Zakres instrukcji gospodarowania wodą.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2019.1725

Akt obowiązujący

Wersja od: 10 września 2019 r.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA GOSPODARKI MORSKIEJ I ŻEGLUGI ŚRÓDLĄDOWEJ ¹

z dnia 21 sierpnia 2019 r.

w sprawie zakresu instrukcji gospodarowania wodą

Na podstawie art. 413 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne (Dz. U. z 2018 r. poz. 2268 oraz z 2019 r. poz. 125, 534 i 1495) zarządza się, co następuje:

§ 1. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

1) minimalnym poziomie piętrzenia - rozumie się przez to najniższy poziom zwierciadła spiętrzonej wody umożliwiający prawidłową pracę budowli piętrzącej;

2) normalnym poziomie piętrzenia - rozumie się przez to najwyższy poziom zwierciadła wody w normalnych warunkach użytkowania budowli piętrzącej;

3) maksymalnym poziomie piętrzenia - rozumie się przez to najwyższy poziom zwierciadła spiętrzonej wody z uwzględnieniem stałej rezerwy powodziowej; dla budowli piętrzącej nieposiadającej pojemności powodziowej maksymalny poziom piętrzenia jest równy normalnemu poziomowi piętrzenia;

4) minimalnym poziomie energetycznym - rozumie się przez to najniższy poziom zwierciadła spiętrzonej wody umożliwiający pracę elektrowni;

5) nadzwyczajnym poziomie piętrzenia - rozumie się przez to najwyższy dopuszczalny, krótkotrwały poziom zwierciadła spiętrzonej wody ponad maksymalnym poziomem piętrzenia;

6) najniższym przepływie żeglownym - rozumie się przez to ustalony dla drogi wodnej lub odcinka drogi wodnej minimalny przepływ wód, niezbędny dla utrzymania na szlaku żeglugowym głębokości tranzytowej wymaganej klasą drogi wodnej;

7) najwyższym przepływie żeglownym - rozumie się przez to ustalony dla drogi wodnej lub odcinka drogi wodnej maksymalny przepływ wód, przy którym może być wykonywana żegluga;

8) normalnym poziomie żeglownym - rozumie się przez to najniższy poziom zwierciadła wody spiętrzonej stopniem wodnym, zapewniający głębokość tranzytową wymaganą klasą drogi wodnej w warunkach od najniższego przepływu żeglownego do najwyższego przepływu żeglownego;

9) maksymalnym poziomie żeglownym - rozumie się przez to poziom zwierciadła wody spiętrzonej stopniem wodnym w warunkach najwyższego przepływu żeglownego;

10) pojemności martwej zbiornika - rozumie się przez to pojemność zbiornika poniżej minimalnego poziomu piętrzenia wody;

11) pojemności użytkowej zbiornika - rozumie się przez to pojemność zbiornika przeznaczoną do wykorzystania dla ustalonych celów tego zbiornika, zawartą między minimalnym poziomem piętrzenia a normalnym poziomem piętrzenia;

12) pojemności powodziowej stałej zbiornika - rozumie się przez to pojemność zbiornika przeznaczoną do wykorzystywania przy przechodzeniu fali powodziowej, zawartą między normalnym poziomem piętrzenia a maksymalnym poziomem piętrzenia;

13) pojemności powodziowej forsowanej zbiornika - rozumie się przez to pojemność zbiornika zawartą między maksymalnym poziomem piętrzenia a nadzwyczajnym poziomem piętrzenia;

14) normalnych warunkach użytkowania zbiornika - rozumie się przez to użytkowanie urządzenia wodnego przy poziomach wody w granicach od minimalnego poziomu piętrzenia do normalnego poziomu piętrzenia;

15) warunkach użytkowania w okresie powodzi - rozumie się przez to użytkowanie urządzenia wodnego przy poziomach powyżej normalnego poziomu piętrzenia;

16) maksymalnej przepustowości urządzenia wodnego - rozumie się przez to łączną przepustowość wszystkich urządzeń upustowych urządzenia wodnego przy maksymalnym poziomie piętrzenia;

17) przepływie gwarantowanym - rozumie się przez to przepływ wód poniżej budowli piętrzącej, będący sumą przepływu nienaruszalnego oraz przepływu niezbędnego do pokrycia potrzeb wodnych, w szczególności potrzeb wodnych zakładów posiadających pozwolenia wodnoprawne, zlokalizowanych w zasięgu oddziaływania danej budowli;

18) przepływie dozwolonym - rozumie się przez to przepływ wód, który nie powoduje negatywnych skutków powodzi na terenach położonych poniżej budowli piętrzącej;

19) przepływie powodziowym - rozumie się przez to przepływ wód poniżej budowli piętrzącej, ustalany w zależności od prognoz, dostosowany do przepustowości urządzeń upustowych, mogący powodować negatywne skutki powodziowe;

20) przepływie katastrofalnym - rozumie się przez to przepływ powodziowy wód poniżej budowli piętrzącej, który jest poza możliwością sterowania urządzeniami upustowymi i powoduje straty w mieniu oraz zagraża życiu lub zdrowiu ludzi;

21) przepływie wyprzedzającym - rozumie się przez to przepływ wód nieprzekraczający przepływu dozwolonego, który - w zależności od prognoz i aktualnej pojemności użytkowej zbiornika - umożliwia częściowe jego opróżnienie przed spodziewanym wezbraniem powodziowym;

22) wysokości piętrzenia - rozumie się przez to różnicę rzędnej maksymalnego poziomu piętrzenia i rzędnej zwierciadła wody dolnej, odpowiadającej średniemu niskiemu przepływowi z wielolecia;

23) stanie alarmowym dla sztucznego zbiornika - rozumie się przez to stan zagrożenia powodziowego i wzmożonej gotowości dla obsługi sztucznego zbiornika oraz służb realizujących osłonę hydrologiczno-meteorologiczną tego zbiornika, wprowadzany w okresie powodzi, w sytuacji gdy dopływ wód do sztucznego zbiornika przekracza przepływ dozwolony przy osiągniętym normalnym poziomie piętrzenia;

24) stanie ostrzegawczym dla sztucznego zbiornika - rozumie się przez to stan podwyższonej gotowości dla obsługi sztucznego zbiornika oraz służb realizujących osłonę hydrologiczno-meteorologiczną tego zbiornika, wprowadzany w przypadku wystąpienia w zlewni powyżej sztucznego zbiornika takiej sytuacji hydrologiczno-meteorologicznej, która może skutkować koniecznością rozpoczęcia użytkowania go zgodnie z trybem postępowania przewidzianym na okres powodzi, zawartym w instrukcji gospodarowania wodą, zwanej dalej "instrukcją";

25) zjawisku suszy w sztucznym zbiorniku - rozumie się przez to sytuację, w której przy gospodarowaniu wodą zgodnie z instrukcją zachodzi obawa szybkiego wyczerpania pojemności użytkowej tego zbiornika, nie pozwalając na realizację przepływu nienaruszalnego i pokrycie potrzeb wodnych zakładów posiadających pozwolenia wodnoprawne.

§ 2. W instrukcji należy posługiwać się następującymi oznaczeniami dla:

1) minimalnego poziomu piętrzenia - Min PP;

2) minimalnego poziomu energetycznego - Min PE;

3) normalnego poziomu piętrzenia - NPP;

4) maksymalnego poziomu piętrzenia - Max PP;

5) nadzwyczajnego poziomu piętrzenia - Nad PP;

6) normalnego poziomu żeglownego - NWŻ;

7) maksymalnego poziomu żeglownego - WWŻ;

8) średniego niskiego przepływu z wielolecia - SNQ;

9) przepływu gwarantowanego - Q_gw;

10) najniższego przepływu żeglownego - Q_mmż;

11) najwyższego przepływu żeglownego - Q_maxż;

12) przepływu dozwolonego - Q_doz;

13) przepływu powodziowego - Q_pow;

14) przepływu katastrofalnego - Q_kat;

15) przepływu wyprzedzającego - Q_wyp;

16) pojemności martwej zbiornika - V_m;

17) pojemności użytkowej zbiornika - V_u;

18) pojemności powodziowej stałej zbiornika - V_ps;

19) pojemności powodziowej forsowanej zbiornika - V_pf.

§  3. 

1. Instrukcję dla budowli piętrzących opracowuje się z uwzględnieniem normalnych warunków użytkowania, warunków użytkowania w okresie powodzi oraz warunków użytkowania w okresie suszy.

2. W instrukcji dla budowli piętrzących uwzględnia się okres:

1) budowy;

2) pierwszego napełnienia;

3) remontu;

4) zatrzymania działalności;

5) wystąpienia awarii.

§ 4. Instrukcja dla budowli piętrzących uwzględnia zaspokojenie potrzeb wodnych zakładów korzystających z piętrzenia wód, stosownie do posiadanych przez te zakłady pozwoleń wodnoprawnych, oraz zapewnienie przepływu nienaruszalnego lub przepływu gwarantowanego.

§ 5. Instrukcja dla budowli piętrzących składa się z części opisowej i graficznej.

§  6. 

1. Część opisowa instrukcji dla budowli piętrzących zawiera:

1) informacje dotyczące położenia urządzenia wodnego, w tym kilometraż usytuowania na cieku oraz współrzędne;

2) nazwę właściciela, zarządcy lub użytkownika, odpowiedzialnych za gospodarowanie wodą i utrzymanie urządzenia wodnego;

3) wyszczególnienie funkcji, które ma spełniać urządzenie wodne;

4) informacje dotyczące urządzenia wodnego, w szczególności:

a) poziomów piętrzenia - minimalnego poziomu piętrzenia, minimalnego poziomu energetycznego, normalnego poziomu piętrzenia, maksymalnego poziomu piętrzenia, nadzwyczajnego poziomu piętrzenia, maksymalnego poziomu żeglownego i normalnego poziomu żeglownego wraz z okresem jego obowiązywania,

b) wysokości piętrzenia wody,

c) przepływów - średniego niskiego przepływu z wielolecia, przepływu gwarantowanego, przepływu nienaruszalnego, przepływu dozwolonego, przepływu powodziowego, przepływu katastrofalnego, przepływu wyprzedzającego, najniższego przepływu żeglownego i najwyższego przepływu żeglownego,

d) dopuszczalnych prędkości obniżania i podwyższania poziomów wody na górnym i dolnym stanowisku,

e) maksymalnej przepustowości urządzenia wodnego,

f) zagrożeń i uwarunkowań w gospodarowaniu wodą występujących przy obniżeniu poziomu piętrzenia poniżej minimalnego poziomu piętrzenia;

5) określenie sposobu gospodarowania wodą w normalnych warunkach użytkowania;

6) określenie sposobu postępowania w okresie powodzi;

7) określenie sposobu postępowania w okresie występowania zjawisk lodowych;

8) określenie sposobu postępowania w przypadku wystąpienia awarii lub zaprzestania korzystania z wód określonego w pozwoleniu wodnoprawnym;

9) określenie sposobu postępowania w okresie występowania zjawiska suszy;

10) wykaz urządzeń pomiarowych oraz opis sieci pomiarowo-obserwacyjnej;

11) określenie podstawowych czynności związanych z gospodarowaniem wodą oraz wskazanie osób odpowiedzialnych za ich wykonywanie;

12) wykaz współdziałających zakładów i stanowisk osób odpowiedzialnych za gospodarowanie wodą wraz z ich danymi kontaktowymi;

13) określenie sposobu powiadamiania centrum operacyjnego ochrony przeciwpowodziowej Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie o wystąpieniu na urządzeniu wodnym niebezpiecznych zjawisk będących skutkiem sytuacji hydrologiczno-meteorologicznej;

14) określenie sposobu powiadamiania centrum operacyjnego ochrony przeciwpowodziowej Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, gminnego, powiatowego i wojewódzkiego zespołu zarządzania kryzysowego oraz Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej - Państwowego Instytutu Badawczego o zrzutach wody ponad przepływ dozwolony; w przypadku braku gminnego centrum zarządzania kryzysowego powiadamia się wójta, burmistrza lub prezydenta miasta.

2. W przypadku sztucznego zbiornika część opisowa instrukcji zawiera ponadto:

1) podstawowe dane dotyczące stanu ostrzegawczego i alarmowego;

2) podstawowe dane dotyczące pojemności, w tym pojemności martwej zbiornika, pojemności użytkowej zbiornika, pojemności powodziowej stałej zbiornika oraz pojemności powodziowej forsowanej zbiornika;

3) określenie sposobu gospodarowania wodą w warunkach użytkowania w okresie powodzi, w tym sposobu tworzenia i wykorzystania pojemności powodziowej w oparciu o informacje z osłony hydrologiczno-meteorologicznej, oraz sposobów postępowania w przypadku:

a) wprowadzenia stanu ostrzegawczego,

b) wprowadzenia stanu alarmowego,

c) prognozowanego nadejścia fali powodziowej.

3. Część graficzna instrukcji dla budowli piętrzących zawiera:

1) plany i schematy dotyczące urządzenia wodnego, związane z gospodarowaniem wodą;

2) mapy topograficzne w skali od 1:1000 do 1:10 000 lub mapy zasadnicze w skali od 1:1000 do 1:10 000, zawierające lokalizację budowli piętrzących, pompowni, elektrowni oraz obiektów służących do ujmowania i odprowadzania wód powierzchniowych;

3) krzywe wydatku urządzeń zrzutowych;

4) krzywą pojemności zbiornika.

§ 7. Do instrukcji dla budowli piętrzących załącza się:

1) odpisy lub kopie dotychczasowych pozwoleń wodnoprawnych dotyczących danego urządzenia wodnego,

2) odpisy lub kopie pozwoleń wodnoprawnych dotyczących innych urządzeń wodnych w zasięgu oddziaływania budowli piętrzącej

- o ile pozwolenia wodnoprawne odnoszące się do takich urządzeń zostały wydane.

§  8. 

1. Dla zależnego od siebie korzystania z wód przez kilka zakładów, w tym dla kaskady zbiorników lub stopni wodnych oraz energetycznego wykorzystania obiektów kaskady, opracowuje się jedną instrukcję obejmującą korzystanie z wód przez wszystkie zakłady korzystające z zasobu wodnego lub z urządzeń wodnych usytuowanych wzdłuż cieku.

2. Instrukcja, o której mowa w ust. 1, uwzględnia wymagania określone w § 3-7.

3. Część opisowa instrukcji, o której mowa w ust. 1, zawiera dodatkowo:

1) określenie sposobu współdziałania zakładów w dostosowaniu do warunków wynikających z gwarancji i kolejności zaspokajania potrzeb wodnych poszczególnych zakładów;

2) określenie sposobu współdziałania z innymi zakładami i urządzeniami wodnymi usytuowanymi powyżej i poniżej urządzenia wodnego, w szczególności w zakresie przepływu wód występujących w okresie powodzi lub suszy.

4. Część graficzna instrukcji, o której mowa w ust. 1, zawiera dodatkowo mapy topograficzne w skali od 1:10 000 do 1:50 000 lub mapy zasadnicze w skali od 1:1000 do 1:5000, w zależności od potrzeb wynikających z liczby zakładów i zasięgu wzajemnego ich oddziaływania.

5. Instrukcja, o której mowa w ust. 1, określa sposób gospodarowania wodą w przypadku wystąpienia zjawiska suszy, w tym kolejność zaspokajania potrzeb wodnych poszczególnych zakładów, oraz możliwość ewentualnych ograniczeń w korzystaniu z zasobu wodnego.

6. Instrukcja, o której mowa w ust. 1, określa sposób gospodarowania wodą w przypadku technologicznych lub awaryjnych przestojów jednego z zakładów, szczególnie w zakresie zapewnienia przepływu nienaruszalnego lub przepływu gwarantowanego.

§  9. 

1. Instrukcja dla kaskady zbiorników wodnych lub stopni wodnych obejmuje wszystkie obiekty kaskady usytuowane wzdłuż cieku oraz na kanałach derywacyjnych.

2. Instrukcja, o której mowa w ust. 1, określa, na jakich odcinkach kaskady i w jakiej wielkości ma być zachowany przepływ nienaruszalny lub przepływ gwarantowany.

3. W przypadku energetycznego wykorzystywania obiektów kaskady instrukcja, o której mowa w ust. 1, zawiera dodatkowo informacje na temat energetycznego wykorzystania wody, z uwzględnieniem technologicznych i awaryjnych przerw w pracy elektrowni, retencjonowania wód oraz przepuszczania wody przez urządzenia upustowe zbiorników wodnych lub stopni wodnych.

§ 10. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. ²

¹ Minister Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej kieruje działem administracji rządowej - gospodarka wodna, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 2017 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej (Dz. U. poz. 2324 oraz z 2018 r. poz. 100).

² Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 17 sierpnia 2006 r. w sprawie zakresu instrukcji gospodarowania wodą (Dz. U. poz. 1087), które zgodnie z art. 566 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne (Dz. U. z 2018 r. poz. 2268 oraz z 2019 r. poz. 125, 534 i 1495) utraciło moc z dniem 1 lipca 2019 r.