Zasady i tryb wyborów, zakres działania oraz prawa i obowiązki sołtysa.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1958.15.67

Akt utracił moc

Wersja od: 1 stycznia 1967 r.

ROZPORZĄDZENIE

RADY MINISTRÓW

z dnia 25 marca 1958 r.

w sprawie zasad i trybu wyborów, zakresu działania oraz praw i obowiązków sołtysa.

Na podstawie art. 76 ust. 5 ustawy z dnia 25 stycznia 1958 r. o radach narodowych (Dz. U. Nr 5, poz. 16) zarządza się, co następuje:

Zasady i tryb wyboru sołtysa.

§ 1. Sołtysa wybiera zebranie wiejskie zwołane przez przedstawiciela gromadzkiej rady narodowej, który przewodniczy na zebraniu.

§  2.

1. Sołtysa wybiera się spośród osób uprawnionych do udziału w zebraniu wiejskim. W zebraniu mogą uczestniczyć mieszkańcy wsi, którym przysługuje prawo wyboru do gromadzkiej rady narodowej.

2. Sołtysa wybiera się na okres 3 lat.

3. Zebranie wiejskie może odwołać sołtysa przed upływem okresu, na który został wybrany; odwołanie wymaga zatwierdzenia przez gromadzką radę narodową.

4. Gromadzka rada narodowa lub prezydium powiatowej rady narodowej może odwołać sołtysa, który nie wywiązuje się ze swych obowiązków lub dopuścił się przestępstwa.

§ 3. Wybór sołtysa zarządza gromadzka rada narodowa. Zarządzenie gromadzkiej rady narodowej określa miejsce, lokal, dzień i godzinę zebrania wiejskiego oraz imię i nazwisko przedstawiciela gromadzkiej rady narodowej. Prezydium gromadzkiej rady narodowej podaje do wiadomości publicznej zarządzenie o wyborze sołtysa w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości.

§ 4. Prawo do zgłaszania kandydatów na sołtysa przysługuje organizacjom politycznym, gospodarczym i społecznym, działającym na terenie wsi, oraz osobom uprawnionym do uczestniczenia w zebraniu wiejskim. Zgłoszenie kandydata może nastąpić na piśmie lub ustnie do protokołu.

§ 5. Zebranie wiejskie jest ważne, jeżeli jest na nim obecna przynajmniej 1/5 osób uprawnionych do uczestniczenia w zebraniu. W przypadku gdy na zebraniu wiejskim nie zostanie dokonany wybór sołtysa z powodu braku wymaganej frekwencji, przedstawiciel gromadzkiej rady narodowej zwoła ponownie zebranie wiejskie, które dokona wyboru sołtysa bez względu na ilość uczestniczących w nim osób.

§  6.

1. Wybór sołtysa następuje w głosowaniu jawnym, o ile zebranie wiejskie nie postanowi, że wybór odbędzie się w głosowaniu tajnym.

2. Za wybranego na sołtysa uznaje się kandydata, który uzyskał największą liczbę głosów. Wyniki wyborów ustala i ogłasza bezpośrednio po wyborze komisja w składzie: przewodniczącego zebrania wiejskiego i 2 członków wybranych w głosowaniu jawnym spośród uczestników zebrania wiejskiego nie kandydujących na sołtysa.

§ 7. Sołtys będący radnym obejmuje stanowisko z chwilą wyboru. Sołtys nie będący radnym, obejmuje stanowisko po zatwierdzeniu wyboru przez gromadzką radę narodową.

§ 8. Protokół zebrania wiejskiego powinien stwierdzać liczbę osób uczestniczących w zebraniu, nazwiska zgłoszonych kandydatów i wyniki głosowania. Protokół podpisują przewodniczący zebrania wiejskiego i członkowie komisji. Przewodniczący zebrania przedstawia protokół przewodniczącemu gromadzkiej rady narodowej nie później niż trzeciego dnia po zebraniu wiejskim.

Zakres działania oraz prawa i obowiązki sołtysa.

§  9.

1. Sołtys pracuje w myśl wskazań prezydium gromadzkiej rady narodowej i utrzymuje stałą łączność między mieszkańcami wsi a gromadzką radą narodową i jej prezydium.

2. W szczególności do zakresu działania sołtysa należą:

1) zwoływanie zebrań wiejskich, ustalanie porządku obrad i przewodniczenie na zebraniach oraz przygotowanie pod obrady zebrania wiejskiego wniosków dotyczących potrzeb gromady;

2) wykonywanie uchwał zebrania wiejskiego;

3) reprezentowanie interesów mieszkańców wsi wobec gromadzkiej rady narodowej i jej prezydium;

4) inicjowanie czynów społecznych;

5) czuwanie nad warunkami sanitarnymi i porządkowymi wsi;

6) inkaso podatków i innych należności finansowych od mieszkańców wsi;

7) czuwanie nad wykonywaniem przez mieszkańców wsi obowiązkowych dostaw oraz innych obowiązków wynikających z przepisów prawa i uchwał gromadzkiej rady narodowej oraz jej prezydium;

8) współdziałanie z organami powołanymi do ochrony spokoju i porządku publicznego;

9) wydawanie świadectw miejsca pochodzenia zwierząt;

10) prowadzenie spraw meldunkowych w zakresie ustalonym odrębnymi przepisami;

11) inne sprawy zlecone przez przewodniczącego gromadzkiej rady narodowej lub sekretarza gromadzkiego.

3. Przy wykonywaniu swych obowiązków służbowych sołtys korzysta z ochrony prawnej, jaka przysługuje pracownikom państwowym.

4. Minister Finansów określi tryb działania sołtysów w sprawach, o których mowa w ust. 2 pkt 6, jak również ustali zakres działania wydziałów finansowych prezydiów powiatowych rad narodowych w dziedzinie nadzoru nad poborem i odprowadzaniem kwot pieniężnych przez sołtysów.

5. Obowiązki sołtysa w zakresie zarządu mieniem gromadzkim określają odrębne przepisy.

6. Terytorialny zasięg działalności sołtysa określa prezydium gromadzkiej rady narodowej na podstawie wytycznych prezydium powiatowej rady narodowej.

§  10.

1. Sołtys przy wykonywaniu zadań współpracuje z komisjami gromadzkiej rady narodowej, z radnymi gromadzkiej rady narodowej, z organizacjami społecznymi oraz z aktywem społecznym.

2. Sołtys uczestniczy z głosem doradczym w posiedzeniach prezydium rady, na których poruszana są sprawy dotyczące danej wsi, oraz w naradach sołtysów zwoływanych przez prezydium gromadzkiej rady narodowej. Sołtys nie będący radnym gromadzkiej rady narodowej uczestniczy z głosem doradczym w sesjach gromadzkiej rady narodowej.

3. Co najmniej raz na rok sołtys składa sprawozdanie ze swej działalności na zebraniach wiejskich.

§ 11. Sołtys nie będący radnym składa wobec gromadzkiej rady narodowej następujące ślubowanie: "Ślubuję uroczyście jako sołtys przyczyniać się do umacniania więzi władzy państwowej z ludem pracującym, troszczyć się o jego sprawy, nie szczędzić swoich sił dla wykonywania zadań gromadzkiej rady narodowej."

§ 12. Przed mieszkaniem sołtysa powinna się znajdować tablica z napisem "Sołtys" oraz tablica do wywieszania ogłoszeń.

§  13.

1. Za swoje czynności sołtys pobiera:

1) 1 wynagrodzenie z tytułu prowadzenia inkasa podatków i innych należności finansowych od mieszkańców wsi - w wysokości i na zasadach ustalonych przez Prezesa Rady Ministrów na wniosek Ministra Finansów;

2) 50% opłat za wydane świadectwa miejsca pochodzenia zwierząt;

3) 2 90% opłat za formularze zgłoszeń wydane osobom dopełniającym obowiązku meldunkowego.

2. Sołtysowi może być przyznane wynagrodzenie za wykonywanie bieżącego zarządu mieniem gromadzkim. Zasady i tryb przyznawania tego wynagrodzenia określą odrębne przepisy.

§  14.

1. 3 Sołtys i pozostający na jego wyłącznym utrzymaniu członkowie jego rodziny otrzymują pomoc leczniczą w zakresie i na zasadach przewidzianych dla pracowników i członków rodzin pracowników.

2. Sołtys podlega ubezpieczeniu od wypadków w zatrudnieniu. Składkę ubezpieczeniową uiszcza się z budżetu Państwa.

§ 15. 4

1. W razie niemożności pełnienia przez sołtysa obowiązków z powodu choroby, nieobecności lub innych przyczyn, stanowiących przeszkodę w wykonywaniu obowiązków sołtysa, prezydium gromadzkiej rady narodowej wyznaczy spośród mieszkańców wsi osobę, która przez ten czas wykonywać będzie jego obowiązki. Do osoby tej mają zastosowanie wszystkie prawa i obowiązki sołtysa.

2. W razie stwierdzenia, że sołtys nie wykonuje należycie swoich obowiązków, w szczególności w zakresie inkasa i innych należności finansowych, prezydium powiatowej rady narodowej z urzędu lub na wniosek wydziału finansowego prezydium rady narodowej powinno odwołać sołtysa i zlecić inkaso, do czasu podjęcia czynności przez nowego sołtysa, pracownikom biura gromadzkiej rady narodowej lub innym osobom. W takim przypadku osoby te otrzymują wynagrodzenie za inkaso od kwot przez siebie zainkasowanych.

§ 16. Wykonanie rozporządzenia porucza się Prezesowi Rady Ministrów oraz zainteresowanym ministrom.

§ 17. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

¹ § 13 ust. 1 pkt 1 zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 31 lipca 1958 r. (Dz.U.58.48.237) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 5 sierpnia 1958 r.

² § 13 ust. 1 pkt 3 dodany przez § 1 rozporządzenia z dnia 23 lipca 1962 r. (Dz.U.62.42.200) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 27 lipca 1962 r.

³ § 14 ust. 1 zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 25 listopada 1966 r. (Dz.U.66.49.299) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1967 r.

⁴ § 15 zmieniony przez § 1 rozporządzenia z dnia 2 czerwca 1960 r. (Dz.U.60.32.178) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 8 lipca 1960 r.