Rozdział 1 - Przepisy ogólne - Wymagania zasadnicze dla maszyn i elementów bezpieczeństwa podlegających ocenie zgodności, warunki i tryb dokonywania oceny zgodności oraz sposób oznakowania tych maszyn i elementów bezpieczeństwa.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2001.127.1391

Akt utracił moc

Wersja od: 24 grudnia 2002 r.

Rozdział  1

Przepisy ogólne

§ 1. Rozporządzenie określa:

1) zasadnicze wymagania w zakresie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia dotyczące projektowania i wykonywania maszyn i elementów bezpieczeństwa,

2) procedury oceny zgodności,

3) rodzaje maszyn i elementów bezpieczeństwa, dla których jest wymagany udział jednostki notyfikowanej, w trakcie przeprowadzania procedury oceny zgodności,

4) wzór oznakowania CE.

§  2.

1. Przepisów rozporządzenia nie stosuje się do:

1) maszyn, których jedynym źródłem napędu jest siła mięśni ludzkich, z wyjątkiem maszyn używanych do podnoszenia i opuszczania ładunków,

2) urządzeń medycznych, które mają bezpośredni kontakt z pacjentem,

3) urządzeń specjalnych przeznaczonych do użytkowania na terenie wesołych miasteczek lub parków rozrywki,

4) kotłów parowych, zbiorników, w tym zbiorników ciśnieniowych,

5) maszyn specjalnie zaprojektowanych lub przeznaczonych do użytkowania do celów jądrowych, które w przypadku uszkodzenia mogą spowodować emisję radioaktywną,

6) źródeł promieniowania jonizującego, stanowiących część maszyny,

7) broni palnej,

8) zbiorników do magazynowania i rurociągów do benzyny, oleju napędowego, innych cieczy palnych i substancji niebezpiecznych,

9) środków transportu - pojazdów przeznaczonych wyłącznie do transportu osób drogą powietrzną lub siecią transportu drogowego, kolejowego lub wodnego, a także środków transportu w zakresie, w jakim są przeznaczone do przewozu towarów drogą powietrzną, siecią dróg lub siecią kolejową albo drogą wodną; wyłączeniu nie podlegają pojazdy używane przy eksploatacji złóż mineralnych,

10) statków morskich oraz pływających jednostek przybrzeżnych wraz z ich wyposażeniem pokładowym,

11) urządzeń transportu linowego, w tym kolei linowych, linowo-terenowych i wyciągów, przeznaczonych do transportu osób,

12) ciągników rolniczych i leśnych,

13) maszyn specjalnie zaprojektowanych i wykonanych do celów wojskowych i policyjnych,

14) dźwigów stale obsługujących określone poziomy budynków i budowli, wyposażonych w kabinę poruszającą się między sztywnymi prowadnicami nachylonymi w stosunku do poziomu pod kątem większym niż 15 stopni, przeznaczonych do przewozu:

a) osób,

b) osób i towarów,

c) towarów, jeżeli kabina jest dostępna i wyposażona w elementy sterownicze znajdujące się wewnątrz lub pozostające w zasięgu użytkownika przebywającego w kabinie,

15) środków do transportu osób, wykorzystujących pojazdy szynowe poruszające się po szynach i napędzanych przez mechanizm zębatkowy,

16) górniczych urządzeń wyciągowych,

17) dźwigów teatralnych,

18) dźwigów budowlanych przeznaczonych do podnoszenia osób lub osób i towarów.

2. Przepisów rozporządzenia nie stosuje się także do maszyn, dla których producent lub jego upoważniony przedstawiciel sporządzi deklarację, w której zadeklaruje, że są one przeznaczone do wbudowania w inne maszyny lub do połączenia z innymi maszynami w celu utworzenia maszyn, do których będą miały zastosowanie przepisy niniejszego rozporządzenia, z wyłączeniem maszyn przeznaczonych do wbudowania, które mogą działać samodzielnie.

3. Deklaracja, o której mowa w ust. 2, powinna zawierać:

1) nazwę i adres producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela.

2) opis maszyny lub części maszyny,

3) powołanie zastosowanych przepisów, norm zharmonizowanych, norm krajowych lub specyfikacji,

4) nazwę i adres jednostki notyfikowanej, która dokonuje oceny zgodności, o ile ocena taka była dokonywana,

5) imię i nazwisko osoby upoważnionej do składania podpisu w imieniu producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela.

4. Do deklaracji, o której mowa w ust. 2, należy załączyć informację, że maszyna nie powinna być oddawana do użytku aż do czasu, gdy maszyna, do której będzie wbudowana, uzyska deklarację zgodności WE, o której mowa w § 117 ust. 2.

§  3.

1. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

1) maszynie - należy przez to rozumieć:

a) zespół sprzężonych części lub elementów składowych, z których przynajmniej jeden jest ruchomy, wraz z odpowiednimi elementami uruchamiającymi, obwodami sterowania, zasilania, połączonych wspólnie w celu określonego zastosowania, w szczególności do przetwarzania, obróbki, przemieszczania lub pakowania materiałów,

b) zespół maszyn, które w celu osiągnięcia wspólnego efektu końcowego zostały zestawione i są sterowane w taki sposób, aby działały jako zintegrowana całość,

c) wymienne wyposażenie modyfikujące funkcje maszyny, które jest wprowadzane do obrotu z przeznaczeniem do zamontowania przez operatora do maszyny lub szeregu różnych maszyn albo do ciągnika, o ile wyposażenie to nie stanowi części zamiennej lub narzędzia,

2) elemencie bezpieczeństwa - należy przez to rozumieć element niebędący wymiennym wyposażeniem, który producent lub jego upoważniony przedstawiciel wprowadza do obrotu oddzielnie, przeznaczony do realizacji funkcji bezpieczeństwa, którego uszkodzenie lub nieprawidłowe funkcjonowanie zagraża bezpieczeństwu lub zdrowiu osób narażonych,

3) normach zharmonizowanych - należy przez to rozumieć normy europejskie ustanowione przez europejskie organizacje normalizacyjne na podstawie mandatu udzielonego przez Komisję Europejską i opublikowane w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich,

4) operatorze - należy przez to rozumieć osobę, która wykonuje czynności związane z zainstalowaniem, obsługiwaniem, regulowaniem, konserwowaniem, czyszczeniem, naprawianiem lub transportowaniem maszyny,

5) kierowcy - należy przez to rozumieć operatora odpowiedzialnego za przemieszczanie się maszyny, który może być transportowany przez maszynę lub towarzyszyć jej pieszo albo kierować nią zdalnie, w szczególności przy użyciu przewodów lub fal radiowych,

6) strefie niebezpiecznej - należy przez to rozumieć strefę w obrębie lub wokół maszyny, w której występuje zagrożenie bezpieczeństwa lub zdrowia osób,

7) osobie narażonej - należy przez to rozumieć osobę znajdującą się w strefie niebezpiecznej,

8) zawiesiu - należy przez to rozumieć części lub wyposażenie nieprzymocowane do maszyny, umieszczone między maszyną a ładunkiem lub na ładunku, w celu jego przymocowania,

9) elementach zawiesi - należy przez to rozumieć elementy pomocne przy wykonywaniu lub używaniu zawiesi cięgnowych, takie jak: haki oczkowe, zaciski kabłąkowe, pierścienie, śruby, śruby oczkowe,

10) ładunku prowadzonym - należy przez to rozumieć ładunek, którego przenoszenie odbywa się w całości wzdłuż sztywnych lub elastycznych prowadnic, o położeniu ustalonym za pomocą stałych zamocowań,

11) współczynniku bezpieczeństwa - należy przez to rozumieć stosunek obciążenia gwarantowanego przez producenta, jakie element wyposażenia, osprzęt lub maszyna są w stanie utrzymać, do udźwigu naniesionego na tym elemencie wyposażenia, osprzęcie lub maszynie,

12) współczynniku przeciążenia - należy przez to rozumieć stosunek obciążenia użytego do przeprowadzenia prób statycznych i dynamicznych na elemencie wyposażenia, osprzęcie lub maszynie do udźwigu naniesionego na tym elemencie wyposażenia, osprzęcie lub maszynie,

13) próbie statycznej - należy przez to rozumieć badanie, podczas którego maszyna lub zawiesie są poddawane kontroli, a następnie działaniu siły odpowiadającej udźwigowi pomnożonemu przez odpowiedni współczynnik przeciążenia dla prób statycznych i ponownie skontrolowane bezpośrednio po zdjęciu obciążenia, w celu upewnienia się, że nie nastąpiło żadne uszkodzenie,

14) próbie dynamicznej - należy przez to rozumieć badanie, podczas którego maszyna obciążona pracuje we wszystkich możliwych konfiguracjach pod obciążeniem odpowiadającym udźwigowi, z uwzględnieniem dynamicznego zachowania się maszyny, w celu sprawdzenia, czy maszyna i jej element bezpieczeństwa funkcjonują właściwie,

15) środku przenoszenia - należy przez to rozumieć urządzenie, na którym umieszcza się ludzi, w celu ich podnoszenia, opuszczania lub przenoszenia,

2. Ilekroć w przepisach rozdziałów 3-7 oraz w § 117, 122 i 123 jest mowa o maszynie - należy przez to rozumieć maszynę lub element bezpieczeństwa.

§ 4. Do maszyn, które stwarzają przede wszystkim zagrożenia o charakterze elektrycznym, stosuje się przepisy wydane na podstawie art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 28 kwietnia 2000 r. o systemie oceny zgodności, akredytacji oraz zmianie niektórych ustaw, dotyczące sprzętu elektrycznego.

§  5.

1. Maszyny i elementy bezpieczeństwa, o których mowa w rozporządzeniu, mogą być wprowadzane do obrotu, jeżeli przy prawidłowym zainstalowaniu i konserwowaniu oraz użytkowaniu zgodnym z przeznaczeniem nie będą stwarzały zagrożenia dla bezpieczeństwa i zdrowia osób oraz zwierząt domowych lub mienia.

2. Maszyny i elementy bezpieczeństwa powinny spełniać zasadnicze wymagania w zakresie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, określone w rozporządzeniu.

§ 6. W przypadku gdy normy krajowe adaptujące normy zharmonizowane zawierają jedno lub więcej zasadniczych wymagań dotyczących bezpieczeństwa, maszyna i element bezpieczeństwa wykonane zgodnie z normami krajowymi będą, przez domniemanie, uważane za spełniające te wymagania.

§  7.

1. Dopuszcza się możliwość prezentacji na targach, wystawach i innych pokazach maszyn i elementów bezpieczeństwa, które nie spełniają wymagań określonych w rozporządzeniu, jeżeli na widocznym oznaczeniu będzie podana informacja, że maszyny i elementy bezpieczeństwa są niezgodne z zasadniczymi wymaganiami i nie będą sprzedawane, dopóki producent lub jego upoważniony przedstawiciel nie doprowadzi do ich zgodności z wymaganiami określonymi w rozporządzeniu.

2. Podczas pokazów maszyn lub elementów, o których mowa w ust. 1, powinny być przedsięwzięte odpowiednie środki bezpieczeństwa.