Rozdział 3 - Zasady finansowania kosztów osieroconych - Zasady pokrywania kosztów powstałych u wytwórców w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych sprzedaży mocy i energii elektrycznej.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2022.311 t.j.

Akt obowiązujący

Wersja od: 8 lutego 2022 r.

Rozdział  3

Zasady finansowania kosztów osieroconych

Art.  8. [Dzień rozpoczęcia poboru opłaty przejściowej oraz opłaty końcowej]

Od dnia rozwiązania co najmniej jednej umowy długoterminowej na mocy umowy rozwiązującej, o którym mowa w art. 5 ust. 1:

1) operator pobiera od płatnika opłaty przejściowej oraz od odbiorcy końcowego przyłączonego bezpośrednio do sieci przesyłowej elektroenergetycznej opłatę przejściową, obliczoną w sposób określony w art. 9 ust. 2;

2) płatnik opłaty przejściowej pobiera od odbiorcy końcowego oraz od przedsiębiorstwa, o którym mowa w art. 9 ust. 4, opłatę za świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji, w skład której wchodzi także opłata za świadczenie na rzecz tego odbiorcy oraz przedsiębiorstwa usługi związanej z zakupem od operatora usługi udostępniania krajowego systemu elektroenergetycznego, zwaną dalej "opłatą końcową", z uwzględnieniem stawek opłaty przejściowej, o których mowa w art. 11a.

Art.  9.  [Wysokość opłaty przejściowej oraz opłaty końcowej]

1. Operator uwzględnia w taryfie za usługi przesyłania energii elektrycznej w rozumieniu przepisów prawa energetycznego stawki opłaty przejściowej, o których mowa w art. 11a, oraz warunki ich stosowania.

2. Opłatę przejściową należną od:

1) płatnika opłaty przejściowej oblicza się jako:

a) sumę iloczynów stawki opłaty przejściowej, w odniesieniu do odbiorców końcowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, przyłączonych do sieci danego płatnika opłaty przejściowej oraz liczby tych odbiorców,

b) sumę iloczynów stawki opłaty przejściowej i mocy umownej każdego odbiorcy końcowego, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 i 3, przyłączonego do sieci danego płatnika opłaty przejściowej,

2) odbiorcy końcowego przyłączonego bezpośrednio do sieci przesyłowej elektroenergetycznej oblicza się jako iloczyn stawki opłaty przejściowej i mocy umownej tego odbiorcy, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 lit. c, albo pkt 3

- na podstawie danych rzeczywistych dotyczących liczby odbiorców i ich mocy umownej w danym okresie rozliczeniowym.

3. Płatnik opłaty przejściowej ustala w taryfie za usługi przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej w rozumieniu przepisów prawa energetycznego opłatę końcową równą wysokości:

1) stawki opłaty przejściowej obowiązującej w danym roku w odniesieniu do odbiorców końcowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, wyrażonej w złotych na miesiąc - w przypadku odbiorców, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1;

2) odpowiadającej iloczynowi stawki opłaty przejściowej obowiązującej w danym roku w odniesieniu do odbiorców, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 i 3, i mocy umownej tych odbiorców - w przypadku odbiorców, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 i 3.

4. Przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej, niebędące płatnikiem opłaty przejściowej, ustala w taryfie za usługi przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej opłatę z tytułu świadczenia usługi dystrybucyjnej związanej z zakupem usługi udostępniania krajowego systemu elektroenergetycznego wynikającą z kosztu ponoszonego przez to przedsiębiorstwo w związku z uiszczaną na rzecz płatnika opłaty przejściowej opłatą końcową do wysokości ponoszonych kosztów.

Art.  10.  [Kalkulacja stawek opłaty przejściowej]

1. Stawki opłaty przejściowej kalkuluje się odrębnie w odniesieniu do odbiorców końcowych:

1) pobierających energię elektryczną w gospodarstwie domowym, zużywających rocznie:

a) poniżej 500 kWh energii elektrycznej,

b) od 500 kWh do 1200 kWh energii elektrycznej,

c) powyżej 1200 kWh energii elektrycznej;

2) niewymienionych w pkt 1, których instalacje są przyłączone do sieci elektroenergetycznej:

a) niskiego napięcia,

b) średniego napięcia,

c) wysokich i najwyższych napięć;

3) których instalacje są przyłączone do sieci elektroenergetycznej wysokich i najwyższych napięć i którzy w roku kalendarzowym poprzedzającym o rok dany rok kalendarzowy, w którym są stosowane stawki opłaty przejściowej, zużyli nie mniej niż 400 GWh energii elektrycznej z wykorzystaniem nie mniej niż 60% mocy umownej, dla których koszt energii elektrycznej stanowi nie mniej niż 15% wartości ich produkcji.

2. Stawki opłaty przejściowej w odniesieniu do odbiorców końcowych, o których mowa w ust. 1:

1) pkt 1 - wyraża się w złotych na miesiąc;

2) pkt 2 i 3 - wyraża się w złotych na miesiąc za kW mocy umownej.

Art.  11.  [Stawki opłaty przejściowej do 31 grudnia 2008 r.]

1. W okresie od dnia powstania obowiązku uiszczania opłaty przejściowej do dnia 31 grudnia 2008 r. stawki tej opłaty netto wynoszą:

1) 0,45 zł na miesiąc - w odniesieniu do odbiorców, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 lit. a;

2) 1,90 zł na miesiąc - w odniesieniu do odbiorców, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 lit. b;

3) 6,00 zł na miesiąc - w odniesieniu do odbiorców, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 lit. c;

4) 1,65 zł na miesiąc na kW mocy umownej - w odniesieniu do odbiorców, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 lit. a;

5) 4,10 zł na miesiąc na kW mocy umownej - w odniesieniu do odbiorców, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 lit. b;

6) 7,65 zł na miesiąc na kW mocy umownej - w odniesieniu do odbiorców, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 lit. c;

7) 2,10 zł na miesiąc na kW mocy umownej - w odniesieniu do odbiorców, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3.

2. Wysokość stawki, o której mowa w ust. 1, ulega obniżeniu proporcjonalnie do współczynnika, oznaczonego symbolem "S_Rn", jeżeli w terminie, o którym mowa w art. 5 ust. 1, nie zostaną rozwiązane, na mocy umów rozwiązujących, wszystkie umowy długoterminowe, o których mowa w załączniku nr 1 do ustawy.

3. Współczynnik oznaczony symbolem "S_Rn" oblicza się według wzoru:

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

K_Omw - sumę kosztów osieroconych określonych w załączniku nr 2 do ustawy obliczoną dla wytwórców, którzy otrzymują środki na pokrycie kosztów osieroconych na zasadach określonych w ustawie,

K_Om - sumę kosztów osieroconych określonych w załączniku nr 2 do ustawy.

4. (uchylony).

Art.  11a.  [Stawki opłaty przejściowej od 1 stycznia 2017 r.]

1. Stawki opłaty przejściowej od dnia 1 stycznia 2017 r. na miesiąc wynoszą netto:

1) 0,45 zł - w odniesieniu do odbiorców, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 lit. a;

2) 1,90 zł - w odniesieniu do odbiorców, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 lit. b;

3) 6,50 zł - w odniesieniu do odbiorców, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 lit. c;

4) 1,65 zł na kW mocy umownej - w odniesieniu do odbiorców, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 lit. a;

5) 3,80 zł na kW mocy umownej - w odniesieniu do odbiorców, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 lit. b;

6) 3,93 zł na kW mocy umownej - w odniesieniu do odbiorców, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 lit. c;

7) 1,10 zł na kW mocy umownej - w odniesieniu do odbiorców, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3.

2. Przez stawkę opłaty przejściowej netto, o której mowa w ust. 1, rozumie się stawkę tej opłaty pomniejszoną o należny podatek od towarów i usług.

Art.  11b.  [Stawki opłaty przejściowej od 1 stycznia 2019 r.]

1. Stawki opłaty przejściowej od dnia 1 stycznia 2019 r. na miesiąc wynoszą netto:

1) 0,02 zł - w odniesieniu do odbiorców, o których mowa w art. 10. ust. 1. pkt 1 lit. a;

2) 0,10 zł - w odniesieniu do odbiorców, o których mowa w art. 10. ust. 1. pkt 1 lit. b;

3) 0,33 zł - w odniesieniu do odbiorców, o których mowa w art. 10. ust. 1. pkt 1 lit. c;

4) 0,08 zł na kW mocy umownej - w odniesieniu do odbiorców, o których mowa w art. 10. ust. 1. pkt 2 lit. a;

5) 0,19 zł na kW mocy umownej - w odniesieniu do odbiorców, o których mowa w art. 10. ust. 1. pkt 2 lit. b;

6) 0,20 zł na kW mocy umownej - w odniesieniu do odbiorców, o których mowa w art. 10. ust. 1. pkt 2 lit. c;

7) 0,06 zł na kW mocy umownej - w odniesieniu do odbiorców, o których mowa w art. 10. ust. 1. pkt 3.

2. Przez stawkę opłaty przejściowej netto, o której mowa w ust. 1, rozumie się stawkę tej opłaty pomniejszoną o należny podatek od towarów i usług.

Art.  12. 

(uchylony).

Art.  13. 

(uchylony).

Art.  14.  [Informacje przekazywane operatorowi przez płatników opłaty przejściowej]

1. Płatnicy opłaty przejściowej przekazują operatorowi informacje zawierające dane rzeczywiste o:

1) liczbie odbiorców, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1,

2) mocy umownej - w odniesieniu do odbiorców, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 i 3

- do 6. dnia miesiąca następującego po okresie rozliczeniowym.

2. Okresem rozliczeniowym, gdy rozliczenia są dokonywane między:

1) operatorem a:

a) płatnikiem opłaty przejściowej,

b) odbiorcą końcowym przyłączonym bezpośrednio do sieci przesyłowej elektroenergetycznej

- jest miesiąc kalendarzowy;

2) płatnikiem opłaty przejściowej a:

a) odbiorcą końcowym,

b) przedsiębiorstwem, o którym mowa w art. 9 ust. 4

- jest okres, w którym są dokonywane rozliczenia za energię elektryczną i usługi przesyłowe.

Art.  15.  [Przekazanie operatorowi środków z tytułu opłaty przejściowej]

1. Płatnik opłaty przejściowej przekazuje operatorowi, w terminie określonym w umowie zawartej z tym operatorem, środki z tytułu opłaty przejściowej, obliczone w sposób, o którym mowa w art. 9 ust. 2 pkt 1 lit. a i b, za okres rozliczeniowy.

2. Odbiorca końcowy przyłączony bezpośrednio do sieci przesyłowej elektroenergetycznej przekazuje operatorowi środki z tytułu opłaty przejściowej, w terminie określonym w umowie zawartej z tym operatorem.

3. Operator gromadzi środki z tytułu opłaty przejściowej, pomniejszone o należny podatek od towarów i usług, na wyodrębnionym rachunku bankowym, zwanym dalej "rachunkiem operatora".

Art.  16. 

(uchylony).

Art.  17.  [Przekazanie zgromadzonych środków z tytułu opłaty przejściowej na rachunek opłaty przejściowej]

1. Operator przekazuje Zarządcy Rozliczeń S.A. informację o środkach zgromadzonych z tytułu opłaty przejściowej za dany okres rozliczeniowy na rachunku operatora oraz o wysokości odsetek od tych środków, w terminie do 23. dnia miesiąca następującego po zakończeniu okresu rozliczeniowego.

2. Zarządca Rozliczeń S.A., w terminie 7 dni od dnia otrzymania informacji, wystawia na jej podstawie notę księgową dla operatora.

3. Operator, w terminie 7 dni roboczych od dnia otrzymania noty księgowej, przekazuje na wyodrębniony rachunek bankowy Zarządcy Rozliczeń S.A., zwany dalej "rachunkiem opłaty przejściowej", środki w wysokości wynikającej z noty księgowej.

Art.  18.  [Zasób płynnościowy na rachunku opłaty przejściowej]

1. Zarządca Rozliczeń S.A. od dnia przedterminowego rozwiązania umów długoterminowych na mocy umów rozwiązujących, o którym mowa w art. 5 ust. 1, tworzy, na rachunku opłaty przejściowej, zasób środków dla utrzymania płynności wypłat środków na pokrycie kosztów osieroconych oraz kosztów, o których mowa w art. 44, zwany dalej "zasobem płynnościowym".

2. Począwszy od 2009 r. wysokość zasobu płynnościowego, oznaczoną symbolem "B_i", dla każdego roku "i", oblicza się według wzoru:

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

p - wytwórcę,

K_Or(i-1) - kwotę kosztów osieroconych obliczoną dla wytwórcy, który:

1) do wniosku, o którym mowa w art. 24 ust. 1, dołączył oświadczenie o wyborze korekty, o której mowa w art. 30 ust. 1, według wzoru:

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

K_OZ3(i-1) - kwotę kosztów osieroconych określoną w załączniku nr 3 do ustawy, dla roku poprzedzającego dany rok kalendarzowy "i",

j - kolejne lata pomiędzy rokiem 2007 a rokiem "i-1",

s_i - stopę aktualizacji w wysokości równej stopie aktualizacji, oznaczonej symbolem "s_j", z roku poprzedniego,

s_j - stopę aktualizacji równą rentowności pięcioletnich obligacji skarbowych emitowanych na najbliższy dzień poprzedzający dzień 30 czerwca danego roku "j", według danych opublikowanych przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych oraz Główny Urząd Statystyczny, powiększonej o różnicę pomiędzy stopą kredytu redyskontowego a stopą depozytową Narodowego Banku Polskiego obowiązującymi w dniu 30 czerwca danego roku "j";

2) do wniosku, o którym mowa w art. 24 ust. 1, w roku "i-2", dołączył oświadczenie o wyborze korekty, o której mowa w art. 30 ust. 2, w wysokości określonej dla tego wytwórcy dla roku "i-1" w załączniku nr 4 do ustawy,

b_i - współczynnik korygujący, który wynosi:

- 0,9 dla roku "i" obejmującego 2009 r. i 2010 r.,

- 0,5 dla roku "i" od roku 2011 do roku 2026,

K_OWZ(i-1) - kwotę zaliczki na rok "i", w wysokości określonej we wniosku, o którym mowa w art. 24 ust. 1.

3. Wysokość zasobu płynnościowego, oznaczoną symbolem "B_i", w danym roku "i", oblicza się z uwzględnieniem tych wytwórców, dla których nie dokonano korekty, o której mowa w art. 31 ust. 1, i nie wypłacono im kwoty kosztów osieroconych w wysokości określonej w załączniku nr 3 do ustawy.

4. Jeżeli kwota środków na rachunku opłaty przejściowej oraz na lokatach, o których mowa w art. 54 ust. 1, jest niewystarczająca na wypłatę środków w ramach korekt, o których mowa w art. 30 ust. 1 i 2, art. 31 ust. 1 oraz w art. 46 ust. 1, Zarządca Rozliczeń S.A. zaciąga zadłużenie na finansowanie tych wypłat.

5. W przypadku, o którym mowa w ust. 4, Zarządca Rozliczeń S.A. wypłaca wytwórcy w terminie, o którym mowa w art. 34 ust. 1 pkt 1, część środków wynikających z korekty, o której mowa w art. 30 ust. 1 lub 2 oraz art. 46 ust. 1, proporcjonalnie do udziału danego wytwórcy w ogólnej sumie środków przeznaczonych na wypłatę korekt, a pozostałą część środków Zarządca Rozliczeń S.A. wypłaca w terminie do dnia 31 grudnia roku, w którym dokonywane są te korekty.

6. (uchylony).

7. (uchylony).

8. (uchylony).

Art.  19.  [Uzyskiwane przez Zarządcę Rozliczeń S.A. środki przeznaczane na pokrycie kosztów osieroconych]

1. W przypadku uzyskania przez Zarządcę Rozliczeń S.A. środków z tytułu:

1) odsetek od środków zgromadzonych na rachunku opłaty przejściowej,

2) lokat, o których mowa w art. 54 ust. 1,

3) dodatniej różnicy między sumą kwot otrzymanych od wytwórców w wyniku korekt, o których mowa w art. 30 ust. 1 i 2, art. 31 ust. 1 oraz art. 46 ust. 1, a sumą kwot wypłaconych na pokrycie kosztów osieroconych w wyniku tych korekt

- suma tych środków jest przeznaczana na pokrycie kosztów osieroconych.

2. Jeżeli w wyniku uwzględnienia środków, o których mowa w ust. 1, stawka opłaty przejściowej w danym roku byłaby mniejsza niż jeden grosz, nie pobiera się opłaty przejściowej.

3. (uchylony).

Art.  20.  [Rezerwa tworzona przez operatora; środki przekazane na rachunek opłaty przejściowej jako koszty uzyskania przychodów]

1. Operator tworzy rezerwę, w ciężar kosztów, do wysokości środków uzyskanych z opłaty przejściowej, pomniejszonych o należy podatek od towarów i usług. Utworzenie rezerwy następuje w terminie, w którym opłata przejściowa stanie się należna.

2. Rezerwę, o której mowa w ust. 1, zwiększa się także o odsetki od środków zgromadzonych na rachunku operatora, jeżeli odsetki te stanowią u operatora przychód w rozumieniu ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1800, 1927, 2105 i 2106).

3. Zmniejszenie lub rozwiązanie rezerwy, o której mowa w ust. 1, następuje w miesiącu, w którym operator przekaże środki na rachunek opłaty przejściowej albo ustaną przyczyny jej utworzenia. Równowartość zmniejszonej lub rozwiązanej rezerwy stanowi u operatora przychód w rozumieniu ustawy, o której mowa w ust. 2, w dacie dokonania tej czynności.

4. Środki przekazane przez operatora na rachunek opłaty przejściowej stanowią u operatora koszty uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy, o której mowa w ust. 2, w dacie ich przekazania.

5. Środki uzyskane z opłaty przejściowej oraz środki, o których mowa w art. 19 ust. 1, nie stanowią przychodu Zarządcy Rozliczeń S.A. w rozumieniu ustawy, o której mowa w ust. 2.

6. Środki przekazane przez Zarządcę Rozliczeń S.A. na rzecz wytwórcy oraz wydatki i koszty finansowane ze środków uzyskanych z opłaty przejściowej oraz środków, o których mowa w art. 19 ust. 1, nie stanowią u Zarządcy Rozliczeń S.A. kosztów uzyskania przychodu w rozumieniu ustawy, o której mowa w ust. 2.

Art.  21.  [Okres pobierania opłaty przejściowej]

1. Opłatę przejściową pobiera się nie dłużej niż do końca czwartego roku kalendarzowego następującego po roku, w którym zakończył się najdłuższy okres korygowania, z zastrzeżeniem ust. 2.

2. Okres pobierania opłaty przejściowej, o którym mowa w ust. 1, może zostać skrócony przez ministra właściwego do spraw energii, o ile wytwórcy otrzymają pełne kwoty należne im na podstawie niniejszej ustawy i Zarządca Rozliczeń S.A. spłaci zadłużenie, o którym mowa w art. 18 ust. 4.

3. Zarządca Rozliczeń S.A, po przekazaniu wytwórcom pełnych kwot należnych im na podstawie niniejszej ustawy i spłacie zadłużenia, o którym mowa w art. 18 ust. 4, niezwłocznie pisemnie informuje ministra właściwego do spraw energii.

4. Minister właściwy do spraw energii po otrzymaniu informacji, o której mowa w ust. 3, niezwłocznie ogłosi, w formie obwieszczenia, w dzienniku urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", rok, w którym wygaśnie obowiązek uiszczania opłaty przejściowej.