Wymagania w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji.
Dz.U.2004.283.2842
Akt utracił mocROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ŚRODOWISKA 1
z dnia 23 grudnia 2004 r.
w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji
prowadzi się w sposób okresowy; pomiary w zakresie innych substancji prowadzi się dla tych instalacji w sposób ciągły, stosując odpowiednio metodyki referencyjne, o których mowa w § 9 ust. 1 pkt 1 i 2.
oraz do instalacji lub urządzeń doświadczalnych wykorzystywanych do prac badawczo-rozwojowych, prac naukowych i prób mających na celu usprawnienie procesu spalania, przerabiających mniej niż 50 Mg odpadów rocznie.
ZAŁĄCZNIKI
ZAŁĄCZNIK Nr 1
Zakres oraz metodyki referencyjne wykonywania ciągłych pomiarów emisji do powietrza z instalacji energetycznego spalania paliw
Zakres oraz metodyki referencyjne wykonywania ciągłych pomiarów emisji do powietrza z instalacji energetycznego spalania paliw
Lp. | Nazwa substancji lub parametru - zakres | Jednostka miary | Metodyka referencyjna |
1 | Pył ogółem | mg/m3 | Technika dowolna wzorcowana metodą grawimetryczną |
2 | SO2 | mg/m3 | Absorpcja promieniowania IR lub inna metoda optyczna z uwzględnieniem normy PN-ISO 7935 |
3 | NOx (w przeliczeniu na NO2) | mg/m3 | Absorpcja promieniowania IR lub inna metoda optyczna z uwzględnieniem normy PN-ISO 10849 |
4 | CO | mg/m3 | Absorpcja promieniowania IR |
5 | O2 | % | Paramagnetyczna, celi cyrkonowej lub elektrochemiczna gwarantująca niepewność pomiaru nie gorszą niż ± 0,4 % obj. O2 |
6 | Prędkość przepływu spalin lub ciśnienie dynamiczne spalin | m/s Pa | 1), 2) |
7 | Temperatura spalin | K | 3) |
8 | Ciśnienie statyczne spalin | Pa | 1) |
9 | Współczynnik wilgotności | - | 1), 4) |
1. W przypadku turbin gazowych, metodyką referencyjną dla tlenków azotu jest metoda chemiluminescencyjna lub inna metoda zgodna z normą ISO-11042-1 i normą ISO 11042-2.
2. W przypadku konieczności dotrzymania określonego stopnia odsiarczania pomiary ciągłe powinny być uzupełnione okresowymi pomiarami zawartości siarki w paliwie.
3. Od dnia 1 stycznia 2007 r. systemy do ciągłych pomiarów emisji do powietrza podlegają kontroli za pomocą pomiarów równoległych prowadzonych przy użyciu innych systemów z zastosowaniem metodyk referencyjnych lub manualnych (dla SO2 zgodnie z normą ISO 7934, dla NOx zgodnie z normą ISO 11564, dla pyłu zgodnie z normą PN-Z-04030-7 lub normą PN-EN 13284-1) co najmniej raz w roku.
4. W przypadku nowych źródeł energetycznego spalania paliw, dla których wniosek o wydanie pozwolenia na budowę złożono po dniu 26 listopada 2002 r. lub które zostały oddane do użytkowania po dniu 27 listopada 2003 r.
4.1. Dla pojedynczego wyniku pomiaru wielkości emisji substancji, wartości 95% przedziału ufności nie powinny przekraczać następujących wartości, wyrażonych w procentach standardu emisyjnego:
1) 20 % - w przypadku dwutlenku siarki;
2) 20 % - w przypadku tlenków azotu;
3) 30 % - w przypadku pyłu całkowitego.
4.2. Wartości średnie jednogodzinne i średnie dobowe stężeń substancji określa się na podstawie ważnych pomiarowych wartości średnich jednogodzinnych po odjęciu wartości przedziału ufności określonego w pkt 4.1 niniejszego załącznika.
5. Jeżeli z powodu niesprawności lub konserwacji systemu do pomiarów ciągłych, w ciągu roku kalendarzowego wystąpi więcej niż 10 dni, w których z każdej doby więcej niż trzy średnie jednogodzinne wartości stężeń substancji są nieważne, to prowadzący instalację podejmuje działania w celu zwiększenia niezawodności systemu ciągłego pomiaru emisji i informuje wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska o podjętych działaniach.
Objaśnienia:
IR - promieniowanie podczerwone,
1) pomiary parametrów mogą być wykonywane dowolnymi metodami gwarantującymi niepewność pomiaru mniejszą od 10 %,
2) dopuszcza się odstępstwa od prowadzenia ciągłych pomiarów prędkości przepływu spalin lub ciśnienia dynamicznego spalin oraz wyznaczanie strumienia objętości spalin metodą bilansową, gdy gwarantuje ona uzyskanie niepewności wyniku mniejszej od 10 %,
3) dowolna metoda, gwarantująca niepewność pomiaru ± 5 K,
4) dopuszcza się odstępstwa od prowadzenia ciągłych pomiarów współczynnika wilgotności oraz wyznaczanie współczynnika wilgotności metodą bilansową, gdy gwarantuje ona uzyskanie niepewności wyniku mniejszej od 10 %.
ZAŁĄCZNIK Nr 2
Zakres oraz metodyki referencyjne wykonywania okresowych pomiarów emisji do powietrza z instalacji energetycznego spalania paliw, oraz częstotliwość prowadzenia tych pomiarów
Zakres oraz metodyki referencyjne wykonywania okresowych pomiarów emisji do powietrza z instalacji energetycznego spalania paliw, oraz częstotliwość prowadzenia tych pomiarów
Lp. | Nazwa substancji lub parametru - zakres | Jednostka miary | Metodyka referencyjna |
1 | Pył ogółem1) | mg/m3 | Grawimetryczna |
2 | SO2 | mg/m3 | Absorpcja promieniowania IR lub inna metoda optyczna 2) |
3 | NOx (w przeliczeniu na NO2) | mg/m3 | Absorpcja promieniowania IR lub inna metoda optyczna 3) |
4 | CO | mg/m3 | Absorpcja promieniowania IR |
5 | O2 | % | Paramagnetyczna, celi cyrkonowej lub elektrochemiczna gwarantująca niepewność pomiaru nie gorszą niż ± 0,4 % obj. O2 |
6 | Prędkość przepływu spalin lub ciśnienie dynamiczne spalin | m/s Pa | 4), 5) |
7 | Temperatura spalin | K | 6) |
8 | Ciśnienie statyczne spalin | Pa | 4) |
9 | Współczynnik wilgotności | - | 4), 7) |
1. Pomiary okresowe prowadzi się dwa razy w roku, raz w sezonie zimowym (październik -marzec) oraz raz w sezonie letnim (kwiecień - wrzesień).
2. W przypadku turbin gazowych metodyką referencyjną dla tlenków azotu jest metoda chemiluminescencyjna lub inna metoda zgodna z normą ISO-11042-1 i normą ISO 11042-2.
Objaśnienia:
IR - promieniowanie podczerwone,
1) pomiary emisji pyłu nie są wymagane dla instalacji turbin gazowych opalanych gazem ziemnym lub gazem ciekłym,
2) metody optyczne pomiaru SO2 obejmują metodę fluorescencyjną,
3) metody optyczne pomiaru NOx obejmują metodę chemiluminescencyjną,
4) pomiary parametrów mogą być wykonywane dowolnymi metodami gwarantującymi niepewność pomiaru mniejszą od 10 %,
5) dopuszcza się odstępstwa od prowadzenia pomiarów prędkości przepływu spalin lub ciśnienia dynamicznego spalin oraz wyznaczanie strumienia objętości spalin metodą bilansową, gdy gwarantuje ona uzyskanie niepewności wyniku mniejszej od 10 %,
6) dowolna metoda, gwarantująca niepewność pomiaru ± 5 K,
7) dopuszcza się odstępstwa od prowadzenia pomiarów współczynnika wilgotności oraz wyznaczanie współczynnika wilgotności metodą bilansową, gdy gwarantuje ona uzyskanie niepewności wyniku mniejszej od 10 %.
ZAŁĄCZNIK Nr 3
Zakres oraz metodyki referencyjne wykonywania ciągłych i okresowych pomiarów emisji do powietrza z instalacji albo urządzeń spalania lub współspalania odpadów komunalnych o nominalnej zdolności przerobowej odpadów nie mniejszej niż jeden Mg/h, oraz częstotliwość prowadzenia pomiarów okresowych, obowiązujące do dnia 27 grudnia 2005 r.
Zakres oraz metodyki referencyjne wykonywania ciągłych i okresowych pomiarów emisji do powietrza z instalacji albo urządzeń spalania lub współspalania odpadów komunalnych o nominalnej zdolności przerobowej odpadów nie mniejszej niż jeden Mg/h, oraz częstotliwość prowadzenia pomiarów okresowych, obowiązujące do dnia 27 grudnia 2005 r.
Lp. | Nazwa substancji lub parametru - zakres | Jednostka miary | Metodyka referencyjna |
1 | Pył ogółem | mg/m3 | Technika dowolna wzorcowana metodą grawimetryczną |
2 | HCl | mg/m3 | Absorpcja promieniowania IR |
3 | CO | mg/m3 | Absorpcja promieniowania IR |
4 | O2 | % | Paramagnetyczna, celi cyrkonowej lub elektrochemiczna gwarantująca niepewność pomiaru nie gorszą niż ± 0,4 % obj. O2 |
5 | Prędkość przepływu spalin lub ciśnienie dynamiczne spalin | m/s Pa | 1), 2) |
6 | Temperatura spalin w przekroju pomiarowym | K | 3) |
7 | Ciśnienie statyczne spalin | Pa | 2) |
8 | Współczynnik wilgotności | - | 2), 4) |
Tabela B. Substancje mierzone w sposób okresowy oraz metodyki referencyjne wykonywania pomiarów okresowych
Lp. | Nazwa substancji | Jednostka miary | Metodyka referencyjna |
1 | 2 | 3 | 4 |
1 | Pb | mg/m3 | Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna spektrometria atomowa ze wzbudzeniem plazmowym5) |
2 | Cr | mg/m3 | Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna spektrometria atomowa ze wzbudzeniem plazmowym5) |
3 | Cu | mg/m3 | Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna spektrometria atomowa ze wzbudzeniem plazmowym5) |
4 | Mn | mg/m3 | Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna spektrometria atomowa ze wzbudzeniem plazmowym5) |
5 | Ni | mg/m3 | Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna spektrometria atomowa ze wzbudzeniem plazmowym5) |
6 | As | mg/m3 | Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna spektrometria atomowa ze wzbudzeniem plazmowym5) |
7 | Cd | mg/m3 | Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna spektrometria atomowa ze wzbudzeniem plazmowym5) |
8 | Hg | mg/m3 | Norma PN-EN 13211 |
9 | Tl | mg/m3 | Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna spektrometria atomowa ze wzbudzeniem plazmowym5) |
10 | Sb | mg/m3 | Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna spektrometria atomowa ze wzbudzeniem plazmowym5) |
11 | V | mg/m3 | Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna spektrometria atomowa ze wzbudzeniem plazmowym5) |
12 | Co | mg/m3 | Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna spektrometria atomowa ze wzbudzeniem plazmowym5) |
13 | Dioksyny i furany | ng/m3 | Norma PN-EN 1948 -1,2,3 |
14 | Substancje organiczne w postaci gazów i par wyrażone jako całkowity węgiel organiczny | mg/m3 | Technika ciągłej detekcji płomieniowo-jonizacyjnej (FID) |
15 | HF | mg/m3 | Absorpcja promieniowania IR lub absorpcja w roztworze pochłaniającym i oznaczanie elektrodą jonoselektywną |
16 | SO2 | mg/m3 | Absorpcja promieniowania IR lub inna metoda optyczna 6) |
Pouczenia:
1. Pomiary okresowe prowadzi się co najmniej raz na sześć miesięcy.
2. Jeżeli ze spalania odpadów komunalnych wprowadzane są do powietrza dioksyny i furany w ilościach nieprzekraczających 10% standardów emisyjnych, wykonywanie pomiarów emisji tych substancji w gazach odlotowych nie jest wymagane.
3. Od dnia 1 stycznia 2007 r. systemy do ciągłych pomiarów emisji do powietrza podlegają kontroli za pomocą pomiarów równoległych prowadzonych przy użyciu innych systemów z zastosowaniem metodyk referencyjnych lub manualnych (dla HCl zgodnie z normą PN-EN 1911, dla pyłu zgodnie z normą PN-Z-04030-7 lub normą PN-EN 13284-1) co najmniej raz na trzy lata.
4. Dla pojedynczego wyniku pomiaru wielkości emisji substancji, wartości 95% przedziału ufności nie powinny przekraczać następujących wartości, wyrażonych w procentach standardu emisyjnego:
1) 10 % - w przypadku tlenku węgla;
2) 30 % - w przypadku pyłu całkowitego;
3) 40 % - w przypadku chlorowodoru.
5. Wartości emisji średniej dobowej wyznaczane są na podstawie wartości średnich trzydziestominutowych lub dziesięciominutowych stężeń substancji zmierzonych w czasie eksploatacji instalacji, z uwzględnieniem okresów rozruchu i zatrzymywania, o ile podczas ich trwania spalane są odpady, po odjęciu wartości przedziału ufności określonego w pkt 4 niniejszego załącznika.
6. Jeżeli z powodu niesprawności lub konserwacji systemu do pomiarów ciągłych w ciągu roku kalendarzowego wystąpi więcej niż 10 dni, w których z każdej doby więcej niż trzy średnie jednogodzinne wartości stężeń substancji są nieważne, to prowadzący instalację podejmuje działania w celu zwiększenia niezawodności systemu ciągłego pomiaru emisji i informuje wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska o podjętych działaniach.
Objaśnienia:
IR - promieniowanie podczerwone,
1) dopuszcza się odstępstwa od prowadzenia ciągłych pomiarów prędkości przepływu spalin lub ciśnienia dynamicznego spalin oraz wyznaczanie strumienia objętości spalin metodą bilansową, gdy gwarantuje ona uzyskanie niepewności wyniku mniejszej od 10 %,
2) pomiary parametrów mogą być wykonywane dowolnymi metodami gwarantującymi niepewność pomiaru mniejszą od 10 %,
3) dowolna metoda, gwarantująca niepewność pomiaru ± 5 K,
4) dopuszcza się odstępstwa od prowadzenia ciągłych pomiarów współczynnika wilgotności oraz wyznaczanie współczynnika wilgotności metodą bilansową, gdy gwarantuje ona uzyskanie niepewności wyniku mniejszej od 10 %,
5) metodykę należy dobrać odpowiednio do stężenia oznaczanego pierwiastka,
6) metody optyczne pomiaru SO2 obejmują metodę fluorescencyjną.
ZAŁĄCZNIK Nr 4
Zakres oraz metodyki referencyjne wykonywania okresowych pomiarów emisji do powietrza z instalacji albo urządzeń spalania lub współspalania odpadów komunalnych o nominalnej zdolności przerobowej odpadów mniejszej niż jeden Mg/h, oraz częstotliwość prowadzenia tych pomiarów, obowiązujące do dnia 27 grudnia 2005 r.
Zakres oraz metodyki referencyjne wykonywania okresowych pomiarów emisji do powietrza z instalacji albo urządzeń spalania lub współspalania odpadów komunalnych o nominalnej zdolności przerobowej odpadów mniejszej niż jeden Mg/h, oraz częstotliwość prowadzenia tych pomiarów, obowiązujące do dnia 27 grudnia 2005 r.
Lp. | Nazwa substancji lub parametru - zakres | Jednostka miary | Metodyka referencyjna |
1 | Pył ogółem | mg/m3 | Grawimetryczna |
2 | HCl | mg/m3 | Absorpcja promieniowania IR lub norma PN-EN 1911 - 1, 2, 3 |
3 | CO | mg/m3 | Absorpcja promieniowania IR |
4 | Substancje organiczne w postaci gazów i par wyrażone jako całkowity węgiel organiczny | mg/m3 | Technika ciągłej detekcji płomieniowo-jonizacyjnej (FID) |
5 | O2 | % | Paramagnetyczna, celi cyrkonowej lub elektrochemiczna gwarantująca niepewność pomiaru nie gorszą niż ± 0,4 % obj. O2 |
6 | Prędkość przepływu spalin lub ciśnienie dynamiczne spalin | m/s Pa | 1), 2) |
7 | Temperatura spalin w przekroju pomiarowym | K | 3) |
8 | Ciśnienie statyczne spalin | Pa | 2) |
9 | Współczynnik wilgotności | - | 2), 4) |
Pomiary okresowe prowadzi się z częstotliwością co najmniej raz na sześć miesięcy.
Objaśnienia:
IR - promieniowanie podczerwone,
1) dopuszcza się odstępstwa od prowadzenia pomiarów prędkości przepływu spalin lub ciśnienia dynamicznego spalin oraz wyznaczanie strumienia objętości spalin metodą bilansową, gdy gwarantuje ona uzyskanie niepewności wyniku mniejszej od 10 %,
2) pomiary parametrów mogą być wykonywane dowolnymi metodami gwarantującymi niepewność pomiaru mniejszą od 10 %,
3) dowolna metoda, gwarantująca niepewność pomiaru ± 5 K,
4) dopuszcza się odstępstwa od prowadzenia pomiarów współczynnika wilgotności oraz wyznaczanie współczynnika wilgotności metodą bilansową, gdy gwarantuje ona uzyskanie niepewności wyniku mniejszej od 10 %.
ZAŁĄCZNIK Nr 5
Zakres oraz metodyki referencyjne wykonywania ciągłych i okresowych pomiarów emisji do powietrza z instalacji albo urządzeń spalania lub współspalania odpadów niebezpiecznych oraz częstotliwość prowadzenia pomiarów okresowych, obowiązujące do dnia 27 grudnia 2005 r.
Zakres oraz metodyki referencyjne wykonywania ciągłych i okresowych pomiarów emisji do powietrza z instalacji albo urządzeń spalania lub współspalania odpadów niebezpiecznych oraz częstotliwość prowadzenia pomiarów okresowych, obowiązujące do dnia 27 grudnia 2005 r.
Lp. | Nazwa substancji lub parametru - zakres | Jednostka miary | Metodyka referencyjna |
1 | Pył ogółem | mg/m3 | Technika dowolna wzorcowana metodą grawimetryczną |
2 | HCl | mg/m3 | Absorpcja promieniowania IR |
3 | CO | mg/m3 | Absorpcja promieniowania IR |
4 | Substancje organiczne w postaci gazów i par wyrażone jako całkowity węgiel organiczny | mg/m3 | Technika ciągłej detekcji płomieniowo-jonizacyjnej (FID) |
5 | HF | mg/m3 | Absorpcja promieniowania IR |
6 | SO2 | mg/m3 | Absorpcja promieniowania IR lub inna metoda optyczna z uwzględnieniem normy PN-ISO 7935 |
7 | O2 | % | Paramagnetyczna, celi cyrkonowej lub elektrochemiczna gwarantująca niepewność pomiaru nie gorszą niż ± 0,4 % obj. O2 |
8 | Prędkość przepływu spalin lub ciśnienie dynamiczne spalin | m/s Pa | 1), 2) |
9 | Temperatura spalin w przekroju pomiarowym | K | 3) |
10 | Ciśnienie statyczne spalin | Pa | 2) |
11 | Współczynnik wilgotności | - | 2), 4) |
Tabela B. Substancje mierzone w sposób okresowy oraz metodyki referencyjne wykonywania pomiarów okresowych
Lp. | Nazwa substancji | Jednostka miary | Metodyka referencyjna |
1 | 2 | 3 | 4 |
1 | Pb | mg/m3 | Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna spektrometria atomowa ze wzbudzeniem plazmowym5) |
2 | Cr | mg/m3 | Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna spektrometria atomowa ze wzbudzeniem plazmowym5) |
3 | Cu | mg/m3 | Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna spektrometria atomowa ze wzbudzeniem plazmowym5) |
4 | Mn | mg/m3 | Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna spektrometria atomowa ze wzbudzeniem plazmowym5) |
5 | Ni | mg/m3 | Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna spektrometria atomowa ze wzbudzeniem plazmowym5) |
6 | As | mg/m3 | Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna spektrometria atomowa ze wzbudzeniem plazmowym5) |
7 | Cd | mg/m3 | Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna spektrometria atomowa ze wzbudzeniem plazmowym5) |
8 | Hg | mg/m3 | Norma PN-EN 13211 |
9 | Tl | mg/m3 | Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna spektrometria atomowa ze wzbudzeniem plazmowym5) |
10 | Sb | mg/m3 | Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna spektrometria atomowa ze wzbudzeniem plazmowym5) |
11 | V | mg/m3 | Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna spektrometria atomowa ze wzbudzeniem plazmowym5) |
12 | Co | mg/m3 | Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna spektrometria atomowa ze wzbudzeniem plazmowym5) |
13 | Sn | mg/m3 | Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna spektrometria atomowa ze wzbudzeniem plazmowym5) |
14 | Dioksyny i furany | ng/m3 | Norma PN-EN 1948 - 1,2,3 |
Pouczenia:
1. Pomiary metali ciężkich oraz dioksyn i furanów prowadzi się raz na sześć miesięcy, a przez pierwszy rok eksploatacji instalacji lub urządzeń co najmniej raz na dwa miesiące.
2. Jeżeli w wyniku neutralizacji chlorowodoru zapewnione jest dotrzymywanie standardu emisyjnego tej substancji, to pomiary fluorowodoru mogą być prowadzone okresowo, co najmniej raz na sześć miesięcy.
3. Jeżeli ze spalania odpadów niebezpiecznych wprowadzane są do powietrza substancje w ilościach nieprzekraczających 10% standardów emisyjnych, wykonywanie pomiarów emisji tych substancji w gazach odlotowych nie jest wymagane, z wyjątkiem ciągłego pomiaru tlenku węgla i okresowych pomiarów dioksyn i furanów.
4. Od dnia 1 stycznia 2007 r. systemy do ciągłych pomiarów emisji do powietrza podlegają kontroli za pomocą pomiarów równoległych prowadzonych przy użyciu innych systemów z zastosowaniem metodyk referencyjnych lub manualnych (dla HCl zgodnie z normą PN-EN 1911, dla SO2 zgodnie z normą ISO 7934, dla pyłu zgodnie z normą PN-Z-04030-7 lub normą PN-EN 13284-1) co najmniej raz w roku.
5. Dla pojedynczego wyniku pomiaru wielkości emisji substancji, wartości 95% przedziału ufności nie powinny przekraczać następujących wartości, wyrażonych w procentach standardu emisyjnego:
1) 10 % - w przypadku tlenku węgla;
2) 20 % - w przypadku dwutlenku siarki;
3) 30 % - w przypadku pyłu całkowitego;
4) 30 % - w przypadku całkowitego węgla organicznego;
5) 40 % - w przypadku chlorowodoru;
6) 40 % - w przypadku fluorowodoru.
6. Wartości emisji średniej dobowej wyznaczane są na podstawie wartości średnich trzydziestominutowych lub dziesięciominutowych stężeń substancji zmierzonych w czasie eksploatacji instalacji, z uwzględnieniem okresów rozruchu i zatrzymywania, o ile podczas ich trwania spalane są odpady, po odjęciu wartości przedziału ufności określonego w pkt 5 niniejszego załącznika.
7. Jeżeli z powodu niesprawności lub konserwacji systemu do pomiarów ciągłych, w ciągu roku kalendarzowego wystąpi więcej niż 10 dni, w których z każdej doby więcej niż trzy średnie jednogodzinne wartości stężeń substancji są nieważne, to prowadzący instalację podejmuje działania w celu zwiększenia niezawodności systemu ciągłego pomiaru emisji i informuje wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska o podjętych działaniach.
Objaśnienia:
IR - promieniowanie podczerwone;
1) dopuszcza się odstępstwa od prowadzenia ciągłych pomiarów prędkości przepływu spalin lub ciśnienia dynamicznego spalin oraz wyznaczanie strumienia objętości spalin metodą bilansową, gdy gwarantuje ona uzyskanie niepewności wyniku mniejszej od 10 %,
2) pomiary parametrów mogą być wykonywane dowolnymi metodami gwarantującymi niepewność pomiaru mniejszą od 10 %,
3) dowolna metoda, gwarantująca niepewność pomiaru ± 5 K,
4) dopuszcza się odstępstwa od prowadzenia ciągłych pomiarów współczynnika wilgotności oraz wyznaczanie współczynnika wilgotności metodą bilansową, gdy gwarantuje ona uzyskanie niepewności wyniku mniejszej od 10 %,
5) metodykę należy dobrać odpowiednio do stężenia oznaczanego pierwiastka.
ZAŁĄCZNIK Nr 6
Zakres oraz metodyki referencyjne wykonywania ciągłych i okresowych pomiarów emisji do powietrza z instalacji albo urządzeń spalania lub współspalania odpadów oraz częstotliwość prowadzenia pomiarów okresowych
Zakres oraz metodyki referencyjne wykonywania ciągłych i okresowych pomiarów emisji do powietrza z instalacji albo urządzeń spalania lub współspalania odpadów oraz częstotliwość prowadzenia pomiarów okresowych
Lp. | Nazwa substancji lub parametru - zakres | Jednostka miary | Metodyka referencyjna |
1 | Pył ogółem | mg/m3 | Technika dowolna wzorcowana metodą grawimetryczną |
2 | NOx (w przeliczeniu na NO2) | mg/m3 | Absorpcja promieniowania IR lub inna metoda optyczna z uwzględnieniem normy PN-ISO 10849 |
3 | HCl | mg/m3 | Absorpcja promieniowania IR |
4 | CO | mg/m3 | Absorpcja promieniowania IR |
5 | Substancje organiczne w postaci gazów i par wyrażone jako całkowity węgiel organiczny | mg/m3 | Technika ciągłej detekcji płomieniowo-jonizacyjnej (FID) |
6 | HF | mg/m3 | Absorpcja promieniowania IR |
7 | SO2 | mg/m3 | Absorpcja promieniowania IR lub inna metoda optyczna z uwzględnieniem normy PN-ISO 7935 |
8 | O2 | % | Paramagnetyczna, celi cyrkonowej lub elektrochemiczna gwarantująca niepewność pomiaru nie gorszą niż ± 0,4% obj. O2 |
9 | Prędkość przepływu spalin lub ciśnienie dynamiczne spalin | m/s Pa | 1), 2) |
10 | Temperatura spalin w przekroju pomiarowym | K | 3) |
11 | Ciśnienie statyczne spalin | Pa | 2) |
12 | Współczynnik wilgotności | - | 2), 4) |
Tabela B. Substancje mierzone w sposób okresowy oraz metodyki referencyjne wykonywania pomiarów okresowych
Lp. | Nazwa substancji | Jednostka miary | Metodyka referencyjna |
1 | 2 | 3 | 4 |
1 | Pb | mg/m3 | Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna spektrometria atomowa ze wzbudzeniem plazmowym5) |
2 | Cr | mg/m3 | Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna spektrometria atomowa ze wzbudzeniem plazmowym5) |
3 | Cu | mg/m3 | Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna spektrometria atomowa ze wzbudzeniem plazmowym5) |
4 | Mn | mg/m3 | Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna spektrometria atomowa ze wzbudzeniem plazmowym5) |
5 | Ni | mg/m3 | Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna spektrometria atomowa ze wzbudzeniem plazmowym5) |
6 | As | mg/m3 | Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna spektrometria atomowa ze wzbudzeniem plazmowym5) |
7 | Cd | mg/m3 | Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna spektrometria atomowa ze wzbudzeniem plazmowym5) |
8 | Hg | mg/m3 | Norma PN-EN 13211 |
9 | Tl | mg/m3 | Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna spektrometria atomowa ze wzbudzeniem plazmowym5) |
10 | Sb | mg/m3 | Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna spektrometria atomowa ze wzbudzeniem plazmowym5) |
11 | V | mg/m3 | Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna spektrometria atomowa ze wzbudzeniem plazmowym5) |
12 | Co | mg/m3 | Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna spektrometria atomowa ze wzbudzeniem plazmowym5) |
13 | Dioksyny i furany | ng/m3 | Norma PN-EN 1948 - 1,2,3 |
Pouczenia:
1. Pomiary okresowe prowadzi się co najmniej raz na sześć miesięcy, a przez pierwszy rok eksploatacji instalacji lub urządzeń co najmniej raz na trzy miesiące.
2. Ciągłe pomiary tlenków azotu (NOx) wykonuje się wtedy, gdy w pozwoleniu na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza lub w pozwoleniu zintegrowanym ustalono wielkość dopuszczalnej emisji tej substancji.
3. Jeżeli prowadzący instalację może wykazać, że emisje chlorowodoru (HCl), fluorowodoru (HF) i dwutlenku siarki (SO2) w żadnych okolicznościach nie będą wyższe niż ich standardy emisyjne określone w odrębnych przepisach, to pomiary tych substancji mogą być prowadzone okresowo, co najmniej dwa razy w roku - raz w sezonie zimowym (październik - marzec) oraz raz w sezonie letnim (kwiecień - wrzesień), a przez pierwszy rok eksploatacji co najmniej raz na trzy miesiące.
4. Jeżeli w wyniku neutralizacji chlorowodoru zapewnione jest dotrzymywanie standardu emisyjnego tej substancji, to pomiary fluorowodoru mogą być prowadzone okresowo, co najmniej dwa razy w roku - raz w sezonie zimowym (październik - marzec) oraz raz w sezonie letnim (kwiecień - wrzesień), a przez pierwszy rok eksploatacji co najmniej raz na trzy miesiące.
5. Od dnia 1 stycznia 2007 r. systemy do ciągłych pomiarów emisji do powietrza podlegają kontroli za pomocą pomiarów równoległych prowadzonych przy użyciu innych systemów z zastosowaniem metodyk referencyjnych lub manualnych (dla HCl zgodnie z normą PN-EN 1911, dla SO2 zgodnie z normą ISO 7934, dla NOx zgodnie z normą ISO 11564, dla pyłu zgodnie z normą PN-Z-04030-7 lub normą PN-EN 13284-1) co najmniej raz na trzy lata.
6. Dla określenia ważnego pojedynczego wyniku pomiaru wielkości emisji substancji, wartości 95% przedziału ufności nie powinny przekraczać następujących wartości, wyrażonych w procentach standardu emisyjnego:
1) 10 % - w przypadku tlenku węgla;
2) 20 % - w przypadku dwutlenku siarki;
3) 20 % - w przypadku dwutlenku azotu;
4) 30 % - w przypadku pyłu całkowitego;
5) 30 % - w przypadku całkowitego węgla organicznego;
6) 40 % - w przypadku chlorowodoru;
7) 40 % - w przypadku fluorowodoru.
7. Wartości emisji średniej dobowej wyznaczane są na podstawie wartości średnich trzydziestominutowych lub dziesięciominutowych stężeń substancji zmierzonych w czasie eksploatacji instalacji, z uwzględnieniem okresów rozruchu i zatrzymywania, o ile podczas ich trwania spalane są odpady, po odjęciu wartości przedziału ufności określonego w pkt 6 niniejszego załącznika.
8. Jeżeli z powodu niesprawności lub konserwacji systemu do pomiarów ciągłych, w ciągu roku kalendarzowego wystąpi więcej niż 10 dni, w których z każdej doby więcej niż trzy średnie jednogodzinne wartości stężeń substancji są nieważne, to prowadzący instalację podejmuje działania w celu zwiększenia niezawodności systemu ciągłego pomiaru emisji i informuje wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska o podjętych działaniach.
Objaśnienia:
IR - promieniowanie podczerwone,
1) dopuszcza się odstępstwa od prowadzenia ciągłych pomiarów prędkości przepływu spalin lub ciśnienia dynamicznego spalin oraz wyznaczanie strumienia objętości spalin metodą bilansową, gdy gwarantuje ona uzyskanie niepewności wyniku mniejszej od 10 %,
2) pomiary parametrów mogą być wykonywane dowolnymi metodami gwarantującymi niepewność pomiaru mniejszą od 10 %,
3) dowolna metoda, gwarantującą niepewność pomiaru ± 5 K,
4) dopuszcza się odstępstwa od prowadzenia ciągłych pomiarów współczynnika wilgotności oraz wyznaczanie współczynnika wilgotności metodą bilansową, gdy gwarantuje ona uzyskanie niepewności wyniku mniejszej od 10 %,
5) metodykę należy dobrać odpowiednio do stężenia oznaczanego pierwiastka.
ZAŁĄCZNIK Nr 7
Zakres oraz metodyki referencyjne wykonywania okresowych pomiarów emisji do powietrza z instalacji do produkcji dwutlenku tytanu, w przypadku stosowania reakcji sulfatyzacji lub chlorowania.
Zakres oraz metodyki referencyjne wykonywania okresowych pomiarów emisji do powietrza z instalacji do produkcji dwutlenku tytanu, w przypadku stosowania reakcji sulfatyzacji lub chlorowania.
Lp. | Nazwa substancji lub parametru - zakres | Jednostka miary | Metodyka referencyjna |
1 | Pył ogółem1) | mg/m3 | Technika dowolna wzorcowana metodą grawimetryczną |
2 | SOx2),3) | mg/m3 | Absorpcja promieniowania IR lub inna metoda optyczna |
3 | Cl24),5) | mg/m3 | Elektrochemiczna lub kolorymetryczna z oranżem metylowym |
4 | Prędkość przepływu spalin lub ciśnienie dynamiczne gazów odlotowych | m/s Pa | 6), 7) |
5 | Temperatura gazów odlotowych | K | 8) |
6 | Ciśnienie statyczne gazów odlotowych | Pa | 7) |
7 | Współczynnik wilgotności | - | 7), 9) |
Pomiary okresowe prowadzi się z częstotliwością co najmniej raz na rok.
Objaśnienia:
IR - promieniowanie podczerwone,
1) pył ogółem oznacza wszystkie rodzaje pyłu pochodzące z instalacji, w szczególności pył rudy, pigmentu i koksu,
2) SOx oznacza związki siarki obejmujące dwutlenek siarki, trójtlenek siarki i kwas siarkowy w przeliczeniu na dwutlenek siarki,
3) w przypadku stosowania do produkcji dwutlenku tytanu reakcji sulfatyzacji,
4) w przypadku stosowania do produkcji dwutlenku tytanu reakcji chlorowania,
5) chlor gazowy,
6) dopuszcza się odstępstwa od prowadzenia pomiarów prędkości przepływu gazów odlotowych lub ciśnienia dynamicznego gazów odlotowych oraz wyznaczanie strumienia objętości gazów odlotowych metodą bilansową, gdy gwarantuje ona uzyskanie niepewności wyniku mniejszej od 10 %,
7) pomiary parametrów mogą być wykonywane dowolnymi metodami gwarantującymi niepewność pomiaru mniejszą od 10 %,
8) dowolna metoda, gwarantująca niepewność pomiaru ± 5 K,
9) dopuszcza się odstępstwa od prowadzenia pomiarów współczynnika wilgotności oraz wyznaczanie współczynnika wilgotności metodą bilansową, gdy gwarantuje ona uzyskanie niepewności wyniku mniejszej od 10 %.
ZAŁĄCZNIK Nr 8
Metodyka referencyjna oraz częstotliwość prowadzenia okresowych pomiarów hałasu (z wyjątkiem hałasu impulsowego) w środowisku, pochodzącego od instalacji lub urządzeń
Metodyka referencyjna oraz częstotliwość prowadzenia okresowych pomiarów hałasu (z wyjątkiem hałasu impulsowego) w środowisku, pochodzącego od instalacji lub urządzeń
A.
Wprowadzenie
Wprowadzenie
Równoważny poziom dźwięku A dla danego przedziału czasu odniesienia oznaczany jest następująco:
LAeq,T w decybelach, dB
gdzie:
LAeq,T - uzyskana w wyniku pomiarów lub obliczeń wartość równoważnego poziomu dźwięku A dla czasu odniesienia T, dB,
T - przedział czasu odniesienia określony w przepisach w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu.
Wartość równoważnego poziomu dźwięku A wyznacza się:
a) metodą bezpośrednich pomiarów,
b) metodą obliczeniową, w sytuacji, gdy w danych warunkach nie można uzyskać wyniku za pomocą pomiarów bezpośrednich.
Wyznaczoną wartość równoważnego poziomu dźwięku A podaje się wraz z wartością niepewności rozszerzonej oszacowanej dla poziomu ufności 95% (U95).
Wynik pomiaru hałasu uzyskany przy zastosowaniu niniejszej metodyki referencyjnej uważa się za prawidłowy, jeśli wartość tej niepewności jest mniejsza bądź równa 2,7 dB.
Metodyka referencyjna nie zawiera sposobu wyznaczania wartości niepewności rozszerzonej U95. Każda jednostka wykonująca pomiary jest obowiązana, w ramach wdrożonego systemu jakości, posiadać procedury kontroli jakości danych wraz ze sposobami określania niepewności pomiaru. Procedury te udostępnia się na żądanie odbiorcy wyników oraz właściwego organu administracji.
B.
Kryteria lokalizacji punktów pomiarowych
Kryteria lokalizacji punktów pomiarowych
Lokalizacja punktów pomiarowych zależna jest od celu pomiarów, charakterystyk i usytuowania źródeł hałasu (instalacji i urządzeń) oraz pokrycia i zagospodarowania terenu.
II. Kryteria lokalizacji punktów pomiarowych dla celów ustalania i kontroli warunków korzystania ze środowiska
1) w przypadku pomiaru hałasu na terenach niezabudowanych, objętych prawną ochroną przed hałasem, punkty pomiarowe lokalizuje się na wysokości 1,5 m nad powierzchnią terenu. W przypadkach skomplikowanego ukształtowania lub zagospodarowania terenu lokalizacja punktów pomiarowych jest rozpatrywana indywidualnie;
2) w przypadku pomiaru hałasu na pozostałych terenach objętych prawną ochroną przed hałasem, punkty pomiarowe lokalizuje się:
a) w przypadku terenów zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, wielokondygnacyjnej, domów stałego lub wielogodzinnego pobytu dzieci i młodzieży, domów opieki społecznej, szpitali - w miejscu, które jest użytkowane zgodnie z funkcją tego terenu, na wysokości 1,5 m nad powierzchnią terenu oraz w odległości od 1 do 2 m od elewacji budynku podlegającego ochronie przed hałasem, w świetle okien tej kondygnacji, która jest narażona na ponadnormatywny hałas; gdy nie ma technicznych możliwości wykonania pomiarów hałasu w świetle okien kondygnacji, pomiary należy wykonywać tylko na wysokości 4 ± 0,2 m nad powierzchnią terenu,
b) w przypadku zabudowy jednorodzinnej wolnostojącej, szeregowej itp. z działkami funkcjonalnie związanymi z tą zabudową - na terenie działki na wysokości 1,5 m nad powierzchnią terenu oraz przy elewacji budynku w odległości od 1 do 2 m od tej elewacji, w świetle okien tego budynku; gdy nie ma technicznych możliwości wykonania pomiarów hałasu w świetle okien, pomiary należy wykonywać tylko na wysokości 4 ± 0,2 m nad powierzchnią terenu.
Lokalizując punkt pomiarowy należy ponadto mieć na uwadze, że jeżeli granicę między zakładem a terenem objętym ochroną przed hałasem stanowi element ekranujący (np. mur, parkan, budynek), punkt pomiarowy sytuowany jest na terenie podlegającym ochronie przed hałasem, poza obszarem cienia akustycznego wytworzonego przez tę przegrodę, przy zachowaniu warunków określonych w lit. B ust. II pkt 1 lub 2 niniejszego załącznika.
III. Kryteria lokalizacji punktów pomiarowych dla celów obserwacji długookresowych zmian stanu akustycznego środowiska
1) punkty pomiarowe lokalizowane są zawsze na wysokości 4 ± 0,2 m;
2) pozostałe kryteria lokalizacji punktów pomiarowych są analogiczne jak w lit. B ust. II niniejszego załącznika.
C.
Ogólne ustalenia dotyczące zestawów pomiarowych
Ogólne ustalenia dotyczące zestawów pomiarowych
1) stosuje się mierniki poziomu dźwięku 1 klasy dokładności;
2) do wzorcowania toru pomiarowego stosuje się wzorcowe źródła dźwięku minimum 1 klasy dokładności;
3) pomiary wykonuje się za pomocą przyrządów z ważnym świadectwem legalizacji;
4) wszystkie przyrządy używane do pomiarów hałasu wzorcuje się zgodnie z instrukcją producenta przyrządu;
5) na mikrofony pomiarowe zakłada się osłony przeciwwietrzne, niezależnie od warunków meteorologicznych.
D.
Zalecenia dotyczące warunków meteorologicznych
Zalecenia dotyczące warunków meteorologicznych
1) warunków określonych w instrukcji obsługi przyrządu;
2) warunków granicznych:
a) temperatura od -10°C do 40°C,
b) wilgotność od 25% do 98%,
c) średnia prędkość wiatru do 0 - 5 m/s,
d) ciśnienie atmosferyczne od 940 hPa do 1.060 hPa.
E.
Wykonanie pomiarów
Wykonanie pomiarów
Jeżeli:
a) na terenie zakładu znajduje się więcej niż jedno źródło hałasu,
b) źródła te nie pracują w jednakowych przedziałach czasu w ramach czasu odniesienia T,
czas odniesienia T należy podzielić na przedziały czasu, w których poziom dźwięku jest ustabilizowany, zwane dalej przedziałami czasu tp.
Po identyfikacji rozkładu działania wszystkich źródeł hałasu, w czasie odniesienia T, przygotowuje się grafik obrazujący przedziały czasu tp, dla poszczególnych źródeł hałasu.
Źródło hałasu | Kolejna godzina czasu odniesienia T | |||||||
na obszarze zakładu | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
1 | ||||||||
2 | ||||||||
3 | ||||||||
4 | ||||||||
5 | ||||||||
Oznaczenie przedziału czasu tp | tp1 | tp2 | tp3 | tp4 | cd. tp3 | tp5 |
Zaciemnione pole w powyższym grafiku wskazuje, iż w danym przedziale czasu tp, dane źródło hałasu pracuje (dla uproszczenia w powyższym przykładzie założono, iż wszystkie źródła pracują w czasie jednej godziny lub jej wielokrotności).
W celu wyznaczenia równoważnego poziomu hałasu w czasie odniesienia T, dla każdego przedziału czasu tp, wykonuje się pomiary zgodnie z procedurą opisaną w lit. E ust. II niniejszego załącznika.
Pomiary wykonywać można także dla każdego źródła osobno, o ile występują warunki pozwalające na takie pomiary.
II. Realizacja pomiarów
Pomiary hałasu wykonuje się przy użyciu przyrządów pomiarowych, z włączoną charakterystyką częstotliwościową A oraz stałą czasową F (fast):
a) w sposób ciągły w czasie odniesienia T lub
b) metodą próbkowania (elementarne próbki hałasu).
1) pomiary wykonywane w sposób ciągły w czasie odniesienia T:
Pomiary wykonuje się w sposób ciągły w czasie odniesienia T, wówczas gdy istnieje możliwość jednoznacznego wykazania przez mierzącego, jak wpływa na wynik pomiaru tło akustyczne w środowisku.
Podczas pomiaru przyrząd pomiarowy jest włączony bez przerwy w całym czasie odniesienia T.
Po zakończeniu pomiaru, z przyrządu pomiarowego odczytywana jest wartość równoważnego poziomu dźwięku w środowisku wraz z wartością poziomu tła akustycznego w środowisku LAeqzm.
Zarówno przed pomiarem wykonywanym w sposób ciągły w czasie odniesienia T, jak i bezpośrednio po tym pomiarze, wykonuje się pomiary poziomu tła akustycznego w środowisku.
Do dalszej oceny akustycznych oddziaływań na środowisko rozważanych źródeł hałasu przyjmuje się wyższą wartość poziomu tła akustycznego.
Jeżeli nie jest możliwe wykonanie pomiarów tła akustycznego przed i po pomiarze ciągłym, wykonuje się przynajmniej jeden pomiar tła, a wynik tego pomiaru stosuje się w dalszych obliczeniach.
Wartość poziomu hałasu emitowanego do środowiska przez rozważane źródło hałasu LAeq,T, otrzymuje się zgodnie ze wzorem 2, w wyniku odjęcia od wartości równoważnego poziomu dźwięku A w środowisku, uzyskanej w wyniku pomiaru wykonanego w sposób ciągły w czasie odniesienia T, wartości poziomu tła akustycznego, przyjmując za wartość LAsr we wzorze 2, wartość zmierzonego poziomu dźwięku podczas pomiaru ciągłego LAeqzm.
Jeżeli w trakcie wykonywania pomiaru w sposób ciągły w czasie odniesienia T wystąpią warunki atmosferyczne nieodpowiadające wymaganiom określonym w lit. D, pomiar ciągły przerywa się na okres występowania niekorzystnych warunków atmosferycznych, a badania w tym okresie, jeżeli jest to możliwe, uzupełnia się metodą próbkowania, o której mowa w lit. E ust. II pkt 3, lub metodą obliczeniową o której mowa w lit. F.
2) pomiary wykonywane metodą próbkowania:
Pomiary wykonuje się metodą próbkowania wówczas, gdy w czasie odniesienia T rozważane źródło hałasu emituje do środowiska, w możliwych do zidentyfikowania przedziałach czasu tp, zróżnicowany dźwięk o ustalonym dla tego przedziału czasu poziomie LAk.
a) określenie czasów pomiarów wykonywanych metodą próbkowania.
Czas pomiaru to niezbędny dla wyznaczenia poziomu hałasu emitowanego podczas wyodrębnionego, w czasie odniesienia T, przedziału czasu tp o ustalonym poziomie dźwięku LAk określa się wg następujących zasad:
- to = 60 s przy pomiarach hałasu stałego w czasie, to znaczy wtedy, gdy chwilowe zmiany poziomu dźwięku nie przekraczają 5 dB,
- to = 10 s, jeżeli pomiary hałasu stałego w czasie utrudnione są przez okresowe zjawiska powodujące powstawanie hałasu o poziomie wyższym niż spodziewany, w szczególności: przejazdy samochodów, przeloty samolotów, a w przerwach pomiędzy tymi zjawiskami nie jest możliwe wykonanie pomiarów sześćdziesięciosekundowych,
- to = długości okresu trwania zjawiska lub jego wielokrotności - w przypadku okresowego działania źródła,
- to ≥ 5 min dla hałasu o zmiennym poziomie w czasie.
Liczbę "n" elementarnych próbek hałasu ustala się na bieżąco w punkcie pomiarowym, zgodnie z wymogami poniższej tabeli.
Tabela. Liczba n wymaganych elementarnych próbek hałasu w zależności od różnicy R między najwyższą a najniższą wartością zmierzonego poziomu próbki w danym przedziale czasu tp.
Różnica R w dB | 0 < R ≤ 1 | 1 < R ≤ 1,5 | 1,5 < R ≤ 2 | 2 < R ≤ 2,5 | 2,5 < R ≤ 3 |
Liczba pomiarów n | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
Jeżeli różnica pomiędzy wynikami poszczególnych pomiarów elementarnych jest większa niż 3 dB, wydłuża się czas trwania pomiaru elementarnego.
W przypadku wykonywania pomiarów hałasu dla każdego ze źródeł osobno czynności pomiarowe wykonuje się dla każdego z mierzonych źródeł hałasu,
b) określenie średniego poziomu hałasu w danym przedziale czasu tp, lub dla danego źródła.
Średni poziom hałasu LASr oblicza się na podstawie wyników pomiarów próbek w następujący sposób:
(wzór 1)
gdzie:
n - liczba próbek w serii pomiarowej,
LAk - zmierzony poziom dźwięku dla czasu to (wynik pomiaru dla próbki), dB,
c) pomiary tła akustycznego.
Tło akustyczne tworzą wszystkie dźwięki występujące w danym punkcie pomiarowym, które nie pochodzą z zakładu, instalacji, urządzeń aktualnie badanych. Z tła akustycznego wyłącza się pojedyncze, sporadyczne dźwięki, których wpływ na pomiar hałasu od zakładu, instalacji czy urządzenia można wyeliminować przez chwilowe zatrzymanie procesu mierzenia lub analizę zarejestrowanego sygnału.
Pomiar poziomu tła akustycznego przeprowadza się w zależności od możliwości wyeliminowania źródła hałasu będącego przedmiotem oceny, a mianowicie:
- w tych samych punktach pomiarowych, w których przeprowadza się pomiar właściwy, lecz po wyłączeniu źródła/źródeł hałasu będącego przedmiotem oceny
lub
- w przerwach pracy badanych źródeł,
- w przypadku kiedy nie jest możliwe wyłączenie źródła/źródeł hałasu dopuszcza się przeprowadzenie pomiaru tła w innym lecz porównywalnym miejscu, w którym był usytuowany punkt pomiarowy np. w cieniu akustycznym najbliższego obiektu budowlanego lub przegrody terenowej.
Pomiary tła przeprowadza się w tym samym dniu, o tej samej porze doby i w podobnych warunkach meteorologicznych, w jakich wykonuje się zasadnicze pomiary poziomu emisji hałasu ze źródła,
d) określenie poziomu emisji hałasu w środowisku.
Poziom emisji hałasu LAek w przedziale czasu tp otrzymuje się przez odjęcie od wartości poziomu średniego danego wzorem 1, wartości poziomu tła akustycznego, zgodnie ze wzorem:
(wzór 2)
gdzie:
LAsr - średni poziom dźwięku dla przedziału czasu tp, lub średni poziom dla danego źródła, dB,
LAt - średni poziom dźwięku tła akustycznego, dB.
Jeżeli różnica poziomów LAsr - LAt jest mniejsza niż 3 dB, poziom hałasu w danym przedziale czasu tp należy wyznaczyć za pomocą metod obliczeniowych przedstawionych w lit. F
W przypadku różnicy LAsr - LAt > 10 dB można pominąć wpływ tła akustycznego,
e) obliczenie poziomu hałasu w punkcie pomiarowym, wyrażonego równoważnym poziomem dźwięku A dla czasu odniesienia T (LAeq,T).
Poziom hałasu w danym punkcie pomiarowym oblicza się w oparciu o wyznaczone poziomy średnie LAsr w tym punkcie dla:
- poszczególnych przedziałów czasu tp
lub
- poszczególnych źródeł hałasu (gdy badano każde źródło oddzielnie)
zgodnie z następującym wzorem:
(wzór 3)
gdzie:
m - liczba przedziałów czasu tp lub liczba zmierzonych źródeł,
LAekj - poziom LAek dla j - tego przedziału czasu tp lub j-tego źródła, dB,
tj - czas trwania j - tego przedziału czasu tp lub czas pracy danego źródła, s,
T - czas odniesienia, s.
Długości przedziałów czasu tp oraz czas odniesienia T można wyrażać w innych jednostkach np. w minutach, godzinach pod warunkiem przyjęcia tych samych jednostek we wzorze.
3) końcowy wynik badania hałasu:
a) wartość LAeq,T przyjmowana jest jako końcowy wynik badania hałasu zgodnego z niniejszymi metodykami referencyjnymi, z wyjątkiem sytuacji, o której mowa w lit. b,
b) w przypadku lokalizacji punktu pomiarowego przy elewacji budynku, w odległości od 1 do 2 m od niej, wynik pomiaru pomniejsza się o 3 dB.
F.
Obliczeniowe metody oceny hałasu emitowanego przez instalacje lub urządzenia
Obliczeniowe metody oceny hałasu emitowanego przez instalacje lub urządzenia
Podstawowymi danymi źródłowymi do obliczeń poziomów dźwięku w oparciu o powyższy model, wymieniony w normie PN ISO 9613-2:2002, są moce akustyczne źródeł hałasu (instalacji i urządzeń) na obszarze zajmowanym przez zakład.
Moc akustyczna instalacji lub ich istotnych elementów (z punktu widzenia emisji hałasu) może być podana przez producenta lub w razie potrzeby może być wyznaczana w drodze pomiarowej na podstawie procedur zawartych w normach:
a) PN-EN ISO 3744: 1999 Akustyka - Wyznaczanie poziomów mocy akustycznej źródeł hałasu na podstawie pomiarów poziomów ciśnienia akustycznego. Metoda techniczna w warunkach zbliżonych do pola swobodnego nad płaszczyzną odbijającą dźwięk,
b) PN-EN ISO 3746: 1999 Akustyka - Wyznaczanie poziomów mocy akustycznej źródeł hałasu na podstawie pomiarów poziomów ciśnienia akustycznego. Metoda orientacyjna z zastosowaniem otaczającej powierzchni pomiarowej nad płaszczyzną odbijającą dźwięk,
c) PN-ISO 8297:2003 Akustyka - Wyznaczanie poziomów mocy akustycznej zakładów przemysłowych z wieloma źródłami hałasu w celu oszacowania wartości poziomu ciśnienia akustycznego w środowisku. Metoda techniczna.
Normy powyższe wymagają pomiarów poziomów dźwięku w określonych odległościach od źródła. W przypadku braku takich możliwości moc akustyczną, wyłącznie na potrzeby zastosowania metod obliczeniowych, można także szacować na podstawie pomiarów poziomów dźwięku w odległościach większych. Metodę takiego oszacowania należy:
a) szczegółowo scharakteryzować,
b) w miarę możliwości sprawdzić pomiarowo (zgodność między stosowanym modelem a wynikami pomiarów), wykonując tak zwane pomiary walidacyjne.
Poziom mocy akustycznej urządzeń w ruchu wyznacza się zgodnie z procedurami zawartymi w rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 lipca 2003 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla urządzeń używanych na zewnątrz pomieszczeń w zakresie emisji hałasu do środowiska (Dz. U. Nr 138, poz.1316).
W przypadku gdy w rozporządzeniu powyższym nie ma wymagań odnośnie do badanego urządzenia w ruchu, jego poziom mocy akustycznej (LAW) wyznacza się z wyniku pomiaru ekspozycyjnego poziomu dźwięku zgodnie z wzorem:
(wzór 4)
gdzie:
LAE - ekspozycyjny poziom dźwięku wyznaczany jest w oparciu o metodyki referencyjne, określone na podstawie art. 176 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska, dB,
v - prędkość ruchu, m/s,
t0 - czas odniesienia równy 1 s,
r - odległość punktu obserwacji od toru ruchu, m,
S0 - powierzchnia odniesienia równa 1 m2.
G.
Dane rejestrowane w protokołach i sprawozdaniach z pomiarów
Dane rejestrowane w protokołach i sprawozdaniach z pomiarów
1) pomiary hałasu dokumentuje się w protokóle;
2) jednostka wykonująca pomiary może opracować własny wzór protokółu; w szczególności mogą być to protokóły funkcjonujące w ramach dokumentacji laboratorium akredytowanego;
3) protokół z pomiarów wykonanych w oparciu o niniejszą metodę referencyjną zawiera co najmniej następujące informacje:
a) dane identyfikacyjne:
- oznaczenie prowadzącego instalację, jego adres zamieszkania lub siedziby,
- adres zakładu, na terenie którego prowadzona jest eksploatacja instalacji lub urządzenia,
- charakterystykę prowadzonej działalności,
- datę i czas wykonywania pomiarów,
- zespół pomiarowy (nazwiska i imiona osób dokonujących pomiarów, stanowiska służbowe),
b) rodzaje źródeł hałasu na obszarze danego zakładu wraz z długością czasu ich pracy,
c) charakterystykę terenu, na którym prowadzono pomiary hałasu:
- opis terenu pomiarów,
- rodzaj terenu określony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, o ile takie dane są dostępne,
- dopuszczalne poziomy hałasu, określone decyzją właściwego organu lub ustalone na podstawie przepisów dotyczących dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku,
d) charakterystykę lokalizacji punktu pomiarowego:
- wysokość punktu pomiarowego nad poziomem gruntu,
- współrzędne punktu pomiarowego: geograficzne i kartograficzne (jeśli są dostępne),
e) zastosowaną metodę pomiarów (krótki opis metody lub powołanie się na niniejszą metodykę referencyjną),
f) opis aparatury i wyposażenia (nie dotyczy, gdy posługiwano się wyłącznie metodą obliczeniową):
- używana aparatura pomiarowa, nazwy i typy używanych przyrządów, numery seryjne,
- numery świadectw legalizacji lub wzorcowania dla przyrządów, dla których istnieje obowiązek posiadania tego typu dokumentów,
- zastosowane podczas pomiarów ustawienia miernika poziomu dźwięku (charakterystyka korekcyjna A, stała czasowa),
- wyniki kalibracji urządzeń pomiarowych (przed i po pomiarze),
g) warunki meteorologiczne (nie dotyczy, gdy posługiwano się wyłącznie metodą obliczeniową):
- temperatura otoczenia,
- względna wilgotność,
- prędkość i kierunek wiatru,
- ciśnienie atmosferyczne,
h) wyniki pomiarów:
- wyniki wszystkich wykonanych pomiarów (dla wszystkich przedziałów czasu tp lub wszystkich źródeł hałasu, gdy badano każde źródło oddzielnie) oraz pomiarów poziomu tła akustycznego,
- czas trwania pomiaru elementarnego próbki to,
- długość przedziału czasu tp,
- czas pracy źródeł hałasu w dniu badań,
i) załączniki graficzne - szkic (lub mapa, o ile jest do dyspozycji) poligonu badań z oznaczeniem lokalizacji źródeł, punktu pomiarowego oraz obiektów mających wpływ na rozprzestrzenianie się dźwięku takich jak obiekty lub płaszczyzny odbijające dźwięk i inne.
Wykonujący pomiary Przedstawiciel prowadzącego
instalację lub zakład
(podpis obligatoryjny w przypadku
pomiarów kontrolnych)
............ ............
data i czytelny podpis data i czytelny podpis
II. Sprawozdanie z pomiarów:
1) podsumowanie wyników pomiarów dokonywane jest w sprawozdaniu;
2) jednostka wykonująca pomiary opracowuje własny wzór sprawozdania. W szczególności mogą być to sprawozdania funkcjonujące w ramach dokumentacji laboratorium akredytowanego;
3) każde sprawozdanie z pomiarów wykonanych w oparciu o niniejszą metodyką referencyjną musi zawierać:
a) informacje wymienione w protokółach z pomiarów,
b) końcowe wyniki pomiarów (wartości równoważnego poziomu dźwięku A, dla czasu odniesienia T) w punktach pomiarowych, poziomy mocy akustycznej, o ile takie badania prowadzono,
c) oszacowanie niepewności pomiaru poziomu hałasu wraz z opisem sposobu obliczania tej niepewności;
4) w sprawozdaniu z pomiarów powinny zostać także zawarte wymienione niżej informacje:
a) opis terenu, na którym prowadzono badania, w tym szkice lub fotografie (o ile były wykonywane) pokazujące:
- ukształtowanie terenu,
- powierzchnię terenu,
b) lokalizacja wszystkich punktów pomiarowych,
c) otoczenie zakładu:
- rodzaj zabudowy,
- szacunkowa odległość pierwszej linii zabudowy od granicy terenu, do którego władający instalacją ma tytuł prawny,
- szacunkowa wysokość pierwszej linii zabudowy lub liczba kondygnacji,
- liczba obiektów (budynków) bezpośrednio eksponowanych na hałas,
- oszacowana liczba mieszkańców (osób) eksponowanych na hałas (o ile dane takie są dostępne),
- obiekty odbijające fale akustyczne w otoczeniu źródła i punktu pomiarowego,
d) rodzaj terenu określony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, o ile takie dane są dostępne,
e) dopuszczalne poziomy hałasu określone decyzją właściwego organu lub ustalone na podstawie przepisów dotyczących dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku;
5) załączniki graficzne - mapy poligonu badań:
a) wycinek planu z zaznaczeniem położenia źródła, punktów pomiarowych, innych pobliskich obiektów o charakterze ekranującym lub powodujących odbicia,
b) szkice odzwierciedlające lokalizacje i wzajemne usytuowanie, źródła, punktów pomiarowych, pobliskich obiektów mających wpływ na pole akustyczne, terenów podlegających ustawowej ochronie przed hałasem,
c) wycinki map elektronicznych, map ze zdjęć lotniczych, satelitarnych i innych (o ile są dostępne).
Wykonujący pomiary Kierownik Laboratorium
(jednostki)
wykonującego(ej) pomiary
............ ............
data i czytelny podpis data i czytelny podpis
Pouczenie:
Okresowe pomiary hałasu w środowisku pochodzącego od instalacji lub urządzeń wykonuje się raz na dwa lata, z uwzględnieniem specyfiki pracy źródeł hałasu.
W przypadkach źródeł pracujących sezonowo, kampanijnie, pomiary hałasu przeprowadza się w tym okresie.
ZAŁĄCZNIK Nr 9
Metodyka referencyjna oraz częstotliwość prowadzenia okresowych pomiarów hałasu impulsowego w środowisku pochodzącego od instalacji lub urządzeń
Metodyka referencyjna oraz częstotliwość prowadzenia okresowych pomiarów hałasu impulsowego w środowisku pochodzącego od instalacji lub urządzeń
- PN-ISO 10843:2002. Akustyka - Metody opisu i pomiaru pojedynczych impulsów lub serii impulsów,
- PN-ISO 1996-2:1999/A1:2002. Akustyka - Opis i pomiary hałasu środowiskowego. Zbieranie danych dotyczących sposobu zagospodarowania terenu (zmiana A1).
B. Lokalizację punktów pomiarowych przeprowadza się zgodnie z zasadami przedstawionymi załączniku nr 8 do niniejszego rozporządzenia - Metodyka referencyjna oraz częstotliwość prowadzenia okresowych pomiarów hałasu (z wyjątkiem hałasu impulsowego) w środowisku, pochodzącego od instalacji lub urządzeń - w lit. B - Kryteria lokalizacji punktów pomiarowych.
C. Wyznaczone wartości równoważnego poziomu dźwięku A z korekcją przedstawia się wraz z niepewnością pomiaru, z uwzględnieniem uwag dotyczących oszacowania niepewności pomiaru przedstawionych w załączniku nr 8 do niniejszego rozporządzenia - Metodyka referencyjna oraz częstotliwość prowadzenia okresowych pomiarów hałasu (z wyjątkiem hałasu impulsowego) w środowisku, pochodzącego od instalacji lub urządzeń - w lit. A - Wprowadzenie.
D. Protokół z pomiarów i sprawozdanie z badań powinny zawierać informacje analogiczne do informacji przedstawionych w załączniku nr 8 do niniejszego rozporządzenia - Metodyka referencyjna oraz częstotliwość prowadzenia okresowych pomiarów hałasu (z wyjątkiem hałasu impulsowego) w środowisku, pochodzącego od instalacji lub urządzeń - w lit. G - Dane rejestrowane w protokołach i sprawozdaniach z pomiarów - z uwzględnieniem wymagań zawartych w normie PN-ISO 10843:2002, rozdział 6 oraz w normie PN-ISO 1996-2:1999/A1:2002.
E. Do wyznaczenia równoważnego poziomu dźwięku A z korekcją stosuje się następujące wartości poprawek impulsowych:
Rodzaj dźwięku | Poprawka impulsowa do wyników pomiarów parametrów impulsów[dB] | |
Pomiar ekspozycyjnych poziomów dźwięku w odniesieniu do pojedynczych impulsów | Pomiar równoważnego poziomu dźwięku impulsowego | |
Dźwięk o dużej impulsowości | 12 | 11,7 |
Dźwięk impulsowy o dużej energii | 12 | 12 |
Typowy dźwięk impulsowy | 5 | 3 |
Pouczenie:
Okresowe pomiary hałasu impulsowego w środowisku pochodzącego od instalacji lub urządzeń wykonuje się raz na dwa lata, z uwzględnieniem specyfiki pracy źródeł impulsów akustycznych. W przypadkach źródeł pracujących sezonowo, kampanijnie pomiary hałasu przeprowadza się w tym okresie.
Dokumenty powiązane
Jeżeli chcesz mieć dostęp do wszystkich dokumentów powiązanych, zaloguj się do LEX-a Nie korzystasz jeszcze z programów LEX? Zamów dostęp testowy »