Tytuł 2 - Organizacja i ogólne zasady udzielania wzajemnej pomocy - Wzajemna pomoc przy dochodzeniu podatków, ceł i innych należności pieniężnych.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2023.2009 t.j.

Akt obowiązujący

Wersja od: 25 marca 2024 r.

TYTUŁ  II

Organizacja i ogólne zasady udzielania wzajemnej pomocy

DZIAŁ  I

Organizacja udzielania wzajemnej pomocy

Art.  5.  [Podmioty wykonujące zadania z zakresu wzajemnej współpracy]

1. Zadania z zakresu wzajemnej pomocy wykonują minister właściwy do spraw finansów publicznych, centralne biuro łącznikowe, wierzyciel, naczelnik urzędu skarbowego i organ egzekucyjny.

2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych może określić, w drodze rozporządzenia, tryb współpracy między centralnym biurem łącznikowym a naczelnikami urzędów skarbowych, organami egzekucyjnymi lub wierzycielami oraz między wierzycielami a organami egzekucyjnymi, kierując się potrzebą zapewnienia sprawnego i skutecznego korzystania z pomocy państwa członkowskiego lub państwa trzeciego oraz udzielania pomocy państwu członkowskiemu lub państwu trzeciemu.

Art.  6.  [Zadania ministra]

Do zadań ministra właściwego do spraw finansów publicznych w zakresie wzajemnej pomocy należy:

1) sprawowanie nadzoru nad realizacją zadań związanych z wzajemną pomocą;

2) zawieranie z państwami członkowskimi i państwami trzecimi porozumień w zakresie wzajemnej pomocy;

3) organizowanie i koordynowanie kontaktów z organizacjami międzynarodowymi, państwami członkowskimi, państwami trzecimi oraz Komisją Europejską, w tym informowanie Komisji Europejskiej o wyznaczeniu centralnego biura łącznikowego oraz biura łącznikowego.

Art.  7.  [Sprawozdanie przekazywane Komisji Europejskiej]

1. Minister właściwy do spraw finansów publicznych przekazuje Komisji Europejskiej, w terminie do dnia 31 marca każdego roku, sprawozdanie o:

1) liczbie wniosków o udzielenie pomocy, wraz z informacją o liczbie poszczególnych rodzajów tych wniosków, które zostały przesłane do każdego państwa członkowskiego i które otrzymano od każdego z tych państw w poprzednim roku kalendarzowym;

2) wysokości należności pieniężnych, które były przedmiotem wniosków o odzyskanie należności pieniężnych, oraz należności pieniężnych, które zostały wyegzekwowane.

2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych może przekazać Komisji Europejskiej inne sprawozdania, uzyskane od centralnego biura łącznikowego, które mogą być pomocne przy ocenie udzielania wzajemnej pomocy w zakresie należności pieniężnych, o których mowa w art. 2 pkt 1-6.

Art.  8.  [Powiadomienie Komisji Europejskiej o zawarciu umowy międzynarodowej lub porozumienia]

W przypadku zawarcia umowy międzynarodowej lub porozumienia w sprawach objętych wzajemną pomocą, o której mowa w tytułach III i IV, innych niż sprawy dotyczące postępowania w indywidualnych przypadkach, minister właściwy do spraw finansów publicznych powiadamia o tym niezwłocznie Komisję Europejską.

Art.  9.  [Zadania centralnego biura łącznikowego]

1. Odpowiedzialne za kontakty z państwami członkowskimi lub państwami trzecimi w zakresie wzajemnej pomocy jest centralne biuro łącznikowe, do zadań którego należy:

1) weryfikowanie i przekazywanie państwom członkowskim lub państwom trzecim wniosków o udzielenie pomocy;

2) weryfikowanie i przekazywanie naczelnikom urzędów skarbowych i organom egzekucyjnym wniosków państw członkowskich lub państw trzecich o udzielenie pomocy;

3) udzielanie informacji na wniosek państw członkowskich lub państw trzecich;

4) przekazywanie dokumentów, informacji i wniosków, innych niż określone w pkt 1, związanych z realizacją wzajemnej pomocy;

5) tłumaczenie przekazywanych informacji, wniosków i dokumentów;

6) sporządzanie zarządzeń zabezpieczenia oraz zagranicznych tytułów wykonawczych.

2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych wyznacza, w drodze rozporządzenia, podległą albo nadzorowaną jednostkę organizacyjną, która będzie realizowała zadania centralnego biura łącznikowego, kierując się stopniem przygotowania jednostki organizacyjnej do realizacji zadań centralnego biura łącznikowego.

Art.  10.  [Wniosek o pomoc otrzymany niezgodnie z właściwością]

W przypadku otrzymania od państwa członkowskiego lub państwa trzeciego wniosku o udzielenie pomocy niezgodnie z właściwością, przekazuje się go niezwłocznie do centralnego biura łącznikowego, informując o tym państwo członkowskie lub państwo trzecie.

Art.  11.  [Zadania biura łącznikowego]

1. Realizacja zadań centralnego biura łącznikowego, w tym odpowiedzialność za kontakty z państwami członkowskimi lub państwami trzecimi w zakresie wzajemnej pomocy, w odniesieniu do niektórych rodzajów lub kategorii podatków lub należności celnych, może być powierzona biuru łącznikowemu.

2. Do biura łącznikowego stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące centralnego biura łącznikowego.

3. Minister właściwy do spraw finansów publicznych może wyznaczyć, w drodze rozporządzenia, podległą lub nadzorowaną jednostkę organizacyjną, która będzie realizowała zadania biura łącznikowego oraz określić rodzaj lub kategorię podatku lub należności celnych, w zakresie których właściwa będzie ta jednostka organizacyjna, kierując się potrzebą zwiększenia efektywności wzajemnej pomocy oraz biorąc pod uwagę właściwość rzeczową wyznaczonej jednostki organizacyjnej.

Art.  11a.  [Zabezpieczenie danych osobowych przetwarzanych w celu wykonywania zadań ustawowych]

Dane osobowe przetwarzane w celu wykonywania zadań wynikających z ustawy podlegają zabezpieczeniom zapobiegającym nadużyciom lub niezgodnemu z prawem dostępowi lub przekazywaniu polegającym co najmniej na:

1) dopuszczeniu przez administratora danych do przetwarzania danych osobowych wyłącznie osób do tego uprawnionych;

2) pisemnym zobowiązaniu osób upoważnionych do przetwarzania danych osobowych do zachowania ich w poufności;

3) testowaniu i doskonaleniu stosowanych środków technicznych i organizacyjnych;

4) zapewnieniu bezpiecznej komunikacji w sieciach teleinformatycznych, w szczególności poprzez pozyskiwanie danych osobowych i przekazywanie ich podmiotom zewnętrznym z wykorzystaniem technik kryptograficznych;

5) zapewnieniu ochrony przed nieuprawnionym dostępem do systemów informatycznych organów;

6) zapewnieniu integralności danych w systemach informatycznych organów;

7) określeniu zasad bezpieczeństwa przetwarzanych danych osobowych.

DZIAŁ  II

Ogólne zasady udzielania wzajemnej pomocy

Art.  12.  [Podstawa realizowania wzajemnej pomocy]

Wzajemna pomoc jest realizowana na podstawie wniosku o udzielenie pomocy, z zastrzeżeniem art. 64.

Art.  13.  [Wniosek o udzielenie pomocy dotyczący więcej niż jednej należności]

Wniosek o udzielenie pomocy może dotyczyć więcej niż jednej należności pieniężnej, jeżeli są one należne od tego samego podmiotu.

Art.  14.  [Podmioty występujące z wnioskiem o udzielenie pomocy]

Z wnioskiem o udzielenie pomocy przez państwo członkowskie lub państwo trzecie występuje, w przypadkach określonych w ustawie, odpowiednio organ egzekucyjny lub wierzyciel.

Art.  15.  [Realizacja wniosku o udzielenie informacji]

1. Wniosek o udzielenie informacji otrzymany od państwa członkowskiego lub państwa trzeciego realizuje centralne biuro łącznikowe.

2. Wniosek o powiadomienie otrzymany od państwa członkowskiego lub państwa trzeciego realizuje naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę podmiotu, którego dotyczy wniosek.

Art.  16.  [Przekazywanie informacji o przewidywanym zwrocie podatku, nadpłaty podatku lub należności celnych]

Informację o przewidywanym zwrocie podatku, nadpłaty podatku lub należności celnych pochodzącą od państwa członkowskiego centralne biuro łącznikowe przekazuje właściwemu miejscowo organowi egzekucyjnemu, o którym mowa w art. 19 § 1, 2 lub 5 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Art.  17.  [Obowiązkowe pośrednictwo centralnego biura łącznikowego]

Wnioski o udzielenie pomocy, dokumenty, informacje oraz inne wnioski są przesyłane za pośrednictwem centralnego biura łącznikowego.

Art.  18.  [Odmowa udzielenia pomocy]

Centralne biuro łącznikowe niezwłocznie, nie później niż w terminie miesiąca od dnia otrzymania wniosku o udzielenie pomocy, odmawia udzielenia pomocy w przypadku niespełnienia warunków udzielenia wzajemnej pomocy, wskazując przyczyny odmowy.

Art.  19.  [Sposób przekazywania wniosków do państw członkowskich i państw trzecich]

1. Wnioski o udzielenie pomocy, dokumenty, informacje oraz inne wnioski przesyła się:

1) do państw członkowskich - przy wykorzystaniu systemu teleinformatycznego albo z użyciem środków komunikacji elektronicznej, a jeżeli ze względów technicznych nie jest to możliwe - drogą pocztową;

2) do państw trzecich - drogą pocztową.

2. Dołączone do wniosku o udzielenie pomocy dokumenty przekazywane przy wykorzystaniu systemu teleinformatycznego albo z użyciem środków komunikacji elektronicznej mają postać elektronicznej kopii dokumentu.

3. Wniosek o udzielenie pomocy przesyłany drogą pocztową powinien zawierać wskazanie imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego podpisującego.

4. W przypadku kopii dokumentu, który dołączany jest do wniosku o udzielenie pomocy przesyłanego drogą pocztową, poświadcza się jej zgodność z oryginałem przez umieszczenie na niej wpisu "kopia zgodna z oryginałem" oraz wskazuje się imię i nazwisko pracownika dokonującego uwierzytelnienia oraz datę uwierzytelnienia.

5. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, sposób sporządzania wniosków o udzielenie pomocy kierowanych do państw członkowskich, jednolitych formularzy służących do powiadomienia i jednolitych tytułów wykonawczych, uwzględniając potrzebę stosowania jednolitego systemu wzajemnej pomocy w obrębie Unii Europejskiej.

Art.  20.  [Informacje i dokumenty otrzymane w ramach uczestnictwa]

Do państwa członkowskiego nie przesyła się informacji i dokumentów otrzymanych przez urzędnika tego państwa w ramach uczestnictwa, o którym mowa w art. 61 ust. 1.

Art.  21.  [Wykorzystanie wniosku do dalszej wymiany informacji]

Wniosek o udzielenie pomocy może być wykorzystywany do dalszej wymiany informacji w ramach realizacji tego wniosku.

Art.  22.  [Uzupełnienie wniosku przez centralne biuro łącznikowe]

Centralne biuro łącznikowe uzupełnia wniosek o udzielenie pomocy kierowany do państwa członkowskiego lub państwa trzeciego o:

1) nazwę oraz adres siedziby lub inne informacje dotyczące centralnego biura łącznikowego;

2) wysokość należności pieniężnych przeliczoną na walutę:

a) państwa członkowskiego, według kursu ostatnio ogłoszonego w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej przed dniem wysłania wniosku albo

b) państwa trzeciego, według średniego kursu złotego, w stosunku do waluty państwa, do którego kierowany jest wniosek, z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wysłania wniosku, ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski.

Art.  23.  [Wzory dokumentów]

1. Wnioski o udzielenie pomocy kierowane do państw trzecich, zaktualizowany tytuł wykonawczy, zagraniczny tytuł wykonawczy i zarządzenie zabezpieczenia są sporządzane według ustalonych wzorów.

2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia:

1) wzory wniosków o udzielenie pomocy kierowanych do państw trzecich,

2) wzory zaktualizowanego tytułu wykonawczego i zagranicznego tytułu wykonawczego,

3) wzór zarządzenia zabezpieczenia

- uwzględniając potrzebę zapewnienia możliwości elektronicznego przetwarzania danych zawartych w tych dokumentach.

DZIAŁ  III

Ujawnianie informacji i dokumentów

Art.  24.  [Ochrona informacji]

1. Informacje otrzymywane w ramach wzajemnej pomocy podlegają ochronie przewidzianej dla podobnych informacji na podstawie odrębnych przepisów.

2. Osoby akredytowane przez organ akredytacji bezpieczeństwa Komisji Europejskiej mają dostęp do informacji, o których mowa w ust. 1, wyłącznie w takim stopniu, w jakim jest to niezbędne do sprawowania nadzoru nad siecią łączności opracowaną na potrzeby transmisji dokonywanych przy wykorzystaniu systemu teleinformatycznego albo z użyciem środków komunikacji elektronicznej w obszarze należności celnych i podatków (sieć CCN), jej konserwacji i rozwijania.

Art.  25.  [Zakres dopuszczalnego wykorzystania informacji uzyskanych w ramach udzielania wzajemnej pomocy]

Informacje otrzymywane w ramach udzielania wzajemnej pomocy mogą być wykorzystane do dochodzenia lub zabezpieczenia należności pieniężnych, o których mowa w art. 2, oraz do obliczenia i dochodzenia obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne, zgodnie z odrębnymi przepisami.

Art.  26.  [Zajęcie stanowiska przez państwo członkowskie w sprawie przekazania informacji do innego państwa członkowskiego]

1. Jeżeli wierzyciel lub organ egzekucyjny uzna, że informacje otrzymane od państwa członkowskiego mogą być wykorzystane do celów, o których mowa w art. 25, w innym państwie członkowskim, występuje do państwa członkowskiego, od którego informacje pochodzą, z wnioskiem o zajęcie stanowiska w sprawie przekazania tych informacji do innego państwa członkowskiego.

2. W przypadku niewyrażenia sprzeciwu przez państwo członkowskie, od którego pochodzą informacje, w terminie 10 dni roboczych od dnia otrzymania przez nie wniosku, wierzyciel lub organ egzekucyjny przekazuje informacje do innego państwa członkowskiego.

Art.  27.  [Sprzeciw wierzyciela lub organu egzekucyjnego na przekazanie informacji]

W przypadku wniosku państwa członkowskiego o zajęcie stanowiska w sprawie przekazania do innego państwa członkowskiego informacji, które mogą być wykorzystane do celów, o których mowa w art. 25, wierzyciel lub organ egzekucyjny może sprzeciwić się przekazaniu informacji. Centralne biuro łącznikowe przekazuje sprzeciw wierzyciela lub organu egzekucyjnego w terminie 10 dni roboczych od dnia otrzymania wniosku od państwa członkowskiego.

Art.  28.  [Zgoda państwa członkowskiego na wykorzystanie informacji]

1. Wierzyciel lub organ egzekucyjny może wystąpić do państwa członkowskiego o wyrażenie zgody na wykorzystanie informacji pochodzących od tego państwa do celów innych niż określone w art. 25, podając cel, któremu informacje te mają służyć.

2. W przypadku uzyskania zgody, o której mowa w ust. 1, informacje pochodzące od państwa członkowskiego wykorzystuje się do celów wskazanych we wniosku.

Art.  29.  [Sprzeciw lub zgoda wierzyciela lub organu egzekucyjnego na wykorzystanie informacji do innych celów]

1. W przypadku wniosku państwa członkowskiego o wyrażenie zgody na wykorzystanie informacji do celów innych niż określone w art. 25, wierzyciel lub organ egzekucyjny:

1) zgłasza sprzeciw, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej informacje nie mogą być wykorzystane do celów podobnych do celów wskazanych przez to państwo;

2) wyraża zgodę, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej informacje mogą być wykorzystane do celów podobnych do celów wskazanych przez to państwo.

2. Centralne biuro łącznikowe przekazuje sprzeciw lub zgodę wierzyciela lub organu egzekucyjnego w terminie 10 dni roboczych od dnia otrzymania wniosku od państwa członkowskiego.

DZIAŁ  IV

Stosowanie języków i tłumaczenia

Art.  30.  [Język, w którym sporządzane są dokumenty; tłumaczenia]

1. Wniosek o udzielenie pomocy, jednolity formularz służący do powiadomienia, jednolity tytuł wykonawczy, zaktualizowany tytuł wykonawczy lub zarządzenie zabezpieczenia albo pierwotny tytuł wykonawczy dołączony do wniosku o podjęcie środków zabezpieczających należności pieniężne przesyła się do państwa członkowskiego lub państwa trzeciego w języku urzędowym państwa, które ma udzielić pomocy, albo w języku uzgodnionym zgodnie z art. 32.

2. Centralne biuro łącznikowe tłumaczy na język urzędowy państwa, które ma udzielić pomocy, albo na język uzgodniony zgodnie z art. 32, jeżeli jest to konieczne, dokumenty, o których mowa w ust. 1.

3. Dokumenty będące przedmiotem powiadomienia mogą być przesłane w języku polskim.

4. Na wniosek państwa członkowskiego lub państwa trzeciego centralne biuro łącznikowe tłumaczy na język urzędowy państwa, które ma udzielić pomocy, albo na język uzgodniony zgodnie z art. 32 dokumenty inne niż wymienione w ust. 1 i 3.

Art.  31.  [Tłumaczenie dokumentów na język polski]

1. Centralne biuro łącznikowe tłumaczy na język polski elementy wniosku o udzielenie pomocy, jednolitego formularza służącego do powiadomienia oraz jednolitego tytułu wykonawczego, otrzymanych od państwa członkowskiego, sporządzone w języku uzgodnionym zgodnie z art. 32.

2. Dokumenty wydane w państwie członkowskim lub państwie trzecim będące przedmiotem powiadomienia dotyczące należności pieniężnych, o których mowa w art. 2 pkt 1-6, mogą być przesłane do organu egzekucyjnego w języku urzędowym tego państwa. Centralne biuro łącznikowe tłumaczy na język polski, jeżeli jest to konieczne, dokumenty wydane w państwie członkowskim lub państwie trzecim będące przedmiotem powiadomienia dotyczące należności pieniężnych, o których mowa w art. 2 pkt 7, albo występuje do tego państwa o tłumaczenie tych dokumentów na język polski.

3. Naczelnik urzędu skarbowego lub organ egzekucyjny występuje, jeżeli jest to konieczne, do państwa członkowskiego lub państwa trzeciego o tłumaczenie na język polski albo język uzgodniony zgodnie z art. 32 dokumentów tego państwa, innych niż określone w ust. 1 i 2.

Art.  32.  [Uzgodnienie z państwem członkowskim innego języku, w którym będą sporządzane dokumenty]

1. Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze porozumienia z państwem członkowskim, uzgodnić inny język niż język urzędowy tego państwa, w którym będą sporządzone elementy wniosku o udzielenie pomocy dotyczącego należności pieniężnych, o których mowa w art. 2 pkt 1-6, jednolitego formularza służącego do powiadomienia lub jednolitego tytułu wykonawczego.

2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze porozumienia z państwem członkowskim lub państwem trzecim, uzgodnić inny język niż język urzędowy tego państwa, w którym będą sporządzane wnioski o udzielenie pomocy, dokumenty, informacje i inne wnioski dotyczące należności pieniężnych, o których mowa w art. 2 pkt 7, przesyłane w ramach wzajemnej pomocy.

3. Minister właściwy do spraw finansów publicznych informuje centralne biuro łącznikowe o porozumieniach, o których mowa w ust. 1 i 2.