Rozdział 5 - Zagrożenie wybuchem pyłu węglowego - Zagrożenia naturalne w zakładach górniczych.
Dziennik Ustaw
Dz.U.2021.1617 t.j.
Akt obowiązujący Wersja od: 3 września 2021 r.
Rozdział 5
Zagrożenie wybuchem pyłu węglowego
Zagrożenie wybuchem pyłu węglowego
§ 17.
1.
Podstawowym kryterium oceny zagrożenia wybuchem pyłu węglowego rozumianego jako ziarna węgla przechodzące przez sito o wymiarach oczek równych 1 × 1 mm:1)
w pokładzie węgla oraz w wyrobisku drążonym w tym pokładzie lub jego części - jest stwierdzenie w tym pokładzie lub jego części lub wyrobisku lub jego części zawartości części lotnych w węglu większej niż 10% w bezwodnej i bezpopiołowej substancji węglowej;2)
w wyrobisku poziomym oraz wyrobisku pochyłym o nachyleniu do 45°, z wyjątkiem wyrobiska drążonego w pokładzie węgla lub jego części - jest brak możliwości uznania tego wyrobiska lub jego części za niezagrożone wybuchem pyłu węglowego;3)
w wyrobisku pionowym oraz w wyrobisku pochyłym o nachyleniu większym niż 45°, w tym w szybie lub szybiku, z wyjątkiem wyrobiska, w tym szybu lub szybiku, drążonego w pokładzie węgla lub jego części - jest brak możliwości uznania tego wyrobiska lub jego części, w tym szybu lub szybiku, za niezagrożone wybuchem pyłu węglowego.2.
Miejscami, w których jest możliwe zapoczątkowanie wybuchu pyłu węglowego, są:1)
miejsca wykonywania robót strzałowych w wyrobiskach zagrożonych wybuchem pyłu węglowego;2)
miejsca urabiania węgla;3)
miejsca nagromadzenia metanu w ilości co najmniej 1,5%;4)
miejsca nagromadzenia niebezpiecznego pyłu węglowego w ilości co najmniej 500 g/m3 wyrobiska w pyle kopalnianym niezabezpieczonym w sposób naturalny na długości większej niż 30 m, w wyrobisku lub jego części, w którym są eksploatowane maszyny lub urządzenia elektryczne;5)
pola pożarowe;6)
zbiorniki węgla;7)
składy materiałów wybuchowych;8)
strefy szczególnego zagrożenia tąpaniami;9)
wyrobiska lub ich części o nachyleniu większym niż 10° z transportem linowym, kołowym lub kolejkami, w których są zainstalowane kable lub przewody elektryczne, z wyjątkiem szybów lub szybików;10)
ściany podczas zbrojenia i likwidacji.3.
Niebezpiecznym pyłem węglowym jest pył węglowy pochodzący z pokładu węgla zagrożonego wybuchem pyłu węglowego.4.
Pyłem kopalnianym jest pył powstały podczas robót górniczych, z dodatkiem substancji zabezpieczających przed wybuchem.5.
Pyłem kopalnianym zabezpieczonym w sposób naturalny jest pył kopalniany, który spełnia następujące warunki:1)
zawiera wodę przemijającą pochodzenia naturalnego uniemożliwiającą przenoszenie wybuchu pyłu węglowego i całkowicie pozbawiającą pył kopalniany lotności lub2)
zawiera co najmniej:a)
70% części niepalnych stałych pochodzenia naturalnego w polach niemetanowych lubb)
80% części niepalnych stałych pochodzenia naturalnego w polach metanowych.6.
Pyłem kopalnianym niezabezpieczonym w sposób naturalny jest pył kopalniany, który nie spełnia warunków określonych w ust. 5.§ 18.
1.
W podziemnych zakładach górniczych wydobywających węgiel kamienny ustala się dwie klasy zagrożenia wybuchem pyłu węglowego.2.
Pokład węgla lub jego część oraz wyrobisko lub jego część są przestrzeniami, które w podziemnych zakładach górniczych wydobywających węgiel kamienny podlegają zaliczeniu do jednej z dwóch klas zagrożenia wybuchem pyłu węglowego.3.
Zaliczeniu podlegają odrębnie:1)
pokład węgla lub jego część, łącznie z wyrobiskami drążonymi w tym pokładzie lub jego części;2)
wyrobisko poziome lub jego część oraz wyrobisko pochyłe o nachyleniu do 45° lub jego część, z wyjątkiem wyrobiska drążonego w pokładzie węgla lub jego części;3)
wyrobisko pionowe oraz wyrobisko pochyłe o nachyleniu większym niż 45°, w tym szyb lub szybik, z wyjątkiem wyrobiska lub jego części, w tym szybu lub szybiku, drążonego w pokładzie węgla lub jego części.4.
Do klasy A zagrożenia wybuchem pyłu węglowego zalicza się pokład węgla lub jego część, łącznie z wyrobiskami drążonymi w tym pokładzie lub jego części, jeżeli w tym pokładzie lub jego części lub w wyrobiskach lub ich częściach znajduje się pył kopalniany zabezpieczony w sposób naturalny.5.
Do klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego zalicza się pokład węgla lub jego część, łącznie z wyrobiskami drążonymi w tym pokładzie lub jego części, jeżeli w tym pokładzie lub jego części lub w wyrobiskach lub ich częściach nie występują okoliczności określone w ust. 4.6.
Do klasy A zagrożenia wybuchem pyłu węglowego zalicza się - z wyjątkiem wyrobiska drążonego w pokładzie węgla lub jego części - wyrobisko poziome lub jego część oraz wyrobisko pochyłe o nachyleniu do 45° lub jego część, jeżeli w tym wyrobisku lub jego części:1)
znajduje się pył kopalniany zabezpieczony w sposób naturalny lub2)
nie występują odcinki z pyłem kopalnianym niezabezpieczonym w sposób naturalny dłuższe niż 30 m, a odległość między odcinkami z pyłem kopalnianym niezabezpieczonym w sposób naturalny nie jest mniejsza niż 100 m.7.
Do klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego zalicza się - z wyjątkiem wyrobiska drążonego w pokładzie węgla lub jego części - wyrobisko poziome lub jego część oraz wyrobisko pochyłe o nachyleniu do 45° lub jego część, jeżeli w tym wyrobisku nie występują okoliczności określone w ust. 6.8.
Wyrobiskiem poziomym oraz wyrobiskiem pochyłym o nachyleniu do 45° niezagrożonym wybuchem pyłu węglowego jest wyrobisko lub jego część, w którym:1)
nie występuje niebezpieczny pył węglowy lub2)
pył kopalniany zawiera co najmniej 80% części niepalnych stałych pochodzenia naturalnego, ilość niebezpiecznego pyłu węglowego jest mniejsza niż 10 g/m3 wyrobiska, a masa pyłu węglowego bez części niepalnych stałych, osiadającego na danej powierzchni w ustalonym czasie, zwana dalej "intensywnością osiadania pyłu", jest mniejsza niż 0,15 g/m2 na dobę, lub3)
pył kopalniany zawiera co najmniej 50% wody przemijającej, lub4)
pył kopalniany zawiera co najmniej 80% części niepalnych stałych pochodzenia naturalnego oraz zawartość wody przemijającej pochodzenia naturalnego w tym pyle wynosi co najmniej 30%- a wyrobiska lub ich części mające bezpośrednie połączenie z tym wyrobiskiem są wyrobiskami niezagrożonymi wybuchem pyłu węglowego lub zostały zaliczone do klasy A zagrożenia wybuchem pyłu węglowego.
9.
Do klasy A zagrożenia wybuchem pyłu węglowego zalicza się - z wyjątkiem wyrobiska lub jego części, w tym szybu i szybiku, drążonego w pokładzie węgla lub jego części - wyrobisko pionowe lub jego część oraz wyrobisko pochyłe o nachyleniu większym niż 45° lub jego część, w tym szyb lub szybik, jeżeli w tym wyrobisku lub jego części, szybie lub szybiku:1)
zalegający pył kopalniany zawiera co najmniej 70% części niepalnych stałych w polach niemetanowych lub 80% części niepalnych stałych w polach metanowych lub2)
zalegający pył kopalniany zawiera wodę przemijającą uniemożliwiającą przeniesienie wybuchu pyłu węglowego i całkowicie pozbawiającą pył kopalniany lotności, lub3)
średnia ilość zalegającego pyłu węglowego jest mniejsza niż 5 g/m3 szybu lub szybiku.10.
Do klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego zalicza się - z wyjątkiem wyrobiska lub jego części, w tym szybu i szybiku, drążonego w pokładzie węgla lub jego części - wyrobisko pionowe lub jego część oraz wyrobisko pochyłe o nachyleniu większym niż 45° lub jego część, w tym szyb lub szybik, jeżeli w tym wyrobisku lub jego części, szybie lub szybiku nie występują okoliczności określone w ust. 9.11.
Wyrobiskiem pionowym oraz wyrobiskiem pochyłym o nachyleniu większym niż 45°, w tym szybem lub szybikiem, niezagrożonym wybuchem pyłu węglowego jest wyrobisko, w tym szyb lub szybik, w którym jednocześnie:1)
zawartość części niepalnych stałych w pyle kopalnianym zalegającym w wyrobisku wynosi co najmniej 80%;2)
średnia ilość pyłu węglowego zalegającego w wyrobisku jest mniejsza niż 1 g/m3 wyrobiska;3)
intensywność osiadania pyłu w wyrobiskach połączonych z tym wyrobiskiem, w odległości do 5 m od tego wyrobiska, jest mniejsza niż 0,15 g/m2 na dobę;4)
wyrobiska mające bezpośrednie połączenie z tym wyrobiskiem są wyrobiskami niezagrożonymi wybuchem pyłu węglowego lub zostały zaliczone do klasy A zagrożenia wybuchem pyłu węglowego;5)
w budynku nadszybia nie zostały wyznaczone, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2021 r. poz. 869), strefy zagrożenia wybuchem pyłów.§ 19.
1.
W odkrywkowych zakładach górniczych wydobywających węgiel brunatny ustala się dwie klasy zagrożenia wybuchem pyłu węglowego.2.
Wyrobisko podziemne lub jego część jest przestrzenią, która w odkrywkowych zakładach górniczych wydobywających węgiel brunatny podlega zaliczeniu do jednej z dwóch klas zagrożenia wybuchem pyłu węglowego.3.
Do klasy A zagrożenia wybuchem pyłu węglowego zalicza się wyrobisko podziemne lub jego część, jeżeli w tym wyrobisku lub jego części znajduje się pył kopalniany zabezpieczony w sposób naturalny.4.
Do klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego zalicza się wyrobisko podziemne lub jego część, jeżeli w tym wyrobisku lub jego części nie występują okoliczności określone w ust. 3.§ 20.
Dokumentacja, w oparciu o którą dokonuje się zaliczenia przestrzeni, o których mowa w § 18 ust. 2 albo § 19 ust. 2, do odpowiedniej klasy zagrożenia wybuchem pyłu węglowego, zawiera:1)
charakterystykę miejsc, o których mowa w § 17 ust. 2;2)
charakterystykę przestrzeni, o których mowa w § 18 ust. 2 oraz § 19 ust. 2, z uwzględnieniem występujących tam innych zagrożeń;3)
opis okoliczności mających wpływ na powstanie zagrożenia wybuchem pyłu węglowego;4)
propozycję zaliczenia przestrzeni, o których mowa w § 18 ust. 2 oraz § 19 ust. 2, do odpowiedniej klasy zagrożenia wybuchem pyłu węglowego, z uzasadnieniem;5)
mapę w skali nie mniejszej niż 1:5000 - dla:a)
pokładu lub jego części,b)
wyrobiska lub jego części, innego niż wyrobisko pionowe oraz wyrobisko pochyłe o nachyleniu większym niż 45°, w tym szyb lub szybik;6)
przekrój geologiczny - dla wyrobiska pionowego oraz wyrobiska pochyłego o nachyleniu większym niż 45°, w tym szybu lub szybiku;7)
wyniki badań przeprowadzonych przez rzeczoznawcę oraz opinię rzeczoznawcy, jeżeli dokonuje się zaliczenia do klasy A zagrożenia wybuchem pyłu węglowego.