Rozdział 2 - Wymagania w zakresie konstrukcji, materiałów i wykonania zbiorników - Wymagania, którym powinny odpowiadać zbiorniki pomiarowe, oraz szczegółowy zakres badań i sprawdzeń wykonywanych podczas prawnej kontroli metrologicznej tych przyrządów pomiarowych.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2021.373 t.j.

Akt obowiązujący

Wersja od: 10 września 2022 r.

Rozdział  2

Wymagania w zakresie konstrukcji, materiałów i wykonania zbiorników

§  4. 

1. Konstrukcja zbiornika powinna:

1) uniemożliwiać:

a) zatrzymywanie pęcherzy powietrza lub par cieczy podczas napełniania,

b) pozostawanie cieczy w zbiornikach podczas opróżniania;

2) gwarantować:

a) szczelność,

b) brak wklęśnięć jego płaszczy;

3) zapewniać regularność kształtów.

2. Wewnątrz zbiornika mogą być umieszczone dodatkowe urządzenia mieszalnikowe, grzejne lub związane z technologią przechowywania cieczy.

§  4a. 

1. Zbiornik posadowiony na stałe powinien mieć kształt cylindra o osi głównej poziomej, cylindra o osi głównej pionowej, prostopadłościanu, graniastosłupa stojącego, ostrosłupa ściętego, stożka ściętego lub kuli.

2. Zbiornik posadowiony na stałe może mieć inny kształt niż określony w ust. 1, pod warunkiem że zbiornik w takim kształcie może być wzorcowany metodą objętościową.

3. Do zbiorników, o których mowa w ust. 2, stosuje się przepisy rozporządzenia o zbiornikach w kształcie kuli.

§  5. 

1. Zbiornik posadowiony na stałe w kształcie cylindra o osi głównej pionowej może być wyposażony w dach stały albo dach stały i wewnętrzny dach pływający albo dach pływający.

2. Dach pływający albo wewnętrzny dach pływający mogą być stosowane wyłącznie w zbiornikach bezciśnieniowych.

§  6. 

1. Zbiorniki posadowione na stałe w kształcie cylindra o osi głównej pionowej, prostopadłościanu stojącego, graniastosłupa, stożka, ostrosłupa ściętego i kuli powinny być jednokomorowe.

2. Zbiorniki posadowione na stałe w kształcie cylindra o osi głównej poziomej lub prostopadłościanu leżącego mogą być jedno- lub wielokomorowe.

3. Pojemność każdej z komór zbiornika wielokomorowego po całkowitym napełnieniu lub opróżnieniu komór sąsiednich może się zmieniać nie więcej niż o ±0,1% wartości objętości mierzonej.

§  7. 

1. Komora zbiornika posadowionego na stałe powinna być wyposażona w jedno z następujących urządzeń do pomiaru wysokości napełnienia:

1) przymiar wstęgowy mieszany z obciążnikiem, zwany dalej "przymiarem wstęgowym";

2) przymiar sztywny;

3) przymiar półsztywny;

4) cieczowskaz wziernikowy z jedną kresą naniesioną na szklanej płytce cieczowskazu lub metalowej podzielni wraz z wartością liczbową pojemności nominalnej komory zbiornika;

5) cieczowskaz wziernikowy wyposażony w przymiar;

6) cieczowskaz rurkowy wyposażony w przymiar;

7) miernik.

2. Komora zbiornika posadowionego na stałe może być wyposażona w więcej niż jeden cieczowskaz.

3. Cieczowskaz powinien być umieszczony:

1) pionowo, a zakres jego wskazań powinien umożliwiać odczytanie wskazania wysokości:

a) częściowego zalewu zbiornika, dokonanego jak najmniejszą objętością wody,

b) napełnienia w całym zakresie pomiarowym zbiornika;

2) tak, aby górna granica wskazań cieczowskazu znajdującego się niżej była widoczna na poziomie dolnej granicy zakresu wskazań cieczowskazu znajdującego się bezpośrednio nad nim.

4. Komora zbiornika zainstalowanego na pojeździe drogowym powinna być wyposażona w miernik.

§  8. 

1. Komory zbiorników mogą być wyposażone w cieczowskazy lub króćce pomiarowe.

2. Konstrukcja komory zbiornika posadowionego na stałe, wyposażonego w miernik powinna umożliwiać wykonywanie sprawdzania wskazań miernika. Do sprawdzania wskazań mierników mogą służyć króćce dodatkowe albo cieczowskazy.

3. Oś pomiarowa króćca pomiarowego i króćca dodatkowego w zbiorniku posadowionym na stałe powinna być pionowa i przecinać najwyższą tworzącą zbiornika.

4. Króćce pomiarowe powinny być:

1) połączone trwale ze zbiornikiem;

2) wykonane z rury o średnicy wewnętrznej umożliwiającej:

a) wprowadzenie przymiarów i oparcie o jej krawędzie zderzaków, w przypadku ręcznego pomiaru wysokości napełnienia komory zbiornika,

b) zamontowanie miernika i zapewniającej jego poprawne działanie;

3) umieszczone w pionowej osi symetrii zbiorników o kształcie stożka ściętego, ostrosłupa ściętego lub kuli.

5. Górne krawędzie króćców pomiarowych będące płaszczyznami odniesienia powinny:

1) być prostopadłe do jego osi pomiarowej;

2) mieć chropowatość R_a nie większą niż 0,63 µm.

6. Jeżeli króćce pomiarowe wykonane są z kilku połączonych ze sobą elementów, ich położenie nie powinno się zmieniać bez możliwości uszkodzenia cech zabezpieczających.

§  9. 

1. W zbiorniku posadowionym na stałe w kształcie cylindra o osi głównej poziomej króćce pomiarowe powinny być umieszczone w połowie długości każdej z komór zbiornika z tolerancją ±20 mm, przy czym przez długość komory należy rozumieć odległość pomiędzy punktami przecięcia poziomej osi symetrii komory zbiornika z wewnętrznymi powierzchniami jej dennic, albo wyposażone w urządzenie do kontroli poziomu ustawienia zbiornika.

2. W zbiorniku zainstalowanym na pojeździe drogowym króćce pomiarowe powinny być umieszczone w połowie długości każdej z komór zbiornika z tolerancją ±20 mm.

§  10. 

1. W zbiorniku wyposażonym w króciec pomiarowy powinna być zamontowana płytka odniesienia, z zastrzeżeniem ust. 4.

2. Jeżeli zbiornik jest wyposażony w króćce pomiarowe pierwotny i dodatkowy, płytki odniesienia powinny być zamontowane tak, aby ich płaszczyzny odniesienia leżały na wspólnej poziomej płaszczyźnie.

3. Płytka odniesienia powinna być połączona z konstrukcją zbiornika w sposób nierozłączny.

4. Płytka odniesienia nie jest wymagana, jeżeli dno zbiornika jest stabilne i nie występuje ryzyko powstawania osadów.

§  11. 

1. Króćce pomiarowe mogą być przedłużone do wnętrza komory zbiornika rurami pomiarowymi o średnicach wewnętrznych nie mniejszych niż średnice wewnętrzne tych króćców.

2. W ściance rury pomiarowej powinny być wykonane na całej długości przynajmniej dwa rzędy otworów o średnicach d_o nie mniejszych niż 0,1 średnicy wewnętrznej rury d_r i podziałce nie większej niż średnica wewnętrzna rury d_r.

3. Otwory, o których mowa w ust. 2, mogą być wykonane w inny sposób pod warunkiem, że powierzchnia całkowita otworów nie będzie mniejsza niż otworów wykonanych w sposób, o którym mowa w ust. 2, a podziałka otworów nie będzie większa niż średnica wewnętrzna rury d_r.

4. Końce rur pomiarowych powinny być umieszczone wewnątrz zbiorników w odległościach nie mniejszych niż 50 mm od dna zbiornika, płytek odniesienia lub najniższej tworzącej w przypadku zbiornika w kształcie cylindra o osi głównej poziomej.

§  12. 

1. W zbiorniku posadowionym na stałe króćce pomiarowe powinny być umieszczone w taki sposób, aby w warunkach odniesienia zmiana wartości wysokości odniesienia, spowodowana zmianami wysokości napełnienia komory zbiornika, zmianą ciśnienia w zbiorniku lub zmianą obciążenia dachu, nie przekraczała mniejszej z następujących wartości:

1) 4 mm;

2) 0,02% wartości wysokości odniesienia.

2. W zbiorniku zainstalowanym na pojeździe drogowym zmiana wysokości odniesienia komory, spowodowana jej napełnieniem, nie może przekraczać większej z następujących wartości:

1) 2 mm;

2) 0,1% wartości wysokości odniesienia.

§  13. 

1. W zbiorniku posadowionym na stałe w kształcie cylindra o osi głównej pionowej z dachem pływającym z prowadnicą króciec pomiarowy pierwotny może być umieszczony:

1) na koronie zbiornika w odległości nie większej niż 1 m od prowadnicy albo

2) w prowadnicy, która stanowi rurę pomiarową.

2. Dach pływający powinien umożliwiać dokonywanie pomiarów wysokości napełnienia komory zbiornika za pomocą przymiaru lub miernika i być wyposażony w trzy, równo rozmieszczone na obwodzie i względem siebie, króćce pomiarowe służące do pomiaru głębokości zanurzenia dachu pływającego zbiornika przy pomocy przymiaru albo czujników zmian głębokości zanurzenia dachu.

3. Jeżeli w króćcach, o których mowa w ust. 2, zostały zainstalowane czujniki zmian głębokości zanurzenia dachu pływającego, w odległości nie większej niż 1 m od każdego z tych króćców powinny być umieszczone króćce do ich sprawdzania.

4. Czujniki zmian głębokości zanurzenia dachu pływającego mogą być wywzorcowane po ich zainstalowaniu w zbiorniku.

§ 14. Jeżeli w schładzalniku do mleka do pomiaru wysokości napełnienia stosuje się:

1) przymiar sztywny lub przymiar półsztywny - schładzalnik do mleka powinien być wyposażony w króćce pomiarowe;

2) przymiar półsztywny, o którym mowa w § 22 ust. 6 - schładzalnik do mleka powinien być wyposażony w trzpienie pomiarowe:

a) o średnicy pomiarowej d nie mniejszej niż 6 mm,

b) o długości pomiarowej / nie większej niż pięć grubości przymiaru g,

c) umieszczone w płaszczyznach przechodzących przez osie symetrii trzpieni i równoległych do powierzchni swobodnej mleka zawartego w schładzalniku,

d) trwale z nim połączone, bez możliwości zmiany ich położenia,

e) wykonane z metalu,

f) z częściami pomiarowymi, których powierzchnie powinny mieć:

– twardość nie mniejszą niż 45 HRC,

– chropowatość R_a nie większą niż 0,63 µm.

§  15. 

1. Zbiornik posadowiony na stałe powinien być ustawiony w sposób zapewniający niezmienność jego położenia albo wyposażony w poziomnicę lub pion.

2. Poziomnica lub pion powinny być:

1) połączone ze zbiornikiem w sposób trwały;

2) umieszczone w pobliżu urządzeń do pomiaru wysokości napełnienia;

3) zamocowane w sposób uniemożliwiający zmianę ich położenia bez uszkodzenia cech zabezpieczających.

3. Schładzalnik do mleka może być dodatkowo wyposażony w urządzenie do regulacji ustawienia.

4. Zbiornik zainstalowany na pojeździe drogowym powinien być wyposażony w urządzenie do kontroli i regulacji ustawienia umożliwiające jego wypoziomowanie.

5. Poziomnica albo pion w czasie pomiaru wysokości napełnienia zbiornika powinny wskazywać ustawienie zbiornika takie samo jak przy wzorcowaniu.

§  16. 

1. Zawory odcinające dopływ cieczy do zbiornika powinny być zamontowane bezpośrednio przy zbiorniku.

2. Konstrukcja przewodów dopływowych umieszczonych we wnętrzu zbiornika napełnianego od góry powinna gwarantować utrzymywanie się w nich poziomu cieczy na poziomie wysokości napełnienia komory zbiornika.

3. Opróżnianie zbiornika powinno odbywać się:

1) od dołu - przez przewody odpływowe umieszczone w pobliżu podstawy zbiornika, przy czym zawory odcinające wypływ cieczy powinny być zamontowane bezpośrednio przy zbiorniku;

2) od góry - przez przewody odpływowe umieszczone wewnątrz zbiornika, w sposób zapewniający ich całkowite wypełnienie.

4. Zbiornik zainstalowany na pojeździe drogowym może być wyposażony w instalację spustową.

5. Rura wypływowa w zbiorniku zainstalowanym na pojeździe drogowym powinna być pochylona o co najmniej 2° w kierunku zaworu wypływowego.

6. Komora zbiornika zainstalowanego na pojeździe drogowym powinna być wyposażona w zawór wypływowy stanowiący główne dolne ograniczenie pojemności komory.

7. Rura wypływowa w zbiorniku zainstalowanym na pojeździe drogowym powinna być wyposażona w przeziernik umieszczony przed zaworem wypływowym.

8. Wymaganie, o którym mowa w ust. 7, nie dotyczy zbiorników zainstalowanych na pojazdach drogowych, przeznaczonych do transportu towarów niebezpiecznych.

§  17. 

1. Pojemności zbiorników niskociśnieniowego i ciśnieniowego odpowiadające najwyższemu dopuszczalnemu poziomowi napełnienia zbiornika, w którego wnętrzu panuje ciśnienie atmosferyczne, po przeprowadzeniu prób ciśnieniowych lub prób szczelności, nie mogą zmieniać się po obciążeniu zbiornika przez 24 godziny ciśnieniem dopuszczalnym.

2. Zbiorniki niskociśnieniowe i ciśnieniowe powinny być wyposażone w wywzorcowane manometry o klasie dokładności co najmniej 1.

§  18. 

1. Zbiornik bezciśnieniowy powinien być połączony z atmosferą lub z systemem odsysania par albo wyposażony w urządzenia zabezpieczające przed nadmiernym wzrostem ciśnienia lub podciśnienia.

2. Zbiornik bezciśnieniowy wyposażony w urządzenie zabezpieczające przed nadmiernym wzrostem ciśnienia lub podciśnienia albo połączony z systemem odsysania par może być wyposażony w manowakuometry o klasie dokładności co najmniej 1.

§ 19. Zbiorniki posadowione na stałe w kształcie:

1) cylindra mogą być montowane w pozycji leżącej, przy której główna oś symetrii zbiornika jest równoległa do powierzchni swobodnej cieczy zawartej w zbiorniku z odchyleniem od poziomu nie większym niż 1%;

2) cylindra, stożka, ostrosłupa lub graniastosłupa mogą być zamontowane w pozycji stojącej, przy której główna oś symetrii zbiornika jest prostopadła do powierzchni swobodnej cieczy zawartej w zbiorniku z odchyleniem od pionu nie większym niż 3%;

3) prostopadłościanu lub kuli mogą być montowane w pozycji, przy której główna oś symetrii zbiornika równoległa do osi pomiarowej jest prostopadła do powierzchni swobodnej cieczy zawartej w zbiorniku z odchyleniem od pionu nie większym niż 1%.

§  20. 

1. Na zbiorniku jednokomorowym oraz na każdej z komór zbiornika wielokomorowego powinny być umieszczone w sposób trwały i czytelny następujące oznaczenia:

1) nazwa lub znak producenta;

2) numer fabryczny;

3) pojemność nominalna zbiornika, wyrażona w 1, dm³ lub w m³;

4) rok produkcji zbiornika;

5) nadany znak zatwierdzenia typu;

6) (uchylony).

2. Dodatkowo na każdej z komór zbiornika wielokomorowego powinny być umieszczone oznaczenia:

1) komory zbiornika w postaci dużej litery alfabetu polskiego;

2) pojemności nominalnej komory, wyrażonej w 1, dm³ lub w m³.

3. Na zbiorniku bezciśnieniowym przeznaczonym do pomiaru materiałów ciekłych zapalnych, będących substancjami, które w temperaturze 20°C i pod ciśnieniem normalnym 1,013 bara (101,3 kPa) nie znajdują się całkowicie w stanie gazowym, powinno być dodatkowo umieszczone oznaczenie najwyższego dopuszczalnego poziomu cieczy w zbiorniku, w mm.

4. Na zbiornikach powinny być dodatkowo umieszczone:

1) napis "bezciśnieniowy" - w przypadku zbiorników bezciśnieniowych;

2) oznaczenie najwyższego ciśnienia roboczego - w przypadku zbiornika niskociśnieniowego;

3) oznaczenie ciśnienia dopuszczalnego - w przypadku zbiorników ciśnieniowych;

4) oznaczenie najwyższego dopuszczalnego poziomu cieczy w zbiorniku, w mm - w przypadku zbiorników niskociśnieniowych i ciśnieniowych.

5. Na zbiorniku wyposażonym w króćce pomiarowe oznaczenia, o których mowa w ust. 1-4, powinny być umieszczone również na króćcach.

6. Na zbiorniku wyposażonym w cieczowskazy oznaczenia, o których mowa w ust. 1-4, powinny być umieszczone w miejscach widocznych na płaszczu zbiornika i obok cieczowskazów.

7. Na komorze zbiornika może być umieszczona dodatkowo informacja, kiedy w zbiorniku można dokonywać pomiaru objętości cieczy.

8. Na zbiorniku mogą być umieszczane inne oznaczenia i informacje.

§ 21. Zbiornik powinien być wykonany z materiału:

1) innego niż drewno, w szczególności ze stali, stopów miedzi, stopów aluminium, betonu lub tworzyw sztucznych;

2) odpornego na warunki otoczenia oraz na działanie cieczy, do pomiaru których został przeznaczony.

§  22. 

1. Długość działki elementarnej przymiarów wstęgowych, sztywnych i półsztywnych stosowanych do pomiaru wysokości napełnienia komory zbiornika powinna być równa 1 mm.

2. Przymiary sztywne powinny być wyposażone w zderzaki zaciskowe lub w zderzaki stałe.

3. Przymiary wstęgowe powinny być wyposażone w zderzaki zaciskowe.

4. Przymiary półsztywne stosowane do pomiaru wysokości napełnienia schładzalników do mleka powinny być wyposażone w zderzaki zaciskowe lub w zderzaki stałe.

5. Przymiary wyposażone w zderzaki stałe powinny być w sposób trwały oznaczone numerami fabrycznymi zbiorników.

6. Przymiary półsztywne stosowane w schładzalnikach do mleka mogą w górnej części, poza zakresem pomiarowym, posiadać podłużny otwór umieszczony w osi symetrii przymiaru i przeznaczony do ich wieszania na trzpieniu pomiarowym, przy czym stycznie do najwyższego punktu krawędzi tego otworu powinna być wykonana kresa o grubości nie większej niż grubość kres działki elementarnej przymiaru i długości równej szerokości przymiaru, prostopadła do osi symetrii tego przymiaru.

7. 3  W zakresie nieuregulowanym w ust. 1-6 przymiary wstęgowe, sztywne i półsztywne stosowane do pomiaru wysokości napełnienia komory zbiornika powinny spełniać wymagania określone w części I Wymagania dla materialnych miar długości załącznika nr 8 do rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 2 czerwca 2016 r. w sprawie wymagań dla przyrządów pomiarowych (Dz. U. poz. 815).

§  23. 

1. Powierzchnia zderzaków zamocowanych na przymiarze i tworzące ją płaszczyzny odniesienia powinny:

1) być prostoliniowe i prostopadłe do przymiaru;

2) mieć chropowatość R_a nie większą niż 0,63 µm.

2. Zderzaki stałe powinny być zamocowane na przymiarach tak, aby przymiar po oparciu się zderzakiem o krawędź króćca pomiarowego był oddalony nie więcej niż o 20 mm od dna zbiornika, płytki odniesienia lub najniższej tworzącej zbiornika w kształcie cylindra o osi głównej poziomej.

§  24. 

1. Cieczowskazy wziernikowe powinny być wyposażone w elementy przezroczyste osadzone w ich oprawach, które są:

1) umieszczone w otworach ścian zbiorników albo

2) połączone ze zbiornikiem za pomocą przewodów.

2. Szerokość wziernika cieczowskazów wziernikowych powinna wynosić co najmniej 40 mm.

3. Oprawy cieczowskazów wziernikowych, które połączone są ze zbiornikiem przewodami, powinny być wyposażone w zawory odcinające dopływ i odpływ cieczy ze zbiornika. W dolnej części cieczowskazu powinien być umieszczony zawór trójdrożny albo dodatkowy zawór umożliwiający opróżnienie cieczowskazu.

4. Pole przekroju poziomego cieczowskazu wziernikowego wyposażonego w przewody, w części oprawy i szyby, nie powinno być mniejsze niż pole, które odpowiada średnicy wewnętrznej rurki cieczowskazu.

5. Pole przekroju wewnętrznego przewodów łączących oprawy cieczowskazów wziernikowych ze zbiornikiem oraz zamontowanych w tych przewodach elementów nie powinno być mniejsze niż pole przekroju poziomego cieczowskazu wziernikowego. Przewody powinny być tak ukształtowane, aby nie zatrzymywały pęcherzy powietrza i było możliwe ich oczyszczenie.

6. W zbiornikach niskociśnieniowych i ciśnieniowych górne oprawy cieczowskazów wziernikowych wyposażonych w przewody powinny być dodatkowo wyposażone w zawory odpowietrzające służące do opróżniania tych cieczowskazów.

7. Konstrukcja cieczowskazów wziernikowych powinna umożliwić wymianę elementów przezroczystych.

8. Podzielnie cieczowskazów wziernikowych powinny:

1) spełniać wymagania określone w odrębnych przepisach dla przymiarów półsztywnych klasy dokładności I;

2) być trwale przytwierdzone do opraw cieczowskazów wziernikowych ściętych w kierunku szyb, uniemożliwiając zmianę położenia podzielni względem zbiornika bez uszkodzenia lub zniszczenia cech zabezpieczających.

9. Podzielnie cieczowskazów wziernikowych z jedną kresą określającą pojemność nominalną zbiornika powinny posiadać możliwość pionowego przesunięcia w celu adiustacji pojemności zbiornika do pojemności nominalnej, przy czym sposób mocowania tych podzielni do opraw cieczowskazów powinien uniemożliwiać zmianę ich położenia względem zbiornika bez uszkodzenia lub zniszczenia cech zabezpieczających.

§  25. 

1. Cieczowskazy rurkowe powinny być wyposażone w rurki cieczowskazowe:

1) przezroczyste i cylindryczne;

2) osadzone w:

a) dolnych oprawach połączonych na stałe ze zbiornikami oraz

b) górnych oprawach połączonych na stałe ze zbiornikami;

3) stykające się z uszczelkami osadzonymi w tulejach.

2. W przypadku zbiorników bezciśnieniowych połączonych bezpośrednio z atmosferą, wyposażonych w jedną rurkę cieczowskazową, które są stosowane przy produkcji i magazynowaniu wyrobów winiarskich w rozumieniu ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina (Dz. U. z 2020 r. poz. 1891), z wyłączeniem zbiorników służących do magazynowania alkoholu etylowego stosowanego do produkcji wyrobów winiarskich, rurka cieczowskazowa może być osadzona tylko w oprawie, o której mowa w ust. 1 pkt 2 lit. a.

3. W przypadku rurki cieczowskazowej w zbiornikach, o których mowa w ust. 2, osadzonej jedynie w oprawie, o której mowa w ust. 1 pkt 2 lit. a, górna część rurki poza zakresem pomiarowym zbiornika powinna być zamocowana do zbiornika za pomocą uchwytu zapewniającego niezmienność jej położenia oraz powinna znajdować się powyżej najwyższego poziomu cieczy w zbiorniku.

4. Dolne oprawy cieczowskazów rurkowych, o których mowa w ust. 1 pkt 2 lit. a, powinny być wyposażone w zawory odcinające dopływ cieczy ze zbiorników do rurek cieczowskazowych oraz w dodatkowe zawory umożliwiające opróżnienie rurek cieczowskazowych albo w zawory trójdrożne.

5. Górne oprawy cieczowskazów rurkowych, o których mowa w ust. 1 pkt 2 lit. b, powinny być wyposażone w zawory odcinające dopływ cieczy ze zbiorników do rurek cieczowskazowych.

6. Przewody łączące oprawy rurek cieczowskazowych ze zbiornikiem oraz zamontowane w tych przewodach elementy powinny mieć średnice wewnętrzne równe co najmniej średnicom wewnętrznym rurek cieczowskazowych. Przewody powinny być tak ukształtowane, aby nie zatrzymywały pęcherzy powietrza i było możliwe ich oczyszczenie.

7. W zbiornikach niskociśnieniowych i ciśnieniowych górne oprawy cieczowskazów rurkowych, o których mowa w ust. 1 pkt 2 lit. b, powinny być dodatkowo wyposażone w zawory odpowietrzające do opróżniania rurek cieczowskazowych.

8. Konstrukcja cieczowskazów powinna umożliwiać wymianę elementów przezroczystych.

9. Podzielnie cieczowskazów wyposażonych w rurki cieczowskazowe powinny:

1) spełniać wymagania określone w odrębnych przepisach dla przymiarów sztywnych klasy dokładności I;

2) być przytwierdzone do zbiorników w sposób uniemożliwiający zmianę ich położenia względem zbiorników bez uszkodzenia cech zabezpieczających;

3) być usytuowane względem rurek cieczowskazowych w sposób określony w załączniku nr 1 do rozporządzenia.

10. W zbiorniku wyposażonym w cieczowskaz, w którym na skutek różnicy temperatury cieczy i otoczenia mogą powstać różnice między poziomem cieczy w zbiorniku a poziomem cieczy w cieczowskazie, należy bezpośrednio przed dokonaniem pomiaru wysokości napełnienia komory zbiornika opróżnić cieczowskazy i napełnić je, za pomocą zaworów odcinających, cieczą przechowywaną w zbiorniku w celu wyrównania temperatury.

§  26. 

1. Mierniki powinny być zamontowane w króćcach pomiarowych zbiorników w sposób zapewniający niezmienność ich położenia względem tych króćców.

2. Mierniki powinny być dobrane do zbiorników tak, aby maksymalna zmiana wartości wysokości odniesienia powstała na skutek rozszerzalności cieplnej materiału zbiorników i króćców pomiarowych w wyniku zmiany temperatury o 10°C, nie była większa niż 0,02% jej wartości.

2a. Miernik powinien być zainstalowany w zbiorniku w taki sposób, aby zmiana wartości wysokości odniesienia, spowodowana w szczególności zmianami wysokości napełnienia komory zbiornika, zmianą ciśnienia w zbiorniku lub zmianą obciążenia dachu, pozostawała w granicach wartości bezwzględnej błędu granicznego dopuszczalnego wskazań miernika po zainstalowaniu w zbiorniku.

3. Mierniki powinny być wywzorcowane przed ich zainstalowaniem w zbiornikach.

§ 27. Element detekcji poziomu cieczy, będący elementem miernika przekazującym informację o wysokości napełnienia komory zbiornika, bezpośrednio albo przez nadajnik, do urządzenia wskazującego miernika, powinien być zamontowany tak, aby:

1) nie występowały wzajemne zakłócenia podczas ręcznego pomiaru wysokości napełnienia, poboru próbek cieczy lub innych operacji wykonywanych w czasie pomiaru wysokości napełnienia przez miernik;

2) wpływ zawirowań, prądów, turbulencji, piany, asymetrycznego podgrzewania i wiatru na detekcję poziomu cieczy był możliwy do pominięcia, przy czym, jeżeli jest to konieczne, element detekcji poziomu cieczy powinien być wyposażony w odpowiednią osłonę.

§  28. 

1. Miernik powinien być wyposażony w co najmniej jedno urządzenie wskazujące, które może być wspólne dla kilku elementów detekcji poziomu cieczy.

2. Jeżeli miernik jest wyposażony w więcej niż jedno urządzenie wskazujące, wartość bezwzględna różnicy wskazań tych urządzeń nie powinna przekraczać 1 mm.

3. Na urządzeniu wskazującym miernika powinno być umieszczone oznaczenie legalnej jednostki miary długości.

4. Wartość działki elementarnej urządzenia wskazującego nie powinna być większa niż 1 mm.

5. Urządzenie wskazujące powinno:

1) umożliwiać identyfikację każdego z elementów detekcji poziomu cieczy oraz identyfikację zbiornika lub komór zbiornika, w których elementy detekcji poziomu cieczy są zainstalowane;

2) wyraźnie identyfikować i oznaczać wskazania miernika w całym obszarze wysokości napełnienia komory zbiornika, który nie został objęty kalibracją;

3) jednoznacznie informować, że wskazania mierników nie przedstawiają rzeczywistego pomiaru, jeżeli ruchome elementy detekcji poziomu cieczy mogą być statycznie ustawiane poniżej lub powyżej rzeczywistego poziomu cieczy w zbiorniku.

6. Wartość działki elementarnej miernika zamontowanego w zbiorniku zainstalowanym na pojeździe drogowym nie powinna być większa niż 0,1 mm.

§  29. 

1. Do pomiaru:

1) temperatury cieczy zawartej w zbiorniku może być stosowany termometr z jednym czujnikiem temperatury;

2) średniej temperatury cieczy w zbiorniku powinien być stosowany termometr z wieloma czujnikami temperatury, rozmieszczonymi równomiernie w zakresie dopuszczalnego poziomu cieczy w zbiorniku.

2. W zbiorniku posadowionym na stałe termometry powinny być usytuowane tak, aby osie ich zawieszenia były pionowe i:

1) przecinały najwyższą tworzącą zbiornika, przy czym odległości osi od najbliższej dennicy zbiornika nie powinny być mniejsze od połowy jego średnicy - w przypadku zbiorników w kształcie cylindra o osi głównej poziomej;

2) były odległe od ścianek zbiornika o odległość nie mniejszą niż 900 mm - w przypadku zbiorników w kształcie cylindra o osi głównej pionowej, prostopadłościanu i graniastosłupa stojącego;

3) znajdowały się w pobliżu pionowych osi symetrii zbiornika - w przypadku zbiorników w kształcie ostrosłupa ściętego, stożka ściętego lub kuli.

2a. W zbiorniku zainstalowanym na pojeździe drogowym czujnik temperatury powinien być zainstalowany w instalacji spustowej komory zbiornika albo w najniższej części komory zbiornika.

3. Wartość działki elementarnej termometru nie powinna być większa niż 0,1°C.

§ 30. Przyrządy do pomiaru gęstości cieczy powinny być instalowane w zbiorniku tak, aby:

1) nie występowały zakłócenia podczas czynności wykonywanych w czasie pomiaru gęstości;

2) wpływ turbulencji cieczy, piany, asymetrycznego podgrzewania cieczy i wiatru na pomiar gęstości cieczy były możliwe do pominięcia.

§  31. 

1. Przelicznik powinien być wyposażony w urządzenia wskazujące umożliwiające w szczególności odczyt:

1) objętości cieczy zawartej w zbiorniku w warunkach bazowych;

2) objętości cieczy (V_t) zawartej w zbiorniku w warunkach pomiaru;

3) wartości wielkości mierzonych przez współpracujące przyrządy pomiarowe;

4) wszystkich wartości wielkości, które nie są mierzone, a są niezbędne do dokonania przeliczeń.

2. Jeżeli wpływ zmiany wielkości fizycznych na wynik pomiaru objętości cieczy w zbiorniku jest mniejszy niż 0,1 wartości błędu granicznego dopuszczalnego przy zatwierdzeniu typu i legalizacji, to wielkości te nie muszą być mierzone.

3. W celu uniemożliwienia niekontrolowanego dokonywania zmian wartości parametrów, które mogą wpływać na wynik przeliczania objętości cieczy w zbiorniku w warunkach pomiaru i w warunkach bazowych, dostęp do oprogramowania przelicznika powinien być zabezpieczony przed osobami nieuprawnionymi, w szczególności za pomocą cech zabezpieczających i haseł.

§ 32. Oprogramowanie przeliczników powinno uwzględniać algorytmy pozwalające na dokonanie przeliczeń objętości cieczy, zgodnie ze wzorami określonymi w załączniku nr 2 do rozporządzenia.

§ 33. Przyrządy dodatkowe stanowiące wyposażenie opcjonalne zbiornika powinny spełniać wymagania im stawiane i posiadać dokumenty potwierdzające spełnianie tych wymagań.

³ § 22 ust. 7 zmieniony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 17 sierpnia 2022 r. (Dz.U.2022.1797) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 10 września 2022 r.