Rozdział 3 - Wymagania dla lotniska dla samolotów z drogą startową bez nawierzchni sztucznej - Wymagania techniczne i eksploatacyjne dla lotnisk użytku publicznego, dla których została wydana decyzja o ograniczonej certyfikacji.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2023.1431 t.j.

Akt obowiązujący

Wersja od: 26 lipca 2023 r. do: 27 listopada 2024 r.

Rozdział  3

Wymagania dla lotniska dla samolotów z drogą startową bez nawierzchni sztucznej

§  12. 

1. Na lotnisku dla samolotów z drogą startową bez nawierzchni sztucznej wyznacza się co najmniej jedną drogę startową.

2. W przypadku lotniska dla samolotów z drogą startową bez nawierzchni sztucznej mającego kilka dróg startowych, jako główną drogę startową wyznacza się drogę startową najdłuższą lub najczęściej używaną.

§  13. 

1. Położenie i wymiary drogi startowej na lotnisku dla samolotów z drogą startową bez nawierzchni sztucznej uwzględniają kierunki dominujących wiatrów, topografię terenu w otoczeniu lotniska oraz rodzaje statków powietrznych wykonujących na tym lotnisku operacje lotnicze.

2. (uchylony).

§ 14. (uchylony).

§  15. 

1. W przypadku lotniska dla samolotów z drogą startową bez nawierzchni sztucznej drogi kołowania i płyty postojowe dla samolotów mogą mieć nawierzchnie sztuczne.

2. Do dróg kołowania o nawierzchni sztucznej, o których mowa w ust. 1, stosuje się wymagania określone w Załączniku 14 tom I w:

1) rozdziale 3 "Charakterystyki fizyczne" pkt 3.9.1, 3.9.3-3.9.14, 3.11;

2) rozdziale 5 "Pomoce wzrokowe dla nawigacji" pkt 5.2.8.1, 5.2.8.2, 5.2.8.6, 5.2.8.10, 5.2.10.1, 5.2.10.2, 5.4.1.1, 5.4.1.3, 5.4.1.4, 5.4.1.8, 5.4.2.1, 5.4.2.3, 5.4.2.7, 5.4.2.10, 5.4.2.12, 5.4.2.16, 5.4.2.18, 5.4.3.1, 5.4.3.2, 5.4.3.7, 5.4.3.8, 5.4.3.12, 5.4.3.14, 5.4.3.25-5.4.3.27 i 5.4.3.34-5.4.3.37;

3) rozdziale 7 "Pomoce wzrokowe do oznakowania stref o ograniczonym użytkowaniu";

4) rozdziale 10 "Obsługa techniczna lotniska" pkt 10.2.1 i 10.3.2;

5) dodatku 3 "Oznakowanie poziome informacyjne i nakazu";

6) dodatku 4 "Wymagania dotyczące projektowania znaków pionowych dla dróg kołowania".

3. Do płyt postojowych o nawierzchni sztucznej, o których mowa w ust. 1, stosuje się wymagania określone w Załączniku 14 tom I w:

1) (uchylony);

2) rozdziale 3 "Charakterystyki fizyczne" pkt 3.13;

3) rozdziale 5 "Pomoce wzrokowe dla nawigacji" pkt 5.2.12, 5.2.13.1-5.2.13.8, 5.2.14, 5.4.4 i 5.4.6;

4) (uchylony);

5) rozdziale 10 "Obsługa techniczna lotniska" pkt 10.2.1 i 10.3.3;

6) dodatku 3 "Oznakowanie poziome informacyjne i nakazu".

4. W przypadku lotniska dla samolotów z drogą startową bez nawierzchni sztucznej, z drogą kołowania bez nawierzchni sztucznej i płytą postojową bez nawierzchni sztucznej, które posiada znaki pionowe, stosuje się wymagania określone w rozdziale 5 "Pomoce wzrokowe dla nawigacji" pkt 5.4 Załącznika 14 tom I.

5. Na lotnisku dla samolotów z drogą startową bez nawierzchni sztucznej do obszarów przeznaczonych wyłącznie do wykonywania operacji lotniczych przez śmigłowce stosuje się przepisy rozdziału 4.

§  16. 

1. Długość drogi startowej bez nawierzchni sztucznej na lotnisku dla samolotów zapewnia co najmniej:

1) bezpieczne wyhamowanie podczas lądowania statku powietrznego o dopuszczalnych największych wymiarach i największym ciężarze dla tego lotniska, aż do jego zatrzymania się, przy założeniu, że przelot nad początkiem drogi startowej następuje na wysokości co najmniej 10 m oraz nad obiektami budowlanymi lub naturalnymi występującymi w strefie powierzchni podejścia na wysokości co najmniej 15 m albo

2) przelot statku powietrznego przy wykonywaniu operacji startu nad końcem drogi startowej na wysokości co najmniej 10 m oraz na wysokości co najmniej 15 m nad obiektami budowlanymi lub naturalnymi występującymi w strefie powierzchni wznoszenia

- w zależności od tego, która z tych długości jest większa.

2. W przypadku wykonywania na lotnisku dla samolotów z drogą startową bez nawierzchni sztucznej lotu zespołu samolotu holującego i statku powietrznego holowanego długość drogi startowej odpowiada wymaganiom określonym w ust. 1 pkt 2.

§  17. 

1. Na lotnisku dla samolotów z drogą startową bez nawierzchni sztucznej wyznacza się długości deklarowane dla każdego kierunku drogi startowej.

2. Sposób wyznaczania długości deklarowanych, o których mowa w ust. 1, jest określony w sekcji 3 załącznika A do Załącznika 14 tom I.

3. Jeżeli na lotnisku dla samolotów z drogą startową bez nawierzchni sztucznej zostanie zastosowane zabezpieczenie wydłużonego startu lub zabezpieczenie przerwanego startu, to długości deklarowane wyznacza się w sposób określony w sekcji 2 załącznika A do Załącznika 14 tom I.

§ 18. Szerokość drogi startowej bez nawierzchni sztucznej na lotnisku dla samolotów nie może być mniejsza niż:

1) 50 m - w przypadku lotniska o kodzie referencyjnym 1 i 2;

2) 80 m - w przypadku lotniska o kodzie referencyjnym 3 i 4.

§  19. 

1. Ukształtowanie podłużne drogi startowej bez nawierzchni sztucznej na lotnisku dla samolotów umożliwia widoczność dowolnego punktu znajdującego się na wysokości 2 m nad powierzchnią drogi startowej z każdego innego punktu znajdującego się również na wysokości 2 m nad powierzchnią drogi startowej, z odległości równej co najmniej połowie długości tej drogi.

2. (uchylony).

3. (uchylony).

§  20. 

1. Nachylenie podłużne drogi startowej bez nawierzchni sztucznej na lotnisku dla samolotów obliczone przez podzielenie różnicy między maksymalną i minimalną wysokością drogi startowej wzdłuż jej linii środkowej przez długość tej drogi startowej nie może przekraczać:

1) 2,5% - w przypadku lotniska o kodzie referencyjnym 1 i 2;

2) 1,5% - w przypadku lotniska o kodzie referencyjnym 3 i 4;

3) 18% - w przypadku lotniska położonego w obszarach górskich, pod warunkiem że nie jest ono wykorzystywane do lotów handlowych.

2. Miejscowe nachylenie podłużne drogi startowej bez nawierzchni sztucznej na lotnisku dla samolotów nie może przekraczać:

1) 3% - w przypadku lotniska o kodzie referencyjnym 1 i 2;

2) 2,5% - w przypadku lotniska o kodzie referencyjnym 3 i 4;

3) 20% - w przypadku lotniska położonego w obszarach górskich, pod warunkiem że nie jest ono wykorzystywane do lotów handlowych.

3. (uchylony).

4. (uchylony).

5. W przypadku lotniska dla samolotów z drogą startową bez nawierzchni sztucznej położonego w obszarach górskich, niewykorzystywanego do lotów handlowych odległość między załamaniami sąsiednich prostych nachylenia podłużnego drogi startowej wynosi nie mniej niż 20 m.

§  21. 

1. Nachylenie poprzeczne drogi startowej bez nawierzchni sztucznej na lotnisku dla samolotów nie może być większe niż:

1) 3% - w przypadku lotniska o kodzie referencyjnym 1 i 2;

2) 2,5% - w przypadku lotniska o kodzie referencyjnym 3 i 4.

2. Nachylenie, o którym mowa w ust. 1, nie może być mniejsze niż:

1) 1 % - w przypadku określonym w ust. 4;

2) 0,5% - w przypadku określonym w ust. 5.

3. Zmiany nachylenia poprzecznego drogi startowej bez nawierzchni sztucznej na lotnisku dla samolotów są łagodne, z zastosowaniem krzywych o minimalnym promieniu 3000 m.

4. Profil poprzeczny drogi startowej bez nawierzchni sztucznej na lotnisku dla samolotów jest wypukły, dwukierunkowy symetryczny lub jednokierunkowy.

5. Dopuszcza się poziomy lub wklęsły profil poprzeczny drogi startowej bez nawierzchni sztucznej na lotnisku dla samolotów w przypadku występowania w jej strukturze gruntu gliniasto-piaszczystego z przewagą frakcji piaskowej zapewniającego przepuszczalność wody.

§  22. 

1. Ukształtowanie powierzchni drogi startowej bez nawierzchni sztucznej na lotnisku dla samolotów umożliwia szybkie odprowadzanie wód opadowych z nawierzchni. Przy kształtowaniu powierzchni tej drogi startowej uwzględnia się rzeźbę terenu, rodzaj gruntu, poziom wód gruntowych, a także skrzyżowanie z inną drogą startową.

2. Nawierzchnia pola ruchu naziemnego inna niż nawierzchnia drogi startowej bez nawierzchni sztucznej na lotnisku dla samolotów ma spadki uzależnione od rodzaju gruntu, zapewniające skuteczny odpływ wód opadowych.

3. Do odprowadzania wód opadowych stosuje się urządzenia wspomagające:

1) odprowadzanie wód opadowych z nawierzchni pola wzlotów;

2) przechwytywanie wody, która spływa na pole wzlotów z sąsiadujących terenów;

3) obniżanie poziomu wód gruntowych.

4. W przypadkach nadmiernego nawilgocenia gruntu, na całym obszarze lotniska dla samolotów z drogą startową bez nawierzchni sztucznej należy stosować drenowanie lub rowy melioracyjne zlokalizowane poza polem wzlotów, które przechwytują wodę z terenów położonych wyżej.

5. Urządzenia i obiekty, o których mowa w ust. 3 i 4, nie mogą stanowić przeszkody.

6. Na obszarze pola ruchu naziemnego nie mogą występować uszkodzenia, zanieczyszczenia, lokalne wzniesienia lub zagłębienia, które mogłyby zagrażać bezpieczeństwu wykonywanych operacji lotniczych.

§  23. 

1. Wytrzymałość nawierzchni pola wzlotów określa się na podstawie przyjętych obciążeń eksploatowanych statków powietrznych z uwzględnieniem tych obciążeń na jednostkę powierzchni i częstotliwości ich występowania.

2. Nawierzchnia darniowa pola wzlotów ma jednakową nośność na całej powierzchni oraz równomierny porost traw o mocnym i gęstym systemie korzeniowym i wysokości trawy nieprzekraczającej 15 cm.

3. Nawierzchnię darniową pola wzlotów zakłada się na gruncie o takiej wytrzymałości, aby odkształcenie pionowe nawierzchni podczas przejazdu koła statku powietrznego o największych wymiarach, największym ciężarze oraz ciśnieniu jednostkowym na badaną powierzchnię około 10 kG/cm² (1,0 MPa) wynosiło nie więcej niż 2 cm.

4. Nawierzchnia darniowa pola ruchu naziemnego, inna niż nawierzchnia pola wzlotów, jest tak zagęszczona, aby w czasie ruchu statków powietrznych nie powstawały koleiny głębsze niż 5 cm.

5. Nośność i wytrzymałość nawierzchni darniowej pola ruchu naziemnego, innej niż nawierzchnia pola wzlotów, na której znajdują się statki powietrzne z pracującymi silnikami, nie mogą być mniejsze od nośności i wytrzymałości nawierzchni pola wzlotów.

6. Części pola ruchu naziemnego, inne niż nawierzchnie pola wzlotów, urządza się w taki sposób, aby kołowanie statków powietrznych z własnym napędem lub holowanych odbywało się bez narażania innych statków powietrznych na uszkodzenia, z uwzględnieniem parametrów fizycznych i eksploatacyjnych statków powietrznych.

7. Dopuszcza się gruntową nawierzchnię pola wzlotów wykazującą wytrzymałość określoną w ust. 3, pod warunkiem że nawierzchnia ta będzie chroniła przed powstawaniem zastoisk wody, błota oraz pyłu, które mogłyby powodować uszkodzenia statku powietrznego.

8. Dopuszcza się stosowanie na drogach startowych wzmocnienia podłoża nawierzchni darniowej i gruntowej, również w części tych nawierzchni, w celu uzyskania zwiększonej jej wytrzymałości, pod warunkiem zachowania równości nawierzchni dróg startowych na całej ich powierzchni.

§  24. 

1. Granicę drogi startowej oznacza się za pomocą oznaczników krawędzi drogi startowej, które zapewnią jej identyfikację z kabiny statku powietrznego znajdującego się w powietrzu od momentu rozpoczęcia podejścia do lądowania lub na ziemi oraz wykonywanie operacji lotniczych bez możliwości niezamierzonego wykołowania poza granicę drogi startowej.

2. Oznaczniki krawędzi drogi startowej rozmieszcza się na granicy drogi startowej lub na zewnątrz drogi startowej w odległości do 3 m od jej granicy.

3. Oznaczniki krawędzi drogi startowej rozmieszcza się w miarę możliwości w jednakowej odległości, nie większej niż 100 m od siebie.

4. W przypadku krzyżujących się dróg startowych oznaczniki krawędzi dróg startowych rozmieszcza się również we wszystkich miejscach załamań granicy dróg startowych.

5. Oznacznik krawędzi drogi startowej jest:

1) przenośny;

2) obiektem o konstrukcji łamliwej;

3) koloru białego, pomarańczowego albo czerwonego, albo jest kombinacją kolorów białego i pomarańczowego albo białego i czerwonego, w celu zapewnienia jak największego kontrastu z tłem.

6. Wzdłuż poprzecznej granicy drogi startowej lub przesuniętego progu rozmieszcza się co najmniej 2 oznaczniki krawędzi drogi startowej.

7. W przypadku utrzymywania trawy o wysokości do 5 cm dopuszcza się rozmieszczenie na poziomie terenu oznaczników płaskich w kolorze białym lub innym zapewniającym jak największy kontrast z tłem, z tym że wzdłuż poprzecznej granicy drogi startowej lub przesuniętego progu rozmieszcza się co najmniej 3 oznaczniki płaskie, w tym jeden w osi drogi startowej.

8. Kształt i wymiary oznaczników krawędzi drogi startowej i oznaczników płaskich określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.

§  25. 

1. Drogę kołowania bez nawierzchni sztucznej na lotnisku dla samolotów z drogą startową bez nawierzchni sztucznej oznacza się oznacznikami dla drogi kołowania bez nawierzchni sztucznej o parametrach określonych dla oznaczników krawędzi drogi startowej. Oznaczniki dla drogi kołowania bez nawierzchni sztucznej umieszcza się w odległości nie większej niż 3 m od krawędzi tej drogi oraz w jednakowej odległości nie większej niż 80 m od siebie na prostych odcinkach drogi kołowania bez nawierzchni sztucznej i nie większej niż 50 m od siebie na łukach tej drogi.

2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, dopuszcza się zastosowanie zamiast oznaczników dla drogi kołowania bez nawierzchni sztucznej flag prostokątnych w kolorze niebieskim o wysokości do 0,7 m nad poziomem podłoża i o wymiarach materiału flagi wynoszących co najmniej 0,5 m szerokości i 0,3 m wysokości. Flagi umieszcza się w odległości nie większej niż 3 m od krawędzi drogi kołowania i w jednakowej odległości nie większej niż 50 m od siebie, a na łukach drogi kołowania - w odległości nie większej niż 20 m od siebie.

3. Oznacznik dla drogi kołowania bez nawierzchni sztucznej jest:

1) przenośny;

2) obiektem o konstrukcji łamliwej;

3) koloru niebieskiego;

4) odblaskowy - w przypadku lotniska dla samolotów z drogą startową bez nawierzchni sztucznej, obsługującego loty w porze nocnej, nieposiadającego świateł drogi kołowania.

4. W przypadku utrzymywania trawy o wysokości do 5 cm dopuszcza się rozmieszczenie na poziomie terenu, wzdłuż dróg kołowania bez nawierzchni sztucznej, oznaczników płaskich w kolorze niebieskim, o kształcie i wymiarach określonych dla oznaczników płaskich, o których mowa w § 24 ust. 7.

5. W przypadku konieczności całkowitego lub częściowego wyłączenia z użytkowania drogi startowej bez nawierzchni sztucznej lub drogi kołowania bez nawierzchni sztucznej należy stosować normy i zalecane metody postępowania, o których mowa w Załączniku 14 tom I w rozdziale 7 "Pomoce wzrokowe do oznakowania stref o ograniczonym użytkowaniu.

6. Szerokość drogi kołowania bez nawierzchni sztucznej wyznacza się zgodnie z pkt 3.9.4 w rozdziale 3 "Charakterystyki fizyczne" Załącznika 14 tom I.

§  26. 

1. W przypadku wystąpienia opadów śniegu, jeżeli oznaczniki, o których mowa w § 24, są niewidoczne z kabiny statku powietrznego znajdującego się w powietrzu od momentu rozpoczęcia podejścia do lądowania lub na ziemi, stosuje się oznaczniki dla drogi startowej pokrytej śniegiem.

2. Dopuszcza się stosowanie oznaczników dla drogi startowej pokrytej śniegiem jedynie do oznaczenia granicy używanej części drogi startowej pokrytej śniegiem.

3. Oznaczniki dla drogi startowej pokrytej śniegiem rozmieszcza się wzdłuż boków drogi startowej pokrytej śniegiem, w odstępach nie większych niż 100 m od siebie, symetrycznie względem linii środkowej drogi startowej i w odległości poprzecznej od linii środkowej drogi startowej nie mniejszej niż 1,5 szerokości statku powietrznego w taki sposób, aby były widoczne z kabiny statku powietrznego znajdującego się w powietrzu od momentu rozpoczęcia podejścia do lądowania lub na ziemi.

4. Oznaczniki dla drogi startowej pokrytej śniegiem rozmieszcza się poprzecznie do drogi startowej pokrytej śniegiem w celu wskazania progu i końca tej drogi.

5. Oznacznik dla drogi startowej pokrytej śniegiem jest:

1) przenośny;

2) dobrze widoczny;

3) obiektem o konstrukcji łamliwej;

4) koloru pomarańczowego albo czerwonego, albo jest kombinacją kolorów białego i pomarańczowego albo białego i czerwonego, malowanych naprzemiennie wzdłuż krótszej krawędzi, w celu zapewnienia jak największego kontrastu z tłem.

6. Zapewnia się możliwość umocowania oznaczników dla drogi startowej pokrytej śniegiem na pokrywie śnieżnej lub w gruncie.

7. Kształt oznaczników dla drogi startowej pokrytej śniegiem odpowiada kształtowi oznaczników krawędzi drogi startowej, o których mowa w § 24 ust. 1.

§  27. 

1. Lotnisko dla samolotów z drogą startową bez nawierzchni sztucznej posiada co najmniej jeden wskaźnik kierunku wiatru.

2. Wskaźnik kierunku wiatru jest:

1) widoczny ze statku powietrznego znajdującego się na polu ruchu naziemnego lub będącego w locie z wysokości co najmniej 300 m;

2) oddalony od zawirowań powietrza wywołanych przez sąsiednie obiekty.

3. Wskaźnik kierunku wiatru jest wykonany z tkaniny i ma kształt ściętego stożka o długości co najmniej 3,6 m, którego średnica większej podstawy jest nie mniejsza niż 0,9 m, a średnica mniejszej podstawy jest nie mniejsza niż 0,3 m. Tkanina jest wykonana w kolorach: białym 1 czerwonym albo białym i pomarańczowym, ułożonych naprzemiennie.

4. Położenie wskaźnika kierunku wiatru na powierzchni terenu lotniska jest oznaczone okręgiem w postaci białego pasa o szerokości 1,2 m i o średnicy 15 m ze środkiem w miejscu usytuowania konstrukcji wsporczej wskaźnika.

5. W przypadku umieszczenia wskaźnika kierunku wiatru na obiekcie w instrukcji operacyjnej lotniska należy wskazać dokładną lokalizację wskaźnika, podając jego współrzędne geograficzne oraz lokalizację obiektu, na którym się on znajduje.

6. Kształt i wymiary wskaźnika kierunku wiatru określa załącznik nr 3 do rozporządzenia.

§  28. 

1. Na lotnisku dla samolotów z drogą startową bez nawierzchni sztucznej poza granicą drogi startowej, w celu zabezpieczenia statku powietrznego przed uszkodzeniem, zapewnia się obszar o szerokości drogi startowej i długości określonej w ust. 2, zwany dalej "zabezpieczeniem drogi startowej".

2. Na lotnisku dla samolotów z drogą startową bez nawierzchni sztucznej odległości między drogą startową a granicą zabezpieczenia drogi startowej wynoszą:

1) na kierunkach startu i nieprzyrządowego podejścia do lądowania co najmniej:

a) 30 m - w przypadku lotniska o kodzie referencyjnym 1,

b) 60 m - w przypadku lotniska o kodzie referencyjnym 2-4;

2) na kierunkach startu i przyrządowego podejścia do lądowania co najmniej 60 m;

3) na innych kierunkach co najmniej:

a) 10 m - w przypadku lotniska o kodzie referencyjnym 1 i 2,

b) 15 m - w przypadku lotniska o kodzie referencyjnym 3 i 4.

3. Zabezpieczenie drogi startowej ma powierzchnię wyrównaną o nachyleniu nieprzekraczającym 5%, bez nagłych różnic poziomów, zapewniającą ochronę statku powietrznego przed uszkodzeniem w przypadku jego wykołowania poza granicę drogi startowej.

§  29. 

1. W przypadku użytkowania lotniska dla samolotów z drogą startową bez nawierzchni sztucznej w porze nocnej stosuje się oświetlenie obejmujące światła krawędzi drogi startowej, światła początku drogi startowej, światła końca drogi startowej, światła wskaźnika kierunku lądowania oraz podświetlenie wskaźnika kierunku wiatru. Zastosowane światła mogą być stacjonarne lub przenośne.

2. Do świateł, o których mowa w ust. 1, stosuje się wymagania określone w § 7 ust. 2-10.

§ 30. Wymagania dotyczące zasilania lotniczych urządzeń naziemnych na lotnisku dla samolotów z drogą startową bez nawierzchni sztucznej określa § 8.

§ 30a. Dla lotnisk dla samolotów z drogą startową bez nawierzchni sztucznej wymagania techniczne i eksploatacyjne w zakresie danych lotniczych określają normy i zalecane metody postępowania, o których mowa w rozdziale 2 "Dane dotyczące lotniska" Załącznika 14 tom I, z wyłączeniem pkt 2.1.2, 2.6, 2.6a, 2.9.7, 2.9.10, 2.11.2 i 2.11.4.

§ 31. Lotnisko dla samolotów z drogą startową bez nawierzchni sztucznej zabezpiecza się przed dostępem nieuprawnionych osób i pojazdów oraz przed wtargnięciem na nie zwierząt mogących stanowić zagrożenie dla statków powietrznych.