Wywłaszczenie majątków zajętych na cele użyteczności publicznej w okresie wojny 1939-1945 r.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1948.20.138

Akt utracił moc

Wersja od: 1 stycznia 1950 r.

DEKRET

z dnia 7 kwietnia 1948 r.

o wywłaszczeniu majątków zajętych na cele użyteczności publicznej w okresie wojny 1939-1945 r.

Na podstawie art. 4 Ustawy Konstytucyjnej z dnia 19 lutego 1947 r. o ustroju i zakresie działania najwyższych organów Rzeczypospolitej Polskiej i ustawy z dnia 9 marca 1948 r. o upoważnieniu Rządu do wydawania dekretów z mocą ustawy (Dz. U. R. P. Nr 15, poz. 107) - Rada Ministrów postanawia, a Rada Państwa zatwierdza, co następuje:

Art.  1.

1. 1 Dopuszczalne jest wywłaszczenie nieruchomości zajętych w okresie od 1 września 1939 r. do 9 maja 1945 r. na cele wymienione w art. 2 pkt 1) i znajdujących się w dniu wejścia w życie niniejszego dekretu we władaniu Skarbu Państwa, związków samorządu terytorialnego lub przedsiębiorstw państwowych.

2. Dopuszczalne jest także wywłaszczenie nieruchomości, zajętych w okresie od 1 września 1939 r. do 9 maja 1945 r. na cele wymienione w art. 2 pkt 1 i przewidzianych w dniu wejścia w życie niniejszego dekretu na budowę, rozbudowę i przebudowę przedsiębiorstw podstawowych gałęzi gospodarki narodowej, będących przedsiębiorstwami państwowymi lub przejętych na własność Państwa.

3. Wywłaszczenie polega na odjęciu prawa własności z dniem 9 maja 1945 r.

Art.  2.

Wywłaszczenie przewidziane w art. 1 ust. 1 dotyczyć może tylko tych nieruchomości, które:

1) zajęte zostały: a) na cele budowy, rozwoju i utrzymania urządzeń komunikacji publicznej, b) na cele przedsiębiorstw podstawowych gałęzi gospodarki narodowej, będących przedsiębiorstwami państwowymi lub przejętych na własność Państwa, c) na cele wojskowe, d) pod ulice i place publiczne, skwery, zieleńce, parki, place sportowe i cmentarze, e) pod zalesienia lub na melioracje, f) na cele użyteczności publicznej,

2) są nadal użytkowane na cele wymienione w pkt 1 lub w planach zagospodarowania przestrzennego bądź w wytycznych do tych planów są przewidziane na cele wymienione w pkt 1 i zostały częściowo lub całkowicie zagospodarowane z funduszów publicznych bądź też zagospodarowanie ich jest przewidziane do realizacji w pierwszej kolejności planu.

Art.  3.

1. 2 Ubiegający się o wywłaszczenie winien zgłosić wniosek do właściwego wojewody do dnia 31 grudnia 1950 r.

2. Wnioski urzędów, instytucji i przedsiębiorstw państwowych powinny być zatwierdzone przez właściwego ministra, zaś wnioski związków samorządu terytorialnego - przez prezydium właściwej wojewódzkiej rady narodowej. Wnioski wojewódzkich związków samorządu terytorialnego winny być zatwierdzone przez Radę Państwa.

Art.  4.

1. 3 Do wywłaszczenia na podstawie niniejszego dekretu stosuje się odpowiednio przepisy rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 września 1934 r. - prawo o postępowaniu wywłaszczeniom (Dz. U. R. P. Nr 86, poz. 776) w brzmieniu ustawy z dnia 30 marca 1939 r. (Dz. U. R. P. Nr 31, poz. 205) z następującymi zmianami:

1) wniosek o wywłaszczenie może obejmować poszczególne nieruchomości bądź łącznie nieruchomości położone na terenie jednej gminy lub na terenie jednej gromady, jeżeli gmina wiejska obejmuje więcej niż jedną miejscowość;

2) do wniosku załącza się tylko ogólny plan sytuacyjny, przewidziany w art. 11 § 1 pkt 1, natomiast dane przewidziane w pkt 2 i 3 tegoż § 1 i art. 17 § 2 ubiegający się o wywłaszczenie przedstawi tylko o tyle, o ile jest w ich posiadaniu;

3) wnioski wywłaszczeniowe są wiążące dla wojewody, o ile dotyczą potrzeby, przedmiotu i rozmiaru wywłaszczenia, co jednak nie wyłącza stosowania art. 23 i art. 24;

4) zawiadomienie i doręczenie do rąk właściciela lub posiadacza nieruchomości w toku czynności wstępnych postępowania przygotowawczego i wywłaszczenia (art. 6-25) zastępuje się przez ogłoszenie w Wojewódzkim Dzienniku Urzędowym i przez wywieszenie odpisu tych ogłoszeń w siedzibie właściwego zarządu gminnego lub miejskiego;

5) dalsze posiadanie nieruchomości przez wywłaszczającego nie jest uzależnione od złożenia do depozytu sądowego sumy odszkodowania;

6) ustalenie odszkodowania dokonywane jest na wniosek właściciela;

7) wypłata odszkodowania może nastąpić w państwowych papierach wartościowych po kursie nominalnym; zasady, tryb i sposób wypłaty odszkodowania ustali rozporządzenie Rady Ministrów.

2. 4 W przypadkach uzasadnionych interesem Państwa wojewoda na wniosek ubiegającego się o wywłaszczenie zwolni go od obowiązku złożenia planu sytuacyjnego, o którym mowa w pkt 2 ustępu poprzedzającego, chyba że granic nieruchomości bez planu sytuacyjnego oznaczyć nie można; w tym jednak razie plan ten nie podlega wyłożeniu w lokalu zarządu gminy

Art.  5.

Dokumenty, wnioski i wpisy do ksiąg wieczystych potrzebne celem przeprowadzenia wywłaszczenia przewidzianego w niniejszym dekrecie wolne są od opłat sądowych.

Art.  6.

1. Nie może być przywrócone posiadanie majątku opuszczonego, którego wywłaszczenie jest dopuszczalne na zasadzie art. 1.

2. Wykonanie zapadłych przed wejściem w życie niniejszego dekretu orzeczeń sądowych, jak również toczące się lub wszczęte postępowanie sądowe o przywrócenie posiadania majątku wymienionego w art. 1 ulegnie zawieszeniu na wniosek ubiegającego się o wywłaszczenie.

3. 5 Sąd na żądanie jednej ze stron podejmie postępowanie lub uchyli zawieszone wykonanie zapadłego orzeczenia sądowego, o ile w terminie do dnia 31 grudnia 1950 r. nie zostanie zgłoszony wniosek przewidziany w art. 3.

Art.  7.

Wywłaszczenie nieruchomości objętych przepisami art. 1, co do których postępowanie zostało wszczęte przed wejściem w życie niniejszego dekretu, będzie prowadzone dalej na zasadach przewidzianych w niniejszym dekrecie.

Art.  8.

Wykonanie niniejszego dekretu porucza się Ministrom Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych oraz innym ministrom stosownie do zakresu ich działania.

Art.  9.

Dekret niniejszy wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

¹ Art. 1 ust. 1 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 grudnia 1949 r. (Dz.U.49.65.527) zmieniającej nin. dekret z dniem 1 stycznia 1950 r.

² Art. 3 ust. 1 zmieniony przez art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 grudnia 1949 r. (Dz.U.49.65.527) zmieniającej nin. dekret z dniem 1 stycznia 1950 r.

³ Art. 4 ust. 1 według numeracji ustalonej przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 30 grudnia 1949 r.(Dz.U.49.65.527) zmieniającej nin. dekret z dniem 1 stycznia 1950 r.

⁴ Art. 4 ust. 2 dodany przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 30 grudnia 1949 r. (Dz.U.49.65.527) zmieniającej nin. dekret z dniem 1 stycznia 1950 r.

⁵ Art. 6 ust. 3 zmieniony przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 30 grudnia 1949 r. (Dz.U.49.65.527) zmieniającej nin. dekret z dniem 1 stycznia 1950 r.