko autora,
3)
małoseryjnej i jednostkowej produkcji w toku - przez porównanie danych ewidencji ze stanem rzeczywistym i ujęcie wyników porównania w odrębnym arkuszu spisu z natury, w którym wykazać należy także:
a)
rzeczowe składniki majątku objęte zleceniami zakończonymi lub zaniechanymi,
b)
braki produkcyjne z określeniem ich ilości stwierdzonej w półfabrykatach lub innych elementach wytwarzanych produktów gotowych.
2.
Przy spisie z natury środków trwałych oraz wyposażenia, a także innych składników majątku, jeżeli uzasadniają to warunki ich przechowywania lub pomiaru, można posługiwać się danymi kont analitycznych.
3. 33
Inwentaryzację gruntów, udziałów i innych finansowych składników majątku trwałego oraz inwestycji rozpoczętych, z wyłączeniem maszyn, urządzeń i wyposażenia objętych inwestycją rozpoczętą, można przeprowadzić przez porównanie danych ewidencji ze stanem wynikającym z dowodów księgowych.
§  21.
1.
Za stan rzeczywisty należności i zobowiązań między jednostkami prowadzącymi księgi rachunkowe przyjąć należy stan ustalony w drodze pisemnego potwierdzenia salda. Kopia pisemnej informacji o stanie salda, wysłanej do kontrahenta, po upływie 30 dni od udowodnionej daty jej wysłania może być uznana za milczące potwierdzenie salda przez kontrahenta.
2.
Nie wymaga pisemnego uzgodnienia wynikający z ksiąg rachunkowych jednostki stan:
1)
należności i zobowiązań wobec osób fizycznych, jeżeli nie są one jednostkami, oraz należności i zobowiązań uregulowanych do dnia sporządzenia sprawozdania finansowego oraz objętych powództwem sądowym lub postępowaniem egzekucyjnym,
2)
należności i zobowiązań nie przekraczających wartości dolnej granicy zaliczenia rzeczowych składników majątku do środków trwałych,
3)
należności i roszczeń z tytułu niedoborów.
3.
Jeżeli saldo należności lub zobowiązań nie wykazuje zmian w ciągu sześciu miesięcy i nie przekracza kwoty równej dwom procentom dolnej granicy zaliczenia rzeczowych składników majątku do środków trwałych, to może być na podstawie pisemnej decyzji kierownika jednostki odpisane na koniec roku obrotowego na straty lub zyski nadzwyczajne. Nie mogą być jednak odpisywane należności i zobowiązania dotyczące rozliczeń z budżetami i Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, a także zobowiązania wobec pracowników.
§  22.
Sprawdzenie prawidłowości stanu ewidencyjnego, o którym mowa w § 18 ust. 1 pkt 3, obejmuje ustalenie stanu tych aktywów i pasywów, które nie podlegają inwentaryzacji według zasad określonych przepisami § 19-21.
29 § 18 ust. 3 pkt 1 zmieniony przez § 1 pkt 9 lit. a) tiret pierwszy rozporządzenia z dnia 10 grudnia 1992 r. (Dz.U.92.96.476) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1993 r.
30 § 18 ust. 3 pkt 2 zmieniony przez § 1 pkt 9 lit. a) tiret drugi rozporządzenia z dnia 10 grudnia 1992 r. (Dz.U.92.96.476) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1993 r.
31 § 18 ust. 4 zmieniony przez § 1 pkt 9 lit. b) rozporządzenia z dnia 10 grudnia 1992 r. (Dz.U.92.96.476) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1993 r.
32 § 18 ust. 5 pkt 2 zmieniony przez § 1 pkt 9 lit. c) rozporządzenia z dnia 10 grudnia 1992 r. (Dz.U.92.96.476) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1993 r.
33 § 20 ust. 3 dodany przez § 1 pkt 10 rozporządzenia z dnia 10 grudnia 1992 r. (Dz.U.92.96.476) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1993 r.