Wymagania dotyczące sposobu obliczania, pomiarów i rejestracji ilości energii elektrycznej, ciepła i chłodu wytwarzanych w instalacjach odnawialnego źródła energii.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2024.435

Akt obowiązujący

Wersja od: 22 marca 2024 r.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA KLIMATU I ŚRODOWISKA ¹

z dnia 18 marca 2024 r.

w sprawie wymagań dotyczących sposobu obliczania, pomiarów i rejestracji ilości energii elektrycznej, ciepła i chłodu wytwarzanych w instalacjach odnawialnego źródła energii ²

Na podstawie art. 61 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. z 2023 r. poz. 1436, 1597, 1681 i 1762) zarządza się, co następuje:

§ 1. Rozporządzenie określa:

1) wymagania dotyczące sposobu obliczania, pomiarów i rejestracji ilości energii elektrycznej, ciepła i chłodu wytwarzanych w instalacjach odnawialnego źródła energii wykorzystujących w procesie wytwarzania energii nośniki energii, o których mowa w art. 2 pkt 22 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii, zwanej dalej "ustawą", oraz inne paliwa;

2) sposób dokonywania pomiarów ilości energii elektrycznej na potrzeby ustalenia rzeczywistego rozliczenia obowiązku wytworzenia energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii przez wytwórcę, który wygrał aukcję, o której mowa w art. 72 ust. 1 ustawy, albo aukcję na wsparcie operacyjne, o której mowa w art. 83b ust. 1 ustawy, lub uzyskał zaświadczenie, o którym mowa w art. 70b ust. 8 albo art. 70h ust. 5 ustawy;

3) sposób przeliczania ilości wytworzonego ciepła lub chłodu na ilość energii wyrażoną w MWh;

4) miejsce i sposób dokonywania pomiarów ilości ciepła lub chłodu na potrzeby wydania gwarancji pochodzenia.

§ 2. Pomiarów ilości energii elektrycznej, ciepła i chłodu wytwarzanych w instalacjach odnawialnego źródła energii wykorzystujących w procesie wytwarzania energii nośniki energii, o których mowa w art. 2 pkt 22 ustawy, oraz inne paliwa dokonuje się w przypadku:

1) energii elektrycznej - zgodnie z wymaganiami określonymi w przepisach wydanych na podstawie art. 11x ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2024 r. poz. 266), z wyjątkiem energii elektrycznej dostarczanej:

a) za pomocą linii bezpośredniej w rozumieniu art. 3 pkt 11f ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne - w przypadku której pomiarów dokonuje się w punkcie połączenia linii bezpośredniej z instalacją odbiorcy albo z siecią, urządzeniami lub instalacjami podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną,

b) bezpośrednio do instalacji odnawialnego źródła energii wytwarzającej wodór odnawialny lub biometan - w przypadku której pomiarów dokonuje się w miejscu połączenia tych instalacji z instalacją odnawialnego źródła energii;

2) ciepła i chłodu - w miejscu przyłączenia źródła ciepła lub chłodu do sieci ciepłowniczej albo chłodniczej na podstawie wskazań urządzeń pomiarowo-rozliczeniowych, a w przypadku lokalnego źródła ciepła lub chłodu - na podstawie wskazań urządzeń pomiarowo-rozliczeniowych zainstalowanych w źródle ciepła lub chłodu.

§ 3. W przypadku instalacji odnawialnego źródła energii, w której energia elektryczna, ciepło lub chłód są wytwarzane w sposób, o którym mowa w § 4 i 5, oraz w przypadku układu hybrydowego pomiarów i obliczeń ilości energii elektrycznej, ciepła i chłodu dokonuje się po dokonaniu pomiarów i badań biomasy, biopłynów, biogazu lub biogazu rolniczego, określonych w § 4-6, oraz udokumentowaniu tych pomiarów i badań w laboratorium badawczym posiadającym:

1) kompetencje w zakresie pomiarów i badań oraz ich dokumentowania, w tym kompetencje techniczne i biegłość zgodne z aktualnym poziomem wiedzy i najlepszą praktyką, w szczególności określone w normie PN-EN ISO/IEC 17025 "Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących";

2) akredytację jednostki certyfikującej uzyskaną zgodnie z przepisami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 765/2008 z dnia 9 lipca 2008 r. ustanawiającego wymagania w zakresie akredytacji i nadzoru rynku odnoszące się do warunków wprowadzania produktów do obrotu i uchylającego rozporządzenie (EWG) nr 339/93 (Dz. Urz. UE L 218 z 13.08.2008, str. 30, z późn. zm. ³ ).

§ 4. W przypadku wytworzenia energii elektrycznej, ciepła lub chłodu w instalacji odnawialnego źródła energii w procesie spalania biomasy, biopłynów, biogazu lub biogazu rolniczego wspólnie z innymi paliwami, w celu obliczenia ilości tej energii elektrycznej, ciepła i chłodu dokonuje się pomiarów ilości:

1) biomasy w postaci stałej i paliwa stałego innego niż biomasa, obejmujących pomiary masy każdego z tych paliw dostarczonych do procesu spalania;

2) biomasy w postaci ciekłej, biopłynów, biogazu lub biogazu rolniczego i paliwa ciekłego lub paliwa gazowego innych niż biomasa, biopłyny, biogaz lub biogaz rolniczy, obejmujących pomiary masy każdego z tych paliw dostarczonych do procesu spalania wykonywane metodą bezpośrednią polegającą na pomiarze masy za pomocą przepływomierzy masowych lub metodą pośrednią polegającą na pomiarze objętości z korekcją temperatury, a w przypadku paliw gazowych - także na pomiarze ciśnienia tych paliw.

§ 5. W przypadku stosowania w instalacji odnawialnego źródła energii do wytworzenia energii elektrycznej, ciepła lub chłodu paliwa będącego mieszanką biomasy, biopłynów, biogazu lub biogazu rolniczego oraz innych paliw, przygotowanego poza tą instalacją, w celu obliczenia ilości energii elektrycznej, ciepła i chłodu wytworzonych w tej instalacji:

1) dokonuje się pomiarów ilości tego paliwa dostarczonego do procesu spalania w tej instalacji odnawialnego źródła energii;

2) wyznacza się wartość opałową tego paliwa oraz próbek paliw wchodzących w jego skład;

3) oblicza się udział energii chemicznej biomasy, biopłynów, biogazu lub biogazu rolniczego w energii chemicznej tego paliwa.

§  6. 

1. Pomiarów i obliczeń, o których mowa w § 4 i 5, dokonuje się co 24 godziny, na podstawie uśrednionej próby, z próbek paliw, o których mowa w tych przepisach, pobieranych nie rzadziej niż co:

1) 8 godzin - w przypadku instalacji odnawialnego źródła energii o całkowitej zainstalowanej mocy cieplnej niższej niż 50 MW;

2) 4 godziny - w przypadku instalacji odnawialnego źródła energii o całkowitej zainstalowanej mocy cieplnej w zakresie od 50 MW do 250 MW włącznie;

3) 2 godziny - w przypadku instalacji odnawialnego źródła energii o całkowitej zainstalowanej mocy cieplnej wyższej niż 250 MW.

2. Dokonując pomiarów i obliczeń, o których mowa w ust. 1, w przypadku:

1) okresowego zasilania pośredniego zbiornika paliwa, uniemożliwiającego pobranie próbki w czasie określonym w ust. 1, próbkę pobiera się w trakcie ciągłej pracy układu zasilania zbiornika, nie rzadziej niż co 2 godziny;

2) zmiany rodzaju dostarczanego paliwa próbki pobiera się w ciągu godziny od zmiany rodzaju dostarczanego paliwa, nie później niż przed kolejną zmianą rodzaju dostarczanego paliwa, niezależnie od ostatnio pobranych próbek w czasie określonym w pkt 1 lub w ust. 1, przed zmianą rodzaju dostarczanego paliwa;

3) dostawy biomasy kierowanej bezpośrednio do pośredniego zbiornika paliwa lub do spalania, uniemożliwiającej pobranie próbek w czasie określonym w pkt 1 lub w ust. 1, uśrednioną próbę do wyznaczenia wartości opałowej biomasy przygotowuje się z próbek pobieranych w okresie doby z każdej dostawy biomasy.

§ 7. W przypadku wytwarzania energii elektrycznej, ciepła lub chłodu w układzie hybrydowym pomiarów ilości energii elektrycznej, ciepła i chłodu wytwarzanych w tym układzie dokonuje się oddzielnie dla energii dostarczonej do wytwarzania energii elektrycznej, ciepła lub chłodu wytworzonych:

1) z odnawialnych źródeł energii,

2) ze źródeł innych niż odnawialne

- o ile nie są dokonywane pomiary i obliczenia, o których mowa w § 4-6.

§ 8. Ilość energii elektrycznej, ciepła i chłodu wytwarzanych w instalacjach odnawialnego źródła energii wykorzystujących w procesie wytwarzania energii nośniki energii, o których mowa w art. 2 pkt 22 ustawy, oraz inne paliwa oblicza się, sumując wartości uzyskane w wyniku pomiarów i obliczeń dokonanych zgodnie z § 2 i 4-7, z uwzględnieniem obliczeń dokonanych w sposób określony w § 9-11.

§ 9. W instalacji odnawialnego źródła energii, w której biomasa, biopłyny, biogaz lub biogaz rolniczy są spalane wspólnie z innymi paliwami, energię wytworzoną z odnawialnych źródeł energii stanowią energia elektryczna, ciepło lub chłód w ilości odpowiadającej udziałowi energii chemicznej biomasy, biopłynów, biogazu lub biogazu rolniczego w energii chemicznej paliwa zużywanego do wytwarzania energii, którą oblicza się na podstawie rzeczywistych wartości opałowych tych paliw, z uwzględnieniem § 11, według wzoru:

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

E_OZE - ilość energii elektrycznej, ciepła lub chłodu wytworzonych z odnawialnych źródeł energii, wyrażoną w MWh lub GJ,

E - ilość energii elektrycznej wytworzonej w instalacji odnawialnego źródła energii, w której biomasa, biopłyny, biogaz lub biogaz rolniczy są spalane wspólnie z innymi paliwami, i pomierzonej w miejscach, o których mowa w § 2 pkt 1, a w przypadku gdy dla energii elektrycznej wytworzonej w tej instalacji przysługuje świadectwo pochodzenia - ilość energii elektrycznej pomierzonej w miejscach, o których mowa w art. 45 ust. 6 i 7 ustawy, albo ilość ciepła lub chłodu wytworzonych w tej instalacji odnawialnego źródła energii i pomierzonych w miejscu, o którym mowa w § 2 pkt 2, wyrażoną w MWh lub GJ,

M_Bi - masę biomasy, biopłynów, biogazu lub biogazu rolniczego, spalonych w instalacji odnawialnego źródła energii, wyrażoną w Mg,

M_Kj - masę paliwa innego niż biomasa, biopłyny, biogaz lub biogaz rolniczy, spalonych w instalacji odnawialnego źródła energii, wyrażoną w Mg,

W_Bi - wartość opałową biomasy, biopłynów, biogazu lub biogazu rolniczego, spalonych w instalacji odnawialnego źródła energii, wyrażoną w MJ/Mg,

W_Kj - wartość opałową paliwa innego niż biomasa, biopłyny, biogaz lub biogaz rolniczy, spalonych w instalacji odnawialnego źródła energii, wyrażoną w MJ/Mg,

n - liczbę rodzajów biomasy, biopłynów, biogazu lub biogazu rolniczego, spalonych w instalacji odnawialnego źródła energii,

m - liczbę rodzajów paliw innych niż biomasa, biopłyny, biogaz lub biogaz rolniczy, spalonych w instalacji odnawialnego źródła energii.

§  10. 

1. Ilość energii elektrycznej wytworzonej z odnawialnego źródła energii w instalacji odnawialnego źródła energii będącej elektrownią wodną z członem pompowym oblicza się według wzoru: gdzie poszczególne symbole oznaczają:

E_OZEW - ilość energii elektrycznej wytworzonej w instalacji odnawialnego źródła energii będącej elektrownią wodną z członem pompowym, wyrażoną w MWh,

E_CW - całkowitą ilość energii elektrycznej wytworzonej w instalacji odnawialnego źródła energii będącej elektrownią wodną z członem pompowym i pomierzonej w miejscu, o którym mowa w § 2 pkt 1, a w przypadku gdy dla energii elektrycznej wytworzonej w tej instalacji przysługuje świadectwo pochodzenia - ilość energii elektrycznej pomierzonej w miejscach, o których mowa w art. 45 ust. 6 i 7 ustawy, wyrażoną w MWh,

V_p - objętość wody przepompowanej określaną na podstawie pomiaru strumienia objętości wody przepompowanej,

wyrażoną w m3,

V_c - objętość całkowitą wody pobranej przez turbiny elektrowni wodnej z członem pompowym określaną na podstawie pomiaru strumienia objętości wody pobranej przez te turbiny, wyrażoną w m3.

2. W przypadku braku możliwości dokonania pomiarów w związku z kalibrowaniem lub serwisowaniem urządzeń służących do pomiaru strumienia objętości wody dopuszcza się określenie objętości wody przepompowanej i wody pobranej przez turbiny elektrowni wodnej z członem pompowym dla celów obliczenia ilości energii elektrycznej wytworzonej w instalacji odnawialnego źródła energii będącej elektrownią wodną z członem pompowym z wykorzystaniem metod pośrednich opartych o charakterystyki energetyczne hydrozespołów. Sposób obliczenia ilości energii elektrycznej, o którym mowa w zdaniu pierwszym, nie może być stosowany dłużej niż przez 336 godzin w roku łącznie.

3. Przez kalibrowanie i serwisowanie urządzeń, o których mowa w ust. 2, rozumie się czynności wykonywane w sposób określony w instrukcji obsługi tych urządzeń.

§ 11. Ilość energii elektrycznej, ciepła i chłodu wytwarzanych z odnawialnych źródeł energii w układzie hybrydowym oblicza się, przyjmując proporcjonalny udział ilościowy energii elektrycznej, ciepła lub chłodu wytworzonych z odnawialnych źródeł energii w ilości energii elektrycznej, ciepła lub chłodu wytworzonych we wszystkich źródłach zasilających instalację odnawialnego źródła energii, według wzoru:

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

E_OZEh - ilość energii elektrycznej, ciepła lub chłodu wytworzonych z odnawialnych źródeł energii w układzie hybrydowym, wyrażoną w MWh lub GJ,

E - ilość energii elektrycznej wytworzonej w układzie hybrydowym i pomierzonej w miejscach, o których mowa w § 2

pkt 1, a w przypadku gdy dla energii elektrycznej wytworzonej w tej instalacji przysługuje świadectwo pochodzenia - ilość energii elektrycznej pomierzonej w miejscach, o których mowa w art. 45 ust. 6 i 7 ustawy, albo ilość ciepła lub chłodu wytworzonych w układzie hybrydowym pomierzonych w miejscu, o którym mowa w § 2 pkt 2, wyrażoną w MWh lub GJ,

E_POi - ilość energii elektrycznej, ciepła lub chłodu wytworzonych z odnawialnych źródeł energii i wykorzystywanych

w układzie hybrydowym, wyrażoną w MWh lub GJ,

E_PKj - ilość energii elektrycznej, ciepła lub chłodu wytworzonych ze źródeł energii innych niż odnawialne źródła energii

i wykorzystywanych w układzie hybrydowym, wyrażoną w MWh lub GJ,

n - liczbę odnawialnych źródeł energii wytwarzających nośniki energii wykorzystywane w układzie hybrydowym,

m - liczbę źródeł energii innych niż odnawialne źródła energii wytwarzających nośniki energii wykorzystywane

w układzie hybrydowym.

§  12. 

1. Dane dotyczące ilości energii elektrycznej, ciepła i chłodu wytwarzanych w instalacjach odnawialnego źródła energii wykorzystujących w procesie wytwarzania energii nośniki energii, o których mowa w art. 2 pkt 22 ustawy, oraz inne paliwa rejestruje się w książce rejestrowej z ponumerowanymi kartami dziennymi lub z zastosowaniem elektronicznego systemu przetwarzania danych.

2. Przez dane, o których mowa w ust. 1, rozumie się również wyniki pomiarów i obliczeń, o których mowa w § 4-6.

3. Rejestrację danych w książce rejestrowej prowadzi się w następujący sposób:

1) każdą pozycję rejestrowanych danych, po dokonaniu wpisu, podkreśla się poziomą linią;

2) poprawki wprowadza się w sposób umożliwiający odczytanie poprawionego lub skreślonego wpisu i potwierdza podpisem osoby rejestrującej.

4. Rejestrację danych z zastosowaniem elektronicznego systemu przetwarzania danych prowadzi się w sposób:

1) chronologiczny;

2) umożliwiający:

a) wgląd do treści dokonanych wpisów oraz ochronę przechowywanych danych przed usunięciem lub zniekształceniem,

b) sporządzanie wydruków za każdy dzień.

§ 13. Pomiarów ilości:

1) energii elektrycznej na potrzeby ustalenia rzeczywistego rozliczenia obowiązku wytworzenia energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii przez wytwórcę, który wygrał aukcję, o której mowa w art. 72 ust. 1 ustawy, albo aukcję na wsparcie operacyjne, o której mowa w art. 83b ust. 1 ustawy, lub uzyskał zaświadczenie, o którym mowa w art. 70b ust. 8 albo art. 70h ust. 5 ustawy, dokonuje się w sposób określony w § 2 pkt 1 i § 3-7;

2) ciepła lub chłodu na potrzeby wydania gwarancji pochodzenia dokonuje się w miejscu określonym w § 2 pkt 2 oraz w sposób określony w § 3-9 i 11 albo w sposób określony w art. 120 ust. 10 ustawy.

§ 14. Ilość wytworzonego ciepła lub chłodu wyrażoną w GJ przelicza się na ilość energii wyrażoną w MWh, w zaokrągleniu do liczb całkowitych, stosując następującą zależność:

1 GJ = 0,278 MWh.

§ 15. Przepis § 13 pkt 1 w zakresie, w jakim dotyczy ilości energii elektrycznej na potrzeby ustalenia rzeczywistego rozliczenia obowiązku wytworzenia energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii przez wytwórcę, który wygrał aukcję na wsparcie operacyjne, o której mowa w art. 83b ust. 1 ustawy, lub uzyskał zaświadczenie, o którym mowa w art. 70h ust. 5 ustawy, stosuje się od dnia 1 lipca 2025 r.

§ 16. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia ⁴ .

¹ Minister Klimatu i Środowiska kieruje działem administracji rządowej - klimat, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 grudnia 2023 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Klimatu i Środowiska (Dz. U. poz. 2726).

² Niniejsze rozporządzenie zostało notyfikowane Komisji Europejskiej w dniu 30 listopada 2023 r. pod numerem 2023/0667/PL zgodnie z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. poz. 2039 oraz z 2004 r. poz. 597), które wdraża dyrektywę (UE) 2015/1535 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 9 września 2015 r. ustanawiającą procedurę udzielania informacji w dziedzinie przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego (ujednolicenie) (Dz. Urz. UE L 241 z 17.09.2015, str. 1).

³ Zmiana wymienionego rozporządzenia została ogłoszona w Dz. Urz. UE L 169 z 25.06.2019, str. 1.

⁴ Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Energii z dnia 7 sierpnia 2018 r. w sprawie wymagań dotyczących sposobu obliczania, pomiarów i rejestracji ilości energii elektrycznej lub ciepła wytwarzanych w instalacjach odnawialnego źródła energii (Dz. U. poz. 1596), które traci moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia zgodnie z art. 47 pkt 4 ustawy z dnia 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1762).