Wymagania metrologiczne, którym powinny odpowiadać zbiorniki pomiarowe.
Dz.U.2004.85.800
Akt utracił mocROZPORZĄDZENIE
MINISTRA GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ 1
z dnia 15 kwietnia 2004 r.
w sprawie wymagań metrologicznych, którym powinny odpowiadać zbiorniki pomiarowe
Przepis ogólny
Przepis ogólny
Wymagania metrologiczne w zakresie konstrukcji, materiału i wykonania zbiorników
Wymagania metrologiczne w zakresie konstrukcji, materiału i wykonania zbiorników
Wymagania szczegółowe dotyczące urządzeń do pomiaru wysokości napełnienia zbiorników
Wymagania szczegółowe dotyczące urządzeń do pomiaru wysokości napełnienia zbiorników
Wymagania szczegółowe dotyczące przyrządów do automatycznego pomiaru temperatury i gęstości cieczy
Wymagania szczegółowe dotyczące przyrządów do automatycznego pomiaru temperatury i gęstości cieczy
Wymagania szczegółowe dotyczące przeliczników
Wymagania szczegółowe dotyczące przeliczników
Charakterystyki metrologiczne zbiorników
Charakterystyki metrologiczne zbiorników
ZAŁĄCZNIKI
ZAŁĄCZNIK Nr 1
SPOSÓB USYTUOWANIA PODZIELNI PŁYNOWSKAZÓW RURKOWYCH WZGLĘDEM SZKLANYCH RUREK PŁYNOWSKAZOWYCH
SPOSÓB USYTUOWANIA PODZIELNI PŁYNOWSKAZÓW RURKOWYCH WZGLĘDEM SZKLANYCH RUREK PŁYNOWSKAZOWYCH
ZAŁĄCZNIK Nr 2
WZORY DO OBLICZANIA OBJĘTOŚCI CIECZY ODPOWIADAJĄCE WYSOKOŚCI NAPEŁNIENIA ZBIORNIKÓW
WZORY DO OBLICZANIA OBJĘTOŚCI CIECZY ODPOWIADAJĄCE WYSOKOŚCI NAPEŁNIENIA ZBIORNIKÓW
1) dla zbiorników bezciśnieniowych w kształcie cylindra stojącego z dachem stałym, prostopadłościanu, graniastosłupa stojącego, cylindra leżącego, kuli, sferoidy, ostrosłupa lub stożka stojącego:
Vg - Vd
Vh = Vd + -------- x (hz - hd)
hg - hd
2) dla zbiorników w kształcie cylindra stojącego z dachem stałym, prostopadłościanu, graniastosłupa stojącego, cylindra leżącego, kuli, sferoidy, ostrosłupa lub stożka stojącego:
Vh = Vi + Ki x (hz - hi)
gdzie:
Vh - wartość liczbowa objętości cieczy odpowiadającej wysokości napełnienia hz, zawartej w zbiorniku w temperaturze 20 °C, w dm3,
Vd - wartość liczbowa objętości cieczy odpowiadającej wysokości napełnienia hd, zawarta w tablicy objętości zbiornika, w dm3,
Vg - wartość liczbowa objętości cieczy odpowiadającej wysokości napełnienia hg, zawarta w tablicy objętości zbiornika, w dm3,
hd - wartość liczbowa wysokości napełnienia (najbliższej mniejszej od hz), zawarta w tablicy objętości zbiornika, wyrażona w mm,
hg - wartość liczbowa wysokości napełnienia (najbliższej większej od hz), zawarta w tablicy objętości zbiornika, w mm,
Vi - wartość liczbowa objętości cieczy odpowiadająca wysokości napełnienia hi, zawarta w tablicy objętości zbiornika, w dm3,
Ki - wartość liczbowa współczynnika przyrostu objętości cieczy w przedziale interpolacyjnym między hi a hz, zawarta w tablicy objętości zbiornika, w dm3/mm,
hi - wartość liczbowa wysokości napełnienia (najbliższej mniejszej od hz), zawarta w tablicy objętości zbiornika, w mm,
hz - wartość liczbowa wysokości napełnienia zbiornika zmierzonej przy pomocy urządzenia do pomiaru wysokości napełnienia, w mm.
2. Objętości cieczy (Vh) odpowiadające wysokościom napełnienia (hz), zawarte w zbiornikach bezciśnieniowych w kształcie cylindra stojącego z dachem stałym i wewnętrznym dachem pływającym lub w zbiornikach w kształcie cylindra stojącego z dachem pływającym, o temperaturze płaszcza 20 °C, w zależności od metody kalibracji zbiorników oblicza się według wzorów:
1) dla hz < hd (bez względu na metodę kalibracji zbiorników):
Vh = Vi + Ki x (hz - hi)
2) dla hz ≥ hg:
a) w przypadku stałej masy dachu pływającego zbiorników w kształcie cylindra stojącego z dachem stałym i wewnętrznym dachem pływającym lub zbiorników w kształcie cylindra stojącego z dachem pływającym kalibrowanych metodą kombinacji metod geometrycznych między sobą lub dowolnej metody geometrycznej z metodą objętościową z uwzględnieniem ważenia dachu:
m
Vh = Vi + Ki x (hz - hi) - --
ρc
b) w przypadku zmieniającej się masy dachu pływającego zbiorników w kształcie cylindra stojącego z dachem pływającym kalibrowanych metodą kombinacji metod geometrycznych między sobą lub dowolnej metody geometrycznej z metodą objętościową z uwzględnieniem ważenia dachu:
m
Vh = [Vi + Ki x (hz - hi)] - [(bśr - bśr') x Sd + --]
ρw
c) w przypadku zbiorników w kształcie cylindra stojącego z dachem pływającym kalibrowanych metodami, o których mowa w lit. d, bez uwzględniania ważenia dachu pływającego i bez uwzględnienia kompensacji jego zanurzenia:
Vh = Vi + Ki x [(hr - hp) - hi] + Ksi x [hz - (hr - hp)] + Vconst
d) w przypadku zbiorników w kształcie cylindra stojącego z dachem pływającym kalibrowanych metodą kombinacji metod geometrycznych między sobą lub dowolnej metody geometrycznej z metodą objętościową bez uwzględniania ważenia dachu pływającego i z uwzględnieniem kompensacji jego zanurzenia:
Vh = Vi + Ki x [(hz + xśr + Δxśr - hpśr) - hi] + Ksi x [hz - (hz + xśr + Δxśr - hpśr)] + Vconst
e) w przypadku zbiorników w kształcie cylindra stojącego z dachem pływającym kalibrowanych metodą kombinacji metod geometrycznych między sobą lub dowolnej metody geometrycznej z metodą objętościową z uwzględnieniem ważenia dachu pływającego i z uwzględnieniem kompensacji jego zanurzenia:
m
Vh = [Vi + Ki x (hz - hi)] - [(bśr - (xśr + Δxśr) x Sd + --]
ρw
gdzie:
Vconst - wartość liczbowa stałej objętości cieczy pod dnem pontonu i membraną dachu pływającego, zawarta w świadectwie legalizacji zbiornika, w dm3,
Ki - dla przypadków opisanych w pkt 1 oraz pkt 2 lit. a-e - wartość liczbowa współczynnika przyrostu objętości cieczy w przedziale interpolacyjnym między hi a hz, zawarta w tablicy objętości zbiornika, w dm3/mm,
Ki - dla przypadku opisanego w pkt 2 lit. c - wartość liczbowa współczynnika przyrostu objętości cieczy w przedziale interpolacyjnym między (hr - hp ) a hi, w dm3/mm,
Ki - dla przypadku opisanego w pkt 2 lit. d - wartość liczbowa współczynnika przyrostu objętości cieczy w przedziale interpolacyjnym między hi a (hz + xśr + Δxśr - hpśr), w dm3/mm,
Ksi - dla przypadku opisanego w pkt 2 lit. c - wartość liczbowa współczynnika przyrostu objętości cieczy w przedziale interpolacyjnym między hz a (hr - hp) dla szczeliny zawartej pomiędzy dachem pływającym i ścianą zbiornika, w dm3/mm,
Ksi - dla przypadku opisanego w pkt 2 lit. d - wartość liczbowa współczynnika przyrostu objętości cieczy w przedziale interpolacyjnym między hz a (hz + xśr + Δxśr - hpśr) dla szczeliny zawartej pomiędzy dachem pływającym i ścianą zbiornika, w dm3/mm,
hi - wartość liczbowa wysokości napełnienia (najbliższej mniejszej od hz), w mm,
hz - wartość liczbowa wysokości napełnienia zbiornika zmierzonej przy pomocy urządzenia do pomiaru wysokości napełnienia, w mm,
hd - wartość liczbowa dolnej granicy zakresu, w którym nie należy wykonywać pomiarów wysokości napełnienia zbiornika z dachem pływającym, w mm,
hg - wartość liczbowa górnej granicy zakresu, w którym nie należy wykonywać pomiarów wysokości napełnienia zbiornika z dachem pływającym, w mm,
hp - wysokość króćca pomiarowego znajdującego się na pontonie dachu pływającego, mierzona od płaszczyzny wyznaczonej przez jego górną krawędź do płaszczyzny wyznaczonej przez najniższą krawędź dla dna dachu pływającego, w mm,
hpśr - wartość liczbowa średniej z określonych w świadectwie legalizacji zbiornika wysokości hp1, hp2, hp3 trzech króćców przeznaczonych do pomiaru głębokości zanurzenia dachu pływającego, obliczona przy kalibracji zbiornika, w mm,
hr - wartość liczbowa wskazania przymiaru dla górnej krawędzi króćca pomiarowego pontonu dachu pływającego, odczytana podczas pomiaru wysokości napełnienia wykonywanego z pozycji króćca pomiarowego umieszczonego na koronie zbiornika, w mm,
bśr - wartość liczbowa średniej z odległości b1, b2, b3, mierzonych od poziomu wody do górnych krawędzi trzech króćców przeznaczonych do pomiaru głębokości zanurzenia dachu pływającego, obliczona przy kalibracji zbiornika, w mm,
bśr' - wartość liczbowa średniej z odległości mierzonych od poziomu cieczy do górnych krawędzi trzech króćców przeznaczonych do pomiaru głębokości zanurzenia dachu pływającego, obliczona podczas użytkowania zbiornika, w mm,
xśr - wartość liczbowa średniej odległości x1, x2, x3, mierzonych od poziomu cieczy zawartej w zbiorniku do górnych krawędzi trzech króćców przeznaczonych do pomiaru głębokości zanurzenia dachu pływającego, obliczona przy kalibracji zbiornika przy pierwszym napełnieniu cieczą w momencie osiągnięcia pływalności dachu pływającego, w mm,
Δxśr - wartość liczbowa różnicy pomiędzy wartością xśr i średnią z odległości mierzonych od poziomu cieczy zawartej w zbiorniku do górnych krawędzi trzech króćców przeznaczonych do pomiaru głębokości zanurzenia dachu pływającego, obliczona podczas użytkowania zbiornika, w mm,
Sd - wartość liczbowa pola przekroju poziomego dachu pływającego, w dm2,
m - wartość liczbowa masy wewnętrznego dachu pływającego, w kg,
ρc - wartość liczbowa gęstości cieczy zawartej w zbiorniku zmierzonej podczas użytkowania zbiornika, w kg/dm3,
ρw - wartość liczbowa gęstości wody zmierzonej podczas kalibracji zbiornika, w kg/dm3.
3. Objętości cieczy (Vz) odpowiadające wysokościom napełnienia (hz), zawarte w zbiornikach niskociśnieniowych i ciśnieniowych o temperaturze płaszcza 20 °C, oblicza się według wzoru:
p 1
Vz = Vh x (1 + k x ----) x (-----------)
pmax 1 + (ξ x p)
gdzie:
Vz - wartość liczbowa objętości cieczy zawartej w zbiorniku niskociśnieniowym lub ciśnieniowym w temperaturze 20 °C, w dm3,
Vh - wartość liczbowa objętości cieczy zawartej w zbiorniku niskociśnieniowym lub ciśnieniowym w temperaturze 20 °C, obliczona według wzorów, o których mowa w ust. 1 lub 2, w dm3,
p - wartość liczbowa ciśnienia roboczego w zbiorniku podczas jego użytkowania, w barach,
pmax - wartość liczbowa ciśnienia dopuszczalnego, w barach,
ξ - wartość liczbowa współczynnika ściśliwości wody w czasie kalibracji zbiornika, w 1/bar.
k - wartość liczbowa względnej zmiany pojemności zbiornika pod ciśnieniem dopuszczalnym obliczona przy kalibracji zbiornika, według wzoru:
V0 - Vh0
k = ----------
Vh0
gdzie:
V0 - wartość liczbowa objętości wody zawartej w kalibrowanym zbiorniku pod ciśnieniem atmosferycznym, odpowiadająca wysokości napełnienia zbiornika hz równej najwyższemu dopuszczalnemu poziomowi cieczy w zbiorniku, obliczona według wzorów, o których mowa w ust. 1 lub 2, w dm3,
Vho - wartość liczbowa objętości, jaką zajęła objętość wody V0 w kalibrowanym zbiorniku pod ciśnieniem dopuszczalnym, obliczona według wzorów, o których mowa w ust. 1 lub 2, w dm3.
4. Objętości cieczy (Vt) zawarte w zbiornikach o temperaturze płaszcza (tp) odpowiadającej temperaturze w warunkach pomiaru oblicza się według wzorów:
1) dla zbiorników bezciśnieniowych:
Vt = Vh x [1 + β x (tp - 20 °C)]
2) dla zbiorników niskociśnieniowych i ciśnieniowych:
Vt = Vz x [1 + β x (tp - 20 °C)]
gdzie:
Vt - wartość liczbowa objętości cieczy zawartej w zbiorniku o temperaturze płaszcza tp, odpowiadającej temperaturze w warunkach pomiaru, w dm3,
Vh - wartość liczbowa objętości cieczy zawartej w zbiorniku o temperaturze płaszcza równej 20 °C, obliczona według wzorów, o których mowa w ust. 1 lub 2, lub 3, w dm3,
Vz - wartość liczbowa objętości cieczy zawartej w zbiorniku niskociśnieniowym lub ciśnieniowym o temperaturze płaszcza równej 20 °C, obliczona według wzoru, o którym mowa w ust. 3, w dm3,
β - wartość liczbowa współczynnika cieplnej rozszerzalności objętościowej materiału płaszcza zbiornika w temperaturze 1/°C, który wynosi dla:
a) stali węglowej, β = 33 x 10-6,
b) stali kwasoodpornej lub nierdzewnej, β = 51 x 10-6,
c) betonu, β = 35 x 10-6,
d) tworzyw sztucznych, β = 25 x 10-6,
e) stopów aluminium, β = 66 x 10-6,
f) stopów miedzi, β = 57 x 10-6;
tp - wartość liczbowa temperatury płaszcza zbiornika w warunkach pomiaru, wyrażona w °C, przy czym dla zbiorników podziemnych, zbiorników naziemnych izolowanych cieplnie oraz zbiorników naziemnych posadowionych w pomieszczeniach o stałej temperaturze przyjmuje się, że temperatura płaszczy zbiorników jest równa temperaturze cieczy tc zawartej w tych zbiornikach, a dla zbiorników naziemnych nieizolowanych cieplnie, posadowionych na otwartej przestrzeni lub zbiorników naziemnych nieizolowanych cieplnie, posadowionych w pomieszczeniach o zmiennej temperaturze, temperaturę tp płaszczy zbiorników oblicza się według wzoru:
(7 x tc) + tA
tp = ---------------
8
gdzie:
tp - wartość liczbowa temperatury płaszcza zbiornika w warunkach pomiaru, w °C,
tA - wartość liczbowa temperatury otoczenia, w °C,
tc - wartość liczbowa temperatury cieczy zawartej w zbiorniku w warunkach pomiaru, przy czym:
1) przyjmuje się średnią temperaturę cieczy, z zastrzeżeniem pkt 2 określoną jako średnią z minimum trzech pomiarów dokonanych w punktach:
a) odległym od den zbiorników lub ich najniższych tworzących nie mniej niż 1 m,
b) odległym od powierzchni swobodnej cieczy nie mniej niż 1 m,
c) leżącym w połowie wysokości między punktami, o których mowa w lit. a-b;
2) jako średnią temperaturę cieczy w zbiornikach można przyjmować wartość temperatury cieczy mierzonej w jednym punkcie leżącym w połowie wysokości napełnienia zbiorników, w następujących przypadkach:
a) w zbiornikach o pojemnościach nominalnych mniejszych niż 1.000 m3 lub w których najwyższy dopuszczalny poziom napełnienia nie przekracza 3 m;
b) w zbiornikach, w których najwyższy dopuszczalny poziom napełnienia przekracza 3 m, a poziom cieczy w tych zbiornikach jest mniejszy niż 3 m;
c) w zbiornikach wyposażonych w mieszadła lub inny system recyrkulacji cieczy lub w których różnice temperatur cieczy w nich zawartej pomiędzy punktami bliskimi dna i punktami bliskimi powierzchni swobodnych cieczy nie są większe niż 1 °C.
3) pomiar temperatury cieczy powinien być dokonywany wewnątrz zbiorników w miejscach najdalej, jak tylko to możliwe, odległych od urządzeń zamontowanych wewnątrz zbiorników, które mogłyby mieć wpływ na wskazania pomiaru temperatury w wyniku bezpośredniego nagrzewania czy turbulencji cieczy w miejscu tego pomiaru, a w przypadku zbiorników naziemnych posadowionych na otwartej przestrzeni w miejscach najmniej narażonych na działanie promieni słonecznych.
5. Objętość (V15) ropy naftowej oraz produktów naftowych, dla których wartość gęstości w temperaturze 15 °C zawiera się w zakresie od 650 kg/m3 do 1.074 kg/m3, zwanych dalej "produktami", w zbiorniku w temperaturze odniesienia równej 15 °C, określa się według wzoru:
V15 = VCF x Vt
gdzie:
VCF - współczynnik korekcji objętości określany na podstawie średniej temperatury i gęstości produktu, w oparciu o tablice przeliczeniowe dla przetworów naftowych określone w normie PN-ISO 91-1 1999;
Vt - objętość produktu zawartego w zbiorniku obliczona w sposób, o którym mowa w ust. 4 pkt 1 lub 2, w dm3.
Dokumenty powiązane
Jeżeli chcesz mieć dostęp do wszystkich dokumentów powiązanych, zaloguj się do LEX-a Nie korzystasz jeszcze z programów LEX? Zamów dostęp testowy »