Rozdział 2 - Wymagania metrologiczne w zakresie konstrukcji i wykonania wag - Wymagania metrologiczne, którym powinny odpowiadać wagi automatyczne dla pojedynczych ładunków.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2003.231.2314

Akt utracił moc

Wersja od: 31 grudnia 2003 r.

Rozdział  2

Wymagania metrologiczne w zakresie konstrukcji i wykonania wag

§ 2. Waga może być skonstruowana jako:

1) waga kontrolująca, rozdzielająca ładunki o różnych masach na dwie lub więcej grup na podstawie różnicy między ich wartością masy a nominalną wartością nastawy;

2) waga segregująca, rozdzielająca ładunki o różnych masach na kilka grup, charakteryzujących się określonym zakresem masy, w tym waga z dodatkową funkcją obliczania opłat według ustalonej taryfy;

3) waga etykietująca, nanosząca na każdy ładunek etykietę z wynikiem ważenia, w tym waga etykietująca kalkulacyjna, obliczająca należność za ważony ładunek;

4) waga załadunkowa, zainstalowana w pojeździe, która waży pojedyncze ładunki nieopakowane podczas ich załadunku.

§  3. 

1. W skład wagi wchodzą w szczególności:

1) nośnia ładunku, przeznaczona do przyjmowania ładunku;

2) zespół wagowy, wyznaczający masę ładunku;

3) zespół sterujący pracą wagi podczas ważenia automatycznego;

4) urządzenie wskazujące analogowe albo cyfrowe;

5) urządzenie tarujące, służące do nastawiania wskazania zerowego, gdy nośnia ładunku jest obciążona;

6) urządzenie zerujące, służące do nastawiania wskazania zerowego, gdy nośnia ładunku jest nieobciążona.

2. Waga może być dodatkowo wyposażona w szczególności w:

1) urządzenie drukujące wyniki ważenia;

2) wskaźnik poziomu ustawienia wagi;

3) korektor dynamiki przeznaczony do eliminowania zmiany wskazania wagi spowodowanej przez dynamiczne oddziaływanie ładunku;

4) pomocnicze urządzenia wskazujące;

5) urządzenia elektroniczne, realizujące określone funkcje, będące oddzielnymi zespołami wagi, zwanej dalej "wagą elektroniczną".

§  4. 

1. W wagach mogą być stosowane urządzenia zerujące lub urządzenia tarujące, w których nastawienie wskazania zerowego może być dokonywane:

1) nieautomatycznie;

2) półautomatycznie;

3) automatycznie.

2. Urządzenie zerujące może być:

1) inicjujące, w którym automatyczne nastawianie wskazania zerowego jest dokonywane przez włączanie wagi przed jej gotowością do pracy;

2) podtrzymujące zero, w którym wskazanie zerowe jest automatycznie utrzymywane w danych granicach.

3. Urządzenie tarujące może być urządzeniem zadającym tarę, w którym zadana wartość tary odejmowana jest od wartości brutto lub netto i wynik odejmowania jest wskazywany, przy działaniu, którego zakres ważenia ładunków netto jest w wadze odpowiednio zmniejszony.

§  5. 

1. Jeżeli waga jest wyposażona w korektor dynamiki, każdy dostęp do niego powinien być w sposób automatyczny i nieusuwalny rejestrowany.

2. W wadze wyposażonej we wskaźnik poziomu powinno być możliwe jej ustawienie z pochyleniem nie większym niż 1 %.

3. W wagach, z wyjątkiem wag klasy dokładności X (x ≤ 0,01) i Y (I), elementy adiustacji powinny być zabezpieczone przed dostępem osób nieuprawnionych.

§  6. 

1. Urządzenie wskazujące powinno umożliwiać łatwe i jednoznaczne odczytanie wyników ważenia w warunkach użytkowania wagi.

2. Błąd odczytu dla urządzenia wskazującego analogowego nie powinien przekraczać 0,2 wartości działki legalizacyjnej.

3. Wyniki ważenia powinny zawierać nazwy lub oznaczenia legalnych jednostek miary masy.

4. Wartość działki elementarnej powinna być wyrażona w postaci 1 x 10^k; 2 x 10^k lub 5 x 10^k, gdzie k jest liczbą całkowitą albo zerem.

5. Wskazanie wagi nie powinno być większe niż:

1) dla wag klasy dokładności X, większa z następujących wartości:

a) obciążenie maksymalne powiększone o wartość 9 działek legalizacyjnych,

b) obciążenie maksymalne powiększone o trzykrotną graniczną dopuszczalną wartość odchylenia standardowego eksperymentalnego błędu s podczas zatwierdzenia typu i legalizacji;

2) dla wag klasy dokładności Y, obciążenie maksymalne powiększone o wartość 9 działek legalizacyjnych.

§ 7. Wartość działki elementarnej urządzenia wskazującego lub urządzenia drukującego odpowiadająca:

1) wartość masy pojedynczego ładunku - powinna być równa wartości działki legalizacyjnej lub wartości działki elementarnej pomocniczego urządzenia wskazującego;

2) wartość błędu średniego lub odchylenia standardowego eksperymentalnego błędu dla kolejnych ważeń ładunku - może być mniejsza niż wartość działki legalizacyjnej.

§  8. 

1. Urządzenie wskazujące z większą rozdzielczością, które tymczasowo zmienia wartość działki elementarnej na wartość mniejszą niż wartość działki legalizacyjnej:

1) nie powinno być stosowane w wagach z pomocniczym urządzeniem wskazującym, w którym wartość działki elementarnej jest mniejsza od wartości działki legalizacyjnej;

2) powinno działać w czasie nieprzekraczającym 5 sekund od momentu jego uruchomienia.

2. Podczas działania urządzenia wskazującego z większą rozdzielczością nie powinno być możliwe drukowanie wyników ważenia.

§  9. 

1. W urządzeniu drukującym wyniki ważenia wydruk powinien:

1) być wyraźny i trwały w warunkach użytkowania wagi;

2) mieć wysokość znaków co najmniej 2 mm;

3) zawierać nazwę lub oznaczenie jednostki miary mas, umieszczone po prawej stronie wartości liczbowej lub powyżej kolumny, w której podane są wartości liczbowe.

2. Drukowanie wyników ważenia podczas ważenia nieautomatycznego powinno być możliwe, jeżeli są spełnione następujące kryteria stabilnego położenia równowagi, zwane dalej "kryteriami stabilności":

1) w okresie 5 sekund po wydruku są wskazywane nie więcej niż dwie sąsiednie wartości masy, z których jedna jest równa wartości wydrukowanej;

2) urządzenia zerujące i tarujące działają poprawnie.

§  10. 

1. Urządzenie zerujące powinno umożliwiać zerowanie wagi z błędem nieprzekraczającym:

1) ±0,25 e albo

2) ±0,5 d - dla wag wyposażonych w pomocnicze urządzenie wskazujące.

2. Zakres działania urządzenia zerującego:

1) nie powinien przekraczać 4 % obciążenia maksymalnego;

2) inicjującego nie powinien przekraczać 20 % obciążenia maksymalnego, chyba że są spełnione wymagania, określone w załącznikach nr 2 i 3 do rozporządzenia, dla dowolnego obciążenia z zakresu działania tego urządzenia.

§  11. 

1. Urządzenie zerujące półautomatyczne powinno działać tylko wtedy, gdy kasuje poprzednią wartość tary i spełnione są kryteria stabilności.

2. Urządzenie zerujące automatyczne powinno działać:

1) gdy spełnione są kryteria stabilności;

2) z częstotliwością zapewniającą utrzymanie zera w granicach ±0,5 e.

3. Po rozpoczęciu ważenia automatycznego urządzenie zerujące automatyczne powinno działać:

1) w danym okresie czasu podczas każdego cyklu ważenia, bez możliwości jego wyłączenia lub zmiany ustawienia czasu działania albo

2) w programowanym przedziale czasu, o danej wartości maksymalnej.

§  12. 

1. Urządzenie podtrzymujące zero powinno działać tylko wtedy, gdy:

1) wskazanie jest równe zeru lub ma ujemną wartość masy netto, odpowiadającą wskazaniu zero dla masy brutto;

2) spełnione są kryteria stabilności;

3) zmiana wskazania jest mniejsza niż 0,5 e na sekundę.

2. Gdy wskazanie zerowe jest wyświetlone po wytarowaniu, zakres działania urządzenia podtrzymującego zero nie powinien przekraczać wartości 4 % obciążenia maksymalnego wokół rzeczywistej wartości zera.

§  13. 

1. Urządzenie tarujące powinno umożliwiać ustawienie wskazania zerowego z błędem nie większym niż ±0,25 e.

2. Urządzenie tarujące w wagach wyposażonych w pomocnicze urządzenie wskazujące powinno umożliwiać ustawienie wskazania zerowego z błędem nie większym niż ±0,5 d.

3. Urządzenie tarujące w wagach wielodziałkowych, gdzie e₁ jest wartością działki legalizacyjnej pierwszego podzakresu ważenia, powinno umożliwiać ustawienie wskazania zerowego z błędem nie większym niż ±0,25 e₁.

4. Działanie urządzenia tarującego powinno być:

1) możliwe powyżej zera i w zakresie tarowania;

2) w widoczny sposób sygnalizowane przez wagę za pomocą symboli "NET" i "T" albo wyrazów "NETTO" i "TARA".

5. Półautomatyczne lub automatyczne urządzenie tarujące powinno działać tylko wtedy, gdy są spełnione kryteria stabilności.

§  14. 

1. Wartość działki urządzenia zadającego tarę powinna być równa wartości działki elementarnej lub automatycznie do niej zaokrąglona.

2. Wartość zadanej tary:

1) w wadze wielozakresowej przenoszona z jednego zakresu ważenia do innego zakresu z większą wartością działki legalizacyjnej powinna być zaokrąglona do większej wartości działki;

2) w wadze wielodziałkowej nie powinna przekraczać wartości obciążenia maksymalnego pierwszego podzakresu ważenia Max₁;

3) powinna być oznaczona symbolem "PT" lub wyrazami "ZADANA TARA".

§  15. 

1. Urządzenia zerujące i tarujące nieautomatyczne i półautomatyczne nie powinny działać podczas ważenia automatycznego.

2. Urządzenie zerujące i tarujące półautomatyczne mogą być obsługiwane za pomocą tego samego przycisku, pod warunkiem że działają niezależnie od siebie.

§  16. 

1. Waga etykietująca powinna być wyposażona w co najmniej jedno urządzenie wskazujące, które może być używane do kontroli nominalnych wartości nastawy i wartości zadanej tary, a w przypadku wag etykietujących kalkulacyjnych - cen jednostkowych oraz nazw towarów.

2. Waga etykietująca kalkulacyjna powinna:

1) sprawdzać aktualne wartości ceny jednostkowej i zadanej wartości tary, podczas ważenia automatycznego;

2) obliczać należności poprzez mnożenie wskazywanych wartości masy przez cenę jednostkową, a następnie zaokrąglenie do najbliższej wartości działki elementarnej należności, przy czym:

a) wartość działki elementarnej należności powinna wynosić 1 grosz,

b) cena jednostkowa powinna być ograniczona wyłącznie do ceny za 100 g lub 1 kg.

3. W wadze, o której mowa w ust. 2:

1) powinno być możliwe drukowanie danych dotyczących wartości masy, ceny jednostkowej i należności;

2) nie powinno być możliwe drukowanie:

a) powtórne danych przechowywanych w pamięci wagi,

b) wartości masy poniżej obciążenia minimalnego wagi.

§  17. 

1. Waga elektroniczna powinna być tak skonstruowana i wykonana, aby w przypadku zakłóceń:

1) nie wystąpiło odchylenie znaczące, rozumiane jako różnica między błędem wskazania wagi a jej błędem wskazania wyznaczonym w warunkach odniesienia, przekraczająca wartość działki legalizacyjnej albo

2) po wystąpieniu odchyleń znaczących podała sygnał ostrzegawczy, optyczny lub akustyczny, trwający do momentu podjęcia przez operatora działań lub zniknięcia odchylenia albo przestała działać.

2. Waga elektroniczna powinna mieć możliwość kontroli wyświetlacza, inicjowanej automatycznie przy włączaniu wagi, polegającej na wskazaniu wszystkich znaków wyświetlonych przez urządzenie wskazujące w czasie wystarczającym do wykonania obserwacji przez operatora.

3. Podczas nagrzewania wagi elektronicznej:

1) nie powinna ona wskazywać i przesyłać wyników ważenia,

2) jej automatyczne działanie powinno być wstrzymane.

4. Waga elektroniczna może być wyposażona w interfejs pozwalający na połączenie wagi z urządzeniem peryferyjnym, którego użycie nie powinno:

1) wpływać na właściwości metrologiczne wagi i na poprawność jej działania;

2) umożliwiać wprowadzania do wagi instrukcji lub danych:

a) które nie są zdefiniowane i mogłyby być mylone z wynikiem ważenia,

b) służących do fałszowania wyświetlanych, przetwarzanych lub zapamiętanych wyników ważenia,

c) w celu dokonania przez osoby nieuprawnione adiustacji wagi.

§ 18. Waga zasilana z baterii, po spadku napięcia poniżej danej wartości, powinna nadal działać prawidłowo albo wyłączać się automatycznie.

§  19. 

1. Na wadze powinny być w sposób trwały i czytelny zamieszczone w szczególności następujące oznaczenia:

1) nazwa lub znak producenta;

2) numer i znak fabryczny;

3) nadany znak zatwierdzenia typu;

4) oznaczenie klasy dokładności;

5) wartość działki legalizacyjnej;

6) obciążenie maksymalne, w postaci "Max ...";

7) obciążenie minimalne, w postaci "Min ...";

8) granica zakresu tarowania dodającego urządzenia tarującego, w postaci "T = + ...";

9) granica zakresu tarowania odejmującego urządzenia tarującego, w postaci "T = - ...";

10) wartość napięcia zasilającego;

11) wartość częstotliwości napięcia zasilającego.

2. Na wadze powinny być zamieszczone dodatkowo, jeżeli mają zastosowanie:

1) nazwa lub znak identyfikacyjny importera;

2) wartość działki elementarnej, w postaci: "d...";

3) maksymalna wydajność ważenia, w postaci: "........... ładunków na minutę";

4) maksymalna prędkość transportu ładunku, w postaci: "............ m/s";

5) specjalny zakres temperatury pracy ".... °C/.... °C";

6) ciśnienie robocze;

7) zakres regulacji nominalnej wartości nastawy, w postaci "± ... g" lub "... %" wartości punktu nastawy.

3. Oznaczenia mogą być przedstawione na programowalnym wyświetlaczu danych, przy zapewnieniu automatycznej i nieusuwalnej rejestracji każdej zmiany programu oznakowania.

4. W przypadku zastosowania wyświetlacza danych na wadze powinny być zamieszczone w sposób trwały i czytelny w szczególności:

1) typ wagi;

2) nazwa lub znak producenta;

3) nadany znak zatwierdzenia typu;

4) wartość napięcia zasilającego;

5) wartość częstotliwości napięcia zasilającego;

6) ciśnienie robocze.